Professional Documents
Culture Documents
1 Matura
Matura Maj
Maj 2018,
2018, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 11.
11. (2
(2 pkt)
pkt)
W wentylacji płuc wyróżnia się fazę czynną (wdech) i fazę bierną (wydech). Na rysunkach
przedstawiono widok klatki piersiowej z boku podczas wdechu i podczas wydechu.
2 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (nowy)
(nowy)
- Zadanie
Zadanie 12.
12. (2
(2 pkt)
pkt)
https://biologhelp.com/matura?kategoria[]=46&reddup=1&sort=name DESC&items_per_page=40 1/21
16.05.2019 Zadania maturalne z biologii | BiologHelp
12.1 (0–1)
Wymień jedną cechę budowy płuc człowieka charakterystyczną wyłącznie dla ssaków.
12.2 (0–1)
Wyjaśnij, w jaki sposób oddycha płód człowieka, i podaj, kiedy płuca płodu wypełniają
się powietrzem.
3 Matura
Matura Maj
Maj 2017,
2017, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 7.
7. (2
(2 pkt)
pkt)
Podczas wysiłku zycznego w organizmie człowieka wzrasta zapotrzebowanie na tlen,
wskutek czego następuje zwiększenie wentylacji płuc. Głównym czynnikiem wywołującym
zwiększenie wentylacji płuc jest wzrost stężenia dwutlenku węgla we krwi i jednocześnie
spadek poziomu tlenu. Chemoreceptory znajdujące się głównie w aorcie i tętnicy szyjnej
przekazują informację o stężeniu CO2 do mózgu, gdzie zlokalizowane są ośrodki
oddechowe.
Etapy Kolejność
Podczas wdechu następuje zasysanie powietrza do płuc, gdyż skurcz przepony i mięśni
międzyżebrowych skutkuje (uniesieniem / obniżeniem) przepony, (uniesieniem / obniżeniem)
żeber i w efekcie (zwiększeniem / zmniejszeniem) objętości klatki piersiowej.
4 Matura
Matura Maj
Maj 2016,
2016, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 12.
12. (1
(1 pkt)
pkt)
W poniższych zdaniach opisano wybrane narządy układu oddechowego człowieka.
A. Narząd ten składa się z dziewięciu chrząstek połączonych ze sobą za pomocą stawów,
więzadeł i mięśni. Największa z nich u mężczyzn tworzy wyniosłość wyczuwalną przez
skórę.
B. Długość tego narządu wynosi około 12 cm, składa się on z kilkunastu chrząstek
o podkowiastym kształcie, zawiera nabłonek migawkowy, biorący udział
w oczyszczaniu powietrza.
jama nosowa
tchawica
gardło
5 Matura
Matura Maj
Maj 2016,
2016, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 13.
13. (2
(2 pkt)
pkt)
Na schemacie cyframi 1–5 oznaczono kolejne etapy przemieszczania się pobranego tlenu
do komórek ciała człowieka.
III. W dalszych etapach (3, 4) odbywa się tlenu w kierunku komórek ciała.
6 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2016,
2016, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (nowy)
(nowy)
- Zadanie
Zadanie 13.
13. (3
(3 pkt)
pkt)
Na rysunkach przedstawiono mechanizm transportu dwutlenku węgla z tkanek do płuc.
13.1. (0–1)
Na podstawie analizy rysunku dokończ opis (1.–3.) drogi dwutlenku węgla z tkanek
organizmu do osocza krwi – odnieś się do procesów oznaczonych na rysunku cyframi 2 i
3.
2.
3.
13.2. (0–1)
13.3. (0–1)
Struktury:
1.
2.
Znaczenie:
7 Matura
Matura Maj
Maj 2015,
2015, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (nowy)
(nowy)
- Zadanie
Zadanie 9.
9. (5
(5 pkt)
pkt)
Na schemacie przedstawiono wartości ciśnień parcjalnych (prężności) gazów oddechowych
w powietrzu atmosferycznym, w pęcherzykach płucnych oraz we krwi naczyń
krwionośnych.
Legenda:
PO2 – ciśnienie parcjalne tlenu
PCO2 – ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla (tlenku węgla(IV))
9.1. (0–2)
9.2. (0–1)
9.3. (0–1)
Uzupełnij poniższe zdania tak, aby zawierały informacje prawdziwe. Podkreśl w każdym
nawiasie właściwe określenie.
9.4. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego wartości ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi tętnicy płucnej są niższe
niż wartości ciśnienia parcjalnego we krwi żyły płucnej. W odpowiedzi uwzględnij
wymianę tego gazu zachodzącą w płucach oraz w tkankach organizmu.
8 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2015,
2015, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (nowy)
(nowy)
- Zadanie
Zadanie 11.
11. (2
(2 pkt)
pkt)
Na schemacie przedstawiono działanie przeciwprądowego mechanizmu wymiany gazowej
(zasady przeciwprądu) w skrzelach ryb kostnoszkieletowych.
Liczby określają ciśnienie parcjalne tlenu (w mm Hg) w wodzie przepływającej przez skrzela
i we krwi naczyń włosowatych.
11.1. (0–1)
Podaj nazwę procesu, dzięki któremu tlen z wody przepływającej przez skrzela
przedostaje się do krwi.
11.2. (0–1)
Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa,
albo F – jeśli jest fałszywa.
9 Matura
Matura Maj
Maj 2015,
2015, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 14.
14. (1
(1 pkt)
pkt)
Na wykresie przedstawiono zależność między wysyceniem hemoglobiny tlenem
a ciśnieniem parcjalnym tlenu.
10 Matura
Matura Maj
Maj 2014,
2014, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 7.
7. (1
(1 pkt)
pkt)
Oceń prawdziwość informacji dotyczących budowy i działania układu oddechowego
człowieka. Wpisz w prawej kolumnie tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub
literę F, jeśli zdanie jest fałszywe.
P/F
11 Matura
Matura Maj
Maj 2014,
2014, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 11.
11. (2
(2 pkt)
pkt)
Warunki wysokogórskie, charakteryzujące się szczególnie niskim ciśnieniem
atmosferycznym i obniżonym ciśnieniem parcjalnym tlenu, są przyczyną występowania
tzw. „górskiego typu adaptacyjnego” u ludzi stale mieszkających na tych obszarach.
Występują u tych osób charakterystyczne cechy morfologiczno- zjologiczne, których
przykłady zamieszczono poniżej. Cechy adaptacyjne ludzi żyjących w warunkach
wysokogórskich w porównaniu z cechami ludzi mieszkających na nizinach to:
E. szybsze tętno.
Na podstawie: Biologia. Podręcznik dla studentów medycyny, pod red. W. N. Jarygina, Warszawa
1991.
1.
2.
12 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2014,
2014, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 22.
22. (2
(2 pkt)
pkt)
U płazów wymiana gazowa zachodzi w płucach i przez skórę. Udział obydwu tych
elementów w wymianie gazowej zależy od środowiska życia płazów.
głównie w wodzie ,
13 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2013,
2013, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 11.
11. (2
(2 pkt)
pkt)
Drogi oddechowe tworzą system kanałów doprowadzających powietrze do płuc, w których
pobrane powietrze jest dostosowywane do sprawnej wymiany gazowej.
Na rysunku przedstawiono układ oddechowy człowieka. nozdrza
oskrzele
krtań
tchawica
14 Matura
Matura Maj
Maj 2013,
2013, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 12.
12. (1
(1 pkt)
pkt)
Człowiek silnie reaguje na zmiany stężenia dwutlenku węgla we krwi – jednego z czynników
zaburzających równowagę wewnętrzną organizmu.
15 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2013,
2013, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 12.
12. (1
(1 pkt)
pkt)
W płucach dorosłego człowieka pomieścić się może około 5 litrów powietrza. Jest to tzw.
pojemność całkowita płuc. Składa się na nią powietrze określane jako: oddechowe,
zalegające, zapasowe i dopełniające. Pojemnością życiową płuc nazywamy największą ilość
powietrza, jaką można usunąć z płuc podczas maksymalnego wydechu.
Korzystając z tekstu, wyjaśnij, na czym polega różnica między pojemnością życiową płuc
a pojemnością całkowitą płuc człowieka.
16 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2013,
2013, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 13.
13. (1
(1 pkt)
pkt)
Wentylacja płuc u człowieka polega na rytmicznych ruchach klatki piersiowej i obejmuje
dwie fazy – wdech i wydech.
17 Matura
Matura Maj
Maj 2013,
2013, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 24.
24. (3
(3 pkt)
pkt)
W wymianie gazowej u płazów istotne znaczenie ma skóra. U większości gatunków tą
drogą odbywa się 30 – 50% całkowitej wymiany gazowej. Istnieją nawet gatunki
nieposiadające płuc, np. rodzina salamander bezpłucnych (Plethodontidae). Przedstawiciele
tej rodziny mają niewielkie rozmiary – najczęściej kilka centymetrów długości, największe
osiągają niewiele ponad 20 cm.
1.
2.
18 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2012,2012, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 3.
3. (2
(2 pkt)
pkt)
Na schemacie przedstawiono wymianę gazową między powietrzem pęcherzyka płucnego u
człowieka a krwią otaczających go włosowatych naczyń krwionośnych.
19 Matura
Matura Maj
Maj 2012,
2012, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 9.
9. (1
(1 pkt)
pkt)
Z powietrza wciągniętego do wnętrza pęcherzyków płucnych tlen przechodzi do naczyń
włosowatych. Jest on dalej transportowany przez krew i za pośrednictwem płynu
tkankowego dociera do komórek. Z komórek ciała pobierany jest dwutlenek węgla, który
wraz z krwią transportowany jest do płuc. Tam z naczyń włosowatych przechodzi do
wnętrza pęcherzyków płucnych, skąd usuwany jest na zewnątrz.
20 Matura
Matura Maj
Maj 2012,
2012, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 10.
10. (1
(1 pkt)
pkt)
Płuca człowieka są parzystymi, pęcherzykowatymi narządami o płatowej budowie.
21 Matura
Matura Maj
Maj 2012,
2012, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 19.
19. (3
(3 pkt)
pkt)
Na rysunkach przedstawiono dwa narządy, które biorą udział w wydalaniu z organizmu
człowieka zbędnych lub szkodliwych produktów przemiany materii.
Uzupełnij poniższą tabelę, wpisując nazwy obu narządów oraz nazwy odpowiednich
związków chemicznych, które przez te narządy są wydalane.
22 Matura
Matura Maj
Maj 2011,
2011, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 6.
6. (3
(3 pkt)
pkt)
Informacje do zadań 6. i 7.
Na schemacie przedstawiono kształt klatki piersiowej oraz położenie przepony podczas
wydechu i wdechu.
Klatka piersiowa
Przepona
b) Wyjaśnij, dlaczego wdech jest określany fazą czynną wentylacji płuc, a wydech fazą
bierną.
23 Matura
Matura Sierpień
Sierpień 2011,
2011, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 10.
10. (1
(1 pkt)
pkt)
Gardło jest miejscem, w którym krzyżują się drogi oddechowe z przewodem pokarmowym.
24 Matura
Matura Sierpień
Sierpień 2011,
2011, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 11.
11. (2
(2 pkt)
pkt)
Na schemacie przedstawiono budowę układu oddechowego człowieka, ze szczególnym
uwzględnieniem budowy tchawicy i płuc.
A.
B.
25 Matura
Matura Sierpień
Sierpień 2011,
2011, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 12.
12. (1
(1 pkt)
pkt)
Na schemacie przedstawiono zmiany objętości klatki piersiowej człowieka podczas wdechu
i wydechu.
Podaj, która faza (A lub B) przedstawia zmianę objętości klatki piersiowej podczas
wdechu.
26 Matura
Matura Maj
Maj 2011,
2011, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 18.
18. (2
(2 pkt)
pkt)
Płuca ssaków mają budowę pęcherzykowatą, a płuca ptaków charakteryzują się budową
kapilarną (rurkowatą). Ponadto w układzie oddechowym ptaków występują worki
powietrzne.
Ptaki
Ssaki
27 Matura
Matura Sierpień
Sierpień 2010,
2010, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 5.
5. (1
(1 pkt)
pkt)
Objętość powietrza, które dostaje się do płuc przy spokojnym wdechu lub zostaje usunięte
podczas spokojnego wydechu, to ok. 500 ml powietrza określanego jako pojemność
oddechowa. Dodatkowa objętość powietrza, którą można jeszcze pobrać wykonując
głęboki wdech, wypełnia pojemność zapasową wdechową wynoszącą ok. 2500 ml,
a wykonując głęboki wydech można jeszcze usunąć ok. 1000 ml z pojemności rezerwowej
wydechowej. Powietrze, które nie daje się usunąć z płuc po wykonaniu najgłębszego
wydechu, to tzw. powietrze zalegające (ok. 1200 ml). Wszystkie te pojemności tworzą
razem pojemność całkowitą płuc. Pojemność życiowa płuc nie obejmuje powietrza
zalegającego.
I pojemność oddechowa
28 Matura
Matura Sierpień
Sierpień 2010,
2010, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 6.
6. (1
(1 pkt)
pkt)
Objętość powietrza, które dostaje się do płuc przy spokojnym wdechu lub zostaje usunięte
podczas spokojnego wydechu, to ok. 500 ml powietrza określanego jako pojemność
oddechowa. Dodatkowa objętość powietrza, którą można jeszcze pobrać wykonując
głęboki wdech, wypełnia pojemność zapasową wdechową wynoszącą ok. 2500 ml,
a wykonując głęboki wydech można jeszcze usunąć ok. 1000 ml z pojemności rezerwowej
wydechowej. Powietrze, które nie daje się usunąć z płuc po wykonaniu najgłębszego
wydechu, to tzw. powietrze zalegające (ok. 1200 ml). Wszystkie te pojemności tworzą
razem pojemność całkowitą płuc. Pojemność życiowa płuc nie obejmuje powietrza
zalegającego.
29 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2010,
2010, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (stary)
(stary)
- Zadanie
Zadanie 16.
16. (2
(2 pkt)
pkt)
Górne drogi oddechowe transportują powietrze do płuc w sposób zapobiegający
zanieczyszczaniu, oziębianiu i wysuszaniu kolejnych odcinków dróg oddechowych.