ARALING PANLIPUNAN
SECOND PERIODICAL
➢ Implikasyon ng Kawalan ng
Trabaho
● Ang epekto sa taong walang kakayahang bumili
ng kailangan at ito ay may direktang epekto sa
ekonomiya. Kapag walang perang pambili ang
mga tao, bababa ang pangangailangan sa mga
produkto. Dahil dito, bababa din ang kita ng mga
nasa produksiyon at kailangan magbawas ng
produksiyon.
● Ang pagbawas sa suplay ay pagbawas din sa
buwis na nakokolekta ng pamahalaan at bawas sa
pondo. Kapag nabawasan ang pondo, apektado
ang kakayahan ng pamahalaan na magbigay ng
mga kailangang serbisyo sa mamamayan.
Babawasan ang badyet para sa edukasyon,
kalusugan, bahay, transportasyon, at pagsasanay
na teknikal at bokasyonal. Kapag nahirapan ang
gobyerno, maaaring taasan ang buwis, at ang
pagtaas ng buwis ay maaaring magbunga ng mas
mahigpit na patakaran para sa mga manggagawa.
Mapipilitan ang mga manggagawang ipunin ang
kanilang pera sa halip na gastusin.
● Ang isang taong walang trabaho ay mapipilitang
maging taong-bahay at gumawa ng mga
gawaing-bahay na hindi madaling tanggapin sa
isang lipunang patriyarkal. Ang kawalan ng
trabaho ay maaaring maging sanhi ng
kalungkutan, kawalan ng pag-asa, o mababang
tingin sa sarili na maaaring mauwi sa depresyon.
● Maaari ding magresulta sa pagkabawas ng
kasanayan at nasasayang na talento ang matagal
na pagkawala ng trabaho. Maaaring hindi
makapagpatuloy sa pag-aaral ang anak at
nawalan ng oportunidad para sa mas magandang
bukas.
● Ang pagtaas ng kriminalidad ay maaaring maging
bunga. Ngunit, dito sa bansa, maaari itong
mapigilan ng pagsuporta ng kapamilya at iba
pang kamag-anak. Nakakatulong ang paghubog
sa kapamilya ng mabubuting pagpapahalagang
makapipigil sa paggawa ng krimen.
❖ Mga Solusyon
1. Pantay na oportunidad sa mga
pamayanang rural at urban.
– Ang pagpapaunlad ng mga pamayanang rural sa
pamamagitan ng maliliit na industriya ang aakit sa
mga tagaroon upang manatili at doon magtatrabaho.
– Ang paggamit ng mga likas na yaman ay
maaaring pagsimulan ng magkakasamang
pamumuhunan maliban sa pagkakaroon ng
trabaho.
– Mababawasan ang paglipat ng mga tao sa mga
pamayanang urban at ang bilang ng mga walang
trabaho ng mga siyudad.
2. Ugnayan ng edukasyon at empleo
– Ang K to 12 Program ng Kagawaran ng
Edukasyon ay mahalagang hakbang sa pagpapaunlad
ng mga manggagawa. Bahagi niyo ang
pagtutulungan ng mga paaralan at mga pribadong
sektor sa on-the-job-training (OJT).
– Ang pagpapabuti ng mga kursong teknikal-
bokasyonal ng TEDSA ay paraan upang
mapalawig ang ugnayan ng gobyerno at ng
pribadong sektor.
3. Suporta ng pamahalaan sa
negosyo
– Kailangan pag-igihin pa ang ginagawa ng
gobyerno na pag-aakit sa mga mamumuhunan upang
magtayo ng negosyo sa Pilipinas.
– Maisasagawa ito sa paraan ng iba’t-ibang
programa na magtatanghal sa bilang ng mga
manggagawang maaaring pumasok sa mga
kompanya at mga katangian ng mga manggagawang
Pilipino.
– Kasama dito ang pagpapaikli ng proseso sa
pagnenegosyo sa bansa
4. Gawaing makabuluhan sa lipunan
ng edukasyon
– Ang edukasyon ay isaang institusyong panlipunan
at kailangang maging makabuluhan ito sa isang
mamamayan.
– Ang edukasyon ay paraan hindi lamang upang
makamit ang mga mithiin sa buhay kundi gayundin
upang makapagsilbi sa bansa.
5. Sistema sa pagpapalaganap ng
impormasyon ukol sa labor
market
– Dapat ipagpatuloy ng pamahalaan ang mas
mabisang labor market information system.
– Ito ang paraan upang makita ng mga naghahanap
ng trabaho sa kasalukuyan at sa hinaharap ang mga
oportunidad na mapapasukan. – Kailangan ding
palaganapin ang Public Employment Service o
PESO na gamit na ngayon upang malaman ng
publiko ang mga kasalukuyan at posibleng kailangan
sa labor market.
➢ Kagawaran ng Paggawa o
Department of Labor and
Employment (DOLE)
 ● Ang kagawarang namamahala sa paggawa at
pagpapaunlad ng mga polisiya at programa ng
pagserbisyo sa mga manggagawang Pilipino.
● Ito rin ang nagbibigay ng payo sa mga ehekutibo
ukol sa pagbabalangkas ng mga polisiya ng may
kaugnayan sa mga manggagawa.
● Layunin ng Department of Labor and Employment
na matamo ng manggagawang Pilipino ang
disente at produktibong trabaho. Makikita ito sa
bisyon ng ahensiya na isulong ang mga
oportunidad sa pagtatrabaho, hubugin ang yamang
tao, ipagtanggol at isulong ang kabutihan ng
manggagawa, at panatilihin ang kapayapaan sa
larang ng paggawa.
● Ang DOLE ay may iba’t iba ring programa at pag-
aaral upang malutas ang problema sa kawalan o
kakulangan ng trabaho ng mga Pilipino.
● Sa ilalim ng kagawaran ay ang Bureau of
Local Employment na siyang naglalayong
mapabuti ang kalagayan ng paggawa sa
bansa sa pamamagitan ng pagtulong sa mga
naghahanap ng trabaho at mga kompanya na
sya namang nagbibigay ng trabaho.
● Ang online placement facilitation sa
pamamagitan ng Public Employment Service
Office o PESO ng DOLE ang nagsisilbing
daan para sa mas mabilis na pagtugon sa
pangangailangan ng bawat Pilipino na
naghahangad ng trabaho at para naman sa mga
kompanya na siya namang nagbibigay ng
trabaho
❖ MGA HALIMBAWA NG ONLINE
PLACEMENT FACILITATION:
● PhilJobNet
● JobStreet
● LinkedIn
Ang mga online placement facilitation ay siya
ring nagiging daan upang makita ang kabuoang
pangangailangan ng bansa sa paggawa.
 Ang Labor Code of the
Philippines
- Ang Labor Code of the Philippines
(Presidential Decree No. 422) ay isang
kalipunan ng mga polisiya ng pamahalaan na
nagtatakda ng mga patakaran ukol sa paggawa
at kagalingan ng mga manggagawa mula sa
simula ng empleo hanggang sa katapusan ng
pagiging empleado.
- Naging epektibo ito noong Nobyembre 1, 1974.
Ayon sa pangkalahatang probisyon nito, ang
Estado ay magbibigay ng proteksiyon sa
paggawa, magsulong ng buong empleo,
pagpatupad ng pantay na karapatan sa paggawa
anuman ang kasarian, lahi, o paniniwala at
magpapanatili ng maayos na ugnayan ng
manggagawa at mga nagpapatrabaho.
- Dagdag pa, ginagarantiya nito ang mga
karapatan ng manggagawa sa pagbuo ng
organisasyon o samahan, pakikipag-usap sa
may-ari bilang samahan (collective bargaining),
seguridad sa pananatili sa trabaho at
makatarungan at makataong kondisyon ng
trabaho.
➢ Kahalagahan ng End of Contract
(ENDO)
—tumutukoy sa sistema ng pagtapos sa empleo ng
isang manggagawa. Sa ilalim ng batas ng
Pilipinas, ang empleado ay binibigyan ng anim na
buwan upang probationary period bago sila
gawing regular na empleado. Ngunit, may mga
nagpapatrabaho na tinatapos na ang kontrata ng
manggagawa matapos ang anim na buwan.
- Dahil dito, hindi nakukuha ng empleado ang
mga benepisyo kagaya ng kontribusyon sa
Social Security System (SSS), Philippine Health
Insurance o PhilHealth, Home Mutual
Development Fund, 13th month pay, at iba pa.
● Ayon sa artikulo 282 ng Labor Code,
nararapat lamang na tapusin ang empleo ng
isang manggagawa sa sumusunod na mga
dahilan:
I. Seryosong paglabag o hindi pagsunod ng
empleado sa mga legal na utos ng may-ari o
kinakatawan ng may ari na may kaugnayan sa
kanyang trabaho.
II. Madalas at paulit-ulit na pagpapabaya ng
empleado sa trabaho.
III. Pagtalikod o paglabag ng empleado sa tiwala
ng may ari or kinakatawan nito.
IV. Paggawa ng krimen o paglapastangan sa
katauhan ng may ari p mga miyembro ng
pamilya nito o ng kanyang awtorisadong
kinakatawan
V. Iba pang katulad na paglabag.
● Ngunit, mayroon ding bahagi ng Labor Code na
nagpapahintulot sa kontraktuwalisasyon sa
ilalim ng Artikulo 106.
● Matagal nang ipinaglalaban ng mga
manggagawa ang kontratuwalisasyon dahil ito
ay labag sa pananatili ng manggagawa sa
trabaho at proteksiyon.
● Sa kalalabas lamang ng DO o Department Order
No. 174 Series of 2017 ng Department of Labor
and Employment, mayroon pang
kontraktuwalisasyon sa sa ilalim ng Seksiyon 4.
● Mas pinaigting ng DO 174 ang estriktong
pagsunod ng mga lehitimong kontraktor sa
subkontraktor kagaya ng mas mataas ba kapital
mula tatlong milyong piso hanggang limang
milyong piso (PHP 3,000,000 hanggang PHP
5,000,000)
⟢ Fixed term - ang empleo ay pinapayagan basta
ito ay napagkasunduan ng may ari at ng empleado.
May seguridad sa trabaho batay sa kontrata at
hindi maaaring tanggalin ang empleado maliban
kung siya ay lumabag batay sa Artikulo 282. Sa
katapusan ng kontrata, walang tiyakan ang
pagatrabaho ngn tuluyan at ang bayad sa
pagreretiro sa edad na 65.
➢ Kontraktwalisasyon
(Contractualization)
-Sa artikulo 106 ng Labor Code, isinasaad ang
probisyon na nagbibigay ng pahintulot sa kalihim
ng DOLE na ipagbawal ang kontraktwalisasyon
upang protektahan ang karapatan ng mga
manggagawa subalit pinapayagan parin ito sa
ilalim ng administrasyon ni Pangulong Rodrigo
Duterte.
➢ Kabutihan ng Kontraktwalisasyon
1. Pinapayagan nito ang madaling tugon sa mga
pagbabago sa pamilihan kagaya ng pagtaas o
pagbaba ng suplay ng paninda. Mas madali ang
pagtalaga ng mga kalipikadong manggagawa
ng mga kontraktor o subkontraktor kagaya ng
ahensiya ng paggawa.
2. Mas maluwag ang pagkuha ng mga
manggagawa batay sa sitwasyon ng kompanya
para sa kabutihan ng kompanya at para din sa
mga manggagawang nangangailangan ng
pansamantalang trabaho.
3. Mas pabor sa kompanya dahil walang
binabayarang benipisyo. Magagamit din ang
panahong ito sa ebalwasyon ng kakayahan at
produktibidad ng pansamantalang manggagawa
na maaaring magresulta sa pagkuha sa kanya
bilang regular na empleado. Sa proseso,
dumaraan sa ebalwasyon ang pansamantalang
empleado ngn walang ipinangako ang may ari.
4. Sa pagkuha ng empleadong mula sa ahensiya
hindi kailangan magbigay ng benepisyo ang
kompanya, kaya mas kaunti ang gastos nito.
5. Ang mas estriktong polisiya sa pagkuha ng
mga regular na manggagawa at ang madaling
pagkuha ng pansamantalang empleado ay
nagbubunga ng pagbibigay ng trabaho sa mas
maraming manggagawa.
➢Hindi Mabubuting Epekto ng
Kontraktuwalisasyon
1. Ang mga kompanya ay may oportunidad na
magbigay ng mababang sahod sa mga
manggagawa.
2. Nawawalan ng pagkakataon ang mga
manggagawang ipaglaban ang kanilang
karapatan. Sa halip na bumuo ng samahan
upang ipaglaban ito, sila ay natatakot sa
matanggal at mawalan ng trabaho.
3. Ang mababang sahod ay nagpapababa sa
kalidad ng pamumuhay ng mga manggagawa.
4. Ang mga manggagawa ay hindi nakikisali sa
mga demokratikong pagtalakay sa mga paraan
ng pagpapabuti ng kanilang kalagayan.
5. Kailangan ang mas masusing pagsasanay at
pagmamasid sa mga pansamantalang
manggagawa upang mapabuti ang trabaho ayon
sa kailangan ng kompanya.
6. Ang paghahambing ng sahod at benepisyo ng
mga pansamantala at regular na empeado ay
maaaring magbunga ng di pagkakaunawaan sa
lugar ng trabaho.
GLOBALISASYON
• Ito ay ang pag – aasahan sa ekonomiya ng
mundo kung saan ang mga tao ay may kalayaang
makipagkalakalan at magamit ang mga
pangunahing pangangailangan at kagustuhan nang
mas madali dahil sa malayang kalakalan.
• Sa unang tingin, ang globalisasyon ay maaaring
sabihing isang proseso ng kalakalan sa loob ng
bansa o kasama ang ibang bansa.
• Ngunit, ito ay isang malawak na isyung may
mga kaakibat sa lahat ng aspekto ng pamumuhay
ng makabagong panahon.
• Kasama rito hindi lamang ang ekonomiya pati
kundi ang mga proseso ng paggawa ng polisiya at
paano nito naaapektuhan ang paraan ng
pamumuhay at kultura ng mga tao
 Mga Panahon ng Globalisasyon
 Thomas Freidman Awtor ng aklat na The
World is Flat, ayon sa kanya may tatlong
panahon ng globalisasyon na nangyari.
 Globalisasyon 1.0
• Ang unang panahon ng globalisasyon ay
nagsimula nang magsagawa ang mga European ng
eksplorasyon ng mundo noong 1492 hanggang
1800.
• Sa panahong iton, nalaman nila na may iba –
ibang kontinente simula sa America at nang
lumaon, ang Asia.
• Ang eksplorasyon ng Bagong Mundo (New
World) na sinimulan ni Christopher Columbus
ang nagpasigla sa mga monarko ng Europe at
nagtulak sa kanila upang mamuhunan sa mga
paglalayag na nagbunga ng pagkatuklas ng
kayamanan ng mga naging kolonya nga mga
Kanluraning imperyo.
• Naging malakas ang kompetisyon sa kalakalan
lalong – lalo na sa pagitan ng dalawang
makapangyarihang bansa noo, ang Espanya at ang
Portugal.
 Globalisasyon 2.0
• Inilarawan ni Friedman ang mundo na nagbago
mula sa malaki patungo sa katamtamang laki.
• Pandaigdigang integrasyon ang katangian ng
panahon ng Globalisasyon 2.0.
• Naging pandaigdian ang paraan ng
transportasyon, komunikasyon, at kalakalan at
binago ng siyensiya ang paraan ng pamumuhay.
Ang mga kompanyang pag –aari ng mga bansa
kagaya ng British East India Company na naitatag
noong 1600 ang naging halimbawa ng
kompanyang multinasyonal. Ito ang nagdala ng
mga produkto ng Asia sa Europe at pabalik.
• Nagbunga ito ng digmaan ng 1914.
• Sa panahong ito, ang nagpasidhi ng integrasyon
ay ang mga kompanyang multinasyonal.
• Dito nagsimulang umusbong ang pandaigdigang
pamilihan (global market)
• Sa ikalawang bahagi ng ika – 19 na siglo,
lumawak ang teknolohiya kagaya ng pagkatuklas
sa steam engine at telegrapo na nagpabago sa
sistema ng koreo.
• Ito rin ang panahon kung kailan nabuo ang mga
organisasyong transnasyonal na nagsulong ng mga
layuning makatao.
• Ang globalisasyon ay tumagal hanggang sa
taong 2000 at patuloy na lumiit ang mundo mula
sa katamtamang laki tungo sa pagiging maliit.
 Globalisasyon 3.0
• Sa taong 200, nagsimula ang Globalisasyon 3.0.
Ang malakas na nagtulak nito ay ang paglawak ng
Globalisasyon 2.0 at ang pagkatuklas ng fiber –
optic network na nagpadali sa pandaigdigang
kolaborasyon at kompetisyon.
• Ang globalisasyon 3.0 , taliwas sa globalisasyon
1.0 at 2.0 ,ay hindi nasa ilaim ng kapangyarihan
ng mga Kanluranin.
• Sa panahong ito, ang ekonomiya ng daigdig ay
wala sa kontrol ng gobyerno ng iba – ibang bansa
kundi nasa kamay ng mga indibidwal na
gumagamit ng makabagong teknolohiya
Mga Kaakibat o Dimensiyon ng
Globalisasyon
 Ekonomiko
• Pinakabuod ng globalisasyon ang inter-aksiyon
sa ekonomiya ng pamilihan ng daigdig na
nagbubunsod sa pandaigdigang kalakalan at
malayang ekonomiya ng mundo.
• Ang mga kompanyang multinasyonal,
mamimili, at manggagawa sa lahat ng panig ng
mundo ay nag-uugnayan at gumagawa ng mga
kasunduan.
• Ang mga kasunduang ito ang lumilikha ng isang
pandaigdigang kapaligirang pangnegosyo (global
business environment) kung saan ang ekonomiya
ng bawat bansa ay naiimpluwensiyahan ng mga
salik mula sa labas at nakaaapekto sa mga
desisyon ng bansa sa pangangasiwa sa kanyang
mga likas – yaman at yamang tao.
 Moral
• Ang globalisasyon ay ukol sa malayang galaw
ng kapital o puhunan, kalakalan, produkto at
serbisyo.
• Dapat itong magpataas ng antas ng pamumuhay
ng karamihan ng mga tao, kung hindi man lahat.
• Ngunit patuloy patuloy na lumalawak ang agwat
sa pagitan ng mahihirap at mayayaman.
• Apatnapung porsiyento (40%) ng populasyon
ng mundo na halos tatlong bilyon, ang
namumuhay sa halagang dalawang dolyar bawat
araw samantalang ang kabuoang halaga ng
kayamanan ng mayayamang tao sa mundo ay higit
sa kalahati ng pinagsamang kita ng halos kalahati
ng populasyon ng daigdig.
• Ayon sa mga di sumasang –ayon, binabalewala
ng World Trade Organization (WTO) ang mga
isyu ng manggagawa at problema ng kapaligiran
dahil hindi binibigyang-pansin ang paraan ng
paggawa ng mga produkto at serbisyo.
• Nakatuon lamang ang organisasyyon sa uri at
kalidad ng produkto.
• Ang mga isyu ng manggagawa at kapaligiran
ang binibigyang – pansin ng International Labor
Organization.
• Ito ang namamahala sa paggawa ng mga
panuntunan ukol sa pandaigdigang paggawa
habang ang mga bansa ang namamahala sa
implementasyon. • Maaring gumawa ng mga
polisiyang nakatuon ang pansin sa isyung
pangkapaligiran.
• Kailangan ding tingnan ang malaking
pagkakaiba ng kondisyon ng mauunlad at
umuunlad na bansa.
• Halimbawa, sa mauunlad na Kanluraning bansa,
maituturing ng mga manggagawa sa mga
kompanyang multinasyonal ang mababang sahod
bilang eksplotasyon.
• Ngunit sa mga umuunlad na bansa, ito ay
maaaring ituring na mas mabuting sitwasyon
kaysa sa pagtratrabaho sa bukid dahill mas mataas
ang kita rito.
• Ito ang magpapaliwanag sa pagbaba ng bilang
ng mga tunay na mahihirap.
• Ito rin ang dahilan kung bakit tinatanggap ang
pagtratrabaho ng mga bata dahil nakatutulong ito
upang maiwasan ang gutom at pagkamatay dahil
sa kakulangan ng pagkain.
 Kultural
• Kasama sa dimensiyong kultural ang pagkakaisa
at multiculturalism.
• Ang ugnayan ng mga taong may iba – ibang
kultura ay nagbubunsod ng pagkakaunawaan at
paggalang.
• Nagbubunga ng ugnayan ng halo – halong
kultura at sa katagalan, nabubuo ang isang kultura
ng lahat ng bansa.
• Ang pag – unawa sa pagkakaiba ng mga kultura
kasama na ang mga isyu tungkol sa kasarian at
pagkakakilanlan ang dahilan kung bakit nakatuon
ang pansin ng globalisasyon sa aspektong kultura.
• Ang malawak na kaalaman ukol sa mga gawaing
pangkultura kagaya ng wika ng iba – ibang bansa
at rehiyon, ang nagpadali sa mga transaksiyon.
 Politikal
• Ang dimensyong politikal ng globalisasyon ay
ukol sa papaunting pakikialam ng estado sa mga
gawaing pang – ekonomiya.
• Sa Pilipinas, tinatawag ito ng ma makakaliwang
hanay na imperyalistang paraan ng pagkontrol sa
mga umuunlad na bansa sa pamamagitan World
Bank at International Monetary Fund sa mga
polisiya sa ekonomiya.
• Kabilang dito ang deregulasyon at malayang
kalakalan kung saan napakaliit ng kontrol ng
gobyerno sa pamilhan.
• Sa ilalim ng globalisasyon, ang mga
kompanyang multinasyonal ay nagaganyak na
maging aktibo sa ekonomiya at lipunan ng bansa
sa halip na sa regulasyon ng gobyerno.
Ang Papel ng mga
Pandaigdigang Organisasyon
• Ang inter – aksiyon sa pagitan ng
malayang kalakan, internasyonal na
kapital, pagbabago sa teknolohiya na dala
ng globalisasyon ay na nangangailangan
ng mga epektibong panuntunan at
sistemang legal na magbibigay ng
proteksiyon sa manggagawa at kapaligira,
at maiwasan ang posibleng monopolyo sa
kalakalan.
Mga Bunga at Epekto ng
Globalisasyon
 Positibong Epekto ng Globalisasyon
o Nagbukas ng pinto ng iba’t ibang
bansa para sa kalakalan.
o Nagbunga ito ng pagpasok ng mga
local na produkto
o Napadali ang ating pagkuha sa mga
produktong hindi kayang maani o
magawa rito sa bansa.
o Tumaas ang Foreign Direct Investment
(FDI)
o Ang mga mamamayan ng daigdig
nagging mas maalam sa mga
pandaigdigang isyu
o Naiisahan ng mayayamang bansa ang
mahihirap na bansa
 Negatibong Epekto ng Globalisasyon
o Totoo hindi lamang sa mga umuunlad
na bansa
o Kailangang makipagkompitensiya para
sa mababang sahod
o Offshore investment at outsourcing
o Pagbaba ng bayad sa manggagawa
bilang insetibo sa kompanya.
o Mataas ang antas ng paggalugad ng
mga likas na yaman.