25/01/2023

Fundamentos de  Xestión de Recursos Humanos
3º Curso  Grao Administración e Dirección de 
Empresas

Tema 1. Introdución á xestión 
dos recursos humanos

Dolores Álvarez, Adolfo Carballo

Departamento de Organización de 
Empresas e Comercialización

Índice
O Os Recursos Humanos (RRHH) na empresa e a
evolución da xestión dos RRHH
O Os RRHH e a dirección de RRHH
O Evolución da xestión dos RRHH
O Dirección de RRHH tradicional e estratéxica

O A xestión de RRHH
O Obxectivos e intervencións da xestión de RRHH
O O departamento de RRHH
O O perfil da persoa que dirixe o departamento de
RRHH

1
 25/01/2023

Os Recursos Humanos (RRHH) na

empresa e a evolución da xestión
dos RRHH

Os RRHH e a dirección de RRHH
Recursos Humanos (RRHH)
Todas e cada unha das persoas que traballan na
organización, independentemente do nivel que ocupen
dentro da xerarquía organizativa

Dirección de RRHH
“Unha serie de decisións acerca da relación dos
empregados que inflúe na súa eficacia e das
organizacións” (Milkovich e Boudreou, 1994)
“ Un proceso que consta de catro funcións:
adquisición, desenvolvemento, motivación e
mantemento dos RRHH” (DeCenzo e Robbins, 1988)

2
 25/01/2023

Complexidade RRHH

Comportamento Substitución

CARACTERÍSTICAS
RRHH

Dificultade cuantificación

Evolución da xestión dos recursos humanos
Departamentos de benestar. Velan por
Revolución industrial
necesidades básicas dos traballadores (vivenda,
(finais XVIII- principios
educación, asistencia sanitaria). Administración
XIX)
especializada RRHH.
Administración científica do traballo (F.W Taylor)
Aparición grandes
Departamentos de persoal: selección e confección
corporacións
de nóminas, relacións e negociacións cos
(finais XIX- XX)
sindicatos, recompilación datos persoal
Enriquecemento do Estudos conduta humana (E. Mayo)
traballo Consideración de necesidades psicosociais e
(principios XX) diferentes elementos de motivación

Non existe un enfoque óptimo á hora de xestionar RRHH, senón

que o enfoque adecuado depende da consideración do
contexto organizativo e a consistencia interna das distintas
políticas de RRHH (enfoque continxente)

3
 25/01/2023

Dirección de RRHH tradicional e estratéxica

Preeminencia aspecto administrativo

Visión Custos de persoal e lexislación
tradicional Carácter reactivo
Escaso custo e estatus das unidades
especializadas

Proceso polo que unha empresa fixa

Visión obxectivos para os seus RRHH, elabora
estratéxica estratexias e as implanta, de acordo a
obter e manter vantaxes competitivas

Da dirección tradicional á dirección estratéxica
A xestión de RRHH ten un impacto relevante nos resultados
empresariais . Os RRHH deben ser considerados no deseño
das estratexias empresariais. A xestión de RRHH apoia á
estratexia para acadar os obxectivos organizativos.
INFLUENCIADORES INTERNOS
Estratexia, estrutura organizativa,
FACTORES EXPLICATIVOS cultura, tecnoloxía, condicións
financeiras, representación
Aumento da competencia laboral
Custo RRHH
Crise de produtividade INFLUENCIADORES EXTERNOS
Ritmo e complexidade do cambio Sociedade, outras empresas,
Síntomas no lugar de traballo normativa laboral, sindicatos
organizacións empresariais
tecnoloxía, mercado laboral

4
 25/01/2023

A xestión de RRHH

Obxectivos da xestión de RRHH
O Obxectivos explícitos
O Atraer a candidatos/as cualificados
O Reter empregados/as desexables
O Axudar aos empregados/as a medrar e desenvolverse na
organización
O Motivar aos empregados/as para que aumenten os
esforzo e rendemento

O Obxectivos implícitos
O Produtividade
O Flexibilidade da forza laboral
O Cadro de persoal axustado en dimensión, composición e
custo
O Calidade de vida no traballo
O Cumprimento da normativa

10

5
 25/01/2023

Obxectivos da xestión de RRHH
O Obxectivos a longo prazo
O Rendibilidade e competitividade
O Incremento do valor na empresa
O Mellora da eficiencia e eficacia da organización

11

Procesos e intervencións dos departamentos de 
RRHH
Previos a que a persoa se incorpore á
Procesos básicos organización: análise de postos e planificación de
RRHH
Mediante os que os individuos se incorporan e
Procesos de integran nas organizacións: recrutamento,
afectación selección, contratación e socialización do
individuo

Procesos de formación Formación para mellorar no posto e

e desenvolvemento desenvolvemento de carreiras

Procesos de avaliación Avaliación de desempeño e establecemento de

e compensación políticas retributivas

Relacións coas persoas e relacións laborais;

Outros procesos Seguridade e hixiene no traballo
Investigación de RRHH

12

6
 25/01/2023

Procesos básicos e de afectación
O Básicos
O Realizar análises de postos
O Prever necesidades de RRHH da empresa
O Elaborar e executar un plan para satisfacer esas
necesidades
O De afectación
O Recrutar os RRHH requiridos pola empresa
O Seleccionar e contratar RRHH
O Orientación e socialización ó posto de traballo e a
organización

13

Procesos de formación e desenvolvemento e 
avaliación e compensación

O Formación e desenvolvemento
O Formación dos empregados
O Deseño e aplicación de programas de desenvolvemento
directivo e de desenvolvemento organizativo
O Axuda ós empregados a desenvolver plans de carreira

O Avaliación e compensación
O Deseño de sistemas de avaliación do rendemento
dos empregados
O Deseñar sistemas de retribución e beneficios
sociais, asegurando a súa equidade e congruencia

14

7
 25/01/2023

Outros procesos
O Relacións cos empregados/as e as relacións laborais
O Servir de enlace entre a empresa e os representantes
laborais
O Deseñar sistemas de manexo de disciplina e
reclamacións
O Seguridade e hixiene
O Deseñar e aplicar programas que garantan a
seguridade e hixiene no traballo
O Ofrecer asistencia aos empregados con problemas
persoais que inflúen nos seus resultados laborais
O Investigación en RRHH
O Base informática de RRHH
O Deseñar e aplicar sistemas de comunicación cos empregados

15

O departamento de RRHH

O O crecemento da empresa pode impulsar un

área especializada en funcións relacionadas
cos RRHH.
O No momento da súa creación, soe ser
pequeno e estar dirixido por un executivo de
nivel medio
O É un departamento con autoridade de staff
O Nalgunhas ocasións exerce autoridade
funcional
O Responsabilidade dual de RRHH

16

8
 25/01/2023

O perfil da persoa que dirixe o 
departamento de RRHH
Tradicionalmente, centrados na tramitación das
nóminas, o control das baixas e o desempeño de
labores administrativas

Na actualidade, deseñan as estratexias, políticas e

prácticas de xestión de RRHH. Interveñen no deseño
das estratexias de negocio

Perfil máis xeral, formación polivalente,

coñecemento da lóxica económica, visión
de conxunto e comprender o funcionamento
da empresa

17

Referencias Bibliográficas
O De la Calle Durán, M.C., Ortiz de Urbina Criado, M
(2004, 2014, 2018). “Fundamentos de recursos
humanos”. Pearson Educación, Madrid.
O Decenzo, D.A., Robbins, S.P. (1988). “Personnel/Human
resource management”. Prentice Hall, Englewood Cliffs.
O Dolan, S.; Valle, R. (2014). "La gestión de personas y el
talento: la gestión de los recursos humanos en el siglo
XXI“. McGraw-Hill, Madrid.
O Gómez-Mejía, L.R.; Balkin, D.B.; Cardy, R.L. (2008, 2016)
."Gestión de recursos humanos" . Pearson Educación,
Madrid.
O Milkovich, G. T., Boudreau, J. W. (1988). “Human
resource management”. Irwin, Illinois.

18