1

Banghay Aralin sa Edukasyon sa Pagpapahalaga 10

Ikalawang Markahan

Padua, Reynold Luke David T.

Manlangit, Danica Andrea

Naipamamalas ng magaaral ang pag-unawa sa konsepto tungkol
Pamantayang sa mga salik na nakaaapekto sa pananagutan ng tao sa
Pangnilalaman kahihinatnan ng kilos at pasya

Nakapagsusuri ang magaaral ng sarili batay sa mga salik na

Pamantayan sa nakaaapekto sa pananagutan ng tao sa kahihinatnan ng kilos at
Pagganap pasya at nakagagawa ng mga hakbang upang mahubog ang
kanyang kakayahan sa pagpapasya
6.2. Nakapagsusuri ng isang sitwasyong nakaaapekto sa
Kasanayang pagkukusa sa kilos dahil sa kamangmangan, masidhing
Pampagkatuto damdamin, takot, karahasan, gawi

Mga Layunin Sa pagtatapos ng klase, ang mga mag-aaral ay inaasahan na:

a. Pangkabatiran:
DLC No. & Statement: Nailalarawan ang dahilan kung paano nakakaapekto ang
Mga Layunin kamangmangan sa pagkukusa sa kilos;
(Objectives)

DLC No. & Statement: b. Pandamdamin:

nakagagamit ng kritikal na pag-iisip upang maiwasan ang
6.2. Nakapagsusuri ng kamangmangang nakakaapekto sa pagkukusa sa kilos; at
isang sitwasyong
nakaaapekto sa
pagkukusa sa kilos dahil
c. Saykomotor:
sa kamangmangan, nakabubuo ng mga hakbangin na susugpo sa
masidhing damdamin, kamangmangang nakakaapekto sa pagkukusa sa kilos.
takot, karahasan, gawi
.

Paksa Epekto ng Kamangmangan sa Pagkukusa sa Kilos

DLC No. & Statement:

6.2. Nakapagsusuri ng
 2

isang sitwasyong
nakaaapekto sa
pagkukusa sa kilos dahil
sa kamangmangan,
masidhing damdamin,
takot, karahasan, gawi
Pagpapahalaga Kritikal na Pag-iisip (Intellectual Dimension)

Sanggunian 1.) Awati, R. I Love You Virus. Tech Target.

https://www.techtarget.com/searchsecurity/definition/
(in APA 7th edition ILOVEYOU-virus#:~:text=The%20 ILOVEYOU
format, indentation) %20virus%20 comes%20in ,recipient's%20Microsoft
%20Outlook%20address%20book.

2.) ESP 10 Quarter 1 LM- A learning module for EsP 10.

(2015). Studocu.
https://www.studocu.com/ph/document/bohol-island-
state-university/bsed-filipino/esp-10-quarter-1-lm-a-
learning-module-for-esp-10/14334332.

3.) Griffiths, J. (2020, May 3). I love you’: How a badly-coded

computer virus caused billions in
damage and exposed vulnerabilities which remain 20
years on. CNN.
https://edition.cnn.com/2020/05/01/tech/iloveyou-virus-
computer-security-intl-hnk/index.html

4.) Manzan, C. (2019). Mga

salik-na-nakaaapekto-sa-makataong-kilos-team-dandrave.
Slideshare.https://www.slideshare.net/carlomanzan7/
mga-saliknanakaaapektosamakataongkilosteamdandrave

5.) Pascual, M., A. (2018). Ang Mga Sanhi ng Kahirapan sa

Pilipinas. https://medium.com/@maryandreipascual/ang-
mga-sanhi-ng-kahirapan-sa-pilipinas-81bc76790219

6.) Philippine Star Ngayon. (2021). Kamangmangan ng mga

Nagpapatupad ng Batas.
https://www.philstar.com/pilipino-star-ngayon/opinyon/2
021/04/10/2090075/editoryal-kamangmangan-ng-mga-
nagpapatupad-ng-batas

7.) Proyekto sa Ekonomiks. (2019). Kakulangan ng Edukasyon:

Isang Isyung Panlipunan.
https://www.scribd.com/document/400685860/Kakulanga
n-Ng-Edukasyon
 3

8.) Republic Act No. 10175 | GOVPH. (2012, September 12).

Official Gazette of the Republic of the Philippines.
https://www.officialgazette.gov.ph/2012/09/12/republic
-act-no-10175/

9.) White, G. (2020, April 21). Revealed: The man behind the
first major computer virus pandemic. Computer Weekly.
https://www.computerweekly.com/news/252481937/
Revealed-The-man-behind-the-first-major-computer-
virus-pandemic#:~:text=The%20creator%20of%20the
%20world's,access%20the%20internet%20without
%20paying.

Traditional Instructional Materials

● Pen
● Paper
● White Board Marker
● Answer sheet
● Tarpapel

Digital Instructional Materials

Mga Kagamitan ● Laptop
● Projector
● Speaker
● Story Jumper
● Visme
● Jamboard
● Dotstorm
● Quizizz
● News Clipping Generator
● Padlet
● Nearpod

Pangalan at
Larawan ng Guro
 4

(Ilang minuto: 5) Technology

Integration di
Stratehiya: Value-laden situation
App/Tool: Story
Panuto: Basahin at unawain nang mabuti Jumper
ang sitwasyon tungkol sa naging
kaarawan ni Joanna. Link:
https://www.storyju
Maikling sitwasyon: mper.com/book/read/
145190571/6398d2b
Si Joanna ay magdiriwang ng 28d278
kanyang ika-18 kaarawan sa
makalawa. Inimbitahan niya ang Logo:
lahat kaniyang mga kamag-aral,
kasama ang matalik niyang
kaibigang Muslim na si Mariam.
Halos lahat ng bisita ay masaya
Description:
habang kumakain. Ngunit
Panlinang Na Storyjumper is a
napansin ni Joanna na tila hindi
Gawain website that offers
kumakain si Mariam. Nagtaka
teachers and students
siya dahil masasarap naman ang
the chance to create
mga pagkain gaya ng lechon,
their own digital
menudo, at barbeque. Dahil rito,
books.
labis na sumama ang loob ni
Joanna kay Mariam at pinutol na
Picture:
ang kanilang pagkakaibigan
kinalaunan.

Mga Gabay na Tanong:

1. Ano ang dahilan kung bakit hindi

kumakain ng handa si Mariam?
2. Sa iyong palagay, tama ba ang
ipinakitang asal ni Joanna kay Mariam?
Ipaliwanag.
3. Kung ikaw si Mariam, ano ang
mararamdaman mo kung bigla nalang
putulin ang pagkakaibigan ninyo ng
walang sapat na dahilan? Bakit?
Pangunahing Dulog: Value Analysis - 5 minutes
Gawain Stratehiya: Rational discussion that Technology
demands reasons and evidences Integration
6.2. Nakapagsusuri ng
isang sitwasyong Panuto: Ang mga mag-aaral ay App/Tool: Dotstorm
nakaaapekto sa ipapangkat sa 3 at sasagutin ang bawat
pagkukusa sa kilos dahil
hanay ng matrix sa loob ng 2-3 na mga Link:
 5

https://dotstorming.c
pangungusap. om/b/6398d92c777f
1505a1ed2064

Sitwasyon na Dahil Isang Logo:

nagpapakita ng an katiba
kamangmangan kung yan na
bakit nagpa
ito patun
ginag ay na
awa ito ay
ng nakak
isang aapekt Description:
indibi o sa Dotstorming is a
dwal. kilos collection of tools
ng tao. that enable
collaborative
1.) Plagiarism brainstorming,
planning and
sa kamangmangan, decision making.
masidhing damdamin,
takot, karahasan, gawi Picture:

2.) Fake News

3.) Gossips

Mga Katanungan (Ilang minuto: 10) Technology

Mga katanungan Integration
DLC No. & Statement:
6.2. Nakapagsusuri ng 1. Nangyayari ba ang mga ito sa App/Tool: Visme
isang sitwasyong
nakaaapekto sa totoong buhay? - C

pagkukusa sa kilos dahil
sa kamangmangan,
masidhing damdamin,
takot, karahasan, gawi
Pangalan at
Larawan ng Guro
Pagtatalakay (Ilang minuto: 10)
DLC No. & Statement: Outline
6.2. Nakapagsusuri ng
isang sitwasyong
nakaaapekto sa
pagkukusa sa kilos dahil
sa kamangmangan,
masidhing damdamin,
takot, karahasan, gawi
6
2. Alin sa mga sitwasyon ang Link:
madalas ginagawa ng isang https://my.visme.co/
kabataan na tulad mo? - C view/310q780r-
18r27vk7edw726qz
3. Ano ang mararamdaman mo kung
ikaw ang pinatutungkulan sa mga Logo:
sitwasyong ito? Bakit? - A
4. Kung iyong titimbangin, alin sa
mga sitwasyon ang pinaka
nakakaapekto sa iyong kilos?
Bakit? - A
5. Ano ano ang mga nabago sa
iyong pananaw pagkatpos mong Description:
Visme is an online
sagutan ang gawaing ito? - A
6. Bilang isang mag-aaral, ano sa tool designated to
create, store and
tingin mo ang dapat mong gawain
design pleasing
upang hindi na magpatuloy ang contents to share
mga ito? - B with others
Picture:
Technology
Integration
● Kahulugan ng Kamangmangan App/Tool: Nearpod
at mga halimbawa nito.
● Mga Epekto ng Link:
Kamangmangan na https://np1.nearpod.c
Nakakaapekto sa Pagkukusa sa om/presentation.php
Kilos. ?
● Mga Pamamaraan Upang id=128907079&edit
 7

Maiwasan ang Kamangmangan _from_library=1672

na Nakakaapekto sa Pagkukusa 964744
sa Kilos.
Logo:
Mga nilalaman:

Epekto ng Kamangmangan sa Pagkukusa

sa Kilos - 10 minutes
● Kahulugan ng Kamangmangan at
mga halimbawa nito.
● Mga Epekto ng Kamangmangan
na Nakakaapekto sa Pagkukusa sa Kilos.
Description:
● Mga Pamamaraan Upang
Educators can
Maiwasan ang Kamangmangan na
improve the
Nakakaapekto sa Pagkukusa sa Kilos.
engagement of their
presentations with
Nilalalaman
the use of Nearpod.
For tests, movies,
Kahulugan ng Kamangmangan -
and group projects,
Tumutukoy ito sa kawalan o kakulangan
the instructor can
sa kaalaman na dapat taglay ng isang tao.
create a presentation.
Ito ay may dalawang uri :
Picture:
Madaraig (Vincible) - Kawalan ng
kamalayan sa isang gawain ngunit may
pagkakataong maitama at maiwasto sa
pamamagitan ng pagtuklas nito.

Hindi madaraig (invincible) -

kamangmangan na dulot ng kasalatan sa
kakayahan na malaman ang isang gawi.

Halimbawa ng Isyu ng
Kamangmangan

Madaraig/ Vincibles (I love you virus)

Isang kompyuter worm na mula sa isang

email na ang layunin ay kumuha ng mga
mahahalagang impormasyon mula sa
magbubukas nito. Ito ay naglalaman ng
software virus na may kakayahan na
makalakad ng mga mahahalagang
impormasyon. Ayon kay Onel De
Guzman , ang tao sa likod ng Iloveyou
virus, ang pag-kalat nito ay hindi niya
 8

intensyon , nagawa lamang niya ito

upang makamit ng internet ng hindi
nagbabayad. Dahil sa wala sa kamalayan
ni Onel ang maaring maging resulta nito ,
higit sampung milyong kompyuter
software at apatnapung makina ang
naapektuhan nito sa buong mundo.

Hindi madaraig/ Invincible

Si Rose ay walang kakayanan na

makakita, sa kaniyang paglalakad ay
natabig niya ang mainit na tubig na
nakapatong sa ibabaw ng
lamesa.Natapon ang mainit na tubig at
nabanliaan ang kaniyang nakababatang
kapatid at magdulot ng first degree burn
sa balat nito.

Epekto ng Kamangmangan sa
Pagkukusa sa Kilos

1. Nakahahadlang sa Mabuting
Pagpili at Pagpasya - nagiging hadlang sa
kakayahan ng isang tao na makaisip o
makagawa ng isang tama at maayos na
pasiya.
2. Nagdudulot ng Kapahamakan o
Karahasan sa Kapwa - nakakapagdesiyon
ng mga bagay na nagdudulot ng
kapahamakan sa kapwa dahil sa
kasalatan sa kaalaman tungkol sa isang
bagay.
3. Pagtaas ng Krimen - nagagawa
ang krimen dulot ng kasalatan sa
kaalaman ukol sa mga batas na
ipinatutupad sa lipunan.

Mga Pamamaraan Upang Maiwasan

ang Kamangmangan na Nakakaapekto
sa Pagkukusa sa Kilos

1. Pagmamasid sa Kilos ng Iba -

maaring matutunan ang kilos ayon sa
natutuklasan sa paligid. Maaring matuto
ang tao sa iba batay sa kanilang naririnig
 9

o natutuklasan. (Ayson et al, 2019)

2. Suriin ang Kilos at Pasya - Dapat
na maging mapanuri dahil may mga kilos
na makatao at hindi makatao. Dapat
surrin ang kilos kung ito ba ay nararapat
at hindi nakakapinsala sa sarili at sa
kapwa
3. Patuloy na Pagkilala sa Sariling
mga Paniniwala, Pamantayan at Pag-
uugali (Ayson et al, 2019)- nagbibigay
oportunidad na mas makilala ang sarili at
makapagpasiya ng hindi magdudulot ng
kapahamakan sa sarili at sa ibang tao.

Graphic organizer:

(Ilang minuto: 7) Technology

Integration
Stratehiya: Group studies of certain
situation App/Tool: Padlet
Paglalapat Panuto: Ang buong klase ay mahahati sa Link:
tatlong pangkat. Bawat pangkat ay https://padlet.com/m
DLC No. & Statement:
6.2. Nakapagsusuri ng
bibigyan ng limang minutong anlangitdal/a2x203c
isang sitwasyong pagpupulong upang makabuo ng isang dtszuy3eq
nakaaapekto sa maikling talumpati na magiging hakbang
pagkukusa sa kilos dahil sa pagsugpo sa mga sitwasyon ng Logo:
sa kamangmangan, kamangmangan na nakakaapekto sa
masidhing damdamin,
kilos.
takot, karahasan, gawi

Pangkat A

Sa kalagitnaan ng iyong trabaho sa isang

kainan, napansin mo ang isang kostumer Description: Padlet
 10

is a free online post

ang nahihirapang huminga. Napagalaman it walls that allows
mong ipinaalis pala ng kostumer ang citizens put their
hipon sa kaniyang pagkain dahil masama thoughts, inquiries,
ito sa kanya ngunit napansin mong and resources in one
nakahalo pa rin ito sa kaniyang kinakain. space that is
Bilang manager ng kainan, ano ang iyong available to all.
mga hakbangin upang hindi na ito
mangyaring muli? Picture:

Pangkat B

Ibinilin ng iyong ina ang nakababata

mong kapatid sa iyo. Ilang minuto ang
nakalipas lumapit ang iyong kapatid
dahil masakit ang kaniyang tiyan. Kung
kaya ay kumuha ka ng gamot upang
ipainom ito sakaniya. Ipinainom mo sa
kanya ang tatlong tableta ng gamut sa
pagaakalang mas maiibsan nito ang
pananakit ng kaniyang tiyan, ngunit
lingid sa iyong kaalaman na may sapat na
dami lamang ang paginom dito. Sa halip
na maibsan ang sakit ng tiyan ay mas
lumala pa ang lagay ng iyong kapatid.
Mula sa pangyayaring iyon, ano ang
iyong gagawin upang hindi na ito maulit
muli?

Pangkat C

Si Anna ay lumabas upang maghatid ng

ipinagbibili niyang lugaw sa kalagitnaan
ng curfew. Pinagmulta siya ng kapitan
dahil sa paglabag sa curfew. Sa
pagkakaalam ni Ana ay wala siyang
nilalabag dahil ayon sa mga panuntunan,
maaring lumabas kung ang dahilan ay
mahalaga gaya ng pagdadala ng pagkain
o gamot. Dahil dito, inilapit ni Ana ang
kapitan sa mas nakatataas na naging
bunga ng pagka suspinde ang kapitan.
Kung ikaw ang kapitan, ano ang mga
dapat mong isaalang-alang upang
maiwasan ang ganitong uri ng
pangyayari?
 11

Rubrik:

(Ilang minuto: 5)
Technology
A. Multiple Choice (3 items only) Integration

Panuto: Bibilugan ng mag-aaral ang titik App/Tool: Quizziz

ng pinaka angkop na sagot.
Link:
https://quizizz.com/a
1. Alin sa mga sumusunod na sitwasyon dmin/quiz/6398de17
ang HINDI nagpapamalas ng dc9072001e50b459?
kamangmangan? source=quiz_share

a. Binigay ni Elson ang password ng Logo:

Pagsusulit laptop ni Joy kay Mich na walang
pahintulot mula kay Joy.
DLC No. & Statement:
6.2. Nakapagsusuri ng b. Gumawa ng isang code si
isang sitwasyong Jonathan upang kumuha ng
nakaaapekto sa
mahahalagang impormasyon Description:
pagkukusa sa kilos dahil Quizizz is an
sa kamangmangan, sa ibang tao .
engaging, free online
masidhing damdamin, c. Ginamit ni Dino ang naiwang
takot, karahasan, gawi quiz maker that
nakabukas na social media ni develops and offers a
Julius dahil naiwan niya itong i- game - based
log out. platform for student
d. Hinihingi ng manggagawa ang engagement. This is
password ng laptop ni Ivan upang utilized in class, for
group projects, pre-
mabuksan ang kompyuter habang
test review,
ginagawa ito. formative
evaluations, and pop
2. Inaya ka ng kaibigan mong si Jairo quizzes.
na tumawid sa gitna ng kalsada imbis na
gumamit ng footbridge. Ngunit napansin Picture:
mong maraming truck ang dumadaan sa
nais niyang tawiran. Bilang may
 12

kamalayan sa epekto ng kamangmangan,

ano ang iyong gagawin upang mapigilan
ang kahihinatnan ng kilos ni Jairo?

a. Ipapaalala ko kay Jairo na maaari

kaming pagmultahin kapag hindi
kami tumawid sa tamang tawiran.
b. Sasabihan ko si Jairo na masama
ang pagtawid sa hindi tamang
tawiran alinsunod sa umiiral na
batas.
c. Ipapaliwanag ko nang mabuti kay
Jairo na maaari naming
ikapahamak ang pagtawid sa
hindi tamang tawiran.
d. Pipigilan ko si Jairo na tumawid
sa pamamagitan ng pagpilit sa
kanya na gumamit na lamang
kami ng overpass

3. Nagkayayaan ang magkakaibigan

na sina Aniza, Michael, at Mikay na
dumalo sa concert ng kanilang
paboritong banda. Batid nila na kailangan
nilang mag-aral dahil may nakatakda
silang pagsusulit kinabukasan.
Isinawalang bahala nila iyon dahil
nasasabik na sila sa naturang concert.
Ano ang maaaring kahinatnan ng pasya
sa kilos ng magkakaibigan?

a. Maaari silang pagalitan ng

kanilang guro dahil hindi sila
nakapag-aral.
b. Maaaring mababa ang makuha
nilang marka sa kanilang
pagsusulit.
c. Maaaring manghula na lamang
sila ng sagot sa kanilang
pagsusulit.
 13

d. Maaaring mahirapan sila sa

pagsagot dahil hindi sila nakapag-
aral.

4. Talamak na ang fake news sa

social media. Maging ang ilan ay
ginagamit itong daan upang
makapangloko ng iba. Alin sa mga
sumusunod na mga hakbangin ang dapat
isaalang-alang ng isang indibidwal upang
makaiwas sa panganib na dulot ng fake
news?
a. Ibahagi sa kapwa ang mga
makatotohanang impormasyong
nalaman.
b. Maging mapanuri sa mga
impormasyong napapakinggan o
nababasa.
c. Timbangin ang kredibilidad ng
mga may akda ng impormasyong
nahanap.
d. Mag-aral nang mabuti upang
lumawak ang kaalaman sa mga
bagay bagay.

5. Bilang isang mag-aaral, bakit

mahalagang tuligsain ang
kamangmangan?
a. Upang maiwasan ang mga
masamang epekto nito sa
pagkukusa sa kilos ng tao.
b. Upang maiwasan ang pag umpisa
ng sigalot sa bawat pamayanan o
bansa.
c. Upang mapagyabong ng isang tao
ang kaniyang pagkukusa sa kilos.
d. Upang malaman ng isang tao ang
mga dapat at hindi niya dapat
gawain.
 14

Susi sa Pagwawasto:

1. D.
2. B.
3. D.
4. B.
5. A.

B. Sanaysay

Panuto: Bumo ng sanaysay gamit ang

mga gabay na tanong. Gawin ito sa loob
ng hindi baba sa limampung (50) salita .

1. Bakit mahalagang suriin ang mga

salik tulad ng kamangmangan?
2. Ano ang epekto ng
kamangmangan ng isang tao sa
kaniyang kapwa? Ipaliwanag.

Inaasahang sagot:
1. Mahalagang suriin ang mga salik
ng kamangmangan na
nakakaapekto sa pagkukusa
sakilos sapagkat ito ay nagbibigay
satin ng kaalaman at
kamalayan.Nagbibigay kaalaman
tuungkol sa paano ito
nakakaapekto sa ating
pagpapasiya na maaring magdulot
ng kapahamakan sa ating sarili at
sa ating kapwa.Nagbibigay din ito
ng kamalayan sa bawat isa na mas
pagkaingatan ang bawat bawat
kilos at pasiyang ating gagawin
na naglalandas satin sa isang mas
matalinong pagpapasiya.

2. Maiiwasan ang kamangmangan

 15

na nakakaapekto sa makataong
kilos ng tao kung tayo ay mas
nagbibigay halaga sa bawat kilos
na ating gagawin.Sa pamamagitan
nito magiging kritikal tayo
pagdating sa pag-iisip na
magkakaroon ng magandang
dulot sa ating magiging pasya.

Technology
(Ilang minuto: 3) Integration
Stratehiya: Pananaliksik
App/Tool: The News
Panuto: Magsaliksik ng isang balita na Clipping Generator
nagpapakita ng isang sitwasyon ng
kamangmangan at ang naging bunga nito Link:
sa pagkukusa sa kilos. Ang balita na https://www.fodey.c
makakalap ay ibabahagi sa buong klase om/generators/newsp
sa loob ng tatlong minuto . aper/snippet.asp
Rubrik: Logo:
Takdang-Aralin
PAMANTAYAN PUNTOS
DLC No. & Statement:
6.2. Nakapagsusuri ng Nilalaman. (Kaangkupan ng 40
isang sitwasyong
nakaaapekto sa mga impormasyong nakalap)
pagkukusa sa kilos dahil
sa kamangmangan, Pagkamalikhain. (Naaayon sa 30 Description:
masidhing damdamin, tema ang disenyo) A free online
takot, karahasan, gawi newsmaker that
Organisasyon (Madaling 20 enables anyone to
maunawaan ang mga create their own
impormasyong nakalahad) imitation
newspapers.
Kaayusan (Tama ang pagsipi sa 10
mga impormasyong nakalap)
Picture:
KABUUAN 100

Halimbawa
 16

(Ilang minuto: 2)
Technology
Stratehiya: Quote Analysis Integration

Panuto: Ang mga mag-aaral ay App/Tool: Jamboard

makikinig sa kanilang guro ukol sa
mensahe ni Donald Miller sa isyu ng Link:
kamangmangan. https://jamboard.goo
gle.com/d/1E54brIl
“In the age of information, ignorance is a M4HurBB1obwbNg
choice.” - Donald Miller b6EkAkddulaL62bee
Panghuling Gawain rBIT8/viewer?
f=0&pli=1
DLC No. & Statement:
6.2. Nakapagsusuri ng Logo:
isang sitwasyong
nakaaapekto sa
pagkukusa sa kilos dahil
sa kamangmangan,
masidhing damdamin,
takot, karahasan, gawi

Description:
Jamboard is a digital
whiteboard that lets
you collaborate in
real time using either
the Jamboard device
web browser or
mobile app.

Picture:
 17

RUBRIC PARA SA PAGLALAPAT:

 18

RUBRIC PARA SA PAGLALAPAT: