1

Banghay Aralin sa Edukasyon sa Pagpapahalaga 10

Ikalawang Markahan

Padua, Reynold Luke David T.

Manlangit, Danica Andrea

Naipamamalas ng magaaral ang pag-unawa sa konsepto tungkol

Pamantayang sa mga salik na nakaaapekto sa pananagutan ng tao sa
Pangnilalaman kahihinatnan ng kilos at pasya

Nakapagsusuri ang magaaral ng sarili batay sa mga salik na

Pamantayan sa nakaaapekto sa pananagutan ng tao sa kahihinatnan ng kilos at
Pagganap pasya at nakagagawa ng mga hakbang upang mahubog ang
kanyang kakayahan sa pagpapasya

6.2. Nakapagsusuri ng isang sitwasyong nakaaapekto sa

Kasanayang pagkukusa sa kilos dahil sa kamangmangan, masidhing
Pampagkatuto damdamin, takot, karahasan, gawi

Mga Layunin Sa pagtatapos ng klase, ang mga mag-aaral ay inaasahan na:

a. Pangkabatiran:
DLC No. & Statement: Nailalarawan ang dahilan kung paano nakakaapekto ang
Mga Layunin kamangmangan sa pagkukusa sa kilos;
(Objectives)

DLC No. & Statement: b. Pandamdamin:

nakagagamit ng kritikal na pag-iisip upang maiwasan ang
6.2. Nakapagsusuri ng kamangmangang nakakaapekto sa pagkukusa sa kilos; at
isang sitwasyong
nakaaapekto sa
pagkukusa sa kilos dahil
c. Saykomotor:
sa kamangmangan, nakabubuo ng mga hakbangin na susugpo sa
masidhing damdamin, kamangmangang nakakaapekto sa pagkukusa sa kilos.
takot, karahasan, gawi
.
 2

Paksa Epekto ng Kamangmangan sa Pagkukusa sa Kilos

DLC No. & Statement:

6.2. Nakapagsusuri ng
isang sitwasyong
nakaaapekto sa
pagkukusa sa kilos dahil
sa kamangmangan,
masidhing damdamin,
takot, karahasan, gawi

Pagpapahalaga Kritikal na Pag-iisip (Intellectual Dimension)

1.) Awati, R. I Love You Virus. Tech Target.

https://www.techtarget.com/searchsecurity/definition/ILO
VEYOU-virus#:~:text=The%20
ILOVEYOU%20virus%20 comes%20in
,recipient's%20Microsoft%20Outlook%20address
%20book.

2.) ESP 10 Quarter 1 LM- A learning module for EsP 10.

(2015). Studocu.
https://www.studocu.com/ph/document/bohol-island-
state-university/bsed-filipino/esp-10-quarter-1-lm-a-
learning-module-for-esp-10/14334332.

3.) Griffiths, J. (2020, May 3). I love you’: How a badly-coded

Sanggunian
(in APA 7th edition
format, indentation)
computer virus caused billions in
damage and exposed vulnerabilities which remain 20
years on. CNN.
https://edition.cnn.com/2020/05/01/tech/iloveyou-virus-
computer-security-intl-hnk/index.html

4.) Manzan, C. (2019). Mga

salik-na-nakaaapekto-sa-makataong-kilos-team-dandrave.
Slideshare.https://www.slideshare.net/carlomanzan7/mga
-saliknanakaaapektosamakataongkilosteamdandrave

5.) Pascual, M., A. (2018). Ang Mga Sanhi ng Kahirapan sa

Pilipinas. https://medium.com/@maryandreipascual/ang-
mga-sanhi-ng-kahirapan-sa-pilipinas-81bc76790219

6.) Philippine Star Ngayon. (2021). Kamangmangan ng mga

Nagpapatupad ng Batas.
https://www.philstar.com/pilipino-star-
 3

ngayon/opinyon/2021/04/10/2090075/editoryal-
kamangmangan-ng-mga-nagpapatupad-ng-batas

7.) Proyekto sa Ekonomiks. (2019). Kakulangan ng Edukasyon:

Isang Isyung Panlipunan.
https://www.scribd.com/document/400685860/Kakulanga
n-Ng-Edukasyon

8.) Republic Act No. 10175 | GOVPH. (2012, September 12).

Official Gazette of the Republic of the Philippines.
https://www.officialgazette.gov.ph/2012/09/12/republic
-act-no-10175/

9.) White, G. (2020, April 21). Revealed: The man behind the
first major computer virus pandemic. Computer Weekly.
https://www.computerweekly.com/news/252481937/Reve
aled-The-man-behind-the-first-major-computer-virus-
pandemic#:~:text=The%20creator%20of%20the%20worl
d's,access%20the%20internet%20without%20paying.

Traditional Instructional Materials

● Pen
● Paper
● White Board Marker
● Answer sheet
● Tarpapel

Digital Instructional Materials

Mga Kagamitan ● Laptop
● Projector
● Speaker
● Story Jumper
● Visme
● Jamboard
● Dotstorm
● Quizizz
● News Clipping Generator
● Padlet
● Nearpod
 4

Pangalan at
Larawan ng Guro

(Ilang minuto: 5) Technology

Integration di
Stratehiya: Value-laden situation
App/Tool: Story
Panuto: Basahin at unawain nang mabuti Jumper
ang sitwasyon tungkol sa naging
kaarawan ni Joanna. Link:
https://www.storyju
Maikling sitwasyon: mper.com/book/read/
145190571/6398d2b
Si Joanna ay magdiriwang ng 28d278
kanyang ika-18 kaarawan sa
makalawa. Inimbitahan niya ang Logo:
lahat kaniyang mga kamag-aral,
kasama ang matalik niyang
kaibigang Muslim na si Mariam.
Panlinang Na Halos lahat ng bisita ay masaya
Description:
Gawain habang kumakain. Ngunit
Storyjumper is a
napansin ni Joanna na tila hindi
website that offers
kumakain si Mariam. Nagtaka siya
teachers and students
dahil masasarap naman ang mga
the chance to create
pagkain gaya ng lechon, menudo,
their own digital
at barbeque. Dahil rito, labis na
books.
sumama ang loob ni Joanna kay
Mariam at pinutol na ang kanilang
Picture:
pagkakaibigan kinalaunan.

Mga Gabay na Tanong:

1. Ano ang dahilan kung bakit hindi

kumakain ng handa si Mariam?
2. Sa iyong palagay, tama ba ang
ipinakitang asal ni Joanna kay Mariam?
Ipaliwanag.
3. Kung ikaw si Mariam, ano ang
mararamdaman mo kung bigla nalang
 5

putulin ang pagkakaibigan ninyo ng

walang sapat na dahilan? Bakit?

Dulog: Value Analysis - 5 minutes

Stratehiya: Rational discussion that Technology
demands reasons and evidences Integration

Panuto: Ang mga mag-aaral ay pipili ng App/Tool: Dotstorm

dalawang sitwasyon at sasagutin ang
hanay nito sa matrix sa loob ng 2-3 na Link:
mga pangungusap. https://dotstorming.c
om/b/6398d92c777f1
Sitwasyon na Isang Isang 505a1ed2064
nagpapakita ng dahil katiba
kamangmangan an yan na Logo:
kung nagpa
bakit patun
Pangunahing ito ay na
Gawain ginag ito ay
awa hindi
6.2. Nakapagsusuri ng ng mabut
isang sitwasyong
isang i at
nakaaapekto sa
indibi nakak Description:
pagkukusa sa kilos dahil
sa kamangmangan, dwal. aapekt Dotstorming is a
masidhing damdamin, o sa collection of tools
takot, karahasan, gawi kilos that enable
ng tao. collaborative
brainstorming,
1.) Plagiarism planning and
decision making.

Picture:
 6

2.) Fake News

3.) Gossips

(Ilang minuto: 10) Technology

Mga katanungan Integration

1. Nangyayari ba ang mga ito sa App/Tool: Visme

Mga Katanungan
DLC No. & Statement:
6.2. Nakapagsusuri ng
isang sitwasyong
nakaaapekto sa
pagkukusa sa kilos dahil
sa kamangmangan,
masidhing damdamin,
takot, karahasan, gawi
totoong buhay? - C
2. Alin sa mga sitwasyon ang Link:
https://my.visme.co/v
madalas ginagawa ng isang
iew/310q780r-
kabataan na tulad mo? - C 18r27vk7edw726qz
3. Ano ang mararamdaman mo kung
ikaw ang pinatutungkulan sa mga Logo:
sitwasyong ito? Bakit? - A
4. Kung iyong titimbangin, alin sa
mga sitwasyon ang pinaka
nakakaapekto sa iyong kilos?
Bakit? - A
5. Ano ano ang mga nabago sa
iyong pananaw pagkatpos mong Description:
Visme is an online
sagutan ang gawaing ito? - A
tool designated to
6. Bilang isang mag-aaral, ano sa create, store and
tingin mo ang dapat mong gawain design pleasing
upang hindi na magpatuloy ang contents to share
mga ito? - B with others
 7

Picture:

Pangalan at
Larawan ng Guro

(Ilang minuto: 10) Technology

Integration
Outline
● Kahulugan ng Kamangmangan App/Tool: Nearpod
at mga halimbawa nito.
● Mga Epekto ng Kamangmangan Link:
na Nakakaapekto sa Pagkukusa https://np1.nearpod.c
sa Kilos. om/presentation.php?
● Mga Pamamaraan Upang id=128907079&edit_
Pagtatalakay
Maiwasan ang Kamangmangan from_library=16729
DLC No. & Statement: na Nakakaapekto sa Pagkukusa 64744
6.2. Nakapagsusuri ng sa Kilos.
isang sitwasyong Logo:
nakaaapekto sa Mga nilalaman:
pagkukusa sa kilos dahil
sa kamangmangan,
masidhing damdamin, Kahulugan ng Kamangmangan -
takot, karahasan, gawi Tumutukoy ito sa kawalan o kakulangan
sa kaalaman na dapat taglay ng isang tao.
Ito ay may dalawang uri :

Madaraig (Vincible) - Kawalan ng

Description:
kamalayan sa isang gawain ngunit may
Educators can
pagkakataong maitama at maiwasto sa
improve the
pamamagitan ng pagtuklas nito.
engagement of their
presentations with
the use of Nearpod.
For tests, movies,
 8

Hindi madaraig (invincible) - and group projects,

kamangmangan na dulot ng kasalatan sa the instructor can
kakayahan na malaman ang isang gawi. create a presentation.

Halimbawa ng Isyu ng Kamangmangan Picture:

Madaraig/ Vincibles (I love you virus)

Isang kompyuter worm na mula sa isang

email na ang layunin ay kumuha ng mga
mahahalagang impormasyon mula sa
magbubukas nito. Ito ay naglalaman ng
software virus na may kakayahan na
makalakad ng mga mahahalagang
impormasyon. Ayon kay Onel De
Guzman , ang tao sa likod ng Iloveyou
virus, ang pag-kalat nito ay hindi niya
intensyon , nagawa lamang niya ito upang
makamit ng internet ng hindi nagbabayad.
Dahil sa wala sa kamalayan ni Onel ang
maaring maging resulta nito , higit
sampung milyong kompyuter software at
apatnapung makina ang naapektuhan nito
sa buong mundo.

Hindi madaraig/ Invincible

Si Rose ay walang kakayanan na

makakita, sa kaniyang paglalakad ay
natabig niya ang mainit na tubig na
nakapatong sa ibabaw ng lamesa.Natapon
ang mainit na tubig at nabanliaan ang
kaniyang nakababatang kapatid at
magdulot ng first degree burn sa balat nito.

Epekto ng Kamangmangan sa
Pagkukusa sa Kilos

1. Nakahahadlang sa Mabuting
Pagpili at Pagpasya - nagiging hadlang sa
kakayahan ng isang tao na makaisip o
makagawa ng isang tama at maayos na
pasiya.
2. Nagdudulot ng Kapahamakan o
Karahasan sa Kapwa - nakakapagdesiyon
ng mga bagay na nagdudulot ng
 9

kapahamakan sa kapwa dahil sa kasalatan

sa kaalaman tungkol sa isang bagay.
3. Pagtaas ng Krimen - nagagawa
ang krimen dulot ng kasalatan sa
kaalaman ukol sa mga batas na
ipinatutupad sa lipunan.

Mga Pamamaraan Upang Maiwasan

ang Kamangmangan na Nakakaapekto
sa Pagkukusa sa Kilos

1. Pagmamasid sa Kilos ng Iba -

maaring matutunan ang kilos ayon sa
natutuklasan sa paligid. Maaring matuto
ang tao sa iba batay sa kanilang naririnig
o natutuklasan. (Ayson et al, 2019)
2. Suriin ang Kilos at Pasya - Dapat
na maging mapanuri dahil may mga kilos
na makatao at hindi makatao. Dapat surrin
ang kilos kung ito ba ay nararapat at hindi
nakakapinsala sa sarili at sa kapwa
3. Patuloy na Pagkilala sa Sariling
mga Paniniwala, Pamantayan at Pag-
uugali (Ayson et al, 2019)- nagbibigay
oportunidad na mas makilala ang sarili at
makapagpasiya ng hindi magdudulot ng
kapahamakan sa sarili at sa ibang tao.

Graphic organizer:

Paglalapat (Ilang minuto: 7) Technology

Integration
DLC No. & Statement:
 10

6.2. Nakapagsusuri ng Stratehiya: Group studies of certain App/Tool: Padlet

isang sitwasyong situation
nakaaapekto sa
pagkukusa sa kilos dahil
Link:
sa kamangmangan, Panuto: Ang buong klase ay mahahati sa https://padlet.com/m
masidhing damdamin, tatlong pangkat. Bawat pangkat ay anlangitdal/a2x203cd
takot, karahasan, gawi bibigyan ng limang minutong tszuy3eq
pagpupulong upang makabuo ng isang
maikling talumpati na magiging hakbang Logo:
sa pagsugpo sa mga sitwasyon ng
kamangmangan na nakakaapekto sa kilos.

Pangkat A

Sa kalagitnaan ng iyong trabaho sa isang

kainan, napansin mo ang isang kostumer Description: Padlet is
ang nahihirapang huminga. Napagalaman a free online post it
mong ipinaalis pala ng kostumer ang walls that allows
hipon sa kaniyang pagkain dahil masama citizens put their
ito sa kanya ngunit napansin mong thoughts, inquiries,
nakahalo pa rin ito sa kaniyang kinakain. and resources in one
Bilang manager ng kainan, ano ang iyong space that is
mga hakbangin upang hindi na ito available to all.
mangyaring muli?
Picture:
Pangkat B

Ibinilin ng iyong ina ang nakababata

mong kapatid sa iyo. Ilang minuto ang
nakalipas lumapit ang iyong kapatid dahil
masakit ang kaniyang tiyan. Kung kaya
ay kumuha ka ng gamot upang ipainom
ito sakaniya. Ipinainom mo sa kanya ang
tatlong tableta ng gamut sa pagaakalang
mas maiibsan nito ang pananakit ng
kaniyang tiyan, ngunit lingid sa iyong
kaalaman na may sapat na dami lamang
ang paginom dito. Sa halip na maibsan
ang sakit ng tiyan ay mas lumala pa ang
lagay ng iyong kapatid. Mula sa
pangyayaring iyon, ano ang iyong
gagawin upang hindi na ito maulit muli?

Pangkat C
 11

Si Anna ay lumabas upang maghatid ng

ipinagbibili niyang lugaw sa kalagitnaan
ng curfew. Pinagmulta siya ng kapitan
dahil sa paglabag sa curfew. Sa
pagkakaalam ni Ana ay wala siyang
nilalabag dahil ayon sa mga panuntunan,
maaring lumabas kung ang dahilan ay
mahalaga gaya ng pagdadala ng pagkain o
gamot. Dahil dito, inilapit ni Ana ang
kapitan sa mas nakatataas na naging bunga
ng pagka suspinde ang kapitan. Kung
ikaw ang kapitan, ano ang mga dapat
mong isaalang-alang upang maiwasan ang
ganitong uri ng pangyayari?

Rubrik:

(Ilang minuto: 5)
Technology
A. Multiple Choice (3 items only) Integration

Panuto: Bibilugan ng mag-aaral ang titik App/Tool: Quizziz

Pagsusulit ng pinaka angkop na sagot.
Link:
DLC No. & Statement:
https://quizizz.com/a
1. Alin sa mga sumusunod na sitwasyon dmin/quiz/6398de17
6.2. Nakapagsusuri ng
isang sitwasyong ang HINDI nagpapamalas ng dc9072001e50b459?
nakaaapekto sa kamangmangan? source=quiz_share
pagkukusa sa kilos dahil
sa kamangmangan,
masidhing damdamin, a. Binigay ni Elson ang password ng Logo:
takot, karahasan, gawi laptop ni Joy kay Mich na walang
pahintulot mula kay Joy.
b. Gumawa ng isang code si
Jonathan upang kumuha ng
mahahalagang impormasyon Description:
Quizizz is an
sa ibang tao .
engaging, free online
 12

c. Ginamit ni Dino ang naiwang quiz maker that

nakabukas na social media ni develops and offers a
Julius dahil naiwan niya itong i- game - based
platform for student
log out.
engagement. This is
d. Hinihingi ng manggagawa ang utilized in class, for
password ng laptop ni Ivan upang group projects, pre-
mabuksan ang kompyuter habang test review,
ginagawa ito. formative
evaluations, and pop
2. Inaya ka ng kaibigan mong si Jairo quizzes.
na tumawid sa gitna ng kalsada imbis na
Picture:
gumamit ng footbridge. Ngunit napansin
mong maraming truck ang dumadaan sa
nais niyang tawiran. Bilang may
kamalayan sa epekto ng kamangmangan,
ano ang iyong gagawin upang mapigilan
ang kahihinatnan ng kilos ni Jairo?

a. Ipapaalala ko kay Jairo na maaari

kaming pagmultahin kapag hindi
kami tumawid sa tamang tawiran.
b. Sasabihan ko si Jairo na masama
ang pagtawid sa hindi tamang
tawiran alinsunod sa umiiral na
batas.
c. Ipapaliwanag ko nang mabuti kay
Jairo na maaari naming
ikapahamak ang pagtawid sa
hindi tamang tawiran.
d. Pipigilan ko si Jairo na tumawid
sa pamamagitan ng pagpilit sa
kanya na gumamit na lamang
kami ng overpass

3. Nagkayayaan ang magkakaibigan

na sina Aniza, Michael, at Mikay na
dumalo sa concert ng kanilang
paboritong banda. Batid nila na kailangan
nilang mag-aral dahil may nakatakda
silang pagsusulit kinabukasan.
 13

Isinawalang bahala nila iyon dahil

nasasabik na sila sa naturang concert.
Ano ang maaaring kahinatnan ng pasya
sa kilos ng magkakaibigan?

a. Maaari silang pagalitan ng

kanilang guro dahil hindi sila
nakapag-aral.
b. Maaaring mababa ang makuha
nilang marka sa kanilang
pagsusulit.
c. Maaaring manghula na lamang
sila ng sagot sa kanilang
pagsusulit.
d. Maaaring mahirapan sila sa
pagsagot dahil hindi sila nakapag-
aral.

4. Talamak na ang fake news sa

social media. Maging ang ilan ay
ginagamit itong daan upang
makapangloko ng iba. Alin sa mga
sumusunod na mga hakbangin ang dapat
isaalang-alang ng isang indibidwal upang
makaiwas sa panganib na dulot ng fake
news?
a. Ibahagi sa kapwa ang mga
makatotohanang impormasyong
nalaman.
b. Maging mapanuri sa mga
impormasyong napapakinggan o
nababasa.
c. Timbangin ang kredibilidad ng
mga may akda ng impormasyong
nahanap.
d. Mag-aral nang mabuti upang
lumawak ang kaalaman sa mga
bagay bagay.
 14

5. Bilang isang mag-aaral, bakit

mahalagang tuligsain ang
kamangmangan?
a. Upang maiwasan ang mga
masamang epekto nito sa
pagkukusa sa kilos ng tao.
b. Upang maiwasan ang pag umpisa
ng sigalot sa bawat pamayanan o
bansa.
c. Upang mapagyabong ng isang tao
ang kaniyang pagkukusa sa kilos.
d. Upang malaman ng isang tao ang
mga dapat at hindi niya dapat
gawain.

Susi sa Pagwawasto:

1. D.
2. B.
3. D.
4. B.
5. A.

B. Sanaysay

Panuto: Bumo ng sanaysay gamit ang

mga gabay na tanong. Gawin ito sa loob
ng hindi baba sa limampung (50) salita .

1. Bakit mahalagang suriin ang mga

salik tulad ng kamangmangan?
2. Ano ang epekto ng
kamangmangan ng isang tao sa
kaniyang kapwa? Ipaliwanag.

Inaasahang sagot:
1. Mahalagang suriin ang mga salik
ng kamangmangan na
nakakaapekto sa pagkukusa
sakilos sapagkat ito ay nagbibigay
 15

satin ng kaalaman at
kamalayan.Nagbibigay kaalaman
tuungkol sa paano ito
nakakaapekto sa ating
pagpapasiya na maaring magdulot
ng kapahamakan sa ating sarili at
sa ating kapwa.Nagbibigay din ito
ng kamalayan sa bawat isa na mas
pagkaingatan ang bawat bawat
kilos at pasiyang ating gagawin na
naglalandas satin sa isang mas
matalinong pagpapasiya.

2. Maiiwasan ang kamangmangan na

nakakaapekto sa makataong kilos
ng tao kung tayo ay mas
nagbibigay halaga sa bawat kilos
na ating gagawin.Sa pamamagitan
nito magiging kritikal tayo
pagdating sa pag-iisip na
magkakaroon ng magandang dulot
sa ating magiging pasya.

Technology
(Ilang minuto: 3) Integration
Stratehiya: Pananaliksik
App/Tool: The News
Panuto: Magsaliksik ng isang balita na Clipping Generator
Takdang-Aralin nagpapakita ng isang sitwasyon ng
kamangmangan at ang naging bunga nito Link:
DLC No. & Statement: sa pagkukusa sa kilos. Ang balita na
6.2. Nakapagsusuri ng
https://www.fodey.co
makakalap ay ibabahagi sa buong klase sa m/generators/newspa
isang sitwasyong
nakaaapekto sa loob ng tatlong minuto . per/snippet.asp
pagkukusa sa kilos dahil
sa kamangmangan, Rubrik: Logo:
masidhing damdamin,
takot, karahasan, gawi PUNTOS
PAMANTAYAN

Nilalaman. (Kaangkupan ng 40
mga impormasyong nakalap)

Pagkamalikhain. (Naaayon sa 30 Description:

 16

A free online
tema ang disenyo)
newsmaker that
Organisasyon (Madaling 20 enables anyone to
maunawaan ang mga create their own
impormasyong nakalahad) imitation
newspapers.
Kaayusan (Tama ang pagsipi sa 10
mga impormasyong nakalap) Picture:

KABUUAN 100

Halimbawa

(Ilang minuto: 2)
Technology
Panghuling Gawain Stratehiya: Quote Analysis Integration

DLC No. & Statement: Panuto: Ang mga mag-aaral ay makikinig App/Tool: Jamboard
6.2. Nakapagsusuri ng sa kanilang guro ukol sa mensahe ni
isang sitwasyong Donald Miller sa isyu ng kamangmangan. Link:
nakaaapekto sa
https://jamboard.goo
pagkukusa sa kilos dahil “In the age of information, ignorance is a gle.com/d/1E54brIl
sa kamangmangan, choice.” - Donald Miller
masidhing damdamin, M4HurBB1obwbNg
takot, karahasan, gawi b6EkAkddulaL62bee
rBIT8/viewer?f=0&p
li=1
 17

Logo:

Description:
Jamboard is a digital
whiteboard that lets
you collaborate in
real time using either
the Jamboard device
web browser or
mobile app.

Picture:

RUBRIC PARA SA PAGLALAPAT: