Machine Translated by Google

Abukari dhe Abdul-Hamid International Journal of Corporate Social Responsibility (2018) Gazeta Ndërkombëtare e
3:2 DOI 10.1186/s40991-017-0025-9
Përgjegjësia Sociale e Korporatës

ORIGJINA L AR TIC LE Qasja e hapur

Raportimi i përgjegjësisë sociale të korporatës

në sektorin e telekomunikacionit në Ganë
Abdul Xhelil Abukari1 dhe Ibn Kejlan Abdul-Hamid2*

Abstrakt

Shumë korporata sot kanë kuptuar se ka përfitime të mëdha që mund të nxirren nga të qenit të përgjegjshëm shoqërorë në
shoqëritë që veprojnë. Sot, argumenti nuk ka të bëjë më me të qenit një qytetar i mirë korporativ nga ana e bizneseve, por
aftësia e bizneseve për të komunikuar kontributet e tyre sociale tek palët e interesuara.
Një numër mediumesh mund të përdoren nga bizneset për të raportuar mbi përgjegjësinë e tyre shoqërore të korporatës
(CSR) tek palët e interesuara: duke përfshirë raportet vjetore; raportet e komunitetit; njoftimet për shtyp ndër të tjera. Ky
studim shqyrtoi raportimin e CSR në sektorin e telekomunikacionit në Ganë, duke përdorur faqet e internetit si një mjet
zbulimi. Duke marrë frymëzim nga studimet e mëparshme, ky studim shqyrtoi raportimin e përgjegjësisë sociale të
korporatës (CSRR) në pesë këndvështrime tematike: mjedisi; burime Njerzore; produkti dhe klienti; komuniteti dhe aspektet
etike. Gjetjet nga ky studim tregojnë se kompanitë e telekomunikacionit në Ganë i artikulojnë dobët çështjet e tyre CSR në
internet. Kategoria e përfshirjes së komunitetit mori shumë vëmendje në reportazhin e tyre, i cili mbështet studimet e
mëparshme se shumica e organizatave janë të përkushtuara ndaj filantropisë së korporatave. Gjetjet tregojnë gjithashtu se dy
kompani të telekomunikacionit kanë departament të dedikuar vetëm për CSR (MTN Gana dhe Vodafone Ghana), i njohur si
CSR Foundation me deklaratë të veçantë vizioni, deklaratë misioni; objektivat; synimet si dhe bord i pavarur i ndryshëm nga
subjektet amë. Studimi jep një kontribut përkatës në fushën e CSR në kontekstin e Ganës, duke gjykuar nga fakti se konceptet
CSR dhe CSRR janë relativisht të reja dhe gjithashtu shton literaturë në një zonë mjaft në rritje të komunikimit të CSR përmes
faqeve të internetit të cilat po bëhen shpejt një mjet i komunikimi korporativ për korporatat në Ganë dhe më gjerë.

Fjalë kyçe: CSR, raportim CSR, Telekomunikacion, Gana

Hyrje Coopers në fillim të vitit 2002, zbulon se gati 70% e shefave

Organizatat sot, qofshin ato private apo publike, pritet të ekzekutivë globalë besonin se adresimi i CSR-së ishte jetik
zhvillojnë bizneset e tyre në mënyrë ligjore, etike dhe për përfitimin e kompanive të tyre (Simms, 2002).
transparente, duke grumbulluar fitimin e nevojshëm, duke Pavarësisht nga debati shumëvjeçar rreth përgjegjësisë
përmbushur në të njëjtën kohë pritshmëritë e aktorëve të sociale të korporatës dhe vështirësisë për të arritur në një
ndryshëm. Këtu hyn në lojë çështja e përgjegjësisë përkufizim konsensual të konceptit, CSR po fiton vlerë në
sociale të korporatës (CSR). Çështjet e CSR-së vazhdojnë shumë sipërmarrje biznesi në Ganë sot. Në mënyrë të
të jenë në qendër të vëmendjes në shumë dhoma të ngjashme, qeveria ganeze ka miratuar në mënyrë proaktive
bordit të korporatave të shumë korporatave të biznesit. praktikat miqësore të CSR-së nga firmat që operojnë në
Kjo pikëpamje mbështetet nga (Nielsen & Thomsen, vend (Atuguba & Dowuona-Hammond, 2006). Kjo është për
2007) kur ata menduan se nevoja për transparencë dhe shkak se organizatat nga natyra e tyre kanë përgjegjësi që
llogaridhënie nga organizatat që veprojnë në mbarë botën u janë caktuar atyre me ligj, aksionarët, palët e interesuara
i ka shtyrë ato të vendosin CSR-në lart në axhendat e dhe shoqëria në përgjithësi (Carrol, 1979). Pa dyshim,
tyre. CSR sot mbetet një koncept në zhvillim në shumë korporatizmi sot shikon përtej kufirit, në një përpjekje për të
ekonomi në zhvillim (Muller & Kolk, 2008), nga të cilat qetësuar palët e tij të interesit. Çështjet e CSR-së tani janë
Gana nuk bën përjashtim. Sipas një sondazhi ndërkombëtar të lëshuar
duke nga Price
u faktorizuar nëWater House
të gjitha aspektet e operacioneve të
biznesit dhe angazhimi i qartë ndaj CSR bëhet në deklaratën
* Korrespondenca: ibnkailan@gmail.com e vizionit, deklaratën e misionit dhe deklaratën e vlerës në
2
Departamenti i Marketingut, Universiteti i Studimeve Profesionale, Akra, Gana shumë ndërmarrje biznesi në botë (Ofori & Hinson, 2007). Po bëhet gjithnjë
Lista e plotë e informacionit të autorit është në dispozicion në fund të artikullit

© Autori(ët). Qasje e hapur 2018 Ky artikull shpërndahet sipas kushteve të Licencës Ndërkombëtare Creative
Commons Attribution 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/), e cila lejon përdorimin, shpërndarjen dhe
riprodhimin e pakufizuar në çdo medium, me kusht që ju jepini meritat e duhura autorit(ëve) origjinal dhe burimit, jepni një
lidhje me licencën Creative Commons dhe tregoni nëse janë bërë ndryshime.
Machine Translated by Google
Abukari dhe Abdul-Hamid Revista Ndërkombëtare e Përgjegjësisë Sociale të Korporatës (2018) 3:2
Sot është në modë që organizata jo vetëm të jetë përgjegjëse
shoqërore, por edhe të përpiqet të raportojë të njëjtën gjë. Ky
këndvështrim mbështetet nga (Epinosa dhe Porter, 2011), kur
ata argumentojnë se çështjet e raportimit të qëndrueshmërisë
po supozojnë gjithnjë e më shumë një prirje globale që shkon
drejt një ndryshimi paradigme në mënyrën se si bizneset dhe
organizatat qofshin publike apo private, fitimprurëse apo jo.
fitimprurëse veprojnë në shoqëri. Angazhimi në përgjegjësinë
sociale dhe raportimi i aktiviteteve të tilla në një interval të rregullt
është njohur si një mjet thelbësor për organizatat për të siguruar
ekzistencën dhe mbijetesën afatgjatë (Khan, 2010).
Një rishikim i literaturës së zbulimit social sugjeron se raportimi
i çështjeve të CSR-së është bërë një aspekt i domosdoshëm i
bizneseve për të demonstruar angazhimin e kompanive për
mirëqenien e shoqërisë (Khan, 2010). Një numër kërkimesh të
mëparshme që analizojnë zbulimin e informacionit të CSR-së
kanë prekur një gamë të gjerë çështjesh themelore (Shih për
shembull: Mahmoud et al., 2017; Boateng & Abdul-Hamid, 2017;
Hinson et al., 2010; Sulemana, 2016; Khan , 2010; Gao, 2011;
Abugre, 2011; Khan et al., 2009). Nuk duket e rastësishme që
çështjet e raportimit të qëndrueshmërisë po vuajnë gjithashtu një
moçal përkufizimi të ngjashëm me atë të CSR.
Rrjedhimisht, ai është referuar në mënyra të ndryshme si raporti
i nënshtetësisë së korporatës; raporti i linjës së trefishtë (TBL);
kontabiliteti social dhe mjedisor; raporti vjetor social; raporti i
integritetit; raporti i zhvillimit të qëndrueshmërisë ndër të tjera.
Është me vend të shtohet se ekzistojnë mediume të ndryshme
përmes të cilave bizneset mund të komunikojnë mesazhe CSR.
Arsyet për të qëndruar në faqet e internetit të korporatave si një
mjet zbulimi frymëzohen nga pohimi i Zeghal & Ahmed (1990)
se vetëm përdorimi i raporteve vjetore nuk përfaqëson në mënyrë
adekuate zbulimin e informacionit të një firme ose industrie pasi
ato tentojnë të synojnë vetëm investitorët dhe aksionarët. gjë që
e bën zbulimin e faqeve të internetit të përshtatshme dhe të
rëndësishme.
Për më tepër, numri i njerëzve që përdorin internetin vazhdon
të rritet (Arnone et al., 2011) duke e bërë atë një mjet të
përshtatshëm për të zbuluar informacionin e CSR. Prandaj,
objektivi i këtij studimi është të shikojë se si kompanitë e
telekomunikacionit në Ganë zbulojnë CSR-në e tyre në faqet e
tyre të internetit të korporatave. Ky punim është i strukturuar në
gjashtë pjesë: pjesa e parë trajtoi hyrjen; seksioni i dytë ofron
rishikim të literaturës; seksioni i tretë hedh dritë mbi kuadrin
teorik që mbështet studimin; metodologjia e kërkimit vijon në
seksionin katër; ndërsa pjesa e pestë diskutoi gjetjet e studimit.
Punimi është i mbyllur me përfundimet dhe rekomandimet e
studimit.
Rishikim i literaturës
Sipas Smith (2002: 42) CSR është “integrimi i operacioneve dhe
vlerave të biznesit me anë të të cilit interesat e të gjitha palëve
të interesuara, duke përfshirë klientët, punonjësit, investitorët, dhe
Faqja 2 nga 9
mjedisi reflektohen në politikat dhe veprimet e organizatës”.
Sipas (Nielsen & Thomsen, 2007) shfaqja e raportimit jofinanciar
ose raportimit CSR mund të shihet si një përpjekje për të rritur
transparencën në lidhje me marrëdhëniet e korporatave në lidhje
me çështjet sociale dhe mjedisore. Për ta theksuar këtë, janë
zhvilluar një sërë udhëzimesh raportimi për të cilat korporatat
pritet të raportojnë për të sjellë drejtësi, transparencë dhe
vërtetësi (Rrynolds dhe Yuthas, 2008), të tilla si iniciativat globale
të raportimit (GRI), SA (Përgjegjësia Sociale, Standardet
Ndërkombëtare të Punës) ose fundi i trefishtë.
Literatura e raportimit social të korporatave ka dëshmuar një
rritje të jashtëzakonshme gjatë tre dekadave të fundit (Gray,
2001). Megjithatë, pavarësisht nga hulumtimi i gjerë në fushën
e raportimit të CSR, nuk ka konsensus mbi përkufizimin e saktë
të raportimit të CSR (Gray, 2000).
Sipas Abugre & Nyuur (2015: 173) “Komunikimi i CSR-së
është një mjet për të siguruar që këto firma janë në kontakt me
palët e tyre të interesit për të qenë përgjegjës për ndikimet e tyre
sociale dhe mjedisore”. Dëshira në rritje e kompanive për t'u
përfshirë në CSR i atribuohet kryesisht një morie përfitimesh që
kompanitë mund të përfitojnë kur perceptohen nga shoqëria si
përgjegjëse sociale (Du et al., 2010). Sipas Rizk et al., 2008:
306) raportimi i përgjegjësisë sociale të korporatës është “procesi
i komunikimit të efekteve sociale dhe mjedisore të veprimeve
ekonomike të organizatave me grupe të veçanta të interesit
brenda shoqërisë dhe shoqërisë në përgjithësi. Si i tillë, ai
përfshin zgjerimin e llogaridhënies së organizatave (veçanërisht)
kompanive; përtej rolit tradicional të sigurimit të një llogarie
financiare për pronarët e kapitalit, veçanërisht për aksionerët.
Një shtrirje e tillë bazohet në supozimin se kompanitë kanë
përgjegjësi më të gjerë sesa thjesht të fitojnë para për aksionarët
e tyre”. Fonseca etj. (2011) e shohin raportimin e qëndrueshmërisë
si proces të aksesit dhe bërjes së informacioneve publike
periodike në lidhje me performancën sociale, mjedisore,
ekonomike, të sigurisë dhe shëndetit të organizatës.
Hinson et al., (2010) diskutuan se si bankat në Ganë zbulojnë
CSR-në e tyre në faqet e tyre të internetit. Studimi zbuloi se adb
(banka e zhvillimit bujqësor) e cila ka fituar shumicën e çmimeve
CSR në Ganë kishte komunikimin më të dobët të CSR në faqet
e saj të internetit.
Studimi zbuloi më tej se bankat e palistuara komunikuan më
shumë për CSR-në e tyre sesa bankat e listuara, në kundërshtim
me gjetjen e studimit (Dineshwar, 2013) i cili zbuloi se bankat e
listuara në Mauritius komunikuan më shumë nga aktivitetet e
tyre CSR sesa bankat e palistuara. Hinson (2011a) diskutoi se
si bankat ndahen përgjatë bankave fituese të CSR kundrejt
bankave jo fituese të çmimeve CSR, komunikojnë CSR-në e tyre
në internet. Studimi arrin në përfundimin se bankat me më
shumë çmime për sa i përket CSR-së kishin komunikimin më të
dobët të CSR-së në internet. Sulemana (2016) analizoi raportimin
e CSR nga kompanitë e telekomunikacionit në të gjithë Afrikën
Machine Translated by Google

Abukari dhe Abdul-Hamid Revista Ndërkombëtare e Përgjegjësisë Sociale të Korporatës (2018) 3:2 Faqja 3 nga 9

dhe zbuloi se kompanitë e telekomunikacionit në kontinent (Sulemana, 2016) nga ana tjetër, shikoi komunikimin CSR
janë të përkushtuara ndaj CSR dhe raportojnë të njëjtën gjë duke përdorur kompani afrikane të telekomunikacionit.
për të qetësuar palët e tyre të interesit. Khan et al., 2009 Fatkeqësisht, të dhënat e tij nuk kapën asnjë kompani
ekzaminoi deklaratat e CSR nga 20 banka komerciale në telekomunikacioni nga Gana. Ky studim synon të bazohet në
Bangladesh. Studimi tregoi se bankat komerciale në punën e (Sulemana, 2016) duke ngushtuar se si kompanitë
Bangladesh raportojnë për një gamë të gjerë temash, me e telekomunikacionit në Ganë zbulojnë CSR-në e tyre në
shumë theks në zbulimin e burimeve njerëzore, në faqet e tyre të internetit në pesë fushat kryesore: burimet
kundërshtim me gjetjet e studimit (Hinson et al., 2010) në njerëzore; mjedisi; produkti dhe klienti; përfshirja e komunitetit;
Gana, i cili pa që bankat tregtare t'i kushtonin shumë theks dhe etikës, duke marrë frymëzim nga studimet e mëparshme
korporatave tropi filan. Gao (2011) analizoi CSRR të 81 nga (Dineshwar, 2013; Hinson et al., 2010 & Sulemana,
kompanive të listuara në Kinë dhe zbuloi se ndërmarrjet 2016). Kjo do të shtojë literaturën mjaft në rritje në fushën e
shtetërore (NSH) kanë prirje më të lartë për të adresuar raportimit të CSR në kontekstin ganez.
çështjet sociale sesa ndërmarrjet jo shtetërore. Studimi
sugjeron më tej se firmat industriale janë më të gatshme për
të adresuar interesat e palëve të interesuara sesa firmat e
shërbimit. Abugre & Nyuur (2015) përfundojnë se kompanitë Kuadri i kërkimit Një
ganeze janë të përkushtuara ndaj CSR-së dhe mbështeten numër studimesh të mëparshme ishin frymëzim i madh për
në një gamë të gjerë kanalesh për t'i bërë të njohura publikut këtë kornizë, veçanërisht (Hinson et al., 2010; Dineshwar,
kontributet e tyre CSR, megjithatë, kompanitë ndalen aq 2013). Studimi shqyrtoi raportimin e CSR-së në pesë fusha
shumë në filantropinë e korporatave si dëshmi e angazhimeve tematike: burimet njerëzore; mjedisi; produkti dhe klienti;
të tyre CSR. . Nielsen & Thomsen (2007) analizuan raportimin përfshirja e komunitetit; dhe zbulimi etik.
e CSR-së nga gjashtë kompani daneze dhe arritën në Zbulimi i burimeve njerëzore përfshin: shëndetin dhe sigurinë
përfundimin se raportimi i CSR-së i tyre është shumë i e punonjësve; trajnimi i punonjësve; dhe moralin e
ndryshëm në lidhje me temat nga njëra anë dhe dimensionet punonjësve. Zbulimi mjedisor përfshin: politikën mjedisore/
dhe diskurset e shprehura në aspektin e perspektivave, shqetësimin e kompanisë për mjedisin; sistemi i menaxhimit
prioriteteve të palëve të interesuara, informacionit kontekstual të mjedisit; ruajtja e energjisë në kryerjen e biznesit; ruajtja e
dhe niveleve të ambicjeve. ana tjetër. Khan (2010) shikoi burimeve natyrore dhe riciklimi/Menaxhimi i e-mbeturinave.
ndikimin e mundshëm të çështjeve të qeverisjes së Zbulimi i produktit dhe klientit prek: cilësinë e produktit;
korporatave (CG) në raportimin e CSR midis bankave private ankesat/kënaqësia e klientit; dispozita për klientë të sfiduar
tregtare në Bangladesh dhe rezultatet tregojnë se edhe pse fizikisht, të moshuar ose të vështirë për t'u arritur. Përfshirja
vullnetar, raportimi i CSR është mjaft modest, por temat e e komunitetit përfshin: mbështetjen për arsimin; mbështetje
për shëndetin;
ndryshme të raportuara janë mbresëlënëse. me filantropinë e korporatës edhe njësipërmarrjen e tëtërinjve;
herë në krye vullnetarizmi i
paketës.
Bursa në fushën e raportimit të CSR-së ka qenë kryesisht punonjësve; dhe sponsorizimi sportiv. Zbulimi etik i referohet:
një çështje evropiane (shih Birth et al., 2008; Kotonen, 2009; integritetit; sjellje etike/profesionale; transparencë; dhe
Morsing et al., 2008; Adams & McNicholas, 2007; Capriotti & barazinë dhe diversitetin. Figura më poshtë ilustron kuadrin
Moreno, 2007). Megjithatë, ka një literaturë mjaft në rritje në teorik për studimin. Fig. 1 Siç u aludua më herët, firmat
kontekstin e Ganës mbi raportimin e CSR. Për shembull, raportojnë mbi aktivitetet e tyre CSR në përpjekje për të
(Hinson et al., 2010; Hinson, 2011a; Hinson, 2011b) shqyrtoi nxjerrë legjitimitet nga shoqëria. Raportimi për angazhimin
dhënien e informacioneve shpjeguese CSR në sektorin e CSR në fushat e burimeve njerëzore; mjedisi; produkti dhe
bankar në katër fusha tematike: burimet njerëzore; mjedisi; klienti; Përfshirja e komunitetit dhe çështjet etike janë të
produkti dhe klienti; dhe përfshirjen e komunitetit. Por, këto orientuara të gjitha drejt rritjes së imazhit të tyre dhe fitimit të
studime nuk shqyrtuan çështjet e zbulimit etik, i cili kufizohet pandryshueshëm të legjitimitetit nga zonat ku ata operojnë.
me qeverisjen e mirë të korporatës, të cilën ky studim synon Figura e mësipërme ilustron përpjekjen e firmave për të fituar
ta bëjë, duke i bashkuar çështjet e qeverisjes së korporatës legjitimitet duke raportuar mbi CSR-në e tyre me synimin për
në studimin e Hinson et al., (2010), i cili është shumë kritik të nxjerrë legjitimitet nga shoqëria që ata veprojnë. Ai është i
në zhvillimin e qëndrueshmërisë. Kjo është për shkak se ndarë në tre seksione: raportimi i CSR; çfarë komunikohet
tema themelore e kuptimit të konceptit CSR është llogaridhënia dhe motivi për komunikimin e CSR. Raportimi i CSR këtu
dhe përgjegjësia (Dineshwar, 2013). Në fund të fundit, nuk nënkupton komunikimin në faqet e internetit të kompanive të
do të ishte e dobishme nëse një biznes komunikon aktivitetet telekomunikacionit. Këtu, ata komunikojnë çështje si burimet
e tij CSR në fushat e burimeve njerëzore; mjedisi; produkti njerëzore; mjedisi; produkti dhe klienti; përfshirja e komunitetit
dhe klienti; dhe përfshirja e komunitetit ndaj aktorëve të tij dhe zbulimi etik. Pjesa e tretë flet për motivin e komunikimit
dhe operacionet e tyre janë të mbushura me korrupsion dhe të CSR. Kjo bëhet gjoja për të fituar legjitimitet nga zonat ku
sjellje joetike të biznesit. Për më tepër, ata veprojnë.
Machine Translated by Google
Abukari dhe Abdul-Hamid Revista Ndërkombëtare e Përgjegjësisë Sociale të Korporatës (2018) 3:2
Fig. 1 Raportimi i CSR dhe Lidhja e Legjitimitetit
Shpjegimi teorik për raportimin e CSR -së
Pavarësisht nga interesi i gjerë akademik dhe i biznesit për
çështjen e raportimit të CSR-së, një kuadër teorik
gjithëpërfshirës për shpjegimin e përcaktuesve nënvizues të
zbulimit social dhe mjedisor të korporatës është ende i
pakapshëm (Reverte, 2008). Rrjedhimisht, teori të ndryshme
janë përdorur për të sqaruar raportimin e CSR. Studimet e
mëparshme në literaturën e zbulimit social kanë përdorur një
teori të vetme ose një kombinim të teorive për të shpjeguar
raportimin e CSR. Për shembull, legjitimiteti dhe teoritë e
palëve të interesuara nga (Hinson et al., 2010; Dineshwar,
2013; Golob & Bartlett, 2006); teoria e imagjinatës së ligjshme
dhe teoritë e kostos politike (Ghazale, 2007); teoria institucionale nevojshme për t'u kondensuar në kategori ose tema për
(Amran & Susela, 2008; Ali dhe Rizwan, 2013) dhe teoria e përcaktimitinterpretim dhe analiza
Ky studim përdori teorinë e legjitimitetit si teorike nën fiksim.
Teoria e legjitimitetit ofron njohuri të rëndësishme se si bëhet
zbulimi i CSR nga firmat që operojnë në shoqëri. Ekzistojnë
dëshmi në literaturën e zbulimit social të korporatave që
korporatat angazhohen në zbulimin vullnetar në raportet e tyre
vjetore si një mjet për të menaxhuar legjitimitetin (Campbell,
2000). “Prandaj, bizneset sipas teorisë së legjitimitetit, zbulojnë
aktivitetet e tyre CSR për të treguar një imazh të përgjegjshëm
shoqëror, në mënyrë që të legjitimojnë sjelljet e tyre ndaj palëve
të tyre të interesit” (Hinson et al., 2010: 500). Prandaj, në
përpjekje për të legjitimuar ekzistencën e tyre në shoqëri, firmat
zbulojnë aktivitetet e tyre CSR për t'u dukur mirë bazuar në
Faqja 4 nga 9
pritshmëritë e shoqërisë. Në këtë drejtim, vetëm firmat që
kryejnë veprimet e tyre brenda diktateve të shoqërisë do të
marrin legjitimitet në shoqëri. Sapo raportimi mbi shkaqet sociale
të nxjerrë legjitimitet, firmat do të vazhdojnë të raportojnë mbi
CSR-në e tyre pasi kjo është mënyra më e sigurt për të siguruar
ekzistencën e tyre të vazhdueshme, përfitimin dhe imazhin e
mirë. Qëllimi i teorisë së legjitimitetit është të harmonizojë
praktikat e kompanisë me pritshmëritë e shoqërisë në tërësi.
Metodologjia e kërkimit U
vizituan faqet e internetit të korporatave të pesë kompanive të
telekomunikacionit në Ganë për të identifikuar të dhënat e
të agjendës të mëvonshme.
(Pollach, 2013). Të dhënat e mëposhtme
përmbledhin mënyrën se si u operuan temat e ndryshme të CSR-
së në faqet e internetit të pesë kompanive të telekomunikacionit
në Ganë. Tabela 1
Konteksti i
studimit Sipas autoritetit kombëtar të komunikimeve (NCA),
rregullatorit të sektorit të telekomunikacionit të Ganës, abonimi
në telefoninë celulare po rritet jashtëzakonisht. Është padyshim
sektori me rritje më të shpejtë në nënsektorin e shërbimeve të
Ganës. Kjo është sjellë kryesisht si rezultat i derregullimit të
sektorit të telekomunikacionit. Kjo pikëpamje vërtetohet nga
Machine Translated by Google

Abukari dhe Abdul-Hamid Revista Ndërkombëtare e Përgjegjësisë Sociale të Korporatës (2018) 3:2 Faqja 5 nga 9

Tabela 1 Operacionalizimi i temave CSR në faqet e internetit të korporatave të kompanive të mostrës

Temat CSR Deklarata ose artikuj që nënkuptojnë CSR në faqet e internetit

Zbulimi i burimeve njerëzore

1.Shëndeti dhe siguria e Mbrojtja e punonjësve nga rreziqet e punës Trajnimi,

punonjësve 2. Trajnimi i punonjësve trajnimi rifreskues dhe mundësi të tjera arsimore

Përfitimet e menjëhershme jomonetare që synojnë

3. Morali i punonjësve nxitjen e punonjësve për t'u përqendruar në punë,

përfshijnë gjithashtu stimuj vjetorë monetarë.

Zbulimi i mjedisit

1.shqetësimi i kompanisë për Kryerja e biznesit duke ruajtur integritetin e mjedisit

mjedisi

2.Auditimi i mjedisit Operimi me një certifikim ISO ose lejimi i auditimit të

palëve të treta

3.Kursimi i energjisë në zhvillimin e Përdorimi i burimeve alternative të rinovueshme të

biznesit energjisë në operacionet e biznesit

4.Ruajtja e burimeve natyrore Ruajtja e ujit, mbrojtja e florës dhe faunës

5.Riciklimi /Menaxhimi i E-mbeturinave Ripërdorimi, riciklimi i letrës, riciklimi i mbetjeve elektronike

dhe materialeve të tjera të përdorura në prodhim

Zbulimi i produktit dhe klientit

1.cilësia e produktit Ofertat më të mira nga kompania në formën e produkteve

dhe shërbimeve

2.ankesat/kënaqësia e klientëve Trajtimi me çështjet, ankesat e klientëve, në mënyrë

komode, miqësore dhe të përshtatshme pa telashe,
shërbim pas shitjes

3. Sigurimi për klientët fizikisht të sfiduar / të Produkte të prodhuara nga Taylor për njerëzit
moshuar / të vështirë për t'u arritur me dëmtime, të moshuarit dhe ata në vende të
largëta

Përfshirja e komunitetit

1.mbështetje për arsimin Angazhimi për të promovuar arsimin. Asistencë në fushat e

infrastrukturës së klasave, librave shkollorë, dhurimeve
kompjuterike, materialeve mësimore dhe mësimore,
ndërtimit të kapaciteteve të mësuesve, lidhjes së shkollave
në internet dhe bursave të tjera arsimore.

2.mbështetje për shëndetin Ndihma në infrastrukturën shëndetësore, rinovimi, dhurimi i

pajisjeve spitalore, trajnimi për profesionistët shëndetësor
Asistencë që synon trajnimin e të rinjve për të qenë

3.Sipermarrja rinore sipërmarrës për të krijuar vendet e tyre të punës dhe për të
qenë të mbështetur te vetja.

4.Vullnetarizmi i punonjësve Punonjësit e kompanisë dalin nga zona e tyre e rehatisë dhe
bëjnë punë në komunitet. Kontributi në para ose në natyrë për
komunitetin Ofrimi i ndihmës për aktivitetet sportive në fushat

5.Sponsorizimi sportiv e futbollit, atletikës me top volej, regbi, noti, mbështetja e

ekipeve kombëtare.

Zbulimi etik

1.Sjellja etike/profesionale Lejimi i gjykimit të shëndoshë dhe të mirë moral në sjelljen

e biznesit.

2.Transparenca Shkalla në të cilën veprimet e korporatës vëzhgohen nga të huajt.

Si hapen veprimet dhe vendimet e korporatës për punonjësit,
palët e interesuara, aksionarët dhe publikun e gjerë.

3.Integriteti Jini të ndershëm dhe të drejtë në marrëdhëniet e korporatave.

4.barazia dhe diversiteti Trajtimi i njerëzve në mënyrë të drejtë dhe të barabartë pa

paragjykime dhe lejimi i acarimit të dallimeve kulturore.
Machine Translated by Google
Abukari dhe Abdul-Hamid Revista Ndërkombëtare e Përgjegjësisë Sociale të Korporatës (2018) 3:2
(Frempong & Atubra, 2001) kur ata pohojnë se ekzistojnë prova
që sugjerojnë se rritja në sektorin e telekomunikacionit në Afrikë
i atribuohet derregullimit të sektorit dhe investimeve të tij në
sektorin e telekomunikacionit. Për më tepër, (Mahmoud &
Hinson, 2012) argumentojnë se si rezultat i reformave
gjithëpërfshirëse në sektorin në Ganë në mesin e viteve 1990,
duke kulmuar në derregullim, i cili solli efikasitetin dhe
konkurrencën. Derregullimi ka sjellë konkurrencë në sektorin e
telekomunikacionit dhe ka hapur rrugën për pjesëmarrjen
private në këtë sektor dhe uljen e mëvonshme të çmimeve të
shërbimeve telefonike në vend. Sot, si pasojë e derregullimit,
në vend operojnë pesë kompani telekomunikacioni sipas
rregullatorit shtetëror, në krahasim me një në fazën e rregullimit.
Këto janë MTN Ghana, Vodafone Ghana, Tigo, Airtel dhe Glo
Ghana (www.nca.org.gh). Këto kompani kanë kontribuar shumë
përmes ndërhyrjeve sociale, veçanërisht në fushën e arsimit,
shëndetësisë dhe fuqizimit ekonomik.
Disa prej tyre madje kanë fituar çmime CSR në çmimet e klubit
Gana 100. Sipas Hinson & Kodua (2012: 336), "Çmimet e klubit
Ghana 100, vlerëson përsosmërinë e korporatës në mjedisin e
biznesit të Ganës dhe perceptohet të jetë një nga treguesit më
objektivë të biznesit për performancë në Gana". Prandaj,
tingëllon e besueshme të hetohet se si këto kompani
komunikojnë CSR-në e tyre me palët e interesuara, veçanërisht
në faqet e tyre të internetit. Pa dyshim, aftësia e korporatave
për të komunikuar me aksionarët e tyre, qofshin korporata apo
individë nëpërmjet faqeve të tyre të internetit të korporatave
është bërë e mundur si rezultat i disponueshmërisë së
infrastrukturës së telekomunikacionit, të mundësuar nga
kompanitë e telekomunikacionit.
Analiza cilësore e përmbajtjes
Studimi përdori analizën cilësore të përmbajtjes për të
interpretuar temat e përfshira në faqet e internetit të pesë
kompanive të telekomunikacionit në Ganë. Analiza cilësore e
përmbajtjes përfshin një proces të krijuar për të kondensuar të
dhënat e papërpunuara në kategori ose tema të bazuara në
përfundime dhe interpretime të vlefshme. Sipas Krippendorff
(1989: 243) analiza e përmbajtjes përkufizohet si një "teknikë
kërkimore për të bërë konkluzione të përsëritshme dhe të
vlefshme nga të dhënat në kontekstin e tyre". Ky studim përdori
në mënyrë specifike analizën përmbledhëse të përmbajtjes të
mbështetur nga Hsieh & Shannon (2005). Kjo teknikë përfshinte
identifikimin dhe përcaktimin sasior të fjalës së caktuar në një
kontekst me synimin për të kuptuar temën e nënvizuar. Studimet metodologjie nuk mund të përgjithësohen. Tabela më poshtë
e mëparshme që përdorën metodologji të ngjashme në studimet jep praninë në internet të pesë kompanive të telekomunikacionit
e tyre përfshijnë (Sulemana, 2016; Hinson et al., 2010; Hinson, 2011a; Hinson, 2011b).
Meqenëse ky studim është i interesuar se sa nga CSR-ja e tyre
komunikohet, kjo qasje është e përshtatshme për këtë studim.
Analiza cilësore e përmbajtjes fokusohet në karakteristikat e
gjuhës si komunikim, me vëmendje në përmbajtjen ose kuptimin
kontekstual të tekstit (Hsieh & Shannon, 2005). Të
Faqja 6 nga 9
faqet e internetit të pesë kompanive të telekomunikacionit janë
lundruar për të gjetur lidhjet me CSR për përcaktimin sasior në
përputhje me qasjen përmbledhëse, metodologjinë e përdorur
për këtë studim. Lidhjet që bënë të mundur gjetjen e CSR në
këto faqe interneti përfshijnë CSR, CSR Foundation, rreth nesh
dhe sponsorizimin. Për të matur nivelin e CSR nga pesë
kompanitë e telekomunikacionit në Ganë, faqet e internetit të
këtyre kompanive u vizituan në mars 2017 dhe u rishikuan në
shtator 2017 për të kërkuar përmbajtjen e CSR dhe konotacionet
e saj. Kjo teknikë përfshin grupimin e informacionit të shpalosur
në kategori ose tema që kapin aspekte të CSR-së që do të
maten (Hinson et al., 2010; Branco & Rodriguese, 2006). Në
qasjen e përmbledhjes, u përdor një sistem vlerësimi i ngjashëm
me atë të përdorur nga (Sulemana, 2016; Hinson et al., 2010;
Hinson, 2011a; Hinson, 2011b), duke caktuar nga një pikë
secilës për të gjitha kategoritë për të cilat u fol më herët. Për
shembull, nëse një kompani telekomunikacioni ndërton një
shkollë, ajo do të marrë një pikë në kategorinë e përfshirjes së
komunitetit, e cila ka 5 artikuj. Kjo përsëritet për të gjithë artikujt
e tjerë në këtë kategori për të gjetur zbulimin total të CSR-së
për kategorinë e përfshirjes së komunitetit. Ky sistem pikëzimi
është përsëritur për të gjitha kategoritë e tjera: pra shpalosje
mjedisore 5 zëra; produkt dhe klient 3 artikuj; burimet njerëzore
3 pika dhe zbulimi etik 4 pika. Në total, gjithsej 20 artikuj CSR
pritet të komunikohen nga pesë kompanitë e telekomunikacionit
në Ganë. Bazuar në statusin e zbulimit të secilës prej kompanive
të telekomunikacionit, më pas janë bërë interpretimi dhe analizat
si dhe krahasimi.
Studimi përdori shërbimet e koduesve për të ndihmuar në
klasifikimin e të dhënave të regjistruara në faqet e internetit në
kategori. Dy studentë kodues nga Universiteti Teknik Tamale u
trajnuan për të ndihmuar në këtë studim. U deshën 5 javë që
koduesit të merren me pesë kompanitë e telekomunikacionit,
ku secilës kompani i është caktuar 1 javë për të analizuar faqen
e internetit të këtyre kompanive. Për të sjellë konsistencë dhe
vlefshmëri në procesin e kodimit, të dy koduesit së bashku me
autorët u takuan në kampusin e Universitetit Teknik Tamale për
të diskutuar rezultatet dhe për të krijuar konsensus se çfarë të
përcaktohej sasia dhe çfarë jo. Kjo për shkak se marrëveshja
ndër-koder është shumë kritike në këtë metodologji. Kjo është
në përputhje me pohimin e (Lincoln & Guba, 1985) se
besueshmëria, transferueshmëria, besueshmëria dhe
përshtatshmëria do të shkojnë shumë për të promovuar
besueshmërinë në procesin e vlefshmërisë.
Krippendoff (1989) megjithatë, vëren se gjetjet e kësaj lloj
në Ganë.
Gjetjet e hulumtimit
Studimi zbulon një zbulim jo shumë mbresëlënës të CSR-së
nga pesë kompanitë e telekomunikacionit në Ganë.
Siç është aluduar diku tjetër nën kuadrin e kërkimit,
Machine Translated by Google

Abukari dhe Abdul-Hamid Revista Ndërkombëtare e Përgjegjësisë Sociale të Korporatës (2018) 3:2 Faqja 7 nga 9

Tabela 2 Raportimi i CSR në faqet e internetit nga kompanitë e përzgjedhura të telekomunikacionit

Temat CSR MTN Vodafone Airtel Tigo Glo
Gana Gana Gana Gana Gana
Zbulimi i mjedisit 1.Shqetësimi i kompanisë për mjedisin • • • ••

2.Auditimi i mjedisit • • • ••

3. Ruajtja e energjisë në zhvillimin e • • • ••

biznesit.
4.Ruajtja e burimeve natyrore • • • ••

5. Riciklimi/menaxhimi i mbetjeve • • • ••

Zbulimi i burimeve elektronike 1.Shëndeti dhe siguria e • • • ••

njerëzore
punonjësve 2. Morali i punonjësve 3. • • • ••

Trajnimi i punonjësve 1.Cilësia e • • • ••

Zbulimi i produktit dhe produktit 2.Ankesat/kënaqësia e • • • ••

klientit
klientëve 3. sigurimi për klientët me • • • ••

probleme fizike dhe të vështirë për t'u • • • ••

arritur

Zbulimi i përfshirjes së 1.Mbështetje për • • • ••

komunitetit
arsimin 2. Mbështetje • • • ••

për shëndetin 3. • • • ••

sipërmarrjen e të rinjve 4. Vullnetarizmin e punonjësve •• • 5. •

Sponsorizimi sportiv • • • ••

Zbulimi etik 1.Integriteti • • • ••

2. Sjellja etike/profesionale • • • ••

3.Transparenca • • • ••

4. Barazia dhe Diversiteti • • • ••

Total i madh 04 06 05 04 03

Përqindjet (%) 20 30 25 20 15
• CSR e pazbuluar • CSR
e zbuluar

pesë kompanitë e telekomunikacionit duhej të bënin të ditur
kontributet e tyre CSR në pesë fusha tematike: mjedisi,
burimet njerëzore, produkti dhe klienti, përfshirja e
komunitetit dhe zbulimi etik.
Në total, këto kompani pritej të shpalosnin gjithsej 20 artikuj
që përfshinin mjedisin, 5; burimet njerëzore, 3; produkti dhe
klienti, 3; komuniteti në përfshirje, 5 dhe zbulimi etik, 4. Nga
tabela 2, mund të vërehet se këto pesë kompani raportuan
në përqindje 20% për MTN, 30% për Vodafone, 25% për
Airtel, 20% për Tigo dhe 15% për Glo. Çuditërisht, MTN
Ghana ka fituar kompaninë CSR të vitit në dy raste në 2015
dhe 2016, ndërsa Airtel madje ka fituar një çmim global për
CSR në 2016. Këto shifra nuk janë mbresëlënëse për t'u
folur për sa i përket zbulimeve të CSR . Për shpalosjet
individuale tematike, tema e burimeve njerëzore u raportua
në mënyrë të rrëmujshme dhe asnjë nuk raportoi mbi tre
konstruktet që matin kategorinë e burimeve njerëzore.
Zbulimi mjedisor gjithashtu u raportua dobët, me vetëm një
kompani (Vodafone) që raportoi për kompaninë
shqetësim për mjedisin. Ndoshta, kjo mund të jetë një
pasqyrim i pohimit se nuk ka ende ndikim të rrezikshëm të
njohur të veprimtarisë së kompanive të telekomunikacionit
në mjedis. Kjo u pasua nga kategoria etike, ku MTN raportoi
vetëm për integritetin, Vodafone për sjelljen dhe
transparencën etike ose profesionale, Airtel vetëm për
transparencën, ndërsa Tigo dhe Glo nuk raportuan për
asnjë në zbulimin etik. Raportimi i dobët mbi burimet
njerëzore, zbulimin etik dhe çështjet mjedisore është në
përputhje me vëzhgimin e (Visser et al., 2010) se sjellja
etike dhe e përgjegjshme, respektimi i ligjit dhe çështjet e
vendit të punës kanë prioritet të ulët në diskutimet e CSR.
Së fundmi, pesë kompanitë e telekomunikacionit raportuan
disi më mirë në temën e përfshirjes së komunitetit sesa të
gjitha kategoritë e tjera. Shumica e kompanive në këtë
studim raportuan për këtë temë, dhe asnjë nuk dështoi të
raportojë për ndonjë gjë siç shihet me kategorinë e burimeve
njerëzore. Në mënyrë të veçantë, mbështetja për arsimin
dhe shëndetin u raportua gjerësisht, me vetëm Glo Ghana
që nuk i raportoi këto të dyja. Studimi zbulon gjithashtu se dy nga
Machine Translated by Google
Abukari dhe Abdul-Hamid Revista Ndërkombëtare e Përgjegjësisë Sociale të Korporatës (2018) 3:2
Kompanitë e telekomunikacionit kanë departamente përgjegjëse
vetëm për CSR. Këto janë MTN Gana dhe Vodafone Ghana.
Përfundime dhe rekomandime Nga
diskutimet e mësipërme, është e mundur të argumentohet se
angazhimi në CSR është një gjë dhe komunikimi në mënyrë
proaktive në internet është një gjë tjetër. Në këtë drejtim,
kompanitë e telekomunikacionit duhet të përpiqen të ekzistojnë
si në formatin "tullë dhe llaç" ashtu edhe në internet. Fakti që
disa nga këto kompani kanë fituar çmime CSR dhe nuk kanë
komunikuar në mënyrë proaktive të njëjtën gjë mund të jetë
reflektim i asaj që Hinson et al., 2010 e përshkroi si sinkronizim
të dobët të strategjisë së tyre të integruar të komunikimit të
marketingut jashtë linje dhe online. Edhe pse këto kompani nuk
i kanë artikuluar mirë çështjet e tyre të CSR-së në internet, ato
nuk kanë bërë keq për sa i përket temës së përfshirjes së
komunitetit, veçanërisht me mbështetjen për arsimin dhe
mbështetjen për shëndetin. Kjo është në përputhje me arsyen
e paraqitur nga (Zeghal & Ahmed, 1990), se për shkak se faqet
e internetit të kompanive synojnë shumë palë të interesuara
duke përfshirë konsumatorët, është e arsyeshme që ata t'i
kushtojnë shumë vëmendje përfshirjes së komunitetit se çdo
kategori tjetër. Kjo ka potencialin për t'i dhënë kompanive të
telekomunikacionit legjitimitet në sytë e publikut.
Raportimi dominues për arsimin dhe shëndetin nga këto
kompani telekomunikacioni është vetëm një pasqyrim i premisë
që këto kompani i japin arsimit dhe shëndetësisë.
Ky vëzhgim është në përputhje me gjetjet e Hinson dhe Kodua,
2012, të cilët në studimin e tyre raportuan se çështjet e arsimit
dhe shëndetit janë të rëndësishme. Për më tepër, Hinson et
al., 2010 pohojnë se përqendrimi në arsim dhe shëndetësi
mund të jetë një pasqyrim i dukshëm i asaj që palët e interesit
e perceptojnë si përgjegjësi sociale të korporatës. Pasi kjo
mund të përshkruhet si një nga mënyrat për të nxjerrë
legjitimitetin nga palët e interesuara. Me synimin për të
koordinuar investimet e tyre sociale që ata ndërmarrin, studimi
zbuloi se dy prej këtyre kompanive të telekomunikacionit, MTN
Gana dhe Vodafone Ghana kanë "Fondacione" për të
promovuar kontributet e tyre CSR në zonat ku operojnë. Kjo
është në përputhje me studimet e (Tang & Li, 2009; Hinson
dhe Kodua, 2012; Dashwood & Pupulampu, 2010) të cilët në
studimet e tyre përkatëse zbuluan se kompanitë krijuan
"Fondacione" për të koordinuar investimet e tyre sociale.
Studimi vuri re se këto fondacione kanë deklaratë të veçantë
vizioni, deklaratë misioni; objektivat; synimet si dhe bord i
pavarur ndryshe nga entiteti amë.
Kjo për të kafshuar qëllimin e këtyre dy kompanive për të
ndjekur penalisht me kompetencë investimin e tyre social.
Fakti që ekzistojnë disa mediume përmes të cilave mund të
komunikohet CSR duke përfshirë: faqet e internetit, raportet
mjedisore të pavarura nga raporti vjetor, raportet vjetore,
raportet e komunitetit dhe njoftimet për shtyp. Pjesa tjetër janë
dokumente shtesë mbështetëse për raportet vjetore,
Faqja 8 nga 9
reklama, video kaseta, artikuj të botuar dhe leje librash në
lidhje me aktivitetet mjedisore të korporatave. Kjo do të thotë
që kompanitë e telekomunikacionit në Ganë mund të zgjedhin
të raportojnë mbi CSR-në e tyre në cilindo nga këto mjete.
Megjithatë, duke gjykuar nga përfitimet e mëdha që lidhen me
komunikimin e CSR-së nëpërmjet faqeve të internetit (shih
Wanderly et al., 2008; Branco & Rodrigues, 2006; Geerings
dhe Hassink, 2003), është detyrë që kompanitë të përpiqen të
raportojnë kontributet e tyre sociale nëpërmjet faqeve të
internetit. Dështimi për të përdorur kanalet e duhura të
komunikimit të aktiviteteve të biznesit të dikujt mund të rezultojë
në mosbesim, dyshim dhe pasiguri nga ana e palëve të
interesuara (Abugre, 2011). Përsëri, është gjithashtu e
dobishme që kompanitë duhet të përpiqen të ekzistojnë si në
formatin "tulla dhe llaç" ashtu edhe në formatin "kliko dhe
llaç" (Singh, 2004), i cili po bëhet gjithnjë e më i lirë me ardhjen
e një morie të mjetet e komunikimit dixhital. Dukshmëria është
jashtëzakonisht e rëndësishme në treg dhe një nga mënyrat
më të sigurta që kompanitë mund t'i qasen shikueshmërisë me
çmim të ulët, është të raportojnë mbi CSR-në e tyre nëpërmjet
faqeve të internetit, gjë që do të ndihmojë shumë për të
promovuar legjitimitetin në sytë e aksionarëve. Ky studim shikoi
vetëm komunikimet CSR në faqet e internetit të këtyre
kompanive të telekomunikacionit dhe jo ndonjë mjet tjetër
zbulimi të CSR-së në mars dhe shtator 2017 dhe çdo iniciativë
CSR përtej këtij muaji nuk mbulohet. Ky studim shikoi raportin
e CSR-së në sektorin e telekomunikacionit në Ganë nëpërmjet
faqeve të internetit, kërkimi i ardhshëm mund të shikojë
trekëndimin e këtyre të dhënave duke folur me menaxherët e
fondacionit CSR. Hulumtimet e ardhshme mund të konsiderojnë
gjithashtu krahasimin e CSR-së në raportet vjetore dhe CSR-së përmes faqeve
Kontributet e autorëve AAJ
shkroi metodologjinë, mblodhi të dhëna dhe analizoi të dhënat për përdorim, ndërsa
IKAH shkroi hyrjen, rishikimin e literaturës dhe përfundimet. Të gjithë autorët lexuan
dhe miratuan dorëshkrimin përfundimtar.
Interesat konkurruese
Autorët deklarojnë se nuk kanë interesa konkurruese.
Shënimi i botuesit
Springer Nature mbetet neutral në lidhje me pretendimet juridiksionale
në hartat e publikuara dhe përkatësitë institucionale.
Detajet e autorit
1
Departamenti i Marketingut, Universiteti Teknik Tamale, Tamale, Gana.
2
Departamenti i Marketingut, Universiteti i Studimeve Profesionale, Akra, Gana.
Marrë: 27 qershor 2017 Pranuar: 22 dhjetor 2017
Referencat
Abugre, J. (2011). Kënaqësi e perceptuar në rezultatet e qëndrueshme të komunikimit të
punonjësve në organizatat ganeze. Journal of Management Policy and Practice, 12(7),
37–49.
Abugre, JB dhe Nyuur, RB (2015). Angazhimi i organizatave për dhe
komunikimi i aktiviteteve CSR: njohuri nga Gana. Revista e Përgjegjësisë Sociale, 11 (1),
161–178.
Adams, CA, & McNicholas, P. (2007). Duke bërë një ndryshim, raportimi i qëndrueshmërisë
llogaridhënia dhe ndryshimi organizativ. Llogaria e auditimit të llogarisë J, 20(3), 382–402.
Machine Translated by Google

Abukari dhe Abdul-Hamid Revista Ndërkombëtare e Përgjegjësisë Sociale të Korporatës (2018) 3:2 Faqja 9 nga 9

Ali, D., & Rizwan, M. (2013). Faktorët që ndikojnë në praktikat e zbulimit social dhe
mjedisor (CSED) në vendet në zhvillim: Një perspektivë institucionale. Gazeta
Ndërkombëtare e Shkencave Sociale Aziatike, 3 (3), 590–609.
Amran, A., & Susela, DS (2008). Ndikimi i ndikimit të qeverisë dhe filialeve të huaja në raportimin
social të korporatave - rasti i Malajzisë. Manag Audit J, 23 (4), 386–404.
Arnone, L., Ferauge, P., Geerts, A., & Pozniak, L. (2011). Shoqërore e korporatës
përgjegjësia: Interneti si mjet komunikimi ndaj palëve të interesuara. Journal of Modern
Accounting and Auditing, 7, 697–708.
Atuguba, RA, & Dawuona-Hammond, C. (2006). Përgjegjësia sociale e korporatës në
Gana, një raport kërkimor i paraqitur për Fondacionin Ebert, (FES). Gana: Akra.
Lindja, G., Illia, L., & Zaparini, A. (2008). Komunikimi i CSR: Praktika ndërmjet
Khan, M. (2010). Efekti i elementeve të qeverisjes së korporatës në shoqërinë e korporatës
përgjegjësia (CSR) që raporton dëshmi empirike nga bankat tregtare private të Bangladeshit.
International Journal of Law and Management, 52(2), 82–109.
Khan, M., Halabi, AK, & Samy, M. (2009). Raportimi i përgjegjësisë sociale të korporatës (CSR):
Një studim i kompanive bankare të zgjedhura në Bangladesh. Revista e Përgjegjësisë
Sociale, 5 (3), 344–357.
Kotonen, U. (2009). Përgjegjësia sociale e korporatës formale në kompanitë e listuara
në fund. Journal of Applied Accounting Research, 10, 176–209.
Krippendoff, K. (1989). Besueshmëria në analizën e përmbajtjes; disa të zakonshme
keqkuptime dhe rekomandime. Hum Commun Res, 30 (3), 411-433.
Lincoln, YS, & Guba, EG (1985). Kërkim natyralist. Beverly Hill, CA: Sage Publications.
Mahmoud, AM, & Hinson, RE (2012). Orientimi në treg, inovacioni dhe

300 kompanitë më të mira të Zvicrës. Communication Corporate: An International Journal, përgjegjësia sociale e korporatës në sektorin e telekomunikacionit të Ganës. Revista e
13(2), 182–196. Përgjegjësisë Sociale, 8 (3), 327-346.
Boateng, H., & Abdul-Hamid, IK (2017). Një vlerësim i komunikimit të përgjegjësisë sociale Mahmoud, MA, Blankson, C., & Hinson, RE (2017). Orientimi në treg dhe

të korporatës në faqet e internetit të kompanive të telekomunikacionit që operojnë në përgjegjësia sociale e korporatës: Drejt një kuadri konceptual të integruar.
Ganë: Perspektivat e menaxhimit të përshtypjeve. Gazeta Ndërkombëtare e Përgjegjësisë Sociale të Korporatës, 2 (1), 9.
Journal of Information, Communication and Ethics in Society, 15(01), 17–31. Morsing, M., Schultz, M., & Nielson, KU (2008). Kapja 22 e komunikimit të CSR: Gjetjet nga një

Branco, MC, & Rodrigues, LL (2006). Komunikimi i përgjegjësisë sociale të korporatës nga studim danez. J Mark Commun, 14 (2), 97–111.

bankat portugeze: Një perspektivë e teorisë së legjitimitetit. Muller, A., & Kolk, A. (2008). Ecuria e CSR në tregjet në zhvillim evidencë nga Meksika. J Bus Ethics,
Komunikimi i korporatës: Një Revistë Ndërkombëtare, 11 (3), 232–248. 85(2), 325–337.

Campbell, DJ (2000). Teoria e legjitimitetit apo ndërtimi i realitetit menaxherial? Nielsen, AE, & Thomsen, C. (2007). Raportimi i CSR – Çfarë dhe si të thuhet?

Zbulimi social i korporatës në markat dhe raportet e korporatës Spencer plc, 1967-1997. Corp Commun Int J, 12(1), 25–40.
Forumi i llogarisë, 24 (1), 80–100. Ofori, DF, & Hinson, RE (2007). Perspektivat e përgjegjësisë sociale të korporatës

Capriotti, P., & Moreno, A. (2007). Komunikimi i përgjegjësisë korporative përmes faqeve të (CSR) të firmave udhëheqëse në Ganë. Corp Gov, 7 (2), 178–193.

internetit të korporatave në Spanjë. Communication Corporate: An International Pollach, L. (2013). Komunikimi i etikës së korporatës në rrjetin mbarëbotëror: Një analizë e zbulimit
Journal, 12(3), 221–237. të faqeve të internetit të kompanive të përzgjedhura. Frankfurt: Peter Lang Publishing.

Carrol, AB (1979). Një model konceptual tredimensional i shoqërisë shoqërore të korporatës Reverte, C. (2008). Përcaktuesit e vlerësimeve të zbulimit të përgjegjësisë sociale të korporatës

performancës. Acad Manag Rev, 4, 497–505. nga firmat spanjolle të listuara. J Bus Ethics, 88, 351–366.

Dashwood, HS, & Pupulampu, BB (2010). Përgjegjësia sociale e korporatave dhe kompanitë Rizk, R., Dixon, R., & Woodhead, A. (2008). Raportimi social dhe mjedisor i korporatës: Një

kanadeze të minierave në botë: Roli i udhëheqjes organizative dhe të mësuarit. Gazeta studim i praktikave të zbulimit në Egjipt. Revista e Përgjegjësisë Sociale, 4 (3), 306–323.

Kanadeze e Studimeve të Zhvillimit, 3 (1-2), 175-196.

Rrynolds, MA, & Yuthas, K. (2008). Zbulimi moral dhe raportimi i përgjegjësisë sociale. J Bus
Ethics, 78, 47–64.
Dineshwar, R. (2013, 2013). Raportimi social i korporatave nga bankat Mauritian.
Punimet e konferencës së tretë të kërkimit të biznesit Azi-Paqësor, 25-26 shkurt. Simms, J. (2002). Biznesi: Përgjegjësia sociale e korporatës – Ju e dini se ka kuptim. Kontabiliteti,

Kuala Lumpur, Malajzi: IBN: 978-1-922069-19-1. 130 (11), 48–50.

Singh, AM (2004). Tendencat në pjekjen e internetit të Afrikës së Jugut. Procedurat e Aslib:
Du, S., Bhattacharya, CB, & Sen, S. (2010). Maksimizimi i biznesit kthehet në
Perspektiva e Re e Informacionit, 56(3), 187–196.
përgjegjësia sociale e korporatës (CSR): Roli i komunikimit të CSR. Int J Manag Rev, 12 (1),
Smith, K. (2002). ISO merr parasysh standardet e përgjegjësisë sociale të korporatës. The
8–19.
Journal for Quality & Participation, 25(3), 42.
Epinosa, A., & Porter, T. (2011). Qëndrueshmëria, kompleksiteti dhe të mësuarit: Vështrime nga
Sulemana, A. (2016). Komunikimi i përgjegjësisë sociale të korporatës nëpërmjet
qasjet e sistemeve komplekse. Learn Organ, 18(1), 54–72.
faqet e internetit të telekomunikacionit: Një analizë ndër-vendore. Inf Dev, 1–13.
Fonseca, A., Macdonald, A., Dandy, E., & Valenti, P. (2011). Gjendja e raportimit të qëndrueshmërisë
Tang, L., & Li, H. (2009). Komunikimi i përgjegjësisë sociale të korporatave të korporatave kineze dhe
në universitetet kanadeze. Int J Sustain High Educ, 12(1), 22–40.
globale në Kinë. Publik Relat Rev, 35, 199–212.
Frempong, G., & Atubra, WH (2001). Liberalizimi i telekomit: Ganaian
Visser, W., Tolhurst, N., & Smit, A. (2010). Udhëzuesi botëror për CSR-në: Një analizë e
përvojë. Politika e Telekomunës, 25, 197–210.
qëndrueshmërisë dhe përgjegjësisë së korporatës sipas vendit (fq. 1–14).
Gao, Y. (2011). CSR në një vend në zhvillim: Një analizë e përmbajtjes së raporteve të CSR të
Sheffield: Greenleaf Publishing.
kompanitë e listuara. Balt J Manag, 6, 263–291.
Wanderly, LSO, Lucian, R., Fache, F., & De Souza Filho, JM (2008). CSR
Geerings, JBL, & Hassink, H. (2003). Marrëdhëniet me investitorët në internet: Një studim i zonës
zbulimi i informacionit në ueb: Një qasje e bazuar në kontekst që analizon ndikimin e vendit të
së euros. Rishikimi i Kontabilitetit Evropian, Revista Taylor dhe Francis, 12 (3), 567–579.
origjinës dhe sektorit të industrisë. J Bus Ethics, 82, 369–378.
Zeghal, D., & Ahmed, SA (1990). Krahasimi i mediave të zbulimit të informacionit të përgjegjësisë
Ghazale, NAM (2007). Struktura e pronësisë dhe zbulimi i përgjegjësisë sociale të korporatës: Disa
sociale të përdorura nga firmat kanadeze. Llogaria e auditimit të llogarisë J, 3(1), 38–53.
dëshmi malajziane. Corp Gov, 7 (3), 251–266.
Golob, U., & Bartlett, JL (2006). Komunikimi rreth përgjegjësisë sociale të korporatës: Një
studim krahasues i raportimit të CSR në Australi dhe Slloveni. Publik Relat Rev, 33,
1–9.
Grey, R. (2000). Ese rishikimi: Është zyrtare, e ardhmja jonë është e sigurt në duart e
biznesit. Kontabiliteti Social dhe Mjedisor, 20(1), 19–22.
Grey, R. (2001). Tridhjetë vjet kontabilitet social, raportim dhe auditim: Çfarë (nëse ka) kemi mësuar?
Etika e Biznesit: Një Rishikim Evropian, 10(1), 9–15.
Hinson, R., Boateng, R., & Madichie, N. (2010). Përgjegjësia sociale e korporatës
raportim aktiviteti në faqet e internetit të bankave në Ganë. International Journal of Bank
Marketing, 28 (7), 498–518.
Hinson, RE (2011a). Raportim CSR në internet i bankave fituese kundrejt atyre jo fituese të
çmimeve në Ganë. Journal of Information Communication, Communication & Ethics in Society,
9(2), 102–115.
Hinson, RE (2011b). Raporti i përgjegjësisë sociale të korporatës në faqet e internetit dhe raportet
vjetore: Rasti i Bankës cal në Gana. Corp Ownersh Control, 8 (2).
Hinson, RE, & Kodua, P. (2012). Ekzaminimi i lidhjes treg-përgjegjësi sociale të korporatës.
International Journal of Law and Management, 54(5), 332–344.
Hsieh, HF, & Shannon, SE (2005). Tre qasje ndaj përmbajtjes cilësore
analiza. Kërkim shëndetësor cilësor, 15 (9), 1277-1288.