1.

Adam Smithi, nje nga perfaqesuesit kryesore

te shkolles klasike, ishte pro nje
ndikimi te madh te shtetit ne ekonomi. E GABUAR
Adam Smith si nje liberal besonte
ne nje qeveri shume te kufizuar,dhe ishte kunder
cdo roli te metejshem ekonomik te qeverise.
Sipas Smith”cdo njeri lihet plotesisht I lire per te ndjekur
interesin dhe rrugen e vete per sa kohe ai nuk shkel ligjet e shoqerise”.

2. Tregjet private te sigurimit nuk ofrojne

polica sigurimi per shume tipe te riskut qe
perballojne individet dhe kjo perfaqeson nje rast
te deshtimit te tregut. E VERTETE
Sepse ekzistojne disa mgjarje sigurimi te cilat
nuk mund te blihen ne tregun privat. Te gjesh nje nje
firme private per sigurim varferie eshte e pamundur.
Polica sigurimi jane tatimet qe paguhen kur je ne gjendje te fitosh te ardhura.
3. Nje karakteristike e te mirave publike nenkupton
se konsumi I saj nga nje individ do te thote me
pak konsum per individet e tjere.E GABUAR
Te mirat publike jane jo rivale dhe te paperjshtueshme.
Te privosh cdokend nga konsumi I kesaj te
mire eshte ose shume e kushtueshme ose e pamundur.

5. Per tegjykuar nese logrolling eshte nje fenomen

negative ose pozitiv duhet te shohim se si ndikon
ai ne mireqenien totale te shoqerise E VERTETE
Logrolling mund te permirsoje rezultatet ne saje te
n je votimi te thjeshte por jo gjithmone ndodh keshtu
sepse logrolling mund te permiresoje mireqenien por
edhe mund tau le ate.Prandaj per te pare nqs eshte nje
fenomen negative ose pozitiv duhet
te shohim ndikimin e tij ne mirqenien e shoqerise
6. Teorite e sjelljes se burokratit shpjegojne se
qellimi I tijeshte te zbatoje programet shteterore
duke maksimizuar fitimin e tij. E GABUAR
Sepse burokratet duan te rrisin buxhetin e institucionit
dhe jo buxhetin e tyre
7. Programet e sigurimeve sociale E VERTETE
kane 2 funksione sigurimin dhe rishperndarjen.
Keto programe ndimojne ose kryejne sigurimin
e parave dhe rishperndarjen e te ardhurave nga
individet me te ardhura te larta tek ata me te ardhura
me te uleta.Nga te rinjte te te moshuarit
8. Per tesiguruar eficence sociale ne kushtet e
1 ekstrenaliteti negative qeveria duhet te
vendose nje takse ndaj ndotesit te= E GABUAR
me koston marxhinale private + koston marxhinale sociale.
Sepse tatimi I vendosur per cdo njesi te perdorura nga
ndotesi I barabarte ne vlere me demin marxhinal
shkakton eficence. Kemi tatimin sipas Pigout.
9. Ne rastin e njete mire publike, kosto
marxhinale e konsumit te 1 personi shtese
eshte e njejte me koston marxhinale
te ofrimit te kesaj te mire.E VERTETE
Sepse ne kete rast kemi te bejme me eficence e cila
kerkon qe ofrimi I te mires publike te rritet
derisa te arrihet barazia midis shumes te vleresimeve
marzhinale te cdo personi per njesine e fundit te
barazoje koston marzhinale
10. Permiresimi I situates se nje individi pa
perkeqesuar situaten e nje individi tj quhet
eficence pareto. E GABUAR
Eficenca Pareto eshte nje shperndarje e burimeve
qe permiresojne gjrndjen e nje personi duke
perkeqesuar gjendjen e personit tjeter.Rialokim
I burimeve qe permireson gjendjen e nje personi
pa keqesuar ate ten je tjetri quhet permiresim Pareto.
11.Sipas pikepamjes mekaniciste shteti luan nje
rol aktiv ne vendimarrjen e agjenteve ekonomike.
Sipas pikepamjes mekaniciste qeveria GABUAR
nuk eshte pjese organike e shoqerise. Ajo eshte
nje mjet I krijuar nga individet per te arritur me mire objektivat
individuale . Ne qender eshte Individi dhe jo grupi
12. Ekzistenca e nje deshtimi tregu nenkupton
domosdoshmerisht qe qeveria te nderhyje per
ta rregulluar ate. Qeveria mund te nderhyje kur tregu GABUAR
deshton ne rastet kur jemi ne prani te fuqise se tregut
ose kur nuk ekzistojne tregjet por fakti qe tregu nuk
I alokon burimet ne menyre perfekte nuk do te thote qe
domosdoshmerisht qeveria ka mundesi te beje me mire.
13. Te mirat publike ofrohen ne menyre
eficente nqs norma marxhinale e zevendesimit
te cdo individi bazohen ne normen marxhinale
te transformimit Per nje te mire publike eficenca
kerkon qe shuma e normave marxhinale te zevendesimit
duhet te jete e njejte me normen marxhinale te transforimimit.
Shuma e MRS=MRT GABUAR
14. Rastet kur aktiviteti I nje personi
apo firme imponon kosto ndaj personave te
tj quhetekstrenalitet negative.V Sps kur nje e mire
gjeneron eksternalitet negative pjesa me e madhe e tij
prodhohet per outputin
15. Ne ekuilibrin Lindahl individet perfitojne te
njejten sasi te ofruar te te mires publike dhe
paguajne te njejtin cmim.Ne ekuilibrin lindahl individet
perfitojne te njejten sasi te te mires publike
por duke perballuar cmime te ndryshme. Ekuilibri
ne kete rast perfaqeson nje bashkesi te cmimeve lindahl,qe
me keto cmime cdo person voton per te njejten sasi
te te mires publike. E GABUAR
16. Grupet e interesit ushtrojne nje pushtet te
konsiderueshem sepse kane norma me te larta
pjesemmarrjeje ne votime sesa pjesa tj e popullsise.V
Sps njerezit me interesa te perbashketa mund te ushtrojne
nje pushtet duke vepruar se bashku dhe burimi
fuqise se grupit mund te rrjedhe nga fakti qe antaret
e tij tentojne te kene norma me te larta pjesmarrjeje
ne votim sesa popullsia si e tere. Keto interesa mund
te krijohen ne baze te burimit te te ardhurve ,madhesise
se te ardhurave,rajonit,industries,apo karakteristikave personale.
17. Sipaspikepamjesutilitaristemireqeina
e shoqerisejepetsishume e dobive
marxhinale te te gjithe individeve.Sepse sipas
pikepamjes utilitariste mireqenia e shoqerise jepet
si shume e dobive te individeve pra W=U1+U2+….
Un dhe jo si shume e dobive marzhinale GABUAR
19. Nje e mire quhet publike nqs
ofrohet vetem nga shtet Nje e mire mund te
ofrohet edhe nga sektori privat dhe te jete e mire
publike si psh spitalet,universitetet.Ofrimi I nje te
mire publike nuk do te thote qe e ofron shteti
dhe detyrimisht duhet ta prodhoje sektori public. GABUAR
20. Sipas Teoremes se Dyte te Mireqenies
shoqeria do te preferonte nje shperndarje eficente
te burimeve kundrejt nje shperndarje te drejte te tyre.
V Sps sipas saj shoqeria mund te arrije cdo
alokim eficence pareto te burimeve duke bere
nje vleresim te pershtatshem te kufizimeve fillestare
dhe pstj I le njerzit te tregtojne lirisht.
21. Zvogelimi I administrates shteterore ul madhesine
e qeverise pas iredukton nje pjesete shpenzimeve qeveritare G
Sepse vertet nr I punonjesve ne adminsistrate
redukton shpenzimet por lidhur me madhesine e
qeverise nuk mund te themi keshtu sepsekonkluzionet
e e nxjerra nga nr I punonjesve mund te jene te gabuara si
dhe duhet pare nqs shpz kane ndikim ne buxhet apo reduktimi
I tyre nuk shkakton ndinje ndrysahim te rendesish
22. Nje pike ne kurben e mundesive te dobise
tregon maksimumin e dobise qe mund te
arrihet per nivelete # teburimeve ne njeekonomi. G
Sps 1 pike ne kurben e mundesive te dobise tregon
sasine max te dobise se 1 indiv kur jepet niv I dobise se 1 indiv tj
23. Nje shperndarje eficente sipasTeoremes
se Pare teMireqenies mund tearrihet ne
cdo structure tregu. G Sps 1 shperndarje efic
sipas t1m mund te arrihet nen kushte te caktuara,
jane mekanizmat e tregut konkurrues ato qe cojne
ne rezultate sipas efic pareto
24. Sipas Teoremes Coase e drejta e pronesise
duhet ti jepet pales qe demton nqs kosto e saj
eshte me e madhe se demi qe shkakton G.
Sps kur percaktohet e drejta e pronesise palet
hyjne ne marrveshje me nj tj pa qene nevoja
e nderhyrjes se qeverise.

25. Rishperndarja e teardhurave eshte

njepermiresim Paretian. GSps permiresimi Paretian
do te thote nje rishperndarje e burimeve qepermireson
gjendjen e nje personi pa keqesuar tj
28. Zgjedhja e qeverise midis nje takes
dhe subvencioni per terregulluar nje ekstrenalitet
negative si ndotja eshte vetem nje ceshtje qe
lidhet me rishperndarjen e teardhurave, sepse rezultati eshte
I njejte.V Sps nje tatim mbi ndotjen eshte ne mase me
demin marzh social ne niv efic dhe nje subvc per ndotjen
mund te nxise prodhuesit te ndotin ambientin ne nivel efic
29. Nqs preferencate komunitetit jane
nje kulmore, procesi I votimit do tevazhdoje ne
menyre ciklike dhe nuk do te kemi asnjehere
nje alternative fituese.G Nqs preferencat e komunitetit
jane nje kulmore,paradoksi I votimit nuk shfaqet.
Preferencat shume kulmore sjellin paqendrueshmeri.
30. Vleresimi I konsumatoreve ndaj transfertave
ne para dhe atyre ne natyre varet nga preferencat e
individV Nje e mire varet se sa e konsumon individi
pra cilat dhe sa jane preferencat e tij.
33.Vendosja e nje tatimi ne nje treg
konkurrencial me nje oferte plotesisht inelastike
dhe me kerkese me pjerresi renese do te rendonte
plotesisht mbi konsumatoret.G Ne nje kerkese
inelastike cmimi per konsumatorin rritet,sasia e
kerkuar nuk ndryshon dhe barra bie mbi konsumatorin.
34.Vendosja e nje tatimi te larte per njesi
mbi paketat e cigareve do te ndeshkoje prodhuesit e
duhanit sepse cmimi qe ata do te marrin do
te jete me I ulet.V Sps sipas perkrahesve te tatimi t
te larte mbi paketat e cigareve ky tatim do te ndeshkoje
prodhuesit e duhanit seppse cmimi qe do te marrin
do te jete me I ulet. Gjithashtu ata qe kerkojne te
demoralizojne perdorimin e duhanit supozojne se
tatimi do te rrite cmimin qe paguajne kons dhe
do te coje ne uljen e sasise qe ata kerkojne.
.
38. Nje subvencion eshte nje tatim negative
dhe ashtu si tatimi shoqerohet me barre te tepertV
Subvencionet krijojne barre te tepert sepse I inkurajojne
njerezit per te konsumuar mallrat e vleresuara
me pak sesa kostonsociale marxhinale e prodhhimit.
39.Nje tatim mbi te ardhurat dhe nje
tatim me kuote fikse jane ekuivalente.G Nese te
ardhurat do te ishin fikse,nje tatim mbi te
ardhurat do te ishte nje tatim me kuote fikse. Kur
zgjedhjet e njerzve ndikojne te ardhurat e tyre,nje
tatim mbi te ardhurat ne pergjithesi nuk eshte
ekuivalent me nje tatim me kuote fikse.
40.Tatimi mbi te ardhurat personale
eshte nje tatim direkt. V Tatimet direkte jane
te vendosura ndaj te ardhurave dhe dy kategorite e tij
kryesore jane tatimi mbi fitimin dhe mbi te ardhurat
personale. Kurse tatimi indirect eshte I vendosur mbi
konsumin(TVSH,akciza,taksat doganore).

41.Matesi I zakonshem I veprimtarise ekonomike

qe sherben per percaktimin e kufiritte TVSH-se eshte
fitimi qe realizon personi I tatueshem per nje periudhe te
caktuar.G Matesi I veprimtarise ekonomike eshte
qarkullimi total I mallrave dhe sherbiemeve te tatueshme
te furnizuara nga personi per nje periudhe te caktuar.

42.Tatimi mbi fitimin llogaritet ne kete

menyre:fitimit kontabel I zbriten shpenzimet e
panjohuradhe ia htohwn te ardhurat e patatueshme
dhe shumezohet me 20%.GFitimit kontabel te nxjerre
nga pasqyra e fitimeve dhe humbjeve I shtohen
shpenzimet e panjohura per te nxjerre
fitimin fiscal qe shumezohet me 15%
44.Sipas teoremes se pare teMirqenies nje
ekonomi qe ndodhet ne kushtet e konkurences se
plote do te arrije ne ekuiliber pergjate
kufirit te mundesise se dobiveG Sps teorema e pare e
mirqenies tregon se nje system konkurrues qe punon
sic duhet con ne nje alokim mbi kurben e mundesive te dobise.
46.Meqenese individet ose firmat nuk I
mbajne te gjitha kostot e nje aktiviteti icily
shkakton nje eksternalitet negative sasia e ofruar e
ketij aktiviteti do te jete me e vogel se niveli optimal. G
Sps ne kete rast kemi te bejme me eksternalitet pozitiv.
Sasia optimal eshte me e vogel sesa sasia e ofruar.
48.Nqs sistemi isigurimeve do tenxiste nje person
per te dale me shpejt ne pension atehere
kemi te bejme me nje selektim te pafavorshem.G Me
selektim te pafavorshem kemi te bejme ath kur nje individ
I cili e di se ka shume te ngjare te siguroje perfitime nga blerja,
te kete nje kerkese vecanerisht te larte per pakete sigurimi
sepse indivii qe do te nxitet per te dale ne pension duke ditur
qe do te perfitoje do te kete nje kerkese me te larte.

51.Kontributet e sigurimeveshoqerore ne vendin

X paguhen 50% ngapunedhenesidhe 50%
ngapunemarresi.Nqsoferta e punes eshte plotesisht inelastike
atehere punonjesit do te mbartin 50% te tatimit.G Kur
oferta eshte plotesisht inelastike eshte punonjesi ai
I cili mban te gjithe barren sps tarifa e pages e marre
nga punonjesit ulet sa shuma e tatimit. Vertet 50%
I paguan pdh por kjo realisht rendon mbi punonjesin.
53.Meqenese monopolisti ka fuqi tregu ai
mund tekaloje tegjithe bartjen ekonomike
tek kerkuesit e produktit qe ai ofron. G Sps pjesa
e sakte e barres qe mbahet nga kons varet nga
elasticittei I kurbes se kerkeses.Nuk eshte monopolisti
ai qe e vendos kete.
54. Nqs nje tatim zevendesohet me nje tj ne
kushtet kur buxheti I balancuar nuk # kemi
te bejme me bartjen absolute te tatimit. G Kur nje
tatim zevendesohet me nje tjeter,duke e mbajtur
buxhetin e shtetit constant kemi te bejme me
bartjen e diferencuar te tatimit. Bartja absolute e
tatimit studion efektet e nje tatimi kur nuk ka ndryshime
as ne tatimet e tj dhe as ne shpenzimet qeveritare.\
57. Nje subvencion eshte nje tatim negative dhe
ashtu si tatimi shoqerohet me barre te tepert.V Subvencionet
krijojne barre te tepert,sepse I inkurajojne
njerezit per te konsumuar mallrat e vleresuara me
pak se kosto sociale marxhinale e prodhimit.
68.Nqs vendoset nje tatim ne nje treg monopolistik
e gjithe bartja e tatimit mbahet nga konsumatoret.G Sps
pjesa e sakte e barres qe mbahet nga kons varet
nga elasticiteti I kurbes se kerkeses.
70.Efekti I nje takes fikse mbi vijen e buxhetit
eshte nje zhvendosje paralele e saj.V Sps nje tatim me
kuote fikse ka dy karakteristika. Se pari eshte parallel
me vijen e buxhetit.Se dyti vija e buxhetit eshte
tangent me kurben e indifferences.
71. Shmangia tatimore dhe avazioni tatimor
jane e njejta gje sepse te dyta zvogelojne se e shtetit.G Shmangia
tatimore eshte ndryshimi I sijelljes ne menyre
qe te ulim detyrimin tatimor. Ndersa evazioni tatimor
eshte mospagimi I detyrimeve tatimore qe rrjedhin nga ligji.
73. Kur mallrat prodhohen ne menyren me
te mire te mundshme, norma marxhinale e
transformuar midis 2 mallrave tregon numrin
e njesive nga nje mall qe konsumatori duhet
tesakrifikoje per te marre nje njesi shtese nga mallitj.G Sps
MRT treg raportin ne te cilin ekonomia mund te
transformoje nje mall ne nje tjetr.
74. Meqenes individet ose firmat nuk I mbajne
te gjitha kostot e njeaktiviteti, I cili shkakton
nje eksternalitet negativ, sasia e ofruar e ketij
aktiviteti do te jete me e vogel se niveli optimal.G Sps
ne kete rast kemi te bejme me eksternalitet pozitiv ku
sasia e ofruar eshte me e vogel se niveli optimal.
75. Sipas modelit te burokracise se Niskanen,
burokratet kerkojne te maksimizojne buxhetin e
tyre dhe zgjedhin nivelin eficent tetij ku
kosto marxhinale barazon teardhuren marxhinale.G Sps
burokratet kerkojne te max buxhetine tyre dhe zgjedhin
nivel eficence atje ku kosto totale barazon te ardhuren totale.
76. Treguesit e varferise absolute dhe
varferise ekstreme jane e njejta gje.G Sps
treguesit e varferise absolute tregojne % e popullsise
qe nuk mund te sigurojne burime te mjaftueshme per nje
nivel minimal te shendetit fizik. Ndersa treguesit e
varferise ekstreme trg nr e personave qe kane veshtiresi
ne mbushjen e nevojave baze.
77. Procesi ne tecilin firmat private te sigurimeve
sociale sigurojne persona me risk te larte eshte quajtur risk moral. G
Sps rreziku moral ka te beje me ndryshimin
ne sjelljen e nje individi si rezultat I faktit se ai
eshte I sig per shkak te ekzistences se sistemit te
sig shoqeror nga ana e qeverise.
81. Ne rastin e njeoferte per pune teresish tinelastike
punedhenesit perballojne gjithe bartjen e tatimit.G Sps
jane punonjesit at ate cilet perballojne barren e tatimit
duke qene se pavarsisht nga ndarja ligjore e tatimit tarifa e
pages e marre nga punonjesit ulet ekzaktesisht me Shumen e tatimit.
82. Njetatim me shume fikse ndaj tegjithe
individeve te nje shoqerie eshte e drejte dhe eficent,
sepse te gjithe individet paguajne tenjejten
shume tetatimit.V Sps tatimet me kuote fikse
shihen me shume si standarte te eficences dhe jo si opsione
kryesore politike ne nje eko modern.
83. Fakti se shitjet e cigareve nuk ndryshojne shume
kur akciza e cigareve eshte rritur na lejon te
nxjerrim perfundimin se kompanite prodhuese tecigareve
mbajne pjesen me temadhe tebarres se tatimit.G Sps
duke qene se akciza eshte me teper inelastike ben
qe barren me te madhe ta mbaje konsumatori.
84. Ne kushtet e tj te pandryshuara sa me inelastike
te jete oferta aq me e madhe do te jete bartja e
tatimit te mbajtur nga prodhuesit.V Sps kur oferta
eshte plotesisht inelastike barren e mban te gjithe
prodhuesi dhe sa me inelastike te jete oferta aq me e
madhe do te jete bartja e tatimit nga prodhuesi.
86. Cdo tatim shkakton barre tetepert. G Sps jo
gjithmone tatimet shkaktojne barre te tepert.
Psh tatimet me kuote fikse nk shkaktojne.
87. Sipas teorise se tatimit optimal, tarifat me
te larta te tatimeve duhet tevendosen mbi mallra
me kerkese inelastike.V Sps tatimet eficente I
devijojne vendimet sa me pak te jete e mundur dhe
mundesia per devijime eshte me e madhe sa me
elastike te jete kerkesa per nje te mire. Prndj tatimi eficent
kerkon qe tarifat me te larta te tatimeve duhet te
vendosen mbi m,allra me kerkese inelastike.
88. Modeli qe studion evazionin tatimor
parashikon qe mashtrimi rritet kur rritet
tarifa marxhinale e tatimitV Kjo ndodh sepse nje
vlere me e larte e tarifes marxhinale rrit perfitimin marxhinal
nga evazioni duke e zhvendosur lart grafikun e perfitimit marzhinal
89. Gjate fushates se zgjedhjeve te vendit X,
shpenzimet qeveritare zune 45% te GDP te ketij
viti ne krahasim me 40% qe zinin vitin e kaluar. Kjo coi
ne rritje te madhesise se qeverise.V Sps sa me I larte
te jete raporti G/GDP aq me shume rritet prania e qeverise
ne ekonomi,aq me e madhe eshte madhesia e saj

93. Nje nga kritikat ndaj prodhimit public eshte se

ai eshte me pak eficent se prodhimi I njefirme private.V Sps
ne disa kendveshtrime del qe prodhimi privat del me
eficent sepse mund te ofroje me kosto me te ulet se ai public.
Edhe individet mund te pershtasin konsumin me shijet e tyre.
Kjo e ben prodhimin public me pak eficent.