Professional Documents
Culture Documents
1
PAUNANG SALITA
Sa kasalukuyan, maraming isyu, hamon at suliraning kinakaharap ang ating bansa, isa
na dito ang usapin na may kinalaman sa kasarian. Problema na hanggang sa ngayon ay
nangangailangan ng konkretong solusyon. Ang suliraning ito ay maituturing na
kontemporaryong isyu, sapagkat hanggang sa ngayon patuloy pa rin itong pinag-uusapan.
Ang Self-Learning Kit (SLM) na ito sa Araling Panlipunan ay inihanda para sa mga
mag-aaral sa Ika-sampung baitang sa Junior High School. Layunin nito na higit na
maunawaan at malinang ang pagpapahalaga sa pagkakapantay-pantay at paggalang sa kapwa
bilang kasapi ng isang pamayanan, bansa at daigdig. Ang mga pagsasanay at gawaing
nakapaloob sa SLM na ito ay inaasahang makatutulong sa mga mag-aaral upang masuri at
mauunawaan ang mga usaping may kinalaman sa kasarian at lipunan.
2
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO AT CODE
MGA LAYUNIN
1. Nailalahad ang gampanin ng lalaki at babae sa iba’t - ibang lipunan sa iba’t ibang bahagi ng
daigdig;
2. Napaghahambing ang ibat - ibang gender roles ng mga bansa;
3. Naipapaliwanag ang kahalagahan ng pagkilala sa ibat - ibang gender roles.
SANGGUNIAN:
3
I. ANO ANG NANGYARI?
PANIMULANG PAGTATAYA
SUBUKIN
Panuto: Basahin nang may pag-unawa. Bilugan lamang ang titik ng tamang sagot.
4
5. Sa anong panahon sa kasaysayan ng ating bansa lubos na naabuso ang karapatan ng mga
kababaihan?
A. Panahong Pre-kolonyal C. Panahon ng Espanyol
B. Panahon ng Amerikano D. Panahon ng Hapones
6. Aling panahon nagsimula ang pagbibigay ng pantay na karapatan sa kababaihan at
kalalakihan?
A. Panahong Pre-kolonyal C. Panahon ng Espanyol
B. Panahon ng Amerikano D. Panahon ng Hapones
7. Saan nakabase o naaayon ang gender roles o papel ng mga babae at lalaki sa lipunan sa iba’t
ibang bansa?
A. Batas B. Edukasyon C. Kagustuhan D. Kultura
8. Ano ang tawag sa dokumento kung saan ang mga lalaki ay pinapayagang magkaroon ng
maraming asawa subalit maaaring patayin ng lalaki ang kanyang asawang babae sa sandaling
makita niya itong kasama ng ibang lalaki.
A. Men Empowerment C. Global man
B. Boxer Codex D. Code of Men
9. Sa kasalukuyan, bunsod na marahil ng pag-unlad at paglaganap ng ideya ng feminismo,
nagkaroon na ng malaking pagbabago sa gampanin ng babae at lalaki. Tama ba ang pahayag na ito?
A. Oo C. Hindi sigurado
B. Hindi D. Wala sa pagpipilian
10. Sa anong panahon sa kasaysayan ng ating bansa nagdala ng ideya ng kalayaan, karapatan,
at pagkakapantay-pantay sa Pilipinas?
A. Panahong Pre-kolonyal C. Panahon ng Espanyol
B. Panahon ng Amerikano D. Panahon ng Hapones
11. Anong bansa sa Kanlurang Asya na bukod sa hindi pagboto, may pagbabawal din sa mga babae
na magmaneho ng sasakyan nang walang pahintulot sa kamag-anak na lalaki.
A. Iraq B. Kuwait C. Saudi Arabia D. Yemen
12. Pangkulturang pangkat sa Papua New Guinea na ayon sa mag asawang antropologo na sina
Margaret Mead at Reo Fortune, walang mga pangalan ang mga tao rito.
A. Arapesh B. Mundugumur C. Tchambuli D. Primitibo
13. Anong taon nabigyan ng karapatang bumoto ang mga kababaihan sa bansang Yemen?
A. 1966 B. 1967 C. 1968 D. 1969
14. Anong taon nabigyan ng karapatang bumoto ang mga kababaihan sa bansang Algeria? A. 1962
B. 1963 C. 1964 D. 1965
15. Sa panahon ng mga pag-aalsa, limitado lang ang gampanin ng kababaihan sa tahanan, subalit
may mga Pilipina na nagpakita ng kanilang kabayanihan gaya ni Gabriela Silang at Marina Dizon.
Kung ikaw ay isa sa kanila, alin sa sumusunod ang HINDI naka- impluwensiya sa iyong desisyong
lumaban?
5
6
II. ANO ANG DAPAT MALAMAN?
7
Paano naman winawakasan ang pagkakatali sa kasal noon?
Base sa mga kaso na naobserbahan ni Dr. Lordes Lapuz, binanggit niya bilang
konklusyon sa kanyang aklat na A Study of Psychopathology and Filipino Marriages in
Crises na:
Filipinas are brought up to fear men and some never escape the feelings of
inferiority that upbringing creates.
Idinagdag pa ni Emelda Driscoll (2011) na sa loob ng pamilya, ang mga Pilipina
ay lumalaking tinitingnan bilang siyang pinagmumulan ng kapangyarihan sa pamilya.
Ngunit sa Panahon ng mga Pag-aalsa, may mga Pilipina ring nagpakita ng kanilang
kabayanihan gaya ni Gabriela Silang. Nang mamatay ang kanyang asawang si Diego
Silang, nag-alsa siya upang labanan ang pang-aabuso ng mga Espanyol. Gayundin, sa
panahon ng Rebolusyon ng 1896, may mga Katipunera tulad nina Marina Dizon na
tumulong sa adhikain ng mga katipunero na labanan ang pang-aabuso ng mga Espanyol.
8
Ang pagdating ng mga Amerikano ay nagdala ng ideya ng kalayaan, karapatan, at
pagkakapantay-pantay sa Pilipinas. Sa pagsisimula ng pampublikong paaralan na bukas
para sa kababaihan at kalalakihan, mahirap o mayaman, maraming kababaihan ang
nakapag-aral. Nabuksan ang isipan ng kababaihan na hindi lamang dapat bahay at
simbahan ang mundong kanilang ginagalawan. Ang isyu ng pagboto ng kababaihan sa
Pilipinas ay naayos sa pamamagitan ng isang espesyal na plebesito na ginanap noong
Abril 30, 1937. 90% ng mga bumoto ay pabor sa pagbibigay-karapatan sa pagboto ng
kababaihan. Ito ang simula ng pakikilahok ng kababaihan sa mga isyu na may
kinalaman sa politika.
Dumating ang mga Hapones sa bansa sa pagsiklab ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig. Ang kababaihan sa panahong ito ay kabahagi ng kalalakihan sa
paglaban sa mga Hapones.
Ang kababaihan na nagpapatuloy ng kanilang karera na dahilan ng kanilang pag-iwan
sa tahanan ay hindi ligtas sa ganitong gawain. Ang mga babae, may trabaho man o
wala, ay inaasahang gumawa ng mga gawaing-bahay. Sa kasalukuyan, marami nang
pagkilos at batas ang isinusulong upang mapagkalooban ng pantay na karapatan sa
trabaho at lipunan ang mga babae, lalaki at LGBT. Sa iyong palagay, naipatutupad
kaya ito?
9
Ang paglalakbay rin ng mga babae ay napipigilan sapagkat may ilang bansa
na hindi pinapayagan ang mga babae na maglakbay nang mag-isa o kung payagan
man ay nahaharap sa malaking banta ng pangaabuso (seksuwal at pisikal).
Taong 1931 nang ang antropologong si Margaret Mead at ang kanyang asawa
na si Reo Fortune ay nagtungo sa rehiyon ng Sepik sa Papua New Guinea upang pag-
aralan ang mga pangkultura pangkat sa lugar na ito. Sa kanilang pananatili roon
nakatagpo nila ang tatlong (3) pangkulturang pangkat; Arapesh, Mundugamur, at
Tchambuli. Sa pagaaral sa gampanin ng mga lalaki at babae sa mga pangkat na ito,
nadiskubre nila ang mga pagkakatulad at pagkakaiba nito sa bawat isa, at maging sa
Estados Unidos.
Sanggunian: (A) Mead, Margaret. Sex and Temperament in Three Primitive Societies. HarperCollins
Publishers, 1963. http://www.loc.gov/exhibits/mead/field-sepik.html
III. ANO ANG NATUTUHAN?
PANGHULING PAGTATAYA
TAYAHIN
Panuto: Basahin nang may pag-unawa. Bilugan lamang ang titik ng tamang sagot.
11
9. Sa pagsisimula ng pampublikong paaralan na bukas para sa kababaihan at kalalakihan, mahirap o
mayaman, maraming kababaihan ang nakapag-aral. Nabuksan ang isipan ng kababaihan na hindi
lamang dapat bahay at simbahan ang mundong kanilang ginagalawan. Sa anong panahon ito
nangyari?
A. Panahon ng Kastila C. Panahon ng Hapon
B. Panahon ng Amerikano D. Wala sa nabanggit
10. Bago pa dumating ang mga kastila sa Pilipinas, ang mga lalaki ay pinapayagan magkaroon ng
maraming asawa subalit maaring patayin ng lalaki ang kanyang asawang babae sa sandaling
makita niya itong kasama ng ibang lalaki. Ano ang ipinapahiwatig nito?
A. May pantay na karapatan ang lalaki at babae.
B. Ang babae ay maaaring lamang mag-asawa ng isa.
C. Ang lalaki ay pwedeng magkaroon ng maraming asawa.
D. Ipinakikita sa kalagayang ito na mas malaki ang karapatang tinatamasa ng lalaki noon kaysa sa
mga kababaihan
11. Alin sa sumusunod ang nagpapakita ng tamang pagkakasunod-sunod ng mahalagang
pangyayari ng gender roles sa Pilipinas?
12
GAWAIN BILANG 1
GAWAIN BILANG 2
Panuto: Isulat ang T kung ang pahayag ay Tama at M kung Mali.
1. Pareho ang gampanin ng babae at lalaki sa iba’t ibang lipunan sa iba’t ibang bansa.
2. Sa Pilipinas sa panahon ng Hapones, ang mga kababaihan sa panahong ito ay
kabahagi ng kalalakihan sa paglaban sa mga Hapon.
3. Sa Pilipinas, bago pa man dumating ang mga Espanyol, may mga babae na
itinatago sa mata ng publiko at itinuturing silang prinsesa. Sila ay tinatawag na mga
binukot.
4. Sa kasalukuyan, marami nang pagkilos at batas ang isinusulong upang
mapagkalooban ng pantay na karapatan sa trabaho at lipunan ang mga babae,
lalaki at LGBT.
5. Ang Mundugumur ay pangkulturang Pangkat sa Papua New Guinea na kilala rin sa
tawag na Biwat.
13
GAWAINBILA
GAWAIN BILANG 3
Panuto: Ayusin ang mga ginulong titik at isulat ang tamang sagot sa
hulihan.
14
SCHOOLS DIVISION OF MANDAUE CITY
15
16
SINOPSIS
Ang Self-Learning Module
(SLM) na ito at tumatalakay sa
kahalagahan, pagkakapantay-pantay at paggalang sa kapwa bilang kasapi ng isang pamayanan, bansa
Ang mga mag-aaral saika-sampung baitang ay inaasahang maipapamalas ang kanilang pag-unawa
sa isyung ito
17