PONOLOHIYA

.Pag-aaral ng ponema.

Hamlimbawa:l, u, m, i, p, a, at t,(lumipat)

MORPOLOHIYA

.Pag-aaral ng morfena

Uri: salitang-ugat,panlapi,at fonema.

KAHALAGAHAN NG MORPOLOHIYA AT POMOLOHIYA

Ito ay sangkap upang makabuo ng mga salita na ginagamit sa pagpapahayag.

Alcover, Roxie Jan D. BSCE 2-A

FILIPINO 1
PRELIM

1. TAKDANG – ARALIN:
PANUTO:Sagutin ang mga sumusunod na tanong:

A. Ano ang kahalagahan ng Istruktura ng Wikang Filipino sa iyong programa

Ang kahalagahan ng Istruktura ng Wikang Filipino sa napili kong programa or kurso ay ang pagiging malapit sa
sariling wika o lenggwaheng ginagamit sa aking bansa. Mas napapalalim ang aming pag-unawa sa salitang Filipino.
Bilang isang Civil Engineering student magagamit namin ito kapag gusto namin kumausap sa ibang istudyante sa
ibang dako ng Pinas

B. Paano ka nito matutulungan sa iyong tatahakin pagkatapos ng kolehiyo?

Matutulongan niya ako nito pagkatapos ng kolehiyo sa pamamagitan ng komunikasyon at pakikipag halobilo sa
ibang tao sa Pilipinas kapag ako'y naging isang ganap na enhinyero.

2. TAKDANG -ARALIN
PANUTO Sagutin ang mga sumusunod na tanong.

1.Ano ang ponemang suprasegmental?

Makahulugang pagbabaybay ng mga salita gamit ang mga tono, diin, at hinto.Gumagamit ng mga simbolo
upang higit na maunawaan ang bawat bigkas, pagsulat at kung paano ang tamang pagsulat ng mga salita.
Ponemang Suprasegmental gamit ang diin Halimbawa: sa salitang /bahay/, ang diin ay nasa huling pantig na /hay/.
Ponemang Suprasegmental gamit ang tono
Halimbawa:Hiram lamang ang /BUhay/ ng tao
Sila /LAmang/ ang /buHAY/ sa naganap na sakuna, kaya masasabing /laMANG/siya.
Ponemang Suprasegmental gamit ang hinto
Siya Juan Anton ang pangalan niya// Pagpapakilala ng sarili na walang hinto.

2.Paano nakatutulong ang mga ponemang suprasegmental sa pag-unawa ng kahulugan ng isang salita, pahayag, o
pangungusap?
Nakakatulong ito sa pamamagitan ng tamang pagbigkas at mas nabibigyan ng pansin o kahulugan ang isang
salita. Nakakatulong din ito sa pagbibigay ng kahulugan ng isang salita at ang tunay na gamit ng isang salita gaya
ng BU:hay sa bu:HAY.

3.Magbigay ng mga halimbawa kung paano nagiging hadlang sa lubos na pagkakaunawaan ang maling paggamit ng mga
ponemang suprasegmental.
Kapag mali ang paggamit ng ponemang suprasegmental naiiba ang nais mong ipabatid o layonin ng iyong
sinasabi. Hadlang din ang maling paggamit ng ponemang suprasegmental kapag mali ang tono mo. Nagiiba ang
mensahe nais mong ipabatid kapag mali ang paggamit mo ng ponema nagiiba ang tono kapag mali ang gamit mo
at ang mensahe.
3. TAKDANG-ARALIN
PANUTO. Sagutin ang mga sumusunod na tanong:
• Ano ang morpolohiya? Paano ito nakatutulong sa balarilang Pilipino
Pag-aaral ng straktura ng mga salita at relasyon nito sa iba pang mga salita sa wika. Ito ay nagmula sa salitang Griyego na
“morph” na nangangahulogang porma at hugis at “logia” o diskurso. Nakakatulong ito sa balarilang Pilipino sapagkat
ang Morpolohiya ay iniiba nya ang salita katulad ng unlad, kapag dinagdagan mo ng um magiging umunlad na kung saan
natapos na.
• Ano ang tatlong (3) anyo ng morpema at paano nito nababago ang kahulugan o gamit ng isang salita?
Ang tatlong anyo ng morpema ay morpemang ponema, di-malayang morpema at malayang morpema. Morpemang
ponema iniiba nito ang kasarian o kung kanino ginagamit ang salita dinagdagdagan ng letrang A kapag babae at letrang
O kung lalaki halimbawa doktor kapag lalaki at doktora naman kapag babae. Mestiso at Mestisa. Di-malayang morpema
kapag ang salita ay di nakakatayo ng mag-isa at kailangan ng kabit o kasunod na salitang-ugat upang mabigyan ng
kahulogan halimbawa LARO kapag dinagdagan mo ng panlaping UM magiging LUMARO na kung saan ay nag-iba ang
kahulogan ng salita. Malayang morpema kapag ang salita ay nagtataglay ng kanyang sariling kahulogan halimbawa nito
Takbo, Talon at Dagat
Name:Alcover, Roxie Jan D.. Date:10/2/20
Section:BSCE2-A Score:

I.MARAMIHANG PAGPILI(10 items x 2 puntos)

Panuto:Basahin ang sitwasyon/katanungan at pillin ang letra na nagtataglay ng wastong
sagot.lsulat ang letra ng sagot sa patlang.

A 1.lkaw ay nagdududa sa kagandahan ng babaeng inilalarawan sa iyo ng matalik mong kaibigan.

a.Totoo?Maganda siya? b. Totoo!Maganda siya!

A 2.Itinatanggi mo na si Pedro ang salarin sa pagkawala ng pitaka ni Nena.

a.Hindi si Pedro/ang kumuha ng pitaka ni Nena//
b.Hindi/si Pedro ang kumuha ng pitaka ni Nena//

B 3.Ipinapakilala ang kaibigang nagngangalang Gil sa kanyang Tito Enrique.

a.Tito Enrique Gil/ ang kaibigan ko//
b.Tito Enrique/Gil/ ang kaibigan ko//

B 4.Nais mong iparating sa iyong kaibigan na dapat nating pahalagahan ang ating buhay.Paano ang wastong
diin ng salitang buhay o life?
a.bu:HAY b.BU:hay
B 5."kaw lamang ang aking mahal!"wika ni Herbert sa kanyang nobya.Ano ang wastong diin ng salitang
nakasalungguhit?
a.la:MANG b.LA:mang

B 6.Madalas na tinutukso ang iyong kaibigan dahil sa kakaiba niyang pagbigkas.Ang salitang plato ay nagiging
flato at transter ay nagiging transper.Anong punto ng
artikulasyon ang dapat niyang sanayin?
a.Panlabi c.Panggilagid
b.Panlabi-pangngipin d.Palatal

C 7.Ito ang punto ng artikulasyon na gumagana sa tuwing binibigkas ang ponemang /r/
a.Palatal c.Pakatal
b.Malapatinig d.Pagilid

D 8.Alin sa mga sumunod ang HINDI kabilang sa klaster?

a.pl b.bl c.pr d.ng

C 9.Pilin ang letra na nagtataglay ng pares minimal.

a.dito-rito c.OSO-USO
b.biyulin-biyolin d.din-rin

A 10.Alin sa mga sumusunod ang HINDI nagtataglay ng diptonggo?

a.aliwan c.sisiw
b.bahay d.tuloy