T5 PDF

Chương 4: Bằng chứng kiểm toán Jan 2020
CHUYÊN ĐỀ 4
BẮNG CHỨNG KIỂM TOÁN
Nội dung
1.Bằng chứng kiểm toán cơ bản
2.Bằng chứng kiểm toán đặc biệt
◼ Kiểm toán năm đầu tiên
◼ Công nợ tiềm tàng
◼ Sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm
◼ Các bên liên quan
◼ Hoạt động liên tục
2
◼ Ước tính kế toán
3. Sử dụng công việc của người khác.
◼ Giải trình bằng văn bản
◼ Tư liệu của chuyên gia
◼ Tư liệu của KTV nội bộ
GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 1

Caùc cô sôû daãn lieäu thoâng thöôøng
Kieå m toaù n naê m ñaà u tieâ n
Öôù c tính keá toaù n

BAÙO
CAÙO TAØI Söï kieä n tieá p theo
CHÍNH Tính hoaï t ñoä n g lieâ n tuï c Baè ng
chöù ng
Giaû i trình bằng văn bản kieå m toaù n
ñaë c bieä t
Caù c beâ n lieâ n quan
3
Chöù ng kieá n kieå m keâ
Xaù c nhaä n nôï phaû i thu
Söû duïng coâng vieäc beân khaùc
Nôï tieà m taø ng
Phần 1: Ôn tập
BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN CƠ BẢN
◼ Định nghĩa & yêu cầu
◼ Cơ sở dẫn liệu
◼ Thủ tục thu thập bằng chứng

Bằng chứng kiểm toán đặc biệt 2

◼ Kiểm toán năm đầu tiên – Số dư đầu năm tài chính
◼ Các bên liên quan
◼ Hoạt động liên tục
◼ Công nợ tiềm tàng
◼ Các sự kiện sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm
Kiểm toán năm đầu tiên - SDĐN
Mục tiêu: thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán

thích hợp về việc:
◼ Số dư đầu kỳ có chứa đựng sai sót gây ảnh
hưởng trọng yếu đến báo cáo tài chính kỳ
hiện tại hay không;
◼ Các chính sách kế toán thích hợp được phản
6 ánh trong số dư đầu kỳ có được áp dụng nhất
quán trong báo cáo tài chính kỳ hiện tại hay
không.

Nội dung cơ bản
Kiểm toán số
dư đầu năm
Xem xét ảnh hưởng của các

vấn đề nêu trong BCKT của VSA
KTV tiền nhiệm 510
7
Xem xét tính nhất quán trong

các chính sách kế toán
Phạm vi thu thập bằng chứng

◼ Mức độ đầy đủ và tính thích hợp của bằng chứng kiểm
toán về số dư đầu năm phải thu thập phụ thuộc vào :
◼ Chế độ kế toán mà đơn vị áp dụng ;
◼ Báo cáo tài chính mà năm trước đã được kiểm toán
hoặc chưa được kiểm toán và nội dung của báo cáo
kiểm toán năm trước (nếu đã kiểm toán) ;
◼ Nội dung, tính chất của các tài khoản và các rủi ro có
8 sai sót trọng yếu ảnh hưởng đến báo cáo tài chính năm
nay ;
◼ Tính trọng yếu của các số dư đầu năm liên quan đến
báo cáo tài chính năm nay.

Kiểm toán số dư đầu năm

Số dư đầu năm chịu ảnh hưởng của các sự kiện và
nghiệp vụ kinh tế trong các năm trước và Chế độ kế
toán đã áp dụng trong năm trước.
Các sai sót trong số dư đầu năm có thể ảnh hưởng trọng
yếu đến BCTC năm hiện hành:
- Bảng cân đối kế toán
+ Các khoản mục ngắn hạn
9 + Các khoản mục dài hạn
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
1. Xác định liệu số dư cuối kỳ của kỳ trước đã được

kết chuyển chính xác sang số dư đầu kỳ hiện tại,
hoặc đã được điều chỉnh lại, nếu cần thiết, hay
chưa;
2. Xác định liệu số dư đầu kỳ có phản ánh việc áp
dụng các chính sách kế toán thích hợp hay không;
3. Thực hiện một hoặc các thủ tục cần thiết.
10
10


3. Các thủ tục kiểm toán SDĐN:
i. Nếu báo cáo tài chính kỳ trước đã được kiểm
toán thì phải soát xét giấy tờ làm việc của kiểm
toán viên tiền nhiệm để thu thập bằng chứng liên
quan đến số dư đầu kỳ;
ii. Đánh giá liệu các thủ tục kiểm toán được thực
hiện trong kỳ hiện tại có cung cấp bằng chứng
11 liên quan đến số dư đầu kỳ hay không; hoặc
iii. Tiến hành các thủ tục kiểm toán cụ thể nhằm thu
thập bằng chứng liên quan đến số dư đầu kỳ.
11
Thủ tục kiểm toán

BCTC kỳ trước có được kiểm toán không ?
Có Không
Không
KTV tiền nhiệm có năng lực
và độc lập không?
Có
Hồ sơ kiểm toán có đủ Không Kiểm tra số dư đầu

chứng minh không? kỳ
12 Có
Chấp nhận số dư đầu kỳ Khoản Khoản
mục mục
ngắn dài hạn
hạn
12

Thủ tục kiểm toán (tt)

◼ Đối với số dư đầu năm về nợ ngắn hạn và tài sản ngắn hạn,
kiểm toán viên có thể thu thập được bằng chứng kiểm toán khi
thực hiện thủ tục kiểm toán năm nay.
◼ Ví dụ 1 : “Khi xem xét việc thanh toán các k hoản phải thu,
phải trả trong năm nay, k iểm toán viên sẽ thu thập được
bằng chứng k iểm toán về số dư các k hoản phải thu, phải trả
đầu năm”.
◼ Ví dụ 2 : “Đối với hàng tồn k ho đầu năm, k iểm toán viên phải
thực hiện các thủ tục k iểm toán bổ sung bằng cách giám sát
k iểm k ê thực tế trong năm hoặc cuối năm nay, đối chiếu số
lượng, giá trị nhập, xuất từ đầu năm đến thời điểm k iểm k ê
13 thực tế và tính ra hàng tồn k ho đầu năm”.
◼ Ví dụ 3 : “Đối với số dư tiền gửi ngân hàng, các k hoản phải
thu, phải trả cũng có thể thực hiện thủ tục xác nhận số dư
đầu năm của người thứ ba”.
◼ Sự kết hợp các thủ tục kiểm toán này sẽ cung cấp cho kiểm
toán viên đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp.
13
Thủ tục kiểm toán (tt)

◼ Đối với tài sản cố định, các khoản đầu tư và nợ dài
hạn, kiểm toán viên phải kiểm tra các chứng từ
chứng minh cho số dư đầu năm. Trong một số
trường hợp nhất định, đối với các khoản đầu tư và
nợ dài hạn, kiểm toán viên có thể lấy xác nhận về số
dư đầu năm từ bên thứ ba hoặc thực hiện các thủ tục
kiểm toán bổ sung.
14
14

Kiểm tra sự thay đổi chính sách kế toán
◼ Xem xét các yêu cầu của chuẩn mực kế toán

về sự thay đổi chính sách kế toán:
◼ Điều kiện thay đổi
◼ Áp dụng hồi tố
◼ Các thuyết minh cần thiết
15
Tham chiếu chuẩn mực kế toán VN số 21 và 29
15
Ý kiến kiểm toán viên
◼ Ý kiến ngoại trừ hoặc từ chối đưa ra ý kiến, nếu cần thiết;
hoặc
◼ Ý kiến ngoại trừ hoặc từ chối đưa ra ý kiến, nếu cần thiết
về kết quả hoạt động kinh doanh và tình hình lưu chuyển
tiền tệ (nếu phù hợp), và ý kiến chấp nhận toàn phần về
tình hình tài chính.
◼ Ý kiến ngoại trừ hoặc ý kiến trái ngược: nếu kết luận
16 chính sách kế toán kỳ hiện tại không được áp dụng nhất
quán hoặc sự thay đổi trong các chính sách kế toán không
được lý giải một cách thích hợp hoặc không được trình bày
và thuyết minh đầy đủ.
16

Nôï tieàm taøng

◼ Nguoàn: VAS 18,
VSA 501
◼ Khaùi nieäm
◼ Traùch nhieäm ñôn vò
vaø KTV
◼ Caùc thuû tuïc kieåm
toaùn
17
17
VAS 18
Khaùi nieäm
Nợ tiềm tàng là:
◼ Nghĩa vụ nợ có khả năng phát sinh từ các sự kiện đã
xảy ra và sự tồn tại của nghĩa vụ nợ này sẽ chỉ được
xác nhận bởi khả năng hay xảy ra hoặc không hay xảy
ra của một hoặc nhiều sự kiện không chắc chắn trong
tương lai mà doanh nghiệp không kiểm soát được;
hoặc
◼ Nghĩa vụ nợ hiện tại phát sinh từ các sự kiện đã xảy ra
nhưng chưa được ghi nhận vì:
18
◼ (i) Không chắc chắn có sự giảm sút về lợi ích kinh tế
do việc phải thanh toán nghĩa vụ nợ; hoặc
◼ (ii) Giá trị của nghĩa vụ nợ đó không được xác định
một cách đáng tin cậy.
18

Nợ tiềm tàng
3 điều kiện
Tài sản tiềm tàng Có nghĩa vụ nợ hiện tại do kết quả từ
một sự kiện đã xảy ra;
Có sự giảm sút về những lợi ích kinh tế
Ước tính đáng tin cậy về giá trị
Không thoả mản 3 đk Không thoả mản 1 trong 3 đk Thỏa mãn cả 3
Không ghi nhận Không ghi nhận Lập dự phòng
19
Thuyeá t minh Thuyeát minh Thuyeá t minh

Không cung cấp thông tin 1. Bản chất Tất cả các rủi ro
ngoại trừ đối với tài sản 2 Các nhân tố không chắc phụ thêm
tiềm tàng, nếu tài sản chắn
nhận được gần như 3. Giá trị ước tính hoặc
chắc chắn không thể ước tính
19
VAS 18
Phân biệt DP phải trả với Nợ tiềm tàng
Nợ tiềm tàng DP phải trả Nợ phải trả
Phản ảnh như 1

Ghi nhận vào
Xử lý Thuyết minh ước tính kế toán
nợ phải trả
vào nợ phải trả
Chắc chắn xảy ra
Chắc chắn xảy
nhưng số tiền Đã xảy ra
ra
chưa xác định một Số tiền xác định
Điều kiện cách đáng tin cậy Số tiền xác định một cách chính
20
hoặc một cách đáng
xác
tin cậy
Có thể xảy ra
Mức độ chắc chắn và độ tin cậy của số tiền
20

IAS37
Contingent Liability, Provision and Liability
Contingent
Provision Liability
liability
Accounting Recognition of a Recognition of a

Disclosure
treatment provision liability
1. A possible
obligation • A present
2. A present obligation
• A present
21 obligation but • Payment is obligation
payment is not probable
Definition • Settlement is
probable or the and the
amount cannot expected
amount can
be measured (Payment)
be estimated
reliably reliably.
21
VAS 18
Yeâu caàu trình baøy BCTC
◼ Trừ khi khó xảy ra khả năng phải chi trả, doanh
nghiệp phải trình bày tóm tắt bản chất của khoản nợ
tiềm tàng tại ngày kết thúc kỳ kế toán năm cùng với
các thông tin sau:
◼ Ước tính về ảnh hưởng tài chính của khoản nợ tiềm
tàng này
◼ Dấu hiệu không chắc chắn liên quan đến giá trị hoặc
thời gian của các khoản chi trả có thể xảy ra; và
22 ◼ Khả năng nhận được các khoản bồi hoàn.
22

Traùch nhieäm
◼ Ñôn vò coù traùch nhieäm khai baùo veà caùc
khoaûn nôï tieàm taøng
◼ KTV coù traùch nhieäm phaùt hieän vaø yeâu caàu
khai baùo
23
23
VSA 501
Caùc thuû tuïc kieåm toaùn
◼ Xaùc ñònh caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp:
◼ Phỏng vấn ban Giaùm ñoác, nhaân vieân,
chuyeân gia tö vaán phaùp luaät
◼ Xem xeùt caùc bieân baûn hoïp Hoäi ñoàng quaûn
trò vaø caùc thö töø trao ñoåi vôùi chuyeân gia tö
vaán phaùp luaät cuûa ñôn vò;
24 ◼ Kieåm tra caùc khoaûn phí tö vaán phaùp luaät;
◼ Söû duïng moïi thoâng tin coù lieân quan ñeán caùc
vuï kieän tuïng, tranh chaáp.
◼ Thu thập thư giải trình
24

VSA 501
Caùc thuû tuïc kieåm toaùn (tt)
◼ Khi caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp ñaõ ñöôïc xaùc ñònh
hoaëc khi kieåm toaùn vieân nghi ngôø coù kieän tuïng,
tranh chaáp thì phaûi yeâu caàu chuyeân gia tö vaán
phaùp luaät cuûa ñôn vò tröïc tieáp cung caáp thoâng tin.
◼ Thö yeâu caàu chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa ñôn
vò cung caáp thoâng tin veà caùc vuï kieän tuïng, tranh
chaáp phaûi do ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn kyù vaø do kieåm
25 toaùn vieân göûi ñi,
25
VSA 501
Thö xaùc nhaän
◼ Danh saùch caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp;

◼ Ñaùnh giaù cuûa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn veà
haäu quaû cuûa caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp vaø öôùc
tính aûnh höôûng veà maët taøi chính cuûa vuï vieäc ñoù,
keå caû caùc chi phí phaùp lyù coù lieân quan;
◼ Yeâu caàu chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa ñôn vò
xaùc nhaän tính hôïp lyù trong caùc ñaùnh giaù cuûa Giaùm
ñoác vaø cung caáp cho kieåm toaùn vieân caùc thoâng tin
26 boå sung.
26

VSA 501
Caùc thuû tuïc kieåm toaùn (tt)
◼ Kieåm toaùn vieân phaûi xem xeùt dieãn bieán cuûa caùc vuï
kieän tuïng, tranh chaáp cho ñeán ngaøy kyù baùo caùo
kieåm toaùn. Khi caàn thieát, kieåm toaùn vieân coù theå thu
thaäp theâm thoâng tin caäp nhaät töø phía chuyeân gia tö
vaán phaùp luaät.
◼ Tröôøng hôïp vuï vieäc raát phöùc taïp hoaëc khoâng coù
söï nhaát trí giöõa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn
vaø chuyeân gia tö vaán phaùp luaät thì kieåm toaùn vieân
27 phaûi gaëp tröïc tieáp chuyeân gia tö vaán phaùp luaät ñeå
trao ñoåi veà haäu quaû cuûa vuï vieäc. Cuoäc trao ñoåi
naøy phaûi coù söï ñoàng yù cuûa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc
kieåm toaùn vaø caàn coù ñaïi dieän Ban Giaùm ñoác ñôn
vò ñöôïc kieåm toaùn tham döï.
27
Ý kiến kiểm toán

Không phải là ý kiến chấp nhận toàn phần,
nếu:
◼ Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán không
đồng ý cho kiểm toán viên trao đổi hoặc gặp
chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị,
hoặc chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn
28 vị từ chối trả lời thư yêu cầu, hoặc bị cấm trả
lời;
◼ Kiểm toán viên không thể thu thập đầy đủ
bằng chứng kiểm toán thích hợp bằng cách
thực hiện các thủ tục kiểm toán thay thế.
28

Xeùt ñoaùn cuûa KTV
Bản chất của vụ kiện

Tiến độ xét xử
Giá trị khoản tiền bồi thường liên
quan
Kinh nghiệm của luật sư
Ý kiến của ban giám đốc
Các bằng chứng khác
29
29
Söï kieän phaùt sinh sau ngaøy

keát thuùc kyø keá toaùn naêm
◼ Nguoàn tham chieáu: VSA/ISA 560, VAS 23,
IAS 10
◼ Khaùi nieäm
◼ Phaân loaïi
◼ Thuû tuïc kieåm toaùn
30
30

VAS 23
(1)
Söï kieän phaùt sinh ngaøy keát thuùc kyø keá toaùn naêm
31.12.200X 1.2.200X+1
Ngaøy keát thuùc Ngaøy phaùt
nieân ñoä haønh BCTC
(1)Sö ï kieä n p haù t sinh sau n gaø ykeá t thuù c kyø keá toaù n naê m
Ngày phát hành báo cáo tài chính: Là ngày, tháng, năm ghi trên
báo cáo tài chính mà Giám đốc (hoặc người được ủy quyền)
của đơn vị kế toán ký duyệt báo cáo tài chính để gửi ra bên
ngoài doanh nghiệp.
31
VSA 560
(1) (2) (3)

Söï kieän sau ngaøy keát thuùc kyø keá toaùn naêm
31.12.200X 1.2.200X+1 15.2.200X+1

Ngaøy keát thuùc Ngaøy kyù baùo Ngaøy coâng boá
nieân ñoä caùo kieåm toaùn BCTC
(1)Sö ï kieä n p haù t sinh ñ eán n gaø y kyù baù o caù o kieå m toaù n
(2)Caù c söï kieä n ñ öôïc phaù t h ieä n sau n gaø y kyù baù o caù o kieå m
toaù n nhöng tröôù c ngaø y coâ ng boá baù o caù o taø i chính
(3)Caù c söï kieä n xaû y r a sau ngaø y coâ ng boá BCTC
32

VAS 23-SỰ KIỆN PHÁT SINH SAU NGÀYKẾT THÚC KỲ KẾ TOÁN NĂM
VAS
23 Các sự kiện phát sinh sau ngày ngày
kết thúc kỳ kế tóan năm là:
- Những sự kiện ảnh hưởng tích cực

hoặc tiêu cực đến BCTC
33
- Xảy ra giữa thời điểm ngày khóa sổ kế toán
năm và thời điểm phát hành BCTC
33
Các sự kiện
Đã tồn tại tại thời điểm khóa sổ kế toán mới, xuất hiện sau ngày
hay chứng tỏ rằng giả thuyết hoạt động
liên tục không còn thích hợp khoá sổ
34
Không điều chỉnh số liệu trên BCTC
Phải điều chỉnh số liệu trên nhưng có thể yêu cầu khai báo
BCTC
34

Söï kieän phaùt sinh sau ngaøy keát thuùc kyø keá toaùn naêm
Loaï i söï kieä n Yeâ u caà u Thí duï
Nhöõ n g söï kieä n cung Ñieà u chænh Baù n taø i saû n hay
caá p theâ m baè ng chöù ng baù o caù o taø i thu hoà i coâ ng nôï
veà caù c söï vieä c ñaõ toà n chính sau ngaø y keá t
taï i vaø o ngaø y khoaù soå thuù c nieâ n ñoä
keá toaù n laä p baù o caù o khaù c vôù i soá lieä u
taø i chính soå saù ch
35
Nhöõ ng söï kieä n cung caá p Khoâ ng caà n Phaù t haø nh coå
daá u hieä u veà caù c söï vieä c ñieà u chænh, phieá u sau ngaø y
ñaõ phaù t sinh tieá p sau nhöng coù theå keá t thuù c kyø keá
ngaø y khoaù soå keá toaù n yeâ u caà u khai toaù n naê m
laä p Baù o caù o taø i chính baù o
35
Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày

kết thúc kỳ kế toán năm cần điều chỉnh
◼ Kết luận của Toà án sau ngày kết thúc kỳ kế toán
năm, xác nhận doanh nghiệp có những nghĩa vụ
hiện tại vào ngày kết thúc kỳ kế toán năm, đòi hỏi
doanh nghiệp điều chỉnh khoản dự phòng đã
được ghi nhận từ trước; ghi nhận những khoản
dự phòng mới hoặc ghi nhận những khoản nợ
phải thu, nợ phải trả mới.
◼ Thông tin nhận được sau ngày kết thúc kỳ kế toán
36 năm cung cấp bằng chứng về một tài sản bị tổn
thất trong kỳ kế toán năm, hoặc giá trị của khoản
tổn thất được ghi nhận từ trước đối với tài sản này
cần phải điều chỉnh,
36

Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết

thúc kỳ kế toán năm cần điều chỉnh (tt)
◼ Việc xác nhận sau ngày kết thúc kỳ kế toán

năm về giá gốc của tài sản đã mua hoặc số
tiền thu được từ việc bán tài sản trong kỳ kế
toán năm.
◼ Việc phát hiện những gian lận và sai sót chỉ ra
rằng báo cáo tài chính không được chính xác.
37
37

thúc kỳ kế toán năm không cần điều chỉnh
◼ Việc hợp nhất kinh doanh hoặc việc thanh lý công ty

con của tập đoàn;
◼ Việc công bố kế hoạch ngừng hoạt động, việc thanh
lý tài sản hoặc thanh toán các khoản nợ liên quan
đến ngừng hoạt động; hoặc việc tham gia vào một
hợp đồng ràng buộc để bán tài sản hoặc thanh toán
các khoản nợ;
38 ◼ Mua sắm hoặc thanh lý tài sản có giá trị lớn;
◼ Nhà xưởng sản xuất bị phá hủy vì hỏa hoạn, bão lụt;
◼ Thực hiện tái cơ cấu chủ yếu;
38


thúc kỳ kế toán năm không cần điều chỉnh (tt)
◼ Các giao dịch chủ yếu và tiềm năng của cổ phiếu
thường;
◼ Thay đổi bất thường, quan trọng về giá bán tài sản
hoặc tỷ giá hối đoái.
◼ Thay đổi về thuế có ảnh hưởng quan trọng đến tài
sản, nợ thuế hiện hành hoặc thuế hoãn lại;
◼ Tham gia những cam kết, thỏa thuận quan trọng
hoặc những khoản nợ tiềm tàng;
39
◼ Xuất hiện những vụ kiện tụng lớn./.
39
Minh họa
25. Events after the Reporting Period of Sam sung
◼ The Company acquired Samsung Digital Imaging Co., Ltd. w ith a closing date of
April 1, 2010 to improve shareholders’ value through enhancement of business
efficiency and maximization of synergy effect with other existent businesses.
The acquisition of Samsung Digital Imaging Co., Ltd. w as approved by the
Board of Directors of the Company on December 15, 2009.
(1) Overview of the acquired company
Nam e of the acquired company Sam sung Digital Im aging Co., Ltd.
◼ Headquarters location Suw on-si, Gyeonggi-do
◼ Representative director Sang-Jin Park
◼ Classification of the acquired company Listed company in the Korea stock
exchange
◼ Former relationship w ith the Company Equity-method investee
40 (2) Terms of the business combination
◼ The shareholders of Samsung Digital Imaging Co., Ltd. received 0.0577663
shares of the Company’s
◼ common stock for each share of Samsung Digital Imaging Co., Ltd. common
stock ow ned on the
◼ closing date. The Company transferred its treasury stocks to the shareholders of
Samsung Digital
◼ Imaging, instead of issuing new stocks to them.
◼ Nguồn: Samsung Electronics Co., Ltd. and Subsidiaries

◼ NOTES TO THE CONSOLIDATED FINANCIAL STATEMENTS 2010
40

VSA 560
CÁC SỰ KIỆN PHÁT SINH SAU NGÀY KHOÁ SỔ

KẾ TOÁN
41
LẬP BÁO CÁO TÀI CHÍNH
41
Söï kieän phaùt sinh ñeán ngaøy kyù BCKT
Kieå m toaù n vieâ n phaû i thu thaä p ñaà y ñuû baè ng chöù ng kieå m toaù n
thích hôï p ñeå xaù c ñònh taá t caû nhöõ ng söï kieä n ñaõ phaù t sinh ñeá n
ngaø y kyù baù o caù o kieå m toaù n xeù t thaá y coù theå aû nh höôû ng ñeá n
BCTC, vaø phaû i yeâ u caà u ñôn vò ñieà u chænh hoaë c thuyeá t minh
trong BCTC.
Caù c thuû tuï c:
Xem xeù t caù c thuû tuï c cuû a ñôn vò
42 Xem xeù t caù c bieâ n baû n hoï p HÑQT, ÑHCÑ, BKS...
Xem xeù t caù c BCTC, baù o caù o quaû n lyù gaà n nhaá t
Trao ñoå i vôù i luaä t sö cuû a ñôn vò
Trao ñoå i vôù i Giaù m ñoá c
42

Các định nghĩa - VSA 560
- Ngày kết thúc kỳ kế toán: Là ngày cuối cùng của kỳ

kế toán được lập báo cáo tài chính;
- Ngày phê duyệt báo cáo tài chính: Là ngày mà tất cả
các báo cáo cấu thành nên báo cáo tài chính, kể cả
các thuyết minh có liên quan đã được lập và những
người có thẩm quyền phê duyệt đã ký xác nhận chịu
trách nhiệm đối với các báo cáo
43 - Ngày lập báo cáo kiểm toán: Là ngày được kiểm toán
viên lựa chọn để ký báo cáo và ghi rõ trên Báo cáo
kiểm toán về báo cáo tài chính theo quy định của
Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 700
- Ngày công bố báo cáo tài chính: Là ngày mà báo cáo
kiểm toán và báo cáo tài chính được kiểm toán đã
cung cấp cho bên thứ 3
43
Các sự kiện phát sinh đến ngày ký báo cáo

kiểm toán
Các sự kiện được phát hiện sau ngày ký báo
cáo kiểm toán nhưng trước ngày công bố
BCTC;
44 Các sự kiện được phát hiện sau ngày công bố
BCTC.
44

VSA 560
CÁC SỰ KIỆN PHÁT SINH ĐẾN NGÀY KÝ BÁO CÁO KIỂM TOÁN
45
45
CÁC SỰ KIỆN PHÁT SINH ĐẾN NGÀY KÝ BC KIỂM TOÁN
Trách nhiệm của KTV:

Xây dựng và thực hiện thủ tục kiểm toán nhằm xác định những sự kiện
phát sinh đến ngày ký BCKT.
Yêu cầu đơn vị được kiểm toán phải điều chỉnh hoặc thuyết minh trong
BCTC.
46
46

Thủ tục kiểm tãan
-Tìm hiểu về các thủ tục mà Ban Giám đốc

đã thiết lập để xác định được mọi sự kiện
xảy ra sau ngày kết thúc kỳ kế toán;
- Phỏng vấn Ban Giám đốc và Ban quản trị
đơn vị (trong phạm vi phù hợp
-Xem xét các biên bản họp (nếu có) của
Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng thành viên,
Ban Giám đốc và Ban quản trị sau ngày kết
thúc kỳ kế toán và phỏng vấn về các vấn đề
47 đã được thảo luận trong các cuộc họp này
nhưng chưa có biên bản
-Xem xét báo cáo tài chính giữa niên độ kỳ
gần nhất kể từ sau ngày kết thúc kỳ kế toán
của đơn vị (nếu có).
47
Tôi muốn đặt cho ông một vài câu hỏi để tôi có thể chắc chắn rằng các
sự kiện quan trọng đã không xãy ra kể từ sau ngày kết toán
48
48

Phỏng vấn Luật sư về các vụ kiện

Phỏng vấn Ban giám đốc
+Phát hành thêm cổ phiếu hay các công cụ tài
chính
+ Có tai họa bất thường xảy ra : Tài sản bị trưng
dụng hay bị phá huỷ do hoả hoạn hay lụt bão,...
+ Có quyết định của cơ quan có thể gây bất lợi cho
công ty ….. Những số liệu tạm tính hoặc chưa
49 được xác nhận;
-
49
Phỏng vấn ban giám đốc :

- Những cam kết, khoản vay hay bảo lãnh
mới được ký kết;
- Bán hay dự kiến bán tài sản;
- Những rủi ro hay sự kiện có thể xảy ra;
- Những điều chỉnh kế toán bất thường đã
thực hiện hay dự định thực hiện;
- Những sự kiện đã xảy ra hoặc có khả năng
50 xảy ra làm cho các chính sách kế toán đã
được sử dụng để lập báo cáo tài chính
không còn phù hợp.
50

Giải trình bằng văn bản

◼ Kiểm toán viên phải yêu cầu Ban Giám đốc
và Ban quản trị (trong phạm vi phù hợp) cung
cấp giải trình bằng văn bản về việc đã điều
chỉnh hoặc thuyết minh tất cả các sự kiện xảy
ra sau ngày kết thúc kỳ kế toán mà khuôn
khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính
51 được áp dụng yêu cầu phải điều chỉnh hoặc
thuyết minh
51
•Sự kiện phát sinh

sau ngày ký BCKT
nhưng trước ngày
công bố báo cáo
52
kiểm toán
52

Các sự kiện phát sinh sau ngày ký BCKT nhưng

trước ngày công bố BCTC
n Trách nhiệm của Giám đốc đơn vị được kiểm toán:

phải thông báo về những sự kiện xảy ra từ ngày ký
BCKT đến ngày công bố BCTC có thể ảnh hưởng
đến BCTC đã được kiểm toán.
◼ Trách nhiệm KTV:khi kiểm toán viên biết được có
sự kiện này , phải cân nhắc xem có nên sửa lại
53 BCTC và báo cáo kiểm toán hay không và phải
thảo luận vấn đề này với Giám đốc của đơn vị
được kiểm toán để có những biện pháp phù hợp
trong từng trường hợp cụ thể.
53

◼ Thảo luận với Ban Giám đốc và Ban quản trị
của đơn vị được kiểm toán (trong phạm vi
phù hợp);
◼ Quyết định xem có cần sửa đổi báo cáo tài
chính hay không;
◼ Phỏng vấn xem Ban Giám đốc dự định xử lý
54 vấn đề này trên báo cáo tài chính như thế
nào, trong trường hợp cần sửa đổi báo cáo
tài chính.
54

Khi phát hiện sự kiện có khả năng ảnh hưởng trọng
yếu đến BCTC
Nếu Ban Giám đốc đơn vị sửa đổi báo cáo tài chính,và pháp luật
không cấm, kiểm toán viên phải:
◼ Thực hiện các thủ tục kiểm toán cần thiết phù hợp với việc sửa
đổi;
◼ Phát hành báo cáo kiểm toán mới về báo cáo tài chính sửa đổi.
Ngày lập báo cáo kiểm toán mới không được trước ngày phê
duyệt của báo cáo tài chính sửa đổi.
◼ Báo cáo kiểm toán mới (báo cáo kiểm toán sửa đổi) trong đó có
55
đoạn “Vấn đề cần nhấn mạnh” hoặc có đoạn “Vấn đề khác” để
thể hiện rằng những thủ tục của kiểm toán viên đối với các sự
kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán chỉ giới hạn trong
phần sửa đổi của báo cáo tài chính như mô tả trong thuyết minh
báo cáo tài chính có liên quan.
55
Khi phát hiện sự kiện có khả năng ảnh hưởng trọng
yếu đến BCTC
◼ Nếu pháp luật và các quy định hoặc khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo
tài chính không yêu cầu phải phát hành báo cáo tài chính sửa đổi, thì kiểm
toán viên không cần phải phát hành báo cáo kiểm toán mới hoặc báo cáo
kiểm toán sửa đổi. Tuy nhiên, trong trường hợp kiểm toán viên tin rằng
báo cáo tài chính cần được sửa đổi nhưng Ban Giám đốc đơn vị lại không
sửa đổi, khi đó:
◼ Nếu chưa phát hành báo cáo kiểm toán cho đơn vị, kiểm toán viên phải
sửa đổi ý kiến kiểm toán theo quy định của Chuẩn mực kiểm toán Việt
Nam số 705 và sau đó mới phát hành báo cáo kiểm toán; hoặc
56
◼ Nếu đã phát hành báo cáo kiểm toán cho đơn vị, kiểm toán viên phải thông
báo cho đơn vị được kiểm toán để đơn vị không công bố báo cáo tài chính
cho bên thứ ba trước khi thực hiện những sửa đổi cần thiết. Nếu báo cáo
tài chính công bố sau đó vẫn chưa được sửa đổi, kiểm toán viên phải có
những hành động thích hợp để cố gắng ngăn chặn việc sử dụng báo cáo
kiểm toán chưa sửa đổi
56

Sự kiện phát sinh sau ngày

công bố BCTC
Sau ngày công bố báo cáo tài chính và báo cáo

kiểm toán nếu kiểm toán viên nhận thấy vẫn
còn sự kiện xẩy ra đến ngày ký báo cáo kiểm
toán cần phải sửa đổi báo cáo kiểm toán, thì
kiểm toán viên phải cân nhắc xem có nên sửa
lại báo cáo tài chính và báo cáo kiểm toán hay
57 không; phải thảo luận vấn đề này với Giám đốc
đơn vị được kiểm toán và có những biện pháp
thích hợp tuỳ theo từng trường hợp cụ thể.
57
Sự kiện phát sinh sau ngày công bố BCTC

.
KTV không có trách nhiệm xem xét các sự kiện phát sinh
sau ngày công bố BCTC . Nếu phát hiện , KTV phải:
◼ Thảo luận vấn đề này với Ban Giám đốc và Ban quản trị
của đơn vị được kiểm toán (trong phạm vi phù hợp);
◼ Quyết định xem có cần sửa đổi báo cáo tài chính hay
không;
◼ Phỏng vấn xem Ban Giám đốc dự định xử lý vấn đề này
58
trên báo cáo tài chính như thế nào, trong trường hợp cần
sửa đổi báo cáo tài chính.
58

Sự kiện phát sinh sau ngày công bố BCTC
Nếu Ban Giám đốc đồng ý sửa đổi BCTC, kiểm toán viên phải :
- Thực hiện các thủ tục kiểm toán cần thiết phù hợp với việc sửa
đổi;
- Kiểm tra các thủ tục Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán thực
hiện để đảm bảo việc sửa đổi này đã được thông báo đến tất cả
các bên đã nhận báo cáo tài chính và báo cáo kiểm toán được
công bố trước đó;
59 - Đưa vào báo cáo kiểm toán sửa đổi hoặc báo cáo kiểm toán
mới đoạn “Vấn đề cần nhấn mạnh” hoặc đoạn “Vấn đề khác” đề
cập đến phần thuyết minh báo cáo tài chính mà thuyết minh đó
giải thích rõ lý do phải sửa đổi báo cáo tài chính đã công bố và
báo cáo kiểm toán đã phát hành trước đây.
59
Tính hoaït ñoäng lieân tuïc

◼ Nguoàn: VSA/ISA 570, VAS 01, 21, IAS 1
◼ Khaùi nieäm
◼ Caùc daáu hieäu
◼ Traùch nhieäm cuûa KTV
◼ Caùc thuû tuïc kieåm toaùn
◼ Baùo caùo kieåm toaùn
60
60

VAS 01
KHAÙI NIEÄM
THEO CHUAÅN MÖÏC CHUNG
Baùo caùo taøi chính phaûi ñöôïc laäp treân cô sôû giaû ñònh laø
doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng lieân tuïc vaø seõ tieáp tuïc hoaït
ñoäng kinh doanh bình thöôøng trong töông lai gaàn* nghóa
laø doanh nghieäp khoâng coù yù ñònh cuõng nhö khoâng buoäc
phaûi ngöøng hoaït ñoäng hoaëc phaûi thu heïp ñaùng keå quy
moâ hoaït ñoäng cuûa mình.
Tröôøng hôïp thöïc teá khaùc vôùi giaû ñònh hoaït ñoäng lieân tuïc
thì baùo caùo taøi chính phaûi laäp treân moät cô sôû khaùc vaø
61
phaûi giaûi thích cô sôû ñaõ söû duïng ñeå laäp baùo caùo taøi chính.
* Theo VSA 570 laø ít nhaá t 1 naê m keå töø ngaø y keá t thuù c nieâ n ñoä
61
VAS 21
Chuaån möïc veà trình baøy BCTC
◼ Khi laä p vaø trình baø y BCTC, Giaù m ñoá c doanh nghieä p caà n
phaû i ñaù nh giaù veà khaû naê ng hoaï t ñoä ng lieâ n tuï c cuû a doanh
nghieä p. BCTC phaû i ñöôï c laä p treâ n cô sôû giaû ñònh laø doanh
nghieä p ñang hoaï t ñoä ng lieâ n tuï c.
◼ Khi ñaù n h giaù , neá u Giaù m ñoá c doanh nghieä p bieá t ñöôï c coù
nhöõ ng ñieà u khoâ ng chaé c chaé n lieâ n quan ñeá n caù c söï kieä n
hoaë c caù c ñieà u kieä n coù theå gaâ y ra söï nghi ngôø lôù n veà khaû
naê ng hoaï t ñoä ng lieâ n tuï c cuû a DN thì nhöõ ng ñieà u khoâ ng chaé c
62 chaé n ñoù caà n ñöôï c neâ u roõ .
◼ Neá u BCTC khoâ n g ñöôï c laä p treâ n cô sôû hoaï t ñoä n g lieâ n tuï c, thì
söï kieä n naø y caà n ñöôï c neâ u roõ , cuø ng vôù i cô sôû duø ng ñeå laä p
BCTC vaø lyù do khieá n cho doanh nghieä p khoâ ng ñöôï c coi laø
ñang hoaï t ñoä ng lieâ n tuï c.
62

VSA 570
Caùc daáu hieäu
Daá u hieä u veà maë t taø i chính

Nôï phaû i traû > taø i saû n hoaë c nôï ngaé n haï n > taø i saû n ngắn hạn;
Caù c khoaû n nôï daø i haï n saé p ñeá n haï n traû maø khoâ ng coù khaû
naê ng ñöôï c giaõ n nôï hoaë c khoâ ng coù khaû naê ng thanh toaù n,
hoaë c phuï thuoä c quaù nhieà u vaø o caù c khoaû n vay ngaé n haï n ñeå
taø i trôï caù c taø i saû n daø i haï n;
Daá u hieä u veà vieä c caé t boû caù c hoã trôï taø i chính cuû a khaù ch
63 haø ng vaø chuû nôï ;
Luoà ng tieà n töø hoaï t ñoä ng kinh doanh bò aâ m theå hieä n treâ n baù o
caù o taø i chính hay döï baù o trong töông lai;
Ñôn vò coù caù c chæ soá taø i chính xaá u döôù i möù c bình thöôø ng;
63
Caùc daáu hieäu
Daá u hieä u veà maë t taø i chính (tt)

Loã hoaï t ñoä n g kinh doanh lôù n hoaë c coù söï suy giaû m lôù n veà giaù trò
cuû a caù c taø i saû n ñöôï c duø n g ñeå taï o ra caù c luoà n g tieà n ;
•Nôï toà n ñoï n g hoaë c ngöø n g thanh toaù n coå töù c;
•Khoâ ng coù khaû naê ng thanh toaù n nôï khi ñeá n haï n;
•Khoâ n g coù khaû naê n g tuaâ n thuû caù c ñieà u khoaû n cuû a hôï p ñoà n g tín
duï ng;
64 •Chuyeå n ñoå i töø caù c giao dòch mua chòu sang mua thanh toaù n
ngay vôù i caù c nhaø cung caá p ;
•Khoâ ng coù khaû naê ng tìm kieá m caù c nguoà n taø i trôï cho vieä c phaù t
trieå n caù c saû n phaå m môù i thieá t yeá u hoaë c caù c döï aù n ñaà u tö thieá t
yeá u.
64

Caùc daáu hieäu

Daá u hieä u veà maë t hoaï t ñoä ng
Ñôn vò bò thieáu thaønh phaàn laõnh ñaïo chuû choát maø khoâng
ñöôï c thay theá ;
Ñôn vò bò maát moät thò tröôøng lôùn, maát giaáy pheùp baûn
quyeà n hoaë c maá t moä t nhaø cung caáp quan troïng;
Ñôn vò gaë p khoù khaê n veà tuyeån duïng lao ñoäng hoaëc thieáu
huït caùc nguoàn cung caáp quan troïng.
65
65
Caùc daáu hieäu

Caùc daáu hieäu khaùc
Khoâ ng tuaâ n thuû theo caù c quy ñònh veà voán cuõng nhö caùc
quy ñònh khaùc cuûa phaùp luaät;
Ñôn vò ñang bò kieä n vaø caùc vuï kieän naøy chöa ñöôïc xöû lyù
maø neáu ñôn vò thua kieän coù theå daãn ñeán caùc khoaûn boài
thöôø ng khoâ ng coù khaû naêng ñaùp öùng ñöôïc;
Thay ñoå i veà luaä t phaù p hoaëc chính saùch cuûa Nhaø nöôùc
66 laøm aûnh höôûng baát lôïi tôùi ñôn vò;
Caù c daá u hieä u khaù c.
66

Traùch nhieäm cuûa KTV

◼ Thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích
hợp về tính hợp lý của giả định hoạt động liên
tục mà Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán đã
sử dụng khi lập và trình bày báo cáo tài chính;
◼ Và kết luận liệu còn có yếu tố không chắc chắn
trọng yếu nào liên quan tới khả năng hoạt động
liên tục của đơn vị hay không
67
◼ Tuy nhieân, yù kieán cuûa KTV treân BCTC
khoâng phaûi laø söï baûo ñaûm veà söï toàn taïi
trong töông lai cuûa ñôn vò.
67
▪ Xem xeù t caù c söï kieä n gaâ y nghi ngôø veà khaû naê n g hoaï t ñoä n g
lieâ n tuï c khi laä p keá hoaï ch vaø trong suoá t quaù trình kieå m toaù n
▪ Xem xeù t caù c ñaù n h giaù cuû a BGÑ ñôn vò vaø caù c söï kieä n xaû y ra
sau khi BGÑ ñôn vò ñaõ ñaù nh giaù .*
▪ Caù c thuû tuï c boå sung khi coù nghi vaá n :
o Soaùt xeùt laïi keá hoaïch cuûa BGÑ
o Thu thaäp baèng chöùng ñeå loaïi boû nghi vaán
68
o Yeâu caàu BGÑ xaùc nhaän baèng vaên baûn veà keá hoaïch
töông lai
* Neáu BGÑ khoâng cung caáp ñaùnh giaù, KTV phaûi xem xeùt lieäu
phaïm vi kieåm toaùn coù bò giôùi haïn khoâng
68

▪ Xem xeù t caù c söï kieä n gaâ y nghi ngôø veà khaû naê n g hoaï t ñoä n g
lieâ n tuï c khi laä p keá hoaï ch vaø trong suoá t quaù trình kieå m toaù n
▪ Xem xeù t caù c ñaù n h giaù cuû a BGÑ ñôn vò vaø caù c söï kieä n xaû y ra
sau khi BGÑ ñôn vò ñaõ ñaù nh giaù .*
▪ Caù c thuû tuï c boå sung khi coù nghi vaá n :
o Soaùt xeùt laïi keá hoaïch cuûa BGÑ
o Thu thaäp baèng chöùng ñeå loaïi boû nghi vaán
69
o Yeâu caàu BGÑ xaùc nhaän baèng vaên baûn veà keá hoaïch
töông lai
* Neáu BGÑ khoâng cung caáp ñaùnh giaù, KTV phaûi xem xeùt lieäu
phaïm vi kieåm toaùn coù bò giôùi haïn khoâng
69
Caùc thuû tuïc cuï theå khi coù nghi vaán
Phaâ n tích vaø trao ñoå i vôù i Ban giaù m ñoá c veà caù c döï baù o luoà ng
tieà n, lôï i nhuaä n vaø caù c döï baù o khaù c
Phaâ n tích vaø trao ñoå i veà baù o caoù taø i chính môù i nhaá t
Xem xeù t caù c ñieà u khoaû n cuû a hôï p ñoà ng vay
Tham khaû o Bieâ n baû n Hoä i nghò coå ñoâ ng, hoï p Hoä i ñoà ng quaû n trò
Trao ñoå i vôù i chuyeâ n gia tö vaá n phaù p lyù cuû a ñôn vò
70
Xaù c ñònh caù c cam keá t hoã trôï töø Nhaø nöôù c hoaë c beâ n thöù ba
Caâ n nhaé c tình hình thieá u huï t ñôn ñaë t haø ng
Xem xeù t caù c söï kieä n sau ngaø y keá t thuù c nieâ n ñoä
70

Giả thiết vẫn thích hợp

Không cần điều chỉnh báo Khai báo đầy đủ :
cáo kiểm toán Ý kiến chấp nhận toàn phần
nhưng thêm một đoạn nhấn
mạnh trong báo cáo.
Giả thiết thích hợp nhưng
không chắc chắn
Yêu cầu khai báo
Thu thập Không khai báo đầy đủ :
bằng Ý kiến ngoại trừ hoặc ý kiến trái
chứng để ngược
giải quyết
Không
Ý kiến trái ngược
Giả thiết không thích hợp :
BCTC có lập trên cơ sở thay Coù
71 thế thích hợp không?
Ý kiến chấp nhận toàn phần,
và thêm đoạn nhấn mạnh
BGĐ không thực hiện hoặc Ý kiến ngoại trừ hoặc ý kiến từ
không mở rộng việc đánh giá chối
giả thiết HĐLT
BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018
71
Minh họa
Note 1
Going Concern
◼ The accompanying Consolidated Financial Statements have
been prepared assuming we will continue as a going concern. In
the course of our development activities, we have incurred
significant losses in every year since inception, except for fiscal
2001, and we will likely incur additional operating losses at least
through fiscal 2010 as we continue our drug development
efforts. As of June 30, 2007, we had negative cash flows from
operations, negative net working capital of $4.0 million, an
accumulated deficit of $109.3 million, and total stockholders’
72 deficit of $22.1 million.
72

Minh họa (tt)

◼ Management believes that the Company’s cash, cash
equivalents and investments held at June 30, 2007, along with
the reimbursement of ongoing development costs for
XERECEPT, anticipated royalties from sales of memantine, and
the proceeds from the Company’s September 2007 debt
financing, which matures on January 15, 2008, will provide
adequate liquidity to fund the Company’s operations through
December 2007. In order for the Company to continue as a
going concern for the next 12 months, the Company will be
required to obtain capital from external sources, which include a
planned sale of up to $65 million of common stock in an
73 underwritten public offering. The offering, if successful, is
expected to close in October 2007. If we are unable to complete
the equity offering or otherwise obtain sufficient funding by
entering into arrangements with collaborative partners or others
and our revenues are lower than expected or our operating
expenses are higher than expected, we may be required to
delay, scale back, or terminate our clinical trials or may not be
able to continue as a going concern entity (see Note 13).
73
Minh họa (tt)

◼ Report of Odenberg, Ullakko, Muranishi & Co. LLP, Independent
Registered Public Accounting Firm
◼ In our opinion, the consolidated financial statements audited by us present fairly,
in all material respects, the consolidated financial position of Neurobiological
Technologies, Inc. at June 30, 2007 and 2006, and the consolidated results of
its operations and its cash flows for the years then ended, in conformity w ith
U.S. generally accepted accounting principles.
◼ The accompanying consolidated financial statements at June 30, 2007 have
been prepared assuming that the Company w ill continue as a going concern. As
discussed in Note 1 to the consolidated financial statements, the Company has
suffered recurring operating losses and negative cash flows from operations,
and has a negative w orking capital position and a stockholders ’ deficit.
Management believes that the Company’s cash resources will be sufficient to
sustain its operations through December 2007 w ithout additional financing.
74 These conditions raise substantial doubt about the Company ’s ability to continue
as a going concern. Management’s plan in regard to these matters is also
described in Note 1. The accompanying consolidated financial statements do
not include any adjustments that might result from the outcome of these
uncertainties.
Nguồn: Neurob iological Technologies’financial statements for year ended

30.6.2007
74

Caùc beân lieân quan

◼ Nguoàn: VSA/ISA 550, VAS 26, IAS 24
◼ Khaùi nieäm
◼ Traùch nhieäm cuûa Giaùm ñoác
◼ Traùch nhieäm cuûa KTV
◼ Caùc thuû tuïc kieåm toaùn
75
75
VAS 26
Khaùi nieäm
Các bên được coi là liên quan nếu một bên có khả năng kiểm
soát hoặc có ảnh hưởng đáng kể đối với bên kia trong việc ra
quyết định các chính sách tài chính và hoạt động.
Giao dịch giữa CBLQ là việc chuyển giao nguồn lực hay
nghĩa vụ giữa CBLQ, không xét đến việc có tính giá hay
không.
76
76

Kiểm soát và ảnh hưởng đáng kể

◼ Kiểm soát : Là quyền sở hữu, trực tiếp hay
gián tiếp thông qua các công ty con, đối với
hơn nữa quyền biểu quyết của một DN hoặc
có vai trò đáng kể trong quyền biểu quyết và
quyền quyết định các chính sách tài chính &
hoạt động của ban quản lý (theo luật hoặc
77 theo thoả thuận).
◼ Ảnh hưởng đáng kể : là quyền tham gia vào
việc đưa ra các quyết định về chính sách tài
chính và hoạt động kinh doanh của một
doanh nghiệp nhưng không kiểm soát chính
sách đó.
77
VAS 26
◼ (a) Nhöõ ng doanh nghieä p kieå m soaù t, hoaë c bò kieå m soaù t

tröï c tieá p hoaë c giaù n tieá p thoâng qua moät hoaëc nhieàu beân
trung gian, hoaëc döôùi quyeàn bò kieåm soaùt chung vôùi doanh
nghieäp baùo caùo
◼ (b) Caù c coâ ng ty lieâ n keá t
◼ (c) Caù c caù nhaâ n coù quyeà n tröï c tieá p hoaë c giaù n tieá p bieå u
quyeá t ôû caù c doanh nghieäp baùo caùo daãn ñeán coù aûnh höôûng
78 ñaùng keå tôùi doanh nghieäp naøy, keå caû caùc thaønh vieân maät
thieá t trong gia ñình cuû a caùc caù nhaân naøy.
78

VAS 26

◼ d) Caù c nhaâ n vieâ n quaû n lyù chuû choá t coù quyeà n vaø traù ch
nhieäm veà vieäc laäp keá hoaïch, quaûn lyù vaø kieåm soaùt caùc
hoaï t ñoä ng cuû a doanh nghieäp baùo caùo, bao goàm nhöõng
ngöôøi laõnh ñaïo, caùc nhaân vieân quaûn lyù cuûa coâng ty vaø caùc
thaø nh vieâ n maä t thieá t trong gia ñình cuûa caùc caù nhaân naøy;
◼ (ñ) Caù c doanh nghieä p do caù c caù nhaâ n ñöôï c neâ u ôû ñoaï n
(c) hoaë c (d) naé m tröï c tieáp hoaëc giaùn tieáp phaàn quan troïng
quyeàn bieåu quyeát hoaëc thoâng qua vieäc naøy ngöôøi ñoù coù
79 theå coù aû nh höôû ng ñaù ng keå tôùi doanh nghieäp.
79
Xác định ảnh hưởng
Quyền biểu quyết
> 50%
Kiểm soát
50%
Đồng kiểm soát

20% - dưới 50%
80
Ảnh hưởng đáng kể
< 20%
Không ảnh hưởng đáng kể
80

Xác định quyền kiểm soát
◼ Xác định quyền kiểm soát

◼ Quyền biểu quyết và thỏa thuận khác (thỏa
thuận khác (góp vốn 30% nhưng quyết định
100%), thí dụ công ty có loại cổ phần được
chia cổ tức nhưng không có quyền biểu quyết)
◼ Đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp
◼ Xác định tỷ lệ lợi ích (phản ảnh phần lợi
81 nhuận mà nhà đầu tư được hưởng trong lợi
nhuận sau thuế của bên nhận đầu tư)
◼ Đầu tư trực tiếp
◼ Đầu tư gián tiếp
81
Đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp
Công ty A
60% 80%
Công ty B
82
70%
Công ty C Công ty D
82

Quyền kiểm soát dựa trên quyền biểu quyết
◼ Đầu tư trực tiếp vào công ty con

◼ Quyền KS = Tỷ lệ QBQ
◼ Đầu tư gián tiếp vào công ty con

◼ Quyền KS = Tỷ lệ QBQ Con/Cty gián tiếp
◼ Quyền KS = Tỷ lệ QBQ Con/Cty đầu tư + Tỷ lệ QBQ
83 Mẹ/Cty đầu tư
83
Tỷ lệ lợi ích
◼ Đầu tư trực tiếp vào công ty con

◼ Tỷ lệ lợi ích = Tỷ lệ QBQ
◼ Đầu tư gián tiếp vào công ty con

◼ Tỷ lệ lợi ích = Tỷ lệ QBQ Mẹ/Con x Tỷ lệ QBQ
Con/Cty đầu tư gián tiếp
84
84

Thí dụ 1
Cty A
40% 70% 60%
Cty G Cty B Cty D
85 45% 60% 30%
Cty H Cty C Cty E
85
Thí dụ 1
Quan hệ với công ty A
Quyền KS TL Lợi ích Quan hệ
B
C
D
86
E
G
H
86

Thí dụ 2
Cty X
60% 30%
Cty Y Cty R
87 21% 30% 60%

31%
Cty Z Cty T Cty S
87
Thí dụ 2
Quan hệ với công ty X
Quyền KS TL Lợi ích Quan hệ

R
S
T
88
Y
Z
88

Nội dung
◼ Quan hệ giữa các bên liên quan là một đặc điểm
bình thường của thương mại và kinh doanh.
◼ Mối quan hệ với các bên liên quan có thể có ảnh
hưởng tới tình hình tài chính và tình hình kinh
doanh của doanh nghiệp báo cáo.
◼ Các bên liên quan có thể tham gia vào các giao
89 dịch mà các bên không liên quan sẽ không tham
gia vào.
◼ Các giao dịch giữa các bên liên quan có thể
được thực hiện không theo các giá trị như giao
dịch giữa các bên không liên quan.
89
Nội dung
◼ Tình hình kinh doanh và tình hình tài chính
của một doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng
bởi mối quan hệ giữa các bên liên quan kể cả
khi không có giao dịch giữa các bên này.
◼ Ví dụ, một công ty con có thể chấm dứt quan
hệ buôn bán với một bạn hàng sau khi công
90 ty mẹ của nó mua một công ty con khác có
cùng hoạt động với bạn hàng nói trên.
90

VAS 26
Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên quan
◼ Các giao dịch của những người lãnh đạo, đặc biệt là
khoản lương bổng và khoản tiền vay của họ do họ có
quyền hạn đối với công ty.
◼ Các giao dịch lớn có tính chất liên công ty. Các giao
dịch chủ yếu phải trình bày : mua hay bán hàng hay
TSCĐ, cung cấp, nhận dịch vụ, giao dịch đại lý, giao
dịch thuê tài sản, chuyển giao về nghiên cứu triễn khai,
91 bảo lãnh và thế chấp…
91
VAS 26
Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên quan (tt)
◼ Những mối quan hệ giữa các bên liên quan có tồn

tại sự kiểm soát đều phải được trình bày trong
BCTC, bất kể là có các giao dịch giữa các bên có liên
quan hay không.
◼ Trong trường hợp có các giao dịch giữa các bên hữu
quan, DN phải trình bày bản chất các mối quan hệ
của các bên hữu quan cũng như các loại giao dịch và
các yếu tố của giao dịch.
92 ◼ Các khoản mục có cùng bản chất có thể được trình
bày gộp, trừ trường hợp việc trình bày riêng biệt là
cần thiết để hiểu được ảnh hưởng của giao dịch giữa
các bên hữu quan đối với BCTC của DN báo cáo.
92

Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên quan
Các yếu tố của các giao dịch thường bao gồm:

(a) Khối lượng các giao dịch thể hiện bằng giá trị hoặc tỷ lệ phần trăm
tương ứng;
(b) Giá trị hoặc tỷ lệ phần trăm tương ứng của các khoản mục chưa thanh
toán;
(c) Chính sách giá cả.
93
93
Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên

quan (tt)
n Trong các báo cáo tài chính hợp nhất của tập
đoàn không cần thiết phải trình bày các giao
dịch giữa các thành viên vì báo cáo này đã
nêu lên các thông tin về công ty mẹ và các
công ty con như là một doanh nghiệp báo
cáo.
94
94

Minh họa
Related party transactions
◼ Nokia Pension Foundation is a separate legal entity that
manages and holds in trust the assets for the Group’s Finnish
employee benefi t plans; these assets include 0.009 % of Nokia
shares.
◼ At December 31, 2005, the Group had borrowings amounting to
EUR 62 million (EUR 62 million in 2004) from Nokia
Unterstützungskasse GmbH, the Group’s German pension fund,
which is a separate legal entity.
◼ The Group recorded net rental expense of EUR 2 million in 2005
95
(EUR 2 million in 2004 and EUR 2 million in 2003) pertaining to
a sale-leaseback transaction with the Nokia Pension Foundation
involving certain buildings and a lease of the underlying land.
◼ There were no loans granted to the members of the Group
Executive Board and Board of Directors at December 31, 2005
or 2004.
Nguồn: Nokia’s financial statements for year ended 31.12.2005
95
Minh họa
◼ Samsung Everland and Samsung Petrochemical are determined to be
related parties.
◼ Transactions with other related parties for the three month ended
March 31, 2010 and 2009, and the related receivables and payables as
of March 31, 2010 and December 31, 2009, are as follows:
Inter-company transactions
2010 2009
◼ Sales 1,175 1,198
◼ Purchases 75,213 72,685
◼ Receivables and Payables
◼ Receivables 214,139 213,904
96 ◼ Payables 51,562 61,415
◼ Nguồn : Samsung Electronics Co., Ltd. and Subsidiaries

NOTES TO THE CONSOLIDATED FINANCIAL STATEMENTS
31.03.2010
96

Minh họa
◼ Key management compensation
The compensation paid or payable to key management
for employee services for the three month ended
March 31, 2010 and 2009, is shown below :
2010 2009
(In millions of Korean won)
◼ Salaries and other short-term benefits 1,973 736
97 ◼ Termination benefits 658 145
◼ Other long-term benefits 679 702
97
VSA 550

Traùch nhieäm cuûa BGÑ
Xaùc ñònh vaø trình baøy thoâng tin veà CBLQ thoâng qua
vieäc toå chöùc vaø duy trì KSNB
98
98

Trách nhiệm KTV
Tìm hiểu về các mối quan hệ và giao dịch với các bên liên
quan để:
◼ (i) Nhận biết các yếu tố dẫn đến rủi ro có gian lận (nếu
có) phát sinh từ các mối quan hệ và giao dịch với các bên
liên quan để có thể xác định và đánh giá rủi ro có sai sót
trọng yếu do gian lận;
◼ (ii) Đưa ra kết luận, dựa vào bằng chứng kiểm toán đã
99 thu thập, về việc liệu báo cáo tài chính, do ảnh hưởng của
các mối quan hệ và giao dịch với các bên liên quan, đã:
◼ a. Đạt được sự phản ánh trung thực và hợp lý (theo
khuôn khổ về trình bày hợp lý); hoặc
◼ b. Không đưa ra thông tin sai lệch (theo khuôn khổ về
tuân thủ).
99

◼ 1. Tìm hiểu về các mối quan hệ và giao
dịch của đơn vị được kiểm toán với các
bên liên quan,
◼ 2. Xác định và đánh giá rủi ro có sai sót
trọng yếu gắn với các mối quan hệ và giao
dịch với các bên liên quan
10
0
◼ 3. Thiết lập biện pháp xử lý đối với rủi ro
có sai sót trọng yếu gắn với các mối quan
hệ và giao dịch với các bên liên quan
◼ 4. Đánh giá cách hạch toán và thuyết minh
về các bên liên quan
100

Tìm hiểu bên liên quan

◼ Thảo luận trong nhóm kiểm toán
◼ Phỏng vấn ban Giám đốc
◼ Kiểm tra tài liệu
- Xác nhận ngân hàng
- Biên bản các cuộc họp cổ đông, Ban quản trị;
- Các sổ kế toán hoặc tài liệu khác như sổ đăng ký cổ đông
để xác định danh sách những cổ đông chủ yếu...
10 - Các giao dịch có những điều khoản không bình thường về
1
giá cả, điều kiện thanh toán, hình thức bảo hành…
- Các nghiệp vụ phát sinh không hợp lý, các nghiệp vụ được
xử lý một cách khác thường so với những nghiệp vụ tương
tự.
- Số lượng hay giá trị giao dịch với một số đơn vị khá lớn …
101
Sử dụng tư liệu các bên khác 3

◼ Giải trình bằng văn bản
◼ Sử dụng tư liệu của chuyên gia
◼ Xem xét công việc kiểm toán nội bộ
10
2
102

Giải trình bằng văn bản -

VSA 580
10
3
103
Định nghĩa
◼ Là các giải thích của Ban Giám đốc đơn vị
được kiểm toán được thể hiện dưới hình
thức văn bản, cung cấp cho kiểm toán viên
để giải trình và xác nhận một số vấn đề nhất
định hoặc hỗ trợ cho các bằng chứng kiểm
toán khác. Giải trình bằng văn bản trong
10 trường hợp này không bao gồm báo cáo tài
4 chính, các cơ sở dẫn liệu của báo cáo tài
chính hoặc sổ, chứng từ kế toán. Giải trình
bằng văn bản trong một số trường hợp gọi là
“Thư giải trình” hoặc “Bản giải trình”.
104

Giải trình bằng văn bản

◼ Văn bản giải trình do Tổng Giám đốc/Giám
đốc và Giám đốc tài chính/Kế toán trưởng
của đơn vị hoặc những người có chức vụ
tương đương trong đơn vị nhưng không
mang các chức danh đó lập.
10
5
105
Nội dung giải trình

◼ Ban Giám đốc đã hoàn thành trách nhiệm đối với
việc lập và trình bày báo cáo tài chính theo khuôn
khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được áp
dụng, kể cả việc trình bày trung thực và hợp lý báo
cáo tài chính đó, khi thích hợp, theo điều khoản của
hợp đồng kiểm toán
◼ Ban Giám đốc đã cung cấp cho kiểm toán viên tất cả
10 các thông tin liên quan và các quyền tiếp cận theo
6 điều khoản của hợp đồng kiểm toán
◼ Tất cả các giao dịch đã được ghi chép và phản ánh
trong báo cáo tài chính
◼ Mô tả trách nhiệm của Ban Giám đốc
106

Ngày ký giải trình

◼ Là ngày gần nhất với ngày lập báo cáo kiểm
toán về báo cáo tài chính mà có thể thực hiện
được, nhưng không được sau ngày lập báo
cáo kiểm toán
10
7
107
Thö giaûi trình BGÑ khoâng miển

traùch nhieäm cho KTV
Trách nhiệm
10 KTV
8
108

Ý nghĩa của thư giải trình

◼ Nhắc nhở những nhà quản lý về các trách
nhiệm của họ đối với báo cáo tài chính.
◼ Lưu hồ sơ kiểm toán về những vấn đề quan
trọng đã trao đổi giữa hai bên trong quá trình
kiểm toán.
◼ Là bằng chứng kiểm toán trong một số
10
9
trường hợp nhất định. Thí dụ là bằng chứng
duy nhất về ý định của giám đốc là sẽ thực
hiện một khoản đầu tư trong tương lai.
109
Chóng tôi không thể

viết thư giải trinh Trong trường hợp này ,
chúng tôi buộc lòng
không thể đưa ra ý kiến
chấp nhận toàn phần
Ý kiến từ chối hoặc

11 chấp nhận từng
0 phần
110

SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA CHUYÊN GIA- VSA 620
Ai là chuyên gia?
Có nên sử dụng ý kiến
chuyên gia không ?
Ai chịu trách nhiệm về
báo cáo tài chính ?
Có nên đưa tên chuyên
111 gia trên báo cáo kiểm
1
toán không?
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
111
Ai là chuyên gia

◼ Chuyên gia của doanh nghiệp kiểm toán : Là cá nhân hoặc
tổ chức có kinh nghiệm chuyên môn trong một lĩnh vực
riêng biệt ngoài lĩnh vực kế toán, kiểm toán, mà công việc
của chuyên gia trong lĩnh vực đó được kiểm toán viên sử
dụng nhằm thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích
hợp.
◼ Chuyên gia của đơn vị được kiểm toán: Là cá nhân hoặc tổ
11 chức có kinh nghiệm chuyên môn trong một lĩnh vực riêng
2 biệt ngoài lĩnh vực kế toán, kiểm toán, mà công việc của
chuyên gia trong lĩnh vực đó được đơn vị được kiểm toán
sử dụng trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính.
112

SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA CHUYÊN GIA

Xác định nhu cầu sử dụng
chuyên gia
Năng lực và sự khách quan,

hiểu biết về lĩnh vực chuyên
môn của chuyên gia Phát hiện của chuyên gia có phù
hợp, hợp lý và nhất quán không
-Tính hợp lý về các giả định và
Thỏa thuận với chuyên gia phương pháp mà chuyên gia
đã sử dụng,
- Tính phù hợp, đầy đủ và chính
xác của nguồn dữ liệu mà
Đánh giá tính đầy đủ và
chuyên gia đã sử dụng,
11 thích hợp công việc của
3 chuyên gia
Nguồn dữ liệu
Dẫn chứng công việc cuả Các phương pháp và giả thiết
chuyên gia Kết quả công việc chuyên gia
113
Dẫn chứng công việc của chuyên gia
◼ Nếu là ý kiến chấp nhận toàn phần, không

được đề cập đến công việc của chuyên gia
◼ Nếu là ý kiến không chấp nhận toàn phần thì
kiểm toán viên có thể đề cập đến tư liệu của
chuyên gia và cần phải được sự đồng ý trước
của chuyên gia. Nếu chuyên gia từ chối
11 không chấp nhận nhưng kiểm toán viên và
4
công ty kiểm toán lại xét thấy cần phải đưa ra
các tư liệu của chuyên gia để dẫn chứng, thì
kiểm toán viên cần phải tham khảo ý kiến của
chuyên gia tư vấn pháp luật.
114

SỬ DỤNG TƯ LIỆU KIỂM TOÁN NỘI BỘ - VSA 610
KTV nội bộ
Tìm hiểu đủ để
lập kế hoạch Tính thích hợp và
Đánh giá ban Xác định sự đầy đủ của công
đầu nếu công Là một bộ cần thiết và việc kiểm toán viên
việc của KTNB phận của mức độ sử nội bộ qua tính
kiểm soát nội khách quan, năng
có liên quan dụng cho kiểm
đến KTĐL: bộ toán độc lập lực chuyên môn,
Tổ chức tính thận trọng
Phạm vi Kiểm toán Nếu sử dụng, Ảnh hưởng đến nội
11 Trình độ viên độc lập kiểm toán viên dung, lịch trình và
5 chuyên môn phải tìm hiểu phải đánh giá phạm vi kiểm toán
Thận trọng và đánh giá và thử nghiệm độc lập
nghề nghiệp ban đầu
115
Löu yù
◼ Kieåm toaùn vieân ñoäc laäp coù quyeàn tham khaûo tö
lieäu cuûa kieåm toaùn noäi boä.
◼ Kieåm toaùn vieân vaø doanh nghieäp kieåm toaùn coù
traùch nhieäm duy nhaát ñoái vôùi yù kieán kieåm toaùn
vaø traùch nhieäm ñoù khoâng ñöôïc giaûm nheï khi
kieåm toaùn vieân vaø doanh nghieäp kieåm toaùn söû
11 duïng coâng vieäc cuûa kieåm toaùn vieân noäi boä.
6
116

11
7 HẾT
117

T5 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

T5 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chương 4: Bằng chứng kiểm toán Jan 2020

BẮNG CHỨNG KIỂM TOÁN

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 1

Caùc cô sôû daãn lieäu thoâng thöôøng

Kieå m toaù n naê m ñaà u tieâ n

Öôù c tính keá toaù n

Xaù c nhaä n nôï phaû i thu

Söû duïng coâng vieäc beân khaùc

Nôï tieà m taø ng

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 2

Bằng chứng kiểm toán đặc biệt 2

Kiểm toán năm đầu tiên - SDĐN

Mục tiêu: thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 3

Nội dung cơ bản

Xem xét ảnh hưởng của các

Xem xét tính nhất quán trong

Phạm vi thu thập bằng chứng

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 4

Kiểm toán số dư đầu năm

Kiểm toán số dư đầu năm

1. Xác định liệu số dư cuối kỳ của kỳ trước đã được

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 5

Kiểm toán số dư đầu năm

Thủ tục kiểm toán

Hồ sơ kiểm toán có đủ Không Kiểm tra số dư đầu

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 6

Thủ tục kiểm toán (tt)

Thủ tục kiểm toán (tt)

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 7

Kiểm tra sự thay đổi chính sách kế toán

◼ Xem xét các yêu cầu của chuẩn mực kế toán

Ý kiến kiểm toán viên

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 8

Nôï tieàm taøng

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 9

Không thoả mản 3 đk Không thoả mản 1 trong 3 đk Thỏa mãn cả 3

Không ghi nhận Không ghi nhận Lập dự phòng

Thuyeá t minh Thuyeát minh Thuyeá t minh

Nợ tiềm tàng DP phải trả Nợ phải trả

Phản ảnh như 1

Mức độ chắc chắn và độ tin cậy của số tiền

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 10

Accounting Recognition of a Recognition of a

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 11

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 12

◼ Danh saùch caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp;

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 13

Ý kiến kiểm toán

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 14

Xeùt ñoaùn cuûa KTV

Bản chất của vụ kiện

Söï kieän phaùt sinh sau ngaøy

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 15

(1) (2) (3)

31.12.200X 1.2.200X+1 15.2.200X+1

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 16

- Những sự kiện ảnh hưởng tích cực

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 17

Loaï i söï kieä n Yeâ u caà u Thí duï

Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày

GV: Phạm Thị Ngọc Bích - UEH 18

Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết