Professional Documents
Culture Documents
CD 4
CD 4
CHUYÊN ĐỀ 4
BẮNG CHỨNG KIỂM TOÁN ĐẶC BIỆT Nội dung
1.Bằng chứng kiểm toán cơ bản
2.Bằng chứng kiểm toán đặc biệt
Công nợ tiềm tàng
Sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế
toán năm
Các bên liên quan
1 2
Hoạt động liên tục
3. Sử dụng công việc của người khác.
Giải trình bằng văn bản
Tư liệu của chuyên gia
Tư liệu của KTV nội bộ
BMKIT-UEH 1
3/11/2023
BMKIT-UEH 2
3/11/2023
Thủ tục kiểm toán (tt) Thủ tục kiểm toán (tt)
Đối với số dư đầu năm về nợ ngắn hạn và tài sản ngắn hạn, Đối với tài sản cố định, các khoản đầu tư và nợ dài
kiểm toán viên có thể thu thập được bằng chứng kiểm toán khi
thực hiện thủ tục kiểm toán năm nay. hạn, kiểm toán viên phải kiểm tra các chứng từ
Ví dụ 1 : “Khi xem xét việc thanh toán các khoản phải thu, chứng minh cho số dư đầu năm. Trong một số
phải trả trong năm nay, kiểm toán viên sẽ thu thập được
bằng chứng kiểm toán về số dư các khoản phải thu, phải trả trường hợp nhất định, đối với các khoản đầu tư và
đầu năm”. nợ dài hạn, kiểm toán viên có thể lấy xác nhận về số
Ví dụ 2 : “Đối với hàng tồn kho đầu năm, kiểm toán viên phải
thực hiện các thủ tục kiểm toán bổ sung bằng cách giám sát
dư đầu năm từ bên thứ ba hoặc thực hiện các thủ tục
kiểm kê thực tế trong năm hoặc cuối năm nay, đối chiếu số kiểm toán bổ sung.
lượng, giá trị nhập, xuất từ đầu năm đến thời điểm kiểm kê
11 thực tế và tính ra hàng tồn kho đầu năm”. 12
Ví dụ 3 : “Đối với số dư tiền gửi ngân hàng, các khoản phải
thu, phải trả cũng có thể thực hiện thủ tục xác nhận số dư
đầu năm của người thứ ba”.
Sự kết hợp các thủ tục kiểm toán này sẽ cung cấp cho kiểm
toán viên đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp.
BMKIT-UEH 3
3/11/2023
Kiểm tra sự thay đổi chính sách kế toán Ý kiến kiểm toán viên
Xem xét các yêu cầu của chuẩn mực kế toán Nếu không thu thập đầy đủ bằng chứng thích hợp liên quan số
về sự thay đổi chính sách kế toán: dư đầu kỳ, KTV sẽ đưa ra:
- Ý kiến ngoại trừ hoặc từ chối đưa ra ý kiến, nếu cần thiết;
Điều kiện thay đổi
hoặc
Áp dụng hồi tố
- Ý kiến ngoại trừ hoặc từ chối đưa ra ý kiến, nếu cần thiết về
Các thuyết minh cần thiết kết quả hoạt động kinh doanh và tình hình lưu chuyển tiền tệ
(nếu phù hợp), và ý kiến chấp nhận toàn phần về tình hình tài
13
Tham chiếu chuẩn mực kế toán VN số 21 và 29
14 chính.
Sự thay đổi trong các chính sách kế toán luận chính sách kế toán kỳ hiện tại không được áp
không được lý giải một cách thích hợp hoặc dụng nhất quán hoặc sự thay đổi trong các chính
không được trình bày và thuyết minh đầy đủ sách kế toán không được lý giải một cách thích hợp
hoặc không được trình bày và thuyết minh đầy đủ.
BMKIT-UEH 4
3/11/2023
Công việc thu thập bằng chứng kiểm toán đầy đủ và thích hợp Cho biết ảnh hưởng của mỗi sai sót sau đây đến BCTC của niên độ
đối với số dư đầu năm có thể không đáng kể trong nhiều trường này và của niên độ sau (Đơn vị sử dụng phương pháp kiểm kê định kỳ,
hợp, thí dụ khi ảnh hưởng của số dư đầu năm đến báo cáo tài không xét ảnh hưởng của thuế) :
chính năm hiện hành là không trọng yếu. Hàng ký gởi được kiểm kê vào hàng tồn kho cuối kỳ, trị giá
Dù báo cáo tài chính năm trước có được kiểm toán bới một $10,000
công ty kiểm toán khác, kiểm toán viên cũng cần phải thu thập
bằng chứng kiểm toán đầy đủ và thích hợp liên quan đến số dư Số lượng đúng là 1,000 đơn vị kiểm kê ghi thành 100 dơn vị,
đầu kỳ của báo cáo tài chính kỳ này. đơn giá $50
Nếu có sự thay đổi chính sách kế toán nhưng đơn vị đã thực Một nghiệp vụ mua hàng trị giá $30,000 không được ghi
hiện áp dụng hồi tố và đồng ý khai báo về ảnh hưởng của sự chép và khi kiểm kê nó được tính vào hàng tồn kho. Nghiệp
17 18
thay đổi này thì kiểm toán viên sẽ đưa ra một ý kiến chấp nhận vụ mua hàng được ghi nhận vào niên độ sau.
toàn phần. Một nghiệp vụ bán hàng không được ghi chép. Vì hàng
Trong một số trường hợp, một báo cáo kiểm toán không chấp người mua còn gửi lại kho nên được kiểm kê vào hàng tồn
nhận kỳ trước chưa chắc đã dẫn đến việc không đưa ra một kho cuối kỳ. Giá bán $100,000, giá vốn $80,000. Nghiệp vụ
báo cáo chấp nhận toàn phần kỳ này. bán hàng được ghi nhận vào niên độ sau.
Bài tập
Bài tập
KTV Hùng được giao kiểm toán BCTC cho năm tài chính kết thúc ngày
31.12.200X của Công ty B. Công ty B được thành lập cách đây 3 năm nhưng
đây là năm đầu tiên mà BCTC của họ được kiểm toán. Qua tiếp xúc, KTV Công ty kiểm toán Bảo Trung thực hiện hợp đồng kiểm toán báo cáo
Hùng được cô An, kế toán trưởng cho biết người tiền nhiệm của cô đã xử lý tài chính cho năm tài chính kết thúc ngày 31.12.20x1 của công ty An
một số nghiệp vụ không đúng trong năm đầu tiên hoạt động của B, cụ thể là Sinh. Niên độ trước, báo cáo tài chính của công ty An Sinh được một
đưa thẳng vào chi phí nhiều khoản chi mua sắm tài sản mà lẽ ra phải ghi vào công ty kiểm toán khác kiểm toán.
TSCĐ. Yêu cầu:
Yêu cầu Cho biết trong trường hợp này kiểm toán viên cần thu thập
Hãy nêu ảnh hưởng (nếu có) của các sai sót trước đây về TSCĐ đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp về những vấn đề
đến những khoản mục cụ thể của các báo cáo tài chính cho năm gì?
tài chính kết thúc ngày 31.12.200X của Công ty B. Nêu và cho thí dụ các nhân tố tác động đến mức độ đầy đủ
19 Giám đốc công ty B đề nghị KTV Hùng giới hạn phạm vi kiểm tra 20 và tính thích hợp của bằng chứng kiểm toán cần thu thập.
trong năm 200X, không xem xét lại số dư đầu kỳ. Theo anh (chị),
KTV Hùng có thể đồng ý với GĐ không? Tại sao?
Giả sử cuối cùng GĐ CTy B đồng ý cho KTV Hùng mở rộng phạm
vi kiểm tra số dư đầu kỳ của TSCĐ. Theo anh (chị), KTV Hùng sẽ
phải tiến hành những thủ tục kiểm toán nào để thực hiện việc thu
thập bằng chứng về số dư đầu kỳ của TSCĐ.
BMKIT-UEH 5
3/11/2023
VAS 18
Nôï tieàm taøng Khaùi nieäm
Nguoàn: VAS 18, Nợ tiềm tàng là:
Nghĩa vụ nợ có khả năng phát sinh từ các sự kiện đã
VSA 501
xảy ra và sự tồn tại của nghĩa vụ nợ này sẽ chỉ được
Khaùi nieäm xác nhận bởi khả năng hay xảy ra hoặc không hay xảy
ra của một hoặc nhiều sự kiện không chắc chắn trong
Traùch nhieäm ñôn vò tương lai mà doanh nghiệp không kiểm soát được;
vaø KTV hoặc
Nghĩa vụ nợ hiện tại phát sinh từ các sự kiện đã xảy ra
Caùc thuû tuïc kieåm nhưng chưa được ghi nhận vì:
21 22
toaùn (i) Không chắc chắn có sự giảm sút về lợi ích kinh tế
do việc phải thanh toán nghĩa vụ nợ; hoặc
(ii) Giá trị của nghĩa vụ nợ đó không được xác định
một cách đáng tin cậy.
VAS 18
Nợ tiềm tàng
Phân biệt DP phải trả với Nợ tiềm tàng
3 điều kiện
Tài sản tiềm tàng Có nghĩa vụ nợ hiện tại do kết quả từ
một sự kiện đã xảy ra;
Có sự giảm sút về những lợi ích kinh tế Nợ tiềm tàng DP phải trả Nợ phải trả
Ước tính đáng tin cậy về giá trị
Phản ảnh như 1
Ghi nhận vào
Thõa mãn Xử lý Thuyết minh ước tính kế toán
nợ phải trả
Không Không thoả mản 1trong 3 đk vào nợ phải trả
thoả mản 3
Chắc chắn xảy ra
đk Chắc chắn xảy
Không hạch toán Không hạch toán Lập dự phòng nhưng số tiền
ra
Đã xảy ra
chưa xác định một Số tiền xác định
Điều kiện cách đáng tin cậy Số tiền xác định
23 24 một cách chính
hoặc một cách đáng
xác
tin cậy
Thoâng tin Thoâng tin Thoâng tinTất
Có thể xảy ra
Không cung cấp thông tin 1. Bản chất cả các rủi ro phụ
ngoại trừ đối với tài sản 2 Các nhân tố bất trắc thêm Mức độ chắc chắn và độ tin cậy của số tiền
tiềm tàng, nếu tài sản 3. Giá trị ước tính hoặc
nhận được gần như không thể ước tính
chắc chắn
BMKIT-UEH 6
3/11/2023
VAS 18
Yeâu caàu trình baøy BCTC Traùch nhieäm
Trừ khi khó xảy ra khả năng phải chi trả, doanh Ñôn vò coù traùch nhieäm khai baùo veà caùc
nghiệp phải trình bày tóm tắt bản chất của khoản nợ
tiềm tàng tại ngày kết thúc kỳ kế toán năm cùng với khoaûn nôï tieàm taøng
các thông tin sau: KTV coù traùch nhieäm phaùt hieän vaø yeâu caàu
Ước tính về ảnh hưởng tài chính của khoản nợ tiềm khai baùo
tàng này
Dấu hiệu không chắc chắn liên quan đến giá trị hoặc
thời gian của các khoản chi trả có thể xảy ra; và
25 Khả năng nhận được các khoản bồi hoàn. 26
Minh họa
Minh họa
NOTE - CONTINGENCIES (D) Based on the agreement entered on August 24, 1999, with respect to
(C) The United States Department of Justice Antitrust Division (the Samsung Motor Inc.’s (“SMI”) bankruptcy proceedings, Samsung Motor
Justice Department), European Commission and other countries' anti- Inc.’s creditors (“the Creditors”) filed a civil action against Mr. Kun Hee Lee,
trust authorities initiated an investigation into alleged anti-trust former chairman of the Company, and 28 Samsung Group affiliates including
violations by sellers of TFT-LCD and DRAM, including the Company the Company under joint and several liability for failing to comply with such
and some of its foreignsubsidiaries. Following the investigation by the agreement. Under the suit, the Creditors have sought W 2,450 billion for loss
Justice Department, several civil class actions withrespect to the sales of principal on loans extended to SMI, a separate amount for breach of the
of TFT-LCD, DRAM, SRAM and Flash Memory were filed against the agreement, and an amount for default interest.
Companyand its subsidiaries in the United States. As of balance sheet On January 31, 2008, Seoul Administrative Court made the ruling on this
date, the outcome of the investigation and civil actions is uncertain and case. Under the ruling, Samsung Group affiliates were ordered to pay
accordingly, the ultimate effect of this matter on the financial position of approximately W1,634 billion to the Creditors bydisposing 2,334,045 shares
the Company cannot be determined. of Samsung Life Insurance Co., Ltd. (the “Shares”) donated by Mr. Lee,
27 28 excluding 1,165,955 shares already sold by the Creditors. In addition,
Samsung Group affiliates were ordered to pay default interest on W1,634
billion at 6% per annum for the period from January 1,2001, to the date of
Nguồn Samsung Electronics Co., Ltd. and Subsidiaries settlement.
NOTES TO THE CONSOLIDATED FINANCIAL STATEMENTS 2010
The Company, other Samsung Group affiliates, Mr. Lee, and the Creditors
all have appealed the ruling,and currently, the second trial for this case is
pending at Seoul High Court. The ultimate outcome ofthis case cannot be
determined at this time. Since the amount of Company’s obligation is
uncertain, theeffects of this matter on the Company’s financial statements
cannot be reasonably determined.
BMKIT-UEH 7
3/11/2023
Minh họa
Minh họa
(G) On January 19, 2010, the Company and certain subsidiaries
(E) As of March 31, 2010, the Company was named as a located in the United States, agreed to a settlement with Rambus Inc.
defendant in legal actions filed by 32 overseascompanies Under the terms of the settlement, US $200 million will be paid to
including BTG, and as the plaintiff in legal actions against 4 Rambus Inc. for dismissal of the anti-trust litigation and the alleged
overseas companies including Spansion Inc. for alleged patent patent infringement regarding DRAM. The settlement also included a
infringements. The ultimate outcome of this case cannot be royalty agreement for which certain amounts will be paid to Rambus,
determinedat this time. Since the amount of Company’s Inc. for the next five years. For 2010 and the first two quarters of 2011,
obligation is uncertain, the effects of this matter on the the future royalty payment will be US $25 million per quarter. For the
remainder of the five year royalty period, the quarterly payment will be
Company’s financial statements cannot be reasonably based on the Company's sales volume of related product, subject to
determined. certain minimum and maximum amounts.
(F) In addition to the cases mentioned above, the Company has In addition, the Company entered into an agreement on January 19,
29 30 2010 whereby the Company acquired approximately 8% of the
been involved in various claims andproceedings during the
normal course of business. The Company's management outstanding common stock on Rambus Inc. for US $200 million.
believes that, although the outcome of these matters is This acquisition prices also included a put option whereby the
uncertain, the conclusion of these matters will not have a Company can put 50 percent of commonstock purchased back to
material adverse effect on financial position of the Company. Rambus Inc. for a one-month period after the Company has held the
common stock for 18 months after the initial purchase date. The put
option amount is the amount that the Company initially paid for 50
percent of common stock. The Company is restricted from selling any
of the Rambus Inc. common stock until after July 19, 2011.
Kiểm tra các khoản phí tư vấn pháp luật ... Söû duïng moïi thoâng tin coù lieân quan ñeán caùc
vuï kieän tuïng, tranh chaáp.
Thu thập thư giải trình
BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018
BMKIT-UEH 8
3/11/2023
Khi caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp ñaõ ñöôïc xaùc ñònh Danh saùch caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp;
hoaëc khi kieåm toaùn vieân nghi ngôø coù kieän tuïng, Ñaùnh giaù cuûa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn veà
tranh chaáp thì phaûi yeâu caàu chuyeân gia tö vaán haäu quaû cuûa caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp vaø öôùc
phaùp luaät cuûa ñôn vò tröïc tieáp cung caáp thoâng tin. tính aûnh höôûng veà maët taøi chính cuûa vuï vieäc ñoù,
keå caû caùc chi phí phaùp lyù coù lieân quan;
Thö yeâu caàu chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa ñôn
Yeâu caàu chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa ñôn vò
vò cung caáp thoâng tin veà caùc vuï kieän tuïng, tranh
xaùc nhaän tính hôïp lyù trong caùc ñaùnh giaù cuûa Giaùm
chaáp phaûi do ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn kyù vaø do kieåm ñoác vaø cung caáp cho kieåm toaùn vieân caùc thoâng tin
33 toaùn vieân göûi ñi, 34 boå sung.
VSA 501
Caùc thuû tuïc kieåm toaùn (tt) Ý kiến kiểm toán
Kieåm toaùn vieân phaûi xem xeùt dieãn bieán cuûa caùc vuï Không phải là ý kiến chấp nhận toàn phần,
kieän tuïng, tranh chaáp cho ñeán ngaøy kyù baùo caùo
kieåm toaùn. Khi caàn thieát, kieåm toaùn vieân coù theå thu
nếu:
thaäp theâm thoâng tin caäp nhaät töø phía chuyeân gia tö Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán không
vaán phaùp luaät. đồng ý cho kiểm toán viên trao đổi hoặc gặp
Tröôøng hôïp vuï vieäc raát phöùc taïp hoaëc khoâng coù
chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn vị,
söï nhaát trí giöõa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn
vaø chuyeân gia tö vaán phaùp luaät thì kieåm toaùn vieân hoặc chuyên gia tư vấn pháp luật ngoài đơn
35 phaûi gaëp tröïc tieáp chuyeân gia tö vaán phaùp luaät ñeå 36 vị từ chối trả lời thư yêu cầu, hoặc bị cấm trả
trao ñoåi veà haäu quaû cuûa vuï vieäc. Cuoäc trao ñoåi lời;
naøy phaûi coù söï ñoàng yù cuûa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc
kieåm toaùn vaø caàn coù ñaïi dieän Ban Giaùm ñoác ñôn Kiểm toán viên không thể thu thập đầy đủ
vò ñöôïc kieåm toaùn tham döï. bằng chứng kiểm toán thích hợp bằng cách
thực hiện các thủ tục kiểm toán thay thế.
BMKIT-UEH 9
3/11/2023
(1)Söï kieän phaùt sinh ñeán ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn
(1)Söï kieän phaùt sinh sau ngaøykeát thuùc kyø keá toaùn naêm
(2)Caùc söï kieän ñöôïc phaùt hieän sau ngaøy kyù baùo caùo kieåm
Ngày phát hành báo cáo tài chính: Là ngày, tháng, năm ghi trên
báo cáo tài chính mà Giám đốc (hoặc người được ủy quyền) toaùn nhöng tröôùc ngaøy coâng boá baùo caùo taøi chính
của đơn vị kế toán ký duyệt báo cáo tài chính để gửi ra bên (3)Caùc söï kieän xaûy ra sau ngaøy coâng boá BCTC
ngoài doanh nghiệp.
BMKIT-UEH 10
3/11/2023
VAS 23-SỰ KIỆN PHÁT SINH SAU NGÀYKẾT THÚC KỲ KẾ TOÁN NĂM
Các sự kiện
VAS Đã tồn tại tại thời điểm khóa sổ kế toán mới, xuất hiện sau ngày
23 Các sự kiện phát sinh sau ngày kết hay chứng tỏ rằng giả thuyết hoạt động
khoá sổ
thúc kỳ kế tóan năm là: liên tục không còn thích hợp
BMKIT-UEH 11
3/11/2023
Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết
thúc kỳ kế toán năm cần điều chỉnh (tt) thúc kỳ kế toán năm không cần điều chỉnh
Việc xác nhận sau ngày kết thúc kỳ kế toán Việc hợp nhất kinh doanh hoặc việc thanh lý công ty
năm về giá gốc của tài sản đã mua hoặc số con của tập đoàn;
tiền thu được từ việc bán tài sản trong kỳ kế Việc công bố kế hoạch ngừng hoạt động, việc thanh
toán năm. lý tài sản hoặc thanh toán các khoản nợ liên quan
Việc phát hiện những gian lận và sai sót chỉ ra đến ngừng hoạt động; hoặc việc tham gia vào một
rằng báo cáo tài chính không được chính xác. hợp đồng ràng buộc để bán tài sản hoặc thanh toán
các khoản nợ;
45 46 Mua sắm hoặc thanh lý tài sản có giá trị lớn;
Nhà xưởng sản xuất bị phá hủy vì hỏa hoạn, bão lụt;
Thực hiện tái cơ cấu chủ yếu;
Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ Minh họa -Trích Thuyết minh BCTC hợp nhất FPT 2008
kế toán năm không cần điều chỉnh (tt)
BMKIT-UEH 12
3/11/2023
VSA 560
BMKIT-UEH 13
3/11/2023
Kieåm toaùn vieân phaûi thu thaäp ñaày ñuû baèng chöùng kieåm toaùn
VSA 560 thích hôïp ñeå xaùc ñònh taát caû nhöõng söï kieän ñaõ phaùt sinh ñeán
ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn xeùt thaáy coù theå aûnh höôûng ñeán
BCTC, vaø phaûi yeâu caàu ñôn vò ñieàu chænh hoaëc thuyeát minh
trong BCTC.
CÁC SỰ KIỆN PHÁT SINH SAU NGÀY KHOÁ SỔ Caùc thuû tuïc:
KẾ TOÁN Xem xeùt caùc thuû tuïc cuûa ñôn vò
53 LẬP BÁO CÁO TÀI CHÍNH 54 Xem xeùt caùc bieân baûn hoïp HÑQT, ÑHCÑ, BKS...
Xem xeùt caùc BCTC, baùo caùo quaûn lyù gaàn nhaát
Trao ñoåi vôùi luaät sö cuûa ñôn vò
Trao ñoåi vôùi Giaùm ñoác
BMKIT-UEH 14
3/11/2023
VSA 560 CÁC SỰ KIỆN PHÁT SINH ĐẾN NGÀY KÝ BC KIỂM TOÁN
CÁC SỰ KIỆN PHÁT SINH ĐẾN NGÀY KÝ BÁO CÁO KIỂM TOÁN
57 58
BMKIT-UEH 15
3/11/2023
Phỏng vấn Luật sư về các vụ kiện Phỏng vấn ban giám đốc :
Phỏng vấn Ban giám đốc - Những cam kết, khoản vay hay bảo lãnh
+Phát hành thêm cổ phiếu hay các công cụ tài mới được ký kết;
chính - Bán hay dự kiến bán tài sản;
+ Có tai họa bất thường xảy ra : Tài sản bị trưng - Những rủi ro hay sự kiện có thể xảy ra;
dụng hay bị phá huỷ do hoả hoạn hay lụt bão,... - Những điều chỉnh kế toán bất thường đã
+ Có quyết định của cơ quan có thể gây bất lợi cho thực hiện hay dự định thực hiện;
công ty ….. Những số liệu tạm tính hoặc chưa - Những sự kiện đã xảy ra hoặc có khả năng
61 được xác nhận; 62 xảy ra làm cho các chính sách kế toán đã
- được sử dụng để lập báo cáo tài chính
không còn phù hợp.
BMKIT-UEH 16
3/11/2023
Khi phát hiện sự kiện có khả năng ảnh hưởng trọng Khi phát hiện sự kiện có khả năng ảnh hưởng trọng
yếu đến BCTC yếu đến BCTC
Nếu Ban Giám đốc đơn vị sửa đổi báo cáo tài chính,và pháp luật Nếu pháp luật và các quy định hoặc khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo
tài chính không yêu cầu phải phát hành báo cáo tài chính sửa đổi, thì kiểm
không cấm, kiểm toán viên phải:
toán viên không cần phải phát hành báo cáo kiểm toán mới hoặc báo cáo
Thực hiện các thủ tục kiểm toán cần thiết phù hợp với việc sửa kiểm toán sửa đổi. Tuy nhiên, trong trường hợp kiểm toán viên tin rằng
đổi; báo cáo tài chính cần được sửa đổi nhưng Ban Giám đốc đơn vị lại không
sửa đổi, khi đó:
Phát hành báo cáo kiểm toán mới về báo cáo tài chính sửa đổi.
Nếu chưa phát hành báo cáo kiểm toán cho đơn vị, kiểm toán viên phải
Ngày lập báo cáo kiểm toán mới không được trước ngày phê sửa đổi ý kiến kiểm toán theo quy định của Chuẩn mực kiểm toán Việt
duyệt của báo cáo tài chính sửa đổi. Nam số 705 và sau đó mới phát hành báo cáo kiểm toán; hoặc
67
Báo cáo kiểm toán mới (báo cáo kiểm toán sửa đổi) trong đó có 68 Nếu đã phát hành báo cáo kiểm toán cho đơn vị, kiểm toán viên phải thông
đoạn “Vấn đề cần nhấn mạnh” hoặc có đoạn “Vấn đề khác” để báo cho đơn vị được kiểm toán để đơn vị không công bố báo cáo tài chính
thể hiện rằng những thủ tục của kiểm toán viên đối với các sự cho bên thứ ba trước khi thực hiện những sửa đổi cần thiết. Nếu báo cáo
tài chính công bố sau đó vẫn chưa được sửa đổi, kiểm toán viên phải có
kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán chỉ giới hạn trong những hành động thích hợp để cố gắng ngăn chặn việc sử dụng báo cáo
phần sửa đổi của báo cáo tài chính như mô tả trong thuyết minh kiểm toán chưa sửa đổi
báo cáo tài chính có liên quan.
BMKIT-UEH 17
3/11/2023
Sự kiện phát sinh sau ngày Sự kiện phát sinh sau ngày công bố BCTC
công bố BCTC .
KTV không có trách nhiệm xem xét các sự kiện phát sinh
Sau ngày công bố báo cáo tài chính và báo cáo sau ngày công bố BCTC. Nếu phát hiện , KTV phải:
kiểm toán nếu kiểm toán viên nhận thấy vẫn Thảo luận vấn đề này với Ban Giám đốc và Ban quản trị
còn sự kiện xẩy ra đến ngày ký báo cáo kiểm của đơn vị được kiểm toán (trong phạm vi phù hợp);
toán cần phải sửa đổi báo cáo kiểm toán, thì
Quyết định xem có cần sửa đổi báo cáo tài chính hay
kiểm toán viên phải cân nhắc xem có nên sửa
không;
lại báo cáo tài chính và báo cáo kiểm toán hay
không; phải thảo luận vấn đề này với Giám đốc Phỏng vấn xem Ban Giám đốc dự định xử lý vấn đề này
69 70
đơn vị được kiểm toán và có những biện pháp trên báo cáo tài chính như thế nào, trong trường hợp cần
thích hợp tuỳ theo từng trường hợp cụ thể. sửa đổi báo cáo tài chính.
BMKIT-UEH 18
3/11/2023
Ví duï
Ngaøy Soá Giaù Soá Giaù baùn
löôïng mua löôïng (nghìn ñoàng) Taøi lieäu khaùc :
mua (nghìn baùn Chi phí baùn haøng vaø quaûng caùo öôùc tính : 3% doanh thu
(ñv) ñoàng) (ñv) Chi phí vaän chuyeån haøng baùn öôùc tính : 2% doanh thu
02/9/x3 100 500 60 530 Chi phí quaûn lyù doanh nghieäp öôùc tính : 7% doanh thu
03/9 16/9 60 503 80 528 Yeâu caàu:
17/9 30/9 70 506 50 526 Haõy tính giaù trò HTK cuûa maët haøng BQ vaøo ngaøy
30/9/20x3 theo :
1/10 14/10 50 509 70 524
73 74 1. Giaù goác.
15/10 28/10 80 512 50 522
2. Giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc.
29/10 11/11 40 515 50 520 3. Giaù trò trình baøy treân BCTC theo VAS 02 – Haøng toàn
kho.
VAS 01
KHAÙI NIEÄM
Tính hoaït ñoäng lieân tuïc THEO CHUAÅN MÖÏC CHUNG
Nguoàn: VSA/ISA 570, VAS 01, 21, IAS 1 Baùo caùo taøi chính phaûi ñöôïc laäp treân cô sôû giaû ñònh laø
Khaùi nieäm doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng lieân tuïc vaø seõ tieáp tuïc hoaït
Caùc daáu hieäu ñoäng kinh doanh bình thöôøng trong töông lai gaàn* nghóa
laø doanh nghieäp khoâng coù yù ñònh cuõng nhö khoâng buoäc
Traùch nhieäm cuûa KTV
phaûi ngöøng hoaït ñoäng hoaëc phaûi thu heïp ñaùng keå quy
Caùc thuû tuïc kieåm toaùn moâ hoaït ñoäng cuûa mình.
Baùo caùo kieåm toaùn Tröôøng hôïp thöïc teá khaùc vôùi giaû ñònh hoaït ñoäng lieân tuïc
thì baùo caùo taøi chính phaûi laäp treân moät cô sôû khaùc vaø
75 76
phaûi giaûi thích cô sôû ñaõ söû duïng ñeå laäp baùo caùo taøi chính.
* Theo VSA 570 laø ít nhaát 1 naêm keå töø ngaøy keát thuùc nieân ñoä
BMKIT-UEH 19
3/11/2023
VAS 21
Chuẩn mực về trình bày BCTC 1.2. Yêu cầu lập và trình bày BCTC
Báo cáo tài chính
Khi lập và trình bày BCTC, Giám đốc doanh nghiệp
Mục đích chung Mục đích đặc biệt
cần phải đánh giá về khả năng hoạt động liên tục của
doanh nghiệp. BCTC phải được lập trên cơ sở giả định
là doanh nghiệp đang hoạt động liên tục.
Khả năng HĐ Yếu tố không chắc Không Cơ sở lập
Khi đánh giá, nếu Giám đốc doanh nghiệp biết được có
HĐLT LT chắn trọng yếu HĐLT BCTC riêng
những điều không chắc chắn liên quan đến các sự kiện
hoặc các điều kiện có thể gây ra sự nghi ngờ lớn về
77 78
khả năng hoạt động liên tục của DN thì những điều Lập & Cơ sở Cơ sở hoạt động Cơ sở chấm Có thể dùng cơ sở
không chắc chắn đó cần được nêu rõ. hoạt liên tục dứt HĐ hoạt động liên tục
trình bày
Nếu BCTC không được lập trên cơ sở hoạt động liên BCTC động Thuyết minh yếu Thuyết hoặc không
tục, thì sự kiện này cần được nêu rõ, cùng với cơ sở liên tục tố không chắc chắn minh
dùng để lập BCTC và lý do khiến cho doanh nghiệp
BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018
không được coi là đang hoạt động liên tục.
VSA 570
Daáu hieäu veà maët taøi chính Daáu hieäu veà maët taøi chính (tt)
• Nôï phaûi traû > taøi saûn hoaëc nôï ngaén haïn > taøi saûn löu ñoäng; Loã hoaït ñoäng kinh doanh lôùn hoaëc coù söï suy giaûm lôùn veà giaù trò
cuûa caùc taøi saûn ñöôïc duøng ñeå taïo ra caùc luoàng tieàn;
• Caùc khoaûn nôï daøi haïn saép ñeán haïn traû maø khoâng coù khaû
naêng ñöôïc giaõn nôï hoaëc khoâng coù khaû naêng thanh toaùn, •Nôï toàn ñoïng hoaëc ngöøng thanh toaùn coå töùc;
hoaëc phuï thuoäc quaù nhieàu vaøo caùc khoaûn vay ngaén haïn ñeå •Khoâng coù khaû naêng thanh toaùn nôï khi ñeán haïn;
taøi trôï caùc taøi saûn daøi haïn; •Khoâng coù khaû naêng tuaân thuû caùc ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng tín
• Daáu hieäu veà vieäc caét boû caùc hoã trôï taøi chính cuûa khaùch duïng;
79 haøng vaø chuû nôï; 80 •Chuyeån ñoåi töø caùc giao dòch mua chòu sang mua thanh toaùn
• Luoàng tieàn töø hoaït ñoäng kinh doanh bò aâm theå hieän treân baùo ngay vôùi caùc nhaø cung caáp;
caùo taøi chính hay döï baùo trong töông lai; •Khoâng coù khaû naêng tìm kieám caùc nguoàn taøi trôï cho vieäc phaùt
• Ñôn vò coù caùc chæ soá taøi chính xaáu döôùi möùc bình thöôøng; trieån caùc saûn phaåm môùi thieát yeáu hoaëc caùc döï aùn ñaàu tö thieát
• yeáu.
BMKIT-UEH 20
3/11/2023
BMKIT-UEH 21
3/11/2023
Caùc thuû tuïc kieåm toaùn Caùc thuû tuïc cuï theå khi coù nghi vaán
Xem xeùt caùc söï kieän gaây nghi ngôø veà khaû naêng hoaït ñoäng Phaân tích vaø trao ñoåi vôùi Ban giaùm ñoác veà caùc döï baùo luoàng
lieân tuïc khi laäp keá hoaïch vaø trong suoát quaù trình kieåm toaùn tieàn, lôïi nhuaän vaø caùc döï baùo khaùc
Xem xeùt caùc ñaùnh giaù cuûa BGÑ ñôn vò vaø caùc söï kieän xaûy ra Phaân tích vaø trao ñoåi veà baùo caoù taøi chính môùi nhaát
sau khi BGÑ ñôn vò ñaõ ñaùnh giaù.*
Xem xeùt caùc ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng vay
Caùc thuû tuïc boå sung khi coù nghi vaán:
o Soaùt xeùt laïi keá hoaïch cuûa BGÑ Tham khaûo Bieân baûn Hoäi nghò coå ñoâng, hoïp Hoäi ñoàng quaûn trò
o Thu thaäp baèng chöùng ñeå loaïi boû nghi vaán Trao ñoåi vôùi chuyeân gia tö vaán phaùp lyù cuûa ñôn vò
85 86
o Yeâu caàu BGÑ xaùc nhaän baèng vaên baûn veà keá hoaïch Xaùc ñònh caùc cam keát hoã trôï töø Nhaø nöôùc hoaëc beân thöù ba
töông lai
Caân nhaéc tình hình thieáu huït ñôn ñaët haøng
* Neáu BGÑ khoâng cung caáp ñaùnh giaù, KTV phaûi xem xeùt lieäu Xem xeùt caùc söï kieän sau ngaøy keát thuùc nieân ñoä
phaïm vi kieåm toaùn coù bò giôùi haïn khoâng
BMKIT-UEH 22
3/11/2023
BMKIT-UEH 23
3/11/2023
VAS 26 VAS 26
Khái niệm (a) Những doanh nghiệp kiểm soát, hoặc bị kiểm
Các bên có khả năng kiểm soát hoặc tác động soát trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua một hoặc
quan trọng đến đơn vị trong việc đưa ra các nhiều bên trung gian, hoặc dưới quyền bị kiểm soát
chung với doanh nghiệp báo cáo
quyết định tài chính và hoạt động.
(b) Các công ty liên kết
Giao dịch giữa CBLQ là việc chuyển giao nguồn
(c) Các cá nhân có quyền trực tiếp hoặc gián tiếp
lực hay nghĩa vụ giữa CBLQ, không xét đến việc
93 94 biểu quyết ở các doanh nghiệp báo cáo dẫn đến có
có tính giá hay không. ảnh hưởng đáng kể tới doanh nghiệp này, kể cả các
thành viên mật thiết trong gia đình của các cá nhân
này.
BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018 BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018
VAS 26
BMKIT-UEH 24
3/11/2023
Xác định ảnh hưởng dựa vào quyền biểu quyết Xác định quyền kiểm soát
Đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp Quyền kiểm soát dựa trên quyền biểu quyết
Công ty C Công ty D
BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018 BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018
BMKIT-UEH 25
3/11/2023
BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018 BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018
Thí dụ 1 Thí dụ 2
C Cty Y Cty R
10
D 10 21% 30% 60%
3 4
E 31%
Cty Z Cty T Cty S
G
H
BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018
BMKIT-UEH 26
3/11/2023
VAS 26
Nội dung Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên quan
Tình hình kinh doanh và tình hình tài chính Các giao dịch của những người lãnh đạo, đặc biệt là
của một doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng khoản lương bổng và khoản tiền vay của họ do họ có
quyền hạn đối với công ty.
bởi mối quan hệ giữa các bên liên quan kể cả
Các giao dịch lớn có tính chất liên công ty. Các giao
khi không có giao dịch giữa các bên này.
dịch chủ yếu phải trình bày : mua hay bán hàng hay
Ví dụ, một công ty con có thể chấm dứt quan TSCĐ, cung cấp, nhận dịch vụ, giao dịch đại lý, giao
hệ buôn bán với một bạn hàng sau khi công dịch thuê tài sản, chuyển giao về nghiên cứu triễn khai,
10 ty mẹ của nó mua một công ty con khác có 10 bảo lãnh và thế chấp…
7 8
cùng hoạt động với bạn hàng nói trên.
BMKIT-UEH 27
3/11/2023
VAS 26
Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên quan (tt) Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên quan
Những mối quan hệ giữa các bên liên quan có tồn Các yếu tố của các giao dịch thường bao gồm:
tại sự kiểm soát đều phải được trình bày trong (a) Khối lượng các giao dịch thể hiện bằng giá trị hoặc tỷ lệ phần trăm
tương ứng;
BCTC, bất kể là có các giao dịch giữa các bên có liên (b) Giá trị hoặc tỷ lệ phần trăm tương ứng của các khoản mục chưa thanh
quan hay không. toán;
Trong trường hợp có các giao dịch giữa các bên hữu (c) Chính sách giá cả.
quan, DN phải trình bày bản chất các mối quan hệ
của các bên hữu quan cũng như các loại giao dịch và
các yếu tố của giao dịch.
10 Các khoản mục có cùng bản chất có thể được trình 11
9 0
bày gộp, trừ trường hợp việc trình bày riêng biệt là
cần thiết để hiểu được ảnh hưởng của giao dịch giữa
các bên hữu quan đối với BCTC của DN báo cáo.
VAS 26
Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên
Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên quan
quan (tt)
n Trong các báo cáo tài chính hợp nhất của tập Các giao dịch của những người lãnh đạo, đặc biệt là
đoàn không cần thiết phải trình bày các giao khoản lương bổng và khoản tiền vay của họ do họ có
quyền hạn đối với công ty.
dịch giữa các thành viên vì báo cáo này đã
Các giao dịch lớn có tính chất liên công ty. Các giao
nêu lên các thông tin về công ty mẹ và các
dịch chủ yếu phải trình bày : mua hay bán hàng hay
công ty con như là một doanh nghiệp báo TSCĐ, cung cấp, nhận dịch vụ, giao dịch đại lý, giao
cáo. dịch thuê tài sản, chuyển giao về nghiên cứu triễn
111 11 khai, bảo lãnh và thế chấp…
2
BMKIT-UEH 28
3/11/2023
VAS 26
Minh họa Trích Thuyết minh BCTC hợp nhất FPT 2008)
Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên quan (tt)
Những mối quan hệ giữa các bên liên quan có tồn tại
sự kiểm soát đều phải được trình bày trong BCTC,
bất kể là có các giao dịch giữa các bên có liên quan
hay không.
Trong trường hợp có các giao dịch giữa các bên hữu
quan, DN phải trình bày bản chất các mối quan hệ
của các bên hữu quan cũng như các loại giao dịch và
các yếu tố của giao dịch.
11 Các khoản mục có cùng bản chất có thể được trình 11
3 4
bày gộp, trừ trường hợp việc trình bày riêng biệt là
cần thiết để hiểu được ảnh hưởng của giao dịch giữa
các bên hữu quan đối với BCTC của DN báo cáo.
BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018 BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018
Minh họa - Trích Thuyết minh BCTC hợp nhất FPT 2008 Minh họa
34. Related party transactions
Nokia Pension Foundation is a separate legal entity that
manages and holds in trust the assets for the Group’s Finnish
employee benefi t plans; these assets include 0.009 % of Nokia
shares.
At December 31, 2005, the Group had borrowings amounting to
EUR 62 million (EUR 62 million in 2004) from Nokia
Unterstützungskasse GmbH, the Group’s German pension fund,
which is a separate legal entity.
The Group recorded net rental expense of EUR 2 million in 2005
11 11 (EUR 2 million in 2004 and EUR 2 million in 2003) pertaining to
a sale-leaseback transaction with the Nokia Pension Foundation
5 6 involving certain buildings and a lease of the underlying land.
There were no loans granted to the members of the Group
Executive Board and Board of Directors at December 31, 2005
or 2004.Nokia’s financial statements for year ended 31.12.2005
Nguồn:
BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018 BỘ MÔN KIỂM TOÁN - UEH - 2018
BMKIT-UEH 29
3/11/2023
VSA 550
BMKIT-UEH 30
3/11/2023
Tìm hiểu bên liên quan Sử dụng tư liệu các bên khác 3
Thảo luận trong nhóm kiểm toán
Giải trình bằng văn bản
Phỏng vấn ban Giám đốc
Kiểm tra tài liệu Sử dụng tư liệu của chuyên gia
- Xác nhận ngân hàng Xem xét công việc kiểm toán nội bộ
- Biên bản các cuộc họp cổ đông, Ban quản trị;
- Các sổ kế toán hoặc tài liệu khác như sổ đăng ký cổ đông
để xác định danh sách những cổ đông chủ yếu...
12 - Các giao dịch có những điều khoản không bình thường về 12
3 4
giá cả, điều kiện thanh toán, hình thức bảo hành…
- Các nghiệp vụ phát sinh không hợp lý, các nghiệp vụ được
xử lý một cách khác thường so với những nghiệp vụ tương
tự.
- Số lượng hay giá trị giao dịch với một số đơn vị khá lớn …
BMKIT-UEH 31
3/11/2023
Định nghĩa
Giải trình bằng văn bản - Là các giải thích của Ban Giám đốc đơn vị
được kiểm toán được thể hiện dưới hình
VSA 580
thức văn bản, cung cấp cho kiểm toán viên
để giải trình và xác nhận một số vấn đề nhất
định hoặc hỗ trợ cho các bằng chứng kiểm
toán khác. Giải trình bằng văn bản trong
12 12 trường hợp này không bao gồm báo cáo tài
5 6 chính, các cơ sở dẫn liệu của báo cáo tài
chính hoặc sổ, chứng từ kế toán. Giải trình
bằng văn bản trong một số trường hợp gọi là
“Thư giải trình” hoặc “Bản giải trình”.
BMKIT-UEH 32
3/11/2023
Trách nhiệm
12 13 KTV
9 0
BMKIT-UEH 33
3/11/2023
BMKIT-UEH 34
3/11/2023
13
9 HẾT
BMKIT-UEH 35