BAHAGIAN TEKNIK DAN

VOKASIONAL
KEMENTERIAN PENDIDIKAN
MALAYSIA
ARAS 5 & 6, BLOK E14, KOMPLEKS E,
  PUSAT PENTADBIRAN KERAJAAN
PERSEKUTUAN
62604 PUTRAJAYA     

NOTA KULIAH 2
SEMESTER SEMESTER 3 DVM SESI 2021

JABATAN JABATAN PERNIAGAAN

PROGRAM DIPLOMA PENGURUSAN PERNIAGAAN / DVM

KOD/KURSUS DBF 3113 SISTEM MAKLUMAT PENGURUSAN

02 PROSES PERNISGAAN, SISTEM MAKLUMAT DAN

KOMPETENSI
MAKLUMAT

1.1 Proses Perniagaan

1.2 Sistem Maklumat

KOMPETENSI UNIT
1.3 Maklumat

1.4 Maklumat Berkualiti

Trainee must be able to:

1. Mengaplikasi konsep sistem maklumat pengurusan dalam
situasi yang diberi secara bertulis. Mengaplikasi konsep sistem
maklumat pengurusan dalam situasi yang diberi secara
bertulis. (C3,PLO1)
KOMPETENSI 2. Melaksanakan penggunaan internet dan teknologi maklumat
PEMBELAJARAN
lain untuk menyokong sistem maklumat media sosial secara
berkumpulan. (A3,PLO5)
3. Mencadangkan penyelesaian berkaitan dengan masalah
sistem maklumat pengurusan dalam organisasi perniagaan.
(A2,PLO6)
DBF 3113/K 02/NK 02-
NO KOD 09
MUKA: 01 DARIPADA 08

NO KOD JPK TIADA

2.0 PROSES PERNIAGAAN, SISTEM MAKLUMAT & MAKLUMAT

 Muka Surat / Page : 2
NO. KOD / CODE NO. DBF 3113/K 02/NK 02-09
Drpd / of : 8

2.1 PROSES PERNIAGAAN

2.1.1 DEFINISI PROSES PERNIAGAAN

Proses perniagaan adalah satu set aktiviti yang dapat mencapai matlamat organisasi tertentu.
Proses perniagaan mempunyai matlamat yang jelas dan spesifik serta mempunyai hasil yang
konsisten. Seberapa baik prestasi perniagaan bergantung pada seberapa baik proses
perniagaannya dirancang dan diselaraskan. Proses perniagaan yang direka dengan baik
boleh menjadi sumber kekuatan persaingan syarikat jika ia boleh menggunakan proses untuk
membuat pembaharuan atau melaksanakan lebih baik daripada pesaing.
Pengurusan proses perniagaan Business Process Management (BPM) pula adalah
pendekatan sistematik untuk memperbaiki proses tersebut dan membantu mencapai
matlamat perniagaan. Pemetaan proses perniagaan akan membantu organisasi secara visual
tentang bagaimana sesuatu proses perniagaan bertindak serta memberikan gambaran yang
jelas kepada pengurusan tentang bagaimana sesebuah perniagaan dapat beroperasi dengan
baik.

2.1.2 HUBUNGAN ANTARA PROSES PERNIAGAAN DAN SISTEM MAKLUMAT

Sistem maklumat membantu proses perniagaan manual kepada proses perniagaan yang lebih
startegik dengan menggunakan perisian tertentu yang bersesuaian yang bertujuan
menggalakkan organisasi beroperasi dengan lebih cekap. Sistem maklumat dapat membantu
seperti :
i. Data dan maklumat boleh didapati dengan lebih banyak serta aktiviti pembuatan
keputusan yang lebih berkesan kerana apabila sistem maklumat dapat digunakan untuk
memproses aliran maklumat bagi mendapat alternatif terbaik.
ii. Tugas boleh dilakukan secara serentak daripada secara berturutan, mempercepat proses
perniagaan.
iii. Sistem maklumat juga boleh memacu model perniagaan baru yang mungkin tidak boleh
dilaksana tanpa sistem yang canggih dan terkini

2.1.3 KATEGORI PROSES PERNIAGAAN

Bergantung kepada organisasi, industri dan aktiviti, proses perniagaan sering dipecah kepada
kategori yang berlainan. Kategori ini termasuk:

i. Proses Operasi - atau proses utama: Proses operasi merupakan aktiviti teras dalam
sesebuah organisasi. Proses ini memberi nilai kepada pelanggan dengan membantu
menghasilkan produk atau perkhidmatan. Proses operasi mewakili aktiviti perniagaan
yang penting dalam mencapai objektif perniagaan. Beberapa contoh ini termasuk

2
 Muka Surat / Page : 3
NO. KOD / CODE NO. DBF 3113/K 02/NK 02-09
Drpd / of : 8

mengambil pesanan pelanggan bagi restauran dan mengurus akaun pelanggan bagi
bank.

ii. Proses Sokongan - atau proses sekunder: Proses menyokong proses teras dan
fungsi teras dalam organisasi. Contoh proses sokongan atau pengurusan termasuk
perakaunan, pengurusan sumber manusia dan keselamatan tempat kerja. Satu
pembezaan utama antara proses operasi dan sokongan adalah bahawa proses
sokongan tidak memberikan nilai kepada pelanggan secara langsung.

iii. Proses Pengurusan: Proses pengurusan mengukur, memantau dan mengawal

aktiviti berkaitan dengan prosedur dan sistem perniagaan. Contoh proses pengurusan
termasuk komunikasi dalaman, tadbir urus, perancangan strategik, belanjawan, dan
infrastruktur atau pengurusan kapasiti. Seperti proses sokongan, proses pengurusan
tidak memberikan nilai secara langsung kepada pelanggan.

2.1.4 PROSES PERNIAGAAN

2.2 SISTEM MAKLUMAT

2.2.1 DEFINISI SISTEM MAKLUMAT

Sistem maklumat secara teknikalnya boleh ditakrifkan sebagai satu set komponen yang
berhubung kait yang mengumpul, memproses, menyimpan dan mengedarkan maklumat untuk
menyokong pembuatan keputusan dan kawalan dalam sesebuah organisasi.
Selain itu, sistem maklumat juga dapat membantu melicinkan pentadbiran dan pengursan
serta peroperasian organisasi dengan kaedah seperti menganalisis masalah, mengambarkan
subjek yang kompleks dalam maklumat yang lebih mudah difahami serta penggalakkan
penciptaan produk baru.

3
 Muka Surat / Page : 4
NO. KOD / CODE NO. DBF 3113/K 02/NK 02-09
Drpd / of : 8

i) Data : Fakta mentah, yang mewakili peristiwa yang berlaku di organisasi atau
persekitaran fizikal
ii) Maklumat: Data yang telah diterjemahkan dalam bentuk informasi dan boleh dijadikan
panduan rujukan
Sebagai contoh, Di pasaraya Tesco, apabila pelanggan membeli barang, kemudian barang
tersebut akan diimbas bar kod. Tujuan imbasan tersebut adalah untuk memudahkan pasaraya
memeriksa jumlah stok inventori barang tersebut. Maklumat jumlah stok barang yang telah
dijual, berapa yang tinggal di simpanan gudang serta jumlah jualan mengikut jenama akan
diperolehi dengan lebih terperinci dan cepat. Maklumat tersebut sangat penting untuk aktiviti
operasian yang optimum serta rujukan pada masa akan datang.

2.2.2 KOMPONEN DALAM SISTEM MAKLUMAT

I. Pekakasan  Digunakan untuk memasukkan data, menjadi proses data menjadi
maklumat serta menyimpan maklumat
 Contoh monitor, pencetak, tetikus
ii. Perisian  Digunakan untuk memasukkan data ke dalam sistem maklumat
dengan mematuhi prosedur yang telah digariskan .
 ContohnyaOracle, SQLServer, FoxPro, MicrosoftAccess
iii. Prosedur  Peraturan atau garis panduan yang perlu dipatuhi oleh manusia
ketika menggunakan perisian, perkakasan dan data
iv. Manusia  Pengguna yang akan menggunakan sistem maklumat terdiri
daripada pengguna akhir, pentadbir, pangkalan data dan lain-lain.
v. Data  Fakta mentah terdiri daripada nombor, perkataan, imej audio dan
video.
 Belum diproses dan tidak memberi apa-apa makna

2.2.3 AKTIVITI SISTEM MAKLUMAT

Dalam sistem maklumat terdapat tiga aktiviti utama yang terlibat secara langsung yang perlu
dititikberatkan bagi mendapatkan maklumbalas yang baik, iaitu :

Aktiviti di atas amat penting bagi membantu individu yang ditugaskan dalam organisasi untuk
membuat penilaian dan pembetulan dan penambahbaikkan jika berkeperluan. Contohnya,
Syarikat penerbangan MAS mengutip data penjualan tiket penerbangan domestik. ;
i. Input: Nama pelanggan, alamat, nombor kad kredit/debit, bilangan tiket ditempah, tarikh
penerbangan.

ii. Pemprosesan : Mengira stok tempahan (tiket penerbangan), mengesan belian tiket, dan
menghantar permintaan untuk pembayaran oleh syarikat kad kredit/debit

iii. Output: Tiket untuk dicetak, resit dan laporan bagi jualan tiket mengikut destinasi, jumlah
pelanggan tetap, jumlah tiket yang dijual secara harian, bulanan, dan tahunan.

4
 Muka Surat / Page : 5
NO. KOD / CODE NO. DBF 3113/K 02/NK 02-09
Drpd / of : 8

Dengan aktiviti sistem maklumat yang digunakan oleh Syarikat Penerbangan MAS, ia akan
membantu organisasi dalam mendapat maklumat serta data yang jelas dan terkini termasuk
memastikan kelancaran aktiviti organisasi

2.2.4 DIMENSI DALAM SISTEM PENGURUSAN MAKLUMAT

Organisasi  Eleman utama dalam organisasi adalah manusia, struktur
perniagaan, proses, politik dan budaya.
 Organisasi mempunyai struktur tahap dan kepakaran yang
berbeza.
 Jelas dengan pembahagian kerja, kuasa dan tanggungjawab
 Dianjurkan dalam bentuk struktur organisasi.
Pengurusan  Tugas pengursan adalah untuk mengatasi pelbagai situasi yang
dialami oleh organisasi, pembuatan keputusan dan merangka
pelan tindakan untuk menyelesaikan masalah organisasi.
 Menetapkan startegi organisasi, memperuntukkan sumber
manusia dan kewangan
 Terbahagi kepada pengurus atasan, pertengahan dan bawahan.
Teknologi  Merupakan teknologi yang diperlukan untuk pemprosesan data.
 Teknologi Maklumat boleh dipecah kepada komponen atau
bahagian untuk memudahkah untuk dianalisis
 Data dapat diperoleh secara tepat dan mudah: penggunaan
komputer dan perisian untuk mengubah, menyimpan, melindungi,
memproses, memindah, melihat, dan mendapatkan maklumat
tanpa mengira tempat dan waktu

2.2.5 JENIS-JENIS SISTEM MAKLUMAT DAN KEGUNAANYA

1. Sistem Maklumat  Sistem maklumat pengurusan (MIS) adalah sistem maklumat
Pengurusan yang digunakan untuk membuat keputusan, mengkoordinasi,
mengawal, menganalisis, dan visualisasi maklumat dalam
Management Information organisasi.
System (MIS)  Membantu pengurus dalam merancang dan mengawal
proses perniagaan yang lebih efisien
 Memberi maklumat secara berkala tentang tugasan harian
dan operasi harian organisasi kepada pengurus.

2. Sistem Pemprosesan  Sistem proses transaksi (TPS) adalah sistem pemprosesan

Transaksi maklumat untuk transaksi perniagaan yang melibatkan
pengumpulan, pengubahsuaian dan pengambilan semua
Transaction Processing data urus niaga.
System (TPS)  Ia digunakan sebagai alat untuk merekod urusniaga
perniagaan
 Urus niaga harian dalam pangkalan data dapat dipantau
dengan segera
3. Sistem Sokongan  Sistem sokongan keputusan (DSS) adalah sistem maklumat
berkomputer yang digunakan untuk menyokong pembuatan
Keputusan
keputusan dalam organisasi
Decision Support  Membolehkan pengurus menapis dan menganalisis sejumlah
System (DSS) besar data, dan menyusun maklumat yang boleh digunakan
untuk menyelesaikan masalah dan membuat keputusan yang
lebih baik.
5
 Muka Surat / Page : 6
NO. KOD / CODE NO. DBF 3113/K 02/NK 02-09
Drpd / of : 8

4. Sistem Maklumat  Sistem maklumat eksekutif (EIS) adalah sejenis sistem

Eksekutif sokongan pengurusan yang memudahkan dan menyokong
Executive Information maklumat eksekutif dalam keperluan membuat keputusan.
System (EIS)  Ia menyediakan akses mudah kepada eksekutif seperti
maklumat dalaman dan luaran yang berkaitan bagi
membentuk startegi organisasi
 Digunakan untuk meramalkan trend masa hadapan
5. Sistem Pakar  Sistem Pakar (ES) digunakan untuk menyimpan
Expert System/ Artificial pengetahuan dan memberi maklum balas untuk para
Intelligences (ES/AI) pengguna.
 Sistem pakar direka untuk menyelesaikan masalah yang
rumit dengan menimbulkan pertimbangan melalui
pengetahuan,oleh peraturan-peraturan tertentu dan bukan
melalui prosedur konvensional
 Sistem ini banyak digunakan oleh golongan yang pakar
seperti doctor dan ahli sains.

2.3 MAKLUMAT

2.3.1 DEFINISI MAKLUMAT

Maklumat merupakan satu asas yang kita gunakan setiap hari. Maklumat juga sukar untuk
ditakrifkan.definisi maklumat ialah mentakrifkan kata kata seperti kehidupan dan kebenaran.
Iaitu kita berkongsi maklumat diantara satu sama lain walaupun sukar untuk ditentukan.

2.3.2 DEFINISI UMUM MAKLUMAT

Definisi yang paling umum ialah maklumat itu adalah pengetahuan diperolehi daripada data,
sedangkan data ditakrifkan sebagai fakta atau angka yang dicatatkan. Maklumat adalah data
yang dikemukakan dalam konteks yang bermakna. Maklumat tersebut diproses data atau,
Kadang-kadang, maklumat adalah data yang diproses dengan menjumlahkan, memesan,
rata-rata, mengelompokkan, membandingkan, atau operasi lain yang serupa. Idea asas
definisi ini ialah kita melakukan sesuatu untuk data menghasilkan maklumat. Maklumat yang
telah ditetapkan oleh ahli psikologi penyelidikan yang hebat Gregory Bateson. Dia
menentukan maklumat sebagai perbezaan yang membuat perbezaan.Untuk tujuan teks ini,
mana-mana definisi maklumat ini akan dilakukan. Pilih definisi yang masuk akal untuk anda
untuk tujuan yang anda ada di tangan. Perkara penting ialah anda membezakan antara data
dan maklumat. Anda juga mungkin mendapati definisi yang berbeza berfungsi dengan lebih
baik dalam situasi yang berbeza.

2.4 MAKLUMAT KUALITI

2.4.1 MAKLUMAT KUALITI

6
 Muka Surat / Page : 7
NO. KOD / CODE NO. DBF 3113/K 02/NK 02-09
Drpd / of : 8

Seperti yang dinyatakan, maklumat yang berkualiti yang anda boleh buat bergantung pada
sebahagian daripada kemahiran pemikiran seseorang. Ia juga bergantung,
walaubagaimanapun pada kualiti data yang seseorang berikan. Berikut merupakan ciri ciri
data kritikal untuk kualiti maklumat.

2.4.2 CIRI CIRI MAKLUMAT KUALITI

I) Ketepatan
Maklumat yang baik difahami dari data yang tepat, betul, dan lengkap yang telah diproses
betul seperti yang dijangkakan. Ketepatan adalah penting; profesional perniagaan mesti
dapat bergantung keputusan sistem maklumat mereka. Fungsi system maklumat boleh
membina reputasi buruk dalam organisasi jika sistem diketahui menghasilkan data yang
tidak tepat. Dalam kes sedemikian, sistem maklumat menjadi satu pembaziran masa dan
wang kerana pengguna membangunkan kerja-kerja sekitar untuk mengelakkan data yang
tidak tepat. Oleh yang demikian pengguna sistem maklumat masa depan, tidak sepatutnya
bergantung kepada data. Ini kerana ia muncul dalam konteks laman web, laporan yang
terformat dengan baik, atau pertanyaan. Apabila mula menggunakan sistem maklumat baru,
data yang baru yang diterima perlu disemak terlebih dahulu. Selepas menggunakan sistem
tersebut pada waktu yang lama data dapat terima dengan baik. Walaubagaimanapun jika
data tidak tepat, boleh mendatangkan masalah pada untuk menerima maklumat yang tepat
II) Tepat pada masanya
Maklumat yang baik memerlukan data yang tepat pada masanya dan dalam masa untuk
kegunaannya. Laporan bulanan yang tiba lewat dari enam minggu kemungkinan tidak boleh
digunakan lagi. Data yang diperlukan pada masanya perlu diberikan untuk maklumat
disediakan. Laporan yang tidak tepat pada masa akan merugikan syarikat. Apabila kualiti
maklumat amat penting dan tepat pada masa akan membantu syarikat. Sekiranya data
dapat disediakan pada masa yang tepat dan maklumat dapat disediakan akan membantu
mengurangkan kos.

III) Relevan
Data harus relevan dengan konteks dan subjek. Data yang disediakan perlu relevan supaya
maklumat yang diperolehi adalah sesuai. Jika anda mahukan data tentang minat jangka
pendek kadar untuk kemungkinan kredit, maka laporan yang menunjukkan kadar faedah
gadai janji 15 tahun adalah tidak relevan. Begitu juga, laporan yang membongkar data yang
anda perlukan dalam halaman dan halaman hasil juga tidak relevan dengan tujuan anda.

IV) Tidak mencukupi

Data perlu mencukupi untuk tujuan yang dijana, walaupun demikian banyak data akan
diberikan. Salah satu keputusan kritikal yang kita buat setiap hari adalah apa yang berlaku
data untuk diabaikan. Semakin tinggi terlibat dalam pengurusan, semakin banyak data yang
anda akan diberikan, dan,kerana hanya terdapat banyak masa, semakin banyak data yang
anda perlu abaikan. Dengan itu data yang disediakan tidak akan mencukupi.

V) Kos Terkini
Terdapat kos untuk membangunkan sistem maklumat, kos operasi dan mengekalkan
sistem itu, dan kos masa dan gaji anda untuk membaca dan memproses data sistem
menghasilkan. Bagi data yang bernilai kosnya, hubungan yang sesuai mestilah wujud
7
 Muka Surat / Page : 8
NO. KOD / CODE NO. DBF 3113/K 02/NK 02-09
Drpd / of : 8

antara kos data dan nilainya. Maka bila ada satu teknologi baru dicadangkan. Pengurusan
perlu melihat nilai sesuatu maklumat dan data.

SOALAN/QUESTION :

1. Apakah hubungan antara proses perniagaan dan sistem maklumat

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
(10 markah)

2. Nyatakan ciri-ciri system maklumat yang berkualiti.

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
(5 markah)

RUJUKAN/REFERENCES
1. David M. Kroenke, Randall J. Boyle., (2016). Experiencing MIS, 7th Edition, Pearson Education
Limited.
2. Kenneth C. Laudon, Jane P. Laudon., (2018). Management Information Systems: Managing the
Digital Firm, 15th Edition, Pearson Education Limited.
3. Farah Waheeda Jalaludin, Ezatul Emilia Muhammad Arif, Hen Kai Wah, Wan Anisha Wan
Mohammad, Noor Akma Mohd Salleh., (2017). Information Systems: An Introduction, 2nd
Edition, Oxford University Press.