Professional Documents
Culture Documents
ЦЕЛОСЕН СКРАТЕН МАТЕРИЈАЛ ОЧНО
ЦЕЛОСЕН СКРАТЕН МАТЕРИЈАЛ ОЧНО
Анатомија на окото
ОРГАН ЗА ВИД
*Органот за вид е составен од а)око OCULUS и б) помошни органи на окото ORANUM
OCULI ACCESORIA.
*ЛОКАЛИЗАЦИЈА
-Очното јаболк е смеестено во фасцијална капсла опкружено со мускули и масно
ткиво, а кое смеестено во предниот дел од орбитата.
*ФОРМА
-Наликува на топка со испапчен преден дел.
*ОРЕНТАЦИОНИ ТОЧКИ
-Polus anterior
-Polus posterior
-Equator
-Meridiani
-Axis opticus
-Axis bulbi exrernus
-Axis bulbi internus
СОСТАВ НА ОЧНОТО ЈАБОЛКО
Очното јаболко е составено од ѕид, кој е претставен со три обвивки и содржина на
очното јаболко која ја сочинуваат: очната водичка, леќата и стаклестото тело.
*Ѕид кој е изграден од ( Тunica fibrosa bulbi, Tunica vasculosa bulbi, Tunica interna
bulbi).
1.Tunica Fibrosa Bulbi (Надворешна обвивка)
-Претставува цврста фиброзна обвивка која ја обезбедува формата на окото
спротиставивајќи се на внатрешниот интралобуларен притисок што е од големо
значење.На оваја обвивка се разликуваат два дела: а)Рожница Cornea б)Белка Sclera.
Cornea- ја претставува предната петина од фиброзната обвивка која е проѕирна и
наликува на исечок од шиплива топка на која опишуваме неколку морфолошки делови и
тоа:
*Facies Anterior-страна која е испапчена а нејзиниот нај испапчен дел е ознален како
Vertex corneae.
*Facies Posterior-страна која е вдлабната и која воедно претставува пред ѕид од предната
комора.
*Limbus cornea-претставува периферен раб кој е засечен и е вдлабнат во Sclerata.
На корнееата се опишуваат 5слоја во нејзината хистолошка градба:
1.Epithelium anterior corneae
2.Lamina limitans cornea
3.Substantia propria cornea –Претставува посебен градбен слој кој од големо значење за
исхраната на корнеата изграден од фиброзни влакна меѓу кој се смеестени ѕвездести
клетки,ретки лимфцити и амиолински нервни влакна и пукнатини значањи за исхрана.
4.Membrana limintas posterior
5.Epithelium camera anterior.
Крвни и нервни садови
-Нема крвни и лимфни садови исхраната се одвива преку нејзината посебна супстанца т.е
преку пукнатините во сибстанцата.
Нервите доаѓаат од периферниот нервен сплет кој е изграден од n.ciliares longi.
-Претставува обвивка која се наоѓа помеѓу sclerata I retina на која обвивка се опишуваат
три составни морфолошки делови и тоа: (iris, corpus ciliare,chondroidea)
*IRIS – го претставува предниот слободен дел од оваја обвивка на кој се опишуваат
неколку карактеристики:
а)Зеница Pupilla
-Претставува кружен отвор кој е на граница помеѓу двете комори, кој отвор претставува
комуникационен дел за двете комори.
б) Предна страна
-Оваја страна е видлива и се гледа преку корнеаа а воедно претставува заден ѕид од
предната комора, на која страна се забележуваат два јасно ограничени прстени (annulus
iridris minor e major)
в) Задна страна
-Претставува слободна страна која е обложена со пигментен слој.
г) Зеничен раб Margo pupilaris
-Претставува слободен раб кој ја ограничува зеницата pupilata
д) Margo ciliares
-Претставува периферен раб што го спојува irisot со corpus ciliare.
Градба на ирисот
-Во градбата на ирисот се разликуваат три слоја и тоа:
#Endothelium camera anterior
#Stroma iridris – Во кој слој се сместени и двата мускули на ирисот: m.sphinter pupillae,
m.dilatator pupilae.
#Stratum pigmentum
*Corpus Ciliare – Претставува среден дел од средната обвивка кој дел се наоѓа
помеѓу ирисот и choroidea, кој лежи помеѓу склерата и ретината. На ова тело се
опишуваат:
а) Предна страна која претставува база која е споена со ирисот
б)Надворешна страна која е прилепена за склерата
ЛЕЌА ( lens)
Состав на леќата
а)Capsula lentis
б)Epithelum lentis
в)Fibrae Lentis
*Според конзистенцијата на леќта таја е изградена од два јасно ограничени делови
Cortex lentis Површонски дел
Nucleus Lentis Средишен дел
в) Мазни мускули
-m.tarsalis superior
-m.tarsalis inferior
-m.orbitalis
ВЕЃИ (SUPERCILIUM)
Веѓите се лаковидни кожно мускулни дипли сместени над горните капаци. Кожата од
веѓите содржи потни и лојни жлезди.
ОЧНИ КАПАЦИ (PELPEBRAE)
-Очните капаци претставуват кожно-мускулни-лигавични плочки кој се подвижни кој со
своето трепкање ги распоредуваат солзите. На нив се разликуваат две страни предна и
задна и слободни рабови.
А)Facies anterior palpebrarum – Претставена со кожа и се опишуваат два дела
средишен и периферен дел.
Б)Facies Posteriro palpebrarum – Претставена со лигавица
В)Слободни рабови кој ја ограничуваат rima palpebrum краевите од пукнатинаата
образуваат агли angulus oculi lateralis et medialis.
TUNUCA KONJUCTIVA
-Претставува мазна сјајна и поѕирна лигавична мембрана што ја полрива задната страна
капаците. Нејзината улога е да ги поврзуву капаците со очното јаболко, на коњуктивата
се опишуваат
1.Tunica conjunctiva palpebrarum
2.Fornix Conjuctive superior et inferior
3.Tunica conjunctiva bulbi која формира две творби: plica semilunares conjuctive I caruncula
lacrimalis
PERIORBITA
-Претставува периост што ги препокрива ѕидовите на орбитата.
МАСНО ТЕЛО НА ОРБИТАТА
-Претставува полу течно масно ткиво што ги исполнува празните простори.
APARATUS LACRIMALIS
Солзниот апарат е составен од: Солзни жлезди и Одводни канали.
1,Glandule lacrimalis
-Претставува секреторен орган кој со помош на тетивите од m.levator palpebrae superior е
поделен на два дела.
А)Pars orbitaliss – Кој е поголем и е сместен во fossa glandulae lacrimalis во горниот
латерален агол од орбитата.
Б)Pars palpebralis Кој е помал и е составен од резенчина.
*Екскреторните каналчина од орбитата се 8-12 на број кој се отвараат во латералниот
дел од горниот свод на коњуктувата од каде се распоредуваат.
2.Одводни канали
-Одводните канали солзите ги спроведуваат од saccus lacrimalis do meatus nasi inferior.
Најпрвин солзите се собораат во Lacus lacrimalis од каде преку одводните солзни органи
се спроведуваает до meatus nasi inferior.
ОРГАНИ
а)Papila lacrimalis
б)Punctum Lacrimalis
в)Canaliculus Lacrimalis
г)Saccus lacrimalis
д)Ductus Nasolacrimalis
1.Ablepharia
-Аблефарија (недостаток на капаците ) се јавува како
резулатат на пореметување во развојот на окото. Во такви
случаии постои целосен недостаток на окото.
Аблефаријата се наследува автосомно рецесивно, што
значи аномалијата ќе дојде доколку двата родители се
носители на дефектниот ген.
2.Microblepharia -
Самото име кажува се работи за мали не развиени очни капаци
најчесто оваа аномалија е здружена со микрофталмус.
3.Epicanthus
-Под епикантус се подразбира конкавен кожен набор кој
го покрива внатрешниот агол на палбералниот отвор, та
што коренот на носот изгледа поширок, а римата по
кратка по својата хоризонтална осовина. Епикантусот е
честа аномалија кај децата од белата раса, која се
наследува автосомно доминантно. Епикантусот кај
монголската раса е нормална појава. Терапијата за оваа
аномалија е хирушки.
4. Coloboma palpebrae
-Колобомот на очниот капак претставува вроден
недостаток на делот од палпебрата, најчесто во форма
на триаголник или правоаголник. Може да се јави на
едното око или на двете . генетската врска и етиологијата
на оваа вродоена аномалија не е разјаснета. Се мисли
дека ако умбикулусот поминува преку очните капаци, не
дозволува тие нормално да се развијат. Терапијата се
состои во хирушка реконструкција на очните капаци.
5.Blepharochalasis
-Блефарохалазиа претставува вид на хердитирана аномалија,
кај која постои вродена атрофија и атонија на ткивата на очните
капаци. Олабавената кожа прави хоризонтални фалти и виси
преку работ на капакот. Низ ослабената орбитопалпебрална
фасција под кожата на капакот може да продре орбитално масно
ткиво и во тој случај, се појавува испапчувања во вид на
перничина. Вродената блефарохалазиа се наследува
автосомно доминантно и се манифестира околу пубертетот.
Терапија хирушка естетска хирургија.
6.Blepharophimosis
-Претставува состојба кај која римата на окото е скратена по
хоризонтална и по вертикална осовина. Меѓукапачниот отвор е тесен
иако очните капаци се структурно нормални Блефарофимозата е еден
од симптомите на Waardenburg-овиот синдром, кој инаку се
карактеризира со хипертелоризам, латерално изместување на
лакрималните отвори, хетерохромија на ирисот и наглувост од различен
степен.
7.Ankyloblepharon
-Анкилоблефарон е аномалија кај која очните капаци се делумно или
исклучителни ретко, целосно сраснати. Причината е во неразделување
ма горниот од долниот капак во тек на интраутеринот развој на плодот.
И оваа наомалија се налседува автосомно доминантно. Терапијата е
хирушка. Ankyloblepharon filiforme adnatum, е состојба која многу
често се гледа во породилните сали, кога капаците на новороденчето
се споени обично по средината. Терапијата се состои со внимателна
инцизија.
8.Euryblepharon
-Еуриблефаронот е состојба кога има енормно зголемана фисура.
Обично темпоралниот агол е повлечен кон надвор и долу. Аномалијата
е многу ретка и најчесто терапија не е потребна.
10.Distichiasis
-Дистихијазијата е конгинитална аномалија кај која на работ
на капакот се појавува еден прекуброен ред на клепки. Тие
растат на местото на отворите на Meibomovite жлезди и се
мисли дека се работи на еден вид атавизам. Оваа аномалија
предизвикува оштетување на роговицата при што
предизвикува кератитис. Тертманот е со помош на галванска
струја каде се горат фоликулите
1.Lagophtalmus
-Лагофталмусо во превод значи зајачко око, според народното
верување дека зајаците спијат со отворени очи. Кај ова
пореметување очните капаци не се во состојба да ја ставорат
палпебралната римам така што окото повеќе или помалку е отворено.
Ова пореметување во најголем број случааеви се јавува како
резултат на парализа на n.facialis, кој го инервира орбикуларниот
мускул. Многу ретко како порметување се јавува после повреда на
m.orbicularis oculi. Степенот на незатварање на римата зависи од
местот на афекција на фацијалисот. Ако лезијата е од централно
потекло: функцијата на мускулот е незначително пореметена.
Доколку е на ниво на јадрата функционалните испади се многу
поголеми. Клинички се манифестира со отворено око покрај тоа и очниот капак е превртен
нанадвор и опуштен. (ectropium palpebrae inferioris). Окото ненормално сози затоа што има
изместување на долната лакримална пункта која не се влива во езерцето, како компликација од
ова доаѓа сушење на рогавицата која резултира со создавање на улкуси. Терапијата на
лагофталмусот е насочена кон тоа да се зачува интегритетот на очното јаболко додека трае
лечењето на парализата. За таа цел на окото се става борна маст и се затвора со фластер за
време на спиење. Модерна заштита на рогавицата се воспоставува со ставање на мека
контактна леќа. Ако за одредено време а тоа е најдоцна до 6 месеци не дојде до санација на
парализата тогаш се прави тарзорафија, односно блефарорафија т.е спојување на рабовите на
капаците по хирушки пат.
2.Ентропиум
-Претставува пореметување во положбата на очниот капак
кога палпебрата е завртена навнатре во однос на капачниот
отвор така што клепките ја допираат површината на
рогавицата и сврзницата на окото. При што доаѓа до иритација
на корнеата и на коњуктивата и настанува кератитис односно
конјуктивитис. Ентропиумот се јавува во три форми и тоа:
а) Спастичен, б) атоНичен и в) цикатрицилен.
Терапија треба да се лечи основната причина која довела до ентропиум. Ако каузалната
терапија заврши без ефект се применува хирушко лекувањекое најчесто дава задоволителен
резултат.
3.Ectropium
-Претставува спротивно од ентропиум каде имаме пореметување
на положбата на работ на долниот очен капак при што имаме
негово завртување нанадвор. Коњуктивата на тарзусот и булбусот
е изложена на надворешни влијанија и затоа таа е задебелена, сува
и хиперемична. Окото солзи затоа што долниот лакримален
пукнтум се излива надвор од езерцето. Постојат четири форми на
ектропиум: а) спстичен, б) паралитичен, в) старечки и г) цикатрицилен. Терапијата кај
ектропиум е воглавно каузална се третира причината која довела до ектропиум.
4.Ptosis Palpebrae superioris aquisita
Птоза на горниот капак кој се јавува во текот на животот настанува од повеќе причини и глобално
може да ги поделиме во четири групи: а) неврогени, б) мускулни, в) травматски и г)
механички.
5.Blepharospasmus
-Блефароспазам е состојба кога очните капаци во
грч ја затвораат рима палпебраум, грчот трае
кратко време околу 1мен и често се повторува.
Заедно со грчот на капаците се грчат и веѓите па
болниот не може да ги отвори очите. Проблемот е
во тоа што состојбата трае со денови или месеци а
понекогаш и со години. Причината е прекумерна
стимулација на фацијалис која доаѓа од
инервационо подрачје на н.тригеминус. болеста се
лечи со апликација на новокаин или алкохол директно во m.orbicularis oculi, но ефектот е
привремен. Модерната терапија се состои од апликација на бутулинум токсин а или Doxorubicin,
со подолготраен ефект.
1.Blepharitis
-Претставува воспаление на рабовите на очните капаци. Блефаритот се се манифестира во три
облика и тоа:
1.1 Blepharitis squamosa – претставува скавамозен
блефарит на рабовите на очните капаци. Обично се
јавува кај младите луѓе. Раовите на капаците се
хиперемични, едематозни, просторот помеѓу
клепките е покриен со жолтеникаво белкасти наслаги
кои перманентно се лупат а на нивно место се
создаваат нови. Болните чуствуваат интезивно
печење и јадеж и тоа ги тера постојано да ги тријат.
Со триењето настанува масовно опаѓање на клепките
и се создаваат места без клепки. Ова воспаление може да настане од повеќе етиолошки
фактори како што се надворешни иритантни фактори или инфективни агенси. Терапијата е
локална со делување на причинителот.
1.Hordeolum
-Хордеолум или меѓу народот познат како јачмечок, е често
заболување на очните капаци кое се јавува во два облика како
надворешен и внатрешен хордеолум. Надворешниот
хордеоулум претставува акутно гнојно воспаление на Цајсовите
и на Моловите жлезди. Додека пак внатрешниот хордеолум е
воспаление на Мајбомовите жлезди.
Кл.слика: болеста почнува со дифузна болка цо пределот на
капакот. Подоцна болката продолжува на местото каде ке се
појави воспаленскиот јазол. Околу јазолот ткивото е потечено, кожата станува потечена и тврда.
КОСТА ЗАМАНОВСКИ АЛЕКСАНДАР ЛОНГУРОВ ИЛИЈА ВАЉАКОВ ХРИСТИЈАН ЈОВИЧИНАЦ 18
OПШТА ОФТАЛМОЛОГИЈА КОСТА ЗАМАНОВСКИ
Во центарот на јазолот се создава гноен секрет, кој на местото каде што е отокот се наѕира
жолто белкаста точка.
Стафилококите се најчести причинители на ова заболување. Терапија: на болниот капак се
ставаат болни компресии за да се локализира инфекцијата и се применуваат локално
антибиотици, кај тешки инфек се даваат парентерално терапија.
2.Chalazion – е хронично, грануломатозно вoспаление
на мајбовите жлезди и зеисовите во капакот.
Заболувањето е чести и бенигно. Се јавува почесто кај
возрасни а помалку кај деца.
Кл.слика – се прикажува како ограничена најлесто
безболана тумефекација која полека расте за да
достигне големина колку зрно на бибер или грашок. Во
некои случаеви јазолчето расте во големина на
лешник. Кожата над халационот е мирна и слободна
додека конјуктивата на тарзусот под халационот е
нешто хиперемична, лесно издигната и обично низ неа, во центарот на халационот просјајува
жолтеникава мада.
Причина за појава на ова заболување е затнување на каналот на жлездата. При што настанува
ретенција на секретот, а како последица се јавува хронично воспаление.
Терапија: се отстранува со инцизија на коњуктивата на тарзусот од внатрешната страна на
очниот капак. Резот на ицизијата секогаш е вертикален. Ако халационот е многу мал може да се
проба да се аплицира топлина и масажа на капакот. Кога се препорачува топлина се
препорачува топла ѓерамида завиткана газа.
1.Furunculus,Phlegmona,Abcessus palpebrae
- Furunculus претставува длабока инфекција на кожата на
капакот кој го зафаќа коренот на влакнотои околното ткиво. Се
јавува хиперемија на кожата, јак едем во околината на
афецираниот фоликул и интезивна болка заради притисокот
што го прави едемот на ткивата врз нервните влакна. Ако
процесот се прошири преминува во Phlegmona palpebrae а
кога ке настане гнојна колекција настанува Abscessus
palpebrae. Терапијата се оснава на давање антибиотици затоа што компликациите од
бактериското воспаление може да бидат опасни по живот. Превенција од овие инфекци
претставува соодветена хигиена на лицето и очите како и на рацете кои се едни од најчестите
причини за инфицирање на кожата на капакот.
Алергиски заболувања
1.Blepharitis alergica - алергискиот блефарит
најчесто се јавува кај лица кои даваат податок во
својата лична анамнеза и на други алергиски
рекции. Постојат голем број на алергени кои може
да ја предизвикаат оваа состојба. Во акутните
случааеви алергиска реакција кожата е едематозна
влажна хиперемична и може да биде препокриена
со пликови. Во хроничните случаеви та е сува
црвена и перутава. Освен симптомите на о.капаци
овие болни имаат и некои други системски манифестации. Терапијата се состои од елиминација
на елергенот кој предизикал ваква состојба. Локално се аплицира кортизонка маст пратерално
се дава антихистаминици. Посебен облик алергиски блефарит е контактниот кој се јавува по
контакт со некој алерген.
1.Papilloma
-Со овој поим се означуваат бенигните лезии на кожата и
рабовите на очните капаци кои израснуваат над површината,
кои различно се васкуларизирани, често пати расцветани и
пигментирани. Патохистолошки спаѓаат во групата на бенигни
тумори. Терапијата опфача екцизија или каутеризација.
Mалигни тумори
-Кожата на капакот од очите е постојано изложена на иритантни фактори како и на сончевите
зраци особено на УВ зраците. Кои зраци се канцерогени и може да предизвикаат малигни тумори
на о.капаци. почесто заболуваат русокосите плавите луже кои живееат во места со ветровита
клима.
1.Carcinoma basocellulare – карцином кој се јавува во
90% од сите случаеви со малигна неоплазма во очниот
капак. Почесто заболуваат мажите во однос на жените.
Предилекционо место за заболување е долниот капак и
внатрешниот агол на римата. Туморот почнува како
малечок безболен израсток на кожата на капакот со една
плитка вдлабнатина во центарот. Со години неоплазмата
почнува да се раширува во околното ткиво.
Карактеристично за базоцелуларниот карцином е тоа што
НЕ дава метастази, потешка прогноза имаат неоплазмите
во медијалниот агол на окото зато што ова подрачје е богато васкуларизирано. Терапија
навремено откривање и третирано со екцизија на неоплазмата дава многу добри резултати.
Проблемот кај овај тумор е тоа што настанува безболно и не предизвикува некои функционални
нарушувања и најчесто се занемарува.
2.Carcinoma squmocellulare – сквамоцелуларниот карцином на
о.капаци се јавува многу ретко, обично кај постарите лица,
најчесто настанува на места каде се менува епителот а тоа се
ивиците на капаците. Клинички е сличен на баз.целуларниот
карцином, разликата е во тоа што наликува на брадавица
проследен со јак јадеж, брзо напредува и на површината се
јавува фисура со гранулирана црвена база. Овој тип на
карцином дава метастази по лимфен пат. Терапијата се состои
од длабока широка ексцизија до 0,5цм во здравото ткиво и радиотерапја после операцијата.
Суво око
Настанува како резултат на заболувања на
коњуктивата, но само на тие заболувања кои
завршуваат со цикатрикси во сврзницата со што
доваѓа до затварање на каналите на лакрималните
жлезди. Феноменот на суво око е важен кај
системските заблувања како Sjogren I Mikulicz
синдром. Најчесто се јавува чувцтво на гребење по
коњуктивата и роговицата. Бидејќи недостасува
солзи се јавуваат ерозии и улкуси кои завршуваат со
создавање на леукоми и нарушување на видот.
Терапија: лечење на основната болест и вештачки
солзи.ж
Dacryoadenitis acuta
Акутен дакриоаденит е ретко запаление на лакрималната
жлезда кое се јавува кај деца и млади. Се манифестира
со болка и оток во горниот темпорале дел на орбитата.
Кожата на капакот е хиперемична и болна на притисок.
Етиологија: по прележани заушки , мали сипаници и
мононуклеоза. Терапија: насочена кој причинителот и
инфламацијата најчесто со антибиотици.
Dacryoadenitis chronic
Се јавува кај возрасни како безболен оток во надворешен
и горен дел на орбитата. Отечениот дел на капакот виси
над надворешниот очен агол. Терапијата е етиолошка.
Неопходно е да се направи биопсија на лакримална
жлезда.
Syndroma Sjogren
Заболување кое ги зафаќа лакрималните и
саливаторните жлезди, мукозните жлезди во ГРТ,
помалце во устата желудникот вулвата. Се
карактеризира со хопосекреција на солзи, плунка
бронхијален секрет, а може да биде намален и
секретот на другите лигавици во организамот. Се
јавува чувство на јадеж и туѓо тело во окото.
Конјуктивата е сува, Шимеровиот тест покажува
хипосекрециј, видот е пореметен исто така поради
промени во придноста на корнеата, се јавува
фотофобија. Болеста е автоимуна. Терапија: се даваат кортикостероиди, вит. А Ц и Д,
имуносупресори, циклоспорини вештачки солзи. Болните со овој синдром се многу подложни на
инфекции.
Здобиени заболувања
Dacryocystitis naonatorum
Воспаление на солзната ќесичка на новородените деца како
резултат на конгенитална пречка во проодноста на
одводните канали, при што има застој на солзи во солзната
ќеса со што лесно може да се накалеми инфекција која може
да дадегнојна секреција. Основна карактеристика е солзење.
Окото почнува да солзи неколку недели после раѓањето а
најчесто епифората се појавува околку 6тата недела од
раѓањето. Терапија: при ова заболување на треба да се
прави паника. Во најголем дел сам се отвора до 6тиот месец
или најдоцна до 12 месец. Лекарот им кажува на родителите еднаш дневно да ја масираат
ќесичката за да ја истиснат евентуално гнојната содржина. Од лекови се даваат антибиотски
капки.
Dacryocystitis acuta
Акутно флегмонознмо воспаление на солзната ќесичка и околното ткиво. Се јавува како епизода
во текот на хроничниот дакриоцистит. Се јавува оток во медијалниот предел на окото. Кожата е
хиперемична, затегната, очните капаци се потечени, болката се шири ко забите и челото . Во
внатрешниот агол на окото се собира бело жолт секрет. Терапија: Топли компресии локално за
ограничување на воспаленето, парентерално се даваат антибиотици (сулфонамиди). Инцизија
и дренажа се иницирани доколку дојде до пормирање на апсцес.
Dacryocystitis chronic
Се јавува кај постари луѓе. Може да се јави во 3 форми: катарална, цистоидна и пурулентна.
Катаралната нема други симптоми освен солзење, нема хиперемија и не е болна. Исто така нема
исцедок. Цистоидниот настанува после долго траење на болеста. Постепено доаѓа до атрофија
на лигавицата, секрецијата постепено исчезнува а сакусот се дилатира. Настанува болна
кукокела која ја подига кожата под долниот палпебрален лигамент. Супуративниот се
карактеризира со обилна гнојна секреција. Привремено тече гној од лакрималните отвори, а ако
се притисне сакусот се исполнува палпебралната рима. Причината е јасна. Се работи за
секундарна инфекција која во сакусот се шири и преку неговите природни комуникации со носот,
коњуктивата и близината на синусите. Терапија: Сондирање на солзните патишта со подевела
Bowman ова сонда, повлекување на полиетиленска сонда низ каналот но не дава добри
резултати. Оперативно dacryocystorhinostomia со што се пробива дел од лакрималната и дел од
носната коска, а слузницата на сакусот се спојува со слузницата на носот.
Трахом Trachoma
Vernal conjuctivit
се јавува во пролет трае преку лето и рана есен,
а потоа се смирува и исчезнува за повторно да се
јави во следна година со први сончеви денови.
Може да се јави во три форми палпебрална,
булбарна, мешовита. Сите три форми се
карактеризираат со јадеж, фотофобија, обилна
лакримација.Секреција мукозна со висок процент
еозинофили. Многу почесто заболуваат машките
деца. Лекување со кортико препарати.
DRY EYE- синдром на суво око, се јавува во склоп на сите коњуктивити.Окото е суво нема
лакримална секреција а лекувањето оди со аплицирање на артефициелни солзи .
CHEMOSA / ХЕМОЗА едем на коњуктивата , црвенило и неможност да се затвори
окото.Причините може да се следните. Механичко дразнење на окото со рака триење, алергиска
реакција, бактериска, вирусна исл.
PIENGUECULA
Пингвекула е ограничено дегенеративно
заболување на коњуктивата, се јавува на назалната
страна на окото. Потребен е подолг временски
период за нејзина манифестација, болниот
понекогаш има чувство на страно тело во
окото.Претставува бенигна творба која што не е
животозагрозувачка но дава воспалените. Имаме
дегенерација на еластичното коњуктивално ткиво,
кое се заменува со хијално. Третманот е хируршки.
Понекогаш пингвекулата му претходи на
птеригиумот затоа што има иста етиологија.
PTERYGIUM
Преставува еден вид на опна која од
коњуктивата се шири на
рожницата.Птеригиумот може долго време
да не дава никакви симптоми да мирува,
меѓутоа васкуларизиран меснат птеригиум
расте и може да достигне до центарот на
мрежницата и да ја компромитира видната
острина. Таков птеригеум се инфламира и
тогаш болниот се жали на исто симптоми
како кај хроничен коњуктивит.
Причините се нејасни, траума ув зраци и фамилијарна предиспизиција. Колагеното ткиво на
коњуктивата е заменето со фиброваскуларно.
Терапија оперативна.
РОГОВИЦА (CORNEA)
Роговицата заедно со белката на очното јаболко му даваат изглед на топка. Роговицата е
составена од колагени фибрили, специфични клетки наречени кератоцити, мукополисахаридни
киселини и вода. Не поседува свои крвни садови туку се исхранува по пат на дифузија на
хранливи продукти од крвните садови на лимбусот на роговицата. Богдато е оживчена со нервни
влакна.
Роговицата е составена од 5 дела: 1) епител, 2) Бовманова мембрана, 3) строма или паренхим,
4) десцеметова мембрана, 5) ендотел.
Рожницата има две важни функции: заштитна и оптичка. Со заштитната ги штити внатрешните
делови на окото. Оптичката функција се остварува со пропуштање и прекршување на
светлосните зраци. Не само што ги пропушта зраците туку и ги прекршува, па тие паѓаат на
макулата на ретината.
Семиологија: Болката е еден од основните симптоми при промени на роговицата, епифора,
фотофобија, блефароспазам при воспаление и повреди на роговицата, едем кога се насобира
поголема течност, ерозија на епителот каде имаме десквамација на епителот најчесто од
гребнатина од туѓо тело или друг предмет, инфилтрат со натрупување на воспалителни клетки
во субепителијалното ткиво на роговицата, улкус на роговицата кој што претставув дефект кој
не е ограничен само на епителот, туку навлегува длабоко во ткивото на стромата,
васкуларизација на роговицата( панус корнеа ) кога се зголемува метаболизмот во нејзиното
ткиво, лузни на роговицата доколку се оштети Бовмановата мембрана и стромата на
роговицата, видна острина.
Вродени аномалии на роговицата:
Микрокорнеа: дијаметарот на роговицата после првата година е помал од 10мм.
Мегалокорнеа: дијаметар поголем од 12мм.
Корнеа плана: кога површината на корнеата е зарамнета, па ја нема вообичаената кривина.
Кератоконус: ако роговицата е повеќе закривена, неправилно ги прекршува зраците, па видната
острина е многу редуцирана и се јавува централно заматување. Терапија: контактни леќи или
кератопластика.
Кератоглобус: вродена аномалија каде целата роговица е испакната нанапред, видната острина
е многу редуцирана, стромата на периферијата е заматена. Може да се јави сублуксација на
леќа, аблација на ретина, зголемен интраокуларен притисок.
Белка (Sclera)
Белката или склерата е цврста, фиброзна обвивка која зафаќа 5/6 тини од обвивката на оката.
Покриена е со Теновата капсула, а над капсулата во предниот дел е обиколена со појас на
коњуктива. За склерата се припојуваат мускулните двигатели на очното јаболко. На предната
страна во белката како стаклото на часовникот е вградена роговицата која ја прави 1/6 тина, од
цврстата обвивка на окото. На ѕидот на на белката одејќи од надвор кон внатре разликуваме три
слоја:
1. Еписклера која ја сочинува тенок слој на сврзно ткиво кое лабаво поврзано со ТЕНОВАТА
капсула и многу јако васкуларизирано. Поради добрата васкуларизација овој дел од
склерата е подложен на когестија и воспалителни реакции.
2. Чисто склералниот слој – или строма на белката е релативно аваскуларизиран,
составен е од цврсти колаген влакна кои се испреплетени меѓу себе, а сместени во една
мукополисахаридна основа. Белката е богата со нервни влакна и зато повредите и
болестите се многу болни.
3. Ламина фуска (fuscus) – ја претставуваат внатрешната површина на белката, на која е
зголемен бројот на еластични влакна и бројот на меланоцити и таа добива темна боја. На
места каде на склерата лежи хороидеата постои мрежа од ендотелијални клетки така што
овој слој станува вистинска мембрана.
EPISCLERITIS
Еписклеритисот претставува рецидивантна, транзиторна временски ограничена инфламација,
која се јавува на еписклерата помеѓу лимбусот на роговицата и припоите на екстраокуларните
мускули. Заболувањето најчесто е помеѓу 20 и 50 год.
Клиничка слика: воспалението се манифестира во два клинички облика и тоа :
- Како обичен (episcleritis simplex)
- Јазлест (episcleritis nodularis)
Обичниот еписклеритис се манифестира како ограничено воспаление во 70% од случаите и како
дифузно воспаление, коое зафаќа поголем дел или ја зафаќа целата еписклера. На
инфламаторната површина доминираат проширените еписклерални крвни садови, кои течат
радијално и имаат портокалова боја.тие се подвижни во однос на подлабоките слоеви на
белката.
Јазлестиот, нодуларниот облик на еписклеритис се каратеризира со ограничено воспаление под
кое се гледа јазлестата формација, која е подвижна во однос на склерата, може да се видат еден
или повеќе такви нодули т.е јази.
Склеритис Scleritis
Восплаението на склерата шесто претставува знак на
некоја системска болест. Најчесто се јавува меѓу 20 и 60
години, при што почесто ги зафаќа жените. Над 50% од
сличаевите се јавува билатерално. Ако на време се
дијагностицира и правилно се лекива, последиците не мора
да бидат инфаустни по окото. Иако се работи за тешка и
деструктивна болест, постојат случаи кај кои болеста се
одвива благо и бенигно.
Класификација
- Склеритите генерално се делат на предни и задни.
Додека предните склеритиси се диференцирани како:
1. Дифузен – е најбенигна форма од сите воспаленија на белката и најмалку асоцира со некоја
тешка системска болест. Инфламацијата може да зафаќа само еден дел но може да се протега
и низ целиот преден дел сегмент на склерата. Постои едем кој го попречува прегледот на
склерата.
2. Јазлести – нодуларен - се карактеризира со појава на јазол, кој е сместен длабоко во
склерата, по боја црвен, сосема имобилен, одлепен од еписклерата. Често постојат повеќе
сепартирани нодули.
3. Некротичен – претставува најдеструктивната форма од сите видови на болеста. На местото
на воспаление белката е едематозна, аваскулирана. Инфламацијата може да остане
локализирана или да се шири во сите правци зафаќајќи поголема површина или го зафаќа
целиот преден сегмент на окото. Аваскулизираната зона некротизира и склерата исчезнува.
КОСТА ЗАМАНОВСКИ АЛЕКСАНДАР ЛОНГУРОВ ИЛИЈА ВАЉАКОВ ХРИСТИЈАН ЈОВИЧИНАЦ 40
OПШТА ОФТАЛМОЛОГИЈА КОСТА ЗАМАНОВСКИ
ВТОР КОЛОКВИУМ
Глауком
Класификација на глаукомот
1. Примарен глауком
***Глауком заради затварање на аголот
А) Glaucoma acutum
Б) Glaucoma angulare chronicum
В) Plato iris glaucoma
****Глауком со отворен агол
А) Glaucoma simplex
Б) Glaucoma sine tension
В) glaucoma capsulare
Г) Glaucoma Pigmentosum
2. Секундарен
3. Конгенитален
4. Апсолутен глауком
А) Glaucoma acutum
Почесто се јавува кај жени во поодминати години. Почнува ненадејно обично после подолго
задржување во темна просторија кога доажа до ширење на зеницата или после емоционален
потрес. Како последица на дилатацијата коренот на ирисот налегнува на иридокорнеалниот агол
и го затвора патот за одливање на очната водичка. Болниот чуствува многу јака болка која се
шири околу окото и во слепоочницата на истрата страна на главата и се протега се до темето.
Пациентот е вознемирен има наузеа или повраќа, постои општа слабост проследена со
брадикардија. Ако болниот погледно кон извор на светлина на светилката гледа бои од
виножито, зафатеното око непрекинато солзи и е намалена видната острина. За сите симптоми
и карактеристики види во табелата. ИОП кај акутниот глауком е многу висок од 60 – 75 mmHg.
Етиопатогенеза: акутниот глауком се јавува кај луѓе кои од раѓање имаат плитка предна комора.
Во сушност целата иридолентална бариера е поместена напред. Во ваквислучаи доволно е еден
провикативен момент што ќе доведе до ширење на зеницата и да се развие кл.слика на акутен
глауком. Луѓето кои наследуваат плитка предна коморо обично имаат смалени димензии на
роговицата.
Терапија: терапијата на акутен глауком е конзервативна која се состои со итна апликација на
средства кои ја стеснуваат зеницата како што се pilocarpine 1-4%, eserin 0,5%. Миотиците на
почетокот се капат на секој 5 мин од кога ќе се подигне миозата на секој половина час.
Паралелно заедно со миотониците се даваат и инхибитори на карбонска анхидраза. Во
терапијата на глаукомот се вклучува и еден кортикостероид. Покрај конзервативната терапија
постои и хирушки третман на глаукомот при што се прави иридектомија како алтернативен пат
за поминување на очната водичка од задната во предната комора. Иридектомијата се работи
или со ласер или со скалпел.
КОСТА ЗАМАНОВСКИ АЛЕКСАНДАР ЛОНГУРОВ ИЛИЈА ВАЉАКОВ ХРИСТИЈАН ЈОВИЧИНАЦ 46
OПШТА ОФТАЛМОЛОГИЈА КОСТА ЗАМАНОВСКИ
В) glaucoma capsulare
- капсуларниот глауком се јавува како резултат на акумулација на депозити на лушпест или
филаментозен материјал по предната капсула на леќата, но исто така и по работ на пупилатам
по пигментираниот епител на ирисот и по епителот на цилјарното тело. Овде депозитите се
нарекуваат псевдоексфолијации. Лекувањето е исто како кај примарниот хроничен глауком но
успехот е многу помал.
Г) Glaucoma Pigmentosum
- пигментниот глауком многу ретко се јавува и тоа кај пациенти со есенцијална атрофија на
пигментниот епител на ирисот. Кај нив пигментните клетки во голем број се откинуваат од своето
лежиште на задната страна ан шареницата и носени од очната водичка го затнуваат
иридокорнеалниот трабекулум и го отежнуваат нормалното одлевање на водичката.
Пигментираниот глауком обично се јавува кај миопија. Лекувањето оди различно од кај
хроничниот глауком поради тоа што миопиите не може да ги поднесат миотиците.
2. Секундарен
- секундарниот глауком се јавува во текот или како последица на некое друго заболување. И кај
овој тип на глауком зголемувањето на ИОП е предизвикано поради тоа е оневозможено
излевањето на очната водичка. Болести од кои може да се јаве секундарен глауком се:
зголемена или дислоцирана леќа предизвикано од интраокуларни тумори, создавање на пречки
во трабекулумот, опстукција со инфламаторни клетки, трауматски повреди при што настанува
контусија на трабекулумот. Секундарниот глауком настанува исто така и при: atrophia iridis
progressive, iridocyclitis hypertensive и други.
3. Конгенитален
- се манифестира при раѓање на бебето или наргу
после тоа. Се јавува како резултат на слабо развиен
одливен систем во корниот агол или целосно отсуство
на шлемов канал.
Клиничка слика: доста карактеристична каде детето
има големи очи, на кои доминираат големи роговици,
очите се солзни на детето му смета светлина, има
изразен блефароспазам. Првични симптоми се едем
на роговицата. ИОП е зголемен но не многу зато што
тврдите обвивки на окото се сеуште се растегливи па самите се шират. Подоцна се јавува и
намалување на видната острина. Заболувањето е наследно кое се наследува автосомно
рецесивно.
Терапијата на вродениот глауком воглавно е хирушка.
4. Апсолутен глауком
- Со поимот апсолутен глауком го означуваме секое око кај кое видната острина е целосно
изгасната. Сите видови на глауком вклучувајќи го и вродениот може да завршат со
апсолутен глауком. При ова заболување освен присуството на многу зголемен очен
притисок присутни се и дегенеративни промени на роговицата со улцерации по пвршината
и со стафилом на склерата. Бидејќи функцијата на видот е дефинитивно изгубена и ако
болниот има болки трепија за апсолутен глауком е енуклеација на очното јаболко.
Ретина
Ретината или мрежницата на окото е
тенка транспарентна мембрана
сместена во највнатрешно од обвивките
на очното јаболко. Предметот кој го
гледаме на ретината се отсликува многу
мал, според некои мислења дури 1000
пати помал завртен наопаку. Според
функцијата која ја врши ретината е
составена од 2 дела: оптички и слеп
дел. Оптичкиот дел се протега од
оптичкиот нерв до парс плана. Тука
завршува сензорниот дел на ретината.
На ова место внатрешната гранична
мембрана се спушта на површината на парс плана од цилијарното тело.
Заболувањата на ретината настануваат и еволуираат без болки бидејќи нема сензитивни нервни
влакна.
Retinopathia praematurorum кај прематорни бебиња
со мала ТТ или кај бебиша кои биле во инкбатор.
Болеста почнува да се развува од 12 недела се до 36
недела. Ако бебето се роди порано од 36 недела и се
стави во инкубатор со висок процент на О2, незрелата
крвна мрежа на бебето реагира со вазоконстрикција и
инхибиција на натамошната циркулација. Првите
знаци се јавуваат после првиот месец од раѓањето.
Афицирани се двете очи, најчесто симетрично.
Симптомите се потешки колку детето е порано родено.
Терапија: Високи дози на Вит А, фотокоагулација и
криопексија.
Retinopatia hipertensiva
Доаѓа до задебелување на ѕидот и стеснување на
луменот на артериолите, понатаму затнување на
капиларите, појава на ексудат.
Прв степен нема промени.
Втор степен-Лесно стеснување.
Трет степен изразено стеснување и Четврт
стадуиум промени на фундусот и едем на дискот на
очниот нерв.
Retinoblastoma – најчест
интраокуларен тумор во детската
возраст. Детето на болното око не
гледа добро, не ги фиксира ликовите и
предметите, почнува да страбира и на
очното дно има величаста творба во
форма на плочка или топче која
проминира во стакловината. Се јавува
белкаст рефлекс од зеницата ( leucoria
), пупилата се проширува и не реагира
на светлина, со растот на туморската
маса се зголемува интра окуларниот
притисок, болки, фотофобија, многу
брзо расте и може да метастазира во ендокраниумот. Терапија: енуклеација ако се двете очи
зафатени се прави енуклеација на едното кое е прво нападнато а потоа второто се третира на
повеќе начини и тоа најчесто со зрачење. Малите тумори ограничени на ретина се третираат со
ласер. Хемотерапија се дава по енуклеацијата.
ПОВРЕДИ
Contusio orbitae – се манифестира со ретробулбарен хематом, егзофталмус, потребна е
декомпресија.
Contusio bulbi- со тап предмет, окото е интактно, интензивна болка, цилијарна инјекција,
хифема и зголемен ИОП.
Corpus alienum conjuctivae- силна болка,окото е иритирано , солзно, фотофобија,
блефароспазам, симптомите се појачуваат при треперење.
Corpus alienum corneae- блага до интензивна болка под горниот капак која се засилува при
трепкање цилијарна инјекција, епифора, фотофобија, блефароспазам.
Терапија-површните тела најдобро е да се отстранат со иригација , доколку не успее механички
со локална анестезија.
ПЕНЕТРАНТНИ ПОВРЕДИ без пролапс и со пролапс на увеа, леќа или стаклесто тело, имаат
само влезна рана.
ПЕРФОРИРАНИ ПОВРЕДИ имаат влезна и излезна рана најчесто како резултат на повреди со
игла нож проектил кои со голема брзина влегуваат во очното јаболко.
OPHTALMIA SYMPHATICA-се јавува како тежок грануломатозен увеит на двете очи, како
резултат на пенетрантна повреда на окото без разлика дали е видлива или не .Симптомите се
слични на акутниот иридоциклит цилијарна инјекција, преципитати, ексудација во предна
комора, со задни синехии и опацитет во стакловината на повреденото око.. На симпатизираното
здраво око , фотофобија, пореметена акомодација, цилијарна инјекција, ексудација во предна
комора, задни синехии и опацитет на стакловината.Увеит на здравото око перзистира и после
лекување на здравото. ТЕРАПИЈА атропин, кортико, топли облози, аб од широк спектар,
навремена енуклеација на повреденото ткиво.
ХЕМИСКИ ИЗГОРЕНИЦИ
АЛКАЛИИ-гасена вар, детергенти доведува до коликвациона некроза со тенденција за ширење
и продирање.
КИСЕЛИНИ- денатурација и коагулопатија на протеини и коагулациона некроза која продира
помалку во длабочина за разлика од алкалиите.
Терапија- отстранување на штетниот агенс локална анестезија измивање со физиолошки,
атропин и фенилефрин за ширење на зеница .АБ од широк спекар , вазодилататорни капки,
следење на ИОП и терапија на секундарен глауком доколку се појави.
ТЕРМИЧКИ ПОВРЕДИ – од пламен топло масло, пареа, воздух
Ist.хиперемија на коњуктива, и едем на корнеа
IIst.хемоза на коњуктива и длабоки слоеви на корнеа.