WIKANG

FILIPINO
KASAYSAYAN AT
PAG-UNLAD
PANAHON NG MGA KATUTUBO
Alibata o baybayin ang tawag sa
katutubong paraan ng sa katutubong
paraan ng pagsulat pagsulat

Binubuo ito ng labimpitong (17) titik: tatlong

(3) (17) titik: tatlong (3) patinig at labing-apat
(14) patinig at labing-apat (14) na katinig na
katinig
PANAHON NG MGA KATUTUBO
Ang mga katinig ay binibigkas na may kasamang tunog ng na may
kasamang tunog ng patinig na /a/. Kung nais patinig na /a/. Kung nais
basahin o bigkasin ang mga basahin o bigkasin ang mga katinig na
kasama ang tunog katinig na kasama ang tunog na /e/ o /i/, nilalagyan ang
na /e/ o /i/, nilalagyan ang titik ng tuldok sa titik ng tuldok sa itaas itaas .

Samantala, kung ang tunog ng Samantala, kung ang tunog ng /o/ o /u/ ang
nais isama sa /o/ o /u/ ang nais isama sa pagbasa ng mga katinig, tuldok
pagbasa ng mga katinig, tuldok sa sa ibaba ibaba nito ang inilalagay. nito
ang inilalagay
PANAHON NG MGA KATUTUBO
Samantala, kung ang nais kaltasin ay ang
anumang tunog kaltasin ay ang anumang
tunog ng patinig na kasama ng katinig ng
patinig na kasama ng katinig sa hulihan ng
isang salita, sa hulihan ng isang salita,
ginagamitan ito ng panandang
ginagamitan ito ng panandang kruz (+)
bilang hudyat sa kruz (+) bilang hudyat sa
pagkakaltas ng huling tunog. pagkakaltas
ng huling tunog
PANAHON NG MGA KATUTUBO
Gumagamit ng dalawang pahilis na guhit // sa hulihan ng
na guhit // sa hulihan ng pangungusap bilang hudyat ng
pangungusap bilang hudyat ng pagtatapos nito.
pagtatapos nito.
PANAHON NG MGA KASTILA
Maraming pagbabago ang naganap at isa na rito ang sistema ng ating isa
na rito ang sistema ng ating pagsulat. pagsulat.

Ang dating alibata ay napalitan ng Alpabetong Romano na binubuo

naman Alpabetong Romano na binubuo naman ng 20 titik, limang (5)
patinig at ng 20 titik, limang (5) patinig at labinlimang (15) katinig.
labinlimang (15) katinig.

a, e, i, o, u b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, w, y m, n, ng, p, r, s, t, w, y
PANAHON NG MGA KASTILA
Pagpapalaganap ng Kristiyanismo ang isa sa Kristiyanismo ang isa sa
naging layunin ng pananakop ng naging layunin ng pananakop ng mga
Kastila. mga Kastila.

Ngunit nagkaroon ng suliranin hinggil sa komunikasyon. hinggil sa

komunikasyon.

Nagtatag ang Hari ng Espanya ng mga paaralang magtuturo ng ng mga

paaralang magtuturo ng wikang Kastila sa mga Pilipino wikang Kastila sa
mga Pilipino ngunit ito ay tinutulan ng mga ngunit ito ay tinutulan ng mga
prayle. prayle.
PANAHON NG MGA KASTILA
Ang mga misyonerong Kastila mismo ang nag-aral ng mga wikang
katutubo. ang nag-aral ng mga wikang katutubo.

Mas madaling matutuhan ang wika ng isang rehiyon kaysa ituro ito sa
isang rehiyon kaysa ituro ito sa lahat ang Espanyol. lahat ang Espanyol.

Higit na magiging kapani-paniwala at mabisa kung ang isang banyaga

ay at mabisa kung ang isang banyaga ay nagsasalita ng katutubong
wika. nagsasalita ng katutubong wika.
PANAHON NG MGA KASTILA
Ang mga prayle’y nagsulat ng mga diksyunaryo at aklat-panggramatika,
diksyunaryo at aklat-panggramatika, katekismo at mga kumpesyonal
para sa katekismo at mga kumpesyonal para sa mabilis na pagkatuto nila
ng mabilis na pagkatuto nila ng katutubong wika katutubong wika

Naging usapin ang tungkol sa wikang panturong gagamitin sa mga

Pilipino. panturong gagamitin sa mga Pilipino.
PANAHON NG MGA KASTILA
Inatas ng Hari na ipagamit ang wikang katutubo sa pagtuturo ng
katutubo sa pagtuturo ng pananampalataya subalit hindi naman
pananampalataya subalit hindi naman ito nasunod. ito nasunod.

Gobernador Tello – turuan ang mga Indio ng wikang Espanyol Indio ng

wikang Espanyol

Carlos I at Felipe II – kailangang maging bilinggwal ang mga Pilipino

maging bilinggwal ang mga Pilipino
PANAHON NG MGA KASTILA

Carlo I – ituro ang doktrinang Kristiyana sa pamamagitan ng wikang

Kristiyana sa pamamagitan ng wikang Kastila Kastila

Noong Marso 2, 1634, muling inulit ni Haring Felipe II ang utos tungkol sa
Haring Felipe II ang utos tungkol sa pagtuturo ng wikang Kastila sa lahat
ng pagtuturo ng wikang Kastila sa lahat ng katutubo katutubo
PANAHON NG MGA KASTILA
Hindi naging matagumpay ang mga kautusang nabanggit kung kaya si
Carlos kautusang nabanggit kung kaya si Carlos II ay naglagda ng isang
dekrito na II ay naglagda ng isang dekrito na inuulit ang mga probisyon sa
mga inuulit ang mga probisyon sa mga nabanggit na batas. Nagtakda rin
siya ng nabanggit na batas. Nagtakda rin siya ng parusa para sa mga hindi
susunod dito. parusa para sa mga hindi susunod dito.

Noong Disyembre 29, 1792, nilagdaan ni Carlos IV ang isa pang dekrito na
nag- Carlos IV ang isa pang dekrito na nag- uutos na gamitin ang wikang
Kastila sa uutos na gamitin ang wikang Kastila sa mga paaralang itatatag
sa lahat ng mga mga paaralang itatatag sa lahat ng mga pamayanan ng
Indio. pamayanan ng Indio.
PANAHON NG PROPAGANDA
Sa panahong ito, marami na ring mga Pilipino ang naging matindi ang
damdaming Pilipino ang naging matindi ang damdaming nasyonalismo.
Nagtungo sila sa ibang nasyonalismo. Nagtungo sila sa ibang bansa
upang kumuha ng mga karunungan. bansa upang kumuha ng mga
karununungan.

Dr. Jose Rizal, Graciano Lopez-Jaena, Antonio Luna, Marcelo H. del Pilar
Antonio Luna, Marcelo H. del Pilar
PANAHON NG PROPAGANDA
Sa panahong ito ay maraming akdang naisulat sa wikang Tagalog.
Pawang mga naisulat sa wikang Tagalog. Pawang mga akdang
nagsasaad ng pagiging makabayan, akdang nagsasaad ng pagiging
makabayan, masisidhing damdamin laban sa mga Kastila masisidhing
damdamin laban sa mga Kastila ang pangunahing paksa ng kanilang
mga ang pangunahing paksa ng kanilang mga isinulat. isinulat.
PANAHON NG MGA AMERIKANO
Nagsimula na naman ang pakikibaka ng mga Pilipino nang dumating
ang mga mga Pilipino nang dumating ang mga Amerikano sa
pamumuno ni Almirante Amerikano sa pamumuno ni Almirante
Dewey Dewey.

Ginamit nilang instrumento ang edukasyon na sistema ng publikong

edukasyon na sistema ng publikong paaralan at pamumuhay na
demokratiko paaralan at pamumuhay na demokratik.

Mga gurong sundalo na tinatawag na Thomasites ang mga naging guro

noon. Thomasites ang mga naging guro
PANAHON NG MGA AMERIKANO
Naniniwala ang mga kawal Amerikano na
mahalagang mga kawal Amerikano na
mahalagang maipalaganap agad sa kapuluan
ang maipalaganap agad sa kapuluan ang
wikang Ingles upang madaling wikang Ingles
upang madaling magkaunawaan ang mga
Pilipino at magkaunawaan ang mga Pilipino at
WILLIAM CAMERON
Amerikano Amerikano
FORBES
PANAHON NG MGA AMERIKANO
Nagtatag ng lupon si Mc Kinley na pinamumunuan ni
Schurman na ang layunin pinamumunuan ni
Schurman na ang layunin ay alamin ang
pangangailangan ng mga ay alamin ang
pangangailangan ng mga Pilipino Pilipino

Isang pambayang paaralan ang kailangan ng mga

Pilipino ng mga Pilipino WILLIAM MCKINLEY
Mas pinili ng mga lider-Pilipino na gamitin bilang
wikang panturo ang gamitin bilang wikang
panturo ang Ingles Ingles
PANAHON NG MGA AMERIKANO

Naniniwalang ang lahat ng sabjek sa

primaryang baitang, ng sabjek sa primaryang
baitang, kahit na ang Ingles ay dapat ituro sa
kahit na ang Ingles ay dapat ituro sa
pamamagitan ng diyalektong lokal
pamamagitan ng diyalektong lokal
JORGE BOCOBO
PANAHON NG MGA AMERIKANO
Isang Amerikanong Superintende – kahit na
napakahusay Superintende – kahit na napakahusay
ang maaaring pagtuturo sa wikang ang maaaring
pagtuturo sa wikang Ingles ay hindi pa rin ito
magiging Ingles ay hindi pa rin ito magiging wikang
panlahat dahil ang mga wikang panlahat dahil ang
mga Pilipino ay may kani-kaniyang wikang Pilipino
ay may kani-kaniyang wikang bernakular na
nananatiling ginagamit bernakular na nananatiling NAJEEB MITRY
ginagamit sa kanilang mga tahanan at sa iba sa SALEEBY
kanilang mga tahanan at sa iba pang pang-araw-
araw na gawain pang pang-araw-araw na gawain
PANAHON NG MGA AMERIKANO

naniniwalang epektibong gamitin ang mga

wikang gamitin ang mga wikang bernakular sa
pagtuturo sa mga bernakular sa pagtuturo sa
mga Pilipino Pilipino

GEORGE CHARLES
BUTTE
PANAHON NG MGA AMERIKANO
naniniwalang epektibong gamitin ang mga wikang
gamitin ang mga wikang bernakular sa pagtuturo sa
mga bernakular sa pagtuturo sa mga Pilipino Pilipino

Labag man sa iniutos ni Mc Kinley na gamiting

wikang Kinley na gamiting wikang panturo ang mga
wikang panturo ang mga wikang bernakular sa mga
paaralan ay bernakular sa mga paaralan ay nanatili pa
rin ang Ingles na nanatili pa rin ang Ingles na wikang GEORGE CHARLES
panturo at pantulong wikang panturo at pantulong BUTTE
naman ang wikang rehiyonal naman ang wikang
rehiyonal
PANAHON Sa pagnanais na burahin ang anumang

NG impluwensiya ng mga Amerikano,

HAPONES
Ito ang panahong
namayagpag ang panitikang
Tagalog. panitikang Tagalog.
impluwensiya ng mga Amerikano, ipinagamit
nila ang katutubong wika ipinagamit nila ang
katutubong wika partikular ang wikang Tagalog
sa partikular ang wikang Tagalog sa pagsulat ng
mga akdang pampanitikan. pagsulat ng mga
akdang pampanitikan.
Ipinatupad nila ang Order Militar Blg. 13 na nag-
uutos na gawing Blg. 13 na nag-uutos na gawing
opisyal na wika ang Tagalog at opisyal na wika
ang Tagalog at wikang Hapon wikang Hapon
PANAHON NGA MALASARILING PAMAHALAAN

Saligang Batas noong 1935, Seksyon 3, Artikulo XIV – “Ang Kongreso

ay Artikulo XIV – “Ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo
sa gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pagpapatibay ng isang pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang
wikang pambansa na batay sa isa sa wikang pambansa na batay sa
isa sa mga umiiral na katutubong wika.” mga umiiral na katutubong
wika.”
PANAHON NGA MALASARILING PAMAHALAAN

Dahil sa probisyong ito, itinatag ni Pangulong Quezon

ang Surian ng Wikang Pambansa na ngayon ay
Sentro ng Wikang Filipino upang mamuno sa pag-
aaral sa pagpili ng wikang pambansa.

MANUEL L. QUEZON