Professional Documents
Culture Documents
Fil10 - Q1 - Mod2 - Mga Akdang Pampanitikan Sa Mediterranean Parabula - Version3
Fil10 - Q1 - Mod2 - Mga Akdang Pampanitikan Sa Mediterranean Parabula - Version3
Filipino
Unang Markahan – Modyul 2
Mga Akdang Pampanitikan ng
Mediterranean
(PARABULA)
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito
ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anumang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Filipino
Unang Markahan – Modyul 2
Mga Akdang Pampanitikan ng
Mediterranean
(PARABULA)
KAHON NG KATUGUNAN
ii
Talaan ng Nilalaman
Takip ng Pahina Pahina
Pahina ng Karapatang-Ari
Pahina ng Pamagat
Talaan ng Nilalaman
Paunang Salita
Aralin 1- Parabula at Elemento ng Parabula
Alamin 1
Subukin 2
Balikan 3
Tuklasin 4
Suriin 5
Pagyamanin 6
Isaisip 7
Isagawa 8
Tayahin 9
Karagdagang Gawain 11
Aralin 2 - Ang Tusong Katiwala
Alamin 12
Subukin 13
Balikan 15
Tuklasin 15
Suriin 16
Pagyamanin 17
Isaisip 17
Isagawa 18
Tayahin 19
Karagdagang Gawain 21
Aralin 3 - Pagsasalaysay at Pang-ugnay
Alamin 22
Subukin 23
Balikan 25
Tuklasin 25
Suriin 26
Pagyamanin 27
Isaisip 27
Isagawa 28
Tayahin 29
Karagdagang Gawain 31
iii
Aralin 4- Mensahe ng Butil ng Kape
Alamin 32
Subukin 33
Balikan 34
Tuklasin 35
Suriin 36
Pagyamanin 37
Isaisip 38
Isagawa 38
Tayahin 39
Karagdagang Gawain 41
Aralin 5- Lingguhang Pangwakas na Gawain
Alamin 42
Balikan 42
Tayahin 43
Susi sa Pagwawasto 44
Sanggunian 46
iv
Paunang Salita
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 10 ng Alternative Delivery Mode
(ADM) Modyul para sa Unang Markahan hinggil sa mga Akdang Pampanitikan ng
Mediterranean, ang Parabula.
v
Para sa mag-aaral:
vi
Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong panibagong
Karagdagang gawain upang pagyamanin ang iyong kaalaman o
Gawain
kasanayan sa natutuhang aralin.
Susi sa Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat ng mga
Pagwawasto
gawain sa modyul.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
vii
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng
makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay
na mga kompetensi. Kaya mo ito!
Ang modyul na ito ay dinisenyo at nilikha kung saan una sa isip ng manunulat ang
kaalamang malilikom mo bilang mag-aaral. Ito ay ginawa upang makatulong sa iyo
na matutunan ang Parabula at Mahahalagang Elemento nito, Parabula: Ang Tusong
Katiwala. Isang parabula mula sa Kanluran. Ang Pagsasalaysay at Pag-ugnay, Ang
mensahe ng Butil ng Kape at Lingguhang Pangwakas na Gawain. Sinasaklaw ng
modyul na ito na magamit ang iba’t ibang sitwasyong pangkaalaman. Ang wikang
ginamit ay kumikilala sa pagkakaiba ng antas ng talasalitaan ng mga mag-aaral na
katulad mo. Ang mga aralin ay inihanay upang makasunod sa istandard na
pagkakasunod-sunod sa asignatura. Ganoonpaman, ang pagkakasunod-sunod ng
iyong mga binasa ay maaaring mabago batay sa uri ng teksbuk o sanggunian na
iyong ginagamit.
viii
Aralin
ALAMIN
1
SUBUKIN
5. Ito ang matututunan ng isang tao matapos mabasa ang isang kuwento.
A. aral C. tagpuan
B. banghay D. tauhan
2
10. Kuwentong parabula tungkol sa isang taong matulungin kahit hindi niya
ito kaano-ano.
A. Ang Alibughang Anak C. Ang Matalinong Haring si Solomon
B. Ang Mabuting Samaritano D. Parabula ng Nawawalang Tupa
13. Parabulang tungkol sa isang anak na nalihis ang landas at muling bumalik sa
piling ng ama.
A. Ang Alibughang Anak C. Ang Mabuting Samaritano
B. Ang Matalinong Haring si Solomon D. Parabula ng Nawawalang Tupa
14. Karamihan sa mga talinghagang nasa Bibliya ay mga kuwentong sinabi ni ____.
A. Hesus C. Maria
B. Matthew D. Pedro
BALIKAN
3
TUKLASIN
Isa itong maikling salaysay na maaaring nasa anyong patula o prosa na malimit
nangangaral o nagpapayo hinggil sa isang pangyayari na kadalasang
isinasalarawan ang isang moral o relihiyosong aral. Taliwas sa pabula, ang parabula
ay walang inilalahok na tauhang hayop, halaman, bagay, at puwersa sa kalikasan
na pawang kumikilos at nagsasalita gaya ng tao. Ang katangian nito ay pagiging
isang kwentong naglalahad o nagpapakita ng kung paanong katulad ang isang
bagay sa iba pang bagay. Karamihan sa mga talinghagang nasa Bibliya ay mga
kuwentong sinabi ni Hesus, na nagtuturo ng kung ano ang katangian ng Kaharian ng
Diyos.
Ang parabula ay realistikong banghay at ang mga tauhan ay tao. Ang mga parabula
ay may tonong mapagmungkahi at maaaring may sangkap ng misteryo. Mula sa
Elements of Literature nina Holt et. al. 2008. Texas, USA Halimbawa ng mga
Parabula:
• Ang Alibughang Anak
• Parabula ng Sampung Dalaga
• Ang Mabuting Samaritano
• Parabula ng Nawawalang Tupa
• Pinatigil ni Jesus ang Bagyo sa Lawa
• Pinagaling ni Jesus ang Sampung Ketongin
• Ang Talinghaga Tungkol sa Pariseo at Publikano
• Talinghaga Tungkol sa Tatlong Alipin
ELEMENTO NG PARABULA
Apat na Elemento o Bahagi ng Parabula:
1. Tauhan
• Sila ang gumaganap sa isang kuwento na hinango sa Banal na Bibliya
na maaaring makapagbigay ng magandang aral sa mambabasa.
2. Tagpuan
• Ito ang pinangyarihan ng isang kuwento. Maaaring ito ay tumutukoy sa lugar
na pinagdausan ng kuwento, oras at panahon.
• Sa parabula madalas hindi agad nasasabi ang tagpuan ng kuwento o may mga
pagkakataong hindi na ito nababanggit sa parabula.
3. Banghay
• Ito ang paglalahad ng pagkasunud-sunod ng mga pangyayaring naganap sa
kuwento
4. Aral o magandang kaisipan
• Ito ang matututunan ng isang mambabasa matapos mabasa ang isang kuwento.
• Marami ang gustong iparating ng parabula sa atin kaya dapat natin
itong isabuhay lalo pa at ito ay nakasulat sa banal na Bibliya
4
SURIIN
5
PAGYAMANIN
Sinabi ng ikalawa: “Hindi! Ang buhay na bata ay akin, ang patay ay sa kaniya!”
Nagtalo sila. Ano ang gagawin ni Solomon?
Nagpakuha siya ng espada at sinabi, “Hatiin natin ang bata sa dalawa, at bigyan ang
mga babae ng tigkakalahati!”
Ang tunay na ina ay sumigaw: “Huwag! Huwag ninyong patayin ang bata! Ibigay na
lang ninyo sa kaniya!” Pero ang ikalawa ay nagsabi, “Sinuman sa amin ay huwag
ninyong bigyan; sige hatiin ninyo ang bata.”
Kaya sinabi ni Solomon, “Huwag ninyong patayin ang bata! Ibigay siya sa unang
babae. Siya ang tunay na ina.” Alam ito ni Solomon kasi mahal-na-mahal ng tunay
na ina ang bata kaya payag siyang ibigay ito sa ikalawang babae huwag lang itong
mamatay. Nang mabalitaan ito ng bayan, tuwang-tuwa sila sa pagkakaroon ng
gayon katalinong hari.
Nang si Solomon ang hari, pinagpala ng Diyos ang bayan. Marami silang pagkain.
Nagsusuot sila ng magagandang damit at nakatira sila sa magagandang bahay.
Sagana sila.
6
Gawain 1: Pag-ugnayin batay sa naunawaan mong mensahe sa parabula. Ilahad
ang mga bahagi/ pangyayaring nagsasaad ng kabutihan, katotohanan at
kagandahang asal. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
Kagandahang Asal
Parabula: Ang
Matalinong
Katotohanan Kabutihan
Haring si
Solomon
ISAISIP
Gawain 2: Patunayan Mo! Tingnan natin kung ano ang inyong mga natutuhan
sa aralin. Punan ng tamang salita ang patlang. Isulat ang tamang
sagot sa sagutang papel.
7
ISAGAWA
8
TAYAHIN
5. Ito ang matututunan ng isang tao matapos mabasa ang isang kwento.
A. aral C. banghay B. tagpuan D. tauhan
9
10. Kuwentong parabula tungkol sa isang taong matulungin kahit hindi niya ito
kaanu-ano.
A. Ang Alibughang Anak C. Ang Matalinong Haring si Solomon
B. Ang Mabuting Samaritano D. Parabula ng Nawawalang Tupa
13. Parabulang tungkol sa isang anak na nalihis ang landas at muling bumalik sa
piling ng ama.
A. Ang Alibughang Anak C. Ang Mabuting Samaritano
B. Ang Matalinong Haring si Solomon D. Parabula ng Nawawalang Tupa
14. Karamihan sa mga talinghagang nasa Bibliya ay mga kuwentong sinabi ni ____.
A. Hesus C. Maria
B. Matthew D. Pedro
10
KARAGDAGANG GAWAIN
11
Aralin
Panitikan: Ang Tusong Katiwala 2
Ang araling ito ay nagtatalakay tungkol sa “Ang Tusong Katiwala”. Ang araling iyong
babasahin ay magbibigay sa iyo ng aral. Ang pagtitiwala ay mahalaga sa isang tao.
Sana ay marami kayong matutunan at makukuhang impormasyon sa modyul na ito.
Hangad namin na mahahasa at madadagdagan ang inyong kaalaman mula sa mga
impormasyong ibinahagi namin.
ALAMIN
Ang modyul na ito ay ginawa at isinulat para sa iyo. Sa pamamagitan nito tutulungan
ka na mas lalo pang mabigyan ng malalim na kahulugan at maintindihan ang nais
ipabatid ng parabula.
Sinasaklaw ng araling ito ang paghihinuha sa nilalaman, elemento at kakayahan ng
akdang binasa na kahit anong uri ng sitwasyon na kinakaharap natin ay madali mo
itong magamit bilang mag-aaral. Ang mga salitang/lenguwaheng ginamit ay madali
lang maintindihan ng mga mag-aaral. Ang mga leksyon ay inayos alinsunod sa
tamang pagkakasunod-sunod ng kurso. Subalit ang pagkakasunod-sunod nito ayon
sa inyong nabasa ay maaaring magkapalit batay sa teksbuk na ginagamit natin
ngayon,
12
SUBUKIN
13
10. “Walang aliping maaaring maglingkod nang sabay sa dalawang
panginoon. Anong ibig sabihin nito?
A. malungkot C. nagmamalaki
B. pagmamahal D. sakim
15. “Kaya’t sinasabi ko sa inyo, gamitin ninyo ang __________ ng mundong ito
sa paggawa ng mabuti.”
A. buhay C. kayamanan
B. katawan D. utak
Magaling! Ngayon,
simulan na natin ang
paksang-aralin sa araw
na ito
14
BALIKAN
TUKLASIN
Sa bahaging ito, basahin mo ang isa pang halimbawa ng parabula. Nais kong
bigyan mo ng pansin ang pagkakahabi ng mga pangyayari upang masagot
mo ang pokus na tanong: Bakit mahalagang maunawaan at mapahalagahan
ang parabula bilang akdang pampanitikan?
Nagsalita uli si Hesus sa kaniyang mga alagad, “May taong mayaman na may isang
katiwala. May nagsumbong sa kaniyang nilulustay nito ang kaniyang ari-arian. Kaya’t
ipinatawag niya ang katiwala at tinanong, ‘Ano ba itong naririnig ko tungkol sa iyo?
Ihanda mo ang ulat ng iyong pangangasiwa sapagkat tatanggalin na kita sa iyong
tungkulin. Sinabi ng katiwala sa kanyang sarili, “Ano ang gagawin ko? Aalisin na ako
ng aking amo sa pangangasiwa. Hindi ko kayang magbungkal ng lupa; nahihiya
naman akong magpalimos. Alam ko na ang aking gagawin! Maalis man ako sa
pangangasiwa ay may tatanggap naman sa akin sa kanilang tahanan!”
Isa-isa niyang tinawag ang mga may utang sa kaniyang amo. Tinanong niya ang
una, “Magkano ang utang mo sa aking amo?” Sumagot ito, “Isandaang tapayang
langis po.” “Heto ang kasulatan ng iyong pagkakautang. Dali! Maupo ka’t palitan mo,
15
gawin mong limampu,” sabi ng katiwala. At tinanong naman niya ang isa, “Ikaw,
gaano ang utang mo?” Sumagot ito, “Isandaang kabang trigo po.” “Heto ang
kasulatan ng iyong pagkakautang,” sabi niya. “Isulat mo, walumpu.” Pinuri ng amo
ang tusong katiwala dahil sa katalinuhang ipinamalas nito. Sapagkat ang mga
makasanlibutan ay mas mahusay gumawa ng paraan kaysa mga maka-Diyos sa
paggamit ng mga bagay ng mundong ito.
At nagpatuloy si Hesus sa pagsasalita, “Kaya’t sinasabi ko sa inyo, gamitin ninyo
ang kayamanan ng mundong ito sa paggawa ng mabuti sa inyong mga kapwa
upang kung maubos na iyon ay tanggapin naman kayo sa tahanang walang
hanggan. Ang mapagkakatiwalaan sa maliit na bagay ay mapagkakatiwalaan din
sa malaking bagay, ang mandaraya sa maliit na bagay ay mandaraya rin sa
malaking bagay. Kaya kung hindi kayo mapagkakatiwalaan sa mga kayamanan ng
mundong ito, sino ang magtitiwala sa inyo ng tunay na kayamanan? At kung hindi
kayo mapagkakatiwalaan sa kayamanan ng iba, sino ang magbibigay sa inyo ng
talagang para sa inyo?” “Walang aliping maaaring maglingkod nang sabay sa
dalawang panginoon sapagkat kamumuhian niya ang isa at iibigin ang ikalawa,
paglilingkuran nang tapat ang isa at hahamakin ang ikalawa. Hindi kayo maaaring
maglingkod ng sabay sa Diyos at sa kayamanan. “Nang marinig ito ng mga
Pariseo, kinutya nila si Jesus sapagkat sakim sila sa salapi.Kaya’t sinabi niya sa
kanila, “Nagpapanggap kayong matuwid sa harap ng mga tao, ngunit alam ng
Diyos ang nilalaman ng inyong mga puso. Sapagkat ang itinuturing na mahalaga
ng mga tao ay kasuklam-suklam sa paningin ng Diyos.”
SURIIN
Ang pagtitiwala ang isa sa pinakamahirap na mawala sa isang tao. Kapag ito ay
mawala hindi ka na sigurado kung pagkakatiwalaan ka niyang muli.
Sa kuwentong “Ang Tusong Katiwala” ipinapakita sa atin na huwag maging
manloloko. Ang kanyang katiwala ay nilustay ang ari-arian ng kanyang amo. Dahil
dito ay pinagdudahan siya ng kanyang amo.
Ipinakita ni Hesus sa kanyang mga apostol at sa atin na kailangan gamitin natin ang
ating kayamanan sa tama. Huwag lokohin ang taong nagtitiwala sa iyo. Ibig ipahatid
ni Hesus na ang tao ay mas madaling gawin ang makamundong gawain kaysa
sumunod sa utos ng Diyos. Mahirap kasi maging totoo kaysa magsinungaling.
Minsan din madali natin mabubulag ang mga taong sa atin ay may tiwala.
Sinabi rin ni Hesus na walang katiwala na magsisilbi sa dalawang amo. Dahil ang
isa ay pupurihan niya at ang isa ay ipagkakanulo niya. Ibig sabihin nito hindi
pwedeng pagsabayin ang dalawa. Ang salapi at pagsisilbi sa Panginoon. Minsan
kasi ang tao ay mas gusto pang kumita ng pera kaysa pumunta sa simbahan.
Kapag panahon na ng pagpunta sa simbahan, marami na tayong ginagawa.
Nasisilaw tayo sa pera kaya minsan nalilimutan na nating magsilbi sa Diyos. Sa
panahon ngayon mas nakikita natin na kaunti lamang ang nagsisimba dahil ang iba
ay abala sa pagpapalago ng kanilang negosyo. Hindi lingid sa ating kaalaman na sa
oras ng kagipitan lamang tayo tumatawag sa Panginoon.
Huwag nating hayaan na maging alipin tayo ng salapi. Piliin natin nang maayos ang
desisyon na ating gagawin dahil nasa huli ang pagsisi.
16
PAGYAMANIN
ISAISIP
17
ISAGAWA
Kakayahan
Parabulang “Ang
Tusong Katiwala”
Elemento
Nilalaman
18
TAYAHIN
7. “Nagpapanggap kayong _____ sa harap ng mga tao, ngunit alam ng Diyos ang
nilalaman ng inyong mga puso? Punan ang nawalang salita
A. mahirap C. matuwid
B. matalino D. masipag
19
10. “Walang aliping maaaring maglingkod nang sabay sa dalawang
panginoon.” Anong ibig sabihin nito?
A. malungkot C. nagmamalaki
B. pagmamahal D. sakim
20
KARAGDAGANG GAWAIN
Ipaliwanag: _________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
21
Aralin
Pagsasalaysay at Pang-ugnay 3
Ngayong maliwanag na sa iyo ang mga bagay na pag-aaralan mo tungkol sa “Ang
Tusong Katiwala” maaari mo nang ipagpatuloy ang susunod na aralin.
ALAMIN
Ang araling ito ay ginawa at isinulat para sa iyo. Sa pamamagitan nito, tutulungan
kang mas maintindihan at magagamit ang berbal at di-berbal na estratehiya ng
pagpapahayag.
Sinasaklaw ng araling ito ang tungkol sa pagsasalaysay.
22
SUBUKIN
Basahing mabuti ang tanong. Piliin ang tamang sagot at isulat ang titik sa
iyong kwaderno.
1. Ginagamit sa pagsusunod-sunod ng pangyayari
A. pandiwa C. pang-ugnay B. pang-abay D.
pangatnig
6. Dahil sa gusto ng babae na mangitlog ang manok ng ginto, pinakain niya ang
manok hanggang sa ito ay nabundat at namatay. Anong ugali meron ang babae.
8. Laking gulat niya nang mangitlog ito. Sapagkat ang itlog ng manok na iyon ay
ginto!. Anong damdamin ang nangibabaw sa babae
14. Ano ang magiging resulta kapag ang isang tao ay sakim?
A. magiging maligaya C. maraming magmamahal sa kanya
B. magsisisi bandang huli D. walang tutulong sa kanya
24
BALIKAN
TUKLASIN
Gawain1: Alam-Nais-Natutuhan
Gayahin ang pormat ng talahanayan sa sagutang papel at isulat dito
ang hinihiling na sagot sa sumusunod:
Alam: Ano ang iyong nalalaman tungkol sa parabula at angkop na gamit
ng pang-ugnay na salita?
Nais Malaman: Ano ang gusto mong malaman tungkol sa parabula at angkop
na gamit ng pang-ugnay na salita?
Natutuhan: Batay sa talakayan, ano ang natutuhan mo tungkol sa parabula
at angkop na gamit ng pang-ugnay na salita?
(Sasagutin ito pagkatapos talakayin ang tungkol sa parabula at apangkop na pang-
ugnay).
a. Parabula a. Parabula
a. Parabula
_____________ _____________
_____________
b. Angkop na pang- b. Angkop na pang-
b. Angkop na pang-ugnay
ugnay ugnay
_____________
_____________ _____________
25
SURIIN
Alam mo ba na...
ginagamit sa pagsusunod-sunod ng pangyayari ang mga pang-ugnay o panandang
pandiskurso? Narito ang mahahalagang gamit nito:
a. Pagdaragdag at pag-iisa-isa ng mga impormasyon Ginagamit ang pang-
ugnay sa bahaging ito sa paglalahad ng pagkakasunodsunod ng mga
pangyayari o pag-iisa-isa ng mga impormasyon. Kabilang dito ang mga
salitang: pagkatapos, saka, unang, sumunod na araw, sa dakong huli,
pati, isa pa, at gayon din.
b. Pagpapahayag ng mga kaugnayang lohikal
Ginagamit ang pang-ugnay sa bahaging ito ng paglalahad ng dahilan at
bunga, paraan at layunin, paraan at resulta maging sa pagpapahayag ng
kondisyon kasi. Samantalang sa paglalahad ng bunga at resulta ginagamit
ang pang-ugnay na at kinalabasan. Kabilang na pang-ugnay sa bahaging
ito ang dahil sa, sapagkat at kaya, kung kaya, kaya naman, tuloy at bunga.
26
ISAISIP
May isang babaing nakabili ng buhay na manok sa palengke. 1.( Noong ito’y, At
nang ito’y) kanyang inuwi sa bahay upang alagaan, laking gulat niya nang
mangitlog ito. 2.(Sapagkat, Dahil) ang itlog ng manok na iyon ay ginto! Laking
tuwa ng babae sa kanyang natuklasan! Tiyak na ito ang magbibigay sa kanya ng
kayamanan! 3(Gayun pa man, Ngunit) ang manok ay minsan lang sa isang buwan
kung mangitlog. Hindi naglaon, 4. (hindi na, kaya’t) naging sapat sa karangyaang
pamumuhay ng babae ang minsan sa isang buwang pangingitlog ng manok.
5. (Upang, Nang) makarami, naisip ng babae na baka kapag pinakain niya nang
pinakain ang manok ay mas dumalas ang pangingitlog nito.6. (Dahil sa, Ganoon)
nga ang kanyang ginawa. Pinakain niya nang pinakain ang manok hanggang sa
ito’y mabundat. 7.(At dahil dito dahil sa), namatay ang kanyang kawawang manok.
Sising-sisi ang babae sa kanyang ginawa. Nang 8. (dahil sa, kaya’t) kanyang
kasuwapangan, ang manok ay namatay. 9. (Kaya, Upang) mas lalo pa siyang
nawalan.
PAGYAMANIN
27
ISAGAWA
EDUKASYON PANGARAP
PAMILYA PROPESYON
Binabati kita at
nasagutan mo ng
maayos ang mga tanong.
28
TAYAHIN
Basahing mabuti ang tanong. Piliin ang tamang sagot at isulat ang titik sa
iyong kwaderno.
1. Ginagamit sa pagsusunod-sunod ng pangyayari
A. pandiwa C. pang-ugnay B. pang-abay D.
pangatnig
6. Dahil sa gusto ng babae na mangitlog ang manok ng ginto, pinakain niya ang
manok hanggang sa ito ay nabundat at namatay. Anong ugali meron ang babae.
29
7. __________, katalinuhan ng katiwala, pinuri ng amo ang tusong katiwala. Ano
ang angkop na pang-ugnay sa pangungusap?
A. Dahil sa C. Ganoon din B. Kung ganoon D.
Sapagkat
8. Laking gulat niya nang mangitlog ito. Sapagkat ang itlog ng manok na iyon ay
ginto! Anong damdamin ang nangibabaw sa babae?
A. gulat C. lungkot B. panibugho D. tuwa
14. Ano ang magiging resulta kapag ang isang tao ay sakim?
A. magiging maligaya C. maraming magmamahal sa kanya
B. magsisisi bandang huli D. walang tutulong sa kanya
30
KARAGDAGANG GAWAIN
31
Aralin Mensahe ng Butil ng Kape
4 (Huwebes)
Mahal kong mag-aaral, maligayang bati! Nandito na tayo sa ikaapat na Aralin. Tiyak
na mas marami kang dating alam na ibig mong mapayaman pa.
Bilang tagagabay, hangad ko na mahasa at madagdagan pa ang inyong kaalaman
sa impormasyong ibinahagi sa araling na ito.
ALAMIN
32
SUBUKIN
4. Ang itlog na may puti at manipis na balat bilang proteksiyon sa likidong nasa
loob nito ay naging matigas matapos mapakuluan. Ano ang pinapahiwatig nito?
A. kumakatawan sa kahinaan
B. magiging matatag sa oras ng pagsubok
C. nagpapakita ng kabutihan ng puso subalit nabago
D. huwag pa apekto sa suliranin
7. Sa Mensahe ng Butil na Kape, ano ang pinili ng anak para harapin ang
mga suliranin sabuhay?
A. maging butil ng kape C. maging carrots
B. maging itlog D. maging mainit na tubig
33
8. Saan nagtatrabaho ang mag-ama?
A. bukirin C. ilog
B. bayan D. bahay
9. Maging isa kang butil ng kape para baling araw ikaw ay magiging _______?
A. malakas C. matatag
B. matalino D. masaya
10. Ano ang idinagdag sa mainit na tubig para magkaroon ito ng kulay?
A. asin C. itlog
B. carrots D. kape
13. Ang mag-ama ay nagtatrabaho sa kanilang bukirin. Ano ang trabaho ng mag-
ama?
A. drayber C.magsasaka
B. karpintero D. mangingisda
BALIKAN
34
Kung gusto mong umasenso sa buhay huwag itong madaliin dahil walang taong
nagtagumpay na hindi nakakaranas ng hirap. Ang pagiging matagumpay ay
sumusunod sa hakbang, hindi pupwedeng lumaktaw.
Kung gustong umangat sa buhay magsikap ng mabuti at kumayod. Huwag iaasa sa
iba ang iyong kapalaran. Hawak mo ito at ikaw ang nagmamaneho. Ikaw ang
tumatahak sa sarili momg landas.
TUKLASIN
35
itlog, at butil ng kape. Pare-pareho itong inilahok sa kumukulong tubig subalit iba-iba
ang naging reaksiyon.
Ang carrot na sa una ay matigas, malakas, at tila di matitinag subalit matapos
mailahok sa kumukulong tubig ay naging malambot na kumakatawan sa kahinaan.
Ang itlog na may puti at manipis na balat bilang proteksiyon sa likidong nasa loob
nito, ay naging matigas matapos mapakuluan. Samantala, ang butil ng kape nang ito
ay mailahok sa kumukulong tubig ay natunaw ngunit kapalit nito ay karagdagang
sangkap na magpapatingkad dito. “Alin ka sa kanila? tanong ng ama sa anak.
“Ngayon, nais kong ikintal mo ito sa iyong isipan, ang kumukulong tubig ay
katumbas ng suliranin sa buhay. Kapag ito ay kumatok sa ating pinto,
paano ka tutugon? Ikaw ba ay magiging carrot, itlog o butil ng kape?” usal
ng ama. “Ikaw ba ay magiging carrot na malakas sa una subalit nang
dumating ang pagsubok ay naging mahina? O, kaya naman ay
magiging tulad ng itlog na ang labas na balat ay
nagpapakita ng kabutihan ng puso subalit nabago ng init ng
kumukulong tubig? Ang itlog ay nagpapaalala na minsan
may mga taong sa una ay may mabuting
puso subalit kapag dumaan ang pagsubok tulad ng sigalot sa pamilya o mga
kaibigan, sila ay nagkakaroon ng tigas ng kalooban upang hindi igawad ang
kapatawaran sa nagkasala. O, maging tulad ka kaya ng butil ng kape na
nakapagpabago sa kumukulong tubig? Kapuna-puna na sa tulong ng butil ng kape,
nadagdagan ng kulay at bango ang kumukulong tubig,” paliwanag ng ama. “Kung
ikaw ay tulad ng butil ng kape, ikaw ay magiging matatag sa oras ng pagsubok. Higit
sa lahat, ikaw mismo ang magpapabago sa mga pangyayari sa paligid mo,” dagdag
na paliwanag ng ama. “Paano mo ngayon hinaharap ang mga suliranin sa iyong
buhay?” Ikaw ba ay sumusunod lamang sa kung ano ang idinidikta ng sitwasyon o
nagsusumikap kang maging matatag sa harap ng mga pagsubok. Gayundin, patuloy
ka rin bang lumilikha ng positibong pagbabago na dulot ng di magagandang
pangyayari? “Kaya anak, ikaw ba ay carrot, itlog, o butil ng kape?”, tanong muli ng
ama.
Ngumiti ang anak, kasunod ang tugon – “ako ay magiging butil ng kape…”
SURIIN
36
kumukulong tubig ito ay tumigas, at ang panghuli niyang inilagay sa mainit na tubig
ay ang butil ng kape kung saan ang tubig ay nagiba ang kulay.
Ipinaliwanag ng ama ang ginawa niya. Ang mainit na tubig ay nagrerepresenta ng
mga suliranin o problema na dumarating sa ating buhay. Ang tatlong bagay na
iniligay niya dito ay mga uri ng tao na tutugon pagdating sa mga problema. Iba’t
ibang uri ng ugali ng tao na sa una sila ay matigas na kung titingnan mo kakayanin
nila ang lahat ng suliranin o problema na darating sa kanila, pero sa nakikitan natin
bigla itong lumambot ibig sabihin panlabas na anyo lamang ang ipinapakita nila na
sila ang matigas ngunit pagdating ng problema ay sumusuko na sila sapagkat sila ay
naging mahina. Ang ikalawa ay ang itlog kung saan may mga taong akala natin sila
ay may mabuting puso at madaling magpatawad. Ngunit kapag darating na ang mga
sulirinan lalo na kapag sigalot sa pamilya, kaibigan o kakilala, mahirap na para sa
kanila ang magpatawad. Ang pinakahuli ay ang kape, kung saan ang tubig na
nilagyan nito ay nag iba ang kulay. Ibig sabihin dapat maging matatag ka sa lahat ng
mga suliranin na dumating sa iyo. Ikaw ay magiging matatag sa oras ng pagsubok.
Higit sa lahat, ikaw mismo ang magpapabago sa mga pangyayari sa paligid mo.
Walang suliraning ibibigay ang Panginoon na hindi mo kaya. Ikaw ang nagdadala ng
iyong sarili, ikaw ang gumagawa ng desisyon, huwag iasa sa iba ang takbo ng iyong
buhay. Gaya ng sabi nila “ikaw ang may hawak ng manibela, ikaw ang
nagpapatakbo ng sarili mong buhay”. Maging isang kape ka na sa lahat ng mga
problema na dumating ay nakapagpabago sa kumukulong tubig.
Pag dumating ang mga suliranin sa iyong buhay dapat maging matatag ka. Huwag
kang padidikta sa iyong suliranin. Harapin mo ito at maging matatag ka. Ang buhay
ay hindi puro matiwasay at masaya, kailangan mong sumuong sa maraming
problema para maging matatag at maging matagumpay balang araw.
PAGYAMANIN
4. Kung umabot man sa iyo ang ganitong sitwasyon, ano ang iyong gagawin?
37
ISAISIP
ISAGAWA
Carrots
Mensahe ng
Butil ng Kape
Itlog
Butil ng Kape
38
TAYAHIN
4. Ang itlog na may puti at manipis na balat bilang proteksiyon sa likidong nasa
loob nito, ay naging matigas matapos mapakuluan. Ano ang pinapahiwatig nito?
A. kumakatawan sa kahinaan
B. magiging matatag sa oras ng pagsubok
C. nagpapakita ng kabutihan ng puso subalit nabago
D. huwag pa apekto sa suliranin
7. Sa mensahe ng butil na kape. Ano ang pinili ng anak para harapin ang
mga suliranin sabuhay?
A. maging butil ng kape C. maging carrots
B. maging itlog D. maging mainit na tubig
39
8. Saan nagtatrabaho ang mag-ama?
A. bukirin C. ilog
B. bayan D. bahay
9. Maging isa kang butil ng kape para baling araw ikaw ay magiging _______?
A. malakas C. matatag
B. matalino D. masaya
10. Ano ang idinagdag sa mainit na tubig para magkaroon ito ng kulay?
A. asin C. carrots
B. itlog D. kape
13. Ang mag-ama ay nag tatrabaho sa kanilang bukirin. Ano ang trabaho ng
mag-ama?
A. drayber C.magsasaka
B. karpintero D. mangingisda
40
KARAGDAGANG GAWAIN
Kabuuan 15
41
Aralin Lingguhang Pangwakas na
5 Gawain
ALAMIN
BALIKAN
42
kamunduhang karangyaan. Maging matalino sa lahat ng desisyon at madali mong
maresolba ang iyong problema. Bilang isang lider dapat maging matalino ka sa lahat
ng iyong desisyon.
Sa ikatlong araw tinalakay din sa modyul na ito ang mga pang-ugnay na ginagamit
sa pagsasalaysay.
Sa ikaapat na araw naman ang Mensahe ng Butil ng Kape. Kung saan, nagbibigay
ng aral sa atin na maging matatag tayo sa lahat ng bagay, Huwag maging carrots na
sa una ay matigas ka pero kapag dumating na ang problema ay hindi mo na kaya.
Isang itlog na sa akala mo ay mabait siya ngunit pagdating ng problema o sigalot ay
hindi na niya kayang magpatawad o di kaya ay butil ng kape kung saan ay kayang
lutasin ang lahat ng problema at naging matatag ito.
TAYAHIN
43
Susi sa Pagwawasto
44
Susi sa Pagwawasto
45
Sanggunian
Marasigan, Emily V. et al. “Pinagyamang Puma 10”. Aklat 1, 73-95. Quezon City:
Phoenix Publishing House, Inc., 2015
https://www.jw.org/tl/library/aklat/bible-stories/bahagi-4-mula-sa-unang-hari-ng-
israel-hanggang-sa-pagkabihag-sa-babilonya/kuwento-63-ang-matalinong-haring-
si-solomon/
https://tl.wikipedia.org/wiki/Ang_Tusong_Katiwala
46
Liham na Nagbibigay Pahintulot
47
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
48