Professional Documents
Culture Documents
TS EN 60851-2
Mart 2010
ICS 29.060.10
Milli Önsöz
- Bu standard; CENELEC tarafından onaylanan ve Mart 2010 tarihinde TS EN 60851-2:2010 numaralı Türk standardı
olarak kabul edilen EN 60851-2:2009 standardı esas alınarak, Türk Standardları Enstitüsü Elektrik İhtisas Kurulu 'na
bağlı TK6: İletkenler, Kablolar Ve Yalıtım Malzemeleri Teknik Komitesi marifetiyle Türkçeye tercüme edilmiş, TSE
Teknik Kurulu'nun 24.06.2010 tarihli toplantısında kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
- CEN/CENELEC resmi dillerinde yayınlanan diğer standard metinleri ile aynı haklara sahiptir.
- Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent hakkının
belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
TS EN 60851-2 : 2010 standardı, EN 60851-2:2009 standardı ile birebir aynı olup, Avrupa Standardizasyon Komitesi 'nin (Avenue Marnix 17,
B-1000 Brussels) izniyle basılmıştır.
Avrupa Standardlarının herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım hakları Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) ve üye
EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı
vb. No (İngilizce) (Türkçe)
IEC 60851-1 Winding wires - Test methods - TS 7650 Sargı Telleri - Deney Metotları -
Part 1: General EN 60851-1 Bölüm 1: Genel
IEC 60851- Winding wires- Test methods - TS EN 60851- Sargı telleri - Deney metotları -
5:2008 Part 5: Electrical properties 5:2010 Bölüm 5: Elektriksel özellikler
1) TSENotu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir. * İşaretli
olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yayımlanmış olan Türk Standardlarıdır
AVRUPA STANDARDI
EUROPEAN STANDARD
NORME EUROPÉENNE TS EN 60851-2 : 2010-03
EUROPÄISCHE NORM EN 60851-2:2009
ICS 29.060.10
Fils de bobinage - Méthodes d'essai - Partie 2: Wickeldrähte - Prüfverfahren - Teil 2: Ermittlung der
Détermination des dimensions Maße
(IEC 60851-2:2009) (IEC 60851-2:2009)
CEN/CENELEC üyeleri, bu Avrupa Standardına hiçbir değişiklik yapmaksızın ulusal standard statüsü veren
koşulları öngören CEN/CENELEC İç Tüzüğü’ne uymak zorundadırlar. Bu tür ulusal standardlarla ilgili güncel
listeler ve bibliyografik atıflar, CEN/CENELEC Yönetim Merkezi’ne veya herhangi bir CEN/CENELEC üyesine
başvurarak elde edilebilir.
Bu Avrupa Standardı, üç resmi dilde (İngilizce, Fransızca, Almanca) yayınlanmıştır. Başka herhangi bir dile
tercümesi, CEN/CENELEC üyesinin sorumluluğundadır ve resmi sürümleri ile aynı statüde olduğu CEN /CENELEC
Yönetim Merkezi’ne bildirilir.
CENELEC üyeleri sırasıyla, Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti,
Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Kıbrıs, Letonya,
Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve
Yunanistan'ın millî standard kuruluşlarıdır.
CENELEC
Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi
European Committee for Electrotechnical Standardization
Comité Européen de Normalisation Electrotechnique
©2009 CENELEC Dünya genelinde herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım hakları CEN ulusal üyelerine aittir.
ICS 29.060.10 TS EN 60851-2 : 2010-03
EN 60851-2:2009
Önsöz
IEC TC 55, "Winding wires - Sargı telleri" teknik komitesi tarafından hazırlanan IEC 60851-2 nin 3. Baskısı olan
55/1144/FDIS dokümanının metni, IEC-CENELEC paralel oylamasına gönderilmiş ve CENELEC tarafından EN
60851-2 olarak 01.11.2009 tarihinde kabul edilmiştir.
Yuvarlak ve dikdörtgen biçiminde emay kaplı tellerin boyutlarını belirlemede optik mikrometrelerin kullanılması teknik
revizyon notunda dahil edilmiştir.
– Özdeş ulusal standard olarak yayınlayarak veya onay duyurusu yaparak EN’nin ulusal düzeyde uygulamaya
konması gereken en son tarih (dop) 01-08-2010
– EN ile çelişen ulusal standardların yürürlükten kaldırılması gereken en son tarih (dow) 01-11-2012
Onay Bilgisi
IEC 60851-2:2009 Uluslararası Standardının metni, CENELEC tarafından herhangi bir değişiklik yapılmaksızın
Avrupa Standardı olarak onaylanmıştır.
__________
TS EN 60851-2 : 2010-03
EN 60851-2:2009
-
ULUSLARARASI
STANDARD
INTERNATIONAL
STANDARD
NORME
INTERNATIONAL
Tüm hakları saklıdır. Aksi belirtilmedikçe, bu yayının herhangi bir bölümü herhangi bir şekilde ya da fotokopi ve mikrofilm dahil aşağıda adresi
verilen IEC’den yazılı izin alınmaksızın ya da dokümanı talep edenin ülkesindeki IEC üyesi Ulusal Komitenin yazılı izni olmaksızın elektronik veya
mekanik herhangi bir yolla çoğaltılamaz ya da kullanılamaz.
IEC telif hakları ile ilgili herhangi bir sorunuz olması halinde ya da bu yayınla ilgili ilave haklar konusunda bilgi talebiniz olması halinde, detaylı
bilgi için lütfen aşağıdaki adresle veya IEC üyesi Ulusal Komitenizle temasa geçiniz.
IEC hakkında
Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC), tüm elektrik, elektronik ve ilgili teknolojiler konusunda Uluslararası Standartlar hazırlayan ve
yayınlayan önde gelen(lider) küresel kuruluştur.
e-posta: csc@iec.ch
Tel.: +41 22 919 02 11
Faks: +41 22 919 03 00
TS EN 60851-2 : 2010-03
EN 60851-2:2009
ULUSLARARASI
STANDARD
INTERNATIONAL
STANDARD
NORME
INTERNATIONAL
INTERNATIONAL
ELECTROTECHNICAL
COMMISSION
COMMISSION
ELECTROTECHNIQUE
ICS 29.060.10 TS EN 60851-2 : 2010-03
EN 60851-2:2009
ÖNSÖZ
1) Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC), tüm ulusal elektroteknik komitelerden (IEC Ulusal Komiteler) oluşan dünya çapında bir
standardizasyon kuruluşudur. IEC’nin amacı, elektrik ve elektronik alanlarda standardizasyonla ilgili tüm sorulara dair uluslararası işbirliğini
desteklemektir. IEC, bu amacı gerçekleştirmek için ve diğer faaliyetlerine ek olarak Uluslararası Standardlar, Teknik Spesifikasyonlar, Teknik
Raporlar, Herkesin Kullanımına Açık Spesifikasyonlar (PAS) ve Rehberler (bundan böyle ‘IEC Yayını/ları’ olarak anılacaktır.) yayınlar.
Yayınların hazırlanması görevi teknik komitelere verilmiştir; üzerinde çalışma yapılan konu ile ilgilenen herhangi bir IEC Ulusal Komitesi, bu
hazırlık çalışmasına katılabilir. IEC ile işbirliği içindeki Uluslararası kuruluşlar, kamu kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları da bu hazırlık
çalışmalarına katılabilir IEC, iki kuruluş arasındaki anlaşma çerçevesinde belirlenen şartlara uygun olarak Uluslararası Standardizasyon
Kuruluşu (ISO) ile yakın işbirliği içindedir.
2) IEC’nin teknik konulara dair resmi kararları veya mutakabatları, teknik komitelerin konuyla ilgilenen tüm IEC Ulusal Komitelerinden üyeleri
olduğu için, mümkün olduğunca ilgili konulardaki uluslararası fikir birliği anlamına gelir.
3) IEC Yayınları, uluslararası kullanım için tavsiyeler şeklindedir ve IEC Ulusal Komiteleri tarafından da bu anlamda kabul edilirler. IEC
Yayınlarının teknik muhtevasının doğru olmasını sağlamak için her türlü gayret gösterilmiş olsa da, IEC yayınlarının nihai kullanıcı tarafından
kullanım yolları ya da nihai kullanıcıların yanlış yorumlamaları konusunda sorumlu tutulamaz.
4) IEC Ulusal Komiteleri, uluslararası tektipliği desteklemek için IEC yayınlarını kendi ulusal ve bölgesel yayınlarına azami ölçüde şeffaf bir
biçimde uygulamayı taahhüt ederler. .Herhangi bir IEC Yayını ile karşılık gelen ulusal veya bölgesel yayın arasındaki herhangi bir farklılık ,
ulusal veya bölgesel yayında açıkça belirtilmelidir.
5) IEC, uygunluk onaylaması yapmaz. Bağımsız belgelendirme kuruluşları uygunluk değerlendirmesi hizmeti verir ve bazı alanlarda IEC
uygunluk markalarını kullanır. IEC, bağımsız belgelendirme kuruluşlarının gerçekleştirdiği herhangi bir hizmetten sorumlu tutulamaz.
6) Tüm kullanıcılar, bu yayının son baskısına sahip olduklarından emin olmalıdırlar.
7) Herhangi bir kişisel yaralanma, mal hasarı ya da herhangi bir diğer hasardan ve bu IEC yayınının ya da diğer herhangi bir IEC yayınının
yayınlanmasından, kullanımdan, ya da buna dayanılmasından kaynaklanan masraflar (yasal ücretler dahil) veya harcamalardan dolayı IEC
ve IEC’nin yöneticileri, çalışanları, hizmetlileri veya teknik komitelerinin üyeleri ve uzmanları ve IEC Ulusal Komiteleri dahil temsilcileri
doğrudan ya da dolaylı olarak sorumlu tutulamaz.
8) Bu yayında verilen Normatif atıflara dikkat edilmelidir. Atıf yapılan yayınların kullanımı, bu yayının doğru uygulaması için kaçınılmazdır.
9) Bu IEC Yayınının bazı unsurlarının patent haklarına konu olma ihtimaline dikkat edilmelidir. IEC bu tür herhangi bir ya da tüm patent
haklarının belirlenmesi durumunda sorumlu tutulamaz.
IEC 60851-2 Uluslararası Standardı IEC/TC 55 "Winding wires - Sargı telleri" teknik komitesi tarafından hazırlanmıştır.
Bu üçüncü baskı, 1996 yılında yayınlanan ikinci baskıyı, A1 (1997) ve A2 (2003) tadillerini iptal eder ve yerine geçer ve teknik bir revizyon
oluşturur.
Yuvarlak ve dikdörtgen biçiminde emay kaplı tellerin boyutlarını belirlemede optik mikrometrelerin kullanılması teknik revizyon notunda dahil
edilmiştir.
Bu standardın onaylanması ile ilgili oylamaya dair bilgi, yukarıdaki tabloda gösterilen oylama raporunda bulunabilir.
IEC web sitesinde IEC 60851 serisinin tüm bölümleri “"Winding wires - Sargı telleri" adlı genel başlık altında bulunabilir.
Komite, yayınlarla ilgili bilgilerin yer aldığı “http ://webstore.iec.ch” web adresinde gösterilen bakım tarihine kadar, bu yayının muhtevasının
değişmemesine karar vermiştir. Bu tarihte, yayın:
• yeniden onaylanır,
• yürürlükten kaldırılır,
• revize bir baskı ile yer değiştirir, veya
• tadil edilir.
ICS 29.060.10 TS EN 60851-2:2010-03
EN 60851-2:2009
İçindekiler
ÖNSÖZ……………………………………………………………………………………………………………………3
Giriş................................................................................................................................................................... 5
1 Kapsam...................................................................................................................................................... 6
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar.............................................................................................6
3 Deney 4: Boyutlar ..................................................................................................................................... 6
3.1 Teçhizat ............................................................................................................................................. 6
3.1.1 Yuvarlak ve dikdörtgen tel..............................................................................................................6
3.1.2 Demetlenmiş tel............................................................................................................................... 6
3.2 İşlem .................................................................................................................................................. 7
3.2.1 İletken boyutu................................................................................................................................. 7
3.2.2 İletkenin yuvarlaklıktan sapması.......................................................................................................7
3.2.3 Dikdörtgen telin köşelerinin yuvarlatılması .......................................................................................7
3.2.4 Yalıtımdan dolayı boyuttaki artış .......................................................................................................7
3.2.6 Emay kaplı yuvarlak telin yapışık tabakasından dolayı çaptaki artış................................................9
Ek ZA İlgili Avrupa standardlarının kaynakları ile bu standardda atıf yapılan diğer uluslararası
standardlar ..................................................................................................................................................... 10
2
ICS 29.060.10 TS EN 60851-2:2010-03
EN 60851-2:2009
Giriş
Bu standard, elektrikli cihazlardaki sargılar için kullanılan yalıtılmış teller ile ilgili seri standardlardan biridir.
Bu seri standardlar üç grupta toplanmıştır.
5
ICS 29.060.10 TS EN 60851-2:2010-03
EN 60851-2:2009
SARGI TELLERİ –
DENEY METOTLARI –
Bölüm 2: Boyutların belirlenmesi
1 Kapsam
Bu standard aşağıdaki deney metodunu kapsar :
Deney 4 : Boyutlar
Sargı telleri için olan deney metotlarının tüm serileri, deney metotları ile ilgili genel bilgiler ve tarifler IEC
60851-1’de verilmiştir.
3 Deney 4: Boyutlar
3.1 Teçhizat
Sargı telinin tipi Anma iletken çapı Çene çapı Ölçme kuvveti (N)/çene
mm mm çapı (mm) = P (N/mm)
≤ 0,100 2 ilâ 8 0,01 ≤ P ≤ 0,16
Emay kaplı yuvarlak tel 0,100 < d ≤ 0,45 5 ilâ 8 0,16 < P ≤ 0,32
> 0,45 5 ilâ 8 0,32 < P ≤ 0,80
Çizelge 1b – Emay kaplı yuvarlak tel hariç sargı tellerinin bütün tipleri
Sargı telinin tipi Anma iletken çapı Çene çapı Ölçme kuvveti
mm mm N
Şerit sargılı yuvarlak tel
≥ 0,100 5 ilâ 8 1 ilâ 8
Emay kaplı dikdörtgen kesitli - 5 ilâ 8 4 ilâ 10
ve şerit sarılı dikdörtgen tel
Elyaf örtülü tel - 5 ilâ 8 4 ilâ 10
6
ICS 29.060.10 TS EN 60851-2:2010-03
EN 60851-2:2009
3.2 İşlem
3.2.1.1.1 Anma iletken çapı 0,063 mm’den büyük, 0,200 mm’ye kadar ve 0,200 mm dahil olan
Düzgün bir tel parçasından, iletkene hasar vermeyen herhangi bir metotla, 1 m aralıklarla üç yerde, yalıtım
çıkartılmalıdır. Bu üç yerin her birinde bir ölçme yapılmalıdır.
Üç adet tek değer kaydedilmelidir. Ortalama değer, iletken çapını temsil eder.
Üç tek değer iletkenin her bir boyutu için kaydedilmelidir. Ortalama değer, sırasıyla iletkenin genişliğini veya
iletkenin kalınlığını temsil eder.
Düzgün üç tel parçası, yalıtımı etkilemeyen uygun bir reçine bileşiği içine gömülmelidir. İşlemden sonra
reçine bileşiğinin rengi, yalıtım rengi ile zıt renkte (kontrast) olmalıdır.
İşlem görmüş reçine bileşiğine gömülen üç tel parçasından meydana gelen deney numunesi, tel parçalarının
uzunluğuna dik açı yapacak şekilde kesilmeli ve kesit alanı dikkatlice taşlanmalı ve uygun düzenlerle
parlatılmalıdır. Parlatılan yüzey, köşelerin yuvarlaklığı hakkında doğru bir karara imkân sağlayan bir büyüteç
altında muayene edilmelidir.
Yayın, iletkenin düzgün yüzeyi ile nasıl birleştiği kaydedilmelidir. Ayrıca gözlenen herhangi bir keskin, kaba
ve çıkıntılı kenarlar da kaydedilmelidir.
3.2.4.1 Genel
Yalıtımdan dolayı boyuttaki artış, dış boyut ile iletken boyutu arasındaki farktır.
Altı tek değer kaydedilmelidir. Ortalama değer, dış çapı temsil eder.
Üç tek değer, telin her boyutu için kaydedilmelidir. Ortalama değerler, sırasıyla dış genişliği veya dış kalınlığı
temsil eder.
Not - Aşağıda belirtilen metot, pratikte kullanışlı değerler verir, ancak tam doğru bir dış çap değeri vermez.
Dış çap, bir mandrel üzerine sarılan bir tabakanın genişliğinin sarım sayısına bölünmesidir. Demetlenmiş tel,
Şekil 1’e göre ve milimetre kare olarak iletkenlerin toplam anma kesit alanının 65 katı Newton cinsinden bir
gerilme altında bir mandrel üzerine sıkıca sarılmalıdır. Dış çaplar, 0,5 mm’ye kadar (0,5 mm dahil)
demetlenmiş teller için tabakanın genişliği 10 mm’den az ve daha büyük çaplar için 20 mm’den az olmamalı
ve 0,5 mm’lik bir hassasiyetle ölçülmelidir.
Bir tek ölçme yapılmalıdır. 0,01 mm’ye kadar yuvarlatılan dış çap kaydedilmelidir.
3.2.6 Emay kaplı yuvarlak telin yapışık tabakasından dolayı çaptaki artış
Yapışık tabakadan kaynaklanan çaptaki artış, yapışık tabakalı dış çap ile yapışık tabakasız dış çapın
farkıdır.
Telin dış çapı, Madde 3.2.5.1’e göre ölçülmelidir. Bir çözücü ile veya başka uygun kimyasal madde ile alttaki
kaplamaya hasar vermeyen herhangi başka bir metotla, yapışık tabaka çıkarıldıktan sonra, ölçme tekrar
edilmelidir. İki ortalama değerin farkı, yapışık tabakadan kaynaklanan çaptaki artış olarak kaydedilmelidir.
8
ICS 29.060.10 TS EN 60851-2:2010-03
EN 60851-2:2009
Ölçüler milimetredir.
9
ICS 29.060.10 TS EN 60851-2:2010-03
EN 60851-2:2009
Ek ZA
Not - Uluslararası standardda (mod) ile gösterilen CENELEC ortak değişikliği yapıldığında ilgili EN/HD
uygulanır.
IEC 60851-5 2008 Winding wires- Test methods - Part 5: Electrical properties EN 60851-5 2008
1) Tarihsiz referans
2) Yayınlandığı tarihte geçerli baskı.
10