ფილიპე მაკოდონელი

• ფილიპე — ძველი მაკედონიის მეფე

(ბასილევსი) იყო( ძვ. წ. 359 წ ძვ. წ. 336
წ). ის იყო არგეადების დინასტიის
წარმომადგენელი.
• დაასრულა მაკედონიის სამეფოს
გაერთიანება (359), გაატარა მთელი
რიგი მნიშვნელოვანი რეფორმები,
რითაც საფუძველი ჩაუყარა ქვეყნის
პოლიტიკურ, ეკონომიკურ და
სამხედრო ძლიერებას. შექმნა
რეგულარული ჯარი და ძლიერი
ფლოტი, გარდაქმნა ცხენოსანთა
ჯარი, შექმნა სახელგანთქმული

ქერონეიის ბრძოლა ძვ.წ 338

• ფილიპე II მაკედონელს ალყა ჰქონდა შემორტყმული
პერინტუსისთვის. თუმცა მას შემდეგ, რაც გაიგო, რომ
ქალაქს სპარსეთის იმპერია ამარაგებდა, ალყა მოხსნა და
საბერძნეთის დაპყრობა განიზრახა.. ძვ. წ. 338 წლის 2
აგვისტოს ორი არმია ერთმანეთს ქერონეიის ველზე
გაუპირისპირდა ერთმანეთს. ფილიპეს მარჯვენა ფლანგი ებარა,
ალექსანდრეს მარცხენა. შეუპოვარი ბრძოლა დიდხანს
გაგრძელდა ისე, რომ არცერთ მხარეს უპირატესობა არ
მოუპოვებია. შემდეგ ალექსანდრემ იმისათვის, რომ თავისი
სიმამაცე და გამბედაობა დაემტკიცებინა შეტევა წამოიწყო
თებელებზე. ამ შეტევამ მოწინააღმდეგის რიგებში ხვრელი
გააჩინა და არმია ორ ნაწილად დაჰყო. ბერძნებმა დიდი
დანაკლისი განიცადეს და საბოლოოდ გაქცევით უშველეს თავს.
ამ დროს კი ფილიპემ თავისი არმია თავიდან უკან დახია,
შემდეგ კი მთელი ძალით ეკვეთა მტერს. ამ მანევრმა
ათენელები დააბნია და მათაც უკან დაიხიეს. ალექსანდრემ 3
ათასამდე თბელი ჩაიგდო ტყვედ. აღსანიშნავია, რომ მან
გაანადგურა თებელების „საღვთო რაზმი“. ბრძოლის შემდეგ
ფილიპემ ბერძნულ ქალაქ-სახელმწიფოებთან ზავი დადო და
შექმნა კორინთოს ლიგა სპარსეთის იმპერიიის წინააღმდეგ
საბრძოლველად.
მაკედონიის სამეფო ფილიპეს
გარდაცვალებისას

ალექსანდრე მაკედონელი
ძვ.წ 336 წელს ალექსანდრე lll-მ, რომელსაც
ხშირად ალექსანდრე მაკედონელს უწოდებენ, 20
წლის ასაკში ხელში აიღო ძალაუფლება
ბალკანეთის ნახევარკუნძულის ჩრდილოეთ
ნაწილში მდებარე მაკედონიის სამეფოში.
ასაკის მიუხედავად, ალექსანდრემ სერიოზული
წრთობა გაიარა: ფილიპე ll-მ, მისმა მამამ, იგი
ჯერ გამოჩენილ ფილოსოფოსს – არისტოტელეს
მიაბარა აღსაზრდელად, ხოლო 16 წლის
ასაკიდან თავისი ლაშქრობების მონაწილე
გახადა
 ეს საინტერესოა!
• როდესაც ალექსანდრე 10 წლის იყო,
ფილიპეს ერთმა თესალიელმა ვაჭარმა
მიჰგვარა ცხენი. მისი მოთვინიერება
ვერავინ შესძლო და ამიტომ ფილიპე
მის დაბრუნებას აპირებდა. ამ დროს
ალექსანდრემაც სცადა ბედი და ცხენი
მოათვინიერა. პლუტარქე
გადმოგვცემს, რომ ალექსანდრემ
შეამჩნია, რომ ცხენს თავისი ჩრდილის
ეშინოდა. ამიტომ ის მზისკენ შეაბრუნა
და დაუბრკოლებლად დაიმორჩილა.
საბოლოოდ ფილიპემ ცხენი თავის
შვილს უყიდა და უთხრა:მაკედონია შენ
ვერ დაგიტევს, შენთვის უფრო ვრცელი

•1.პოლიტიკურ-ეკონომიკური
ალექსანდრე
ერთიანი
მაკედონელის მიზანი
ალექსანდრე მაკედონელმა მიზნად სახელმწიფოსათვის
დაისახა მსოფლიო სახელმწიფოს
შექმნა, რომელშიც უნდა ერთიანი მმარტველობის
გაერთიანებულიყო მთელი მაშინდელი
ცივილიზებული სამყარო და ამ სისტემის შექმნას
ერთიანობას საფუძვლად უნდა
დასდებოდა სამი ერთიანობის გულისხმობდა,
პრინციპი:პოლიტიკური,ენობრივი და
კულტურული ერტობა. ეს იდეა
ალექსანდრეს განასხვავებს ყველა სხვა
•2.კულტურული-ბერძნული
დიდი დამპყრობლისაგან და
გარკვეულწილად დღევანდელ
კულტურისფარტოდ
გლობალიზაციის წინამორბედად აქცევს. გავრცელებას და მასთან
სხვა რეგიონების
ტრადიციების შერწყმას
გულისხმობდა
• 3. ენობრივი-სახელმწიფო
 ალექსანდრე და დარიოს III

ალექსანდრე სპარსეთის წინააღმდეგ

ძვ.წ 334 წ
• ალექსანდრეს უპირველესი
ამოცანა სპარსეთის
იმპერიის დაპყრობა იყო.
თავისი ლაშქრობების საწყის
ეტაპზე ალექსანდრემ
სპარსელთა ბატონიბისგან
გაათავისუფლა მცირე აზიის
ბერძნული ნაწილი, დაიპყრო
კაბადოკია, კილიკია, სირია,
ფინიკია და ძვ.წ 332წ
ეგვიპტე. აქ მან
დააარსა ახალი ქალაქი –
ეგვიპტის
ალექსანდრია, ხოლო
 ისოსის ბრძოლა

• დარიოსის არმია იდგა მდინარე

პინარის ნაპირზე, რომელიც ღრმა არ
იყო, მაგრამ საკმაოდ ციცაბო
ნაპირები ჰქონდა. ზოგიერთ
ადგილზე სადაც სანაპირო დაბალი
იყო, სპარსელებმა აღმართეს
დამცავი კედლები. ალექსანდრემ
თავისი ჯარი სრულ მზადყოფნაში
მოიყვანა და დააყენა
მოწინააღმდეგის ბანაკიდან ისრის
სროლის მანძილზე. შემდგ
ცხენოსნებთან ერთად გადავიდა

გავგამელას
მრძოლა •დარიოსმა შეეკრიბა
საუკეთესო კავალერია
• გავგამელის აღმოსავლეთ
ბრძოლა ან არბელა სატრაპიებიდან.
ს ომი ძვ.წ. 331 წელს დარიოსმა აგრეთვე
გაიმართა ალექსანდ გამოიყვანა საბრძოლო
რე ეტლები. მას აგრეთვე
გამოეყვანა 15
დიდსა და დარიოს ინდური საბრძოლო
III-ს შორის, სპილო. ბრძოლის
რომელიც დაწყებამდე დარიოსმა
დამთავრდა ძველი ბრძანა ყველანაირი
მაკედონიელების ბრ ბუჩქი თუ მცენარეულობა
გავგამელას ომში დარიოსის
დამარცხეის მიზეზები
• დარიოსის ჯარი, მართალია ძალიან დიდ უპირატესობას
ფლობდა რიცხვობრივად, თუმცა მათი უმეტესობა
ალექსანდრეს მებრძოლებთან შედარებით გამოუცელი
მეომარი იყო. ამ უკანასკნელის შუბოსნები შეიარაღებული
იყვნენ ექვმეტრიანი შუბებით. სპარსელების მთავარი
არმია ცუდად იყო გაწვრთნილი და მსუბუქად
შეიარაღებული. დარიოსის დასაყრდენ ძალას 10,000
ბერძენი ჰოპლიტი (შუბოსანი) და პირადი დაცვა
წარმოადგენდნენ (10,000 "უკვდავი სპარსელი").
დაქირავებული ბერძნები ფალანგათი იბრძოდნენ. ისინი
მძიმე ფარებითა და სამ მეტრიანი შუბებით იყვნენ
აღჭურვილები. უკვდავების შუბები კი დაახლოებით ხუთი
მეტრისა იყო.
 • სპარსეთზე გამრჯვების შემდეგ
ალექსანდრეს ალექსანდრემ დაიპყრო
ლაშქრობები მესოპოტამია,მიდიადა იმპერიის
დედაქალაქად ბაბილონი აქცია
• შემდეგ იბრძოდა ბაქტრიასა და
სოგდიანაში და შეძლო ავღანეთის
დამორჩილება
• ძვ.წ 326 ილაშქრა ინდოეთში.მისი ჯარი
ხანგზლივი და დაუსრულებელი ომებით
გამოფიტული იყო რამაც აიძულა
ალექსანდრე მდ.ინდიდან უკან
მობრუნებულიყო.
• ძვ.წ 324წ სპარსეთის დედაქალაქ სუსაში
დაბრუნდა სადაც გრანდიოზული
ქორწილით აღნიშნა თსვისი
ლასქრობის დსასრული.10 000 ბერძენი
ჯარისკაცი დააქორწინა სპარსელ
ალექსანდრეს გარდაცვალება
• სიკვდილის წინ
ალექსანდრეს ბოლო
სიტყვები...
•
- წინასწარ ვხედავ, რომ
ჩემს საფლავზე დიდი
შეჯიბრი გაიმართება.
ეს წინასწარმეტყველება
მალევე ახდა, როდესაც
მისმა სარდლებმა -
დიადოხოსებმა (ბერძ.
მემკვიდრეები) იმპერიის
გადანაწილებისთვის

ალექსანდრეს მემკვიდრეები-
დიადოხოსები
• ახალი მსოფლიო იმპერია • ალექსანდრეს სარდლებმა(
ვერ აღმოჩნდა მათ დიადოხოსებს
წარმატებული იმპერიის უწოდებენ) ასე
პოლიტიკური ერთობა დაინაწილეს იმპერია
ალექსანდრეს • 1.ანტიგონე-მაკედონია და
სიკვდილისთანავე საბერძნეთი
დაირღვა.ალექსანდრეს
სარდლები დიადოხოსები • 2.ლისიმაქოსი-თრაკია და
იქცნენ მის მემკვიდრეებათ პონტო
რომლებიც დიდხანს • 3.ანტიგონე-
ეცილებოდნენ ერთმანეთს ფრიგია,ლიკია,პამფილია
პირველობაში და • 4.პტოლემაიოსი-ეგვიპტე
საბოლოოდ იმპერია
სამფლობელოებად • 5.სელევკოსი-ბაბილონი და
 ელინიზმი
•ელინიზმი — პირობითი ცნება, რომელიც
მოიცავს გარკვეულ ისტორიულ
ეპოქას ალექსანდრე
მაკედონელის გარდაცვალებიდან (ძვ. წ. 323 წ.)
რომაელთა მიერ აღმოსავლეთ
ხმლთაშუაზღვისპირეთის უკანასკნელი დიდი
სახელმწიფოს - პტოლემეების ეგვიპტის -
კლეოპატრა VII დაპყრობამდე (ძვ. წ. 30 წ.)
•ტერმინი დაამკვიდრა გერმანელმა
ისტორიკოსმა იოჰან გსტავ
დროიზენმაალ.მაკედონელის დაპყრობების
მნიშვნელოვანი თარიღები
• ძვ. წ. 336 : მოკლეს ფილიპე II და ალექსანდრე გახდა
ქვეყნის სრულუფლებიანი მმართველი.
• ძვ. წ. 334 : ივნისში, გრანიკოსის ბრძოლაში, მან დაამარცხა
სპარსეთის ჯარი, სექტემბერში კი აიღო ჰალიკარნასი.
• ძვ. წ. 333 : ისოსის ბრძოლა. მან გადაჭრა გორდიას ნასკვი.
ამავე წლის ნოემბერში დაატყვევა სპარსების სამეფო
ოჯახი.
• ძვ. წ. 332 : 14 ნოემბერს იგი აღიარეს ეგვიპტის ფარაონად.
მომდევმო წლის ზამთარში
დაიწყო ალექსანდრიის მშენებლობა. 1
ოქტომბერს გავგამელის ბრძოლაში მან საბოლოოდ
დაამარცხა სპარსეთის მეფე დარიოს III. 21 ოქტომბერს
ალექსანდრე შევიდა ბაბილონში.

მნიშვნელოვანი თარიღები
• ძვ. წ. 327 : სიკვდილით დასაჯა სამეფო კარის მემატიანე
კალისთენესი. ამავე წელს ალექსანდრემ დაიპყრო
„სოგდიის კლდე“, აჯანყებულთა მთავარი ციხე. აგვისტოში
იგი დაქორწინდა როქსანაზე, ბაქტრიელი მთავრის
ოქსირატესის ასულზე. ამავე წლის ზაფხულში მან
ინდოეთი დაიპყრო.
• ძვ. წ. 326 : ჰიდასპეს ბრძოლაში ალექსანდრემ მეფე
პორუსი დაამარცხა. სექტემბერში ჯარმა მას
დაუმორჩილებლობა გამოუცხადა, თუმცა ეს დიდხანს არ
გაგრძელებულა.
• ძვ. წ. 325 : ივლისში მან ინდოეთის ოკეანეს მიაღწია.
• ძვ. წ. 324 : ალექსანდრემ ქ. სუზაში გასცა ბრძანება, რომ
ჯარისკაცებს ცოლად მოეყვანათ სპარსი ქალები. თვითონ
 ეს საინტერესოა
•ალექსანდრე მაკედონელს მეგობრებმა
ჰკითხეს, ოლიმპიურ თამაშებზე სირბილში
ხომ არ მიიღებ მონაწილეობასო?
— "სიამოვნებით" — მიუგო ალექსანდრემ —
"თუკი ჩემი
მოწინააღმდეგენი მეფეები იქნებიან".
•მაკედონიაში ხშირად მოდიოდა
ამბავი, ფილიპემ ესა და ეს ქალაქი აიღო და
კიდევ ერთ ბრძოლაში მოიპოვა გამარჯვებაო.
ალექსანდრე მაკედონელი ამ ამბებს

დავალება 1
დავალება 2

დავალება 3
1.რომელი ილუსტრაცია აღწერს ბრძოლის საწყის ეტაპს?
2. ვისი ჯარია აღნიშნული წითელი ფერით?
3.ბრძოლის რომელი წყარო აღწერს საბოლოო შედეგს რომელიც ბერძნების
ფლანგებზე შეტევას მოჰყვა?
4.რა შედეგით დასრულდა ბერძნების ფლანგებზე შეტევა?
დავალება 4
1.ვისი ჯარია აღნიშნული ლურჯი ფერით?
2.წყაროების მიხედვით მოწინააღმდეგის არმიის რომელ პოზიციაზე მიიტანა იერიში
ალექსანდრემ?
3.წყაროების მიხედვითრა ტიპის ცრუ მანევრი განახორციელა ფილიპეს არმიამ?
4.რომელ წყაროშია აღწერილი მაკედონელთა რომელ ფლანგს მეთაურობდა ალექსანდრე?

დავალება 5
• ფილიპეს მეფობის დროს მაკედონია უზლიერეს ბერძნულ
სახელმწიფოდ იქცა.მან მოახერხა ბეძნული პოლისების
გაერთიანება .ამის გამო საბეძნეთში ორიპოზიცია
ჩამოყალიბდა-პრომაკედონური რომელთაც მიაჩნდათ
რომ მთელი საბერძნეთი მაკედონიის მეთაურობით უნდა
გაერთიანებულიყო და ანტიმაკედონური რომლებიც ამის
წინააღმდეგი იყო
• მოიყვანე ერთი კონკრეტული
არგუმენტი(ეკონომიკური,პოლიტიკური,კულტურული)
პრომაკედონური პოზიციის დასაცავად
• მოიყვანე ერთი კონკრეტული
არგუმენტი(ეკონომიკური,პოლიტიკური,კულტურული)
ანტიმაკედონური პოზიციის დასაცავად
დავალება 6
ბერძნულ-სპარსული დაპირისპირება ძვ.წ IV საუკუნეში
დასრულდა მაკედონელის გამარჯვებით.გაიხსენე ეს
მოვლენა და უპასუხე კითხვებს
1.რა მიგაჩნიათ ამ მოვლენის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან
შედეგად
2. შეაფასეთ თქვენ მიერ დასახელებული შედეგის
მნიშვნელობა(დადებითი ან უარყოფითი)აუცილებლად
მოიყვანეთ არგუმენტი საკუთრი პოზიციის
განსამტკიცებლად

დავალება 7
1.დაალაგე ქრონოლოგიურად
. 1.გავგამელა ომი
2.ქერონიის ბრძოლა
3. ეგვიპტესი ლაშქრობა
2. დაალაგე ქრონოლოგიურად
1. ელინიზმის დასაწისი
2. სუსასი 10 000 ჯარისკაცის ქოეწინება
3. ინდოეთში ლაშქრობა
3.დაალაგე ქრონოლოგიურად
1. ბაბილონის სატახტო ქალაქად ქცევა
გისურვებთ წარმატებებს