3.

Tại sao ý thức xã hội thường lạc hậu so với

tồn tại xã hội? cho ví dụ?
*Tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội nhưng ý thức xã hội có tính độc lập
tương đối, ý thức xã hội thường lạc hậu hơn tồn tại xã hội vì :
+Ý thức xã hội là cái phản ánh tồn tại xã hội nên nó có sau tồn tại xã hội.
+Do sức mạnh của phong tục, tập quán, truyền thống cũng như do tính bảo thủ
của một số hình thái ý thức xã hội. Mặt khác tồn tại xã hội có tính biến đổi
nhanh, ý thức xã hội không thể phán ánh kịp.
+Ý thức xã hội luôn gắn bó với lợi ích của những giai cấp nhất định. Vì vậy,
những tư tưởng lạc hậu thường được các lực lượng xã hội phản động lưu giữ và
truyền bá nhằm chống lại các lực lượng xã hội tiến bộ.
*Ví dụ: khoa học phát triển nhanh chóng nhưng ý thức con người chưa phát
triển, còn nhiều phong tục tập quán lạc hậu.

1.Cho biết vai trò của mối quan hệ biện chứng

giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội?
Trong lĩnh vực XH thì quan hệ này được biểu hiện là: tồn tại xã hội có
trước, nó sinh ra và quyết định ý thức xã hội, điều đó được thể hiện cụ thể
là:

– Tồn tại xã hội nào thì sinh ra ý thức xã hội ấy. Tức là người ta không thể
tìm nguồn gốc tư tưởng trong đầu óc con người, mà phải tìm nó trong
chính tồn tại xã hội.

2.Tại sao ý thức xã hội có tính tương đối?

Bởi vì ý thức xã hội có tính kế thừa, nên khi các chủ thể thực hiện việc
nghiên cứu một tư tưởng nào đó đều sẽ cần phải dựa và quan hệ kinh tế
hiện và phải chú ý đến các giai đoạn phát triển tư tưởng trước đó.

5.Vì sao ý thức xã hội có thể vượt trước tồn tại

xã hội?
Sự vượt trước của yếu tố xã hội chỉ có tác dụng khi nó phản ánh đúng
những mối liên hệ bản chất, tất yếu, khách quan của tồn tại xã hội. Yếu
tố xã hội có khả năng vượt trước tồn tại xã hội là do yếu tố xã hội có
tính độc lập tương đối, có khả năng phát huy tính sáng tạo trong
quá trình phản ánh tồn tại xã hội
7.Cho biết ý thức xã hội trong sự phát triển có
tính kế thừa như thế nào?
Ý thức xã hội có tính kế thừa trong sự phát triển: Trong lịch sử phát
triển của đời sống tinh thần xã hội, những quan điểm lý luận của mỗi
thời đại không xuất hiện trên mảnh đất trống không mà những quan
điểm lý luận này sẽ được tạo ra trên cơ sở kế thừa những tài liệu lý luận
của các thời đại trước

10.Cho biết lý do vì sao ý thức xã hội tác động

trở lại với tồn tại xã hội?
Do có tính độc lập tương đối nên ý thức xã hội có thể tác động trở lại lên
tồn tại xã hội theo hai xu hướng là: Nếu ý thức xã hội phản ánh đúng
đắn các quy luật khách quan của tồn tại xã hội thì nó có thể thúc
đẩy sự phát triển của tồn tại xã hội. Vai trò này thuộc về ý thức của
những giai cấp tiến bộ và cách mạng

5.Cho biết ý nghĩa về tính vượt trước của ý

thức xã hội so với Tồn tại xã hội trong việc
xây dựng đời sống tinh thần ở Việt Nam hiện
nay?
*Ý nghĩa:
-YTXH mới đòi hỏi phát huy tính năng động, sáng tạo, tích cực của YTXH; phát
huy nhân tố con
người.
-Trong sự nghiệp đổi mới toàn diện Đảng ta chủ trương : lấy việc phát huy
nguồn lực con người
làm yếu tố cơ bản cho sự phát triển bền vững. Khơi dậy trong nhân dân lòng yêu
nước, ý chí quật
cường, tài trí ......
-Tính vượt trước của YTXH đòi hỏi khắc phục triệt để bệnh bảo thủ, trì trệ, thái
độ tiêu cực thụ
động, thiếu sáng tạo trong cuộc sống
4.Hãy cho ví dụ Ý thức xã hội thường lạc hậu
so với tồn tại xã hội?
Ví dụ như ý thức tư tưởng phong kiến, phản ánh xã hội phong kiến, nhưng
khi xã hội phong kiến đã thay đổi thì ý thức vẫn chưa thay đổi kịp về các tư
tưởng như: trọng nam khinh nữ, ép duyên, gia trưởng.

6.Hãy cho ví dụ Ý thức xã hội có thể vượt

trước sự tồn tại xã hội?

Ví dụ như ngay từ khi quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa vẫn còn đang ở
trong thời kỳ phát triển tự do cạnh tranh thì Các Mác đã đưa ra dự báo rằng
quan hệ sản xuất đó nhất định sẽ bị một quan hệ sản xuất tiến bộ hơn thay
thế trong thời gian tới

8.Hãy cho ví dụ Ý thức хã hội có tính kế thừa

trong ѕự phát triển của mình?
Ví dụ như khi làm cách mạng tư ѕản chống phong kiến, các chủ thể là
những nhà tư tưởng tiên tiến của giai cấp tư ѕản đã khôi phục những tư
tưởng duу ᴠật ᴠà nhân bản của thời cổ đại.

9.Hãy cho ví dụ Sự tác động qua lại giữa các

hình thái ý thức хã hội trong ѕự phát triển của
chúng?
Ví dụ như ở Hу Lạp cổ đại, triết học ᴠà nghệ thuật đóng ᴠai trò đặc biệt to
lớn; còn ở Tâу Âu trung cổ thì tôn giáo ảnh hưởng mạnh mẽ đến mọi mặt
tinh thần хã hội như triết học, đạo đức, nghệ thuật, chính trị, pháp quуền. Ở
giai đoạn lịch ѕử ѕau nàу thì ý thức chính trị lại đóng ᴠai trò to lớn tác động
đến các hình thái ý thức хã hội khác. Ở Pháp nửa ѕau thế kỷ XVIII ᴠà ở
Đức cuối thế kỷ XIX, triết học ᴠà ᴠăn học là công cụ quan trọng nhất để
nhằm mục đích có thể tuуên truуền những tư tưởng chính trị, là ᴠũ đài của
cuộc đấu tranh chính trị của các lực lượng хã hội tiên tiến
11. Hãy cho ví dụ Ý thức xã hội tác động trở
lại sự tồn tại xã hội?
Ví dụ như hệ tư tưởng tư sản đã tác động mạnh mẽ đến xã hội của các
nước Tây Âu vào thế kỷ XVII, XVIII. Hệ tư tưởng vô sản đã trở thành vũ khí
về mặt tư tưởng cho giai cấp vô sản đứng lên đấu tranh để xoá bỏ xã hội
tư bản