AKORLARIN ÇEVRİLMELERİ

Bugüne kadar yapmış olduğumuz alıştırmalarda bas partisinde akorun hep kök sesini kullanıyorduk.
Dikkat edilirse, kök seslerden oluşan bir bas partisinin, kısıtlı hareketleri nedeniyle ezgisel akıcılıktan
yoksun olduğu görülür. Artık bas partisine daha ezgisel bir hareket sağlamak ve bazı yeni etkiler elde
etmek amacıyla, bundan sonraki çalışmalarda bas partisinde akorun üçlü ve beşlisini de kullanacağız.

BİRİNCİ ÇEVRİLME (ALTILI AKORU): Bir akorun, kök sesi yerine 3’lüsü üzerine kurulmasına o akorun
“birinci çevrilmesi” dendiğini biliyoruz. Bu durumda bulunan akora “ALTILI AKORU” denir ve 6 ya da
6/3 rakamlarıyla gösterilir.

Örnek;

Altılı akorların tonal görevlerinin, kök haldeki akorlarınkiyle hemen hemen aynı olduğunu
söyleyebiliriz. Özellikle iyi dereceler birbirine bağlanırken, bası ayrık hareket ettirmek yerine, bitişik
hareketle yürütmek istendiği takdirde, 6’lı akorları kullanmak çok iyidir. Bu akorların kullanılmasıyla,
partilerin bitişik hareketleri kolaylaşır; armoni dili yumuşar ve zenginleşir.

Örnek:

Akorların kök durumunda uygulanan kurallar birinci çevrilmede, yani 6’lı akorlar içinde geçerlidir.
Ancak, bas sesin katlanması bazı ayrıcalıklı durumlar yaratır. Şimdi buna ilişkin açıklamaları birlikte
gözden geçirelim.
ALTILI AKORDA KATLANACAK NOTALAR:
5- Bir akor durum değiştiriyor, yani bas partisinde kök ses üçlüye hareket ediyorsa bir başka partide
bunun tersi yapılır.
6- Kök halinde bir akorun üç üst partisi yerinde kalır, bas üçlü aralıklarla yükselirse 6’lı akorun bas
sesini katlamakta sakınca yoktur.

7- II. Derecenin 6’lı akorunda bas katlanır. Özellikle kadanslarda IV. Derece akorunun yerini aldığı
zaman bu akorun mutlaka bası katlanmalıdır. Çünkü bas sesin katlanması IV. Derece duygusunu
güçlendirir.
8- Duran bir sesin altında 5 6 veya 6 5 şifresi varsa, tek parti hareket etsin veya üç parti birden
hareket etsin.
9- VII. Derece (sansibl) daima toniğe çıkma eğilimindedir. Bundan dolayı bu derecenin 6’lı akorunda
da bas sesin katlanma zorunluluğu vardır.

UYARI: Altılı akorun minör tonda kullanılması aşağıdaki düşünceye neden olur: İki beşliye yalnız
ortadaki iki partide bulunmak ve bunlardan ikincisi EKSİLMİŞ BEŞLİ olmak şartıyla izin verilir.

ALIŞTIRMALAR :