IKAWALONG LINGGO

PAGSUSURI SA
NILALAMAN NG TULA NI
JOSE CORAZON DE
JESUS NA
“ANG TREN”
 A. ANG TREN
ni JOSE CORAZON DE JESUS
Tila ahas na nagmula
sa himpilang kanyang lungga,
ang galamay at palikpik, pawang bakal, tanso, tingga,
ang kaliskis, lapitan mo’t mga bukas na bintana.
Ang rail na lalakara’y
nakabalatay sa daan,
umaaso ang bunganga at maingay na maingay,
sa Tutuban magmumula’t patutungo sa Dagupan.
O, kung gabi’t masalubong
ang mata ay nag-aapoy,
ang silbato sa malayo’y dinig mo pang sumisipol
at hila-hila ang kanyang kabit-kabit namang bagon.
Walang pagod ang makina,
may baras na nasa r’weda,
sumisingaw, sumisibad, humuhuni ang pitada,
tumetelenteng ang kanyang kampanada sa tuwina.
“Kailan ka magbabalik?”
“Hanggang sa hapon ng Martes.”
At tinangay na ng tren ang naglakbay na pag-ibig,
sa bentanilya’y may panyo’t may naiwang nananangis.
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”

I. PAMAGAT NG TULA: ANG TREN

II. PAKSA NG TULA

- Ang tulang ANG TREN ni Jose
Corazon De Jesus ay nagpapakita
ng kalagayan ng paglalakbay o
pagpapatangay o pagdedesisyon
sa buhay ng mga Pilipino sa
panahon ng amerikanisasyon ng
bayan.
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”

III. URI AT ESTILO NG AKDA

a. Uring Pampanitikan
-tulang Liriko o Pandamdamin
b. Estilo ng Paglalahad
-tradisyunal, matalinghaga
c. Simbolismong Ginamit
➢ Ahas : paggalaw, iba’t ibang direksyon o
desisyon sa buhay
➢ Bintana : pagtanaw, pangarap, pag-asa,
lungkot, alaala
➢ Daan : desisyon, paglalakbay
➢ Tren : paglalakbay
➢ Panyo : pag-asa, lungkot, alaala
➢ Makina : modernisasyon, industriyalisasyon
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”
III. MENSAHE NG TULA
1. Kalagayan ng transportasyon bilang mukha ng
amerikanisasyon ng ating bansa

Tila ahas na nagmula

sa himpilang kanyang lungga,
ang galamay at palikpik, pawang bakal, tanso, tingga,
ang kaliskis, lapitan mo’t mga bukas na bintana.
Ang rail na lalakara’y
nakabalatay sa daan,
umaaso ang bunganga at maingay na maingay,
sa Tutuban magmumula’t patutungo sa Dagupan

✓ Paggamit ng may-akda sa “ahas” bilang kaisipan na ito

ay ang paggalaw o paglalakbay natin sa iba’t ibang
direksyon o kung paano na tayo nagpapatangay sa
pagtatakda ng amerikanisasyon sa ating bayan.
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”

1. Kalagayan ng transportasyon bilang mukha ng

amerikanisasyon ng ating bansa
✓ Isang Amerikano, Si Col. Johnson
ang nakapirma sa deklasrasyon
ng Kalayaan ng Pilipinas noong
Hunyo 12, 1989.
✓ Noong 1917, ang Manila-
Dagupan Railway na
pagmamay-ari ng mga Ingles ay
binili ng pamahalaang
Amerikano. Ang pagtatayo ng
mga linya ng tren ang
nagpaunlad sa mga pook na
dinaraanan nito.
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”
a. Kalagayan ng transportasyon bilang mukha ng
amerikanisasyon ng ating bansa
✓Sa pamamagitan ng Ingles ay tinuro sa
mga kabataan ang kultura ng lipunang
Amerikano
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”
a. Kalagayan ng transportasyon bilang mukha ng
amerikanisasyon ng ating bansa
✓Lumaganap ang dayuhang negosyo sa
pamamagitan ng:
LIBERALISASYON
PRIBATISASYON
KOMERSYALISASYON

KONTRAKTWALISASYON
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”

Paglalakbay ng puso natin bilang mga

Pilipino kung anong desisyon ang
gagawin natin sa ating buhay sa
panahong naglalakbay na tayo sa
kolonyal na Sistema. Tayo ba ay
magpapadala na lamang o tayo ay
sasakay pabalik sa nais ng ating mga
puso para sa progreso ng ating bayan.
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”

III. MENSAHE NG TULA

2. Ang paglalakbay ng ating isip at puso bilang Pilipino tungo sa direksyong umiibig
at nangangarap para sa bansa
Walang pagod ang makina,
may baras na nasa r’weda,
sumisingaw, sumisibad, humuhuni ang pitada,
tumetelenteng ang kanyang kampanada sa tuwina.

“Kailan ka magbabalik?”
“Hanggang sa hapon ng Martes.”
At tinangay na ng tren ang naglakbay na pag-ibig,
sa bentanilya’y may panyo’t may naiwang nananangis.

Paglalakbay ng puso natin bilang mga Pilipino kung

mananatili na lamang ba tayong manhid na tila makina o
babalik tayo sa ating bayan para patuloy itong mahalin at
makiisa sa paglalakbay na may pag-asa, paggawa at
pagtulong para sa ating bayan
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”

2. Ang paglalakbay ng ating isip at puso bilang Pilipino tungo sa

direksyong umiibig at nangangarap para sa bansa

Sa kalagayan ng paglalakbay ng ating puso

bilang makatao at may pagmamahal sa
bayan—natututo tayong gampanan ang
ating bahagi o tungkulin bilang Pilipino. Hindi
man madali o maganda dahil sa mga iba’t
ibang hamon sa ating bansa, nawa’y
patuloy tayong maging bahagi ng mga
reporma para sa ating paglalakbay sa
bansang ito bilang mga Pilipino.
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”
2. Ang paglalakbay ng ating isip at puso bilang Pilipino tungo sa
direksyong umiibig at nangangarap para sa bansa

✓Magkaroon ng malinaw na paglalakbay o

direksyon para sa mga pampublikong mga
serbisyo — transportasyon at
telekomunikasyon, kuryente at tubig, ospital
at mga paaralan
✓Magkaroon ng empleyong mapapasukan
sa bansa at nang ang tauntao’y
lumalaking hanay ng lakas-paggawa ay di
na masagot sa pamamagitan ng di-
umano’y “pansamantalang” pagluluwas
ng mga manggagawa
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”
2. Ang paglalakbay ng ating isip at puso bilang Pilipino tungo sa
direksyong umiibig at nangangarap para sa bansa

✓ Kailangan makabayan at siyentipiko ang

oryentasyon ng edukasyon sa mga Pilipino para
makapag-ambag ito sa pambansang
industriyalisasyon—mga mamamayan upang
maging mapanlikha, kritikal at para sa bayan.
✓ mayroong mga hakbangin na dapat
kasangkutan ng mamamayan tulad ng pag-
iingat sa karapatan ng mga manggagawa,
pagpigil sa tuluyang pagkawasak ng
kapaligiran, at pagsiguro na ang
mamamayang Pilipino ang makikinabang sa
mga industriyang nalikha na.
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”

2. Ang paglalakbay ng ating isip at puso bilang Pilipino tungo sa

direksyong umiibig at nangangarap para sa bansa

✓Magpatupad muna ang tunay

na reporma sa lupa
✓Sa kalagayan ng
transportasyon, Kailangang
ayusin na tulad ng Mala-Japan
at Singapore na mga tren at
bus
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”

III. MENSAHE NG TULA

3. Ang kahalagahan ng direksyong nagmamahal sa wika na
tulad ng isang tren
“Kailan ka magbabalik?”
“Hanggang sa hapon ng Martes.”
At tinangay na ng tren ang naglakbay na pag-ibig,
sa bentanilya’y may panyo’t may naiwang nananangis.

Ang linya ay pagtatanong din sa puso natin kung kailan

tayo magbabalik sa pagmamahal sa wika natin. Ang
wika’y parang isang tren na kung walang mga
pasehero ay walang mga mensaheng maihahatid sa
patutunguhan. Ang mga pasahero ay ang mga letra at
salitang mekanikal na mga kasangkapan lamang na
kailangang kumakatawan sa kanyang mga pananaw,
kaugalian, asal, balyus, at sa lipunang iniiralan nito
upang magkaroon ng kahulugan.
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”
3. Ang kahalagahan ng direksyong nagmamahal sa
wika na tulad ng isang tren
✓ Ating baligtarin ang agos—isakay natin sa pagtuturo ng
Ingles at ng ating wika ang kultura natin nang maintindihan
naman tayo ng ibang lahi. Kailangang patuloy pa ang
ating paglalakbay na mapalalim ang balon ng talino ng
ating kabataan sa pagtuklas ng bagong kaalaman upang
hindi na lamang tayo nagiging mga simpleng tagasilbi ng
mga mauunlad na industriyalisadong bansa.
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE JESUS NA
“ANG TREN”

V. Teorya/Dulog sa Panunuring Pampanitikan

TEORYA PALIWANAG
IMAHISMO naiiwan ang imahe ng ahas, bakal, bintana
na nagpapakita sa ilang deskripsyon na
sumisimbolo sa mensahe ng paglalakbay sa
buhay ng tao.
ROMANTISISMO naiiwan damdaming nakapaloob sa tulang
may lilisan at may naghihintay na walang
kasiguraduhan. Ang tula ay may pag-atake
sa ating marubdob na damdamin o puso
kaugnay sa ating mga desisyon o tungkulin
sa buhay at saan man tayo dalhin nito.
B. PAGSUSURI SA AKDA NI JOSE CORAZON DE
JESUS NA “ANG TREN”

Samakatuwid, ito’y isang akdang pampanitikan na

nagpapakita ng mga paglalakbay natin bilang mga
Pilipino sa panahong tinatangay na ng mananakop
ang ating isip at puso patungo sa ibang direksyon ng
pagpapasya o pangarap o tungkulin. Kaya naman
ito’y isang hamon sa atin bilang Pilipino na sa
matinding pagpataw ng amerikanisasyon, paano pa
rin kaya tayo mag-iisip o iibig sa isang direksyon—ang
nasyonalistikong demokrasya.