Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας Μαίρη Γκούβα ΤΕΙ Ηπείρου

Ελληνική
Δημοκρατία
Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό
Ίδρυμα Ηπείρου
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας
Μαίρη Γκούβα
Ενότητα 1: Ιστορική Εξέλιξη της Κοινωνικής Ψυχιατρικής – Η φάση της ασυλικής

περίθαλψης
2
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
Σκοποί ενότητας
• Παρουσιάζονται και επεξηγούνται από τη διδάσκουσα
οι στόχοι, οι σκοποί και η δομή του μαθήματος.
• Σύντομη ανάγνωση των χορηγούμενων οδηγών από
τους φοιτητές.
• Συζήτηση αναφορικά με το μάθημα.
• Εξοικείωση με την Ιστορική Εξέλιξη της Κοινωνικής
Ψυχιατρικής (η φάση της ασυλικής περίθαλψης).
5
5
Περιεχόμενα ενότητας
• Παρουσίαση και επεξήγηση των στόχων, σκοπών
και δομή του μαθήματος.
• Διανομή του «Οδηγού Σπουδών του
Μαθήματος» και «Οδηγός Διεκπεραίωσης
Εργασίας».
• Παρουσίαση εισαγωγικών στοιχείων σχετικά με
την Ιστορική Εξέλιξη της Κοινωνικής Ψυχιατρικής
(η φάση της ασυλικής περίθαλψης).
6
6
Κοινωνική και Κοινοτική Ψυχιατρική
• Η σύγχρονη Ψυχιατρική συνιστά την Κοινωνική
Ψυχιατρική (Wing).
– Κοινωνικοί παράγοντες επηρεάζουν την αιτιολογία και
εξέλιξη της ψυχικής διαταραχής.
7
7
• Προτάσεις:
– Ο σύγχρονος ψυχίατρος να συμπεριλάβει στις
πρακτικές του (θεραπεία και αντιμετώπιση της
ψυχικής νόσου) τεχνικές παρέμβασης και υπηρεσίες
περίθαλψης, σύμφωνες με τον κοινωνικό χαρακτήρα
της νόσου.
– Οι σύγχρονες ανάγκες ψυχιατρικής περίθαλψης
απαιτούν την ανάπτυξη δομών που να
ανταποκρίνονται σε αυτές τις ανάγκες.
8
8
• Ο όρος Κοινοτική Ψυχιατρική αναφέρεται
στην παροχή υπηρεσιών στους ασθενείς μέσα
στην κοινότητα.
– Η κοινότητα συμμετέχει ενεργά.
– Οι ασθενείς δεν απομακρύνονται από το φυσικό
κοινωνικό τους περιβάλλον.
9
9
• Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν διαφορετικές
πρακτικές.
– Ελλιπείς επιστημονικές γνώσεις για την
αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών και
ιδιαίτερα των ψυχώσεων.
10
1
• Η Κοινοτική Ψυχιατρική:
– Βασίζεται στη δημιουργία εναλλακτικών προς το
άσυλο μορφών περίθαλψης.
– Αφορά τους ασθενείς μιας συγκεκριμένης
πληθυσμιακής περιοχής.
11
1
• Η ανάπτυξη των εναλλακτικών μορφών
περίθαλψης στηρίζεται στις ακόλουθες αρχές:
– Τομεοποίηση.
– Συνέχεια της φροντίδας του ασθενούς.
– Αποτελεσματική και πλήρης κάλυψη των αναγκών
του πληθυσμού.
12
1
• Η αρχή της τομεοποίησης αφορά:
– Τη διαίρεση της χώρας σε πληθυσμιακές και
αντίστοιχες γεωγραφικές περιοχές.
– Τον προσδιορισμό των πληθυσμών για τους
οποίους σχεδιάζεται το σύστημα παροχής
υπηρεσιών (τομέων).
• Ο πληθυσμός των τομέων πρέπει να κυμαίνεται από 50
έως 150 χιλιάδες κατοίκους.
13
1
• Ο σχεδιασμός υπηρεσιών είναι εφικτός με τον
προσδιορισμό της πληθυσμιακής και
γεωγραφικής μορφής του τομέα.
14
1
• Ο προσδιορισμός του τομέα είναι
απαραίτητος λόγω :
– Πληθυσμιακών και γεωγραφικών ιδιομορφιών.
– Εξάρτηση των απαιτούμενων θέσεων (αριθμός
κρεβατιών, δυναμικότητα οικοτροφείων) και του
προσωπικού από το μέγεθος του πληθυσμού.
– Χιλιομετρικές αποστάσεις που πρέπει να διανύσει
ο ασθενής.
15
1
• Η αρχή της συνέχειας της φροντίδας του
ασθενούς αφορά:
– Την ανάληψη ευθύνης από τη θεραπευτική
ομάδα για τον ασθενή της σε όλες τις φάσεις της
νόσου και ανεξάρτητα από το είδος της
περίθαλψης που απαιτείται.
• Διατήρηση θεραπευτικής σχέσης.
• Αποφυγή υποτροπών της νόσου.
16
1
• Η αρχή της αποτελεσματικής και πλήρους κάλυψης
των αναγκών του πληθυσμού αφορά:
– Το σχεδιασμό των υπηρεσιών μετά από προσδιορισμό των
αναγκών του πληθυσμού του τομέα.
– Την πλήρη κάλυψή τους με πρόληψη και θεραπεία των
ψυχικών διαταραχών.
– Την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση των ψυχικά
πασχόντων.
• Στόχος : η οργάνωση και κατανομή των πόρων με το μικρότερο
κόστος και τη μέγιστη αποτελεσματικότητα.
17
1
• Ο τομέας αποκατάστασης αποσκοπεί
επιπροσθέτως:
– Στη βαθμιαία συρρίκνωση των Ψυχιατρείων.
– Στην κοινωνική επανένταξη των ασθενών αυτών
στον τόπο διαμονής τους.
18
1
• Η σωστή ανάπτυξη των υπηρεσιών αυτών και η
ενεργητική συμμετοχή της κοινότητας εξασφαλίζονται
με:
– Ευαισθητοποίηση της κοινότητας.
– Δημιουργία στελεχών επαγγελματιών ψυχικής υγείας
κατάλληλα εκπαιδευμένων ώστε να εφαρμόσουν την
Κοινοτική Ψυχιατρική.
– Θεσμικές και οργανωτικές αλλαγές που θα αποτελέσουν
το νομικό και οργανωτικό πλαίσιο της ψυχιατρικής
μεταρρύθμισης.
19
1
Η φάση της ασυλικής περίθαλψης
• Από το τέλος του 19ου αιώνα η ψυχιατρική
περίθαλψη υλοποιούνταν στα μεγάλα
Ψυχιατρεία.
– Οι ασθενείς φυλάσσονταν εκεί:
• Απομονωμένοι από το κοινωνικό σύνολο.
• Χωρίς ουσιαστική θεραπεία της νόσου.
20
2
• Τα Ψυχιατρεία ονομάζονταν και Άσυλα.
– Άσυλο σημαίνει:
• Εγκλεισμός των ασθενών για την προστασία τους
καθώς η ψυχική διαταραχή τους καθιστά σταδιακά
ανίκανους να φροντίσουν τον εαυτό τους.
21
2
• Ο ψυχικά πάσχων ήταν ανεπιθύμητος για το
«υγειές» κοινωνικό σύνολο.
– Αιτίες:
• Α) Προκαταλήψεις για την ψυχική διαταραχή
(ο ανεύθυνος, επικίνδυνος και ανίατος ψυχασθενής).
• Β) Κοινωνικός στιγματισμός των ασθενών.
22
2
• Η απομάκρυνση από το κοινωνικό σύνολο με
τον εγκλεισμό εξυπηρετούσε:
– Προστασία του ίδιου του ασθενή.
– Προστασία του κοινωνικού συνόλου από τον
ασθενή.
23
2
• Χαρακτηριστικά ψυχιατρικής περίθαλψης:
– Διαβίωση μακριά από τις πόλεις και το
οικογενειακό περιβάλλον του ασθενούς.
– Περιορισμένες επισκέψεις και επαφές με την
οικογένεια.
– Απαγόρευση εξόδου από το Ψυχιατρείο.
24
2
– Περιοριστικά μέτρα ασφαλείας (απουσία μαχαιριών
και κουταλιών, απομόνωση, καθήλωση με αλυσίδες ή
ζουρλομανδύα).
– Φροντίδα και κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών των
ασθενών.
– Στέρηση των κοινωνικών δεξιοτήτων και της
κοινωνικότητας.
• Αποτέλεσμα: Διαρκής αύξηση του πληθυσμού
των Ψυχιατρείων.
25
2
• Ιδρυματική νεύρωση ή Ιδρυματισμός (Barton):
– Οι επιπτώσεις της χρόνιας παραμονής στο άσυλο.
(Διαφοροποιούνται από τη συμπτωματολογία της νόσου).
• Η σταδιακή απώλεια των κοινωνικών δεξιοτήτων
εξαιτίας της μακροχρόνιας παραμονής στο άσυλο
θεωρούταν λανθασμένα ως σύμπτωμα της
νόσου.
26
2
Η φάση της ασυλικής περίθαλψης
στην Ελλάδα
• Αρχές του 20ου αιώνα (Ελλάδα):
– Α) Το ψυχιατρείο της Κέρκυρας.
– Β) Το Δρομοκαΐτειο.
• Συνολικά 400 κρεβάτια.
27
2
• 1958: Ίδρυση του Ψυχιατρείου της Λέρου.
– Το 6ο Ψυχιατρείο.
– Κάλυψε τις ανάγκες της εποχής.
(Πληρότητα των υπαρχόντων Ψυχιατρείων, δύο ασθενείς στο
ίδιο κρεβάτι).
– Πλάνο: Η απασχόληση με αγροτικές εργασίες
σύμφωνα με το Βελγικά πρότυπα.
(Εγκαταλείφτηκε λόγω έλλειψης κατάλληλων εγκαταστάσεων
υγιεινής).
28
2
– Τα 650 κρεβάτια το 1958 έγιναν 2000 το 1980.
– Άθλιες συνθήκες νοσηλείας.
• Το παγκόσμιο σύμβολο της αθλιότερης ασυλικού τύπου
περίθαλψης.
– Αντικείμενο διεθνούς κατακραυγής τη δεκαετία του
΄80.
– Αφορμή για την έναρξη της Ψυχιατρικής
Μεταρρύθμισης στην Ελλάδα με τη
συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής κοινότητας.
29
2
Το πρόβλημα της ψυχιατρικής
νοσηλείας στο Ψυχιατρείο
• Η κλασική ιατρική επικεντρώνεται στην
καταπολέμηση της νόσου.
– Ο ασθενής νοσηλεύεται βραχυπρόθεσμα για εντατική
θεραπεία που δεν μπορεί να γίνει στο σπίτι.
– Ο ασθενής χρειάζεται να παραμένει κλινήρης για
θεραπευτικούς λόγους.
– Η κοινωνική και επαγγελματική αποκατάσταση του
ασθενούς έπονται.
30
3
• Η ψυχιατρική νοσηλεία που παρεχόταν στα
Ψυχιατρεία δεν ήταν πραγματική νοσηλεία.
– Μακροχρόνια παραμονή εντός του Ψυχιατρείου σε
κρεβάτι τις περισσότερες ώρες.
• Μεγάλο κόστος περίθαλψης για το κράτος.
– Απουσία θεραπείας.
• (Πριν την ανακάλυψη των βιολογικών θεραπειών της ψύχωσης και
των μεθόδων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης).
– Απλή κάλυψη αναγκών σίτισης, στέγασης και φύλαξης.
31
3
• Μειονεκτήματα μεθόδου:
– Το κρεβάτι δεν αποτελεί μέσο θεραπείας γιατί
πρόκειται για ασθενείς με ακέραιη σωματική
υγεία.
– Επιζήμιο όταν χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια
της ημέρας.
32
3
• Η χρόνια ψυχική νόσος χρειάζεται
αποτελεσματική θεραπεία.
– Η μείωση του συναισθήματος και της βούλησης
οδηγεί σε:
• Κοινωνική απομόνωση.
• Λειτουργική αναπηρία.
33
3
• Α) Το στερεότυπο της ανευθυνότητας και της
επικινδυνότητας των ψυχικά πασχόντων.
• Β) Ο ιδρυματισμός.
– Οδηγούσαν σε:
• Μέτρα ασφαλείας.
• Μείωση κοινωνικών δεξιοτήτων.
• Παλινδρόμηση.
34
3
Ψυχική ασθένεια: στίγμα και
προκαταλήψεις
• Α) Οι εκδηλώσεις της ψυχικής νόσου:
• Η ανεξήγητη αλλαγή της συμπεριφοράς.
• Η αλλοίωση των ψυχικών και πνευματικών λειτουργιών.
• Β) Η έλλειψη γνώσεων για την αιτιολογία.
– Οδήγησαν στη σύνδεση της ψυχικής ασθένειας με μαγικές
επιδράσεις.
• Παλαιότερα οι ψυχικά ασθενείς ρίχνονταν στην πυρά ως
δαιμονισμένοι.
• Θεραπεύονταν από μάγους ή ιερείς.
35
3
• Προκαταλήψεις όπως:
– Ο ψυχικά ασθενής είναι ανίατος, επικίνδυνος και
ανεύθυνος (ακόμα και στους κόλπους των
επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας).
• Ενίσχυσαν τη δημιουργία στίγματος και κοινωνικού
αποκλεισμού.
• Δικαιολογούνταν την εποχή που δεν υπήρχαν
αποτελεσματικές θεραπείες για τις ψυχώσεις.
36
3
• Η ανακάλυψη δραστικών βιολογικών
θεραπειών για την αντιμετώπιση της
σχιζοφρένειας συνέβαλε:
– Εξάλειψη των στερεοτύπων.
– Περιττός ο εγκλεισμός στα Ψυχιατρεία.
37
3
• Κατάρριψη μύθων για τους ψυχωσικούς:
– Ο μύθος του ανίατου σχιζοφρενή.
– Ο μύθος του επικίνδυνου ψυχασθενή.
– Ο μύθος του ανεύθυνου ψυχωσικού.
38
3
• Ο μύθος του ανίατου σχιζοφρενή:
– Έρευνες έδειξαν ότι το 20% των σχιζοφρενών
επανέρχεται πλήρως μετά από μια πρώτη εκδήλωση
της νόσου.
– Το 50‐60% επανέρχεται πλήρως μετά από
επανειλημμένες εκδηλώσεις της νόσου.
– Το 20% χρειάζεται λίγες φορές εσωτερική νοσηλεία
μετά από επανειλημμένες εκδηλώσεις της νόσου.
39
3
• Ο μύθος του επικίνδυνου ψυχασθενή προς
τον εαυτό του και προς το περιβάλλον του:
– Έρευνες κατέδειξαν ότι στις ψυχώσεις ο κίνδυνος
αυτοκτονίας είναι αυξημένος σε σχέση με το
γενικό πληθυσμό (15‐20%).
– Οι ανθρωποκτονίες δεν υπερβαίνουν το ποσοστό
που παρατηρείται στο γενικό πληθυσμό.
40
4
• Ο μύθος του ανεύθυνου ψυχωσικού:
– Στις περισσότερες περιπτώσεις των ψυχώσεων
μπορεί να επηρεαστεί η κρίση του ασθενή μόνο
όμως για σύντομα χρονικά διαστήματα.
• Φάσεις υποτροπή.
• Διακοπή θεραπευτικής αγωγής.
41
4
• Παρατεταμένη ανευθυνότητα μπορεί να
προκληθεί από:
– Οργανικά ψυχοσύνδρομα.
– Νοητική καθυστέρηση.
• Απαιτείται ιατρική πραγματογνωμοσύνη.
42
4
Βιβλιογραφία
Eby L. & Brown N. (2010). Η Νοσηλευτική στην Ψυχική Υγεία. Αθήνα: Ιατρικές
Εκδόσεις Λαγός.
Hogan, M.A. (2011). Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας. Εκδόσεις Broken Hill
Publishers LTD.
Lemperiere, T. (1995). Εγχειρίδιο Ψυχιατρικής Ενηλίκων. Αθήνα: Παπαζήσης.
Ενότητα 2 : Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση και η Ιστορική Εξέλιξη της Νοσηλευτικής

Ψυχικής Υγείας
1
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
• Γνωριμία με την ιστορική εξέλιξη της
Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στον Ελλαδικό
χώρο και παγκοσμίως.
• Επαφή με όλες τις χρονικές φάσεις της
Νοσηλευτικής Ψυχικής Υγείας, από την ίδρυσή
της ως ξεχωριστός κλάδος της Νοσηλευτικής
έως σήμερα.
5
5
• Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση σε Ευρώπη και
Αμερική.
• Οι εναλλακτικές δομές περίθαλψης.
• Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα.
• Ιστορική εξέλιξη της Νοσηλευτικής Ψυχικής
Υγείας.
6
6
Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση
• Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση ξεκίνησε από την
Ευρώπη και την Αμερική:
– Αλλαγή στη φιλοσοφία και την πρακτική της
αντιμετώπισης των ψυχικών διαταραχών.
– Βαθμιαία μετάβαση από την ψυχιατρική του
ασύλου στην περίθαλψη στην κοινότητα.
7
7
• Αίτια:
– Η πρόοδος των θεραπευτικών μέσων για την
ψύχωση.
– Η αναγνώριση των κοινωνικών παραγόντων στην
αντιμετώπιση της νόσου.
• Ελάχιστες χώρες ολοκλήρωσαν τη μεταρρύθμιση.
8
8
• Προϋποθέσεις για την υλοποίηση της
ψυχιατρικής μεταρρύθμισης:
1. Βαθμιαία συρρίκνωση της ασυλικής περίθαλψης.
2. Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών νοσηλείας.
3. Σωστή κατανομή των πόρων με βάση τις αρχές
της τομεοποίησης.
9
9
4. Ευαισθητοποίηση και επιμόρφωση της κοινότητας
ώστε να εξαλειφθούν οι προκαταλήψεις.
5. Εκπαίδευση κατάλληλου προσωπικού.
• Γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις.
6. Αναθεώρηση των στάσεων του προσωπικού ώστε να
αναγνωριστεί η σημασία:
• Της επανεκπαίδευσης σε κοινωνικές δεξιότητες.
• Της επαγγελματικής εκπαίδευσης.
• Της κάλυψης αναγκών διαβίωσης.
10
1
7. Ισότιμη συνεργασία των επαγγελματιών ψυχικής
υγείας διαφόρων ειδικοτήτων της ψυχιατρικής
ομάδας.
8. Εύρεση κονδυλίων.
9. Μείωση του χρόνου εκπαίδευσης του
προσωπικού.
11
1
Εναλλακτικές δομές περίθαλψης
• Χαρακτηριστικά ενός σύγχρονου συστήματος
ψυχιατρικής περίθαλψης κοινοτικής μορφής:
– Υπηρεσίες πρόληψης.
– Υπηρεσίες θεραπείας.
– Υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης.
12
1
• Υπηρεσίες προσανατολισμένες στις ανάγκες των
ασθενών ανάλογα με:
– Τις φάσεις της νόσου.
– Τις κατηγορίες των ψυχικών διαταραχών.
• Προϋπόθεση:
– Η ποιοτική και ποσοτική εκτίμηση των αναγκών με:
• Επιδημιολογικές μελέτες.
• Προσδιορισμό του πληθυσμού που θα εξυπηρετηθεί.
13
1
• Οι σύγχρονες μορφές κοινοτικής περίθαλψης
περιλαμβάνουν:
– Μονάδες Νοσηλείας στα Γενικά Νοσοκομεία.
– Κέντρα Ψυχικής Υγείας.
– Κέντρα Αποκατάστασης.
– Οικοτροφεία.
– Ξενώνες.
– Προστατευμένα Διαμερίσματα.
– Νοσοκομεία Ημέρας.
14
1
• Μονάδες βραχείας νοσηλείας στο Γενικό
Νοσοκομείο:
– Εναλλακτική λύση της νοσηλείας στο Ψυχιατρείο.
– Θεραπεία της οξείας φάσης βαρειών ψυχικών
διαταραχών, όπως οι ψυχώσεις και ψυχοκοινωνική
αποκατάσταση.
– Νοσηλεία του ασθενή σε συνθήκες ισότιμες των
άλλων ιατρικών ειδικοτήτων.
(Ανάπτυξη του κλάδου της Διασυνδετικής Ψυχιατρικής).
15
1
– Συνδρομή των συγγενών του ασθενούς.
• Παραμένουν στη Μονάδα μαζί με τον ασθενή τους
επιβλέποντάς τον κατά τη φάση της οξείας υποτροπής
και έως ότου επιδράσει η φαρμακευτική αγωγή.
• Συνεργάζονται με το προσωπικό.
16
1
• Συνεργασία μεταξύ θεραπευτών και
οικογένειας του ασθενούς:
– Πρόληψη των υποτροπών.
• Συναισθηματικά θετική στάση των συγγενών.
17
1
• Βρέθηκε ότι ο αριθμός των υποτροπών
υποδιπλασιάζεται όταν η φαρμακευτική αγωγή
συνοδεύεται με παρέμβαση στην οικογένεια του
ασθενούς.
• Σύμφωνα με έρευνες, οι κριτικές παρατηρήσεις,
η εχθρική συμπεριφορά και η έντονη
συναισθηματική εμπλοκή των συγγενών
σχετίζονται σημαντικά με αυξημένο αριθμό
υποτροπών της νόσου.
18
1
• Νοσοκομεία ημέρας:
– Θεραπεία ελαφρότερων περιπτώσεων.
– Ο ασθενής παραμένει για τη θεραπεία του από το
πρωί έως το μεσημέρι και επιστρέφει στο σπίτι
του.
19
1
• Κέντρα Ψυχικής Υγείας:
– Α) Παιδοψυχιατρικοί Συμβουλευτικοί Σταθμοί:
• Πρόληψη των ψυχικών διαταραχών με παρέμβαση στο
σχολείο και στην κοινότητα για ενημέρωση και
ευαισθητοποίηση του κοινού στα προβλήματα ψυχικής
υγείας.
• Κάλυψη ψυχολογικών αναγκών των ασθενών με την
παροχή ψυχολογικών θεραπειών (ατομικών, ομαδικών,
οικογενειακών).
20
2
– Β) Εξωτερικά Ιατρεία ή Κέντρα Ημέρας:
• Εκτίμηση νέων περιπτώσεων.
• Παρακολούθηση ασθενών της κοινότητας, που χρήζουν
ψυχιατρικής παρακολούθησης.
21
2
• Οικοτροφεία και Ξενώνες:
– Κάλυψη αναγκών διαβίωσης και διατροφής των
ασθενών που δεν μπορούν να επιστρέψουν στην
οικογένειά τους.
22
2
• Προστατευμένα διαμερίσματα και Ξενώνες:
– Κάλυψη αναγκών ασθενών, που εργάζονται αλλά
έχουν ανάγκη στέγασης.
23
2
• Κέντρα Επαγγελματικής και Προεπαγγελματικής
Αποκατάστασης:
– Ασθενείς που μένουν με την οικογένειά τους, με μειωμένη
κοινωνική προσαρμογή και χωρίς επαγγελματική απασχόληση.
– Επανεκτίμηση των κοινωνικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων,
που απέμειναν μετά την οξεία φάση της νόσου.
– Εκπαίδευση του ασθενή ώστε να επανακτήσει τις χαμένες
κοινωνικές και επαγγελματικές του δεξιότητες
(κοινωνικοποίηση και επαγγελματική εκπαίδευση).
24
2
• Οικοτροφεία:
– Κάλυψη αναγκών ασθενών που χρειάζονται
αρκετή επίβλεψη για την κοινωνική τους
διαβίωση.
– Περίθαλψη ασθενών με μικρές ή ανύπαρκτες
πιθανότητες επαγγελματικής αποκατάστασης.
25
2
• Ξενώνες:
– Εξυπηρέτηση ασθενών που λίγο πολύ
αυτοεξυπηρετούνται.
– Παραμονή ασθενών για μικρό χρονικό διάστημα.
– Ασθενείς με κάποιες ελπίδες επαγγελματικής
αποκατάστασης.
26
2
• Συνεταιριστικές Μονάδες:
– Μικρές αυτοχρηματοδοτούμενες επιχειρήσεις.
– Ασθενείς με περιορισμένη δυνατότητα
απασχόλησης (εργασία για λίγες ώρες και υπό
επίβλεψη).
– Προστατευμένη εργασία σε συνεργασία
εξειδικευμένου προσωπικού από την κοινότητα,
ασθενών και επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας.
27
2
• Κινητές Μονάδες Ψυχιατρικής Επίβλεψης:
– Περιοχές χωρίς αναπτυγμένο σύστημα
φροντίδας.
– Περιοχές με γεωγραφικές ιδιομορφίες.
28
2
• Κατ’ οίκον νοσηλεία:
– Έλλειψη μονάδων βραχείας νοσηλείας ή τομέων
γενικού νοσοκομείου κοντά στον τόπο κατοικίας
του ασθενούς.
– Νοσηλεία στο σπίτι με 24ωρη κάλυψη από
εκπαιδευμένο προσωπικό.
29
2
Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην
Ελλάδα
• Αφορμές για την ανάπτυξη της ψυχιατρικής
μεταρρύθμισης στην Ελλάδα τη δεκαετία του
’80:
– Η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
– Η διεθνής ευαισθητοποίηση για τις συνθήκες
νοσηλείας στο Ψυχιατρείο της Λέρου.
30
3
• Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα χρηματοδότησε την Ψυχιατρική
Μεταρρύθμιση το 1984 κατά 55%.
• Το πρόγραμμα, αρχικά 5ετούς διάρκειας, περιελάμβανε:
• Πειραματική λειτουργία εναλλακτικών προς το άσυλο
κοινοτικών μορφών ψυχιατρικής περίθαλψης.
• Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός των Ψυχιατρείων της
χώρας.
• Ανάπτυξη κτιριακής υποδομής.
• Εκπαίδευση κατάλληλου προσωπικού.
31
3
• Το πρόγραμμα παρατάθηκε έως τον Ιούνιο του
1995 λόγω βραδύτητας στην απορρόφηση των
κονδυλίων, που οφείλονταν στη γραφειοκρατία.
• Το 1991 δημιουργήθηκαν 11 ξενώνες με μεγάλη
επιτυχία:
– Στόχος η επανένταξη 110 τροφίμων του Ψυχιατρείου
της Λέρου στον τόπο διαμονής τους.
32
3
• Με το κλείσιμο του προγράμματος υλοποιή‐
θηκαν στην Ελλάδα 128 μεταρρυθμιστικά
προγράμματα.
33
3
• Κριτική του προγράμματος:
– Τα περισσότερα προγράμματα έγιναν σε Αθήνα
και Θεσσαλονίκη.
• Η κατανομή των προγραμμάτων δεν έγινε σύμφωνα με
τις πληθυσμιακές ανάγκες.
• Απουσία τομεοποίησης της χώρας.
34
3
• Τα θετικά του προγράμματος:
– Δημιουργία ενός πυρήνα επαγγελματιών ψυχικής
υγείας, που θα συμβάλει στην εξέλιξη του
συστήματος.
– Μείωση των κρεβατιών νοσηλείας στα Ψυχιατρεία.
(Της τάξης του 30% μέσα σε μία δεκαετία).
– Μείωση του μέσου χρόνου νοσηλείας.
(Της τάξης του 60% μέσα σε μία δεκαετία).
35
3
• Η αξιολόγηση των υπηρεσιών κοινοτικής
ψυχιατρικής:
– Ενεργητική συμμετοχή της κοινότητας και των
χρηστών των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας στην
οργάνωση και τον έλεγχο των υπηρεσιών.
– Διαρκής αναθεώρηση των πρακτικών περίθαλψης
που ακολουθούνται.
36
3
– Εκτίμηση του άμεσου κόστους:
• Χρήματα απαραίτητα για πρόληψη, θεραπεία και
αποκατάσταση.
– Εκτίμηση του έμμεσου κόστους:
• Μειωμένη συμμετοχή στην παραγωγική διαδικασία,
πρόωρος θάνατος, αυξημένες περίοδοι ανεργίας.
37
3
Ιστορική εξέλιξη της
Νοσηλευτικής Ψυχικής Υγείας
38
3
Έως και την Αναγέννηση
Τρόπος σκέψης για •Ιπποκράτης (η μελαγχολία/κατάθλιψη προκαλούνταν από περίσσεια μαύρης χολής,
θεραπεία με αφαίμαξη)
την ψυχική νόσο •Μεσαίωνας και Αναγέννηση (η ψυχική νόσος οφειλόταν σε υπερφυσικές δυνάμεις,
κατάληψη από δαίμονες ή θείες δυνάμεις, σεληνιασμένοι, μάγισσες, αιρετικοί
Ψυχική •Έλλειψη κατανόησης σχετικά με το τι είναι ψυχική νόσος.
•Απάνθρωπη μεταχείριση των ψυχικά πασχόντων
Υγεία/Ψυχική Νόσος •Οι ψυχικά ασθενείς κλείνονταν σε ιδρύματα λόγω φόβου απέναντί τους,
αντιμετωπίζονταν ως εγκληματίες και τιμωρούνταν
Νοσηλευτική •Μη εκπαιδευμένοι «θεραπευτές»
39
3
Τέλη του 18ου αιώνα
Τρόπος σκέψης για •Προσπάθεια κατανόησης του παθολογικού τρόπου σκέψης των ψυχικά πασχόντων
την ψυχική νόσο
•Ψυχολογική θεραπεία
Ψυχική •Κάλυψη βασικών αναγκών
•Ασφαλές καταφύγιο
Υγεία/Ψυχική Νόσος •Ευχάριστο περιβάλλον
•Ευγένεια
Νοσηλευτική •Philippe Pinel (Γαλλία): «Ηθική θεραπεία»
•William Tukes (Αγγλία): Άσυλο
Ψυχικής Υγείας •Quakers (ΗΠΑ): Θεραπεία περιβάλλοντος
40
4
19ος αιώνας
Τρόπος σκέψης για •Σεβασμός στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια των ψυχικά πασχόντων
την ψυχική νόσο •Ανάπτυξη επιστημονικής έρευνας που δίνει ελπίδα για αντιμετώπιση και θεραπεία των ψυχικών παθήσεων
Ψυχική
•Η θεραπεία παρέχεται στα άσυλα
•Ανάπτυξη της μελέτης του εγκεφάλου
•Επαγγελματίες με κατάλληλη εκπαίδευση, συμπόνια και προθυμία για φροντίδα των ψυχικά πασχόντων
Υγεία/Ψυχική Νόσος •Ιατρικοποίηση της φροντίδας
•Οι τρόφιμοι αποκαλούνταν ασθενείς και οι φροντιστές θεραπευτές
Νοσηλευτική •Dorothea Dix (ΗΠΑ): Ίδρυση νοσοκομείων σε ΗΠΑ, Καναδά, Σκωτία και Ιαπωνία για ψυχικά ασθενείς
•1η σχολή εκπαίδευσης νοσηλευτών ψυχικής υγείας στο άσυλο McLean (Μασαχουσέτη, 1882)
Ψυχικής Υγείας •Εκπαιδευτήριο Bellevue (Νέα Υόρκη) και Εκπαιδευτήριο Connecticut: το μοντέλο της Nightingale
41
4
1950‐1960
Τρόπος σκέψης για • Η θεραπεία λάμβανε χώρα σε δημόσια ή ιδιωτικά ψυχιατρικά
νοσοκομεία μακριά από κατοικημένες περιοχές
την ψυχική νόσο • Έναρξη συζητήσεων για τα δικαιώματα των ψυχικά πασχόντων
Ψυχική • Ανακάλυψη ψυχοτρόπων φαρμάκων (λίθιο, χλωροπρομαζίνη,
αναστολείς της μονοαμινοξιδάσης, αλοπεριδόλη, τρικυκλικά
Υγεία/Ψυχική Νόσος αντικαταθλιπτικά, βενζοδιαζεπίνες)
Νοσηλευτική • Hildegarde Peplau: σχέση νοσηλευτή‐θεραπευόμενου,

θεωρητικές βάσεις για την ερμηνεία των ψυχικών ασθενειών,
Ψυχικής Υγείας θεμέλια για την άσκηση της Ψυχιατρικής Νοσηλευτικής
42
4
1960‐1980
Τρόπος σκέψης για • Το κίνημα της Αποασυλοποίησης
την ψυχική νόσο • Θεραπεία εντός της κοινότητας
Ψυχική • ΗΠΑ (1963): νόμος περί Κοινοτικών Κέντρων Ψυχικής Υγείας
• Βραχυπρόθεσμη νοσοκομειακή θεραπεία με κοινοτική
Υγεία/Ψυχική Νόσος παρακολούθηση μετά το εξιτήριο
Νοσηλευτική • Ίδρυση του Αμερικανικού Νοσηλευτικού Συνδέσμου (ΑΝΑ)
• 1973: κριτήρια για την άσκηση του επαγγέλματος του
Ψυχικής Υγείας ψυχιατρικού νοσηλευτή
43
4
1980‐σήμερα
Τρόπος σκέψης για •Κοινοτική‐κοινωνική φροντίδα
•Πρόληψη της ψυχικής νόσου
την ψυχική νόσο •Προαγωγή της ψυχικής υγείας
Ψυχική •Η Διαχείριση Φροντίδας οδηγεί στη μείωση της διάρκειας εσωτερικής νοσηλείας
•Διαχείριση περίπτωσης και διεπιστημονική προσέγγιση
Υγεία/Ψυχική Νόσος •1990: η δεκαετία του εγκεφάλου, ανακάλυψη φαρμάκων και θεραπειών, νόσος του
εγκεφάλου η ψυχική νόσος
Νοσηλευτική •Ιδρυση του Αμερικάνικου Συνδέσμου Ψυχιατρικών Νοσηλευτών (APNA)
44
4
Ενότητα 3: Παθολογική και Φυσιολογική Συμπεριφορά. Ψυχική
Υγεία και Ψυχική Νόσος. Κριτική Θεώρηση.
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Παθολ. και Φυσ. Συμπερ, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
• Εμπλουτισμός γνώσεων αναφορικά με την
Παθολογική και Φυσιολογική Συμπεριφορά,
την Ψυχική Υγεία και την Ψυχική Νόσο.
• Ανάπτυξη ιδεών και θέσεων για την
πολυπλοκότητα και μεταβατικότητα των
Εννοιών.
5
5
• Ορισμός της Φυσιολογικής και Παθολογικής
Συμπεριφοράς.
– Η χωροχρονική ρευστότητα του ζητήματος.
• Ορισμός της Ψυχικής Υγείας και της Ψυχικής
Νόσου.
– Η Επιστημονική, Ιδεολογική και Φιλοσοφική
Προβληματική των Εννοιών και Συμπτωμάτων.
6
6
Φυσιολογική και Παθολογική/Ψυχοπαθολογική/Αποκλίνουσα

Συμπεριφορά
Ψυχοπαθολογία
•Ψυχικές διαταραχές (εκδήλωση της
παθολογικής συμπεριφοράς)
7
7
Φυσιολογικό
Παθολογικό
8
8
• Παρεκκλίνουσα συμπεριφορά:
– Ξεχωρίζει από το μέσο όρο (νόρμα), μη
συνηθισμένη.
– Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι και
παθολογική όπως και το αντίστροφο.
9
9
Κριτήρια ορισμού
• Α) Το αποτέλεσμα της συμπεριφοράς για το
ίδιο το άτομο.
– Π.χ. Μπορεί να διευκολύνει ή να δυσκολεύει το
άτομο στην καθημερινή του ζωή.
• Β) Η αιτιολογία της συμπεριφοράς και η
επίδρασή της στο περιβάλλον του ατόμου.
10
1
Κριτήρια αξιολόγησης μιας συμπεριφοράς ως

φυσιολογικής ή παθολογικής
Το στατιστικό
κριτήριο
Το κριτήριο της
Το κοινωνικό
υποκειμενικής
κριτήριο
δυσφορίας
Το ηθικό Το ιατρικό
κριτήριο κριτήριο
Tο πλαίσιο Tα κίνητρα και

εκδήλωσης της οι στόχοι του
συμπεριφοράς ατόμου
11
1
Συστήματα ταξινόμησης της

αποκλίνουσας συμπεριφοράς
DSM-V ICD-10
12
1
Οι άξονες του συστήματος DSM-V
Η πιθανή διαταραχή στην Τυχόν ιατρικές νόσοι που

Το είδος της Κλινικής προσωπικότητα του ατόμου συνυπάρχουν ή προκαλούν
Διαταραχής και το επίπεδο της την εμφάνιση ψυχικών
νοημοσύνης του συμπτωμάτων
Τα υπάρχοντα
Η συνολική εκτίμηση της
Ψυχοκοινωνικά (π.χ.
λειτουργικότητας
ανεργία) και Περιβαλλοντικά
(ψυχολογικής, κοινωνικής και
(π.χ. φυσικές καταστροφές)
εργασιακής)
Προβλήματα
13
1
Οι άξονες του συστήματος ICD-10
Η κλινική
Οι αναπηρίες
διάγνωση
Οι
παράγοντες
πλαισίου
14
1
Μορφές παθολογικής συμπεριφοράς
Νευρώσεις Ψυχώσεις
Διαταραχές Νοητικές
διαγωγής ανεπάρκειες
15
1
Διαφορές μεταξύ των μορφών

παθολογικής συμπεριφοράς
• Ελαφρά διαταραχή
Βαθμός σοβαρότητας • Σοβαρή ψυχική ασθένεια
της διαταραχής
• Γνωστικές λειτουργίες
Τομέας της ψυχικής • Συναισθηματικές εκδηλώσεις
υγείας που επηρεάζει
Περίοδος ζωής που • Βρεφική

• Παιδική
εμφανίζεται αρχικά η • Ενήλικη
διαταραχή • Γεροντική
16
1
Ορισμός Ψυχικής Υγείας και Ψυχικής

Νόσου
• Δύσκολος ο προσδιορισμός των εννοιών

Ψυχική Υγεία και Ψυχική Νόσος.
– Κάθε άτομο είναι μοναδικό και έχει εκτεθεί σε
διαφορετικές εμπειρίες ζωής.
17
1
• Η αποδεκτή συμπεριφορά διαφέρει από

πολιτισμό σε πολιτισμό.
– Οι διαφορές στις στάσεις και προσδοκίες του
εκάστοτε πολιτισμού και κοινωνίας επηρεάζουν
τους ορισμούς της Ψυχικής Υγείας και της
Ψυχικής Νόσου.
18
1
• Δεν υπάρχει ένας καθολικά αποδεκτός

ορισμός της Ψυχικής υγείας.
• Είναι ευκολότερο να ορισθεί η Ψυχική Νόσος.
– Ωστόσο, ορισμένα χαρακτηριστικά της σκέψης,
του συναισθήματος και της συμπεριφοράς
θεωρούνται υγιή και κάποια άλλα παθολογικά.
19
1
Οι ψυχικά υγιείς άνθρωποι

Ερμηνεύουν την πραγματικότητα έτσι όπως είναι
Έχουν υγιή αυτοαντίληψη
Είναι ικανοί να δημιουργήσουν σχέσεις με άλλους ανθρώπους
Επιτυγχάνουν να βρουν νόημα στη ζωή τους
Επιδεικνύουν παραγωγικότητα/δημιουργικότητα
Έχουν τον έλεγχο της συμπεριφοράς τους
Προσαρμόζονται στις μεταβολές και τις συγκρούσεις
20
2
• Η Ψυχική Υγεία είναι μια μάλλον σχετική

παρά απόλυτη κατάσταση.
– Κανένα άτομο δεν κατέχει το ύψιστο επίπεδο
υγείας σε όλα τα πεδία και ανά πάσα στιγμή.
21
2
Ορισμός Ψυχικής Υγείας
Η ικανότητα του Η ικανότητα του

ατόμου να ατόμου να
αντιλαμβάνεται προσαρμόζεται
τον εαυτό του στο πολιτισμικό
όπως τον και κοινωνικό
αντιλαμβάνονται πλαίσιο στο
και οι άλλοι οποίο ζει
22
2
Συνοψίζοντας
Θετική στάση απέναντι στον εαυτό.
Θετική στάση απέναντι στη διαδικασία της
ανάπτυξης, προσωπικής εξέλιξης,
αυτοπραγμάτωσης, ενσωμάτωσης στο κοινωνικό
σύνολο, αυτονομίας και αντίληψης της
πραγματικότητας.
Πλήρης κατανόηση του πλαισίου μέσα στο οποίο
ζει.
23
2
Ορισμός Ψυχικής Νόσου
Η αδυναμία του
Η αδυναμία του
ατόμου να
ατόμου να
προσαρμοστεί
αντιληφθεί τον
στους κανόνες
εαυτό του όπως
του πολιτισμικού
τον
και κοινωνικού
αντιλαμβάνονται
πλαισίου στο
οι άλλοι
οποίο ζει
24
2
• Η Ψυχική Νόσος αφορά μια ασθένεια με

συμπτώματα που σχετίζονται με:
– Τη σκέψη
– Το συναίσθημα
– Τη συμπεριφορά
• Επίπτωση:
– Έκπτωση της λειτουργικότητας.
25
2
Αίτια
Ψυχολογικά
Χημικά
Κοινωνικά
Βιολογικά
Γενετικά
26
2
• Η σημασία της νόσου για τον ασθενή

σχετίζεται με το πολιτισμικό του υπόβαθρο.
– Ο τρόπος περιγραφής της νόσου και ο τρόπος που
ο ασθενής αντιλαμβάνεται τη νόσο επηρεάζεται
από το πολιτισμικό του υπόβαθρο.
27
2
Το συνεχές Ψυχική Υγεία-Ψυχική Νόσος
Ψυχική Ψυχική
υγεία νόσος
28
2
Επίπεδα που επηρεάζονται από το

συνεχές Ψυχική Υγεία-Ψυχική Νόσος
Βιολογικό Προσωπικό Διαπροσωπικό Κοινωνικό

επίπεδο επίπεδο επίπεδο επίπεδο
• Δομή και • Φροντίδα • Αλληλεπίδραση • Στάση του
λειτουργία του εαυτού με τους άλλους ατόμου
εγκεφάλου απέναντι στις
κοινωνικές
συνθήκες και
στο πολιτισμικό
πλαίσιο
29
2
– Οι παράγοντες αλληλοεπηρεάζονται.
– Δυσχεραίνουν τον εντοπισμό της αρχικής πηγής
δυσφορίας του ατόμου.
– Μετατοπίζουν τη δυναμική προς τον έναν πόλο
(Ψυχική Υγεία) ή τον άλλο (Ψυχική Νόσος).
30
3
Ψυχική Υγεία
• Θετική αυτοεκτίμηση.
• Ύπαρξη νοήματος ζωής.
Ατομικοί • Βίωμα αρμονίας.
• Θετική ταυτότητα.
παράγοντες • Βιολογικοί παράγοντες.
• Ζωτικότητα.
31
3
• Ισορροπία μεταξύ
απομόνωσης και
κοινωνικότητας.
Διαπροσωπικοί • Βοήθεια προς τους
άλλους.
παράγοντες • Συντροφικότητα.
• Αποτελεσματική
επικοινωνία.
32
3
• Επάρκεια
υποστηρικτικών πόρων.
• Μη ανοχή στη βία.
Πολιτισμικοί • Αποδοχή και
παράγοντες υποστήριξη της
διαφορετικότητας.
• Αίσθημα ανήκειν.
33
3
Ψυχική Νόσος
• Ανησυχία.
• Απώλεια νοήματος για τη ζωή.
Ατομικοί • Βίωμα δυσαρμονίας.
παράγοντες • Βιολογικοί παράγοντες.
• Φόβοι.
• Άγχος.
34
3
• Απουσία συναισθηματικού
ελέγχου.
• Κοινωνική απόσυρση.
Διαπροσωπικοί • Υπερβολική εξάρτηση.
παράγοντες • Χειραγώγηση.
• Αναποτελεσματική
επικοινωνία.
35
3
• Έλλειψη πόρων.
• Ρατσισμός.
• Κοινωνικός ρατσισμός.
Πολιτισμικοί • Έλλειψη στέγης.

• Σεξισμός.
παράγοντες • Ηλικιακή διάκριση.

• Φτώχεια.
• Βία.
• Χρήση ουσιών και τοξικοεξάρτηση.
36
3
Επίτευξη της Ψυχικής Υγείας

– Δεν αποτελεί χειροπιαστό στόχο.
– Αποτελεί μια μακροχρόνια διαδικασία.
– Περιλαμβάνει την έννοια της αρμονίας και της
ισορροπίας ως προς το άτομο, την οικογένεια, τους
φίλους και την κοινότητα.
– Είναι κάτι παραπάνω από την απλή απουσία ψυχικής
νόσου.
– Συνεπάγεται μια διαδικασία συνεχούς προσωπικής
ανάπτυξης.
37
3
Ενότητα 4: Νευρώσεις και Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις: Α΄
Μέρος
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Νευρώσεις Α΄, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
• Ανάπτυξη ιδεών για τα νευρωσικά
συμπτώματα και τη διαχείρισή τους.
• Ανάπτυξη της συνθετικής ικανότητας με
εφαρμογή θεωρίας στην πράξη.
• Μελέτη Περίπτωσης.
5
5
• Ψυχαναλυτική Θεώρηση των Νευρωσικών
Συμπτωμάτων.
• Η ενεστώσα νεύρωση.
• Άλλες Ψυχολογικές Θεωρήσεις των Νευρώσεων
και των Ψυχοπαθολογικών Συμπτωμάτων.
• Νοσηλευτικές Δεξιότητες και Διεργασίες σε
επίπεδο Κλινικής και Κοινοτικής Νοσηλευτικής.
6
6
Ψυχαναλυτική Θεώρηση των

Νευρωσικών Συμπτωμάτων
• Το άγχος:
– Όχι ως νόσος (DSM-V)
– Αλλά ως υπερπροσδιοριστικό σύμπτωμα της
ασυνείδητης σύγκρουσης (Freud)
7
7
Τύποι άγχους
Πραγματικό άγχος Νευρωτικό άγχος Ηθικό άγχος
• Αντίδραση στην • Μπροστά στην ισχύ • Ενώπιον του Υπερεγώ.

αντίληψη ενός των παθών που έχουν
εξωτερικού κινδύνου. την πηγή τους στο
• Συνδέεται με το Εκείνο.
αντανακλαστικό της • Π.χ. Φοβία, πανικός ή
φυγής. ακαθόριστο άγχος
• Έκφραση του
ενστίκτου της
αυτοσυντήρησης.
• Π.χ. Απόλυση από την
εργασία
8
8
Νευρωτικό άγχος (1894)
Τύποι άγχους
Β) Ενεστώσα νεύρωση:
Α) Διάχυτη αίσθηση Κατακλυσμιαία αίσθηση
ανησυχίας ή τρόμου πανικού με εκδηλώσεις του
(προέρχεται από απωθημένη σκέψη Κ.Ν.Σ. και υποκειμενική
ή επιθυμία) αίσθηση τρόμου (προέρχεται
από καταπιεσμένη libido)
9
9
• Η συσσωρευμένη λιβιδινική ενέργεια

Αγχώδης νεύρωση μεταμορφώνεται σε συμπτώματα
ή «Ενεστώσα (βιωματικά και νευροφυτικά) χωρίς
νεύρωση» ψυχική μεσολάβηση
• Δευτερογενής επένδυση του άγχους

Φοβική νεύρωση σε ένα υποκατάστατο αντικείμενο
ή «Αγχώδης (μετάθεση της πρωτογενούς
υστερία» τραυματικής εμπειρίας)
10
1
Το άγχος στα πλαίσια του δομικού

μοντέλου (1926)
Διττή θεώρηση
Προσαρμοστική
Εκδήλωση της
προειδοποίηση ώστε να
νευρωτικής σύγκρουσης
απομακρυνθεί η
σε επίπεδο
νευρωτική σύγκρουση
συμπτώματος
από το συνειδητό
11
1
1/3
Ασυνείδητες
σεξουαλικές ή
επιθετικές
επιθυμίες
(Εκείνο)
ΑΓΧΟΣ
Απειλές
τιμωρίας ή
απώλειας του
«αντικειμένου
αγάπης»
(Υπερεγώ)
12
1
2/3
Μηχανισμοί
Σήμα
Άγχος άμυνας του
κινδύνου
Εγώ
13
1
3/3
• Νευρώσεις
(ψυχαναγκαστική
Αποτυχία του Δυσλειτουργικοί σκέψη, υστερική
Εγώ για μηχανισμοί παράλυση,
εξισορρόπηση άμυνας φοβική
αποφυγή)
• Ψυχώσεις
14
1
Οι Νευρώσεις ως νόσοι/ψυχικές
διαταραχές
Υπάρχει επαφή με την πραγματικότητα (σε αντίθεση με τις Ψυχώσεις).
Παρατηρείται μια αδιάλειπτη και έντονη εσωτερική ένταση/ανησυχία με την
μορφή εκνευρισμού, άγχους, ενοχής, φόβου, αγωνίας ή ακόμα και πανικού.
Υπάρχει συμμετοχή του ατόμου σε κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο αλλά
ενίοτε δυσκολία διατήρησης διαπροσωπικών σχέσεων σε σταθερό επιθυμητό
επίπεδο.
Αίσθημα ανεπάρκειας και κατωτερότητας, δυσκαμψία στην σκέψη, αδυναμία
λήψης αποφάσεων.
Παρατηρούνται νευροφυτικές διαταραχές (ταχυπαλμία, εφίδρωση, ωχρότητα, συχνοουρία ή
διάρροια, επιγαστρικός πόνος, αϋπνία, μούδιασμα στα άκρα, αυξημένη αρτηριακή πίεση).
Το μόνο που ανακουφίζει το άτομο είναι η απομάκρυνση από τις γενεσιουργές
συνθήκες, που τελικά προκαλεί επιπλέον άγχος (φαύλος κύκλος).
15
1
Άγχος Φόβος
Συναίσθημα Συναίσθημα
ανησυχίας που ανησυχίας που
ενεργοποιεί το ενεργοποιεί το
Α.Κ.Σ. Α.Κ.Σ.
Παράλογη Πραγματική
απειλή απειλή
16
1
Το συνεχές του άγχους
Ήπιο Μέτριο Σοβαρό Πανικός
17
1
Αυτόματη σωματική αντίδραση απέναντι σε

υπαρκτό κίνδυνο (Σ.Ν.Σ.)
Εγρήγορση Αντίσταση
Μηχανισμοί άμυνας
(προσαρμοστικότητα) ή
Μάχη Φυγή
Ψυχοσωματικά συμπτώματα
(μη προσαρμοστικότητα)
18
1
Αιτιολογία
Βιολογικοί Ψυχοδυναμικοί Συμπεριφορικοί
παράγοντες παράγοντες παράγοντες
• Δυσλειτουργία του • Σήμα κινδύνου που • Ο τρόπος
εγκεφάλου, απειλεί το αντίδρασης
νευροδιαβιβαστών ασυνείδητο. απέναντι σε
και οργανικών στρεσογόνους
συστημάτων που παράγοντες είναι
σχετίζονται με τη αποτέλεσμα
φυσιολογική μαθημένης
σωματική στο συμπεριφορά
στρες.
19
1
• Κατάσταση
ανισορροπίας μεταξύ
των απαιτήσεων και
Στρες των ικανοτήτων του
ατόμου για
αντιμετώπιση
20
2
Στρεσογόνοι παράγοντες
• Εσωτερικό ή εξωτερικό γεγονός
• Από μόνοι τους δεν προκαλούν άγχος (αλλά ο τρόπος που το άτομο
αντιλαμβάνεται τους παράγοντες αυτούς: ωφέλιμα- πρόκληση-στρεσογόνα)
21
2
Νοσηλευτική αξιολόγηση
Επίπεδα και συμπτώματα του άγχους με κλίμακες
και διαγνωστικά εργαλεία (κάθε άτομο επηρεάζεται
διαφορετικά από το στρες)
Εσωτερικοί και εξωτερικοί παράγοντες έντασης,
αντιδράσεις του ατόμου
Ύπαρξη σωματικής νόσου (το άγχος μπορεί να προκληθεί ή
να προκαλέσει σωματική ασθένεια)
Βιολογικοί, ψυχολογικοί, κοινωνικοί παράγοντες
22
2
Θεραπευτικές πρακτικές
Στρατηγικές
αντιμετώπι
σης του
άγχους
Ψυχοφαρμ
ακολογία
Ψυχοθεραπ
εία
23
2
Νοσηλευτικές παρεμβάσεις
Εγκατάσταση σχέσης εμπιστοσύνης
Ενδυνάμωση, προστασία, ενθάρρυνση του ατόμου
Διευκόλυνση της αλληλεπίδρασης του ατόμου με πρόσωπα που λειτουργούν υποστηρικτικά
Ενθάρρυνση του ατόμου στη διερεύνηση των πηγών των συναισθημάτων και στην έκφρασή τους
Καθοδήγηση του ατόμου στην αναγνώριση των στρεσογόνων παραγόντων
Καθοδήγηση του ατόμου στη διερεύνηση των γνωστικών του διεργασιών
Ενεργή συμμετοχή του ατόμου στο σχεδιασμό των στόχων
Ενημέρωση για κατάλληλες συμπεριφορές ύπνου, άσκησης, δημιουργικής απασχόλησης, διατροφής

(μείωση ψυχοδιεγερτικών ουσιών)
Εκπαίδευση σε νέες συμπεριφορές αντιμετώπισης
Εκπαίδευση σε τεχνικές χαλάρωσης
Εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες

24
2
Ενότητα 5: Νευρώσεις και Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις: Β΄

Μέρος
1
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας- Νευρώσεις Β΄, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
• Γνωριμία με τις βασικές κατηγορίες των
νευρωσικών διαταραχών.
• Εξοικείωση με τη συμπτωματολογία των
νευρώσεων ώστε να παρέχεται κατάλληλη
αξιολόγηση και παρέμβαση από τους
επαγγελματίες νοσηλευτές.
5
5
• Κατηγορίες νευρώσεων
• Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή
• Διαταραχή πανικού
• Αγοραφοβία με ή χωρίς κρίσεις πανικού
• Ειδικές φοβίες
• Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
• Σωματόμορφες διαταραχές
6
6
Νευρώσεις
Γενικευμένη
αγχώδης
διαταραχή
Διαταραχή
πανικού Ειδικές φοβίες
Ιδεοψυχανα-
Αγοραφοβία γκαστική
διαταραχή
Σωματόμορφες Τραυματική
διαταραχές νεύρωση
7
7
Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή
Συνεχές υψηλό
επίπεδο άγχους,
που συνδέεται
με τις εμπειρίες
της
καθημερινότητας
8
8
Συμπτώματα
• Υπερένταση
• Ανησυχία
• Ευερεθιστότητα
• Διαταραχές ύπνου
• Κόπωση
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Μυϊκή τάση
9
9
• Έκπτωση κοινωνικής
• Έκπτωση επαγγελματικής
Επιπτώσεις • Κατάχρηση αλκοόλ ή
άλλων ουσιών (μέσο
αντιμετώπισης)
10
1
Διαταραχή πανικού
Υποτροπιάζουσες, ξαφνικές κρίσεις

πανικού με απροσδιόριστη πηγή άγχους
11
1
Αίσθημα παλμών («η καρδιά πάει να σπάσει»)
Εφίδρωση
Αίσθημα ζάλης/αστάθειας/λιποθυμίας
Ναυτία
Τρόμος
Αίσθημα δύσπνοιας ή ασφυξίας ή πνιγμονής
Οπισθοστερνικό άλγος
Αποπροσωποποίηση ή αποπραγματοποίηση
Φόβος απώλειας ελέγχου ή τρέλας ή θανάτου
Παραισθησίες (μουδιάσματα, μυρμηγκιάσματα)
Ρίγη ή εξάψεις 12
1
Επιπτώσεις
Σημαντική έκπτωση
της λειτουργικότητας
Αποφυγή τοποθεσιών ή
καταστάσεων όπου
συνέβη επεισόδιο
13
1
Αγοραφοβία με ή χωρίς κρίσεις πανικού
Φόβος του ατόμου ότι είναι

παγιδευμένο σε μέρη ή καταστάσεις
όπου δεν υπάρχει διαφυγή (π.χ.
πολυσύχναστα μέρη)
Το άτομο αποφεύγει αυτές τις καταστάσεις ή ζητά τη
συνοδεία συντρόφου.
Τελικά μένει κλεισμένο μέσα στο σπίτι του.
14
1
Ειδικές φοβίες
Μη ρεαλιστικοί φόβοι για συγκεκριμένο

αντικείμενο (Π.χ. ζώο) ή κατάσταση (Π.χ. ύψη)
• Η επαφή ή η σκέψη με το φοβικό ερέθισμα προκαλεί άμεσο και υψηλής
έντασης άγχος
• Διαχείριση του άγχους μέσω της αποφυγής του φοβικού ερεθίσματος
• Δυσχέρεια σε καθημερινές δραστηριότητες
15
1
Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
Ιδεοληψίες Καταναγκασμοί
16
1
Ιδεοληψίες Καταναγκασμοί
Ανεπιθύμητες και Ανεπιθύμητες και
επαναλαμβανόμενες σκέψεις ή επαναλαμβανόμενες
εικόνες συμπεριφορές ή νοερές πράξεις
Αντικείμενα (σκόνη, μικρόβια), Μέτρημα, προσευχή, πλύσιμο

μόλυνσης, αμφιβολίας, ευταξίας, χεριών, καθάρισμα, επανάληψη
σεξουαλικού περιεχομένου, λέξεων, έλεγχος, αναζήτηση
επιθετικότητας διαβεβαιώσεων
17
1
Ο ΕΛΕΓΧΟΣ
του εαυτού, των
άλλων και του
περιβάλλοντος
18
1
Σωματόμορφες διαταραχές
Σωματοποιητική
διαταραχή
Διαταραχή
Σωματοδυσμορφική
μετατροπής
διαταραχή
(υστερία)
Υποχονδρίαση Διαταραχή πόνου
19
1
Τα σωματικά συμπτώματα στερούνται οργανικής βάσης
Τακτικές ιατρικές επισκέψεις
20
2
Δυσκολία έκφρασης
συναισθηματικών
αναγκών
Πρωταρχικά οφέλη (αποποίηση
ευθυνών)
Δευτερεύοντα οφέλη
(Ικανοποίηση της ανάγκης εξάρτησης)
21
2
Νοσηλευτικές πρακτικές
Εγκατάσταση σχέσης εμπιστοσύνης για την αντιμετώπιση της άρνησης

Εκπαίδευση στη σχέση συμπτωμάτων και άγχους
Ενθάρρυνση της λεκτικής έκφρασης σκέψεων και συναισθημάτων
Καθοδήγηση στη χρήση της μεθόδου επίλυσης προβλημάτων
Ενεργοποίηση στρατηγικών αυτοφροντίδας
22
2
1. Σωματοποιητική διαταραχή
πόνου
Σύμπτωμα
νευρολογικού
τύπου
Συμπτώματα Γαστρεντερικά
συμπτώματα
Σεξουαλικό
σύμπτωμα
23
2
Επαναλαμβανόμενες επισκέψεις σε ιδιώτες

γιατρούς ή στο νοσοκομείο προς αναζήτηση
θεραπείας
Κατανάλωση φαρμάκων για ανακούφιση
24
2
2. Διαταραχή μετατροπής (υστερία)

Κινητικά συμπτώματα Αισθητηριακά
(αφωνία, παράλυση άκρων, συμπτώματα
τρόμος, δυσκολία κατάποσης (τύφλωση, κώφωση, θάμβος
υγρής ή στερεάς τροφής όρασης)
Σπλαχνικά συμπτώματα
(επίσχεση ούρων,
αναπνευστικές δυσκολίες,
κεφαλαλγία)
25
2
Το άτομο μπορεί να αποκομίζει δευτερογενή οφέλη από τη διαταραχή:

Χάρη στο σύμπτωμα αποφεύγει δυσάρεστα καθήκοντα ή απολαμβάνει προνόμια.
Η διάθεση του ατόμου δε συνάδει με τη σοβαρότητα των

συμπτωμάτων:
Αδιαφορία
26
2
3. Διαταραχή πόνου
Ο πόνος δε
μειώνεται
σημαντικά με
τη λήψη
αναλγητικών
27
2
Εκδηλώσεις του πόνου
• Οσφυαλγία
• Κεφαλαλγία
• Χρόνιος πόνος στην περιοχή της πυέλου
28
2
4. Υποχονδρίαση
Ένα σωματικό
σύμπτωμα
εκλαμβάνεται από
το άτομο ως
σοβαρό ή
απειλητικό για τη
ζωή του
29
2
Σωματική πάθηση του ατόμου ή

οικογενειακού προσώπου κατά τη παιδική
ηλικία ή την ενήλικη ζωή
30
3
Ιστορικό πολλαπλών επισκέψεων

σε γιατρούς διαφορετικών
ειδικοτήτων ή αναζήτηση
πληροφοριών από άλλες πηγές
(π.χ. διαδίκτυο)
31
3
5. Σωματοδυσμορφική διαταραχή
Ενασχόληση με ένα φανταστικό

εμφανισιακό ελάττωμα
Μορφή ή μέγεθος του σώματος
Επιδερμίδα
Μαλλιά
32
3
Συμπεριφορές αντιμετώπισης
• Αποφυγή ερεθισμάτων που

θυμίζουν τα ελαττώματα
(καθρέφτες)
• Αναζήτηση επιβεβαίωσης
ΝΤΡΟΠΗ • Αποκατάσταση των

ελαττωμάτων (άσκηση, χειρουργικές
επεμβάσεις, καλλυντικά)
• Κοινωνική απομόνωση, κατάθλιψη,

αυτοκτονικός ιδεασμός
33
3
Τραυματική νεύρωση
Το άτομο βίωσε ή
παρακολούθησε ή άκουσε για ένα
τραυματικό ή απειλητικό συμβάν
• Π.χ. πόλεμος, βιασμός, σωματική επίθεση, απαγωγή, βασανισμός,
εγκλεισμός, ομηρία, τρομοκρατική επίθεση, ληστεία, τροχαίο ατύχημα,
φυσικές καταστροφές, θανατηφόρες ασθένειες
34
3
Αποφυγή των
Επαναλαμβανόμενες
ερεθισμάτων που
αναμνήσεις του
σχετίζονται με το
γεγονότος
γεγονός
Άμβλυνση της
Υπερδιέγερση
απαντητικότητας
35
3
Ενότητα 6: Κατάθλιψη: Συναισθηματικά, Σωματικά, Γνωσιακά,

Συμπεριφορικά Συμπτώματα
1
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας- Κατάθλιψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
• Ανάπτυξη ιδεών για τα συμπτώματα της κατάθλιψης και
την εμφάνισή της στο σύγχρονο πολιτισμό.
• Κλινικές Περιπτώσεις ούτως ώστε να διερευνηθούν τα
αίτιά της και με κριτική και συνθετική σκέψη και
προσπάθεια εφαρμογής της προηγηθείσας γνώσης στην
πράξη με τις εκπαιδευτικές τεχνικές της ομάδας εργασίας
και της προσομοίωσης, να συναντηθούν οι φοιτητές με
πιθανές απαντήσεις και να βιώσουν τη θεραπευτική
διαδρομή για την εξεύρεση απαντήσεων στα ζητήματα που
απορρέουν από τα συμπτώματα της κατάθλιψης.
5
5
• Το Σύμπτωμα της Κατάθλιψης.
• Κλινικές Εκδηλώσεις της Κατάθλιψης.
• Νοσηλευτικές Δεξιότητες και Παρεμβάσεις
στα πλαίσια της Νοσηλευτικής Ψυχικής
Υγείας καθώς και στην Κλινική και Κοινοτική
Νοσηλευτική.
6
6
Διάθεση
Μία συνεχόμενη κατάσταση
του θυμικού, που επηρεάζει
τη ζωή και την
προσωπικότητα του ατόμου.
Οι αλλαγές στη διάθεση είναι
μια φυσιολογική συνθήκη.
7
7
Συναίσθημα
Ο τρόπος
εξωτερίκευσης
της διάθεσης
8
8
Διαταραχή της διάθεσης
Η διάθεση είναι
αμετάβλητη
Οι αλλαγές της
διάθεσης
Οι αλλαγές της διαταράσσουν την
διάθεσης είναι καθημερινότητα, την
έντονες εργασία, τη σχολική
επίδοση ή τις
κοινωνικές σχέσεις
9
9
Το φάσμα της διάθεσης
Μανία
Κατάθλιψη
10
1
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης

Συμπεριφορικά
Σωματικά Γνωσιακά
Συναισθηματικά
11
1
Συναισθηματικά συμπτώματα
Καταθλιπτική διάθεση
Λύπη
Θλίψη
Απογοήτευση
Απελπισία
Κλάματα
Ανηδονία
Απώλεια του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης από δραστηριότητες που προηγουμένως ήταν
ευχάριστες
Άγχος
Εσωτερική δυσφορία
φόβος
Αίσθημα επικείμενου κινδύνου
Ευερεθιστότητα
Κρίσεις πανικού
Ενοχές
12
1
Γνωσιακά συμπτώματα
Δυσκολία λήψης αποφάσεων
Χαμηλή αυτοεκτίμηση
Αυτοκτονικός ιδεασμός
Αυτομομφή
Κινδυνολογία
Έλλειψη ελπίδας για το μέλλον
Σκέψεις αναξιότητας, ανεπάρκειας, αποτυχίας, ανικανότητας, ανημπόριας
Ψυχωτικά συμπτώματα
Ψευδαισθήσεις
Παραληρητικές ιδέες
Δυσκολία συγκέντρωσης, επιβράδυνση της σκέψης, έκπτωση της μνήμης
13
1
Συμπεριφορικά συμπτώματα
Μείωση ή απουσία συμμετοχής σε απλές καθημερινές δραστηριότητες, σε
κοινωνικές-επαγγελματικές-σχολικές δραστηριότητες
Κοινωνική απόσυρση και απομόνωση
14
1
Σωματικά συμπτώματα
Διαταραχή του ύπνου
Αϋπνία ή υπερυπνία
Διαταραχή της όρεξης
Αύξηση ή ελάττωση της όρεξης
Κόπωση, εξάντληση, απώλεια ενέργειας
Πονοκέφαλοι, πόνοι στη μέση, πόνος στο στήθος, κράμπες, ναυτία, έμετος, δυσκοιλιότητα,
οπισθοστερνικό κάψιμο, δυσκολία στην αναπνοή, υπέρπνοια
Ελάττωση της σεξουαλικής διάθεσης
Ψυχοκινητική διέγερση (εκνευρισμός, ανησυχία, ένταση, βηματίζουν πάνω κάτω, στριφογυρνούν τα χέρια τους, τραβούν
τα μαλλιά-το δέρμα-τα ρούχα τους, παραπονιούνται ή φωνάζουν)
ή ψυχοκινητική επιβράδυνση (σε σκέψη-λόγο-κινήσεις, φτωχές ή μονολεκτικές απαντήσεις, μονότονος και βραδύς λόγος,
απλανές βλέμμα, αργές κινήσεις, κατατονία)
Ατημέλητη εξωτερική εμφάνιση
Παραμέληση της ατομικής υγιεινής
15
1
Βιολογικές θεωρίες
Ψυχολογικές θεωρίες
16
1
Βιολογικές θεωρίες
Αλλοιώσεις στη
Ενδοκρινικές ή
νευροχημική Γενετική προδιάθεση Κιρκάδιοι ρυθμοί
ορμονικές μεταβολές
λειτουργία
• Ντοπαμίνη, • Υψηλά ποσοστά • Δυσλειτουργίες του • Διαταραχή του
σεροτονίνη, κατάθλιψης σε θυρεοειδούς κύκλου ύπνου-
νορεπινεφρίνη διδύμους με έναν ή • Δυσλειτουργία του εγρήγορσης
και τους δύο γονείς άξονα υποθάλαμος-
με μείζονα υπόφυση-
καταθλιπτική επινεφρίδια
διαταραχή
17
1
Ψυχολογικές θεωρίες
Ψυχαναλυτική Συμπεριφορική
Γνωσιακή προσέγγιση
προσέγγιση προσέγγιση
• Απώλεια μέρους του • Το άτομο • Συναισθήματα
Εγώ ή συμβολικού αντιλαμβάνεται τα αδυναμίας και
αντικειμένου κατά στρεσογόνα αναξιότητας κατά τα
την πρώιμη ζωή γεγονότα ως πρώτα χρόνια
• Γεγονός αρνητικά ανάπτυξης
πυροδότησης • Το ενήλικο άτομο
(απώλεια ατόμου ή εκτιμά ως αρνητικές
αντικειμένου) όλες τις καταστάσεις
• Οργή που στρέφεται
προς τον εαυτό
18
1
Νοσηλευτικοί στόχοι 1/2

• Να παραμείνει ο ασθενής ασφαλής χωρίς επιθυμία να
βλάψει τον εαυτό του ή τους άλλους
• Να εξωτερικεύει λεκτικά τις αυτοκτονικές προθέσεις και να
δεσμευτεί με συμβόλαιο ότι δε θα βλάψει τον εαυτό του ή
τους άλλους
• Να εκφράζει λεκτικά την απουσία πρόθεσης ή σχεδίου
αυτοκτονίας ή δολοφονίας
• Να εκφράζει την επιθυμία να ζήσει
• Να εγκαταστήσει ένα πρότυπο
ανάπαυσης/δραστηριότητας/ύπνου
19
1
2/2
• Να είναι σε θέση να αυτοεξυπηρετείται
• Να αλληλεπιδρά κοινωνικά
• Να γνωρίζει τα χαρακτηριστικά της διαταραχής του, τα
εκλυτικά γεγονότα και τα προληπτικά μέτρα
• Να γνωρίζει τα φάρμακα που λαμβάνει (δράση,
δοσολογία, ανεπιθύμητες ενέργειες)
• Να εξασκεί τις επικοινωνιακές δεξιότητές του
• Να υιοθετήσει στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων σε
θέματα σχέσεων
20
2
Αξιολόγηση
Διαφοροδιάγνωση μεταξύ διαταραχής της διάθεσης ή πένθους
Λήψη ιστορικού έναρξης των συμπτωμάτων
Λήψη ιστορικού για χρήση ουσιών, φαρμακοθεραπεία, φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή
Σωματική εξέταση (αποκλεισμός παθοφυσιολογίας)
Αξιολόγηση κινδύνου αυτοκτονικής συμπεριφοράς
Καταγραφή υποστηρικτικού δικτύου
Διερεύνηση ύπαρξης στρεσογόνων γεγονότων
Αξιολόγηση ψυχικών λειτουργιών
Συμπεριφοράς
Ψυχολογικής κατάστασης
Γνωστικών λειτουργιών
Κοινωνικής συμπεριφοράς
Πολιτισμικών καταβολών
Σωματικών λειτουργιών 21
2
Νοσηλευτικές διαγνώσεις
• Κίνδυνος για αυτοτραυματισμό ή απόπειρα αυτοκτονίας
• Κίνδυνος για εκδήλωση βίας προς τους άλλους σε
ψυχωτική κατάθλιψη
• Αναποτελεσματική αντιμετώπιση της καθημερινότητας
• Μη ισορροπημένη διατροφή
• Διαταραγμένο πρότυπο ύπνου
• Πνευματικό αδιέξοδο
22
2
Θεραπευτικές προσεγγίσεις
Φαρμακευτική αγωγή
(αντικαταθλιπτικά Ψυχοθεραπεία Ηλεκτροσπασμοθεραπεία
φάρμακα)
Φωτοθεραπεία Φυσική ‘ασκηση
23
2
Ενότητα 7: Αντιδραστική Κατάθλιψη, Πένθος, Λοχειακή Κατάθλιψη, Σωματική

Νόσος, Τρίτη Ηλικία
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας - Αντιδραστική Κατάθλ., ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
• Εμπλουτισμός γνώσεων αναφορικά με τις
ανάγκες και τα προβλήματα των ανθρώπων
με συμπτώματα ναρκισσιστικής απώλειας.
• Ανάπτυξη ιδεών για τον Πόνο, τη Θλίψη και το
Πένθος της Απώλειας.
5
5
• Η ναρκισσιστική απώλεια και τα συμπτώματά
της.
• Το Ομιλούν Σώμα της Απώλειας και του Πένθους.
• Το βίωμα του ασθενούς που πενθεί.
• Νοσηλευτικές Δεξιότητες και Παρεμβάσεις στα
πλαίσια της Νοσηλευτικής Ψυχικής Υγείας καθώς
και στην Κλινική και Κοινοτική Νοσηλευτική.
6
6
Freud και μελαγχολία
Ο Freud διαφωνεί με τη θέση

της ιατρικής σχετικά με τη
μελαγχολία
• Συγκρίνει τη μελαγχολία με το
φυσιολογικό πένθος
7
7
Ναρκισσιστική
νεύρωση
Μελαγχολία
(μελαγχολική
παλινδρόμηση)
8
8
Το υποκείμενο είναι αποκομμένο από την

πραγματικότητα, όχι από αντιληπτικής
πλευράς, αλλά από συναισθηματικής.
• Ο μελαγχολικός δεν διαψεύδει την ύπαρξη του
πράγματος (αντίληψη) αλλά διαψεύδει ότι αυτό
τον αφορά.
9
9
Το Εγώ ταυτίζεται
με το χαμένο
αντικείμενο
10
1
Μορφές ενέργειας (Freud-ενεργητικό μοντέλο)
•Ψυχική
•Σωματική
11
1
Λιβιδινική
Συσσώρευση
αιμορραγία,
ψυχικής Τρύπα στον Μελαγχολία
αδειάζει το Εγώ,
σεξουαλικής ψυχισμό (πένθος)
ναρκισσιστική
έντασης
απώλεια
12
1
Γενικευμένη αναστολή
των λειτουργιών του Εγώ
•Φτωχή αναπαραστατική
λειτουργία του λόγου
13
1
Επαναλαμβανόμενη κίνηση
στροβίλου που κυριαρχεί στο
συλλογισμό του μελαγχολικού
(Συλλογισμός κυκλικός)
14
1
O μελαγχολικός
γνωρίζει ποιόν
έχασε, αλλά όχι τί
ακριβώς έχασε στο
εκλιπόν
αντικείμενο
(Freud)
15
1
Πένθος
16
1
Ευνουχισμός 1/2
Κάθε απώλεια
Κάθε ματαίωση της επιθυμίας μας
17
1
2/2
Απώλεια της
ψευδαίσθησης
παντοδυναμίας
18
1
Απώλεια
Πραγματική ή πιθανή κατάσταση

όπου τροποποιείται, παύει πλέον
να είναι διαθέσιμο ή χάνεται κάτι
το οποίο ήταν σημαντικό για μας
19
1
Πηγές απώλειας
Εξωτερικά Οικείο Προσφιλή

Εαυτός Ζωή
αντικείμενα περιβάλλον όντα
20
2
Ναρκισσιστική πληρότητα
Όσο έχουμε κάτι, το Εγώ (ο

Ναρκισσισμός μας) είναι γεμάτο και
απόλυτα ικανοποιημένο, η εικόνα
του Εαυτού βιώνεται ακέραιη
21
2
Ναρκισσιστικό πλήγμα
Κάθε φορά που

χάνουμε κάτι
(βιώνουμε μια
απώλεια), πονάμε
ψυχικά γιατί το Εγώ
μας πλήττεται,
υφίσταται ένα
πλήγμα
22
2
Όσο πιο ναρκισσιστικό

το Εγώ τόσο
δυσκολότερη η
αποδοχή της απώλειας
23
2
Το βίωμα • Προκαλεί διέγερση

(ένταση) στο
της ψυχικό όργανο
απώλειας
24
2
Η εργασία του πένθους
Το Εγώ για να
αντιμετωπίσει την ένταση
αναλαμβάνει δράση
(διεργάζεται)
25
2
Η διαδικασία
αντιμετώπισης ΠΕΝΘΟΣ
του πλήγματος
26
2
Η φυσική αρρώστια που

διασχίζει τον πενθούντα (Freud)
• Η αντίδραση στην απώλεια ενός αντικειμένου με
το οποίο συνδεόμαστε συναισθηματικά
(λιβιδινικό αντικείμενο)
27
2
Χαρακτηριστικά της εργασίας του πένθους
Ακραίος
πόνος
Χρόνος Ενέργεια
28
2
Ναρκισσιστική αναδίπλωση
Η ψυχική ενέργεια
(λίβιδο) μετατρέπεται για
κάποιο χρονικό διάστημα
από αντικειμενότροπη σε
ναρκισσιστική
29
2
Ο πενθών κλείνεται στον εαυτό του

Η ψυχική ενέργεια αναλώνεται σε αναμνήσεις του
χαμένου αντικειμένου
30
3
Η στροφή του
πενθούντος προς
τα μέσα εξυπηρετεί
την εντός του
αναπαράσταση του
χαμένου
αντικειμένου
31
3
Η δημιουργία
του
υποκατάστατου ΛΕΞΕΙΣ
γίνεται μέσα
από
32
3
Οι λέξεις γεμίζουν τη
ναρκισσιστική τρύπα
•Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΠΕΝΘΟΥΣ
33
3
Φυσιολογική διαδικασία
ολοκλήρωσης του πένθους
Σταδιακά ο
πενθών θα
επιθυμήσει νέες
επενδύσεις, νέες
αντικειμενότροπες
σχέσεις
34
3
Αντιδράσεις απέναντι στην απώλεια

Σωματικές αντιδράσεις Ψυχικές αντιδράσεις
• Κλάμα/ληγμός • Συναίσθημα μοναξιάς

• Αναστεναγμοί • Καταθλιπτική διάθεση
• Δύσπνοια και ταχυκαρδία • Άγχος ή κρίσεις πανικού
• Καταβολή, αδυναμία, εξάντληση • Δυσκολία συγκέντρωσης
• Αϋπνία • Θυμός εσωτερικευμένος ή
• Απώλεια όρεξης εξωτερικευμένος
• Αίσθηση πνιγμονής • Αμφιθυμία
• Αίσθηση τάσης στο στήθος • Άμβλυνση της αυτοεκτίμησης
• Γαστρεντερικές διαταραχές
35
3
Κατηγορίες πένθους
Προπαρασκευα
στικό
Μικρής Συγκεκ
διάρκει αλυμμέ
ας νο
Δυσλειτουργικό
36
3
Δυσλειτουργικό πένθος
Περιπεπλεγμένο Καταπιεσμένο Καθυστερημένο

πένθος πένθος πένθος
37
3
Τα στάδια του πένθους κατά Kubler-Ross
Άρνηση
Αποδοχή Θυμός
Κατάθλιψη Διαπραγμάτευση
38
3
Παράγοντες που επηρεάζουν την

αντίδραση στην απώλεια
Ηλικία
Βαθμός σπουδαιότητας της απώλειας
Κουλτούρα
Φύλο
Κοινωνικοοικονομική κατάσταση
Αίτιο της απώλειας
Διαθεσιμότητα υποστηρικτικού συστήματος
39
3
Νοσηλευτική αξιολόγηση
Επίγνωση
Ικανότητα αυτοφροντίδας
Παρούσα ικανότητα αντιμετώπισης
Προϋπάρχουσα ικανότητα αντιμετώπισης
Παρούσες αντιδράσεις πένθους
Προσδοκίες του ρόλου
Διαθεσιμότητα οικογενειακού ή άλλου υποστηρικτικού δικτύου
40
4
Νοσηλευτικοί στόχοι
Κατανόηση των συναισθημάτων και των αντιδράσεων στο πένθος
Ικανότητα συζήτησης των αντιδράσεων κατά τη διάρκεια του πένθους
Επαρκής ύπνος και διατροφή
Συνέχιση των καθημερινών ενασχολήσεων και ρόλων
41
4
Νοσηλευτικές παρεμβάσεις
Εγκατάσταση σχέσης εμπιστοσύνης και υποστήριξη του ατόμου
Διευκόλυνση της διεργασίας του πένθους
Ενθάρρυνση του ατόμου να εξωτερικεύσει τα συναισθήματά του
Αποδοχή των αρνητικών συναισθημάτων και των μηχανισμών άμυνας
Κατάρτιση ισορροπημένου προγράμματος ανάπαυσης, ύπνου και
δραστηριοτήτων
Επεξήγηση των διεργασιών του πένθους
Συζήτηση για δυνητικά δύσκολες χρονικές περιόδους (π.χ. επέτειος)
Ενθάρρυνση συμμετοχής στις τελετουργίες που πλαισιώνουν το θάνατο
42
4
Αντιδραστική Κατάθλιψη:
Πυροδότες και Συμπτώματα
43
4
Τύποι κατάθλιψης
Αντιδραστική/εξωγενής/νευρωσική
Ενδογενής κατάθλιψη
κατάθλιψη
(όρος που αντιστοιχεί αδρά στη
(όρος που αντιστοιχεί αδρά στην
νοσολογική έννοια της μείζονος
νοσολογική έννοια της δυσθυμικής
κατάθλιψης)
διαταραχής)
44
4
Χαρακτηριστικά αντιδραστικής
κατάθλιψης
Οφείλεται σε εμφανές αίτιο
Ο έλεγχος της πραγματικότητας παραμένει ανέπαφος
Εκλύεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες και όχι βιολογικούς
Το καταθλιπτικό συναίσθημα θεωρείται ηπιότερο από αυτό της ενδογενούς
Απουσία σημαντικών συμπτωμάτων από την σωματική σφαίρα
45
4
Χαρακτηριστικά ενδογενούς
Δεν οφείλεται σε κάποιο εμφανές αίτιο
Προέρχεται/αναδύεται από τον ασθενή
Προκαλείται από βιολογικούς κυρίως παράγοντες (απουσιάζουν περιβαλλοντικοί
εκλυτικοί παράγοντες)
Ο έλεγχος της πραγματικότητας παραμένει ανέπαφος
Κυριαρχούν τα σωματικά συμπτώματα (διαταραχές του αυτόνομου νευρικού
συστήματος), όπως οι διαταραχές ύπνου, όρεξης και ενέργειας
46
4
Πυροδότες αντιδραστικής
Ψυχοπιεστικά στρεσογόνα γεγονότα ζωής
• Απόλυση από εργασία

• Θάνατος αγαπημένου προσώπου
• Χωρισμός
• Ασθένεια ή τραυματισμός
• Μετακόμιση
• Οικονομικές δυσκολίες
• Μια δύσκολη σχέση (οικογενειακή, ερωτική, φιλική,
επαγγελματική)
47
4
Η αξία της διάκρισης της κατάθλιψης

σε ενδογενή και αντιδραστική
Το συνεχές της
48
4
Οι ασθενείς και των δύο κατηγοριών ανταποκρίνονται

θετικά στα αντικαταθλιπτικά και την
ηλεκτροσπασμοθεραπεία
Οι ασθενείς και των δύο κατηγοριών αναγνωρίζουν

γεγονότα που θεωρούν ως εκλυτικά
49
4
Λοχειακή κατάθλιψη
50
5
Εγκυμοσύνη Λοχεία
Ψυχικές
της λοχείας
51
5
Εγκυμοσύνη
Ελάσσονες διαταραχές
Ψυχοσωματικά
του χαρακτήρα και
Υστερικές εκδηλώσεις συμπτώματα από το
νευρωσικά
πεπτικό σύστημα
συμπτώματα
Σπάνια νευρολογικά
Ψυχωσικά επεισόδια και ψυχιατρικά
συμβάντα
52
5
Λοχεία
Επιλόχεια Επιλόχεια
κατάθλιψη ψύχωση
53
5
Φυσιολογική κλιμάκωση του συναισθήματος
Έναρξη αμέσως
μετά τον τοκετό
Κορύφωση την 3η-

Μείωση μετά από
4η ημέρα της
2 εβδομάδες
λοχείας
54
5
Στάδια λοχειακής κατάθλιψης
Επιλόχεια
ψύχωση
Επιλόχεια
θλίψη/μελα
γχολία
Απλή
λοχειακή
δυσφορία
55
5
Απλή λοχειακή δυσφορία
•Θλίψη
Συμπτώματα •Άγχος
(υποχωρούν εντός
λίγων ημερών) •Ανησυχία
•Ευσυγκινησία
56
5
Επιλόχεια θλίψη/μελαγχολία
• Μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο
• Νευρωσικές καταθλιπτικές καταστάσεις
σε υστερικές προσωπικότητες
Συμπτώματα • Κλάμα
• Άγχος
• Μειωμένη συγκέντρωση
(υποχωρούν εντός 2 • Έλλειψη ενεργητικότητας
εβδομάδων) • Ιδεασμός (το παιδί θα πεθάνει, ανάξια
ή ανίκανη μητέρα)
57
5
Επιλόχεια ψύχωση
• Καταθλιπτική διάθεση και άγχος
Συμπτώματα • Αγχώδεις ιδεομηρυκασμοί και εφιάλτες

• Δυσκολία συγκέντρωσης και διαταραχή της
συνείδησης
(εκδήλωση εντός 3 • Οξύ συγχυτικο-παραληρητικό επεισόδιο
• Αισθήματα ενοχής
εβδομάδων μετά τον • Έλλειψη ενδιαφέροντος ή απόρριψη του
τοκετό, υποχωρούν βρέφους
• Αδικαιολόγητος φόβος ότι κάτι κακό θα
μετά από συμβεί στο βρέφος
θεραπευτική αγωγή)
• Κίνδυνος αυτοκτονίας ή βρεφοκτονίας
58
5
Επιβαρυντικοί παράγοντες
• Ορμονικές αλλαγές
• Ιστορικό ψυχιατρικής διαταραχής
• Έλλειψη υποστήριξης
• Πρόωρος τοκετός
• Οικονομικά προβλήματα
• Πένθος
59
5
Κατάθλιψη και Τρίτη Ηλικία
60
6
Η κατάθλιψη δεν αποτελεί

φυσιολογική συνιστώσα
του γήρατος
•Συχνά όμως παραβλέπεται
61
6
Η κατάθλιψη
συνήθως
σωματοποιείται
62
6
Δυσκολίες διάγνωσης
Άτυπη σημειολογία
Ανοϊκή εκδήλωση
Σωματικές αιτιάσεις
Υποτίμηση της ψυχολογικής συνιστώσας των
σωματικών παθήσεων
Μη ενασχόληση με τη δυσφορία των ηλικιωμένων
63
6
Κατάθλιψη και Σωματική Νόσος
64
6
Συννοσηρότητα
Η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει σωματικές διαταραχές
• Χρόνιος πόνος
• Χρόνια σωματική νόσος
• Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
• Άνοια
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Στεφανιαία νόσος
• Καρκίνος
• Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
• Ινομυαλγία
65
6
Κατάθλιψη
Σωματική
νόσος
66
6
Ενότητα 8: Σχιζοφρενικά σύνδρομα
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας - Σχιζοφρενικά σύνδρομα, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
ανάγκες και τα προβλήματα των ασθενών με
συμπτώματα σχιζοφρένειας.
• Ανάπτυξη ιδεών για τις στρατηγικές
διαχείρισης και αντιμετώπισης της ασθένειας
και των συμπτωμάτων της.
5
5
• Βιο - ψυχο - κοινωνικο - περιβαλλοντικοί
Παράγοντες και Σχιζοφρένεια.
• Κλινική Συμπτωματολογία της Ασθένειας.
• Στρατηγικές Αντιμετώπισης των
Συμπτωμάτων της Ασθένειας.
• Νοσηλευτικές Δεξιότητες και Παρεμβάσεις.
6
6
Σχιζοφρενικά σύνδρομα
• Ο όρος σχιζοφρένεια υποδηλώνει μια ομάδα
ψυχώσεων με κοινό σύμπτωμα τη διάσχιση.
– Αποδιοργάνωση των διαφόρων τομέων της ψυχικής ζωής
(νοημοσύνη, σκέψη, θυμικό, ζωική ορμή).
– Αποδιοργάνωση των διαπροσωπικών σχέσεων.
– Αποδιοργάνωση της επίγνωσης της
7
7
• Δεν υπάρχει μια ενιαία οντότητα «σχιζοφρένεια».

– Με βάση αυτή την αποσυνθετική διαδικασία μπορούμε να
διακρίνουμε ένα σύνολο κλινικών συνδρόμων με κοινή
αιτιολογία και συμπτωματολογία.
• Αποπροσωποποίηση.
• Παραλήρημα.
• Αυτιστική απόσυρση.
• Ψυχοκινητικοί αυτοματισμοί.
• Άτυποι δυσθυμικοί παροξυσμοί.
8
8
• Τα συμπτώματα αυτά υποδηλώνουν:

– Εκμηδένιση των μηχανισμών άμυνας.
– Μαζική απώθηση της πραγματικότητας.
– Φαντασιωτική προβολή.
9
9
• Ανακύπτουν ερωτήματα για:

– Την παθογένεια των ψυχικών παθήσεων.
– Τις σχέσεις μεταξύ τρέλας και λογικής,
παθολογίας και ομαλότητας, ανοχής και
απόρριψης του ατόμου από την κοινωνία.
10
1
Βιο-ψυχο-κοινωνικο-περιβαλλοντικοί
Παράγοντες
11
1
1. Γενετικοί παράγοντες
• Η συχνότητα της νόσου ανέρχεται σε:
– 6-14% για τους βιολογικούς αδερφούς και τους
διζυγώτες διδύμους.
– 7-16% για τα παιδιά με ένα σχιζοφρενή γονέα.
– 40-68% για παιδιά με δύο σχιζοφρενείς γονείς.
– 5-10% για τους γονείς ενός σχιζοφρενούς
παιδιού.
12
1
2. Ψυχοδυναμικά στοιχεία
• Η φροϋδική μεταψυχολογία τόνισε το ρόλο
της οικογένειας στην κατανόηση της
σχιζοφρενικής παλινδρόμησης:
– Όχι ως φαινόμενο επιστροφής στο στάδιο του
πρωτογενούς ναρκισσισμού.
– Ως πολύπλοκη οπισθοδρομική τροχιά με στοιχεία
από την οιδιπόδεια και προοιδιπόδεια φάση
ανάπτυξης.
13
1
• Χρησιμότητα οικογενειακού περιβάλλοντος:

– Χώρος ανάπτυξης των πρώτων διαπροσωπικών
σχέσεων (αντικειμενότροπες σχέσεις).
– Συνθήκες πλήρους εξάρτησης και έντονης
ανάγκης για ασφάλεια.
14
1
• Η προσωποπλασία (προοδευτική εξατομίκευση της

προσωπικότητας) πραγματοποιείται κατά το πρώτο έτος
ζωής:
– Το παιδί συνειδητοποιεί την αγάπη που νιώθουν για εκείνο οι
γονείς, όχι επειδή είναι υποχρεωμένοι αλλά επειδή το θέλουν.
– Το παιδί προσδίδει θετική αξία στον εαυτό του ως αντικείμενο
αγάπης.
– Ενδοβάλλει τον εξωτερικό κόσμο, δηλαδή τη διάπλαση του
Εγώ.
– Αφομοιώνει τις διαθέσεις, τα συναισθήματα και τα λεκτικά
σύμβολα της μητέρας.
15
1
– Η μη πρέπουσα στάση της μητέρας

διαστρεβλώνει τις αντικειμενότροπες σχέσεις του
παιδιού.
• Αιτίες:
– Ματαιώσεις.
– Συναισθηματική στέρηση.
– Διαστροφή των συναισθημάτων.
16
1
• Έρευνες στο οικογενειακό περιβάλλον των

σχιζοφρενών έδειξαν:
– Έλλειψη σταθερής και εναρμονισμένης
συναισθηματικής σχέσης.
17
1
Α) Γονείς καλά προσαρμοσμένοι στις

κοινωνικές επιταγές
• Κομφορμιστές.
• Περιορισμένες κοινωνικές σχέσεις.
18
1
Β) Γονείς που δυσκολεύονται στο

γονεϊκό ρόλο
Πατέρας Μητέρα
Απών. Αγχώδης δεσποτική
Παθητικός. υπερπροστασία.
Παραιτημένος. Εκδηλώσεις απόρριψης και
Άκαμπτος και δογματικός αδιαφορίας.
όταν αποφασίσει να Σαγηνεύει το γιο.
χρησιμοποιήσει το κύρος Φέρεται επιθετικά και
και την εξουσία του ρόλου αυταρχικά στην κόρη.
του.
19
1
Γ) Η σχέση του ζευγαριού

• Φαινομενικά σταθερή (σπάνια τα διαζύγια).
• Διφορούμενες συναισθηματικές σχέσεις:
– Εχθρότητα.
– Φόβος.
– Περιφρόνηση.
– Αντιθέσεις σιωπηρές και υποβόσκουσες και όχι
λεκτικά διατυπωμένες και έμπρακτες.
20
2
Υπόθεση του διπλού δεσμού / διπλός

καταναγκασμός
– Θεωρία για την επικοινωνία μητέρας-σχιζοφρενούς
παιδιού.
– Η μητέρα εκπέμπει αντιφατικά μηνύματα προς το
παιδί.
– Το παιδί απαντά απρόσφορα, υιοθετώντας τη μία
από τις δύο σημασίες του μηνύματος.
– Π.χ. «Είσαι ένα τέρας, μόνο η μαμά μπορεί και σε
αγαπάει».
21
2
• Η ανάλυση προβλητικών δοκιμασιών

(Rorschach, T.A.T.) από το Wynne έδειξε ότι:
– Οι γονείς των σχιζοφρενών αδυνατούν να
ελέγξουν τις συγκινησιακές και συναισθηματικές
αντιδράσεις τους (από αδιαφορία έως εμπλοκή).
– Η οικογένεια λειτουργεί με βάση ένα αμυντικό
σύστημα «ψευδοαμοιβαιότητα» και
«ψευδοεχθρότητα».
22
2
– Σκοπός:
• Εξουδετέρωση των εχθρικών και καταστροφικών
ενορμήσεων, πίσω από μία φαινομενική αρμονία και
ομόνοια.
– Επιπτώσεις:
• Απομόνωση του παιδιού.
• Αναδίπλωσή του το στον εαυτό του.
• Αποκοπή του από τον εξωτερικό κόσμο.
23
2
• Η σχιζοφρένεια δεν οφείλεται σε ένα και μόνο

αίτιο.
– Εκλεκτισμός:
• Κατά περίπτωση εκτίμηση κατόπιν εξέτασης του
πολυπαραγοντικού χαρακτήρα και της κυκλικότητας
των αιτίων.
• Σύνδρομο κλινικά αυτόνομο εξελικτικά που οφείλεται
σε βιολογικούς και ψυχογενετικούς παράγοντες.
24
2
Συμπτώματα σχιζοφρένειας
• Παραληρητικές ιδέες
• Ψευδαισθήσεις
• Αποδιοργανωμένος λόγος
• Αποδιοργανωμένη ή κατατονική
συμπεριφορά
• Αρνητικά συμπτώματα
25
2
Υποτύποι σχιζοφρένειας
• Παρανοειδής τύπος
• Κατατονικός τύπος
• Υπολειμματικός τύπος
• Αποδιοργανωμένος τύπος
• Αδιαφοροποίητος τύπος
26
2
Αξιολόγηση συμπτωμάτων
Θετικά Αρνητικά
συμπτώματα συμπτώματα
27
2
Θετικά συμπτώματα
• 1. Παραληρητικές ιδέες
• 2. Ψευδαισθήσεις
• 3. Ψύχωση
• 4. Παράδοξη και πιθανά επιθετική
συμπεριφορά (π.χ. κατατονία)
• 5. Διαταραχή της δομής και ροής της σκέψης
28
2
Αρνητικά συμπτώματα
• 1. Ανηδονία
• 2. Αλογία
• 3. Ανεργία
• 4. Αβουλησία
• 5. Αμφιθυμία
• 6. Διαταραχές του συναισθήματος
• 7. Κοινωνική απόσυρση
• 8. Εξαρτητικότητα
• 9. Απουσία ορίων εαυτού
• 10. Διαταραχές ύπνου
29
2
Θεραπευτικά σχήματα
• Α) Ψυχοφαρμακολογία
• Β) Ατομικές και ομαδικές παρεμβάσεις
• Γ) Θεραπεία περιβάλλοντος
• Δ) Οικογενειακή θεραπεία
30
3
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας

Ενότητα 9: Χρόνια παραληρητικά σύνδρομα, Συγχυτικές καταστάσεις
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας - Χρόνια παραληρητικά σύνδρομα, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
ανάγκες και τα προβλήματα των ασθενών με
χρόνια παραληρητικά σύνδρομα ή συγχυτικές
καταστάσεις.
• Ανάπτυξη ιδεών για τις στρατηγικές
διαχείρισης και αντιμετώπισης της ασθένειας
και των συμπτωμάτων της.
5
5
• Βιο-ψυχο-κοινωνικο-περιβαλλοντικοί
Παράγοντες.
• Κλινική Συμπτωματολογία της Ασθένειας.
• Στρατηγικές Αντιμετώπισης των
Συμπτωμάτων της Ασθένειας.
6
6
Χρόνια παραληρητικά σύνδρομα
7
7
Χρόνιες παραληρητικές ψυχώσεις

Βασικό χαρακτηριστικό
•Παραληρητικές ιδέες
• Πηγάζουν από διαισθήσεις,
παρερμηνείες, παραισθήσεις,
ψευδαισθήσεις.
8
8
Παρατηρείται Δεν παρατηρείται

Σχετικά καλή προσαρμογή στις Βαθιά αποδιάρθρωση της
εξωτερικές συνθήκες προσωπικότητας
Διάσχιση ψυχικών λειτουργιών
Έκπτωση πνευματικών λειτουργιών
9
9
• Εγκεφαλομηνιγγίτιδα
• Νόσος Parkinson
• Επιληψία
Ανοϊκά σύνδρομα • Αλκοολισμός
Εκλυτικοί • Τραυματισμός από ατύχημα

• Χειρουργική επέμβαση
παράγοντες σε • Εμμηνόπαυση
• Χωρισμός
προνοσηρή • Πένθος
• Συνταξιοδότηση
προσωπικότητα
10
1
Γενεσιουργοί μηχανισμοί του

παραληρήματος
Διαστρεβλωμένη
λειτουργία της κρίσης
(παρερμηνείες)
Αντιληπτικές διαταραχές
Αιφνίδιες διαισθήσεις (παραισθήσεις,
ψευδαισθήσεις)
Αίσθηση παραβίασης του

εσωτερικού κόσμου
Υπερλειτουργία της
(σύνδρομο ψυχονοητικού
φαντασίας (μυθοπλασία)
αυτοματισμού του de
Clerambault)
11
1
Κατηγορίες παραληρητικών ιδεών
Ιδέες
Ιδέες Ιδέες Μυστικιστικές Υποχονδριακές
Ιδέες δίωξης μηδενισμού ή
επίδρασης μεγαλείου ιδέες ιδέες
άρνησης
12
1
Θεραπευτική αγωγή
Φαρμακοθεραπεία με νευροληπτικά
• Επιτρέπει την εν συνεχεία εγκατάσταση της
ψυχοθεραπευτικής σχέσης
13
1
Κλινικές οντότητες των χρόνιων

παραληρημάτων
Συστηματοποιημένα
παρανοϊκά
παραληρήματα
Χρόνιες
ψευδαισθητικές Παραφρένειες
ψυχώσεις
14
1
Α) Συστηματοποιημένα παρανοϊκά
παραληρήματα
Αλαζονεία
Σφαλερότητα Παρανοϊκή Δυσπιστία

της κρίσης προσωπικότητα
Ψυχική
ακαμψία
15
1
Εκλυτικοί παράγοντες
παραληρήματος
Τραυματικού Συγκινησιακού Σεξουαλικού Χαρμόσυνα

χαρακτήρα χαρακτήρα χαρακτήρα γεγονότα
• Δυστύχημα • Πένθος • Ομοφυλοφιλική • Γάμος
• Χειρουργικές • Απομάκρυνση προσέγγιση • Επαγγελματική
επεμβάσεις οικείου προαγωγή
προσώπου • Γέννηση παιδιού
16
1
Κατηγορίες παραληρημάτων
Παραληρήματα Συστηματοποιημένα
Παραληρήματα
συσχέτισης των παρερμηνευτικά
πάθους
υπερευαίσθητων παραληρήματα
• Ερωτομανιακό • Αισθήματα • Εξωτερικές
• Ζηλοτυπικό ματαίωσης, • Ενδογενείς
• Διεκδικητικό αποτυχίας,
ταπείνωσης και
εξευτελισμού
17
1
• Ιατρική ευθύνη (ακούσια νοσηλεία)
• Φαρμακοθεραπεία (νευροληπτικά)
Παραληρήματα πάθους
• Ψυχοθεραπεία (καταθλιπτικά επεισόδια
και κίνδυνος παρορμητικής αυτοκτονίας)
Παραληρήματα συσχέτισης των

υπερευαίσθητων • Φαρμακοθεραπεία μεικτού τύπου
(νευροληπτικά και αντικαταθλιπτικά)
Συστηματοποιημένα παρερμηνευτικά • Ψυχοθεραπεία (κίνδυνος βαριάς
παραληρήματα κατάθλιψης)
18
1
Β) Χρόνιες ψευδαισθητικές ψυχώσεις

(Βασικό χαρακτηριστικό)
19
1
Κατηγορίες ψευδαισθήσεων
Ακουστικές Κιναισθητικές Οσφρητικές Ψυχονοητικός

ψευδαισθήσεις ψευδαισθήσεις ψευδαισθήσεις αυτοματισμός
20
2
Σχιζοφρένεια παρανοειδούς μορφής

με όψιμη έναρξη
21
2
Φαρμακοθεραπεία
• Νευροληπτικά
22
2
Γ) Παραφρένειες
Μυθοπλαστική Φαντασιακή
παραφρένεια παραφρένεια
23
2
Βασικό χαρακτηριστικό
Φαντασία
Παραφρενική Ποιητική ή μυθιστορηματική αφήγηση με

μυθοπλασία ψευδή γεγονότα και ψευδείς αναμνήσεις
24
2
Σχιζοφρενική διάσχιση
25
2
• Νευροληπτικά μόνο σε
μέτριες δόσεις (σχετικά καλός
βαθμός κοινωνικής ένταξης)
26
2
Συγχυτικές καταστάσεις
27
2
Διανοητική σύγχυση
Σύμπτωμα
Μη ειδικό
εγκεφαλικής
σύνδρομο
δυσλειτουργίας
Οφείλεται σε
Παρατηρείται παθήσεις με τοξικά
συχνά σε μεταβολικά και
ηλικιωμένους μηνιγγοεγκεφαλικά
αίτια
28
2
Διανοητική σύγχυση
Παροδική
Οξεία Αναστρέψιμη
Κατάσταση
29
2
Εμφάνιση και συμπεριφορά

Μοιάζει απών (αποκομμένος από την πραγματικότητα)
Απόμακρο βλέμμα (αποσβολωμένη έκφραση)
Αργές, διστακτικές και αδέξιες κινήσεις
Ψέλλισμα ή δυσαρθρία ή αλαλία
Αδρανής ή προβάλλει αντίσταση ή σχολιάζει τις οπτασίες του ή περιφέρεται
άσκοπα στο δωμάτιο
Διαταραχή της εγρήγορσης (αφηρημένος, φαινομενικά αδιάφορος ή ελαφρά
ασυνάρτητος)
Εμβροντησία (ακίνητος, βουβός, δεν αντιδρά σε ερεθίσματα, διατηρεί ορισμένες
στάσεις που λαμβάνει το σώμα του) – δύσκολη η διαφορική διάγνωση από την οξεία
σχιζοφρενική κατατονία
30
3
Ψυχικά συμπτώματα Σωματικά συμπτώματα

Σύγχυση (από θόλωση της συνείδησης Αφυδάτωση
έως εμβροντησία κωματώδους μορφής) Διαταραχές του σφυγμού
Μείωση της εγρήγορσης Διαταραχές της θερμοκρασίας
Διαταραχές της μνήμης Ηπατική
Χωροχρονικός αποπροσανατολισμός Αναπνευστική
Ονειρικό παραλήρημα Καρδιαγγειακή
Νευρολογική δυσλειτουργία
31
3
Αιτιολογία 1/2
Λοιμώδης και παρασιτική Ενδοκρινικές και
Τοξική αιτιολογία
αιτιολογία μεταβολικές διαταραχές
• Διαβήτης
• Πυώδης μηνιγγίτιδα • Αλκοολισμός • Ενδοκρινοπάθειες
• Φυματιώδης μηνιγγίτιδα • Τοξικομανία και τοξική • Επιλόχειες ψυχώσεις
• Υψηλός πυρετός μέθη οφειλόμενες σε
• Υπερασβεστιαιμία
• Ιογενείς λοιμώξεις ψευδαισθησιογόνες ουσίες
• Εγκεφαλοπάθεια Wernicke
• Παρασιτικές νόσοι • Φαρμακευτικές τοξικώσεις
• Οξεία διαλείπουσα
πορφυρία
• Ηπατική εγκεφαλοπάθεια
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Αναπνευστική ανεπάρκεια
32
3
2/2
Εγκεφαλομηνιγγικές
Σωματικές παθήσεις Συγκινησιακή προέλευση
προσβολές
• Μηνιγγικές αιμορραγίες, • Εγκεφαλική ανοξαιμία • Πόλεμοι
εγκεφαλικά επεισόδια και ισχαιμία • Κατακλυσμοί
• Κρανιακοί τραυματισμοί • Διαταραχές της • Ατυχήματα
• Ενδοκρανιακοί όγκοι υδροηλεκτρολυτικής • Αιφνίδιο πένθος
• Επιληψία ισορροπίας
• Ύστερα από
ηλεκτροσπασμοθεραπεία
33
3
Στοιχειώδη μέτρα
Ικανοποιητικός φωτισμός
ασφάλειας (φυγή,
την ημέρα
εκπαραθύρωση)
Ενυδάτωση, μεταβολική
(νευροληπτικά, ηρεμιστικά,
αποκατάσταση
ηλεκτροσπασμοθεραπεία)
34
3
Ενότητα 10: Ψυχιατρικές εκδηλώσεις της γενικής
παθολογίας – Α΄ ΜΕΡΟΣ
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας- Παθολογία-Α΄ΜΕΡΟΣ, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
• Εμπλουτισμός γνώσεων ώστε να κατανοήσουν οι
εκπαιδευόμενοι τόσο τα συμπτώματα των
ψυχιατρικών εκδηλώσεων που μπορεί να
εμφανίζονται σε ασθενείς της γενικής
παθολογίας όσο και να γνωρίσουν την
πολυπαραγοντικότητα της εκδήλωσής τους.
• Ανάπτυξη ιδεών για τις γνώσεις των κλινικών
επαγγελματιών υγείας ως προς τη διαφορική
διάγνωση αυτών των συμπτωμάτων.
5
5
• Παθήσεις της γενικής παθολογίας με
ψυχιατρικές εκδηλώσεις.
• Συμπτώματα Ψυχιατρικών εκδηλώσεων της
γενικής παθολογίας.
• Αιτιότητες και Στρατηγικές Διαχείρισης και
Αντιμετώπισης.
6
6
Παθήσεις της γενικής παθολογίας με

ψυχιατρικές εκδηλώσεις
Α) Μεταβολικές εγκεφαλοπάθειες
Β) Ψυχικές διαταραχές των ενδοκρινοπαθειών
Γ) Εγκεφαλοπάθειες των αβιταμινώσεων
Δ) Κακοήθεις διεργασίες
Ε) Παθήσεις του αίματος
ΣΤ) Νόσοι του κολλαγόνου
Ζ) Ψυχιατρικές επιπλοκές των χειρουργικών επεμβάσεων
Η) Νοσομιμήσεις (PATHOMIMIES)
7
7
Αναπνευστικές Υπογλυκαιμίες
εγκεφαλοπάθειες Παγκρεατικές
Διαβήτης εγκεφαλοπάθειες
Ηπατικές
εγκεφαλοπάθειες
Πορφυρίες Εγκεφαλοπάθειες
Νόσος του Wilson της νεφρικής
ανεπάρκειας
8
8
1. Αναπνευστικές εγκεφαλοπάθειες
• Αιτιότητες:
– Α) Εγκεφαλοπάθεια με εμφανή αναπνευστική
ανεπάρκεια, η οποία οφείλεται σε χρόνια
βρογχοπνευμονοπάθεια με εμφύσημα.
• Εύκολη διάγνωση.
– Β) Εγκεφαλοπάθεια με αιφνίδια αναπνευστική
ανεπάρκεια, που οφείλεται σε βρογχική επιμόλυνση ή
αποτελεί παρενέργεια της θεραπευτικής αγωγής (
ηρεμιστικά, διουρητικά).
• Δύσκολη διάγνωση.
9
9
• Ευερεθιστότητα • Πτερυγίζων τρόμος
• Ευφορική και λογορροιακή • Πολυεστιακές μυοκλονίες
διάθεση • Διαταραχές της όρασης
• Νυχτερινή ανησυχία και • Εστιακά νευρολογικά σημεία
διέγερση • Επιληπτικές κρίσεις
• Διαταραχές της συνείδησης • Ενδοκρανιακή υπέρταση
(από θόλωση έως συγχυτικο- (ψευδοχωροκατακτητικές
ονειρική κατάσταση, η οποία μορφές με κεφαλαλγίες,
μπορεί να εκληφθεί ως υπνηλία και οίδημα της οπτικής
τρομώδες παραλήρημα) θηλής)
10
1
Στρατηγικές Διαχείρισης και

Αντιμετώπισης
• Η επείγουσα θεραπεία επιφέρει:
– Ταχύτατη βελτίωση των διαταραχών της
συνείδησης.
– Μείωση της υπερκαπνίας.
– Αύξηση του ποσοστού δέσμευσης οξυγόνου από
την αιμοσφαιρίνη.
• Το 80% των ασθενών δεν επιζεί πάνω από τρία έτη.
11
1
2. Διαβήτης
• Συμπτώματα:
– 1. Διαταραχές της συνείδησης.
• Πρόδρομα σημεία κώματος (κετοξαιμικό,
υπερωσμωτικό μη κετωσικό με βαριά υπεργλυκαιμία,
υπογλυκαιμικό).
– 2. Εγκεφαλικά επεισόδια.
12
1
Αιτιότητες
Μη επαρκώς θεραπευμένος σοβαρός
σακχαρώδης διαβήτης • Κετοξαιμικό κώμα
Απουσία αγωγής (ηλικιωμένοι ασθενείς)
Υπέρβαση της δόσης ή διαιτητικό λάθος
• Υπερωσμωτικό μη κετωσικό κώμα
με βαριά υπεργλυκαιμία
• Υπογλυκαιμικό κώμα
Αγγειακές παθήσεις (υπέρταση, αθηρωμάτωση)

• Εγκεφαλικά επεισόδια
13
1
• Η εμφάνιση υπογλυκαιμικών συμπτωμάτων

ευνοείται από τη λήψη:
– Οινοπνεύματος.
– Φαρμάκων (αντιπηκτικά, β-αναστολείς,
αναστολείς της ΜΑΟ, νευροληπτικά, σαλικυλικά).
14
1
• Εξασφάλιση επαρκούς θεραπευτικής

αγωγής σε πάσχοντες από διαβήτη
Στρατηγικές • Ιδιαίτερη προσοχή στους
ηλικιωμένους
Διαχείρισης • Προσοχή ώστε να μη γίνει υπέρβαση
της συνιστώμενης δόσης
και • Τήρηση κατάλληλης δίαιτας
• Αποφυγή οινοπνεύματος και λήψης
Αντιμετώπισης ορισμένων φαρμάκων καθώς
ευθύνονται για την εμφάνιση
υπογλυκαιμικών συμπτωμάτων
15
1
3. Υπογλυκαιμίες
Εγκεφαλική δυσλειτουργία:
Υπογλυκαιμικό κώμα.
Ιδρώτας.
Υποθερμία.
Αμφοτερόπλευρο σημείο Babinski.
Κρίσεις απεγκεφαλισμού.
Κρίσεις γενικευμένης εστιακής επιληψίας.
Επεισόδια ναρκοληψίας.
Εστιακά σημεία εγκεφαλικής βλάβης.
Λυκοφωτικές καταστάσεις με διαταραχή της συμπεριφοράς.
Φυγές.
Ασυντόνιστη υπερδραστηριότητα.
Αδρενεργικά συμπτώματα.
Εύκολη κόπωση.
Νευρικότητα.
Αγχώδης αδιαθεσία με εφίδρωση, ταχυπαλμίες και ιλίγγους.
16
1
Υπογλυκαιμία
Αιτιότητες Επιπτώσεις
• Η γλυκόζη αποτελεί τη • Μη αναστρέψιμες

βασική ενεργειακή πηγή εγκεφαλικές βλάβες
για το νευρικό σύστημα: • Άνοια
• Η έλλειψη γλυκόζης
προκαλεί την εμφάνιση
εγκεφαλικής
δυσλειτουργίας
17
1
Διαβητικός σε αγωγή • Η υπογλυκαιμική αιτιολογία των

διαταραχών αυτών εντοπίζεται εύκολα.
Αυτόματη υπογλυκαιμία • Η αιτιολογία παραμένει άγνωστη για

μεγάλο χρονικό διάστημα.
(ινσουλίνωμα,
• Εκλαμβάνεται λανθασμένα ως νευρωσική
επινεφριδική ή λιποθυμία, υστερικό επεισόδιο, οξεία
υποφισιακή ανεπάρκεια) αλκοολική τοξίκωση, ιδιοπαθής επιληψία.
18
1
4. Παγκρεατικές εγκεφαλοπάθειες
Αγχώδης ανησυχία και διέγερση.
Θόλωση της συνείδησης.
Ονειρική κατάσταση που μπορεί να συγχέεται με το τρομώδες παραλήρημα σε
ιστορικό αλκοολισμού.
Εξωπυραμιδική προσβολή.
Τετανικές κρίσεις οφειλόμενες σε υπασβεστιαιμία.
19
1
5. Ηπατικές εγκεφαλοπάθειες
Οξείες ηπατικές
Χρόνιες ηπατικές
παθήσεις (ιογενείς ή
παθήσεις (κίρρωση)
τοξικές ηπατίτιδες)
• Μπορεί να
προκαλέσουν
νευροψυχικές
20
2
Αιτιότητες
• Ηπατική δυσλειτουργία που προκαλεί έλλειψη
μεταβολιτών απαραίτητων για την εγκεφαλική
λειτουργία.
• Είσοδος στην κυκλοφορία ουσιών εντερικής
προέλευσης τοξικών για τον εγκέφαλο
(αμμωνία).
• Πυλαιο-κοιλιαίες αναστομώσεις ή ηπατική
κυτταρική ανεπάρκεια ευθύνονται για τον
πλημμελή ηπατικό καθαρισμό του αίματος.
21
2
Διαταραχές της συνείδησης:
Απάθεια.
Θόλωση.
Απλή ή ονειρική συγχυτική κατάσταση με πιθανότητα εξέλιξης προς εμβροντησία και προς ήρεμο ή
διεγερτικό κώμα.
Νευρολογικά σημεία:
Πρώιμος και έντονος πτερυγίζων τρόμος των χεριών.
Διαταραχές του μυϊκού τόνου εξωπυραμιδικού τύπου.
Κρίσεις σπασμών.
Ηλεκτροεγκεφαλικές διαταραχές:
Μονόμορφος γωνιώδης ή τραπεζοειδής ρυθμός.
Τριφασικά κύματα
Αύξηση της αμμωνίας του αίματος
Αναπνευστική αλκάλωση
22
2
Κιρρώσεις (αλκοολικές,
μεταπατιτιδικές, από βιλχαρζίαση)
Αίτια Θεραπευτικά μέτρα
Αιμορραγίες του Περιορισμός λευκωμάτων.
γαστρεντερικού. Αγωγή κατά της δυσκοιλιότητας.
Διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνες. Αγωγή κατά των εντερικών
Δυσκοιλιότητα. λοιμώξεων.
Λήψη κατευναστικών Δεν έχουν σταθερά
(βαρβιτουρικά, ηρεμιστικά, αποτελέσματα.
μορφίνη).
Διουρητικά φάρμακα.
Τυχαίες λοιμώξεις.
23
2
6. Εγκεφαλοπάθειες της νεφρικής

ανεπάρκειας
Διαταραχές της Μεταβολικές
Νευρολογικά σημεία:
συνείδησης: διαταραχές:
Πτερυγίζων τρόμος.
Ελαφρά επισκότιση Οξέωση από
της συνείδησης. Πολυεστιακές υπέρπνοια.
μυοκλονίες.
Διεγερτική σύγχυση. Υπονατριαιμία.
Κρίσεις σπασμών.
«Άγρυπνο» κώμα. Υπασβεστιαιμία.
24
2
7. Πορφυρίες
• Οξεία διαλείπουσα πορφυρία:
– Οικογενής νόσος.
– Κληρονομείται από τον επικρατούντα τύπο.
– Εκδηλώνεται συχνότερα στις γυναίκες.
25
2
Έκλυση ώσεων
• Μετά τη λήψη φαρμάκων (βαρβιτουρικά,
κινίνη, σουλφαμίδες, φαινυλβουταζόνη,
αντισυλληπτικά).
• Μετά από λοίμωξη.
• Μετά από τη χορήγηση αναισθησίας.
26
2
Προσβολή του
Σωματικά Ψυχικές διαταραχές
νευρικού συστήματος
• Ερυθρόχρωμα ούρα ή • Αϋπνία. • Ενίοτε εστιακή.
ούρα διαυγή που • Κρίσεις κλάματος. • Συχνά προϊούσα που
σκουραίνουν στο φως. • Αγχώδης διέγερση. καταλήγει σε:
• Έντονοι κοιλιακοί • Εκδηλώσεις • Χαλαρή
πόνοι. νευρωσικής μορφής. περιφερειακή
• Έμετοι. • Σαφώς συγχυτική παράλυση.
• Δυσκοιλιότητα. εικόνα με • Απώλεια
αποπροσανατολισμό αντανακλαστικών.
και ονειρισμό. • Ραγδαία μυϊκή
ατροφία.
27
2
• Εξαιτίας του ευμετάβλητου και άτυπου

χαρακτήρα των συμπτωμάτων, οι ασθενείς
θεωρούνται συχνά :
– Υστερικοί ή «νευροπαθείς».
– Με μόνιμες διαταραχές του χαρακτήρα.
– Με συγκινησιακή και συναισθηματική αστάθεια.
28
2
Στρατηγικές διαχείρισης και

αντιμετώπισης
Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία Αγωγή για τις οξείες ψυχικές
διαταραχές:
Διόρθωση των ηλεκτρολυτικών
διαταραχών.
Επιτρέπονται:
Χλωροπρομαζίνη.
Βρωμιούχα άλατα.
Χλωράλη.
Απαγορεύονται :
Βαρβιτουρικά.
Μεπροβαμάτη.
Υδαντοΐνες.
Υδροξιυζίνη.
Doridene.
Διπροπυλακεταμίδη.
29
2
8. Νόσος του Wilson

• Ηπατοφακεοειδής εκφύλιση.
• Αιτία:
– Ανωμαλία του μεταβολισμού του χαλκού
γενετικής αιτιολογίας.
• Μεταβιβάζεται με τον αυτόσωμο υποχωρητικό τύπο
κληρονομικότητας.
30
3
Σωματικά συμπτώματα
Φαιοπράσινος δακτύλιος του κερατοειδούς (δακτύλιος του Kayser-Fleischer)
Χρόνια ηπατική βλάβη με μορφή κίρρωσης
Νευρολογικό σύνδρομο:
Δυσκινησίες.
Δυστονία.
Ακινητικό σύνδρομο.
Τρόμος κατά την προσπάθεια διατήρησης μιας στάσης.
Τρομώδης γραφή.
Διαταραχές της βάδισης.
Δυσαρθρία.
Ανώμαλες στάσεις.
Εναντιωτικές συσπάσεις που παρεμποδίζουν τις εκούσιες κινήσεις και
προκαλούν μορφασμούς κατά την ομιλία.
31
3
Ψυχικές διαταραχές
• Πτώση σχολικής απόδοσης.

• Χαρακτηρολογικές ή ψευδονευρωσικές
διαταραχές.
• Μεταβολές του θυμικού.
• Συναισθηματική και διανοητική
παλινδρόμηση.
32
3
Στρατηγικές Διαχείρισης και

Αντιμετώπισης
• Βιοχημική διάγνωση της νόσου με
τη μέτρηση του χαλκού του αίματος
Προκλινική ανίχνευση και της κυανοπλασμίνης, του χαλκού
των ούρων, του ηπατικού χαλκού.
Ισόβια αγωγή με
χημικού-
σταθεροποιητικούς
παράγοντες (D-
πενικιλλαμίνη).
33
3
Β. Ψυχικές διαταραχές των ενδοκρινοπαθειών

Θυρεοειδής Υποθυρεοειδισμοί Υπερθυρεοειδισμοί
Επινεφρίδια Νόσος Addison Οξεία επινεφριδική Μεταβολική Υπερλειτουργία του

ανεπάρκεια υπερλειτουργία του φλοιού των
φλοιού των επινεφριδίων με
επινεφριδίων υπερέκκριση
ανδρογόνων
Υπόφυση Ολική ανεπάρκεια Συμπτώματα Μεγαλακρία Υπερλειτουργία του Άποιος διαβήτης
πρόσθιου λοβού εξαιτίας φλοιού των
υπόφυσης απορρύθμισης στην επινεφριδίων
έκκριση της υποθαλαμο -
σωματοτρόπου υποφυσικής
ορμόνης αιτιολογίας
Παραθυρεοειδείς Υποπαραθυρεοειδι Υπερπαραθυρεοειδ

αδένες σμοί ισμοί
Παρανεοπλασματι
κά ενδοκρινικά
σύνδρομα
34
3
Α) Υποθυρεοειδισμοί (συμπτώματα)
Επίκτητη θυρεοειδική ανεπάρκεια Επίκτητη θυρεοειδική ανεπάρκεια

ενηλίκου (κυρίως γυναίκες) ενηλίκου με σημεία μυξοιδήματος
Επιβράδυνση λειτουργιών του ψυχισμού και των

δραστηριοτήτων
Απάθεια Ξερό και διηθημένο δέρμα
Βραδυψυχισμός Κηρώδης χροιά
Αδιαφορία Τριχόπτωση
Ευερεθιστότητα Ευαισθησία στο ψύχος.
Συγκινησιακή αστάθεια Βραχνή φωνή.
Παραισθησίες
35
3
Μυξοιδηματικές ψυχώσεις
• Σπάνιες.
• Μόνο σε πολύ παραμελημένες περιπτώσεις.
• Διαταραχές της συνείδησης με ονειρισμό.
• Σπανιότερα καταθλιπτική κατάσταση ή ιδέες
δίωξης.
36
3
• Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να περάσει απαρατήρητος για πολύ

καιρό.
– Η κλινική του εικόνα ολοκληρώνεται πολύ αργά.
– Ο άρρωστος απευθύνεται με μεγάλη καθυστέρηση στο γιατρό,
εξαιτίας της απάθειάς του.
• Σήμερα δεν παρατηρείται πια η εικόνα της μυξοιδηματικής
ιδιωτίας με νανισμό.
• Παιδιά που πάσχουν από μυξοίδημα:
– Η ορμονική αγωγή επιτρέπει μόνο τη σωστή σωματική ανάπτυξη.
– Το 80% των πασχόντων παρουσιάζει νοητική ανεπάρκεια.
37
3
Θεραπεία
• Ορμονική αγωγή με λήψη θυρεοειδικής
ορμόνης.
• Απαγορεύονται τα βαρβιτουρικά ή τα
νευροληπτικά.
38
3
Β) Υπερθυρεοειδισμοί (Νόσος Basedow)
• Απίσχναση παρά την πολυφαγία

• Κρίσεις εφίδρωσης
• Υπερβολική δίψα
• Εξόφθαλμο
• Βρογχοκήλη
• Συναισθηματικές μεταπτώσεις
Συμπτώματα • Άγχος-νευρικότητα-ευερεθιστότητα
• Ταχυπαλμίες
• Τρόμος
• Κόπωση και εύκολο λαχάνιασμα
• Ομοιότητα συμπτωμάτων με συγκινησιακές διαταραχές
αγχωδών και νευρωσικών ασθενών
39
3
Νόσος Basedow
• Η πιο συνηθισμένη μορφή
υπερθυρεοειδισμού.
• Θυρεοτοξίκωση.
• Συνδέεται με διεγκεφαλο-υποφυσιακή
απορύθμιση.
• Υπόνοιες για αυτοάνοσο.
40
4
Αίτια
• Συγκινησιακοί παράγοντες:
– Πένθος.
– Ψυχοπιεστικές καταστάσεις.
41
4
Εκδήλωση θυρεοειδικών κρίσεων

Χειρουργική επέμβαση
Επιλοίμωξη
Συγκινησιακός κλονισμός
Αλλαγή ή διακοπή της θεραπείας
Σε γυναίκες άνω των 50 ετών που πάσχουν από βαριά και πρόσφατη
θυρεοτοξίκωση
Ψευδοθυρεοτοξικώσεις:
• Παθολογική προσωπικότητα
• Κρυφή λήψη θυρεοειδικών ορμονικών σκευασμάτων με σκοπό το αδυνάτισμα
42
4
Πρόδρομα συμπτώματα
• Μυϊκή αδυναμία
• Υπέρμετρη αύξηση του τρόμου και της ταχυκαρδίας
• Πυρετός
• Δίψα
• Διάρροια
• Εικόνα παράλυσης μαζί με διανοητική σύγχυση (εναλλαγή
χαύνωσης και διέγερσης)
• Δυσμενής πρόγνωση
43
4
a) Νόσος Addison
• Πρωτοπαθής ανεπάρκεια όλων των ορμονών
του φλοιού των επινεφριδίων.
• Αιτία:
– Προοδευτική καταστροφή του συνόλου σχεδόν
των δύο αδένων.
• Φυματίωση των επινεφριδικών αδένων.
• Φλοιώδης ατροφία.
44
4
• Ασθενία •Εύκολη σωματική και ψυχική
• Κεφαλαλγίες κόπωση
• Ραχιαλγίες • Ευερεθιστότητα
• Αϋπνία • Ανησυχίες
• Λιποθυμίες • Τάσεις εναντίωσης
• Απίσχναση • Πιο σπάνια ευφορία
• Ανορεξία • Ψυχωσικές καταστάσεις
• Αρτηριακή υπόταση μελαγχολικού ή παρανοειδούς
• Μελάγχρωση του δέρματος τύπου
45
4
b) Οξεία επινεφριδική ανεπάρκεια

Διαταραχές της συνείδησης
Αδυναμία
Σύγχυση
Κώμα
Σπασμοί
Μεγάλη πτώση της αρτηριακής πίεσης
Οξείες πεπτικές διαταραχές
Απουσία τενοντίων αντανακλαστικών
Οίδημα οπτικών θηλών
46
4
c) Μεταβολική υπερλειτουργία του

φλοιού των επινεφριδίων
• Σύνδρομο Cushing:
– Υπερπαραγωγή γλυκοκορτικοειδών.
– Κυρίως γυναίκες.
47
4
Σύνδρομο Cushing
Κλινική εικόνα Αίτια Ψυχικές διαταραχές
• Αφύσικη κατανομή • Όγκος του • Μεταβολές του

λίπους (κορμός, λαιμός) επινεφριδικού φλοιού χαρακτήρα
• Σεληνοειδές και • Αμφοτερόπλευρη • Καταθλιπτική
ερυθρωπό προσωπείο δευτεροπαθής συμπτωματολογία
• Κεντρομελής ατροφία υπερπλασία των • Κατάσταση μανίας ή
• Οστεοπόρωση επινεφριδίων εξαιτίας παραληρητική
διαρκούς μελαγχολία
• Πορφυρές ραβδώσεις
κορτικοτρόπου
του δέρματος
διέγερσης
• Αμηνόρροια • Οι διαταραχές
• Ήπια σημεία υποχωρούν με την
αρρενοποίησης εφαρμογή της
θεραπείας.
48
4
d) Υπερλειτουργία του φλοιού των

επινεφριδίων με υπερέκκριση ανδρογόνων
• Όταν εκδηλώνεται μετά την ενήβωση, δεν

εκφράζεται κλινικά παρά μόνο στις γυναίκες.
49
4
Ανδροποιητικό σύνδρομο
Αιτία Συμπτώματα
• Επίκτητοι υπερανδρογονισμοί κεντρικής • Ενδείξεις «αποθηλεοποίησης»:

υποθαλαμο-υποφυσικής αιτιολογίας • Αραιομηνόρροια ή αμηνόρροια
• Στειρότητα
• Αρρενοποίηση των χαρακτήρων του φύλου:

• Τρίχωση ανδρικού τύπου
• Υπερτροφία της κλειτορίδας και των μεγάλων
χειλέων
• Αλλαγή της φωνής
• Μεταβολή της προσωπικότητας ως προς τη

συμπεριφορά και το χαρακτήρα:
• Τα ενδιαφέροντα και οι συνήθειες
μετατρέπονται σε ανδρικά
50
5
a) Ολική ανεπάρκεια πρόσθιου

λοβού υπόφυσης
• Η ψυχογενής ανορεξία συγχεόταν παλαιότερα

με την «υποφυσιογενή καχεξία».
– Κοινό σύμπτωμα: η αμηνόρροια.
51
5
•Επιλόχεια υποφυσική νέκρωση (σύνδρομο Sheeman)

•Βλάβες πάνω από το τουρκικό εφίππιο
Αίτια
•Ολική ασθενία.
•Αδιαφορία.
•Αυτοεγκατάλειψη.
Ψυχικές διαταραχές •Επεισόδια ανησυχίας και άγχους.
•Συγχυτικά επεισόδια.
•Χρόνια παραληρητική κατάσταση.
52
5
b) Συμπτώματα εξαιτίας απορύθμισης στην

έκκριση της σωματοτρόπου ορμόνης
Υποφυσιογενής γιγαντισμός.
Υποφυσιογενής νανισμός.
• Δε συνοδεύονται από σοβαρές ψυχικές

διαταραχές.
– Η μορφολογική ανωμαλία ευθύνεται για:
• Δυσκολίες προσαρμογής.
• Αντιδραστικού τύπου διαταραχές.
53
5
c) Μεγαλακρία
• Έντονες ψυχικές διαταραχές:
– Απάθεια.
– Αστάθεια.
– Διαταραχές του θυμικού και του χαρακτήρα.
– Καταθλιπτική κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει
σε αυτοκτονία.
54
5
d) Υπερλειτουργία του φλοιού των επινεφριδίων

υποθαλαμο - υποφυσικής αιτιολογίας
• Όμοια με τη νόσο Cushing.
• Με ανάλογες ψυχικές διαταραχές.
• Διαφοροποίηση στα αίτια:

– Υποφυσικός όγκο.
– Λειτουργικής αιτιολογίας υπερλειτουργία του
υποθαλαμο-υποφυσικού συστήματος
55
5
e) Άποιος διαβήτης
• Όταν προκαλείται από όγκους ή άλλες
εγκεφαλικές βλάβες, συνοδεύεται από
ψυχικές διαταραχές ανάλογες των βλαβών.
56
5
Αποιος διαβήτης ποτομανία

Αποιος διαβήτης Ποτομανία
• Ο οργανικός άποιος διαβήτης • Ψυχοπαθητικές

μπορεί να συνοδεύεται από προσωπικότητες
εξαρτημένη διψομανιακή • Μανιοκαταθλιπτικοί ασθενείς
συμπεριφορά • Το σύνδρομο πολυδιψίας-
πολυουρίας και η νυκτερινή
πολυδιψία απουσιάζουν
• Η χρόνια ποτομανία μπορεί να
προκαλέσει λειτουργικό άποιο
διαβήτη
57
5
i. Υποπαραθυρεοειδισμοί
• Σπάνιες παθήσεις.
• Τύποι:
– Ιδιοπαθείς:
• Εκδηλώνονται στην παιδική ηλικία.
• Συνοδεύονται από νοητική καθυστέρηση.
– Δευτεροπαθείς:
• Μετά από θυρεοειδεκτομή.
• Οι διαταραχές εμφανίζονται μετά από μέρες ή μερικά χρόνια.
58
5
Νευροψυχικές
Κλινική εικόνα Θεραπεία
• Παροξυσμικού τύπου • Παροδικό ή συνεχές • Χορήγηση βιταμινών
εκδηλώσεις: άγχος και ασβεστίου
• Οξεία κρίσης • Διαταραχές του
τετανίας θυμικού
• Χρόνιες διαταραχές: • Συγχυτικά επεισόδια
• Αλλοιώσεις του • Επιληπτικόμορφες
δέρματος και των κρίσεις
νυχιών.
• Καταρράκτης.
• Οστικές αλλοιώσεις.
59
5
ii. Υπερπαραθυρεοειδισμοί
Κλινική εικόνα Ψυχικές διαταραχές
• Ανορεξία • Πολύμορφα σύνδρομα:

• Πεπτικές διαταραχές • Κατάθλιψη
• Δίψα • Διαταραχές του
• Βλάβες των οστών και χαρακτήρα
των νεφρών • Ασθενία
• Νευρολογικές και μυϊκές
60
6
V) Παρανεοπλασματικά ενδοκρινικά
σύνδρομα
• Προκαλούν μείζονες ψυχικές διαταραχές.

• Οφείλονται σε έκτοπη νεοπλασματική
ορμονική έκκριση.
61
6
1. Σύνδρομο Cushing που οφείλεται

σε σπλαχνικό όγκο
Συμπτώματα Ψυχικές διαταραχές
• Σημεία • Πρώιμες
υπερπαραγωγής
γλυκοκορτικοειδών
• Διαβήτης
• Μελανοδερμία
62
6
2. Παρανεοπλασματικής αιτιολογίας
υπερασβεστιαιμία
Αίτια Κλινική εικόνα Νευροψυχικές διαταραχές
• Όγκοι του πνεύμονα • Παρόμοια με του • Διανοητική σύγχυση

• Όγκοι του νεφρού υπερπαραθυρεοειδισμού: • Παραληρητική διέγερση
• Πολυουρία-πολυδιψία • Κώμα
• Αδυναμία
• Έμετοι
63
6
3. Σύνδρομο Schwartz-Bartter
Νευροψυχικές
Αιτία Κλινική εικόνα
• Μικροκυτταρικοί • Σπασμοί • Νευροψυχικά
καρκίνοι των • Ανορεξία σημεία που
βρόγχων • Έμετοι συνδέονται με τη
δηλητηρίαση «εξ
ύδατος»
• Ευερεθιστότητα
• Τάσεις εναντίωσης
• Θόλωση της
συνείδησης
64
6
Ενότητα 11: Ψυχιατρικές εκδηλώσεις της γενικής

παθολογίας – Β΄ ΜΕΡΟΣ
1
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας - Παθολογία-Β΄ΜΕΡΟΣ, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
• Εμπλουτισμός γνώσεων ώστε να κατανοήσουν οι
εκπαιδευόμενοι τόσο τα συμπτώματα των
ψυχιατρικών εκδηλώσεων που μπορεί να
εμφανίζονται σε ασθενείς της γενικής
παθολογίας όσο και να γνωρίσουν την
πολυπαραγοντικότητα της εκδήλωσής τους.
• Ανάπτυξη ιδεών για τις γνώσεις των κλινικών
επαγγελματιών υγείας ως προς τη διαφορική
διάγνωση αυτών των συμπτωμάτων.
5
5
• Παθήσεις της γενικής παθολογίας με
ψυχιατρικές εκδηλώσεις.
• Συμπτώματα Ψυχιατρικών εκδηλώσεων της
γενικής παθολογίας.
• Αιτιότητες και Στρατηγικές Διαχείρισης και
Αντιμετώπισης.
6
6
Παθήσεις της γενικής παθολογίας με

ψυχιατρικές εκδηλώσεις
Β) Ψυχικές διαταραχές των ενδοκρινοπαθειών
Γ) Εγκεφαλοπάθειες των αβιταμινώσεων
Δ) Κακοήθεις διεργασίες
Ε) Παθήσεις του αίματος
ΣΤ) Νόσοι του κολλαγόνου
Ζ) Ψυχιατρικές επιπλοκές των χειρουργικών επεμβάσεων
Η) Νοσομιμήσεις (PATHOMIMIES)
7
7
Γ) Εγκεφαλοπάθειες των
αβιταμινώσεων
Αβιταμίνωση Β1
(Σύνδρομο Wernicke-
Korsakoff)
Αβιταμίνωση Β12
(Νευρο-ψυχο-
Αβιταμίνωση PP
αναιμικό
(Πελλάγρα)
σύνδρομο ή νόσος
του Biermer)
8
8
Αβιταμίνωση Β12 (Νευρο-ψυχο-αναιμικό

σύνδρομο ή νόσος του Biermer)
Αίτια νευροψυχικών διαταραχών Θεραπεία νευροψυχικών διαταραχών
Ένδεια βιταμίνης Β12 λόγω: Παρεντερική χορήγηση πολύ υψηλών
Ελαττωματικής απορρόφησης της δόσεων βιταμίνης Β12.
βιταμίνης, ως συνέπεια έλλειψης
του ενδογενούς παράγοντα.
Πλημμελούς πρόσληψης της
βιταμίνης σε άτομα που
ακολουθούν πολυετή αυστηρή
δίαιτα φυτοφαγίας.
Ελαττωματικής απορρόφησης
μετά από γαστρεκτομή σε βλάβες
του λεπτού εντέρου ή αναιμία από
μόλυνση από τον πλατύ
βοθριοκέφαλο.
9
9
Νευρολογικές
Ψυχικές διαταραχές Σωματικά συμπτώματα
εκδηλώσεις
• Καταθλιπτικές • Μικτή εκφύλιση του • Αιματολογικό
καταστάσεις. νωτιαίου μυελού. σύνδρομο:
• Συγχυτικά επεισόδια. • Σύνδρομο οπίσθιων • Γλωσσίτιδα.
• Διανοητική εξασθένιση δεματίων: • Μακροκυτταρική
(διαταραχές μνήμης). • Παραισθησίες. νορμοχρωμική αναιμία.
• Διαταραχές της «εν • Μεγαλοβλάστωση.
τω βάθει
αισθητικότητας».
• Αταξία.
• Πυραμιδική συνδρομή.
10
1
Αβιταμίνωση PP (Πελλάγρα)
• Η αβιταμίνωση PP συνυπάρχει με έλλειψη
τρυπτοφάνης και νιασίνης.
• Σε φτωχές χώρες που τρέφονται κυρίως με
καλαμπόκι.
• Θεραπεία:
– Καθημερινή ένεση 500 MG νικοτινικού οξέος.
11
1
Γαστρεντερικές διαταραχές Ανορεξία.
Γλωσσίτιδα.
Διάρροια.
Κοιλιακοί πόνοι.
Δερματικές διαταραχές •Ερύθημα των ακάλυπτων περιοχών.
•Πάχυνση και τραχύτητα του δέρματος
με ραγάδες.
Νευρομυικές διαταραχές Μυαλγίες.
Παραισθησίες των άκρων με τη μορφή
καυσαλγιών.
Νευρολογικές εκδηλώσεις.
Ψυχικές διαταραχές Ασθενία.
Ευσυγκινησία και ευερεθιστότητα.
Αϋπνία.
Συγχυτικά επεισόδια.
Αγχώδεις και παραληρητικές
μελαγχολίες.
12
1
Δ. Κακοήθεις διεργασίες
• Ο καρκινοπαθής σπάνια παρουσιάζει χαρακτηριστικά
ψυχιατρικά προβλήματα.
– Η κατάθλιψη, ως αρχικό σύμπτωμα καρκίνου είναι σπάνια.
– Εξαίρεση: καρκίνος στο πάγκρεας («εν τω βάθει» καρκίνος).
• Καταθλιπτικές καταστάσεις:
– Μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε φάση εξέλιξης του
όγκου.
– Επιδεινώνονται από τον πόνο.
13
1
a) Εγκεφαλικές μεταστάσεις
• Πιο συχνοί πρωτοπαθείς καρκίνοι που
δίνουν εγκεφαλικές μεταστάσεις:
– Των βρόγχων.
– Του μαστού.
– Του νεφρού.
– Ακολουθούν του θυρεοειδούς, του προστάτη και
τα μελανώματα.
14
1
Κλινική εικόνα Ψυχικά συμπτώματα
• Χωροκατακτητικό σύνδρομο: • Συγχυτικής ή εκπτωτικής μορφής:

• Εστιακά ευρήματα. • Απάθεια.
• Σημεία ενδοκρανιακής • Δυσμνησία.
υπέρτασης. • Βραδυψυχισμός.
• Θόλωση της συνείδησης.
• Διαταραχές του συναισθήματος:
• Καταθλιπτική ή μανιακή χροιά.
15
1
b) Παρανεοπλασματικά σύνδρομα με
ψυχικές εκδηλώσεις
• Εκδηλώσεις αρκετά σπάνιες.
• Μη μεταστατικής αιτιολογίας.
• Η εμφάνιση τους συνδέεται με την ύπαρξη
κακοήθους διεργασίας:
– Καρκίνος.
– Σάρκωμα.
– Αιματοπάθεια.
16
1
1. Παρανεοπλασματικές
εγκεφαλοπάθειες: αίτια-επιπτώσεις
Υποξεία παρεγκεφαλιτιδική ατροφία.
Εγκεφαλομυελίτιδα τύπου Henson.
• Συγχυτικο-ανοϊκού τύπου ψυχικές διαταραχές
Εγκεφαλίτιδα του μεταιχμιακού συστήματος
• Αμνησία των πρόσφατων γεγονότων τύπου Korsakoff

• Επιληπτικές κρίσεις
17
1
2. Προοδευτική πολυεστιακή
λευκοεγκεφαλοπάθεια
Αίτια Κλινική εικόνα
• Κακοήθεις παθήσεις του • Νευρολογικά ευρήματα:

αιμοποιητικού και του • Ημιανοψία.
λεμφικού ιστού. • Οπτική αγνωσία.
• Χρόνια φυματίωση. • Επιληψία.
• Σαρκοείδωση των Besnier • Πυραμιδική προσβολή.
Boeck.
• Ραγδαία νοητική έκπτωση.
• Μετά από μεταμόσχευση
νεφρού.
18
1
3. Μεταβολικές εγκεφαλοπάθειες
• Παρανεοπλασματικά
ενδοκρινικά σύνδρομα.
• Υψηλή ασβεστιαιμία.
• Ένδεια βιταμίνης Β1 σε
Αίτια καρκίνους του πεπτικού.
• Υπεργλοιότητα του αίματος.
• Διαταραχές της εγρήγορσης.
• Ληθαργική κατάσταση.
• «Παραπρωτεϊνικό» κώμα».
19
1
Ε. Παθήσεις του αίματος
20
2
1. Κακοήθεις παθήσεις του αίματος
Οξεία λευχαιμία Χημειοθεραπεία

Ποικίλες νευροψυχικές Κορτιζονικές ψυχώσεις.
διαταραχές Συγχυτικές καταστάσεις.
21
2
2. Νόσος του Biermer (κακοήθης

αναιμία)
Ψυχικές διαταραχές
Κατάθλιψη.
Δυσμνησία.
Συγχυτικο-ανοϊκή κατάσταση.
22
2
3. Νόσος του Vaquez (χρόνιο

σύνδρομο)
Νευροψυχικές εκδηλώσεις
Κεφαλαλγίες.
Ασθενία.
Ίλιγγοι.
Δυσμνησία.
Υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Δυσκολία συγκέντρωσης.
Σύντομα συγχυτικά επεισόδια διάρκειας μερικών ωρών ή
ημερών.
23
2
ΣΤ. Νόσοι του κολλαγόνου

(συστηματικός ερυθηματώδης λύκος)
• Συγχυτικές ή συγχυτικο-
Ψυχικές ονειρικές καταστάσεις.
διαταραχές • Νοητική έκπτωση.
• Λήψη κορτικοειδών.
Θεραπεία
24
2
Ζ. Ψυχιατρικές επιπλοκές των

χειρουργικών επεμβάσεων
1. Πρώιμες επιπλοκές:
– Διεγερτική διανοητική σύγχυση με ονειρισμό
κατά τις δύο εβδομάδες που ακολουθούν την
επέμβαση.
– Σύνδρομο στέρησης σε αλκοολικούς.
25
2
Αίτια
• Μετεγχειρητική επιπλοκή.
• Μεταβολική απορύθμιση.
• Υπέρβαση των θεραπευτικών δόσεων.
26
2
• Οι περισσότερες ψυχικές επιπλοκές

εμφανίζονται σε καρδιοχειρουργικές
επεμβάσεις:
– Ονειρική σύγχυση.
– Αγχώδης κατάθλιψη.
– Παραληρητικές ιδέες.
– Νευρολογικές εκδηλώσεις.
27
2
2. Όψιμες επιπλοκές:
Εγκαθίστανται βαθμιαία κατά τους μήνες μετά

την επέμβαση.
Καταθλιπτικής χροιάς.
Σε επεμβάσεις ακρωτηριασμού (μαστεκτομή,
ειλεοστομία):
– Παροδικές αντιδράσεις ψυχικής οδύνης.
28
2
• Ασθενείς με ασταθή ψυχική ισορροπία εμφανίζουν μεγάλης διάρκειας

κατάθλιψη.
– Η χειρουργική επέμβαση δρα ως εκλυτικός παράγοντας στην ψυχική αποδιοργάνωση.
• Η επιθυμία χειρουργικής επέμβασης υποκρύπτει δυσκολίες νευρωσικού ή
καταθλιπτικού τύπου.
– Π.χ. Γαστρεκτομή σε άτομα παθητικά, κοινωνικά απροσάρμοστα, αλκοολικά.
– Υστερεκτομή σε υστερικά άτομα ή μεταιχμιακές προσωπικότητες.
• Οι παρανοϊκοί υποχονδριακοί αναπτύσσουν συμπεριφορές παραληρητικής
διεκδίκησης.
– Καθιστούν το χειρουργό υπεύθυνο για τις διαταραχές τους (πόνοι, σεξουαλική ανικανότητα).
29
2
Η. Νοσομιμήσεις (PATHOMΙMIES)
• Πληθυσμός:
– Γυναίκες.
– Νοσοκόμες και βοηθοί εργαστηρίων.
– Άτομα με οικογενειακή προέλευση ιατρικού
περιβάλλοντος.
• Ενδέχεται πραγματικές νόσοι να ευνοήσουν
τη συγκεκριμένη συμπεριφορά.
30
3
Ο «νοσομίμος» προκαλεί ο ίδιος στο σώμα του

τα συμπτώματα που εμφανίζει
Παραπλανητική χρήση θερμομέτρου
Δερματικές βλάβες με τρίψιμο ή κάψιμο
Αποστήματα από έγχυση καυστικών ή σηπτικών ουσιών
Αιμορραγίες από τομές φλεβών, κατάποση καρφιτσών ή γυαλιών, που προκαλούν
αναιμία
Λήψη φαρμάκων (αντιπηκτικά, εκχυλίσματα θυρεοειδούς)
Εικόνες οξείας κοιλίας
Νευρολογικές εκδηλώσεις (επιληπτικές κρίσεις, εικόνα μηνιγγίτιδας, ληθαργική
ψευδοκωματώδη κατάσταση)
31
3
Προφίλ ασθενούς
Συναισθηματική ανωριμότητα. Ανάπτυξη αμφιθυμικής και σαδο-
Μαζοχισμός. μαζοχιστικής σχέσης με τους
Υστερικά χαρακτηριστικά. ιατρούς (άσκηση γοητείας,
Διαστροφικές τάσεις. παραπλάνηση, μνησικακία, φυγή
Αυτοκαταστροφικές μόλις η απάτη ανακαλυφθεί)
συμπεριφορές (επιθυμία Η Ιατρική, τα φάρμακα και τα
ακρωτηριαστικής χειρουργικής νοσοκομεία βιώνονται ως
επέμβασης, αλκοολισμός, προστατευτικό πλαίσιο ( έκφραση
τοξικομανία, αυτοκτονία). ψυχοσυγκρούσεων: επιθετικότητα
και συναισθηματική εξάρτηση)
32
3
Σύνδρομο Munchausen
Εξεζητημένες μορφές χειρουργομανίας
Και στα δύο φύλα
Μυθομανία (δίνουν ψευδή ταυτότητα, διογκώνουν τα προηγούμενα γεγονότα ζωής,
δίνουν παραπλανητικό ιατρικό ιστορικό)
Ασταθής και περιθωριακή ζωή, αξιόποινες αντικοινωνικές συμπεριφορές,

τοξικομανία
Εισάγονται στο νοσοκομείο με κλινική εικόνα που απαιτεί επείγουσα επέμβαση
(κυρίως λαπαροτομία)
Προγραμματίζουν πολλές εγχειρήσεις τη μία μετά την άλλη σε διαφορετικά
νοσοκομεία
33
3
Ενότητα 12: Εθισμός/εξάρτηση από ουσίες – Α΄ ΜΕΡΟΣ
1
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Εθισμός-Α΄ΜΕΡΟΣ, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
• Προσέγγιση των εξαρτήσεων σε θεωρητικό
επίπεδο με σκοπό την γνωριμία με την έννοια
του εθισμού/εξάρτησης.
• Παροχή γνώσεων σχετικά με τους
αιτιολογικούς παράγοντες που ωθούν ένα
άτομο να ξεκινήσει τη χρήση ουσιών.
5
5
• Θεωρητική Προσέγγιση των Εξαρτήσεων.
• Εννοιολογικός ορισμός του
εθισμού/εξάρτησης.
• Αιτιολογικοί παράγοντες των εξαρτήσεων.
6
6
Αίτια χρήσης ουσιών

• Τροποποίηση αισθητηριακής αντίληψης.
• Βελτίωση της διάθεσης.
• Ανακούφιση από τον πόνο.
• Ανακούφιση από το φόβο.
• Ανακούφιση από το άγχος.
• Ανία.
• Ενίσχυση κοινωνικότητας.
• Θρησκευτικές τελετουργίες.
7
7
Προβληματική χρήση μιας ουσίας

Δυσλειτουργική συμπεριφορά εντός και
εκτός οικίας.
Έκθεση σε κίνδυνο.
Συνέχιση της χρήσης παρά τις αρνητικές
συνέπειες.
8
8
Κατάχρηση ουσίας Εξάρτηση/εθισμός από

ουσία
• Σκόπιμη χρήση για διάστημα • Χρήση μιας ουσίας πέραν του
τουλάχιστον ενός μήνα μιας ελέγχου του ατόμου, που συνεχίζεται
ψυχοδραστικής ουσίας με παρά την εμφάνιση ανεπιθύμητων
ανεπιθύμητες συνέπειες για τον συνεπειών.
εαυτό ή τους άλλους. • Εκδήλωση ανοχής και στερητικού
συνδρόμου.
• Ιατρική και πνευματική νόσος με
συγκεκριμένα σημεία και
συμπτώματα (άρνηση, υποτροπή).
• Προβλέψιμη και θεραπεύσιμη η
πορεία της νόσου.
Οι πιο συχνές ουσίες κατάχρησης
Αλκοόλ
Νικοτίνη Καφεΐνη
10
1
Κατηγορίες ουσιών που προκαλούν εξάρτηση 1/2
• Υπεραπασχόληση με δραστηριότητες που

σχετίζονται με τη χρήση της ουσίας.
• Ψυχαναγκασμός που αφορά την εκτέλεση
αυτών των δραστηριοτήτων.
11
1
2/2
Κατασταλτικές
ουσίες (οπιοειδή- Καναβινοειδή- Εισπνεόμενες
Διεγερτικές ουσίες
ηρεμιστικά- ψευδαισθησιογόνα ουσίες
υπνωτικά)
12
1
Οι 20 πιο συχνά χρησιμοποιούμενες

ουσίες που προκαλούν εξάρτηση
• Μαριχουάνα • Δ - προποξιφένη (Darvon, Darvocet)
• Ηρωίνη • PCP φενκυκλιδίνη και συνδυασμοί της
• Κοκαΐνη • Υδροκωδώνη (Vicodin, Lorcet, Lortab)
• Αλπραζολάμη (Xanaz) • Αμφεταμίνη
• Διαζεπάμη (Valium) • Χασίς
• Λοραζεπάμη (Ativan) • Τεμαζεπάμη (Restoril)
• Κλοναζεπάμη (Klonopin) • Οξυκωδώνη (Percodan, Percocet, Tylox,
• Μεθαμφεταμίνη Roxicodone, OxyContin)
•Συνδυασμοί κωδεΐνης • LSD
• Άλλες βενζοδιαζεπίνες • Χλωροδιαζεποξίδη (Librium, Libritabs)
• Μεθαδόνη
13
1
Τύποι διαταραχών που σχετίζονται με

ουσίες κατά DSM-IV
Τοξίκωση
Στερητικό Κλινικά Εξάρτηση/

σύνδρομο εθισμός
σύνδρομα
Κατάχρηση
14
1
Εθισμός/εξάρτηση από ουσία

• Πρωτογενής, χρόνια, υποτροπιάζουσα νόσος.
• Επηρεάζεται από γενετικούς, ψυχοκοινωνικούς και περιβαλλοντικούς
παράγοντες.
• Συνεχείς περίοδοι μειωμένου ελέγχου της χρήσης της ουσίας.
• Υπεραπασχόληση/κατάχρηση της ουσίας παρότι το άτομο αντιλαμβάνεται τις
αρνητικές συνέπειες της χρήσης.
• Ψυχαναγκασμός.
• Διαστρέβλωση της σκέψης (άρνηση).
• Ανοχή.
• Στερητικό σύνδρομο.
• Σωματική και ψυχολογική εξάρτηση.
15
1
Καθυστερημένη διάγνωση
1. Άρνηση από την πλευρά του χρήστη.
– Αναζήτηση θεραπείας από τους χρήστες συνήθως
στο τελικό στάδιο της εξάρτησης.
2. Άρνηση από την πλευρά των επαγγελματιών

υγείας.
– Στίγμα.
– Άγνοια τρόπου παροχής βοήθειας.
16
1
Αιτιολογικοί παράγοντες των εξαρτήσεων

Α) Γενετικοί/βιολογικοί παράγοντες.
Β) Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες.
Γ) Εγκεφαλικές περιοχές που σχετίζονται με την εξάρτηση από
ουσίες.
Δ) Ενεργοποίηση του μηχανισμού ανταμοιβής στον εγκέφαλο.
Ε) Περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Στ) Διπλή διάγνωση.
17
1
Α) Γενετικοί/βιολογικοί παράγοντες
• Γενετική προδιάθεση για κατάχρηση ουσιών
μεταξύ διδύμων.
• Γενετική προδιάθεση παιδιών αλκοολικών
γονέων.
• Βιολογικοί παράγοντες:
– Γενετικοί παράγοντες ενδέχεται να επηρεάζουν
την ανταπόκριση του εγκεφάλου.
18
1
Β) Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες
• Χαρακτηριστικά προσωπικότητας:
Αντικοινωνική συμπεριφορά.
Εσωστρέφεια.
Παρορμητικότητα.
• Επώδυνες αναπτυξιακές εμπειρίες:
Κακοποίηση.
Αναποτελεσματικοί μηχανισμοί και δεξιότητες
διαχείρισης δυσάρεστων συναισθημάτων.
19
1
Γ) Εγκεφαλικές περιοχές που σχετίζονται

με την εξάρτηση από ουσίες
• Κοιλιακή καλύπτρα.
• Επικλινής πυρήνας.
• Μεταιχμιακά ντοπαμινεργικά κυκλώματα στο
μεσεγκέφαλο.
• Συστήματα ενδογενών οπιοειδών και
σεροτονίνης.
• Νευροδιαβιβαστές και θέσεις υποδοχέων.
20
2
Δ) Ενεργοποίηση του μηχανισμού

ανταμοιβής στον εγκέφαλο
Αύξηση ντοπαμίνης,
σεροτονίνης και
οπιοειδών.
Χρήση ψυχοτρόπων
ουσιών Απορρύθμιση γ-αμινο-
βουτυρικού οξέος,
γλουταμινικού οξέος και
ακετυλοχολίνης.
Συνεχιζόμενη χρήση,
ανοχή, σωματική
Βραχυπρόθεσμη
εξάρτηση, σύνδρομο
ευφορία
στέρησης, ψυχολογική
εξάρτηση.
Εξαρτητική σκέψη,
άρνηση, εξασθένιση της
ικανότητας ελέγχου.
21
2
Ε) Περιβαλλοντικοί παράγοντες
• 1. Θεωρία της Κοινωνικής Μάθησης:
– Μίμηση προτύπων.
– Πολιτισμικές συνθήκες (π.χ. Βόρεια Ευρώπη).
• 2. Επάγγελμα:
– Νοσηλευτές.
• Πρόσβαση σε ουσίες.
• Ωράριο εργασίας.
• Ευθύνη.
• Οικογενειακό ιστορικό εξάρτησης.
22
2
Στ) Διπλή διάγνωση 1/3

• Συννοσηρότητα χρήσης ουσιών και ψυχιατρικής νόσου:
– Διαταραχές διάθεσης.
– Αγχώδεις διαταραχές.
– Διαταραχές προσαρμογής.
– Διαταραχές ύπνου.
– Διαταραχές προσωπικότητας.
– Διαταραχή αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
– Ψυχωσικές διαταραχές.
– Χρόνιος πόνος.
– Ντελίριο, άνοια, αμνησιακές διαταραχές και άλλες γνωσιακές διαταραχές.
23
2
2/3
• Διπλή διαταραχή και τοξίκωση αυξάνουν τον
κίνδυνο αυτοκτονίας.
• Αυξάνεται το ποσοστό θεραπείας της διπλής
διαταραχής με την ταυτόχρονη αντιμετώπιση
και των δύο νόσων.
24
2
3/3
1. Το 30-40% των ατόμων με ψυχιατρική διαταραχή
αναπτύσσουν εξάρτηση από ψυχοτρόπες ουσίες.
2. Άτομα με εξάρτηση από ψυχοδραστικές ουσίες
έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ψυχιατρικής
νόσου.
3. Χρήστες ουσιών δε διαγιγνώσκονται πάντα για
συννοσηρότητα με κάποια ψυχική διαταραχή
γιατί αλληλεπικαλύπτονται.
25
2
Ενότητα 13: Εθισμός/εξάρτηση από ουσίες – Β΄ ΜΕΡΟΣ
1
Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας- Εθισμός-Β΄ΜΕΡΟΣ, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου
• Εμπλουτισμός γνώσεων ώστε οι φοιτητές να
γνωρίζουν τις κατηγορίες και τις επιπτώσεις των
εξαρτησιογόνων ουσιών.
• Παροχή πληροφοριών ώστε οι φοιτητές να είναι
σε θέση να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα των
εξαρτήσεων.
• Ανάπτυξη ιδεών για τη διαχείριση και
αντιμετώπιση των εξαρτήσεων.
5
5
• Κατηγορίες εξαρτησιογόνων ουσιών.
• Βιο-ψυχο-κοινωνικο-πνευματικές Επιπτώσεις
των εξαρτησιογόνων ουσιών.
• Στρατηγικές Διαχείρισης και Αντιμετώπισης
των Εξαρτήσεων.
6
6
1. Κατασταλτικά του Κ.Ν.Σ.
Κατασταλτικά του Κ.Ν.Σ.
Αλκοόλ Οπιούχα
Υπνωτικά Αγχολυτικά
8
8
Α) Αλκοόλ
• Η πιο διαδεδομένη ουσία κατάχρησης
παγκοσμίως.
• Εμφανίζει ταχεία απορρόφηση.
9
9
Αλκοολούχα ποτά
Επιδράσεις από τη χρήση Συμπτώματα υπερβολικής δόσης Στερητικά συμπτώματα
• Ευφορία • Αναπνευστική καταστολή • Διέγερση Κ.Ν.Σ.

• Άρση αναστολών • Διανοητική σύγχυση • Άγχος
• Αταξία • Απώλεια συνείδησης • Αύξηση ζωτικών σημείων
• Έλλειψη συντονισμού • Θάνατος (θερμοκρασία, καρδιακή και
• Έκπτωση γνωστικής λειτουργίας αναπνευστική συχνότητα,
αρτηριακή πίεση)
• Μειωμένη κριτική ικανότητα
• Μυϊκός τρόμος
• Ναυτία
• Αταξία
• Ανοχή με την παρατεταμένη
χρήση • Υπεριδρωσία
• Διαταραχές του λόγου
• Γαστρεντερικές διαταραχές
• Αποπροσανατολισμός
• Σπασμοί
• Θάνατος
10
1
Οι 4 φάσεις του αλκοολισμού κατά

Jellinek
1. Προ - αλκοολική φάση
Διακριτά συμπτώματα, που δεν εμφανίζονται κατά τη
συνηθισμένη κοινωνική χρήση αλκοόλ.
Κατανάλωση αλκοόλ για αντιμετώπιση δυσάρεστων
συναισθημάτων.
Δυσκολία αναγνώρισης ότι η χρήση αλκοόλ οδηγεί σε ψυχική
δυσφορία.
Ανοχή στο αλκοόλ.
11
1
2. Πρώιμη αλκοολική φάση

Κατανάλωση αλκοόλ κρυφά.
Αρχικά κατανάλωση μόνο μερικών γουλιών.
Προσκόλληση στο αλκοόλ.
Κοινωνικές δραστηριότητες που να περιλαμβάνουν αλκοόλ.
Ανοχή.
Οι αρνητικές επιπτώσεις της κατανάλωσης αλκοόλ δεν εμποδίζουν το
άτομο από τη χρήση.
Ενοχές.
Απομόνωση από το κοινωνικό περιβάλλον.
Μεταπτώσεις στη διάθεση και χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Άρνηση και εκλογίκευση.
12
1
3. Κρίσιμη φάση
Έναρξη της νόσου και της ψυχολογικής εξάρτησης.
Διαλείπουσα απώλεια ελέγχου μετά την κατανάλωση αλκοόλ και
κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας.
Υπεραπασχόληση με τη χρήση της ουσίας.
Μηχανισμοί άμυνας.
Έντονη επιθυμία για χρήση.
Έκφραση ανησυχίας των ατόμων του περιβάλλοντος προς το χρήστη.
Θυμός, επιθετικότητα, αποξένωση από φίλους και οικογένεια.
Απομάκρυνση από κοινωνικές δραστηριότητες, που δεν περιλαμβάνουν
κατανάλωση αλκοόλ.
Προβλήματα ύπνου, όρεξης και ενεργητικότητας.
προβλήματα ρόλων και διαπροσωπικών σχέσεων μέσα στην οικογένεια.
13
1
4. Χρόνια φάση
Κενά μνήμης, απώλεια αισθήσεων,
αναπηρία.
Γνωστική, σωματική και
συναισθηματική έκπτωση.
Αντίστροφη ανοχή.
Ψυχωσικά συμπτώματα.
14
1
Μηχανισμός ανάπτυξης στερητικού συνδρόμου από

το αλκοόλ (περιστασιακή κατανάλωση μικρών ποσοτήτων)
Μεγαλύτερη καταστολή του

Κ.Ν.Σ.
• 1 ποτό • Καθόλου
• 2 ποτά ποτό
Το Κ.Ν.Σ. επανέρχεται σε
Ήπια καταστολή του Κ.Ν.Σ. κατάσταση ομοιόστασης,
χωρίς στερητικά συμπτώματα
15
1
Μηχανισμός ανάπτυξης στερητικού συνδρόμου από

το αλκοόλ (συχνή κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων)
Αυτοδιέγερση του
Χρόνια κατανάλωση
Κ.Ν.Σ. (ανοχή):
αλκοόλ: καταστολή του
επαναφορά του Κ.Ν.Σ.
Κ.Ν.Σ.
στα αρχικά επίπεδα
Διακοπή κατανάλωση:
το Κ.Ν.Σ. παραμένει σε
Το Κ.Ν.Σ. επανέρχεται
διέγερση (σύνδρομο
σε ισορροπία
στέρησης, διάρκεια 4
ημέρες)
16
1
Μελέτη περίπτωσης
• Ένας ασθενής δηλώνει ότι επιθυμεί να πάρει
εξιτήριο από το νοσοκομείο, όπου νοσηλεύεται
π.χ. λόγω επέμβασης.
– Πώς διαπιστώνει ένας νοσηλευτής αν η επιθυμία του
νοσηλευόμενου οφείλεται σε στερητικό σύνδρομο
από τη χρήση αλκοόλ;
– Πώς προσεγγίζει ένας νοσηλευτής το νοσηλευόμενο
ώστε να τον αποτρέψει από το να φύγει από το
νοσοκομείο;
17
1
Επιπτώσεις του αλκοολισμού
Σωματικές Ψυχολογικές Κοινωνικές

• Αυτοτραυματισμοί • Κενά μνήμης • Απόλυση από την εργασία λόγω
• Οισοφαγίτιδα • Θυμός και επιθετικότητα απουσιών
• Γαστρίτιδα και έλκη • Κοινωνική απόσυρση • Παραβίαση του νόμου
• Παγκρεατίτιδα • Απώλεια ενδιαφέροντος για (αυτοκινητιστικά ατυχήματα, βλάβη
ευχάριστες δραστηριότητες ξένης περιουσίας, κλοπές)
• Ηπατίτιδα και κίρρωση
• Οικογενειακά προβλήματα
• Καρδιαγγειακά και εγκεφαλικά
(τσακωμοί, διαζύγιο, κακοποίηση
• Σύνδρομο Wernicke-Korsakoff συζύγου και παιδιών)
• Μυοσκελετικές παθήσεις
• Αναπαραγωγικά προβλήματα
• Αλκοολικό σύνδρομο του εμβρύου
18
1
Β) Οπιούχα (μορφίνη, μεθαδόνη, μεπεριδίνη,

οξυκωδόνη, κωδεΐνη, ηρωίνη)
Συμπτώματα υπερβολικής
Επιδράσεις από τη χρήση Στερητικά συμπτώματα
δόσης
• Αναλγησία • Καταστολή του Κ.Ν.Σ. • Δακρύρροια
• Καταστολή βήχα • Αναπνευστική καταστολή • Διέγερση του Κ.Ν.Σ.
• Ευφορία • Διανοητική σύγχυση • Αύξηση ζωτικών σημείων
• Άρση αναστολών • Απώλεια συνείδησης • Τρόμος
• Έλλειψη συντονισμού • Θάνατος • Υπεριδρωσία
• Απάθεια
• Μειωμένη κριτική ικανότητα
• Ναυτία
• Δυσκοιλιότητα
• Μύση
• Ανοχή με την παρατεταμένη
χρήση
19
1
Κίνδυνοι ενδοφλέβιας χρήσης

• Ηπατίτιδα B ή C
• HIV
20
2
Υπερδοσολογία
• Ταυτόχρονη λήψη αλκοόλ και άλλων
κατασταλτικών φαρμάκων:
– Αθροιστική δράση.
• Αναπνευστική καταστολή με μοιραία έκβαση.
– Αποφυγή αλκοόλ.
21
2
Γ) Αγχολυτικά, υπνωτικά
Επιδράσεις από τη Συμπτώματα Στερητικά
χρήση υπερβολικής δόσης συμπτώματα
• Καταστολή • Μυϊκή αδυναμία • Διέγερση του Κ.Ν.Σ.
• Μυϊκή χάλαση • Αναπνευστική • Αύξηση των ζωτικών
• Απάθεια καταστολή σημείων
• Έκπτωση της • Διανοητική σύγχυση • Μυϊκός τρόμος
γνωστικής • Απώλεια συνείδησης • Διαταραχές του
λειτουργίας • Θάνατος λόγου
• Υπεριδρωσία
• Σπασμοί
22
2
2. Διεγερτικά του Κ.Ν.Σ.
Διεγερτικά του Κ.Ν.Σ.
Αμφεταμίνες
Κοκαΐνη Μεθαμφεταμίνες
24
2
Τρόποι λήψης
Από το
Ενδορρινικά
στόμα
Ενδοφλέβια
Κάπνισμα (HIV,
ηπατίτιδα)
25
2
Α) Κοκαΐνη
δόσης
• Τοπική αγγειοσύσταση • Θωρακικό άλγος • Οξεία κατάθλιψη
(θεραπευτική χρήση) • Έμφραγμα του μυοκαρδίου • Ακατάσχετη επιθυμία για
• Αιφνίδια ευφορία • Αύξηση της πίεσης και την ουσία
• Έξαρση και ενέργεια ταχυκαρδία • Κόπωση
• Ομιλητικότητα • Διαταραχές του λόγου • Ευερεθιστότητα
• Μειωμένη κριτική • Διανοητική σύγχυση • Αυτοκτονικός ιδεασμός
ικανότητα • Ψευδαισθήσεις • Ανηδονία
• Ανορεξία και απώλεια • Έμετος
βάρους • Καταπληξία
• Αύξηση ζωτικών σημείων • Θάνατος
• Ιδέες μεγαλείου
• Θυμός και επιθετικότητα
26
2
Β) Αμφεταμίνες και μεθαμφεταμίνες

υπερβολικής δόσης
• Αμφεταμίνες (ευφορία, • Διανοητική σύγχυση • Παρόμοια με εκείνα της
έξαρση, ομιλητικότητα, • Επιθετικότητα κοκαΐνης
ανορεξία, απώλεια • Καρδιακές αρρυθμίες
βάρους, αύξηση
ζωτικών σημείων, ιδέες
μεγαλείου) • Παραληρητικές ιδέες
• Μεθαμφεταμίνες • Θάνατος
(απώλεια μνήμης,
τριγμός δοντιών ή
δερματιλλομανία)
27
2
3. Παραισθησιογόνα/ψυχομιμητικά
2
Παραισθησιογόνα/ψυχομιμητικά
• Μεταβάλλουν την αντίληψη της

29
2
Τρομακτικές
ψυχωσικές εμπειρίες
Βίαιη συμπεριφορά
30
3
Α) LSD, DMT, μεσκαλίνη, έκσταση

• Ψευδαισθήσεις • Κρίσεις πανικού • Flashback
• Παραισθήσεις • Σπασμοί
• Συναισθηματική
αστάθεια
• Τρόμος
• Ναυτία και έμετος
31
3
Β) PCP
Επιδράσεις από τη Συμπτώματα
Στερητικά συμπτώματα
χρήση υπερβολικής δόσης
• Αλλόκοτες • Σπασμοί • Κανένα
αισθητηριακές • Κώμα
αντιλήψεις • Θάνατος
• Αποπροσανατολισμός
• Απόσυρση ή/και
διέγερση
• Μυδρίαση
• Ξηρό ερυθρό δέρμα
32
3
4. Εισπνεόμενα/πτητικές ουσίες και
Κάνναβη
Εισπνεόμενα/πτητικές ουσίες
Υδρογονάνθρακες Νιτρώδη
Κόλλα Νιτρώδες αμύλιο
Βενζίνη Υποξείδιο του αζώτου
Αερόλυμα
Διαλύτες
34
3
Ι. Υδρογονάνθρακες (κόλλα, βενζίνη,

αερόλυμα, διαλύτες)
Επιδράσεις από τη Συμπτώματα
Στερητικά συμπτώματα
χρήση υπερβολικής δόσης
• Ευφορία • Εμβροντησία • Παρόμοια με εκείνα
• Μειωμένη κριτική • Κώμα του αλκοόλ
ικανότητα • Καρδιακή καταστολή
• Νυσταγμός και αρρυθμίες
• Αταξία • Αναπνευστική παύση
• Δυσαρθρία • Νεφρικές επιπλοκές
• Αντιληπτικές
• Αίσθημα
παντοδυναμίας
35
3
ΙΙ. Νιτρώδη (νιτρώδες αμύλιο, υποξείδιο

του αζώτου)

• Καθυστέρηση • Κρίση πανικού • Παρόμοια με
εκσπερμάτισης • Υπόταση εκείνα του
• Ευφορία • Ναυτία οινοπνεύματος
• Αύξηση της • Σύγχυση
σεξουαλικής • Κεφαλαλγία
ευχαρίστησης
36
3
Κάνναβη, μαριχουάνα, χασίς

δόσης
• Αλλοίωση αισθητηριακής • Κανένα • Πιθανή ακατάσχετη
αντίληψης επιθυμία για την ουσία
• Ήπια ευφορία
• Χαλάρωση
• Αυτοπεποίθηση
• Ερυθρότητα
επιπεφυκότων
• Ξηροστομία
• Αύξηση της όρεξης
37
3
5. Καφεΐνη και Νικοτίνη
3
Καφεΐνη
• Αυξημένη • Τρόμος • Ευερεθιστότητα
απόδοση • Κεφαλαλγία
• Αυξημένη • Κόπωση
εγρήγορση
• Άγχος
• Αϋπνία
• Διούρηση
• Ταχυκαρδία
39
3
Νικοτίνη
• Ευχαρίστηση • Κανένα • Άγχος
• Εγρήγορση • Καταθλιπτική
• Αύξηση διάθεση
αρτηριακής πίεσης • Θυμός
• Ταχυκαρδία • Ακατάσχετη
• Μειωμένη επιθυμία για την
αιμάτωση του ουσία
μυοκαρδίου • Αύξηση της όρεξης
40
4
Συνέπειες του καπνίσματος

• Καρκίνος των πνευμόνων, της στοματικής
κοιλότητας, του οισοφάγου, του παγκρέατος
και του προστάτη.
• Καρδιαγγειακές παθήσεις.
• Ατυχήματα από φωτιά.
41
4
Μελέτη περίπτωσης
• Εξαρτημένοι από νικοτίνη ή καφεΐνη
ενδονοσοκομειακοί ασθενείς:
– Επιθυμία να φύγουν από το νοσοκομείο αντίθετα
από τις ιατρικές συστάσεις.
– Δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων από τη μεριά
των νοσηλευτών.
42
4
Νοσηλευτικού τύπου αξιολόγηση

Κατάχρηση και
εξάρτηση από ουσίες με
Οικογενειακό και
σταθμισμένα εργαλεία Σωματική κατάσταση
κοινωνικό ιστορικό
προσυμπτωματικού
ελέγχου
Χρήση χημικών ουσιών,

φαρμάκων και
Εργαστηριακές τιμές
σκευασμάτων με ή
χωρίς ιατρική συνταγή
43
4
Χαρακτηριστικά χρηστών
Αναποτελεσματική προστασία Άρνηση
Έλλειψη γνώσεων Ανεπαρκής θρέψη για τις ανάγκες του
Αναποτελεσματικοί μηχανισμοί οργανισμού
αντιμετώπισης των δυσκολιών Κίνδυνος τραυματισμού
Διαταραγμένες οικογενειακές σχέσεις Διαταραχές ύπνου
Χαμηλή αυτοεκτίμηση Κοινωνική απομόνωση
Αίσθημα αδυναμίας Πνευματική αγωνία
Φόβος Μεταβολές της αισθητηριακής
αντίληψης
Κίνδυνος εκδήλωσης επιθετικής
συμπεριφοράς
44
4
Νοσηλευτική φροντίδα
Οξύ στάδιο Στάδιο αποκατάστασης
• Αποτοξίνωση • Υποστήριξη από

• Αντιμετώπιση στερητικού διεπιστημονική ομάδα
συνδρόμου • Εκπαίδευση σε δεξιότητες
υποστηρικτικά και • Φαρμακευτική αγωγή
φαρμακευτικά (π.χ. μεθαδόνη)
• Ασφάλεια
• Συχνές οι υποτροπές
45
4
Θεραπευτικοί στόχοι
Αποχή από την ουσία
• Σχέδιο πρόληψης των υποτροπών (πηγές βοήθειας)
Ανάπτυξη αποτελεσματικών μηχανισμών

αντιμετώπισης των δυσκολιών
• Ανάληψη ευθύνης
46
4
Θεραπευτικές προσεγγίσεις
• Φαρμακευτική αγωγή
• Πρόγραμμα μεθαδόνης (χρήστες οπιοειδών)
• Πρόγραμμα επανένταξης
• Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική θεραπεία
• Οικογενειακή θεραπεία
• Το ηθικό μοντέλο (πλήρης η ευθύνη του ατόμου): ναρκωτικά
• Το μοντέλο της ασθένειας (απουσία ευθύνης): ομάδες
αυτοβοήθειας Α.Α.
• Ατομική ή ομαδική ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία
47
4

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας Μαίρη Γκούβα ΤΕΙ Ηπείρου

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας Μαίρη Γκούβα ΤΕΙ Ηπείρου

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ελληνική

Ενότητα 1: Ιστορική Εξέλιξη της Κοινωνικής Ψυχιατρικής – Η φάση της ασυλικής

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας – Ασυλική περίθαλψη, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Ενότητα 2 : Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση και η Ιστορική Εξέλιξη της Νοσηλευτικής

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική • Hildegarde Peplau: σχέση νοσηλευτή‐θεραπευόμενου,

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας‐ Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ‐ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Νοσηλευτική •Ιδρυση του Αμερικάνικου Συνδέσμου Ψυχιατρικών Νοσηλευτών (APNA)

Φυσιολογική και Παθολογική/Ψυχοπαθολογική/Αποκλίνουσα

Κριτήρια αξιολόγησης μιας συμπεριφοράς ως

Tο πλαίσιο Tα κίνητρα και

Συστήματα ταξινόμησης της

Οι άξονες του συστήματος DSM-V

Η πιθανή διαταραχή στην Τυχόν ιατρικές νόσοι που

Οι άξονες του συστήματος ICD-10

Μορφές παθολογικής συμπεριφοράς

Διαφορές μεταξύ των μορφών

Περίοδος ζωής που • Βρεφική

Ορισμός Ψυχικής Υγείας και Ψυχικής

• Δύσκολος ο προσδιορισμός των εννοιών

• Η αποδεκτή συμπεριφορά διαφέρει από

• Δεν υπάρχει ένας καθολικά αποδεκτός

Οι ψυχικά υγιείς άνθρωποι

• Η Ψυχική Υγεία είναι μια μάλλον σχετική

Ορισμός Ψυχικής Υγείας

Η ικανότητα του Η ικανότητα του

Ορισμός Ψυχικής Νόσου

• Η Ψυχική Νόσος αφορά μια ασθένεια με