KABANATA 47 : ANG DALAWANG SENYORA

Naglalakad ang mag-asawang de Espadana sa lansangan

sa katanghaliang tapat. Tumitingin-tingin sila sa mga
bahay ng mga Indiyo, habang panay pintas at panlilibak
ang maririnig sa bibig ni Dona Victorina.

Dona Victorina: Ang papangit ng mga bahay! Talagang

isang Indiyo lamang maaaring tumira! At aba! Mga wala
pag galang! Hindi man lamang magbigay-pugay sa mga
katulad nating mga maharlika! Hindi kataka-takang puro
pangungutya ang maririnig mo sa mga prayle tungkol sa
kanila!

(Nakasalubong ng mag-asawa ang Alperes, ngunit

tiningnan lamang sila nito at saka umalis)

Napadaan ang mag-asawa sa bahay ng Alperes. Tulad ng

dati, ay matatanaw si Dona Consolacion sa bintana ng
bahay, suot ang kanyang pranela at may tabako sa bibig.
Hinagod niya ng tingin si Dona Victorina at saka lumura.

Dona Victorina: Bakit ganyan kayo makatingin? Naiinggit

ba kayo?

Don Tiburcio: (pabulong) Mahal kong esposa, huwag

kang mag-iskandalo dito! Nakakahiya sa mga tao!
Dona Victorina: Huwag kang humarang kung ayaw mong
tumilapon ang pustiso mo (tinabig ng malakas ang Don
na halos masubasob)

Dona Consolacion: Kayo? kaiinggitan ko? At bakit? A,

kinaiinggitan ko nga pala ang inyong kulot. (ngingisi)

Extra 1: Napagkagandang tanawin! Dalwang donyang

walang asal na nag-away sa mismong durungawan ng
bintana ng bahay ng Alperes.
Extra 2: (tatawa) Ano kaya ang kahihinatnan niyan?

Dona Victorina: Para sabihin ko sa’yo Dona Alperesa,

hindi ako probinsyanang katulad mo. Sa sobrang
sopistikada kong tao, walang nakakapasok na alperes sa
aming bahay kundi naghihintay lamang sa aming
pintuan!

Dona Consolacion: Aba! Excelentisima Senyora Puput!

Hindi nga nakakapasok ang mga alperes kundi ang mga
pilakyod na tulad ng iyong asawa. (tatawa ng malakas)

Dona Victorina: Aba talagang ginagalit mo ako ah…

Bumaba ka rito walang galang. Paraanin niyo ako mga
walang modo! Bumaba ka diyan Dona Consolacion! Dito
tayo magtuos, walang hiyang probinsyana! Labandera ka
lang naman noon ng napikot mong asawa! (Pinipigil siya
ni Don Tiburcio ngunit kumakawala siya) Bitawan mo
ako!

Dona Consolacion: Gusto mo ng gulo?(kinuha ang latigo)

Pagbibigyan kita Senyora Grosera! Nagsabunutan ang
dalawa na labis na ikinatuwa ng mga kanina pang
nanonood. May mauulinigan pang nagpupustahan kung
sino ang unang titimbuwang. Hanggang sa dumating ang
Alperes…

Alperes: Hesusmaryosep! Consolacion! Anung gulo na

naman ito? Magtigil ka at nakakahiya sa mga tao!

Dona Victorina: Ibili mo yan ng disenteng damit at kung

wala kayong pera, magnakaw kayo sa taong-bayan…may
mga sundalo naman kayo!

Alperes: Ikaw ang bumili ng asal! Mga walang modo.

Naturingang mayaman ngunit sayad sa lupa ang ugali!
Don Tiburcio: Magtigil ka Alperes! Kung makaalipusta ka
sa amin ay parang kayganda ng iyong moral! Napadaan si
Padre salvi sa kalye ng bahay ng Alperes at nakita ang
namuong komosyon.
Padre Salvi: Magtigil kayo sa ngalan ng Panginoon! Para
kayong mga hayop! Mga edukado naman kayong mga
tao! Nakahihiyang isipin na pati kayong mga taga-alta de
sociedad ay tumutulad na sa mga Indiyo! Hala,
pagsisihan nin ang inyong mga kasalanan at siguraduhin
ninyong magkukumpisal kayo. Intiendes?

Lahat: Si, Reverencia.

Padre Salvi: Kayong mga manonood, magsiuwi na kayo!

Nandito na kayo’t lahat ay hindi pa ninyo inawat!
(titingala) Diyos ko po, patawarin mo sila at hindi nila
alam ang kanilang mga ginagawa! (maiinis)

Dona Victorina (wala na ang Alperes at si Dona

Consolacion): Luluwas tayo ng Maynila. Magsusumbong
tayo sa KapitanHeneral. (Inis na inis sa asawa) Hindi mo
man lang ipinaglaban ang pagkalalaki mo! Dapat ay
hinamon mo ang Alperes ng rebolber o kaya’y sable o
kaya’y…(napatingin sa pustiso ng asawa)

Don Tiburcio: Iha, alam mo naming hindi pa ako

nakakahawak ng…

Hindi na natapos ng Don ang pagsasalita pagka’t

dinagukan siya sa ulo ng asawa na ikinalaglag ng kanyang
pustiso. Pagkalaglag nito sa lupa ay tinapak-tapakan ito
ng Dona.