Professional Documents
Culture Documents
Fade in:
INT. SIMBAHAN - DAY
PADRE DAMASO
Et espiritum tuum bonum dedisti, et
manna tuum non Prohibuisti ab or eourum,
et aquam dedisti eis in siti. Mga salitang
binigkas ng Panginoon
PADRE DAMASO
Kamahalaan, Banal na mga pari, mga Kristiyano, mga
kapatid kay Hesukristo.
PADRE DAMASO
Ang mga salita ng Panginoon ay maaaring hindi
mahulog sa mabatong lupa kung saan maaaring kainin
sila ng mga ibon ng Impiyerno, ngunit upang kayo ay
lumago bilang banal na binhi sa bukid ng ating
kagalang-galang at serapikong ama, si St. Francis!
Gayahin ninyo ang pananampalataya ni Gileon, David,
Roland at ang mga guwardiya sibil ng kalangitan.
PADRE DAMASO
Sabi ni Hesus ay ‘Kung ang isang bahagi ng inyong
katawan ay nagkasala, putulin iyon at itapon sa apoy
GOBERNADOR
Mga mamamayan ng San Diego, masaya kaming mamuno sa
seremonyang ito. Ito ay ang pundasyon ng paaralan na
magiging kinabukasan. Ngayong nabasbasan na, kami ay
opisyal na nagbubukas ng pagsisimula ng
konstruksiyon nito. Mabuhay ang mga mamamayan ng San
Diego!
LAHAT
MABUHAY! MABUHAY! MABUHAY!
Naghahatid ng trowel ang bawat isa sa kanila upang
maglagay ng simento sa pundasyon sa stage.
“Nung huli, hiniling ng pari na si Ibarra ay gumamit din
ng trowel. Bagaman nag-aatubiling gawin ito, pinilit siya
ng iba na gawin ito at sa wakas ay nagtungo rin siya sa
pundasyon upang magtayo ng simento.”
ELIAS
Iniligtas mo ako. Kalahati palang ang naibabayad ko
pero nagtungo ako dito upang may ipakiusap sa inyo.
IBARRA
Sabihin mo.
ELIAS
Kung lulutasin ito, hinihiling kong huwag ninyong
masasabi kanino man ang babalang binanggit ko sa
inyo sa simbahan.
IBARRA
Huwag kang mabahala, alam kong inuusig nila kayo,
ngunit hindi ko kayo isusuplong
ELIAS
Hindi ito para sakin ngunit para sa inyo. Para sa
kaligtasan mo, ipalagay ng mga kaaway mo na pabaya
kayo o sobra ang pagtitiwala
IBARRA
May kalaban ako?
ELIAS
Lahat tayo’y meron.
IBARRA
Alam mo ba kung sino?
ELIAS
Oo, ang namatay. Kagabi’y natuklasan kong nagpaplano
siya at ang isang taong hindi ko kilala. Wala akong
sapat na dahilan para sa kanyang masamang hangarin,
ngunit ako’y merong kutob na totoo ang aking hinala.
Kaya pinili kong magbigay ng babala sa tamang
pagkakataon kung saan hindi ka makakapagtanong.
IBARRA
Sana may makuha tayo sa kanya
ELIAS
Ako’y nagpapasalamat sa Diyos na nang humahapay na
ang panghugos at bumabagsak upang puksain ang lahat
nang nasa hukay ay hinawakan ko ang salarin na
katabi ko. Siya’y nadaganan at ako’y nakaligtas.
IBARRA
Kung gayo’y kayo ang. . .
ELIAS
Oo. Kapag kinondena sa kamatayan ang kanyang kapwa,
ito’y gawa nang walang panganig sa sarili. Ginamit
ang lakas ng iba upang matupad ang kanyang utos na
mali. Subalit, ako’y hindi pumatay sa kanya ngunit
ang kamay ng Diyos ang nagparusa.
IBARRA
Sino ka at nakapag-aral ba kayo?
“Nagtugon si Elias na sinadyang iwasan ang tanong”
ELIAS
Basta, huwag kalimutan na may kalaban ka na di mo
inaakala
IBARRA
Kailan tayo ulit magkikita?
ELIAS
Kailanma’t kailangan niyo ako dahil ako’y may utang
sa iyo
KABANATA XXXIV: PANANGHALIAN
Fade in:
INT. SA BAHAY NI KAPITAN TIAGO - UMAGA
“Kumakain ang mga dakilang tao ng probinsya sa isa sa mga
nahihiyasang pabilyon”
Isang indio ay nagbigay ng letra kay Kapitan Tiago
KAPITAN TIAGO
Mga ginoo, ang kayang kamahalan, ang kapitang
heneral, ay darating sa aking bahay tutuloy ngayong
hapon
Lahat ay nagbubulungan
FRIAR
Isa na naman itong palabas ng kapitan-heneral. Isang
insulto sa atin. Dapat ay sa kumbento siya tumuloy
KAPITAN TIAGO
Siya’y darating dito ng alas-kuwatro ng hapon kaya’t
may panahon para ipagpatuloy natin ang pagkain
INDIO 1
Patay na si Padre Damaso
INDIO 2
Ano ba ang ginawa niya?
INDIO 3
Ikuwento mo nga
INDIO 1
Pagtapos ng sermon ay pinatawag niya ang mestiso at
tinanong kung bakit umalis. Sinabi na di daw siya
nakakaintindi ng tagalog. Sabi naman ng pari na
parang nainsulto ang mestiso tapos ay sila’y
nagsuntukan.
INDIO 3
Hindi ako sang-ayon sa aksiyon ng Prayleng yan at
huwag dapat ipaggiitan sa sinuman ang relihiyon
KAPITAN MARTIN
Sabi mo’y ang anak na dalaga ni Kapitan Tiago ang
umawat? Masama talaga. Takot sila sa kanya kaya’t
hindi siya mapapatawad
DON FILIPO
Huwag sana siya’y pabayaan ng kanyang kababayan
ALKALDE
Ano ang kaya nating gawin dahil ang pari ang
masusunod lamang
DON FILIPO
Sila’y tama dahil tayo’y umaaming lagi silang tama.
Magsimula tayo sa pantay na pagpapalagay
ALKALDE
Parang hindi mo kilala ang bayan natin. Mayaman ang
mga pari at tayo’y mahirap at watak-watak. Subukan
mong ipagtanggol si Ibarra!
DON FILIPO
Parang sinabi mo ay ‘Nagsisimula sa kasakiman ang
karuwagan at nagwawakas ng kahihiyan’ Mangyayari yan
kung ganyan ang isip natin. Nagbibitiw ako ngayon
din
EXT. IBANG BAHAY
“Iba naman ang sa babae”
KAPITANA TINAY
Kung talagang ganyan ang kabataan
KAPITANA MARIA
Ako’y iba’t hindi malulungkot kung mangyayari yan
KAPITANA TINAY
Ano? Kapitana Maria?
KAPITANA MARIA
Ako’y ikasisiyang marining na ipinagtanggol ng aking
mga anak ang alaala ng yumao nilang ama, Kapitana
Tinay
SISTER RUFA
Hindi ko siya bebendisyunan dahil hindi natin dapat
limutin na isang kasalanan ang magbuhat ng kamay sa
pari. Ano ang mapapakinabang natin sa karangalan at
reputasyon sa buhay na ito kung kondenado tayo sa
kabilang buhay
KAPITANA MARIA
Sister, nang maging karapat-dapat ako’y magiging
isang makikipagkapatiran sa mga santo’t santa
EXT. PLAZA
INDIO 1
Kung walang paaralan ay hindi na magiging doktor ang
anak ko!
INDIO 2
Sinong nagsabi na wala nang paaralan?
INDIO 3
Ako. Tinawagan na si Ibarra ng subersibo’t
pilibustero
ALFEREZ
Eh hindi na sasama pa sa tawag na negro.
INDIO 3
Mali, kapag tinawag kang subersibo, hintayin mo na
lamang na bigtihin ka.
Lahat ay nagulat
INDIO 1
Magsasapatos ako’t walang iinumin kundi alak kung
pinayagan akong tawagin na subersibo!
KABANATA XXXVI: UNANG MGA EPEKTO
Fade in:
INT. SA BAHAY NI KAPITAN TIAGO - UMAGA
Si Maria ay umiiyak
KAPITAN TIAGO
Maria Clara, ngayo’y tumigil ka sa pagkita ni
Crisostomo Ibarra. Wala ka nang masasabi dito
hanggat siya’y palayain sa pagkakatiwalag.
Umalis si Kapitan Tiago
TIA ISABEL
Huwag ka nang umiyak Maria Clara, at siya’y
papalayain din dahil hindi naman namatay si Padre
Damaso
“Si Kapitan Tiago’y pinatawag sa convento”
Time skip:
“At nung pagbalik niya. . .”
TIA ISABEL
Ano nangyari Santiago? Magsalita ka!
KAPITAN TIAGO
Ito’y ikinatatakutan ko. Sinabi ni padre Damaso na
ito ay alinman sa limampung libong piso o ang aking
kaluluwang susumpain niya. Sinabi din niya na
magpapakasal si Maria Clara sa kamag-anak niya.
TIA ISABEL
Ano kaala mo? Magiiba siya nang mahal kaybilis bilis
lamang?
KAPITAN TIAGO
Magkahawig tayo sa nararamdaman
TIA ISABEL
Magsabi ka sa arsobispo
KAPITAN TIAGO
Walang magagawa yan. Maghintay nalang tayo sa
gobernador-heneral
Ang gobernador-heneral ay dumating kasama ang banda na
nagpapatunog ng Royal March at ang kabayo’t karwahe.
“Si Maria Clara’y di lang natatakot dahil sa
pagtitiwalag, pero pati na din ang pagkahinahon ng
kanyang ama sa pagsakripisyo ng kamahalan”
SA LABAS
“Mga Kastila, militar, pari, at iba pa ay pumunta”
AIDE/INDIO
Nakikiusap ang Kanyang Kamahalan na maghintay
PADRE SYBYLA
Nagsasayang ako nang oras
AIDE/INDIO
Pwede na po kayong pumasok
Naunang pumasok si Padre Sibyla, kasunod sina Padre
Salvi, at iba pang pari. Lahat sila ay yumuko nang may
paggalang maliban kay Padre Sibyla, nabahagyang yumuko
habang si Padre Salvi ay nakayuko ng mabigat.
GOBERNADOR HENERAL
Sino sa inyo si Padre Damaso?
PADRE SYBYLA
Wala po dito dahil may sakit pa
GOBERNADOR HENERAL
Kung gano’y maupo
Umupo ang mga prayle at nakita ng gobernador heneral sina
kapitan Tiago’t Maria Clara
GOBERNADOR HENERAL
Anak mo ba ang dalagang iyan?
KAPITAN TIAGO
Opo, heneral
Iniabot ni heneral ang kanyang palad sa dalaga
GOBERNADOR HENERAL
Mapalad ang magulang na may anak na dalagang tulad
inyo, binibini!
AIDE/INDIO
Nandito na si Ibarra
PADRE SALVI
Nais naming ipabatid sa inyo na ekskumulgado si
Ginoong Ibarr-
GOBERNADOR HENERAL
Ikinasisiyang wala namang ikalungkot kundi ang
karamdaman ni Padre Damaso
PADRE SYBYLA
Kami’y babalik na sa aming probinsya
Si Ibarra ay pumasok at nakita ang Heneral
GOBERNADOR HENERAL
Ikinasisiya kong makadaop-palad kayo, Ginoong Ibarra
IBARRA
Napakabuti po ninyo
GOBERNADOR HENERAL
Huwag kang matakot kay Padre Damaso’t sa
ekskumulgado, ngunit ako’y namamahala sa Pinas- A.
Narinig ko’y kakabalik mo lang galing Madrid
IBARRA
Opo heneral, maraming buwan. Sa pagdating niyo’y
lahat po kaming Pilipino ay nakasalasay sa mabubuti
ninyong mga kamay
GOBERNADOR HENERAL
Tumaba ang puso ko sa inyong papuri. May hihilingin
ba kayo?
IBARRA
Gusto ko lang mapasaya ang bansang ito
GOBERNADOR HENERAL
Ika’y isang ganap na lalaki, sumama ka sa akin sa
Europa
IBARRA
Ikinasisiya ko po ngunit kailangan ko dito manirahan
GOBERNADOR HENERAL
Hanggang sa pagmuli Ibarra. Ako’y nasisiyahan!
Mabuti’y nakausap kita
Tumungo si Gobernador Heneral sa alcalde
GOBERNADOR HENERAL
Tulungan mo si Ibarra sa proyekto niya.
INT. SA BAHAY NI KAPITAN TIAGO
“Tungo naman kay Ibarrang kumatok sa silid ni Maria
Clara”
SINANG
Crisostomo, manonood kami ng pagtatanghal. Isulat mo
nalang ang gusto mong sabihin kay Maria Clara
KABANATA XXXVIII: ANG PRUSISYON
Fade in:
EXT. SA BAHAY NI KAPITAN TIAGO - GABI
“Madaming kampana ang tumutunog. Ang kapitan-heneral,
kapitan tiago, alcalde, puno ng mga guardia civil, at mga
pulis ay inimbitang manood ng prusisyon. Doon ay nagtayo
ng isang entablado na may altar. Ang nanguna’y tatlong
sakrista. Palakad lakad ang pulis na may pamalo”
IBARRA
Ginoong Gobernador, ano po ang gamit ng pagpalo
GOBERNADOR HENERAL
Ang barbarismong ito’y nakaiilang sa mga dayuhan,
dapat ay ipagbawal natin ito
“Ang unang santo sa prusisyon ay si San Juan Bautista na
mukhang ermitanyo”
PILOSOPONG TASYO
Ugh! Walang halaga sa mga taong ito ang iyong mataos
na pananampalataya, pagpapakasakit at pagpapakamatay
“Dumating si San Francisco”
PILOSOPONG TASYO
Ngayon ka lamang naliwanagan nang ganito, Giovanni
Bernardone, ang pangalan mo bago si San Francisco
“Dumating naman si Maria Magdalena. Ang mga may dala sa
kanila ay naghahangad ding makinig ng patulang dasal. Si
San Juan ay ibinaba at ang mga tao’y nagsisalampak sa
paghihintay”
“Kasunod naman ay si San Diego sa karosa na hinihila ng
anim na babaeng tersiyaryo. Inihinto ang karosa sa harap
ng tribuna at naghintay sa dasal. Tapos ay imahen ng
Birhen. . .”
“Naroroon nang lahat ang mga imahen”
INDIO
Narito ang Gobernador!
“Ngunit hindi ito pinansin ng bata at nagsimulang
bumigkas ng patulang dasal at ipinagpatuloy ang
prusisyon”
“Nang nalagpasan ang bahay ni Kapitan Tiago’y may matamis
na awit ng Ave Maria”
GOBERNADOR HENERAL(kay Ibarra)
Makisalo ka sa akin sa hapunan at pagusapan antin
ang dalawang nawawalang bata
IBARRA(Whispering)
Ako kaya ang dapat sisihin?
KABANATA XXXIX: SI DONYA CONSOLACION
Fade in:
INT. SA BAHAY NG KOMANDANTE- UMAGA
CONSOLACION
tráela a mí!
Dalhin niyo sa akin!
ALIPIN 2 [NINA]
Si senyora
hinatak ng mga alipin si sisa mula sa kwartel at
pinaluhod sa harap ng donya
CONSOLACION
¡Vamos a cantar, loca!
Dali! kumanta ka, baliw!
“Nang ito’y hindi maunawaan ni Sisa’y may naalala si
Consolacion”
INT. BAHAY NG ALFEREZ - GABI (FLASHBACK)
CONSOLACION
Felipenas.
Sinampal ni Alferez si Consolacion
ALFEREZ
Sabihin ang Felipe, at idagdag dito ang nas, at nasa
iyo ang pangalan ng iyong bansa!
CONSOLACION
Fe-li-pe-nas, Felipinas
ALFEREZ
Paano siya naging Felipinas sa halip na Filipinas??
Alinman sa Felipenas o kailangang sabihing Felipi! Huwag
na nga, tigilan na natin to.
ALFEREZ
F-i-l-i-p-i-n-a-s, dapat malaman ito ng aking asawa
CONSOLACION
Ano ang dapat kong itawag dito? Basta ang itinuro mo sa
akin: Felifinas!
ALFEREZ
Sabihin mo FILIPINAS, o ihahagis ko sa iyo itong
upuan!
CONSOLACION
F-Feli!! FELE- FELIPE- Fili!!!!
Hinampas ni Alferez ang upuan sa kanya, nag-away ang
dalawa
CONSOLACION
Gayahin moko!! Sayaw sisa! SAYAW!
ALFEREZ
Consolacion! tigilan mo yan! Mga alipin! Alagaan mo
si Sisa’t ihahatid ko siya kay Ginoong Ibarra.
CONSOLACION
Ano ba problema mo?
ALFEREZ
Ano problema ko?! ha? Hindi ko nga alam kung bakit
di pa kita pinatay!
CONSOLACION
Subukan mo!
Hinagis ni Alferez ang platito kay Consolacion
CONSOLACION
Duwag! Natatakot ka lang lumapit!
ALFEREZ
Pag ikaw nahuli ko, pati ang diyos di makakaligtas
sa iyo.
Si Alferez ay lumabas ngunit bumalik ng tahimik at umupo
at naghintay ng mahigit kalahating oras.
CONSOLACION
Umalis na ba siya?
ALIPIN
Wala na po siya
Consolacion laughs & opens door
“Sila’y muli nag-away at ang alipin ay lumabas sa kusina”
KUSINERA
Babayaran mo yan
ALIPIN
Itinanong niya lamang kung umalis na siya, hindi
kung babalik na
KABANATA LX: KARAPATAN AT KAPANGYARIHAN
Fade in:
INT. SA THEATER - GABI
“Nagsisimula dito ang isang stage show na tinatawag,
ngunit si Don Filipo ay naguusap kay Pilosopong Tasyo”
DON FILIPO
Ano ang magagawa ko na hindi na niya tinanggap ang
aking pagbibitiw? Kaya mo bang manungkulan?
TASYO
Ano ang sagot ninyo?
DON FILIPO
Hindi po siya nakinig.
TASYO
Kung gayon ay tulungan nawa kayo ng Diyos.
DON FILIPO
Hindi ba kayo manonood ng palabas?
TASYO
Hindi, salamat.
“Dumating sina Maria Clara’t mga kaibingan niya at
nagsimula ang palabas na tinampukan ng dalawang kilalang
artistang taga-Maynila. Lahat ay nakatingin sa palabas
maliban kay Padre Salvi na pinapanood si Maria Clara”
“Nang matatapos na ang dula-dulaan, dumating si Ibarra”
IBARRA
Nandito na ako
KURA(kay Don Filipo)
Isang pagmumulan ng kapahamakan yan
DON FILIPO
Wala akong nakikitang panganib, Padre
KURA
Kapag hindi mo siya mapapaalis ay kami’y aalis
FILIPO
Hindi ko maaaring paalisin ang sinumang nandito
Ang kura’y umalis at ang kasama niyang Pransiskano at
lumapit si Don Filipo kay Ibarra
DON FILIPO(kay Ibarra)
Panig kami sa inyo’t huwag pansinin ang mga kaaalis
na iyon para iwasan kayo
IBARRA
Bakit naman?
DON FILIPO
Ekskumulgado ka raw
IBARRA
Imposible, nasa Edad Media pa ba tayo
IBARRA
Aalis lang ako nang sandali
May dumating na Guardia Civil
GUARDIA CIVIl
Tigilan mo ang palabas dahil nag-away ang aming
pinuno at ang kanyang asawa’t di makatulog
DON FILIPO
May permiso kami ng gobernador-probinsyal
GUARDIA CIVIl
Kahit na
Sa komedya, ang aktor ni Prinsipe Villardo ay lumalaban
sa mga moro. Ang musikero ay tumaas sa entablado at kaala
ng aktor na kasama sila kaya’t tumakas at ang moro ay
tumakas din. Namatay ang mga ilaw
INDIO
MAY SUNOG!
“Ito ang bunga ng Guardia Civil na nagtaboy sa mga
musikero”
DON FILIPO
Dalhin sila sa munisipyo!
Nagsisigawan ang mga tao
DON FILIPO
Huwag kayong magulo’t bukas maghihingi tayo ng
bayad-pinsala
INDIO
Hindi, ganyan nangyari sa Kalamba pero walang
aksiyong ginawa
DON FILIPO
Ginoong Ibarra, pigilan n’yo sila at tatawag ako ng
pulis
“Nang hindi alam kung anong gagawin ay pumunta si Ibarra
kay Elias”
IBARRA
Utang na loon, pigilan n’yo sila
“Naunawaan siya ni Elias”
Unti-unti nang naghiwa-hiwalay ang mga miyembro ng grupo
“Ano naman ang ginagawa ni Padre Salvi?”
Hindi makatulog si Padre Salvi
ALIPIN(Kay Padre Salvi)
May nangyari pong di maganda sa palabas
Lumabas si Padre Salvi
SPANIARDS
Padre! Padre!
Hindi pinansin sila’t pumunta sa bahay ni Kapitan Tiago
at nang makita si Maria Clara
PADRE SALVI
Mabuti naman at mukhang balisa lamang siya
Tumungo na siya sa kanyang bahay
“At ito’y nagtatapos tungo sa korespondent ang kanyang
pagbabalita na”
KORESPONDENT
Ang prayle ay nagpamalas ng walang katulad na
sakripisyo. Hindi malilimutan ng San Diego ang
kabayanihan ng kanilang pastol.
—------------------------THE END—------------------------