BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 7

IKATATLONG MARKAHAN
I. Layunin
a. Natutukoy ang kahulugan ng sanaysay at uri nito.

II. Paksang Aralin

a. Paksa: Sanaysay
b. Sanggunian: Pinagyamang Pluma Pp. 349-350
c. Kagamitan: Powerpoint Presentation
d. Pagpapahalaga:Napapahalagahan ang sanaynay at ang uri nito.

III. Pamamaraan
A. Balik-Aral
1. Tungkol sa ano ang ating tinalakay kahapon?
2. Ano- ano ang mga salitang hudyat ng simula, gitna at wakas?

B. Pagganyak
Magpakita ng mga numero, ang bawat numero ay katumbas ng alpabetong Filipino.
Panuto: Gamit ang mga numero tukuyin kung ano ang salita ang mabubuo.
1. 19,1,14,25,19,1,25
Sagot: Sanaysay
2. 16,15,18,1,12
Sagot: Pormal
3. 4,9,16,15,18,13,1,12
Sagot: Di- Pormal

C. Paglalahad
Sanaysay- ito ay isang uri ng panitikan na nasusulat sa anyong tuluyan na karaniwang pumapakita
sa mga kaisipan at mga bagay-bagay na sadyang kapupulutan ng mga aral at aliw din ng mga
mambabasa. Sa uring ito ng panitikan maibibilang ang mga sulating pampahayagang gaya ng artikulo,
natatanging pitak o lathalain, at tudling: ang mga akdang pandalub-aral gaya ng tesis. At
disertasyon, diskurso. Gayundin ang mga panunuring pampanitikan at mga akdang
pampananaliksik.

Dalawang uri ng sanaysay

1. Pormal o maanyong sanaysay- ito ay makatotothanang impormasyon, piling mga salita at
pahayag na maingat na tinatalakay kaya’t masasabing mabisa. Ito ay may maaayos na balangkas
na nakakatulong sa lohikal na paglalahad ng kaisipan. Ang ganitong uri ng sanaysay ay kanariwang
umaakay sa mga mambabasang mag-isip nang malalim at palakbayin ang guni-guni.
2. Di-Pormal o palagayang sanaysay- ay mapang-aliw, mapagbiro at nagbibigay-lugod sa
pamamagitan ng pagtatalakay sa mga karaniwan, pang-araw-araw, at personal na paksa.
Binibigyang diin nito ang karanasan at mga isyung bukod sa kababakasan ng personalidad ng ma-
akda ay maaring naransan din ng mga mambabasa ang pananalita ay parang usapan lamang ng
magkakakaibigan kaya naman madaling maintindihan at palagay na palagay ang loob ng may-akda.
Malimit itong nasusulat sa panauhan.

Ang dalawang uring ito ng sanaysay ay parehong nagbibigay kabatiran . ang tanging pagkakaiba
ay nasa layunin ng bawat uri. Ang pormal na sanaysay ay nagnanasang magpaliwanag,
manghikayat, at magturo tungo sapangkaunlarang isip at moral ng mga mababasa.
Samantalang ang pamilyar ma sanaysay ay nagmimithing mangganyak, magpatawa, o kaya
ay manudyo o magsilbing salamin sa lahat ng mga saloobin, kondisyong pansilohikal, at
sosyolohikal ng mga mambabasa.
D. Pagtatalakay
1. Ano ang sanaysay?
2. Ibigay ang dalawang uri ng sanaysay.
3. Ano ang pormal na sanaysay?
4. Ano ang di pormal na sanaysay?
5. Paano nagka-iba ang dalawang uri ng sanaysay?

E. Gawain
Pangkatang Gawain.
Unang pangkat: Gamit ang venn diagram ihambing ang dalawang uri ng sanaysay.
Ikalawang pangkat: Gumawa ng isang di pormal sanaysay tungkol sa pamilya.

F. Paglalahat
1. Ano ang sanaysay?
2. Ano ang pormal na sanaysay?
3. Ano ang di pormal na sanaysay?

G. Paglalapat
1. Bilang isang mag-aaral, bakit mahalagang pag-aralan ang sanaysay?

IV. Ebalwasyon
Panuto: Tukuyin ang bawat pahayag piliin sa loob ng kahon ang tamang sagot.

Pormal na sanaysay Di- pormal na sanaysay

maanyong sanaysay
palagayang sanaysay Sanaysay

1. Uri ng sanaysay na nagnanasang magpaliwanag, manghikayat, at magturo tungo sa

pangkaunlarang isip at moral ng mga mababas.
2. Isang uri ng panitikan na nasusulat sa anyong tuluyan na karaniwang pumapakita sa mga
kaisipan at mga bagay-bagay na sadyang kapupulutan ng mga aral at aliw din ng mga
mambabasa.
3. Isang katawagan ng pormal na sanaysay.
4. mapang-aliw, mapagbiro at nagbibigay-lugod sa pamamagitan ng pagtatalakay sa mga
karaniwan, pang-araw-araw, at personal na paksa.
5. Tinawag rin itong palagayang sanaysay.

V. Takdang Aralin
Panuto: Sumulat ng isang maikling sanaysay, pumili lamang ng isa sa dalawang uri ng sanaysay.