Ramirez Aivi

Ramirez Angeline

Ramos Erica

11-1

Pagdalumat sa mga wikang katutubo ng pangkat etniko tungo sa malaya at progresibong bansa

I. INTRODUKSYON

Paksa

Ang pangunahing paksa ng pananaliksik na ito ay ang pagtalakay sa iba’t ibang wikang
katutubo mula sa pangkat etniko ng Pilipinas at kung paano ito makakatulong tungo sa
progresibong bansa. Sa pagtalakay ng pananaliksik na ito, mapapalawak ang ating kaalaman
tungkol sa sariling wika natin, ang wika ay magkaiba gaya ng mundong ginagalawan nito.
Alamin na ang bawat bansa ay may sariling wika upang mailahad ang mga nais iparating sa
kinakausap. Ang wikang katutubo ang pangunahing wika na ginagamit ng mga etnikong grupo.
Nagpopokus rin ang saliksik na ito sa kung paano mabibigyang halaga ang wika at kultura dito.

Layunin

Ang wika ay gumaganap ng isang mahalagang papel sa paghahatid ng mga kaisipan at

damdamin sa iyong madla at sa iyong sarili bilang isang instrumento upang lutasin ang iyong
guluhin at nakapulupot na mga kaisipan, gaya ng naitatag na. Ito ay pamamaraan at matatag na
itinatag hanggang sa punto kung saan ito ay halos likas—katulad ng paghinga. Ang wika ay
hindi maaaring bawasan sa isang isang-dimensional na estereotipo, katulad ng ating lipunang
napakalaki. Sa kabaligtaran, ang wika ay maaaring tingnan bilang nagtataglay ng ilang mga

PANGKAT 9
facet, na segues sa amin sa aming unang panukala. Ang mga tao ay panlipunang hayop ayon sa
disenyo (Parkhurst & Tarvin, 2021). 

         Sa kabilang dako, ang wikang katutubo ng iba’t ibang pangat etniko ay isa sa malaking
bahagi ng identidad ng kulturang Pilipino. Ang bawat wika sa bansa ay may sariling history kung
paani ito nagmula at nakapagloob sa buhay nito ang tradisyon ng maraming henerasyon ng
Pilipino ayon kay Almario. Ang ating katutubong wika, mula ivatan hanggang mandaya ay
binibigyan natin halaga at kahulugan sa ating sarili (Ramirez, 2022). Ayon sa Proklamasyon Blg.
1041, s. 1997, Nagsisilbi itong batayan ng nililinang, pinauunlad, at pinagyayaman pa ang
wikang pambansang Filipino. Napakahalaga ng katutubong wika bilang isang buhay na saksi sa
mga kabiguan at tagumpay ng ating mga ninuno dahil ito ay malaking bahagi ng ating kultura at
kasaysayan.

         Ayon kay National Artist at KWF chair Virgilio Almario: "Ang wika po kasi ang una at
pangunahing pamanang pangkultura ng sangkatauhan. Ito ang nagbibigay artikulasyon sa ating
nakaraan, sa ating kasaysayan ng mga tagumpay at pagkabigo. Nasa wika ang yaman ng ating
nakaraan na hitik sa katutubong karunungan." (Bagaoisan, 2019). Nais nito iparating na patuloy
nating pahalagahan ang wikang katutubo dahil ito ang nagbibigay impormasyon sa atin tungkol
sa ating nakaraan at nagbibigay aral rin ito mula sa mga dating problema natin upang maiwasan
ang mga ito (Ramos, 2022).

Paglalahad ng Suliranin

Ang resulta ng ating kawalang-interes ay kung ano tayo ngayon—kung paano tayo unti-
unting nawawalan ng kakayahang magsalita ng ating wika nang kasing katas natin noon. Para sa
kapakanan ng ating mga susunod na henerasyon at upang maibalik ang ilang pagkakatulad ng
kakayahan, dapat nating ipagpatuloy ang pagsasalita ng ating wika sa ating pang-araw-araw na
buhay.

Kahalagahan ng Pag-aaral

PANGKAT 9
 Ang pagkakaisa ng tao, kooperatiba na pag-aaral, at magkasanib na pagkilos ay may
napakalaking kaugnayan dahil ang mga tao ay mga panlipunang organismo. Ito ay nagpapakita
ng sarili sa napakaraming paraan, kabilang ang paniwala na tayo ay may mga komunidad, isang
balangkas ng mga sama-samang pwersa, isang web ng mga pang-ekonomiyang kaakibat, ang
negosasyon ng mga koalisyon sa pulitika, atbp. (Parkhurst & Tarvin, 2021). Kung hindi dahil sa
potency at prevalence ng wika, wala sa mga ito ang maiisip. Ang wika ay isang mahalagang
bahagi ng pag-unlad ng lipunan, indibidwal, at interpersonal, at ang paglaho nito ay magiging
mapangwasak sa sangkatauhan sa pangkalahatan.

Tesis ng Saliksik

Ang kagandahan ng wika ay higit pa sa kakayahang makipag-usap; may kapangyarihan

itong baguhin ang iyong lipunan.

II. TALAAN

On being social beings.

 Parkhurst, B., & Tarvin, K. (2021)

Sa website na ito, ang kaugnayan ng pakikipagkapwa tao ay sakop, kasama ng kung

paano ito kumokonekta sa aming paksa. Ayon sa aming paksa, iniuugnay namin ang mga
resultang ito sa kung paano nakakaapekto ang wika kung paano tayo nagkakaroon ng mga
relasyon sa iba sa ating paligid. Katulad nito, binibigyang-diin nito ang halaga ng
“interpersonal” na relasyon at pagkakaisa ng lipunan.

Kritikal na Sanaysay: Pagdalumat sa mga wikang katutubo ng pangkat etniko tungo sa

malaya at progresibong bansa.

Ramirez, A. (2022)

PANGKAT 9
 Ang nilalaman ng website na ito ay may kaugnayan sa paksang nais naming siyasatin:
ang pagkawasak ng mga pangkat etniko at mga katutubong wika sa hangarin ng isang malaya at
progresibong bansa. Sa sanggunian na ito, malalaman kung bakit at paano natin mabibigyang
halaga ang katutubong wika sa ating pagkakakilanlan bilang mga Pilipino.

Kritikal na Sanaysay: Pagdalumat sa mga wikang katutubo ng pangkat etniko tungo sa

malaya at progresibong bansa.

Ramos, E. (2022)

Sa sanggunian na ito, tinatalakay kung ano ang katutubong wika, ang kahalagahan nito, at
kung paano ito humahantong sa pag-unlad ng isang bansa. Ito rin ay nagpapaliwanag kung bakit
dapat palawigin ang paggamit ng katutubong wika dahil ito ay nagsasalaysay ng ating kultura at
pagkakakilanlan.

III. TALAAN NG SANGGUNIAN

Sanggunian:

Parkhurst, B., & Tarvin, K. (2021, November 12). On being social beings. Oberlin College and
Conservatory. https://www.oberlin.edu/oberlin-center-convergence/oberlin-center-
convergence/learning-communities/on-being-social-beings

Ramirez, A. (2022) Kritikal na Sanaysay: Pagdalumat sa mga wikang katutubo ng pangkat

etniko tungo sa malaya at progresibong bansa. [Unpublished assignment submitted for
KomPan]. Assumption Antipolo.

Ramos, E. (2022) Kritikal na Sanaysay: Pagdalumat sa mga wikang katutubo ng pangkat etniko
tungo sa malaya at progresibong bansa. [Unpublished assignment submitted for
KomPan]. Assumption Antipolo.

PANGKAT 9
 Peer Evaluation

Pangkat 9

27 28 29 Total Average
Ramirez, Aivi 4 4 4 12 4
Ramirez, Angeline 4 4 4 12 4
Ramos, Erica 4 4 4 12 4

PANGKAT 9