Aralin 5

PANG-AKADEMYANG VARAYTI

Mga Paksa:
1. Ang Register ng Wika sa Pang-akademyang Varayti

INAASAHANG MATUTUTUHAN
Pagkatapos ng aralin ikaw ay inaasahang:
1. Maipaliliwanag ang pagiging krusyal na bagay ang pagtitiyak at pagtatakda
ng wikang panturo sa usaping literasi at development ng isang bansa.
2. Mailalahad ang kaugnayan ng wika sa edukasyon at literasi, ang suliranin sa
varayti ng wika sa/ng edukasyon sa bansa.
3. Maipaliliwanag ang wika ng teatro bilang simbolo.
4. Maihahayag ang mga elemento ng dula na nakaiimpluwensiya sa wika na
maaaring magpaliwanag sa konseptong nito bilang wika.

PAKSA 1: ANG PANG-AKADEMYANG VARAYTI NG WIKA SA PILIPINAS

ANG PANG-AKADEMYANG VARAYTI SA PILIPINAS

Vina P. Paz

Nakatuon ang papel na ito sa paglilinaw ng pang-akademyang varayti ng Wika o ang wikang
pangkarunungan na ginagamit sa Pilipinas, partikular pa, ang pag-unlad ng Filipino bilang wikang pang-
akademya. Mahalaga ang ganitong paglilinaw sapagkat laging krusyal na bagay ang pagtiyak at pagtatakda
ng wikang panturo sa usapin ng literasi at development ng isang bansa. Sa karanasan ng Pilipnas hindi naging
madali't awtomatiko ang pagtatamo ng dalawang binanggit na siyang inaasahang ibubunga ng edukasyon,
dahil na rin sa wikang panturong na siyang ginamit sa paaralan/sistema ng edukasyon.
Ang Varayti ng Wika
Natural na bahagi ng buhay ng tao ang paggamit ng wika. Kung minsan dahil nga sa pagigıng natural
nang bahagi nito, hindi na namamalayang nag-11ba-1ba ito sa bawat paggamit, indibidwal man o grupo;
pasulat man o pasalita. Ang pag-uba- 1bang ito ang naglalarawan sa varayti ng wika. Sa bawat varayti,
nagkakaroon ng tiyak na register ang wika sa domain na kaniyang saklaw.
Ano ang Varayti ng Wika?
Ayon kay Ferguson (1971), maipapapakahulugan ang varayti na kalipunan ng mga speech pattern
na kapag sinuri ay halos homogenous ang anyo at mga alituntunin. Kaya, ayon sa kaniya, may isa o higit
pang varayting gumagamit ng isang superposed na varayti (wikang itinakdang mangibabaw sa iba pang
sosyal o rehiyonal na varayti) sa loob ng isang wika. Halimbawa, ang istandard na wikang pampanitikan ay
isang varayti, kompara sa sinasalitang wika sa pang-araw-araw na buhay na isa pang varayti. Kapag sinuri

1
ang mga varayting ito mayroon silang malaking pagkakahawig sa ponolohiya, gramar o leksikon na maaaring
mutwal na maiintindihan ng mga gumagamit nito.
Ang varayti ay maaaring batay sa lokasyon tulad ng mga rehiyonal na varayti i.e., ang varayti ng
wikang Sebwano na ginagamit sa Visayas o Mindanaw. Maaari rin naman batay sa grupo, i.e., mga
propesyonal; at uri, i.e., mayaman at mahirap.
Ang bawat varayti ay ginagamit depende sa domain kaya't nagkakaroon ito ng tiyak na register.
Ano ba ang "domain" at "register" ng wika?
Ayon sa mga sosyolingguwista, domain ang nagkakateogorya sa regularidad na nakukuha sa
pagitan ng mga varayti ng wika at ang kinikilalang funsiyon nito at sitwasyon sa lipunan.
Karaniwan itong ginagamit upang ilarawan ang baryasyon sa lingguwistikons padron sa level ng
komunidad (Peñolasa, 1981). Ayon naman kay Fishman (1972), tinutukoy ng domain ang konsepto ng
habitwal na paggamit sa wika sa multilingguwal na sitwasyon sa tiyak na konteksto sa loob ng mga institusyon.
Naisasaalang-alang sa domain ang mga sosyal na sitwasyon sa level ng personal na interaksiyon na kaya’t
pumipili ang tao ng akmang wika ayon sa lugar, relasyon, paksa. Sa mga multilingguwal na lipunan ang
mahahalagang domain ay ang pamilya, relihiyon, edukasyon, gobyerno, pagawaan. Samakatwid may varayti
ng wika sa domain ng edukasyon, may varayti ng wika para sa domain ng relihiyon, at iba pa.
Samantala, ang paggamit naman ng varayti ng wikang kinikilalang akma para sa isang partikular na
sitwasyon ang tinatawag na register. Gumagamit halimbawa ng iba't ibang register sa sermon sa simbahan,
pagbabalita sa palakasan, pagtuturo ng matematika, pagkukuwentuhan ng magkaibigan, o paglalambingan.
Ano ang kahalagahan ng pagtiyak sa isang wika o varayti ng wika?
Naniniwala ang mga lingguwista na lahat ng varayti ng wika ay pantay-pantay sapagkat maaari itong
mag-expand o mag-contract habang nagbabago ang gamit nito; at lahat ay maaaring makaimpluwensiya at
magpasok ng impluwensiya ng iba pang varayti. Nananatili ang mga varayti ng wika dahil sa iba-iba nitong
tungkulin, samantalang ang istatus nito ay hinahango mula sa ginagampanan nitong tungkulin. May mga
varayting may simbolikal na kahalagahan na nagmula sa konsensus ng lipunan sapagkat kinakatawan nito
ang interes ng isang etnikong grupo kaya't mabibigyan ito ng higit na rekognisyon kompara sa ibang varayti.
Sa aspektong sosyal at politikal na ang pagtaya sa varayti kaya't maaaring mawala ang elemento ng igwalidad
na sinasabi ng mga linguist. Halimbawa, sa mga moderno at mga tradisyonal na lipunan, nagpapakita ang
huli ng higit na dibersidad sa lipunan. Sa ganitong lipunan ang administrasyong politikal, gawaing
panrelihiyon, pag-aaral, likhang sining, at karaniwang kumbersasyon ay ginagawa sa ibat ibang wika. Ang
isang klasikal o banyagang wika ang ginagamit sa gobyerno, paaralan at simbahan, samantalang ang
karaniwang mamamaya'y nagsasalita ng hindi nakasulat na varayti ng wika. Dahil dito, maraming
mamamayan ang nagiging ilitereyt, tulad ng nangyari noong panahon ng Espanyol sa Pilipinas. Ang
mababang literasi ang nagbigay ng konsentrasyon no kapangyarihan sa maliit na porsiyon ng populasyong
tinatawag na elite. Ang internal na dibersipikasyong ito ng wika ang sumimbolo sa matinding sosyal at politikal
na estratipilkasyon sa lipunan. Ngunit habang nagiging modernisado ito, lumiliit ano puwang sa pagitan ng
literari at administratibong varayti, at ng populat na varayti tumutugma sa pagtaas ng literasi ang pagiging
istandard ng Wika lalot nagkakaron ng akses dito ang nakararami.
Ano ang Kaugnayan ng Wika sa Edukasyon at Literasi?
Nakaatang sa edukasyon ang responsabilidad ng literasi ng mga mamamayan ng isang lipunan.
Ayon nga kay Consuclo Paz (1996), ang literasi ay tumutukoy sa kakayahang maisulat ng isang tao ang lahat
ng kaniyang nasasais1p at saloobın; at sa kaniyang kakayahang bumasa ng tla sinabi lamang sa kaniya ang
kaniyang binasa. Sinasabi nito na ang kakayahang sumulat at bumasa ay hindi tuwirang nangangahulugan
ng pagiging litereyt ng isang tao lalo't hindi ito nalkakaambag sa pag-unlad ng kaniyang isipan, katalinuhan
at karunungan. Ipinapahiwatig nito na upang maabot ang literasi, kailangang epektibong magamit ng isang
indibidwal o mag-aaral ang midyum o ang wika na kaniyang gamit sa pagbasa't pagsulat. Mas madaling
kumilala, umunawa, magproseso at lumikha ng idea't kaisipan sa isang wika na higit na alam o bihasa ang
isang tao. Higit sanang magiging madali para sa isang mag-aaral na magawa ito kung ang wikang kaniyang
nalalaman ang siyang gagamitin upang maging midyum mismo. Kung hindi, nagkakasagka sa proseso ng
pag-aaral at pagkatotoo ng isang bata at nagiging inutil ang kaniyang pag-aaral. Ganoon din, dala ng ganitong
pananaw ang pagtatalaga na linangin ng edukasyon ang makataong potensiyal ng bawat indibidwal at gawin

2
silang mga produktibong mamamayan na makakapag-ambag sa kaunlaran ng lipunan. Sa sandaling
masagkaan ito, nawawala ang bisa ng edukasyon.
Ang Suliranin sa Varayti ng Wika
Natural na penomenon ang multilingguwalismo. Sa katunayan, maraming multilinggwal na bansa.
lbig sabihin, maraming wika’t wikain na ginagamit sa pagitan at loob ng mga bansa kaya makakatagpo ng
mga taong gumagamit o nagsasalita ng higit sa isang wika. Kung hindi sasagkaan ang kanilang
engkuwentrong pangwika magiging natural na phenomenon ang paglitaw ng varayti ng/sa wika sa bansa. Isa
itong hindi maiwasang kondisyon at walang masama sa kondisyong ito. Lamang, nagiging suliranin ang
pagpili at pagtatakda ng wika varayti ng wika na siyang wikang panlahat, i.e., wikang Pambansa. Maraming
mapagpipilian. Ngunit magiging anumang pagpili ay nangangailangan ng pagdedesisyon. Anumang
pagdedesisyon ay isang gawaing politikal, kaya’t ang produkto ng desisyon ng pagpili ang maaaring
pagsimulan ng suliranin.
Tulad ng nabanggit na ng mga lingguwista, pantay-pantay lahat ang wika, anuman ang mga ito o
varayti nito. Sa isang multilingguwal na lipunan ang pagpili ng isang wika mula sa karamihan ay maaaring
mangahulugan ng pagsasaisantabi sa iba. May implikasyong ipinahıhiwatig ito. Sinabi nga ni Kellman (1971),
kapag ang isang partikular na wika ay pinili't itinakdang maging bahagi ng sistemang nasyonal ng isang
multilingguwal na lipunan hindi lagıng positibo ang ibubunga ng pag aangat sa isang wika. Maaari itong
magbunga ng dalawang labis na magkahidwang posisyon. Maaari, aniya, itong magkaroon ng unifyıng o
mapanghating tunguhin, depende sa sentimental o instrumental na motibo para dito. Hindi laging nagbubunga
ng pagkakaisa ang pagkakaroon ng isang wikang panlahat, i.e., wikang pambansa. Maaari rin itong magıng
dahilan ng higit na pagkakawatak-watak sa hiwa-hiwalay ng grupo sa lipunan bunsod ng pagkakaroon ng ba-
ibang wika.
Sa kabila ng ganitong suliranin, maraming multilingguwal na bansa ang patuloy pa rin sa
pagtatangka na magkaroon ng isang wikang panlahat, lalo na sa larangan ng edukasyon sapagkat
mahalagang komponent ito sa pagtatamo ng literasi ng 1sang bansa. At ang literasi ay isang mahalagang
tanda sa development ng indbidwal at lipunan.
Ang Wika sa/ng Edukasyon sa Pilipinas
Lubhang problematiko ang sitwasyon ng edukasyon sa Pilipinas. Sa simula pa lamang nang itatag
ang pormal na sistema ng edukasyon sa bansa, naging sagabal na ang wika ng edukasyon upang tunay na
turuan ang mga mag-aaral na Pilipinong pumapasok sa paaralan ng mga kaalamang magiging armas nila sa
pakikibaka sa buhay at paglinang pa rin ng buhay na ito. Sa halip na maging behikulo ang edukasyon upang
puspusang maitaguyod o mapataas ang lebel ng literasi sa bansa, ito mismo ng ang nagiging daan upang
ito'y bumaba. Sa halip na maging kaagapay ang wika ng edukasyon, ito pa ang naging sanhi ng paurong na
at tila pabansot na pagsulong nito. Hindi madaling isantabi ang usaping ito ng edukasyon sapagkat
napakataas ng pagpapahalaga ng mga Pilipino dito. Isang paradox na habang tinitingnan nila ang edukasyon
bilang susi sa kaalwanan at kaginhawahan sa buhay, edukasyon rin nagiging daan upang manatiling mababa
ang kanilang kabuhayan.
Ang mga katotohanang ito sa edukasyon sa bansa ang patuloy na nagiging dahilan upang lalong
dapat tayain ang wika o mga wikang naging bahagi at dapat maging bahagi ng edukasyon sa bansa. Marami
nang pag-aaral ang pumuna at nagpatunay sa kamalian ng kondisyong ito.
Kung dapat mag-aaral ang mga Pilipino mahalagang makita kung saang wika sila dapat maturuan
at matuto. Saang wika sila dapat maging litereyt. Sa dami n wika sa Pilipinaskatutubo at dayuhan--mahalaga
na matiyak ang wika o varayti nito na akma para sa nasabing hangarin.
Ano ang mga wikang nagung bahagı ng edukasyon sa Pilipinas?
Mahahati sa dalawang kategorya ang mga wikang naging bahagı at ginamit sa edukasyon sa
Piıpınas. May wikang itinakdang maging asignatura at may itinakdang wikang panturo. Makikita ang mga ito
sa iba't ibang yugto ng kasaysayan na naging mahalagang bahagi sa pag-unlad ng wikang pambansa bilang
wika ng akademya.
Ang mga wikang naging asignatura ay ang Espanyol, lngles, Tagalog at sa kalaunay naging Pilipino
na naging Filipino. Samantala, ang mga naging wikang panturo nama'y ang wikang katutubo, wikang
Espanyol, wikang Ingles, wikang Pilipino at wikang Filipino.

3
 Ayon kay Bonitacio Sibayan (1999), mahalaga ang pagtaya sa domain at sa kategorya nito, sa
pagharap ng usapin sa wika sa edukasyon, partikular ang wikang panturo at pagpapaunlad ng Filipino bilang
wikang panturo. Naniniwala siya na mas magiging maganda ang pagharap sa problema kung ang wika ng
edukasyon ang wikang panturo ang wikang gamit at siyang gagamitin sa iba't ibang domain lalo na sa politika
at ekonomiya.
Ang Wika Bilang Asignatura
Wikang Espanyol at lngles ang mga wikang unang pinag-aaralan ng mga Filipino. Sapagkat
nagsimula ang pormal na sistema ng edukasyon ng mga Pilipino sa pamamahala ng mga dayuhang
mananakop, naitakda nila ang wikang dapat gamitin paaralan-ang kanilang wika. Naitakdang maging susi ng
karunungan ang Espanyol at Ingles kaya t mahalagang ito'y matutuhan.
Unang naisaalang-alang ang pagpasok ng isang katutubong wika bilang asignatura sa panahon ng
Komonwelt. Bunga ito ng probisyon sa wika ng asignatura sa panahon ng Komonwelt. Bunga ito ng probisyon
sa wika ng Konstitusyon 1935. Isinaad ng konstitusyong ito ang pagkakaroon ng wikang pambansang batay
sa isa sa mga wika sa bansa. Matapos matiyak na Tagalog ang batayang wika ng wikang pambasa, na ginawa
ng Surian ng Wikang Pambansa noong 1938, ipinag-utos ang pagtuturo sa Tagalog bilang asignatura sa mga
paaralan. Noong Hunyo 19, 1940, Sa tagubiln ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 1 na ipinalabas ng Kalihim
ng Edukasyon, ipinatuturo ang batayan ang wikang pambansa sa lahat ng paaralan sa ikaapat na taon ng
mataas na paaralan at mga paaralang normal o kolehiyong pangguro. ltinagubilin din na sa taong 1943, ituturo
ang wikang pambansa sa lahat ng pribado at pampublikong paaralan at kolehiyo. Sa taong 1946, ipatuturo
ito bilang asignatura mula unang baitang ng mababang paaralan hanggang ikaapat na taon sa mataas na
paaralan. Noong 1978, sa bisa ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 22 na ipinalabas ng MEK, ipinatupad ang
anim na yunit na pagtuturo ng Pilipino sa lahat ng programang kurikular sa pribado't pampublikong kolehiyo't
unibersidad. Sa kasalukuyan, simula 1997, itinakda ng GE Program ng CHED ang pagkuha ng siyam na yunit
ng Filipino sa mga pribadong kolehiyo't unibersidad.
Ang Wikang Panturo
Ang mga wikang katutubo at ang impormal na sistema ng edukasyon

Pangkat-pangkat at hiwa-hiwalay na grupo ng tao na marunong bumasa’t sumulat ang dinatnan ng

mga Espanyol sa pagdaong nila sa Pilipinas noong 1565. Sinabi ng mga historyador na halos lahat ng
mamamayan, babae man o lalaki, ay marunong bumasa't sumulat. Pinatotohanan ito ng pagkakaroon nila ng
alpabeto na tinawag na baybayin (dating ang misnomer na alibata), na mayroong 15 letra- tatlong patinig at
labindalawang katinig, Pinaniwalaan din na kahit maraming wikang umiral sa panahong iyon, halos
magkakapareho ang sistema ng kanılang pagsulat Bernabe, 1987).
Ang pagkakaroon ng sistema ng pagsulat ay nagpapahiwatig sa pagkakaroon ng isang anyo ng
edukasyon sa katutubong lipunan. Ayon kay Duka (1997) ang ilang edukasyon ay isinasagawa sa
pamamagitan ng pagtuturo ng mga magulang sa kanilang anak ng mga pamamaraan sa paggawa sa pang-
araw-araw na pamumuhay. Isinasalin ang mga kaalaman sa pamamagitan ng personal na paggabay sa mga
kabataan nakatatanda sa komunidad. Sa kasamaang palad, ang mga materyal na patunay ay na ng
nakatalang kaalaman ng mga katutubo ay hindi na nakita dahil sa pagsira dito ng mga misyonerong Espanyol
(Malcolm, 1982; Bernabe, 1987).
Hindi pormal ang sistemang ito ng pagtuturo at nakadikit ito sa domestikong kaalaman, kaya't ang
wika ng tahanan o ng pamayanan ang siyang gamit sa pagtuturo. Pangkat-pangkat at hiwalay ang
paggugrupo ng mga komunidad, kaya't hindi rin naging sentralisado't organisado ang pagtuturo sa mga
kabataan. Walang isang wikang ginamit sa pagtuturo sa buong kapuluan.
Hindi nagtagal, binago ng mga Espanyol ang sistema ng pagsulat ng mga katutubo. Ipinakilala nila
ang alpabetong Romano na nagbigay ng bagong direksiyon sa buhay-lipunan, lalo na sa edukasyon, ng mga
susunod na henerasyon ng mga Pilipino. Dala ng mga pagbabagong ito ang mataas na antas ng kaalaman
sa pagbasa't ng mga katutubo sa katutubong wika ay unti-unting nawala at pinalitan ng edukasyong hindi na
napanghawakan ng mga katutubo.

Ang monolingguwal na pagtuturo sa dayuhang wika ng mga kolonisador

Ang ingguwistikong sitwasyon sa Pilipinas ang unang pinakialaman ng mga dayuhang kolonisador -
una ng mga Espanyol at sumunod, ng mga Amerikano. Naglatag sila ng mga patakarang pangwika na
instrumental sa pagsasakatuparan ng kanilang layunin bilang mga mananakop.

4
 Ang wikang Espanyol sa mga beateryo’t kolehiyo

Hudyat sa pagbabago ng edukasyon sa Pilipinas ang pagdaong ni Adelentado Miguel de Legazpi

noong 1565, ang pagsisimula ng kolonyal na karanasan ng bansa. Alinsunod sa layuning tatlong Gs (god,
gold, glory), nagkaroon ng bagong karakter ang pamumuhay ng mga katutubo dala ng pagmamaniobra at
pagtatakda ng mga bagong sistemang panlipunan ng mga Espanyol, i.e., nagkaroon ng resettlement ng mga
tribo (reduccion); nagpakilala ng bagong relihiyon, bagong wika, at bagong sistema ng pagsulat; nagbukas
ng mga paaralan; naging sentralisado ang paraan ng pamamahala; at marami pang iba.
Patakarang ipinatupad ang pagbabawal ng pagtuturo ng Espanyol sa katutubo. Sa halip ang mga
Espanyol ang siyang mag-aaral ng wika ng mga katutubo. Bagama't nagkaroon ng pagtatangka na baigtarin
ang patakarang ito, hindi ito naisakatuparan dala ng lakas ng kapangyarihan ng mga fraile.
Relihiyon ang pangunahing konsern na ipinahayag ng mga Espanyol, higit lalo ng mga fraileng
Espanyol. Ngunit ang paaralan ang institusyong sususog sa ng hangaring ito. Sa panahong ito may dalawang
uri ng paaralang pagpapatatag umiiral. Ito'y ang paaralang parokyal na nasa ilalim ng mga misyonerong fraile;
at ng mga beateryo't kolehiyo na nasa ilalim ng mga ordeng relihiyoso. Sa kabuuan, ang simbahan ang siyang
may hawak at namamahala ng edukasyon sa bansa.
Ang edukasyon ng paaralang parokyal ang abot-kaya ng mga katutubo. Bilang pagtugon sa
tagubiling ibigay sa wika ng katutubo ang relihiyon at edukasyon, ang lokal na wika at diyalekto ang ginamit
sa pagtuturo at pag-aaral ng mga katutubo. Samantala, kakaiba ang sistemang ginamit sa mas pormal na
pag-aaral ng mga kumbento’t kolehiyo. Dito, wikang Espanyol lamang ang gamit bilang wikang panturo.
Isinasagawa ito sa mas pormal na paraan. Hindi ito napanghawakan ng karamihan sa mga katutubo sapagkat
may kamahalan ang pag-aaral sa ganitong mga paaralan. Nakuha lamang ito ng mga Espanyol at Filipinong
may kakayahang magbayad ng ganitong uri ng edukasyon.
Lumikha ng paghahati sa lipunan ang edukasyong umiral sa panahong ito. Natiwalag ang mga
mamamayang hindi nakapag-aral sa wikang Espanyol sa kapuwa nilang Pilipinong nakapag-aral sa mga
kolehiyo. Sapagkat wika ng simbahan at pamahalaan ang wikang Espanyol, iilan lanmang ang nagkaroon ng
pagkakataon na magkaroon ng akses sa larangang ito. Nagkaroon ng malinaw na paghahati ng
kapangyarihan dala ng wika.
Ang pampublikong sistema ng edukasyon at monolingguwal na pag- aaral sa
wikang Ingles

Dikta ng layunin ng kolonyalismong Amerikano ang paggamit sa edukasyon bilang pangunahing

instrumento ng pagsupil sa mga Pilipino. Isang libreng edukasyon ang ibinigay nila sa mga Pilipino. Lamang,
isang monolingguwal na edukasyon ito sa wikang Ingles. Kabaligtaran ito sa tagubiling ibinigay ni Pres.
William Mackinley na ibigay ang edukasyon sa wika ng mga tao. Hindi nagkaroon ng puwang sa ganitong
sistema na maipasok man lamang sa pag-aaral ng mga Plipino ang kanilang wika.
Bahagi ng benebolenteng asimilasvon, ipinangalandakan ng mga Amerikano ang layuning ituro ang
demokrasya at tamang pamamahala sa mga Piipino. Bagama't pinatutunayan ng kasaysayan na ng hukbo
ang layunin ng programa ng pagtuturo ng mga sundalo ay hindi ang edukasyonn ng mga Pilipino kundi ang
pagpapayapa sa sa pamamagitan ng pagkumbinse sa kanila na mabuti ang hangarin ng Amerika sa Pilipinas.
Sa ganitong hangarin, napakahalaga ang pagpapagamit sa lngles bilang tanging wika ng edukasyon. Ingles
sa mga ang naging instrumento ng panunupil sa mga Pilipino. Isang tusong estratehiva ang patakarang ito
sa wika, sapagkat naibigay nila sa mga Pilipino ang isang bagay na ipinagkait ng mga Espanyol, nagawa pa
nilang ipayakap sa mga Pilipino ang kanilang kultura. Maging karamihan sa mga Pilipino nanalig sa ganitong
pagpapahalaga. Hindi tuloy lubusang napagtuunan ng pansin na sa bawat tunog, salita, pangungusap, at
paglalarawan sa buhay at kulturang Amerikano na nakapaloob sa pag-aaral sa wikang Ingles ng mga Pilipino,
unti-unting nilalamon ng isang mapagkunwaring edukasyon ang kanilang pagkatao na sinasabing makatao
ngunit hindi maka-Pilipino.
Matapos ang higit sa tatlong dekada ng pag-aaral at pagtuturo sa mga Pilipino Sa wikang Ingles,
nagkaroon ng pagbabago sa sistema, bunsod ng probisyon sa Wika na iniatas sa Konstitusyon 1935 sa
panahong Komonwelt.
Tulad ng nabanggit na, itinakda ng 1935 Konstitusyon ang pagkakaroon ng Wikang pambansa ng
Pilipinas matapos matiyak ang batayan nito. Sa pagkaiıli ng Surian ng Wikang Pambansa (ang ahensiyang
nalikha sa bisa ng Commonwealth Act 184 noong Nobyembre 13, 1936, na siyang namahala sa pagpili,

5
propagasyon, at development ng wikang pambasa) sa Tagalog bilang batayan ng wikang pambansa,
naitadhana ang pagpasok ng isa na namang wika, ngunit katutubo sa sistema ng edukasyon sa bansa.
Ang wikang Tagalog at Nihonggo bilang tanging wikang panturo

Mga Hapon ang unang nagtangka na ibigay ang edukasyon ng mga Pilipino sa wikang katutubo. Sa
pamamagitan ng Ordinansa Militar Blg. 13, ipinag-utos ng Imperyong Hapon na ang pag-aaral ng mga Pilipino
ay gagawin sa Tagalog, ang wikang pambansa ng Pilipinas na kanilang itinalaga sa Konstitusyon ng 1943.
Bahagi ng kanilang layunin imulat ang mga Pilipino sa posisyon nila bilang kasapi sa Asya, pilit nilang
ipinatanggal ang konseptong kanluranin sa kamalayan ng mga Pilipino. Upang higit na maisakatuparan ito,
pinalitan nila ang Ingles bilang midyum ng pagtuturo.
Ito ang kauna-unahang pagtatangka sa kasaysayan ng Pilipinas na magkaroon ng suporta mula sa
estado ang paggamit ng isang wikang katutubo sa edukasyon ng mga Pilipino. Mayroon nang pumuna noong
dekada 30 na mga Amerikano rin ngunit hindi nagkaroon ng puwang ang pagsasakatuparan sa pagpunang
ito.
Isang magandang hakbang ang pagtatangkang ito ng mga Hapon ngunit dahil sa ikli ng panahon ng
kanilang pananatili, dahil sa malupit na sistema ng pananakop o kalupitan ng mga Hapon, at dahil sa labis na
pagkahumaling ng mga Pilipino sa kulturang Amerikano, hindi naging matagumpay ang patakarang ito sa
wika ng mga Hapon.
Ang Patakarang Bilingguwal sa Edukasyon
Matapos ang ilang dekadang pag-iral ng edukasyong kinilalang magtataguyod sa kagalingan ng
Pilipinas, patuloy pa ring bumubulusok pababa ang kalidad no edukasyon sa bansa. Nagsimula ang
pagtayang ito noon pa mang dekada 30 batay sa mga language survey at eksperimento sa mga paaralan na
pinasimulan pa mismo ng mga Amerikano. Batay sa mga ito, lumabas ang ilang mungkahi upang mapabuti
ang kalagayan ng kalidad ng edukasyon sa bansa. Pangunahin dito ang paggamit sa katutubong wika bilang
wikang panturo.
Pinatunayan ng mga nasabing pag-aaral at eksperimento na nagiging sagabal ang Ingles sa pag-
aaral ng mga Pilipino. Sa halip na matuto, nagiging sagabal sa kanilang pagkatuto ang wikang ito.
Nagkaroon na ng pagtatangka na gamitin ang mga katutubong wika sa pag- aaral ng mga Pilipino.
Tinangka na ito ni David Barrows, Direktor ng Edukasyon noong 1903-1909 at ni Bíse Gobernador-General
Butte na siya ring Sekretarya ng Pampublikong Instruksiyon noong 1931. Nang matapos ang lkalawang
Digmaang Pandaigdig, nagkaroon din ng mga pagkilos para sa bernakularisasyon ng edukasyon sa bansa.
May mga sarbey, mga kumperensiya, at mga eksperumentong isinagawa sa pagpapagamit ng bernakular sa
pagtuturo sa paaralan. Ilan dito ang lloilo Experiment (1948-1954), Joint Congressional Committee on
Education (1949), UNESCO Consultative Mission (1951), Swanson Survey (1957), Rizal Experiment (1960-
1966), at 1ba pa.
Bukod sa mga ito, may ilang batas na lumabas upang gamitin ang wikang pambansa na wikang
panturo. Noong 1969, sa pamamagitan ng Resolusyon blg. 45 na ipinalabas ng Lupon ng Pambansang
Edukasyon, pinagtibay nito ang paggamit ng Pilipino bilang wikang panturo sa una hanggang ikaapat na
baitang ng mababang paaralan sa buong bansa. Ngunit dala ng tuwinang problema sa pondo, materyales at
guro, hindi naisakatuparan ang patakarang ito.
Lahat ng ito ay mga pagtatangka lamang, bagama't may malinaw na nakikita sa mungkahi na gamitin
ang bernakular na wikang Filipino sap ag-aaral ng mga Pilipino hindi lumampas sa nabanggit na mga gawain
at patakaran ang pagtatangka. Dala na rin marahil sa pangamba ng ilan, kundi may pagprotekta, na mawala
ang Ingles sa sistema ng edukasyon sa bansa.
Sapagkat hindi maabandona ang nosyon sa pangangailangan ng katutubonog wika sa pag-aaral ng
mga Pilıpino, ang Patakarang Bilingguwal sa edukasyon ang nagbigay ng puwang sa pagtatakda na ng
paggamit ng katutubong wika sa edukasyon
Batay sa iniaatas ng Konstitusyon ng 1973, dalawa ang opisyal na wika ng Pilipinas, Ingles at
Filipino. Baganma't nawala ang pagiging pambansang wika, ang Filpino ay naitakda na maging wika ng
opisyal na komunikasyon ng pamahalaan at midyum sa pagtuturo sa paaralan. Noong 1974, ipinalabas ang
patakarang bilingguwal sa edukasyon.

6
 Ang Patakarang Bilingguwal, ayon sa mga guideline ay tumtukoy sa hiwalay na paggamit ng Ingles
at Filipino bilang midyum ng pagtuturo sa mga tiyak na asignatura ng pag-aaral. Ang Filipino ay gagamitin sa
sumusunod na sabjek: social studies/ social sciences, character education, work education, health and
physical education, music, and art. Ang lngles ay gagamitin naman sa sabjek na science, mathematics, at
technology.
Hindi pa man lubusang naipapatupad ang patakarang ito ay napalitan na ito ng panibagong
patakaran, ang 1987 Bilingual Policy. Tinatawag din itong Malayang Bilingguwalismo. Dito'y pinahihintulutan
na gamitin ang Filipino at Ingles bilang mga wikang panturo sa lahat ng sabjek. Lamang kailangang tiyakin
ang kahandaan ng mga guro at ng materyales sa pagpapagamit na ito ng wika.
Ang hiwalay na bilingguwalismong ito ay malinaw ding nagpapakita sa hiwalay na pagpapahalaga
sa dalawang wika at sa kaalamang dapat îbigay ng mga ito. Kung susundan ang lohika ng patakaran,
nananatiling malayo sa mga mag-aaral na Pilpino ang kaalaman sa siyensiya, matematika, at teknolohiya
sapagkat makukuha lamang ito kung matuto muna sila ng wikang Ingles. Lubha pa namang napakahaga ng
mga sabjek na ito para sa usapin ng development ng isang bansa.
Lagom at Konklusyon
Malalim ang sugat na iniwan ng karanasang kolonyal ng Pilipinas. Isang napakalaki't
mapanghamong gawain ang anumang pagtatangka na ibsan ang suliranin sa wika ng edukasyon sa bansa.
Sa mahabang panahon, nag-aral at tinuruan ang mga Pilipino sa wikang hindi kanila. Ang mga kaalamang
kanilang natuklasan at tinutuklas, ang kanilang mga pagpapahalaga, ang kanilang kaisipan, ay pinanday sa
wikang dayuhan. Una itong ginawa ng wikang Espanyol at sinundan ng wikang Ingles. Itong huli, hanggang
sa kasalukuyan ay nanatiling dominante sa sistema ng edukasyon sa bansa.
Nang simulan ang sistema ng pormal na edukasyon sa Pilipinas, sinimulan din ang pundasyon ng
pagpapalaganap ng kaalamang maaari lamang malubha sa wikang dayuhan ng mga Pilipino. Kung mayroon
mang wikang nalinang para sa pagpapaunlad ng kaalaman sa bansa, ito ay sa wikang dayuhan, una sa
Espanyol at sumunod sa lngles. Nang pumasok ang wikang katutubo at kalaunan ang wikang pambansa,
nanatili itong nakıkipagkompetensiya sa wikang Ingles. Dahil nagkaroon ng paghahati at paghihiwalay sa
gamit ng wika sa loob ng sistema ng edukasyon dala ng patakarang bilingguwal, naitakda din ang hanggahan
ng paglinang sa wikang uunlad para sa paaralan. Nanatiling mailap at malayo sa katutubong wika/wikang
pambansa ang mga kaaalamang pansiyensiya, matematika, at teknolohiya na makatutulong nang malaki sa
kaunlaran ng bansa sapagkat sa Ingles lamang ito ibinigay. Binuksan man ng wikang Ingles ang
napakaraming kaalaman sa mga Pilipino, hindi rin ito naabot at napanghawakan dahil ang karamihan ay hindi
nagkaroon ng pagkakataong makapasok sa paaralan. Ang mga nakapasok nama'y nahirapan sa pagkuha ng
mga kaalaman sapagkat ang wikang kailangan nilang gamitin ay isang wikang hindi nila lubusang nalaman
kaya hindi nagamit na instrumento sa patuklas ng kaalaman.
Ipinakita ng mga karanasang ito na ginamit ng mga kolonisador ang wikang dayuhan upang manatili
ang kanilang kontrol at kapangyarihan. Tunay ngang naging epektibo ang paggamit na ito sapagkat
magpahanggang ngayon nananalig pa rin ang maraming Pilipino at ang pamahalaan sa kolonyal na wika.
Nasasalamin nito ang mababa at mababaw na pagtingin sa katutubo o lokal na wika. Marami ang hindi
naniniwala sa potensiyal para sa intelektuwalısasyon ng mga wikang ito maging ang wikang pambansa upang
maging instrumento sa pagpapalaganap ng karunungan. Sa panahong kolonyal at magıng sa panahong post-
kolonyal ibinabatay pa rin ang katalinuhan ng mga Pilipino sa wikang kolonyal at ang kahinaan dito ay
ginagawang tanda ng kamangmangan at mababang katayuan sa lipunan. Ito ang realidad na ibinigay ng
wikang Espanyol at wikang Ingles. Hinihingi na ng pagkakataon na ang edukasyon ng mga Pilipino ay ibigay
sa wikang magbibigay sa kanilang ng pagkakataong tuklasin, makuha't magamit ang mga kaalamang
kanilang pinag-aaralan upang maiangat ang kanilang sarili’t kabuhayan. Walang ibang wikang
makapagbibigay nito kundi ang wika ng bayan, ang kanilang wikang pambansa, ang Filipino.

7
 TALASANGGUNIAN
A. Sangguniang Aklat

Peregrino, J. M. (2012). Salindaw. Varayti at Baryasyon ng Filipino.Sentro ng Wikang Filipino. Unibersiad

ng Pilipinas-Diliman. Quezon City.
Abesamis. N. R. et al (2006). Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Valenzuela City: Mutya Publishing
House, Inc.
De Castro, I. P. et al. (2007). Filipino I. Wikang Filipino sa Akademikong Komunikasyon. Valenzuela City:
Mutya Publishing House, Inc.

B. Internet
https://tl.goodsalt.com/details/epcas0191.html

https://www.slideshare.net/WendellTaraya/baryasyon-at-barayti-ng-wika

https://www.slideshare.net/IamLaurenMayne/varayti-at-varyasyon-ng-wika-very-final-
11

https://www.academia.edu/37505370/Varyasyon_o_Barayti_ng_Wika_Homogeneus_at
_Heterogeneous_na_wika