Aralin 4

PANG-OKUPASYONG VARAYTI

Mga Paksa:
1. Ang Register ng Wika sa Pagbabalita ng Lagay ng Panahon
2. Ugnayan ng Wika at Ideolohiya: Paglalarawan sa Rehistro ng mga
Magsasaka sa Bulacan

INAASAHANG MATUTUTUHAN
Pagkatapos ng aralin ikaw ay inaasahang:
1. Makasusuri ang mga nabuong varayti ng wikang Filipino sa diyaryo
at telebisyon hinggil sa pagbabalita ng lagay ng panahon.
2. Nailalahad ang katangian ng salita sa paglalapi, pag-uulit,
pagtatambalan, at pariralang naglalarawan at paraan ng paghihiram sa Ingles
at Espanyol.
3. Nakapagbabahagi o makapag-aAmbag ng mga salita sa
pamamagitan ng pagsasalin ng mga salita mula sa unang wika.
4. Nailalahad ang proseso ng paghahabi, ng wika sa ideolohiya at pag-
uugnay ng ideolohiya sa wika at paggamit nito.

PAKSA 1: ANG PANG-AKADEMYANG VARAYTI NG WIKA SA PILIPINAS

ANG REGISTER NG WIKA SA PAGBABALITA NG LAGAY NG PANAHON

Aura Berta A. Abiera

Sadyang napakaraming register na maaaring mabuo at umiral sa isang lipunan. Bawat grupo, bawat
propesyon, bawat larangan ay puwedeng magkaroon ng sari-sariling register. Gaya na lamang sa
pagbabalita, maaarıing makakita rito ng espesipikong paraan ng paggamit ng wika. Ang balita ay tumutukoy
sa ulat ng mga bago, importante, at/o nteresanteng kaganapan. Ayon kay Macnamara (1996), maaari rin
itong tumukoy sa mga pangyayaring nakakapagpabugso ng damdamın. Ito nga ang makikitang nilalaman ng
mga pahayagan, balita sa radio, at telebisyon. Karaniwan nang bahagi ng balita ang mga ginagawa ng ibat
ibang ahensiya ng pamahalaan. Nariyan dn ang mga kuwento ukol sa pangyayari sa buhay ng matataas na
opisyal ng pamahalaan. lbinabalita rin ang mga sakuna at iba't ibang uri ng krimen. Karaniwan din na may
kuwento hinggil sa mga pangyayari sa mga sikat na artista. Hindi rin nawawala ang ulat sa lagay ng panahon.
Ang bahaging ito ng balita ang siyang pagtutuunan ng pansin ng papel na ito. Layunin ng pag-aaral na
mailarawan ang wikang ginagamit sa pagbabalita hinggil sa lagay ng panahon.
Upang maisagawa ang pag-aaral, inisa-isa ang mga diyaryong nasusulat sa Filipino. Mula rito,
natuklasan na dalawa lamang ang naglalathala ng ulat panahoon, ito ang Abante at Taliba. Isang buwang (7
Agosto - 3 Setyembre 2006) tinipon ang mga ulat panahon ng dalawang diyaryo na siyang pinaghanguan ng
datos. Ngunit matapos isa-isahin ang mga natipong ulat, natuklasan na hindi nababago ang inilalathala ng
Taliba. Sa loob ng isang buwan ay isang beses lamang naiba ang kanilang ulat panahon. Likha nito, isa na
lamang ang natirang hanguan ng datos para sa diyaryo. Samantala, isang buwan (4 Setyembre-2 Oktubre

1
2006) din na sinubaybayan at inerekord ang ulat panahon ng TV Patrol World ng ABS-CBN 2 at 24 Oras ng
GMA 7. Sa programang TV Patrol World, isang regular na segment ang kanilang ulat panahon. Samantala,
hindi naman ito regular sa programang 24 Oras. Karaniwan lamang nagbibigay ng ulat-panahon kung may
paparating namamayaning bagyo. Ang dalawang nabanggit na programa ang naging hanguan ng datos para
sa balita sa telebisyon.
Pagbabalita ng Lagay ng Panahon
Sa Diyaryo
Pinamagatang Ulat Panahon ang balita ukol Sa lagay fng panahon sa diyvarvor at Abante.
Karaniwang kinapapalooban ang balitang itO ng torecast ukol sa kalagavan a ng papawirin, kung uulan ba o
hindi, maulap o dili naman kaya'y may dumatino na bagyo o masamang panahon. Binibigyang-pansin din dito
ang kalagayan no karagatan. Magkamınsan naman ay sinasamahan ito ng oras ng pagsikat at paglubog ng
araw at ng pinakamalamig at pinakamainit na temperatura sa maghapon. Kung minsan din ay may paalala
pa ukol sa maaaring maganap na tlashflood at pagguho ng lupa.
Mula sa mga balitang nakalap, ang register ng pagbabalita ukol sa lagay ng panahon sa diyaryo ay
makıkita sa bokabularyo na kanilang ginagamit. Maaarng uriin ag mga salita ayon sa sumusunod:

Pariralang naglalarawan
Mahina hanggang katamtamang hangin
Katamtaman hanggang sa malakas na hangin
Bahagya hanggang kung minsan ay maulap
Banayad hanggang katamtaman ang pag-alon
Mga Salitang Hiram sa Ingles
Southwest Monsoon
Low pressure area F
lashflood
Sa Telebisyon
Sa programang TV Patrol World, ang ulat panahon ay inihahatid ni Kim Atienza. Karaniwan itong
naglalaman ng forecast ukol sa magiging lagay ng himpapawid, kung uulan ba o hindi, kung magiging maulap
o maaraw at kung magkakaroon ng mga pagkulog at pagkidlat. Mayroon ding pagtataya kung magiging mainit
o malamig ang susunod na araw. Hindi rin nawawala ang pagbabantay sa bagyo. Binabanggit din ang
kalagayan ng karagatan, kung magiging maalon ba o hindi at kung magiging ligtas ito para sa mga sasakyang
pandagat. May mga pagkakataon naman na sinasabi tin dito ang oras ng pagsikat at paglubog ng araw ngunit
hindi ito regular. Karaniwan may pagtukoy din sa magiging lagay ng panahon sa iba't ibang dako o lugar sa
Pilipinas.
Pagkatapos ng paghahatid ng ulat-panahon, karaniwang may paalala si Kuya Kim sa mga
manonood gaya ng pagdadala ng payong o jacket kung uulan at pagbibilad ng sapatos kung magiging

2
maaraw at iba pa na pawang iniuugnay niya sa naiulat na lagay ng panahon. Kung minsan ay nagbabahagi
rin siya ng mga karagdagang kaalaman gaya na lamang ng pagtalakay sa tsunami at heat island effect.
Regular na nagtatapos ang segment sa linyang, "Sa bawat pagsubok ng panahon, laging tandaan ang buhay
ay weather-weather lang.
Narito ang isang halimbawa ng ulat-panahon mula sa TV Patrol World.
Patuloy ang summer weather sa buong Luzon dala ng High pressure area. Ngingiti pa rin ang araw
sa Metro Manila, Cavite, at Bulacan lalo na sa umaga at tanghali. Magiging maulap at may 50%
posibilidad naman na umulan sa gabi. Maulap sa Visayas at Mindanao na may pag-uan sa hapon at
gabi dala ng intertropical convergence zone. Pabagu-bago ang takbo ng hangin kaya't
pansamantalang tumigıl ang southwest monsoon na nagdadala ng malakas na ulan, pagkulog, at
pagkidlat. Maalinsangan at uulan sa Cebu, magiging maulap ngunit pasulyap-sulyap ang araw.
Kaunting kaalaman, ang low pressure area ay may dalang bagyo. Ang high pressure area ay may
dalang magandang panahon.
Mula sa pagsubaybay sa TV Patrol World, makikita na ang register ng pagbabalita ng ulat-panahon
sa telebisyon ay makikita rin sa bokabularyo na gunagamit dito. Mauuri ang mga salita na gnagamit ayon sa
sumusunod:
Katutubong Salita (FILIPINO)
Mga Salitang-ugat
Ambon Araw
Bagyo Banayad
Habagat Kidlat
Kulog Ulan

Mga Salitang Maylapi

Maulap
Kulimlim
Maalinsangan

Mga Salitang Inuulit at Naglalarawan

Tuloy-tuloy na ulan Kalat-kalat na thunderstorm
Paminsan-minsang ulan Pasulyap-sulyap na araw

Pariralang may Pandiwa para sa Pagsikat ng Araw

Susulyap ang araw Magpaparamdam ang araw
Dudungaw ang araw Ngngiti ang araw

Mga Salitang hiram sa Ingles

Southwest monsoon International name
Thunderstorm Low pressure afea
Northern Central
Southern Flashflood
Extreme Summer weather
High pressure area Monsoon winds
Intertropical convergence zonee Heat island effect
Philippne area of responsibility Highly urbanized area
Reflected Heat Atmosphere

Mga Salitang Hiram sa Espanyol

Alas trees Alas se1s
Alas dies Porsiyento
Posibilidad

Hindi regular na bahagi ng programang 24 Oras ang ulat panahon. Nagkakaroon lamang ng ganitong
segment kung may bagyo o paparating na bagyo. Likha nito, ang kanilang ulat-panahon ay detalyadong
pagtalakay sa direksiyong tatahakın ng bagyo, lakas ng hanging dulot ng bagyo, babala ng bagyo sa iba't
ibang probinsiya, at ang maaaring maging epekto ng bagyo. Kung minsan ay may isinasama ring paalala sa
mga residenteng maaaring tamaan ng bagyo at karagdagang kaalanman gaya na lamang ng ukol sa

3
pagbabago sa kalakaran ng pagpapangalan ng bagyo. Mas madalas ring mula sa PAGASA mismo ang
paghahatid ng balita.

Narito ang isang halimbawa ng ulat-panahon mula sa 24 Oras Mel Tiangco:

Mel Tiangco: Mang Tani, nasaan na ba ang bagyong Milenyo?

Mang Tani: Mel, ang bagyong si Milenyo ay patuloy na tinutumbok ang Samar Bicol area. Kanina
nga ito ay natagpuan na lamang sa layong isang daan at walumpung kilometro sa Silangan
hilagang silangan ng Borongan, Samar at ito ay nagtataglay pa rin ng pinakamalakas na hangin
na walumpu't walong kilometro bawat oras at bugso ng hangin na aabot sa isandaang kilometro
bawat oras. Si Milenyo ay kumikilos nang mabagal patungong Hilagang Kanluran sa bilis na
lamang sa pitong kilometro bawat oras. Dahilan dito, ang babala ng bagyo bilang 2 ay patuloy pa
ring nakataas sa mga probinsiya ng Samar at itinaas na rin natin sa Catanduanes at Sorsogon.
Ang mga nabanggit na lugar ay makakaranas ng masungit na panahon ngayong gabing ito at
mga bugso ng hangin na maaaring umabot sa isandaang kilometro bawat oras. Samantala, ang
babala ng bagyo bilang 1 ay patuloy pa ring nakataas sa Albay kasama na ang Burias Island,
Camarines provinces, Masbate, Leyte provinces, at Biliran. Samantalang dito sa Mindanao ay
kasama pa rin ang Dinagat at Siargao Island. Mel, Pinapayuhan natin ang mga kababayan nating
mga nakatira po sa mga nabanggit na probinsiya na sanhi ng malakas na pag-ulan na dala-dala
ng bagyong si Milenyo ay maaari po tayong magkaroon ng landslide at flashflood. Balik sa 'yo
Mel.

Mula sa programang 24 Oras, lumalabas na ang register ng pagbabalita sa ulat-panahon sa

telebisyon ay makikita rin sa bokabularyo na gamit dito. Mauuri ang mga salita ayon sa sumusunod:

Katutubong Salita (FILIPINO)

Salitang-ugat
Bagyo Habagat
Hangin Panahon
Ulan

Pariralang may Pandiwa para sa Bagyo

Tinutumbok ng bagyo Kumikilos ang bagyo
Papalayo ang bagyo Tumawid ang bagyo

Mga Salitang Hiram sa lngles

Low pressure area Flashflood
Landside Southern
Northern Latest Satellite Image
Intertropical convergence zone

Paglalarawan at Paghahambing ng Register ng Wika sa Pagbabalita ng Lagay ng Panahon sa Diyaryo

at Telebisyon
Sa diyaryo, makikitang may mga partikular na salita na ginagamit para mailarawan at maiulat ang
lagay ng panahon. Malaking bahagi ng bokabularyo nito ay mula sa Filipino at may ilang mga salitang hiram
sa Ingles. Simple lamang ang paggamit ng mga salitang ito sa diyaryo. Maikli ngunit tiyak ang mga pahayag
tumutukoy sa lagay ng panahon. Maaaring maiugnay ito sa mismong midyum na ginagamit sa pagbabalita.
Ang mga datos na nakalap ay hango sa tabloid na Abante. Mas maliit ito kaysa sa broadsheet. At sa loob ng
diyaryong ito napakaliit din ng espasyong nakalaan para sa ulat ng panahon kaya't nangangahulugan na
talagang kinakailangang gawing payak ang pag-uulat. Maaari ring ipinapakita ng espasyong ito na hindi
gaanong pinahahalagahan ng publikasyon ang bahaging ito ng balita. Ganoon din ang makikita kung
babalikan ang nabanggit na sa unang bahagi na sa diyaryong Taliba, kakatwang inulit araw-araw sa loob ng
isang buwan ang kanilang ulat panahon. Kinilala ngang dapat itong maging bahagi ng diyaryo ngunit wala
namang tunay na pagbabalita ukol rito na naganap.
Para naman sa telebisyon, magkaiba ang patakaran at/o pagpapahalaga ng dalawang programa sa
pag-uulat ng lagay ng panahon. Regular na segment ito ng TV Patol at iniuulat ng reporter na si Kim Atienza.
Sa programang 24 Oras, nagkakaroon lamang ng ulat ukol sa lagay ng panahon kung may bagyo o
inaantabayanan ang paparating na bagyo. Karaniwan din na nagmumula mismo sa PAGASA ang pag-uulat.
Maaaring maiugnay sa kalakarang ito ang pagkakaiba sa register ng dalawang programang ito. Kapuwa sila
gumagamit ng mga salitang likas sa Filipino at mga salitang hiram sa Ingles. Ngunit mas marami ang
panghihiram sa Ingles na ginagawa sa programang TV Patrol at may mangilan-ngilang salita na hango naman
sa Espanyol. Kapuwa rin sila gumagamit ng mga pariralang pandiwa para sa pag-uulat. Hindi naman nga

4
istatiko ang panahon at sadyang pabago-bago at gumagalaw ang mga elementong binabantayan sa
pagtatakda ng panahon, ang tubig at hangin. Ito ang nagbibigay kulay at buhay sa kanilang paghahatid ng
balita.
Kapansin-pansin din na mas makulay at mapaglaro ng salita ang programang TV Patrol. Likha na
rin siguro ng katotohanang inihahatid ito ng isang personalidad hango sa ulat na naisulat na para sa kaniya.
Samantalang sa 24 Oras karaniwang live feed mula sa PAGASA na ibinibigay ng isang eksperto sa larangan
ng ulat-panahon. Walang panahon para magsulat ng iskrip. Tiyak lamang na sagot para sa mga tanong ng
news anchor at malinaw at payak na paglalarawan ng lagay ng panahon ang ibinibigay

Pagkakabuo ng Varayti ng Wika sa Pagbabalita ng Lagay ng Panahon

Ang varayti ng wikang ginagamit sa pagbabalita ng lagay ng panahon sa diyaryo at telebisyon ay
makikita sa bokabularyo nito. Sa diyaryo, may mga partikular na salitang ginagamit na tiyak na tiyak na
naglalarawan ng lagay ng panahon. Sa telebisyon, naman, may mga ekspresyon/idiom/pahayag na ginagamit
sa pagtukoy sa lagay ng panahon kaya hindi lamang limitado sa salita ang register ng wika na ginagamit sa
pag-uulat ng lagay ng panahon. May mga parirala na nabubuo na partikular na ginagamit sa larangan. Simple
at payak ang register ng diyaryo samantalang mas mahaba, mas makulay, at buhay ang sa telebisyon.
Sa pagsusuri, sa pagkabuo ng register ng wika sa pagbabalita ng lagay ng panahon, napatunayan
na bunsod ito ng sumusunod na salik:
1. ang partikular na paksa (panahon) na ibinabalita;
2. ang midyum o paraan ng paghahatid ng balita sa diyaryo at telebisyon;
3. ang mga limitasyon at/o kahingiang dinadala ng magkaibang midyum gaya ng malit na espasyo
sa diyaryo at teknikal na aspeto ng telebisyon,
4. ang pagpapahalagang ibinibigay sa pag-uulat ng lagay ng panahon; at
5. ang mismong tagapagbigay ng ulat.

Sinasalamin at pinapalakas ng mga natuklasang salik ang konsepto ng register na binubuo ng mga
dimensiong layunin at paksa ng komunikasyon, paraan ng paghahatid, at relasyon ng nagsasalıta sa
nakikinig.
Higit pa rito, ipinapakita rin ng pag-aaral na ginagamit at magagamit ang Filipino sa siyentipiko at
teknikal na larangang ito ng pagbabalita ukol sa lagay ng panahon. Maraming salitang katutubo na sadyang
ginagamit sa larangan. Maaaring simple nga lamang at ordinaryong nalalaman ang mga salitang ito ngunit
sapul na sapul ng mga ito ang konseptong nais sabihin. Ito naman talaga ang mahalaga, ang maunawaan ng
mga mambabasa at manonood ang kahulugan ng pag-uulat. At habang patuloy na ginagamit ang Filipino sa
larangang ito, makakatulong ito sa elaborasyon ng wika.