Lesson 5:

PAGBUO NG KONSEPTONG PAPEL

ANG PAGBUO NG KONSEPTONG PAPEL (RESEARCH PROPOSAL)

- Kaisipan o ideya na binuo ng manunulat
- Mapatunayan ang isang tiyak na paksa
- Kahalagahan
- Makabuo ng isang pananaliksik
- Gabay
- Nagsisilbing pang-unang sulatin o proposal
- Tinitiyak ang laman ng bawat bahagi
- Naaayon sa antas ng mambabasa ang mga salitang nilalaman
- Tatlo hanggang apat na pahina ng papel ito isinusulat
- Makikita na may pokus at kahandaan na ang gagawing pagsulat

MGA BAHAGI NG KONSEPTONG PAPEL

RASYONALE
- dapat na tiyakin ng manunulat ang paksa para sa pananaliksik.
- alamin at suring mabuti ang ano, bakit, at paano para sa tiyak na paksa.
- dito rin ipinapahayag kung saan nagmula ang kaisipan at kung bakit napili
ng manunulat ang isang tiyak na paksa.
- nakasaad din dito ang kahalagahan ng gagawing pananaliksik

LAYUNIN
- nakasaad ang pangkalahatan at tiyak na layunin ng isasagawang
pananaliksik. ang layunin ay maaaring panlahat o tiyak.
- panlahat ito kung ipinahahayag nito ang kabuuang layon, gustong
mangyari o matamo sa pananaliksik.
- tiyak ito kung ipinahahayag nuto ang mga tiyak na pakay sa pananaliksik
ng paksa.
HALIMBAWA:
- Aalamin at susuriin ang mga kadahilanan ng malawakang iliteralidad sa
bansa. Tiyakin ang magagawang hakbang upang maiwaksi ang iliteralidad
sa bansa.
- Alamin ang lawak ng iliteralidad sa bansa
- Suriin ang mga dahilan na hindi pagkatapos ng mga mag-aaral sa
elementary
- Tukuyin ang mga nararapat gawin upang mabawasan ang lumalagong
bilang ng mga mag-aaral sa elementary na hindi nakakatapos.
INAASAHANG BUNGA O RESULTA
- inilalahad sa bahaging ito ng konseptong papel ang inaasahang
kalalabasan ng pananaliksik
binabanggit din dito ang bilang ng pahinang mabubuo ng pananaliksik
HALIMBAWA:
- Inaasahang mailalahad sa papel na ito ang bunga ng kasalukuyang
kalagayan ng iliteralidad at mga sanhi ng hindi nakakatapos na mag-aaral
sa elementarya. Maaaring 10-15 pahina ang mabubuo mula sa pananaliksik.
Magiging bahagi nito ang bibliograpi

METODOLOHIYA
- ipinapahayag o isinasaad ang mga gagamiting pamamaraan o
metodolohiya sa gagawing pananaliksik.
- tumutukoy ito sa paraan na gagamitin sa pagkuha ng datos at pagsusuri sa
piniling paksa.

INAASAHANG OUTPUT
- makikita ang inaasahang resulta o kalalabasan ng pananaliksik na
gagawin.
- isaalang-alang sa bahaging ito ang mekanismo ng pagsulat.

ANG SANGGUNIAN
- dapat na magtala ang mananaliksik ng ilang pagkukunan o paghahanguan
ng mga datos at impormasyon na kakailanganin sa pananaliksik na gagawin
 Lesson 6: Pagsulat ng Unang Draft ng Pananaliksk

Pagbuo ng Buod
- Ang pagbubuod ay isang paraan ng pagpapaikli ng anumang teksto o
babasahin. Ito ay paglalahad ng mga kaisipan at natutuhang impormasyong
nakuha sa tekstong binasa. Ito ay hindi sulating orihinal o hindi kailangang
maging sariling akda.
- Ang pagbubuod ay kinuha lamang ang pinakamahalagang kaisipan ng
teksto. Kung maikling kuwento ang binubuod o nilalagom, kailangan ang
pagkakasunod- sunod ng mga pangyayari . Hindi dapat padampot-dampot
ang pagpapahayag ng mga bahagi. Kailangang maging malinaw ang
pagpapahayag.

Pamantayan sa Pagsulat ng Buod

- Basahing mabuti ang bong akda upang manawaan ang buong diwa nito
- Tukuyin ang pangungusap na nagpapahaag ng pangunahin at
pinakamahaagang kaisipan ng talata.
- Isulat ang buod sa paraang madaling unawain
- Gumamit ng sariling pananalita
- Hindi dapat lumayo sa diwa at estilo ng orihinal na akda

Pagbuo ng Konklusyon
- Isang paraan ng pangangatwiran na ibinatay sa resulta
- Nagmumula sa mga pagmamasid ng mga tiyak na pangyayari o kaisipan.
- Ang katumpakan ng konklusyon ay nakabatay sa prosesong mga
isinagawa.

Ang Mga Bahagi ng Unang Draft sa Pananaliksik

1. Kabanata 1: Suliranin at Kaligiran Nito:
Matapos makabuo ng isang konseptong papel na tutulong sa bawat
mananaliksik sa magiging takbo ng papel na susulatin, marapat mo namang
bigyang pansin ang iba pang bahagi ng pananaliksik. Ito ay ang pagbuo ng
mga suliranin at layunin ng pananaliksik

2. Paglalahad ng Suliranin - Mahalaga ang suliranin sa pananaliksik. Ang

isang mag-aaral ay nagsasagawa ng pananaliksik dahil nais niyang
mabigyang-kalutasan ang kanyang mga katanungan. Ang mga datos na
makakalap niya ang pupuno at tutugon sa hinahanap niyang solusyon sa
kanyang suliranin.
3. Kahalagahan ng Pananaliksik- Mauri sa dalawa ang kahalagahan g
pag-aaral: ang kapakinabangang dulot nito sa pang-akademikong larangan
o sa isang tiyak na disiplina at ang kontribusyon nito sa lipunang Pilipino sa
kabuuan o/at sa sandaigdigan.

4. Saklaw at Limitasyon- Tinutukoy nito ang simula at hangganan ng

pananaliksik. Dito itinatakda ang mga parametro ng pananaliksik dahil
tinutukoy rito kung anu-ano ang baryabol na sakop at hindi sakop ng
pag-aaral.

5. Depinisyon ng Terminolohiya
Inilalagay sa bahaging ito ang mga katawagang makailang ginamit sa
pananaliksik at ang bawat isa'y binigyan ng kahulugan. Ang
pagpapakahulugan ay maaaring konseptwal (ibinibigay ang istandard na
depinisyon) o operasyunal (kung paano ion ginamit sa riserts)

6. Kabanata ll: Mga Kaunay na Pag-aaral ng Literatura

- Isinusulat ang mga pag-aaral at literaturang may kaugnayan sa paksa ng
riserts sa pag-aaral ng literatura. Kailangan ding matukoy ng mananaliksik
kung sinu-sino ang mga awtor ng naunang pag-aaral at literatura, disenyo
ng pananaliksik na ginamit, mga layunin at mga resulta ng riserts.
Mahalaga ang kabanatang it dahil ipinaaalam dito ng mananaliksik ang
kasalukuyang estado ng kaalaman kaugnay ng kanyang paksa.
- Nararapat ding isaalang-alang sa pagsulat ng kabanatang ito na hangga't
maaari ang ilalagay na pag-aaral at literatura ay ivong mga bago o nalimbag
sa loob ng huling sampung taon. Pilitin ding gumamit ng mga pag-aaral at
literaturang lokal at dayuhan.
- Tiyaking ang mga materyal na gagamitin ay nagtataglay ng mga
sumusunod na katangian: (a) obhetibo o walang pagkiling, (b) nauugnay o
relevant sa pag- aaral, at (c) sapat ang dami o hindi napakakaunti o
napakarami.

7. Kabanata 3: Disenyo at paraan ng pananaliksik

a. Disenyo ng pananaliksik - Inihahayag kung anong uri ng pananaliksik
ang kasalukuyang riserts. Sa naunang modyul tinalakay na natin ang mga
uri ng pananaliksik. Sa bahaging ito rin tinutukoy ang bilang ng mga
kalahok o respondente ng sarbey. Inihahayag kung paano sila at bakit sila
pinili.
b. Instrumento ng pananaliksik - Inilalarawan dito ang parang ginamit sa
pananaliksik upang makakalap ng mga datos at impormasyon. Inisa-isa rito
ang mga hakbang a kanyang ginawa at kung maaari, kung paano at bakit
niya ginawa ang bawat hakbang gamit ang mga sarbey, at mga interbyu.
c. Tritment ng mga datos - Ginagamit sa mga kwantitatibong mga
pananaliksik. Dito inilalarawan kung anong istatistikal na paraan ang
ginamit upang ang mga
numerikal na datos ay mailarawan.

8. Kabanata 4: Presentasyon at Interpretasyon ng mga Datos

-Dito inilalahad ang mga datos na nakalap ng mga mananaliksik sa
pamamagitan ng tekstwal at tabular o grapikong pamamaraan. Nakapaloob
din dito ang analisis o pagsusuri ng mga datos na nakalap.

9. Kabanata 5: Lagom, konklusyon at rekomendasyon

Binubuod ang mga datos at impormasyong nakalap ng mananaliksik sa
bahaging ito. Inilalahad din ang konklusyon at rekomendasyon sa riserts.
Maaaring magbigay rin ng mga mungkahing solusyon o kaugnay na
pag-aaral muli ang mananaliksik.

Bibliograpi o sanggunian
- Mahalagang isulat ang kumpletong tala ng lahat ng mga hangganan o
sorses a ginamit ng mananaliksik sa pagsulat ng riserts.

Apendiks o dahong-dagdag
- Maaaring ilagay o ipaloob dito ang mga liham, pormularyo ng
ebalwasyon, transkripsyon ng interbyu, sampol ng
sarbey-kwestyoner, bio-data ng mananaliksik, mga larawan, kliping
at iba pa.
 Lesson 9: Paghahanda sa Presentasyon ng Pananaliksik

PANANALIKSIK
* Isang siyentipikong proseso ng pangangalap at pagtatala ng mga datos at
impormasyon tungo sa kalutasan ng isang suliranin. Ito ang dahilan kung
kaya dapat nating patunayan na may halaga ang ating nabuong
pananaliksik.

ORAL DEFENSE O PASALITANG PRESENTASYON

* Isang paraan upang sagutin ang mga katanungan ng mga panelista.
Nararapat na depensahan ang lahat ng mga paniniwala at datos na nakalap
mo kaugnay sa nabuo mong pananaliksik. Ito rin ang paraan upang matiyak
ng mga panelista na may alam ka sa paksa na sinaliksik mo at na matiyak na
ikaw ang gumawa ng iyong pananaliksik.

PUNA AT REKOMENDASYON
* Binibigay ito ng mga panelista upang mas lalong maging
kapanipakinabang ang iyong ginawang pananaliksik sa iyong sarili, sa
pamayanan at sa bayan. Nararapat itong ikonsidera at isingit.

MGA DAHILAN KUNG BAKIT KAILANGAN MAGKAROON NG PASALITANG

PRESENTASYON
1. Matiyak ang katotohanan ng mga datos at impormasyon na iyong nakalap
sa pananaliksik.
2. Matiyak na kawastuhan ng metodo at instrumento na iyong ginamit sa
pananaliksik.
3. Matiyak ang kawastuhan ng iyong interpretasyon sa mga datos na
nakalap.
4. Matiyak ang iyong masteri sa mga hakbang na ginawa mo sa iyong
pananaliksik.
5. Matiyak na may kaugnayan ang mga teorya at konsepto na ginamit mo
upang mapatatag ang iyong mga argumento sa iyong nabuong pananaliksik.
6. Maebalweyt ang kahalagahan ng iyong pananaliksik.
7. Makapaglahad ng mga mungkahi sa iyong nagawang pananaliksik.
8. Magkaroon ka ng kasanayan sa pangangatwiran batay sa mga lohikal na
argumentong nakapaloob sa iyong pananaliksik.

PAGHAHANDA SA ARAW NG PRESENTASYON

BAGO ANG ARAW NG DEPENSA
- Muling basahin ang nabuong pananaliksik bago dumating ang araw ng
depensa
- Magtala ng mga inaasahang katanungan tungkol sa iyong pananaliksik at
subukang sagutin ang mga tanong na ito sa iyong sarili sa harap ng salamin
o sa harap ng mga ka- pangkat
HALIMBAWA:
Paano nauugnay ang mga teoryang iyong ginamit sa iyong paksa?
Bakit 100 respondente lamang ang iyong kinuha at
paano mo sila nakuha?
- Ihanda ang lahat ng kagamitang kailangan dalahin isa o dalawang araw
bago dumating ang araw ng depensa. TULAD NG: ebidensiyang gagamitin,
sapatos, damit at iba pang sariling gamit laptop, usb, charger, papel o cue
cards na gagamitin atbp.

SA ARAW NG DEPENSA
- Manalangin at humingi ng tulong sa Diyos.
- Ayusin ang sarili
- Maagang magtungo sa pagdarausan ng depensa
- Dalahin ang lahat ng kinakailangan

SA ORAS NG DEPENSA
- Maging relaxed
- Ituring na kaibigan ang bawat miyembro ng panel na naroroon
- Tratuhin mo silang dating mga kapalagayang- loob para tulungan ka sa
iyong depensa
- Kung sakaling makatanggap ng negatibong puna, tanggapin ito at isiping
iyon ay para sa ikabubuti ng iyong pananaliksik

AKTUWAL NA PRESENTASYON
HABANG NAGTATALAKAY
~ MGA DAPAT GAWIN
- Pumunta sa tamang oras
- Gumamit ng malakas, malinaw, wastong tinig ng boses at wastong
pagbigkas
- Magpakita ng tiwala sa sarili habang nagsasalita
- Tiyakin na maayos ang daloy ng presentasyon
- Magsabi lamang ng mahahalagang bagay
- Paghatian ang mga bahagi ng presentasyon
- Maging konsiyus sa oras ng bawat isa
- Magpakita ng masteri sa paksa
- Gumamit ng power point o visual aid
~ MGA HINDI DAPAT GAWIN
- Magkaroon ng maliligoy at matatalinhagang pahayag na hindi angkop sa
gawain
- Magkaroon ng nakakadistrak na mannerism
- Gumamit ng "ahh...", "bale...", "kase...", parang ganito..."
- Gumamit ng kolokyal at balbal na salita
- Magkaroon ng mahabang gap
- Magsabay-sabay sa pagsasalita
- Magbasa ng inyong pananaliksik

SA PAGSAGOT NG PANELISTA
~ MGA DAPAT GAWIN
- Maging magalang at mapagkumbaba sa pagsagot
- Humingi ng pahintulot bago sumagot kung hindi ikaw ang tinawag
- ibuod ang lahat ng mga rekumendasyon at suhestiyon ng panelista
- Bigyan ng token of appreciation ang lahat ng nakibahagi
~ MGA HINDI DAPAT GAWIN
- Magbigay ng opinyon, prediksyon at ispekulayson na hindi makakatulong
- Makipagtalo sa mga panelista
- Kalimutan magpasalamat ang lahat ng panelista, guro at kamag-aral na
tumulong
WHAT IS FIRE?
- FIRE IS THE RAPID OXIDATION OF A MATERIAL IN THE EXOTHERMIC
CHEMICAL PROCESS OF COMBUSTION, RELEASING HEAT, LIGHT, AND
VARIOUS REACTION PRODUCTS

• THE FIRE TRIANGLE OR COMBUSTION TRIANGLE IS A SIMPLE MODEL

FOR UNDERSTANDING THE NECESSARY INGREDIENTS FOR MOST FIRES.
• THE TRIANGLE ILLUSTRATES THE THREE ELEMENTS A FIRE NEEDS TO
IGNITE: HEAT, FUEL, AND AN OXIDIZING AGENT.
1.HEAT. A SOURCE OF HEAT IS REQUIRED IN ORDER FOR IGNITION TO
OCCUR, AND DIFFERENT MATERIALS HAVE DIFFERENT 'FLASH POINTS'
E.G. THE LOWEST TEMPERATURE AT WHICH THEY IGNITE. ...
2.FUEL. A FIRE CANNOT BEGIN IF THERE IS NO MATERIAL TO BURN.
3.OXYGEN.
METHOD OF EXTINCTION
We need to…
- smother it
- Remove the fuel
- Reduce the heat

THE ADVANTAGES AND DISADVANTAGE OF FIRE

Cause of Fire:
HEAT TRANSFER METHODS
•1. DIRECT BURNING
• 2.CONVECTION
• 3.CONDUCTION
• 4.RADIATION

DIRECT BURNING
• THE SIMPLEST METHOD OF FIRE SPREAD,
• WHERE A FLAME FRONT MOVES ALONG OR THROUGH THE BURNING
MATERIAL.

CONVECTION
• THE PRINCIPLE THAT HOT AIR RISES AND COLD AIR SINKS. HOT GASES
GENERATED BY THE FIRE RISE STRAIGHT UP FROM THE FIRE:

CONDUCTION
• THE PRINCIPLE THAT HEAT CAN BE TRANSMITTED THROUGH SOLID
MATERIALS. SOME METALS, IN PARTICULAR, CONDUCT HEAT VERY
EFFICIENTLY
• (E.G. COPPER).
• ANY PIPES, WIRES, DUCTS OR SERVICES RUNNING FROM ROOM TO
ROOM CAN ACT AS CONDUITS FOR HEAT AND SPREAD THE FIRE.

RADIATION
• HEAT ENERGY CAN BE RADIATED THROUGH AIR IN THE FORM OF
INFRARED HEAT WAVES,
• WHICH TRAVEL IN STRAIGHT LINES (JUST LIKE LIGHT) AND CAN PASS
THROUGH TRANSPARENT
SURFACES (SUCH AS GLASS).
• RADIANT HEAT GENERATED BY A FIRE SHINES ONTO NEARBY SURFACES
AND IS ABSORBED. • IF THE MATERIAL HEATS UP SUFFICIENTLY IT CAN
BURST INTO FLAMES.
 RATE OF REACTION, RATE LAW AND CATALYSIS

01: REACTION RATES AND COLLISION THEORY

Chemical kinetics
❑An area of chemistry that tackles about speeds, or rates, at which a
chemical reaction occurs.
❑We refer kinetic as a rate of reaction, which is the change in the
concentration of a reactant or a product with time (M/s).

CHEMICAL REACTION:
REACTANTS -> PRODUCTS

Collision theory
❑It explains why different reactions occur at different rates and suggests
ways to change the rate of a reaction.
❑It states that for a chemical reaction to occur, the reacting particles must
collide with one another.

FACTORS INFLUENCE THE RATE OF A REACTION:

- TEMPERATURE
- SURFACE AREA
- CONCENTRATION
- PRESENCE OF CATALYST
 02: The rate law

RATE LAW
• It is an equation describing the rate of reaction as influenced by
concentration at a given time.
• Rate law expressions enable us to calculate the rate of a reaction from the
rate constant and reactant concentrations.

TWO TYPES OF THE RATE LAW

❑ DIFFERENTIAL RATE LAW – SHOWS THE DEPENDENCE OF THE RATE
OF REACTION ON CONCENTRATION.

❑ INTEGRATED RATE LAW – SHOWS THE CHANGE IN CONCENTRATION

OVER TIME.

The order is the power to which the concentration of a single substance is

raised in the rate law.
❑ Zero-order reactions
❑ First-order reactions
❑ Second-order reaction

EXPRESSION OF RATE LAW IN GENERAL

❑Rate = k[A]^X[B]^Y
❑r = k[A]^2[B][C]^0

DETERMINING THE ORDER OF A CHEMICAL REACTION

❑Zero-order reactions
❑First-order reactions
❑Second-order reaction

ALWAYS REMEMBER THE ORDER OF A REACTION CAN BE DETERMINED

ONLY BY EXPERIMENT (EXPERIMENTAL DATA).

METHOD OF INITIAL RATES

❑ The initial rate (the rate for a short time interval at the beginning of the
reaction) is measured at several concentrations of reactants.
 03: CATALYSIS

CATALYST
❑It is usually added to speed up the rate of reaction without being
consumed in the reaction.
❑It only pushes forward the reaction, but the catalyst amount or
concentration won’t change during the reaction.
❑The presence of a catalyst increases the rate of the reaction by lowering
the activation energy

TYPES OF CATALYSTS
❑Homogeneous Catalysis -the reactants and catalyst are dispersed in a
single phase, usually liquid.
❑Heterogeneous Catalysis - the reactants and the catalyst are in different
phases.
❑Enzymes Catalysis
- human body contains catalysts that allow essential
biological reactions to take place in it.
- These are proteins that catalyzed many biochemical reactions.
❑Substrate -enzyme acts upon a molecule.