Professional Documents
Culture Documents
Sheet โมลและสูตรเคมี 1
Sheet โมลและสูตรเคมี 1
Keywordที่นักเรียนต้องรู้
1) มวล และ น้ำหนัก
2) ระบบและสิ่ งแวดล้อม
3) มวลอะตอม
• มวลอะตอม
• มวลอะตอมสัมพัทธ์
• มวลอะตอมเฉลีย่ ของธำตุ
4) โมล
• ค่ำคงตัวของอำโวกำโดร
• มวลต่อโมล
• มวลโมเลกุล
• มวลสูตร
• ควำมสัมพันธ์ระหว่ำงโมล มวล และปริมำตรของแก๊ส
5) สูตรเคมี
• กฎสัดส่วนคงที่
• อัตรำส่วนโดยมวล
• อัตรำส่วนโดยมวลเฉลี่ย
• ร้อยละโดยมวล
• สูตรโมเลกุล
• สูตรอย่ำงง่ำยหรือสูตรเอมพิ ริคลั
1
เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง โมลและสูตรเคมี
ว30222 ปริมาณสัมพันธ์ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
Keywordที่นักเรียนต้องรู้
1) มวล และ น้ำหนัก
2) ระบบและสิ่ งแวดล้อม
3) มวลอะตอม
• มวลอะตอม
• มวลอะตอมสัมพัทธ์
• มวลอะตอมเฉลีย่ ของธำตุ
4) โมล
• ค่ำคงตัวของอำโวกำโดร
• มวลต่อโมล
• มวลโมเลกุล
• มวลสูตร
• ควำมสัมพันธ์ระหว่ำงโมล มวล และปริมำตรของแก๊ส
5) สูตรเคมี
• กฎสัดส่วนคงที่
• อัตรำส่วนโดยมวล
• อัตรำส่วนโดยมวลเฉลี่ย
• ร้อยละโดยมวล
• สูตรโมเลกุล
• สูตรอย่ำงง่ำยหรือสูตรเอมพิ ริคลั
1
1) มวล และ น้ำหนัก
มวล คือ เนื้อของวัตถุทั้งหมด มีหน่วยเป็น กรัม (สัญลักษณ์ g) หรือ กิโลกรัม (สัญลักษณ์ kg)
น้ำหนัก คือ แรงโน้มถ่วงของโลกที่กระทำต่อมวลของวัตถุและทำให้วัตถุตกสู่พื้นโลก วัดน้ำหนักได้โดยใช้เครื่อง
ชั่งสปริง วัตถุที่มีมวลมากจะมีน้ำหนักมากด้วย
2) ระบบและสิ่งแวดล้อม
ระบบ (System) คือ สิ่งที่เรากำลังศึกษา
ประเภทของระบบ แบ่งออกเป็น
- ระบบเปิด (Open system) หมายถึง ระบบที่มีการถ่ายเทมวลให้กับสิ่งแวดล้อม กรณีเกิดแก๊สต้องปิดฝา
- ระบบปิด (Close system) หมายถึง ระบบที่ไม่มีการถ่ายเทมวลให้กับสิ่งแวดล้อม
- ระบบโดดเดี่ยว ( Isolate system) หมายถึง ระบบที่ไม่มีการถ่ายเทมวลและพลังงานให้กับสิ่งแวดล้อม
สิ่งแวดล้อม (Environment) คือ สิ่งต่างๆ ที่อยู่นอกสิ่งที่เรากำลังศึกษา
2 N
"
3) มวลอะตอม 1 Na
11 2. 99 → 5 ไป มวล วตรอน โแกะรอย
2 • +
= +
atomicmassunit
4) มวลอะตอมสัมพัทธ์
มวลอะตอมสัมพัทธ์ (Relative atomic mass) คือ ค่าที่ได้จากการเปรียบเทียบมวลจริง ของธาตุ 1 อะตอม
กับมวลมาตรฐานคือมวลของ C-12 1 อะตอม
มวลอะตอมสัมพัทธ์ = มวลของธาตุ 1 อะตอม (กรัม)
1/12 มวลของธาตุคาร์บอน 1 อะตอม (กรัม) 1am a- 2. แ× า -
ๆ
5) มวลอะตอมเฉลี่ยของธาตุ
มวลอะตอมเฉลี่ยของธาตุ คือ ผลรวมของไอโซโทปธาตุ คูณปริมาณร้อยละในธรรมชาติ ซึ่งธาตุส่วนใหญ่ใน
ธรรมชาตินั้นจะมีหลายไอโซโทป แต่ละไอโซโทปมีมวลอะตอมและปริมาณแตกต่างกัน เช่น คาร์บอนมี 3 ไอโซโทป
คือ คาร์บอน-12 มีมวลอะตอม 12.00 มีปริมาณร้อยละ 98.892 คาร์บอน-13 มีมวลอะตอม 13.00335 มีปริมาณ
ร้อยละ 1.108 ส่วนคาร์บอน-14 เป็นไอโซโทปกัมมันตรังสีและมีปริมาณน้อยมาก
มวลอะตอมเฉลี่ยของธาตุ= ∑ (มวลอะตอมของแต่ละไอโซโทป x ร้อยละที่มีในธรรมชาติ)
100
ตัวอย่างที่ 1 จงหามวลอะตอมสัมพัทธ์ของธาตุ A เมือ่ ธาตุ A มีมวล 26.56x10-24 กรัม
มวลอะตอม ม ท ของ A มวล A 1 อะตอม
......................................................................................................................................................................................
=
โ
" 23
......................................................................................................................................................................................
มวลอะตอม ม แ
กภ
☐ = ฺ
" "
10
"
10 ☒1
=
......................................................................................................................................................................................
มวล D 1 อะตอม
wyy
_ e
=
1
......................................................................................................................................................................................
= 693
อ 0=6.9 3
.
×ะ
......................................................................................................................................................................................
ตัวอย่างที่ 3 ธาตุทองคํา (Au) มีมวลอะตอมสัมพัทธ์เท่ากับ 197 ธาตุทองคํา 5 อะตอมมีมวลกี่กรัม
......................................................................................................................................................................................
1 92 =
Au 4
☒.si 1%35.1 ✗า
......................................................................................................................................................................................
อ้ะ
......................................................................................................................................................................................
~
อ
4
.
-
......................................................................................................................................................................................
'
"
AU =3 27 . ✗7
อ2
......................................................................................................................................................................................
ตัวอย่างที่ 4 ธาตุคาร์บอนมี 3 ไอโซโทป ดังนี้ จงหามวลอะตอมเฉลี่ยของคาร์บอน
C-12 มีมวลอะตอม 12.00 มีปริมาณร้อยละ 98.892
C-13 มีมวลอะตอม 13.00335 มีปริมาณร้อยละ 1.108
C-14 เป็นไอโซโทปกัมมันตรังสีและมีปริมาณน้อยมาก
ม ม05M อม ④ ย c- (12.00×98.892)+(11.00335×1.108)
......................................................................................................................................................................................
_
100
......................................................................................................................................................................................
= 12.0111
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
ตัวอย่างที่ 5 ธาตุคลอรีนในธรรมชาติมี 2 ไอโซโทป คือ Cl-35 และ CI-37 มีมวลอะตอมเท่ากับ 34.969 และ
36.956 ตามลําดับ มวลอะตอมเฉลี่ยของคลอรีนเท่ากับ 35.45 จงคํานวณว่ามี Cl-35 และ CI-37 อย่างละกี่
เปอร์เซ็นต์ในธรรมชาติ
มวล อะตอม เ ย 35.4s
......................................................................................................................................................................................
d- การ ×%
......................................................................................................................................................................................
=
d- 37 C100 × %)
......................................................................................................................................................................................
ะ
-
"
-
~
า
......................................................................................................................................................................................
◦◦
3 5 45
......................................................................................................................................................................................
×
=) 4.969 × + ) 695.6-36-956 X
75.7926
=
§
......................................................................................................................................................................................
d-] 5 75.79265 %
......................................................................................................................................................................................
ะ
d- 37 24.20735 %
......................................................................................................................................................................................
ะ
......................................................................................................................................................................................
3
พํ
ริ
ก่
ภื๋
ลื่
อั
ภุ๋
อั้
รี่
ธ์
จิ้
ร้
ต้
ฏํ๋
ฐั้
กำรบ้ำน (เคมี เล่ม 2 สสวท. หน้ ำ 8)
1. มวลอะตอมสัมพัทธ์ของไฮโดรเจนเท่ากับ 1.01 มวลของไฮโดรเจน 1 อะตอม มีกี่กรัม
......................................................................................................................................................................................
1. 01
=
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
" 4
=
1. 6 7 66× 1
......................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................... -
......................................................................................................................................................................................
2. มวลอะตอมสัมพัทธ์ของโซเดียมเท่ากับ 22.99 โซเดียม 1 อะตอม มีมวลเป็นกี่เท่าของ 1/12 มวลของ
คาร์บอน–12 จำนวน 1 อะตอม
......................................................................................................................................................................................
22. qy
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
3. จงหามวลอะตอมสัมพัทธ์ของ 32S เมื่อ 32S จำนวน 1 อะตอมมีมวล 53.05 × 10-24 กรัม และค่าที่
คำนวณได้มากกว่าหรือน้อยกว่าค่าที่ปรากฏในตารางธาตุ อธิบายได้อย่างไร
......................................................................................................................................................................................
sht
"
มวล จะ ตอบ ม ส
......................................................................................................................................................................................
=
......................................................................................................................................................................................
-
3 1. 9) 78) 1 3253
......................................................................................................................................................................................
_
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
4. ธาตุออกซิเจนมีมวลอะตอมสัมพัทธ์ 16.00 ธาตุ A 1 อะตอมมีมวลเป็น 4 เท่าของมวลของออกซิเจน 2
อะตอม ธาตุ A จะมีมวลอะตอมสัมพัทธ์เท่าใด
......................................................................................................................................................................................
1 01 ต อม 16
......................................................................................................................................................................................
.
=
2 04 ตอม 32
เอง จาก A ก มวล 4 ะ า
......................................................................................................................................................................................
ะ
......................................................................................................................................................................................
ออ si 3 2 74
......................................................................................................................................................................................
12 ไ
......................................................................................................................................................................................
→
4
ญื๋
สั
อั
ก็
ว่
มี
ผั
หื
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
5. จงหามวลอะตอมเฉลี่ยของธาตุอิริเดียม (Ir) จากข้อมูลต่อไปนี้
ไอโซโทป มวลอะตอมของไอโซโทป ปริมาณร้อยละในธรรมชาติ
Ir – 191 191.961 37.30
Ir – 193 192.963 62.70
มวล อะตอม เฉ ย : (
197,96137.80) + G92,963X62.70)
......................................................................................................................................................................................
100
......................................................................................................................................................................................
=1
pcs
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
=141.54
......................................................................................................................................................................................
6. ธาตุซิลิคอน (Si) ที่พบในธรรมชาติมี 3 ไอโซโทป มีมวลอะตอมของแต่ละไอโซโทปเท่ากับ 27.98, 28.98
และ 29.97 โดยมีปริมาณร้อยละ 92.21, 4.70 และ 3.09 ตามลำดับ จงหามวลอะตอมเฉลี่ยของธาตุซิลิคอน
......................................................................................................................................................................................
= (7-90x92: 21/+( 28.98 4.7014 (29.9,09 x
......................................................................................................................................................................................
100
......................................................................................................................................................................................
1800.8491
......................................................................................................................................................................................
=
100
......................................................................................................................................................................................
=- 20,000
7. ธาตุเงิน (Ag) ที่พบในธรรมชาติมี 2 ไอโซโทปคือ 107Ag มีมวลอะตอมเท่ากับ 106.91 และ 109Ag พบใน
ธรรมชาติร้อยละ 48.16 ถ้าธาตุเงินมีมวลอะตอมเฉลี่ยเท่ากับ 107.87 จงคำนวณหามวลอะตอมของ 109Ag
......................................................................................................................................................................................
107
Ag 106.91 อยละ31.8 #
มวล อะตอม เฉ ย : 107.87
......................................................................................................................................................................................
2. = x อยละ 40.16 3
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
/
มวล อะตอม เฉ ย : C106.91X 57.84) +( x40.76/ 40.161 = 5,244.786
......................................................................................................................................................................................
loo X = (244.786
......................................................................................................................................................................................
107.07 : (5, 542.217) + (48.16) == 1710 0.9
......................................................................................................................................................................................
100
:มวล อะตอม ของ " Ag อ 108.9
......................................................................................................................................................................................
5,342.214 + 48. 16x = 18,78G
5
คื
ลี่
ลี่
ลี่
ร้
ร้
8. ธาตุยูโรเพียม (Eu) พบในธรรมชาติ 2 ไอโซโทปคือ 151Eu มีมวลอะตอมเท่ากับ 150.92 และ 153Eu มี
มวลอะตอมเท่ากับ 152.92 ถ้ามวลอะตอมเฉลี่ยของธาตุยูโรเพียม เท่ากับ 151.96 จงหาปริมาณร้อยละของธาตุ
ยูโรเพียมแต่ละไอโซโทป
151 E2 มวล อะตอม 130.92 If = มวล อะตอม เฉ อ 1:57.96
1%
......................................................................................................................................................................................
16,196 = 130,927 +75,292- 132.2x :"Er อยละ 98
......................................................................................................................................................................................
-96 = -2 X 133 Eu soras Sh
......................................................................................................................................................................................
&: 4/
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
6) โมล mole)
โมล คือ หน่วยบอกจำนวนอนุภาคของสารในระบบ SI
(1 mol = 6.02X 1023 / atom
7) ค่าคงตัวของอาโวกาโดร
Corimol = 6.02 4703 molecula
ค่าคงตัวของอาโวกาโดร คือ ความสัมพันธ์ของแก๊สต่างชนิดกันที่มีปริมาตรเท่ากันจะมีจำนวนโมเลกุลเท่ากัน
คือเท่ากับ 6.02 x 1023 ที่อุณหภูมิและความดันเดียวกัน raty mol = 6.02 1102
ions
8) มวลต่อโมล
มวลต่อโมล คือ 1 mol โมเลกุลของธาตุใดๆ มีมวลเท่ากับมวลโมเลกุลของสารประกอบนั้นในหน่วยกรัม และ
ประกอบด้วยอนุภาคเท่ากับ 6.02 x1023 โมเลกุล เช่น
ธาตุ มวลอะตอม มวลต่อโมล
ลิเทียม Li 6.94 6.94 x 1.66X10-24 x 6.02 x 1023 = 6.94
เหล็ก FE 55.85 55.85 x 1.66X10-24 x 6.02 x 1023 = 55.85
ทองคำ 196.97 196.97 x 1.66X10-24x 6.02 x 1023 = 196.97
โพแทสเซียม 39.10 39.10 x 1.66X10-24 x 6.02 x 1023 = 39.10
10) มวลสูตร
มวลสูตร คือ มวลต่อโมลของผลบวกของมวลอะตอมของแต่ละธาตุที่ไม่ได้อยู่ในรูปของโมเลกุล
จง หา มวลโมเล ลกร
ล ว ก:Cix2) + ( 32x7) +C16 x 41)
SO42- 6.02
x10 ไอออน
ตัวอย่างที่ 7 น้ำ (H2O) 0.5 โมล ประกอบด้วยไฮโดรเจน (H) และออกซิเจน (O) อย่างละกี่โมลและคิดเป็นอย่างละ
กี่อะตอม
osmol to
remote the
MolH =
......................................................................................................................................................................................
=i molt
......................................................................................................................................................................................
molO = smoltaO 1 Imolto
......................................................................................................................................................................................
o.
......................................................................................................................................................................................
== 0.5mol.D
......................................................................................................................................................................................
จ นวน อะตอมของ H =156.02010" atom
......................................................................................................................................................................................
0.576.02 กาล" atom
......................................................................................................................................................................................
จ นวนอะตอม ของ 0 =
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
·
ตัวอย่างที่ 8 แคลเซียมฟอสเฟต (Ca3(PO4)2) 2 โมล ประกอบด้วยแคลเซียมไอออน (Ca2+) และฟอสเฟตไอออน
3-
(PO4 ) อย่างละกี่ไอออน
......................................................................................................................................................................................
mol cart = 2 molkastonia -
could
Blackand
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
=- 6 MOIET
......................................................................................................................................................................................
2mo/
MollOu3 = CACPOGI) * -
......................................................................................................................................................................................
MOI
imOy)2)
......................................................................................................................................................................................
=- 4 mol Soy -
......................................................................................................................................................................................
GX
จ นวน ของ H = 6.02 ภา ง
......................................................................................................................................................................................
== 4 = 6.021103
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
7
อั
ำ
ำ
ำ
a (NAL
จาน วน ใน ภาค Mole -> Massfewerpower 10Inoltrearrest
E
Grace
6.024 102
กำรบ้ำน (เคมี เล่ม 2 สสวท. หน้ ำ 11)
1. จงคำนวณจำนวนโมลของสารต่อไปนี้
ข้อ สาร จำนวนอนุภาค จำนวนโมล
1.1
ฮีเลียม 1.02 × 1022 อะตอม
On: "
………………………………………………………………
5=
………………………………………………………………
0.01
………………………………………………………………
5อ
………………………………………………………………
1.2
แก๊สแอมโมเนีย 3.01 × 1025 โมเลกุล ………………………………………………………………
………………………………………………………………
0.000594668
………………………………………………………………
1.3
เหล็ก 3.61 × 1020 อะตอม ………………………………………………………………
………………………………………………………………
T = 0.16672523
………………………………………………………………
1.4 1.6607024
กำมะถัน 1 อะตอม ………………………………………………………………
………………………………………………………………
:= 1.66 102
………………………………………………………………
x
2. จงคำนวณจำนวนอนุภาคของสารต่อไปนี้
ข้อ สาร จำนวนโมล จำนวนอนุภาค หน่วย
………………………………………………………………
2.1 อาร์กอน 3.00 us = 3.00 18.00 1704
………………………………………………………………
x = 18.0 6 ถาว
………………………………………………………………
2.2 เหล็ก 8.50
23
*
57.1A x10
2 : 0.50 = =S1,17110
………………………………………………………………
………………………………………………………………
*
0.006024103
2.3 โซเดียมไอออน 0.001 =0.001 0.00662 4103
1=
………………………………………………………………
………………………………………………………………
2.4 น้ำ 5.00 %
102 30.7 ลา
………………………………………………………………
#OK = 3.00 += 30.7 x
……………………………………………………………… 18
………………………………………………………………
ยาง
8
อ้
อั้
3. โพแทสเซียมซัลเฟต (K2SO4) 0.1 โมล มีจำนวนโพแทสเซียมไอออน (K+) และซัลเฟตไอออน (SO42-) อย่างละกี่โมล
......................................................................................................................................................................................
mol Kit = 0.1MOICKISOy) =
amolk = 0.2 molK
......................................................................................................................................................................................
1 Mol ( ISOn
......................................................................................................................................................................................
Mol soy = 0.1MOICKE SOULE imolson
......................................................................................................................................................................................
1 M01 ( ke Soul
......................................................................................................................................................................................
=0.1 molsof
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
- 1อ
......................................................................................................................................................................................
=0. pinol
......................................................................................................................................................................................
1 MOI Ape(soul
O.TMO) Alt +
หา Al BOI)
......................................................................................................................................................................................
3
&Alt
......................................................................................................................................................................................
=10.05 malAlc ( 301)
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
3.MoISORY =
0.05 molAbsoul t 0.18 mol
at som =
......................................................................................................................................................................................
7 Alc (SOCI
ตรวจสอบความเข้าใจ
ให้นักเรียนเขียนสัญลักษณ์ เพื่อแสดงถึงข้อความที่ถูกต้อง และเขียนสัญลักษณ์ X เพื่อแสดงถึงข้อความที่ไม่
ถูกต้อง หน้าข้อความข้อ 1-3
% 1. สารต่างชนิดกันที่มีจำนวนโมลเท่ากันจะมีมวลเท่ากัน
I 2. สารต่างชนิดกันมีจำนวนโมลเท่ากันจะมีจำนวนอนุภาคเท่ากัน
* 3. สารต่างชนิดกันมีมวลเท่ากันจะมีจำนวนอนุภาคเท่ากัน
เพิม่ เติม
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
9
HEI C - 12 0 - 16 N214
......................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
=136
......................................................................................................................................................................................
CUISO4 · SH201 = (67.35 + 1614) + SC2+
.....................................................................................................................................................................................
32 + ( 16
.....................................................................................................................................................................................
=249.5
10
ต่
ต่
2. ฟอสฟอรัส 1 โมเลกุล มีสูตรโมเลกุลเป็น P4 ถ้ามวลโมเลกุลของฟอสฟอรัสเท่ากับ 123.88 จงหามวลอะตอมของ
ฟอสฟอรัส
97 = 123.80 มวล อะตอม ฟ อส ฟอ ส
......................................................................................................................................................................................
123.08
......................................................................................................................................................................................
P= +
9 =30.97
......................................................................................................................................................................................
มวล อะตอม ฟอสฟอ ส 2 อ 0.97
.....................................................................................................................................................................................
3. ในปี พ.ศ. 2528 นักวิทยาศาสตร์ค้นพบอัญรูปใหม่ของคาร์บอนที่เป็นโมเลกุลซึ่งมีมวลโมเลกุลประมาณ 720 และ 840
อัญรูปทั้งสองชนิดนี้มีสูตรโมเลกุลเป็นอย่างไร
720-> Ch=MX12
......................................................................................................................................................................................
720=MX12
......................................................................................................................................................................................
กะ oi 60-70 60
......................................................................................................................................................................................
030 -> Ch=nx12
.....................................................................................................................................................................................
240 = NAIL
......................................................................................................................................................................................
: น = 69.9 70717
......................................................................................................................................................................................
== 134 g/ mol
......................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
5. คำนวณจำนวนโมลของสารที่กำหนดให้ต่อไปนี้
mole = Focusadmi Castel
== 0.1 mol
11
ถื
จุ้
ร์
รั
6. สารต่อไปนี้มีจำนวนอนุภาคเท่าใด #= 0. sno ↓: 3.01 ขา molecule
8อ one :
6.1 เฮกเซน (C6H14) 43.0 กรัม ตอบ ……………………………………………………………………………..……………………….
0.5
1,9866110"
&= 0.36 no = atom mol 0.33 x =
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
7. จงคำนวณจำนวนโมลและมวลของสารต่อไปนี้
ข้อ สาร จำนวนโมล จำนวนมวล (กรัม)
7.1 ตะกั่ว 1 อะตอม
1.66520" "molab 3.74 20 gab
7.2 ฟอสฟอรัส 6.02 × 1022 อะตอม
0.1 mol P 3.1 g 9
7.3 แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์
131 CO2
1.81 × 1024 โมเลกุล 3.01 mol CO2
·
8. แก๊สไข่เน่าหรือไฮโดรเจนซัลไฟด์ (H2S) เป็นแก๊สพิษซึ่งมีข้อกำหนดว่าในอากาศ 1 ลิตร ไม่ควรมีแก๊สนี้เกิน 2.4 × 10-8 โมล
จงหามวลของแก๊สไฮโดรเจนซัลไฟด์และธาตุองค์ประกอบแต่ละชนิดในปริมาณแก๊สในอากาศ 1 ลิตร ตามข้อกำหนดนี้
มวล HIS ในอากาศ 1 - 12 air + 2.7
x 10 ·OmoP = 3 htes
......................................................................................................................................................................................
=- 87.6 200g Hall
......................................................................................................................................................................................
x
== 0.167 100g H2 3
......................................................................................................................................................................................
มวล H2 = 1 Lai) x
......................................................................................................................................................................................
=เจ ลาวgS
......................................................................................................................................................................................
=7: 60 x 10 9 S
.....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
12
ลี
อ้
9. กรดซัลฟิวริก (H2SO4) 9.8 กรัม แก๊สไฮโดรเจน (H2) 2 กรัม และแก๊สไฮโดรเจนคลอไรด์ (HCl) 36.5 กรัม สารใด
มีจำนวนโมเลกุลน้อยที่สุด
......................................................................................................................................................................................
6.028183
He 4.3 1 1 +- = 6x102
Soy 4.8g ->
1
......................................................................................................................................................................................
&0.08 1
......................................................................................................................................................................................
29. -> 2 + + + Sorno" =
6000
He
.....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
HCI 3659 - 36.5 x
35x 6.018181 = 6003 10"
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
HC1 อย ด
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
NO 2 = 14 + CBOXY
.....................................................................................................................................................................................
= 46
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
11) ความสัมพันธ์ระหว่างโมล มวล และปริมาตรของแก๊สgasi Monte เสมอ จะวเ โม ล เ า ป มาตร จง เ า น21 moll
น
า 2.27dmrnST9
บ
(273 K) Chatm)
ควรรู้ นักวิทยาศาสตร์กาหนดให้อุณหภูมิ 0 องศาเซลเซียส และความดัน 1 บรรยากาศ เป็ นอุณหภูมแิ ละความดัน
ทีภ่ าวะมาตรฐานของแก๊ส (Standard Temperature and Pressure เรียกย่อว่า STP)
2 CH4 (มีเทน)
3 H2O
16.05
18.02
0.716
0.804
the
4 Ne 20.18 0.900
จ. (NAtowild
mole = = = = =telami
13
mus tenforcinwoor 10InoltreSecret =
a
more - Grace
6.02x10
ตั
สุ
กิ
กั
กิ
ก็
ก่
ก่
ก่
ริ
น้
ตัวอย่างที่ 14 แก๊สไนโตรเจนไดออกไซด์ (NO2) จำนวน 1.51 x 1023 โมเลกุล มีมวลและปริมาตรที่ STP เท่าใด
④
mole: rooster #
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
(h)
=- 0.25 mol.
......................................................................................................................................................................................
↳
neE.
↳
.....................................................................................................................................................................................
Mass = 0.23x 14+( 162) 4
v = 0.23122.4 dmin St
.....................................................................................................................................................................................
= 0.2546
=: 11.5
I =3.6 dm" sti
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
กำรบ้ำน (เคมี เล่ม 2 สสวท. หน้ ำ 24)
1. เปรียบเทียบจำนวนโมลของแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) และแก๊สไฮโดรเจน (H2) ที่มีปริมาตร 5.6 มิลลิลิตร ที่ STP
-
....................................................................................................................................................................................
S
(82 = = = = 0.00002Smoke
......................................................................................................................................................................................
22. 4
......................................................................................................................................................................................
Hi x200 - = 0.00025 mokc
......................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
2. คำนวณมวล โมล จำนวนอนุภาค และปริ M
มาตรที่ STP ของสารต่อไปนี้ จาก -
↳
M
ข้อ แก๊ส มวล (g) โมล (mol) จำนวนอนุภาค (โมเลกุลหรืออะตอม) ปริมาตรที่ STP (L)
จา
2.1 โอโซน (O3) 2.40 กะ tamol N = 0.05 x 6.02 สาว" = 0.301
1022
= 3.01
102 V= 0,05X22.7
= 1.72
den:
2.2 คลอรีน (Cl2) 2.40 0.02
= 0.072
-
จาก D: #
......................................................................................................................................................................................
Hit
D- GO
.....................................................................................................................................................................................
=3x22:
=- 67.3
=1.43
.....................................................................................................................................................................................
14
ที่
Moleen
Mass=> m Number of
particle Cwol
s
1 u a uń▇
u (dm ) sTP
A 22. dm
o
H=
periore = #: .
Mote
n
LA
d 6.02 X 10a
)Ll.
40.79 / mol
......................................................................................................................................................................................
M=
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
6. คำนวณมวลโมเลกุลของแก๊สชนิดหนึ่งซึ่งมีมวล 0.74 กรัม และมีปริมาตร 340.0 มิลลิลิตร ที่ STP
....................................................................................................................................................................................
M
V
-
......................................................................................................................................................................................
#W =
22.4
-
......................................................................................................................................................................................
:
......................................................................................................................................................................................
LEE = 48.75 g / moll
.....................................................................................................................................................................................
MW =
.....................................................................................................................................................................................
12) สูตรเคมี คือ สัญลักษณ์ที่เขียนแทนธาตุและสารประกอบ โดยแสดงชนิดและอัตราส่วนของธาตุที่เป็น
องค์ประกอบ
#: 2:16:
2
15
ฮี
ยู
มี
มี
ฮี
ป็
ซึ่
นื่
ลั
ทั้
ลี
ลี
ค์
ว่
ว่
น่
กุ
e
1 (empirical formula)
enau
2. a (molecular formula)
ง
1 a D an
3. (structural formula)
a
n
N CH ă
H H H H H H
ตัวอย่างที่ 15 เมื่อเผากํามะถัน (S) กับโลหะทองแดง (Cu) จะได้ผลิตภัณฑ์เป็นสารประกอบคอปเปอร์ (II) ซัลไฟด์
(CuS) ดังสมการ Cu(s) + S(s) CuS(s) ซึ่งมวลของกํามะถัน (S) กับโลหะทองแดง (Cu) แสดงดังตาราง
ที่กำหนดให้ จงหาอัตราส่วนโดยมวล และโดยโมลของโลหะทองแดงต่อมวลของกํามะถันมีค่าเท่าใด และมีค่าเฉลี่ย
เท่าใด (ทาง Cm
อัตราส่วนโดยมวล อัตราส่วนโดยโมล
การทดลองที่ มวล Cu(s) มวล S(s) มวล CuS(s)
Cu : S Cu : S
1 1.0 0.5 1. 5 1.0 ะ 0.52 ะ 1 0.0เรา :O 01 5 61 % - .
. _
i¥ 63.55
-
.....................................................................................................................................................................................
32
00 [4% 0.0313 0.0416 ะ 0.0468 0.062% 0.0625
......................................................................................................................................................................................
0-0 1st :O 15 6 .
อ
......................................................................................................................................................................................
↳÷
.....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
0.0771 :O -0781
|
2 64 ะ 1.761.5 ะ 1
? ะ ¥ 1 1ะ 1
อ 11:01
......................................................................................................................................................................................
.
ะ
......................................................................................................................................................................................
② Mg :O
.
.....................................................................................................................................................................................
4 ะ 1. 16 2.42¥ 1.616 1. § ะ 1
÷ 1ะ1
0 % อ เอา ะ
......................................................................................................................................................................................
2
# ±
.
......................................................................................................................................................................................
l๚ น ย ขน ตา ง
G) Md =
MW คง i. รมว
16
ส่
ชิ
ทั่
ำ
ำ
ฏื๋
ญ่
ตัวอย่างที่ 17 คาร์บอน (C) 1.20 กรัม ทำปฏิกิริยาพอดีกับแก๊สออกซิเจน (O2) 3.20 กรัม ได้แก๊สไม่มีสีชนิดหนึ่ง
แก๊สชนิดเดียวกันนี้สามารถเตรียมได้จากปฏิกิริยาระหว่างกรดไฮโดรคลอริก (HCl) กับแคลเซียมคาร์บอเนต
(CaCO3) ซึง่ วิเคราะห์แล้วพบว่าแก๊สที่เกิดขึ้น 100 กรัม ประกอบด้วยคาร์บอน 27.25 กรัม ข้อมูลเหล่านี้เป็นไปตาม
กฎสัดส่วนคงที่หรือไม่ เพราะเหตใด
......................................................................................................................................................................................
/ I
:City
......................................................................................................................................................................................
#
:If
......................................................................................................................................................................................
#
.....................................................................................................................................................................................
12
......................................................................................................................................................................................
2.27 : 2:22
0.1.0.7
......................................................................................................................................................................................
I
:
1: 1 %
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
·
/
/
.....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
ตัวอย่างที่ 18 ในการเผาเหล็ก (Fe) 11.17 กรัม กับ กำมะถัน (S) 9.00 กรัม พบว่ามีกำมะถันเหลืออยู่ 2.59 กรัม
จงคำนวณอัตราส่วนโดยมวล และอัตราส่วนโดยโมลของสารประกอบที่เกิดขึ้น
......................................................................................................................................................................................
โดยมวล 11.17: 9- 2.59
......................................................................................................................................................................................
11: 77: 6.47
......................................................................................................................................................................................
1.77: 1
......................................................................................................................................................................................
โดยโม 1.54:
......................................................................................................................................................................................
จ
I
50 32
......................................................................................................................................................................................
0.0 3:0.02
......................................................................................................................................................................................
1: 1
......................................................................................................................................................................................
ตัวอย่างที่ 19 โซเดียม (Na) 2.30 กรัม ทำปฏิกิริยาพอดีกับแก๊สคลอรีน (Cl2) 3.55 กรัม เกิดเป็นเกลือโซเดียมคลอ
ไรด์ ถ้านำเกลือโซเดียมคลอไรด์ 2.92 กรัม มาทำให้สลายตัวจะได้โซเดียมและแก๊สคลอรีนอย่างละกี่กรัม
......................................................................................................................................................................................
2.92 Nadex isMarch =
lily
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
2.92 Nallt 3 = 1.75
.....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
อา หา มวล ธา อง ประกอบ ก ว ใน CplizOg
เรอบลาTH:troopspropre
มา et
17
ตั
ทุ
ค์
ตุ
16) ร้อยละโดยมวล คือ อัตราส่วนโดยมวลของธาตุองค์ประกอบในสารประกอบแสดงในรูปของร้อยละโดยมวล
/
......................................................................................................................................................................................
1
O
= ettle roo
=100
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
== 17.27 = 2.71
.....................................................................................................................................................................................
กำรบ้ำน (เคมี เล่ม 2 สสวท. หน้ ำ 30)
1. ฟอร์มาลดีไฮด์ประกอบด้วยธาตุคาร์บอน (C) ไฮโดรเจน (H) และออกซิเจน (O) มีสมบัติเป็นแก๊สพิษที่มีกลิ่นฉุน
ใช้มากในอุตสาหกรรมพลาสติกและการดองสัตว์ ถ้าฟอร์มาลดีไฮด์ 300 กรัม มีคาร์บอนและไฮโดรเจนเป็น
องค์ประกอบ 120 กรัม และ 20 กรัม ตามลำดับ จงคำนวณร้อยละโดยมวลของธาตุองค์ประกอบแต่ละชนิดใน
ฟอร์มาลดีไฮด์
......................................................................................................................................................................................
อยละโดน มวจ C = #x100
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
= 40 %
20
อยละ โดย มวล H = _ # 100=6.71
......................................................................................................................................................................................
300
......................................................................................................................................................................................
อยละ โดยมวล 100_48 - 6.7=93.3%
......................................................................................................................................................................................
0 -
......................................................................................................................................................................................
2. จงคำนวณมวลเป็นร้อยละของธาตุแต่ละชนิดในสารต่อไปนี้
2.1 พารา-ไดคลอโรเบนซีน (C6H4Cl2) ซึ่งเป็นส่วนผสมหนึ่งของลูกเหม็น
ธาตุ จำนวนโมลอะตอมของ มวลของธาตุ (g) ร้อยละโดยมวล
องค์ประกอบ ธาตุใน 1 โมลของสาร
C ( 72 49,02
H · % 2.73
Cl 70.9 48. 2
18
ร้
ร้
ร้
ร้
ร้
2.2 ทิน (II) ฟลูออไรด์ (SnF2) ซึ่งเป็นส่วนผสมของยาสีฟันบางชนิด
ธาตุ จำนวนโมลอะตอมของ มวลของธาตุ (g) ร้อยละโดยมวล
องค์ประกอบ ธาตุใน 1 โมลของสาร
Sn I 118.719 75.75 %)
F 2 14.251
389
3. จงคำนวณมวลเป็นกรัมของออกซิเจนในแร่ควอตซ์ (SiO2) และหินปูน (CaCO3) อย่างละ 1.00 กิโลกรัม
......................................................................................................................................................................................
มวล อใน
SiO, IRg
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
2 16
== 1000 = 80.00 *
%
=
=532,6
.....................................................................................................................................................................................
1
......................................................................................................................................................................................
มวล 0 ใน CaCO, 1kg
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
B ↳
Ca ( 03 < ... - * - =479, 6
.....................................................................................................................................................................................
== 1000 % 1
4. สารตัวอย่าง 0.500 กรัม ประกอบด้วยธาตุคาร์บอน (C) ไฮโดรเจน (H) และออกซิเจน (O) เมื่อเผาไหม้อย่าง
สมบูรณ์ พบว่าเกิดแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) 0.687 กรัม และไอน้ำ (H2O) 0.140 กรัม จงคำนวณร้อยละโดย
มวลของคาร์บอน ไฮโดรเจน และออกซิเจนในสารตัวอย่าง
อย จะ โดย มวล ของ ( ใน สาร 8,500
g
.....................................................................................................................................................................................
มวล ( ใน CO2
......................................................................................................................................................................................
mollow Imo1
0.687g CO2 + 44.01 gCO2 a IMOICOL x 12.0191 = 0.187 (
.....................................................................................................................................................................................
emolC
......................................................................................................................................................................................
อยละโดย มวล =OTOFg 100 =37.4
......................................................................................................................................................................................
x
อยละโกย มวล # ใน สาร
......................................................................................................................................................................................
0.500
9
70g H2 0
OOISE
9
โดย มวล =
.....................................................................................................................................................................................
อยละ =100 =3...
อย ละ โดย มวล ของ สาร อน 0.soog
อ 00-
1
.....................................................................................................................................................................................
17.4- 3.14 =59. S
19
คื
ส้
ร้
ร้
ร้
ร้
MM
mote = g n
G
Cn >
s a
a en un ne uen▇
n au nC.nl/-:n0
n (mole ratio) 1 a hena i nn
u f an ia I
an m n na
t na r ene
= ( a), n
= I. 2, 3.
(.
C ตร อ าง ) 8:54
40.9 2:45 ร4
ตรโมเล ล ( ตร อ าง าย1 n
.
H 806
=
= GH 40 แ
=
12 1 16 =
,
ต โมเล ล
3.4 1:45 8 (มวล ตรอ าง าย) n
= :3 .
4 0625
-
_
× 3 i 3.0033 : 4. 033 77 :3
-0 1 76 =
[112 3) แ× 41+(3×16) ]
176 × +
=
ก
176 = ( 88J n
กะ 2
พ๊มุ
สู
สู
พิ
สู
สู
สู
สู
ง่
สู
สู
ง่
สู
ง่
ย่
ย่
ริ
ย่
ย่
ร์
ถั
กุ
กุ
กุ
กุ
n n
e e
n on a u v E C)12 n la E )
0.2 n u a u (O) 1.6 n g uns i
a a 60 w C. H :O
อ าง าย
|
¥ :# c Hzo
:|
=
aioii
'
41 ตรโมเล ล 60 =
¢ Hsd ตรโมเล ล
÷ 0.7 1 ะ 2 : 1
¢12 1) ①✗ 27+(16×1)]
¢
60 = × +
n
=
④ Hz 0 ) 2
°
60=30 ก = Cz Hq 2
ก= 2
D n As 65.2% u 0 34.8% T n i a
230 on▇ = 75 0 = 16)
.As0. v. A , 03 . A , 04 A5, 05
¥ :3÷ -
0.86933333:21 75
÷ 0.86933333 i 1 ะ 2.501917 19
× 2 i 2 ะ 5.00383938
2 :$
AS 205
สู
หุ๋
ง่
สู
ำ
ย่
กุ
กุ
ตัวอย่างที่ 22 จงหาสูตรโมเลกุลและสูตรเอมพิริคัลของสารที่กำหนดให้ในตาราง
สาร สูตรโมเลกุล สูตรเอมพิริคัล
น้ำ He 0 It2 0
กรดไฮโดรคลอริก HCI #21
โพรพีน Cy H6 CH2
ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ HLO 2 HO
กรดแอซีติก CH 3200 H CHSC00H
กลูโคส Cott1200 CH2 0
โพแทสเซียมไนเทรต KNO3 KNO3
โพแทสเซียมเปอร์แมงกาเนต KMnOy KMnO4
แมกนีเซียมซัลเฟต My SOy MySOy
ตัวอย่างที่ 23 คำนวณสูตรเอมพิริคัลของสารที่ประกอบด้วยร้อยละโดยมวลของธาตุองค์ประกอบ ดังนี้
ข้อ ร้อยละโดยมวลของธาตุองค์ประกอบ
โพแทสเซียม (K) คลอรีน (Cl) ออกซิเจน (O)
1.1 43.18 39.15 17.67
1.2 31.90 28.93 39.17
1.3 28.22 25.59 46.19
17.67
โมล (mol)
<18 - 1101990191
=
39,15
35.45
&
1.10437276 17.6 7
=
หารด้วยเลข 1 1.00000239
0.99997779
จำนวนน้อย =I
=- 1
ที่สุด
สูตรเอมพิริคัล ACPO
20
1.2 โพแทสเซียม (K) คลอรีน (Cl) ออกซิเจน (O)
31.90 28.93 39.17
มวล (g) 31.90 28.93 39.17
โมล (mol) 39.17
sina.tt
90ne
1
อ 81 60 7 898
=
2 448125
=
0-81585678 = ..
หารด้วยเลข
จำนวนน้อย 1 1.000 27 3.00068
1 =3
ที่สุด
=
สูตรเอมพิริคัล KC 103
¥
ราก
ะ oits
=
0.6า 93งงงง
1
จำนวนน้อย แวมามะ
0 แ 93
-
ที่สุด
ทำให้เป็น 5 6.05489775
เลขจำนวนเต็ม
สูตรเอมพิริคัล Ps 06
21
หื
หื๊
งึ้
กำรบ้ำน (เคมี เล่ม 2 สสวท. หน้ ำ 40)
1. สารประกอบชนิดหนึ่งประกอบด้วยธาตุคาร์บอน (C) ไฮโดรเจน (H) และออกซิเจน (O) เท่านั้น จากการวิเคราะห์พบว่า
มีคาร์บอนร้อยละ 48.83 และไฮโดรเจนร้อยละ 8.12 โดยมวล จงหาสูตรเอมพิริคัลของสารประกอบนี้
+6
12 =2,690625
3.01788618
หารด้วยเลขจำนวน 1.5 1234998
I
ทำให้เป็น
6 2
-
เลขจำนวนเต็ม 3
สูตรเอมพิริคัล C, H 602
......................................................................................................................................................................................
#: 0.46
#
หารด้วยเลขจำนวนน้อย 2,13
is :
1. 0 -
0.4
=3.
0.13
ที่สุด
สูตรเอมพิริคัล C He
22
มี
มี
มี
มี
3. สารประกอบชนิดหนึ่งประกอบด้วยกำมะถัน (S) และไนโตรเจน (N) เท่านั้น ถ้าสารประกอบนี้มีกำมะถันเป็น
องค์ประกอบร้อยละ 69.60 โดยมวล และมีมวลโมเลกุลเท่ากับ 184 จงหาสูตรโมเลกุลของสารประกอบนี้
To
-
N
3 0.4
2.17091951 -> = 2.77 142857
1Y
สูตรเอมพิริคัล & #
......................................................................................................................................................................................
ตรโมเล ล
....................................................................................................................................................................................
มวลโมเล ล C : MURSNIIท
......................................................................................................................................................................................
104 = / 6) ก
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
4
M=
16
=1.78125
=5,3583334 3
หารด้วยเลขจำนวน 5.35833333
1.7 0125 =- 3.00 878713
7.2
- :4.04210326
2. 8S
-
1.78725
=1
น้อยที่สุด 1.78125
ทำให้เป็น 3 % %
เลขจำนวนเต็ม
สูตรเอมพิริคัล CCsHyOlc = C6H882
หา ตรโมเล ล
......................................................................................................................................................................................
ตรโมเล ตร ล)
ละ เอม
....................................................................................................................................................................................
ก
1127): ( Cy Hy 0)
......................................................................................................................................................................................
n
( GENSI +
CAY) + 1).
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
23
สู
สู
พิ
สู
กุ
สู
ทั
ศิ
กุ
กุ
กุ
7. แก๊สชนิดหนึ่งประกอบด้วยคาร์บอน (C) ร้อยละ 79.89 และไฮโดรเจน (H) ร้อยละ 20.11 โดยมวล และมีความ
หนาแน่น 1.34 กรัมต่อลิตร ที่ STP จงหาสูตรโมเลกุลของแก๊สนี้
C H
mass 79. 8
79. Ol
mole <- = 6.6375 :20.11
1. L
%
1 7,02663
( I
twee ( MNissan (
หา มวลโมเล ล = MUL
CCH3In
......................................................................................................................................................................................
El
a. 30 = C12+3) U
....................................................................................................................................................................................
M=2
......................................................................................................................................................................................
C2HG
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
1. จงตอบคำถามต่อไปนี้
1.1 12C มีมวลอะตอมในหน่วยของหน่วยมวลอะตอม (u) และกรัม และมวลอะตอมสัมพัทธ์เป็นเท่าใด
......................................................................................................................................................................................
2 มวล อะตอม = 1287 1.66 AiORhy
....................................................................................................................................................................................
10
......................................................................................................................................................................................
=2
x10 g
......................................................................................................................................................................................
มวลอง ตอม ม ท 12
......................................................................................................................................................................................
1.2 คาร์บอนมีมวลอะตอมเฉลี่ยเป็นเท่าใด
12.02
......................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
1.3 มวลอะตอม มวลอะตอมสัมพัทธ์ และมวลอะตอมเฉลี่ย เหมือนและต่างกันอย่างไร
เ น าของ แ ละไอโซ โกม
......................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
24
สั
ค่
ป็
ต่
มี
พั
ธ์
กุ
2. สารละลายในข้อใด มีมวลมากที่สุด
ข้อ ส่วนผสมของสารละลาย มวล
สารเคมี น้ำ
2.1 HCl 0.500 mol 10.0 mL 20. 29
....................................................................................................................................................................................
มวล Na จ นวนอะ atom
......................................................................................................................................................................................
ถอน : 1.23 สา ล"
25
ที่มี
จึ
มี
ำ
ำ
ริ
6. ตะกั่ว (Pb) มีมวลอะตอม 207.2 มีความหนาแน่น 11.4 กรัมต่อมิลลิลิตร จงคำนวณ
6.1 ปริมาตรของตะกั่ว 1 โมล
1mol -27Apr10.2
3
......................................................................................................................................................................................
ML3b/modae
....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
6.2 ปริมาตรของตะกั่ว 1 อะตอม
①61 mo) = 602 0 aton = 10.2 ML
......................................................................................................................................................................................
+ Imolth
96 latom= 10.2mLPb
flators -3.02X10 " MLPB
....................................................................................................................................................................................
imolab 6,02x10%atomPh
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
7. แอมเฟตามีน (amphetamine) มีสูตร C9H13N มีความหนาแน่น 0.949 กรัมต่อมิลลิลิตร จงคำนวณ
7.1 จำนวนโมลของแอมเฟตามีน 6.75 กรัม
MW = ( 912) + C13KSTCTHAI
......................................................................................................................................................................................
=135.23 g/ mal
....................................................................................................................................................................................
Imol CgHisN = 0.05 mo CgHesN
not แอ มเฟ ตา น =
6.75yCgHIN =
......................................................................................................................................................................................
135.239 Catec
N
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
7.2 ปริมาตรของแอมเฟตามีน 1.25 โมล
1.2s mol C gHas N = 135239CgHIN 1MLCHLYN = 170ML CgHIN
......................................................................................................................................................................................
1mol CgHisN
....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
7.3 จำนวนอะตอมของธาตุองค์ประกอบในแอมเฟตามีน 18.04 กรัม
......................................................................................................................................................................................
CHIDN = 9 +17+1 = 22 atom
....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
CaHee N = 6.02คาล"molecule (gt N = 29OM
18.04 9 Cy Hp N = Imol C9ACNN = 103x10
......................................................................................................................................................................................
135.239Cd the N MMOICgHey N
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
8. ธาตุ A จำนวน 0.500 โมล ทำปฏิกิริยาพอดีกับแก๊สคลอรีน (Cl2) 16.8 ลิตร ที่ STP เกิดเป็นสารประกอบ B
เพียงอย่างเดียว จำนวน 0.500 โมล ถ้ากำหนดให้สารประกอบ B มีมวลต่อโมลเท่ากับ 133.33 กรัม จงคำนวณมวล
ต่อโมลของอะตอมธาตุ A
......................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
26
มี
smalC2
......................................................................................................................................................................................
molClc = 1610 LC = = = 0.730molel
......................................................................................................................................................................................
22.42 Ch2
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
0.3 molBAB
20.3 mol 1)+ 0.7 smolClur, wo 93 =
......................................................................................................................................................................................
A
1molB
....................................................................................................................................................................................
มวล 27.0 g/ mol
......................................................................................................................................................................................
Ag =
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
9. เมื่อสาร Z 15.0 กรัม กลายเป็นไอหมดจะมีปริมาตร 5.6 ลิตร ที่ STP มวลโมเลกุลของสาร Z มีค่าเท่าใด
......................................................................................................................................................................................
5. เ
12. 4
......................................................................................................................................................................................
2,700 = 9.06 CHOR 1201
....................................................................................................................................................................................
181 = 123.4
......................................................................................................................................................................................
=6. 86
......................................................................................................................................................................................
:: คะ 7
......................................................................................................................................................................................
:. Mg S8y. TH , O
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
27
ร้
ด้
กุ
18) สมการเคมี คือ การอธิบายการเปลี่ยนแปลงของสารที่เป็นสูตรเคมีและสัญลักษณ์แบบสั้นและเข้าใจง่าย เช่น
ประโยคข้อความ ผงฟู หรือโซเดียมไฮโดรเจนคาร์บอเนตทำปฏิกิริยากับสารละลายแอซิติกได้สารละลายโซเดียมแอ
ซิเตต แก็สคาร์บอนไดออกไซด์และน้ำ
สมการข้อความ โซเดียมไฮโดรเจนคาร์บอเนต + แอซิติก โซเดียมแอซิเตต + แก็สคาร์บอนไดออกไซด์ + น้ำ
สมการเคมี NaHCO3 (s) + CH3COOH (aq) CH3COONa (aq) + CO2 (g) + H2O (l)
ปฏิ กิริยำเคมีพื้นฐำนที่ต้องทรำบ
1. โลหะ + กรด เกลือของโลหะ + แก๊สไฮโดรเจน
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
2. กรด + สารประกอบคาร์บอเนตหรือสารประกอบไฮโดรเจนคาร์บอเนต เกลือชนิดใหม่ + น้ำ + แก็ส CO2
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
3. เผาสารประกอบคาร์บอเนต สารประกอบออกไซด์ + แก็ส CO2
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
4. เผาสารประกอบไฮโดรเจนคาร์บอเนต สารประกอบคาร์บอเนต + น้ำ + แก็ส CO2
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
5. เผาสารประกอบไนเตรต สารประกอบออกไซด์ + แก็ส NO2 + แก็ส O2
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
6. น้ำปูนใส (Ca(OH)2) + แก็ส CO2 หินปูน (CaCO3) + น้ำ
28
ไม่สมบูรณ์ ; สารประกอบไฮโดรคาร์บอน (CxHyOz) + ออกซิเจน น้ำ + แก็ส CO + C (เขม่า)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
19) การดุลสมการ คือ การทำให้จำนวนอะตอมของธาตุก่อน และหลังการทำปฏิกิริยามีจำนวนที่เท่ากัน
ตัวอย่าง จงดุลสมการเคมีต่อไปนี้
• ……..C2H6(g) + ……..O2(g) ……..CO2(g) + ……..H2O(g)
29
20) กฎทรงมวล คือ มวลของสารก่อนเกิดปฏิกิริยาเท่ากับมวลของสารหลังเกิดปฏิกิริยา
ตัวอย่าง สาร A 3 กรัม ทําปฏิกิริยาพอดีกับสาร B 5 กรัม เกิดสาร C และสาร D พบว่ามีสาร C เกิดขึ้น 2.5 กรัม
จะเกิดสาร D ทั้งหมดกี่กรัม
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
21) การคำนวณปริมาณสารในปฏิกิริยาเคมีหลายขั้นตอน
ตัวอย่าง จงดุลสมการเคมีของปฏิกิริยาย่อยพร้อมทั้งเขียนและดุลสมการคมีของปฏิกิริยารวมต่อไปนี้
1) ปฏิกิริยา (1) ……NO(g) ……N2O2(g)
ปฏิกิริยา (2) ……N2O2(g) + ……O2(g) ……NO2(g)
ปฏิกิริยารวม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
2) ปฏิกิริยา (1) ……N2(g) + ……O2(g) ……NO(g)
ปฏิกิริยา (2) ……NO(g) + ……Cl2(g) ……NOCl(g)
ปฏิกิริยารวม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
3) ปฏิกิริยา (1) ……Na2O2(s) ……Na(l) + ……O2(g)
ปฏิกิริยา (2) ……Na(l) + ……O2(g) ……Na2O(s)
ปฏิกิริยารวม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
4) ปฏิกิริยา (1) ……CO(g) + ……H2(g) ……CH3OH(g)
ปฏิกิริยา (2) ……CO2(g) + ……C(s) ……CO(g)
30
ปฏิกิริยารวม ...............................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
5) ปฏิกิริยา (1) ……HBr(g) + ……O2(g) ……HOOBr(g)
ปฏิกิริยา (2) ……HOOBr(g) + ……HBr(g) ……HOBr(g)
ปฏิกิริยา (3) ……HOBr(g) + ……HBr(g) ……H2O(g) + ……Br2(g)
ปฏิกิริยารวม ...............................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
ตัวอย่าง วิธีการกำจัดแก๊สซัลเฟอร์ไดออกไซด์วิธีหนึ่งทำได้โดยใช้ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ทำปฏิกิริยาเคมีกับแคลเซียม
ออกไซด์ ซึ่งได้จากการเผาหินปูน ปฏิกิริยาเคมีที่เกิดขึ้นเขียนแสดงได้ดังนี้
CaCO3(s) CaO(s) + CO2(g) .....(1)
CaO(s) + SO2(g) CaSO3(s) .....(2)
เมื่อใช้หินปูนหนัก 1.35 × 103 กิโลกรัม จะมีแก๊สซัลเฟอร์ไดออกไซด์ปริมาตรกี่ลิตรที่ STP
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
ตัวอย่าง ซิลิคอนที่ใช้ในชิ้นส่วนของอุปกรณ์คอมพิวเตอร์มีขั้นตอนการผลิตเพื่อให้ได้ซิลิคอนบริสุทธิ์ดังสมการ
(สมการเคมียังไม่ดุล)
SiO2(s) + C(s) Si(s) + CO(g) .....(1)
Si(s) + Cl2(g) SiCl4(l) .....(2)
SiCl4(l) + H2(g) Si(s) + HCl(g) .....(3)
ถ้าต้องการซิลิคอน 100.0 กิโลกรัม จะต้องใช้คาร์บอนในการผลิตกี่กิโลกรัม
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
31
22) สารกำหนดปริมาณ คือ สารตั้งต้นที่ทำปฏิกิริยาหมดก่อนสารอื่น
ตัวอย่าง แคลเซียมคาร์บอเนตทำปฏิกิริยากับกรดไฮโดรคลอริก ดังนี้ (สมการเคมียังไม่ดุล)
CaCO3(s) + HCl(aq) CaCl2(aq) + H2O(l) + CO2(g)
เมื่อใช้แคลเซียมคาร์บอเนต 50.0 กรัม ทำปฏิกิริยากับกรดไฮโดรคลอริก 0.500 โมล จะเกิดแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์
กี่ลิตร ที่ STP
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
ตัวอย่าง จากปฏิกิริยาเคมี 2H2S(g) + SO2(g) 3S(s) + 2H2O(l)
ถ้าผสมแก๊สไฮโดรเจนซัลไฟด์และแก๊สซัลเฟอร์ไดออกไซด์อย่างละ 5.00 กรัม เมื่อปฏิกิริยาเคมีเกิดอย่างสมบูรณ์จะ
เหลือสารใด และเหลืออยู่กี่กรัม
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
32
ตัวอย่าง ถ้านำแก๊สไฮโดรเจน 30.0 ลิตร มาทำปฏิกิริยากับแก๊สไนโตรเจน 20.0 ลิตร จะเกิดแก๊สแอมโมเนีย (NH3)
มากที่สุดกี่โมล ที่ STP
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
ตัวอย่าง ผสมสารละลายกรดเกลือเข้มข้น 1.50 โมลต่อลิตร ปริมาตร 25.0 มิลลิลิตร กับสารละลายโซเดียมไฮดรอก
ไซด์เข้มข้น 0.800 โมลต่อลิตร ปริมาตร 40.0 มิลลิลิตร ปฏิกิริยาที่เกิดขึ้น เขียนแสดงได้ดังนี้
HCl(aq) + NaOH(aq) NaCl(aq) + H2O(l)
จงตอบคำถามต่อไปนี้
• สารใดเป็นสารกำหนดปริมาณ
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
• เมื่อปฏิกิริยาสิ้นสุดจะได้สารละลายโซเดียมคลอไรด์กี่โมลต่อลิตร
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
33
23) ผลได้ตามทฤษฎี คือ ปริมาณของผลิตภัณฑ์ที่คำนวณได้จากสารกำหนดปริมาณตามสมการเคมี
ผลได้จริง คือ ปริมาณของผลิตภัณฑ์ที่เกิดขึ้นจริง
ผลได้ร้อยละ คือ ประสิทธิภาพของการทำปฏิกิริยา สามารถหาได้จาก
ผลได้ร้อยละ = [ผลได้จริง (กรัมหรือโมล) / ผลได้ตามทฤษฎี (กรัมหรือโมล)] x 100
35