2.

สารละลาย (Solution)
2.2 การเตรียมสารละลาย

2.2.1 เตรียมจากสารบริสุทธิ์

2.2.2 เตรียมจากการเจือจางสารละลายเดิม

2.2.3 เตรียมโดยการผสมสารละลายที่มีความเขมขนแตกตางกันเขาดวยกัน

55
2. สารละลาย (Solution)
ขอควรรูเกี่ยวกับสารละลาย

56
2. สารละลาย (Solution)
2.2.1 เตรียมจากสารบริสุทธิ์ มีขั้นตอนคือ
1) คํานวณหาปริมาณสารที่ตองการ
2) ชั่งสารตามที่คํานวณได (กรณีที่สารเปนของแข็ง) ถาเปนของเหลวอาจใชวิธีการตวง
3) นําสารที่ไดเทลงในขวดปรับปริมาตรที่มีขนาดเทากับปริมาตรที่ตองการเตรียม จากนั้น
เติมน้ํากลั่นในจํานวนที่พอจะใหสารละลายละลายหมด แลวจึงปรับปริมาตรจนกระทั่งของเหลวอยูตรงกับขีดบอก
ปริมาตร ปดจุกและเขยาจะไดสารละลายตามความเขมขนและปริมาตรตามที่ตองการ
4) เก็บสารละลายที่ไดใสขวดที่เหมาะสม ปดฝาขวดและปดฉลากชื่อสาร สูตรของสาร
ความเขมขน วันที่เตรียมสารละลาย
การคํานวณ ในการคํานวณสามารถคํานวณได 2 วิธีคือ
1) ใชการเทียบสัดสวน
2) ใชสูตรคํานวณ เมื่อ n = จํานวนโมลของตัวถูกละลาย (mol)
g = มวลของตัวถูกละลาย (กรัม)
g CV
n= = M= มวลโมเลกุลของตัวถูกละลาย (g/mol)
M 1000
V = ปริมาตรของสารละลาย (cm3)
C = ความเขมขนของสารละลาย (mol/l) 57
2. สารละลาย (Solution)
Ex 48 จงเตรียมสารละลาย NaOH เขมขน 2 mol/l Ex 49 ถามี Pb(NO3)2 3.31 g ตองการเตรียม Pb(NO3)2
จํานวน 100 cm3 ที่มคี วามเขมขน 0.4 mol/l จะไดปริมาตรกี่ cm3

Ex 50 นําสารชนิดหนึ่งมา 112 กรัม ละลายในน้ําจน Ex 51 จงอธิบายวิธีการเตรียมสารดังนี้

ไดปริมาตร 440 cm3 สารละลายจะมีความเขมขน 5 1) วิธีเตรียมสารละลาย Ag(NO3) 0.1 mol/l ปริมาตร 250
mol/l สารดังกลาวนาจะเปนสารชนิดใด (ก. NaOH cm3 จากผลึก Ag(NO3)
ข. KOH ค. NaCl ง. MgCl2) 2) วิธีเตรียมสารละลาย Ag(NO3) 0.025 mol/l ปริมาตร
500 cm3 จากสารละลายที่เตรียมไดในขอ 1)

58
2. สารละลาย (Solution)
2.2.2 การเตรียมสารละลายโดยการนําสารละลายเดิมมาเจือจางลง การเตรียมสารละลายโดยวิธีนี้มีลําดับ
การเตรียมดังนี้

1) คํานวณหาปริมาตรสารละลายเดิมที่ใช
2) ใชปเปตตดูดสารละลายเดิมที่ไดจากการคํานวณในขอที่ 1)
3) เติมน้ํากลั่นจนมีปริมาตรครบตามที่ตองการ ปดจุก เขยา จะไดสารละลายใหมที่มีความเขมขน
และปริมาตรตามทีต่ องการ

การคํานวณ ทําได 2 วิธี คือ

1) ใชวิธีเทียบ คํานวณหาจํานวนโมลของตัวถูกละลายในสารละลายที่จะเตรียมแลวใช
จํานวนโมลที่ไดคํานวณหาปริมาตรของสารละลายเดิม และปริมาตรของน้ําที่ตองเติม
2) การใชสูตร

59
2. สารละลาย (Solution)
การคํานวณ

60
2. สารละลาย (Solution)
Ex.52 ถาตองการเตรียมสารละลาย Pb(NO3)2 0.05 mol/l ปริมาตร 100 cm3 จากสารละลาย Pb(NO3)2
เขมขน 0.2 mol/l
1. จะตองใชสารละลาย Pb(NO3)2 0.2 mol/l ปริมาตรเทาใด
2. สารละลายที่เจือจางแลวมี Pb(NO3)2 ละลายอยูกี่กรัม

61
2. สารละลาย (Solution)
Ex.53 ถามี BaCl2 2.08 กรัม ตองการเตรียมสารละลายเขมขน 0.05 mol/l ปริมาตร 400 cm3
1. จะสามารถเตรียมไดหรือไม เพราะเหตุใด
2. จะเตรียมสารละลายเขมขน 0.05 mol/l ไดปริมาตรมากที่สุดเทาใด

62
2. สารละลาย (Solution)
Ex.54 จงคํานวณหาปริมาตรของสารละลายเริ่มตน ที่ตองนํามาใชในการเตรียมสารละลายตอไปนี้
1. เตรียมสารละลายกรดไฮโดรคลอริก (HCl) 6 mol/l ปริมาตร 500 cm3 จากสารละลายกรด
ไฮโดรคลอริก 12 mol/l
2. เตรียมสารละลายกรดไนตริก (HNO3) 1 mol/l ปริมาตร 100 cm3 จากสารละลาย HCl 16 mol/l

63
2. สารละลาย (Solution)
Ex.55 นําสารละลาย HNO3 เขมขน 0.1 mol/l มา 100 cm3 ผสมกับสารละลาย HNO3 เขมขน 0.4 mol/l
จํานวน 400 cm3 แลวเติมน้ําลงไป 500 cm3 แบงสารละลายที่เกิดขึ้นมา 200 cm3 เติมตัวถูกละลาย HNO3
ลงไปอีก 0.5 โมล จงหาวาสารละลายสุดทายนี้ความเขมขนกี่ mol/l

64
2. สารละลาย (Solution)
2.2.3 การเตรียมสารละลายโดยการผสมสารละลายที่มีความเขมขนตางกันมาผสมกัน

กรณีเตรียมสารละลายโดยการใชสารละลายเดิม 2 ชนิด หรือมากกวาผสมกันหรือ

ผสมกันแลวเติมน้ําดวย ในการคํานวณใหอาศัยหลักที่วาจํานวนโมลของตัวถูกละลายกอนผสม
เทากับจํานวนโมลของตัวถูกละลายหลังผสมกัน

ในการคํานวณถาคํานวณโดยการเทียบใหสมมติสิ่งที่ไมทราบ แลวคํานวณหาจํานวน
โมลของตัวถูกละลายในสารละลายแตละชนิด และจํานวนโมลของตัวถูกละลายในสารละลาย
ผสม จากนั้นเอาจํานวนโมลของตัวถูกละลายมาเขียนเปนสมการดังนี้

65
2. สารละลาย (Solution)

66
2. สารละลาย (Solution)
Ex.56 เมื่อผสม NaOH 1 mol/dm3 จํานวน 100 cm3 กับ NaOH 2 mol/dm3 จํานวน 50 cm3 กับ
NaOH 4 mol/dm3 จํานวน 200 cm3 แลวเติมน้ําลงไป 100 cm3 จงหาความเขมขนที่เกิดขึ้นใหม

67
2. สารละลาย (Solution)
Ex.57 เมื่อผสม NaCl 2 mol/dm3 จํานวน 10 cm3 กับ NaCl 4 mol/dm3 จํานวน 100 cm3 แลวเติม
NaCl อีก 177 กรัม จากนั้นเติมน้ําจนมีปริมาตร 500 cm3 จงหาความเขมขนที่เกิดขึ้นใหม

68
2. สารละลาย (Solution)
Ex.58 ตองการเตรียมสารละลายกรด H2SO4 เขมขน 2 mol/dm3 จํานวน 10 dm3 โดยการเติมกรด H2SO4 เขมขน
1 mol/dm3 จํานวน 500 cm3 ลงในกรดซัลฟวริกเขมขน 10 mol/dm3 จะตองใชกรด H2SO4 นี้กี่ลิตร

69
2. สารละลาย (Solution)
Ex.59 เมื่อนําสารละลาย KOH 0.1 mol/dm3 จํานวน 50 cm3 และสารละลาย KOH 2.0 mol/dm3 จํานวน 1.5
dm3 มาผสมกัน แลวเติมน้ําจนมีปริมาตรเปน 2,500 cm3 ถานําสาระลายที่ไดใหมนี้มา 250 cm3 จะมี KOH อยูกี่กรัม

70
2. สารละลาย (Solution)
Ex.60 จะตองนําสารละลาย NaCl ที่มีความเขมขน 0.1 M จํานวน 200 cm3 มาผสมกับสารละลาย NaCl ที่มี
ความเขมขน 0.05 M กี่ cm3 จึงจะไดสารละลาย NaCl เขมขน 0.07 M

Ex.61 ถาตองการเตรียมแอลกอฮอล 16 mol/dm3 สําหรับฆาเชื้อโรค ทานสามารถเตรียมไดโดยใช

แอลกอฮอลที่มีความเขมขน 20 และ 10 mol/dm3 ในอัตราสวนเทาใด ตามลําดับ

71
2. สารละลาย (Solution)
Ex.62 ผสมสารละลาย NaCl เขมขน 5 mol/dm3 ปริมาตร 200 cm3 กับสารละลาย NaCl เขมขน 1.0
mol/dm3 ปริมาตร 150 cm3 เขาดวยกัน ถาตองการสารละลาย NaCl ที่มีความเขมขน 2.0 mol/dm3 พอดี
จะตองเติมสารละลาย NaCl ที่มีความเขมขน 0.2 mol/dm3 ลงไปอีกกี่ cm3

72