ΚΡΑΝΙΟΣΤΟΜΑΤΟΓΝΑΘΙΚΟ

ΣΥΣΤΗΜΑ Ι

Η ΓΕΥΣΗ και τα
ΓΕΥΣΤΙΚΑ
ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ

ΠΙΠΕΡΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ
Επίκουρη Καθηγήτρια Στοματολογίας
Κλινική Στοματολογίας και Νοσοκομειακής
Οδοντιατρικής, Οδοντιατρική Σχολή ΕΚΠΑ
 «Όταν όμως από ένα μακρινό παρελθόν
τίποτα δεν επιζεί, αφού πεθάνουν οι
άνθρωποι, αφού καταστραφούν τα άψυχα,
μόνες, πιο φθαρτές, αλλά πιο μακρόβιες,
πιο άυλες, πιο επίμονες, πιο πιστές, η
όσφρηση και η γεύση ζουν για καιρό
ακόμα, σα τις ψυχές, για να θυμούνται, να
περιμένουν, να ελπίζουν, πάνω σ’ όλα
αυτά τα ερείπια, να βαστούν χωρίς να
λυγίζουν, πάνω στη μικρή σχεδόν άυλη
σταγόνα τους, το τεράστιο οικοδόμημα
της ανάμνησης.»

« Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο».

Marcel Proust.
 Η ΓΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΓΕΥΣΤΙΚΑ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ

Α. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΓΕΥΣΗΣ

 Ανατομία- Δομή
 Νεύρωση-Γευστική οδός
 Γευστική αντίληψη
 Γευστικές ποιότητες

Β. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΓΕΥΣΗΣ

 Ορισμοί
 Παθογενετικοί μηχανισμοί
 Νοσήματα
 Επιπτώσεις διαταραχών γεύσης
 ΓΕΥΣΗ και ΟΣΦΡΗΣΗ

Η γεύση (taste, gustation) και η όσφρηση (smell,

olfaction) ανήκουν στις χημικές αισθήσεις, οι οποίες
ανιχνεύουν χημειοαισθητήριες πληροφορίες από το
περιβάλλον και τις κωδικοποιούν σε νευρικά μηνύματα
 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΓΕΥΣΗΣ

 Η ακεραιότητα της γευστικής λειτουργίας εξασφαλίζει:

 Καλή επιλογή τροφής – σωστή θρέψη - μεταβολισμός
 Συμβολή στη φυσιολογική πέψη (επαγωγή γαστρικής
περίσταλξης, παγκρεατικών εκκρίσεων και κινητικότητας εντέρου)
 Προειδοποίηση έναντι επικίνδυνων περιβαλλοντικών
παραγόντων (δηλητήρια)
 Προστασία αναπνευστικής οδού (διέγερση γευστικών καλύκων
λάρυγγα ενεργοποίηση αντανακλαστικών που εμποδίζουν την
εισρόφηση τροφής)
 « ΝΟΣΤΙΜΙΑ » (FLAVOUR)

Η όσφρηση και η γεύση αποτελούν στενά συνδεδεμένα

χημειοαισθητήρια συστήματα, τα οποία σε συνδυασμό με τη
σωματοαισθητήρια αντίληψη της θερμοκρασίας και της
σύστασης των τροφών αλλά και της χημειαισθησίας*
(chemesthesis-common chemical sense), συμβάλλουν στη
γενικότερη αίσθηση της «νοστιμιάς» (flavour) των τροφών.

* ΧΗΜΕΙΑΙΣΘΗΣΙΑ: η αντίληψη των ερεθιστικών-καυστικών ουσιών

 ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΕΥΣΗΣ
(Taste perception)
 Διάλυση των χημικών μορίων των τροφών στο σίαλο

 Μεταφορά σε εξειδικευμένα νευροεπιθηλιακά κύτταρα-υποδοχείς,

τα οποία αθροίζονται σε λειτουργικές μονάδες (γευστικές κάλυκες)

 Πρόσδεση σε ειδικούς υποδοχείς μετατροπή σε νευρικά μηνύματα

V, VII, IX, X
Πυρήνας μονήρους δεσμίδας (προμήκης)

ΦΛΟΙΩΔΕΣ ΓΕΥΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (βρεγματικός λοβός)

 ΓΕΥΣΤΙΚΕΣ ΚΑΛΥΚΕΣ (Taste buds)
 Γευστική κάλυκα: ~ 50-100 εξειδικευμένα νευροεπιθηλιακά
(γευστικά) κύτταρα που διατάσσονται σε μία λειτουργική
μονάδα με απιοειδές σχήμα και φέρουν μικρολάχνες (microvilli)-
υποδοχείς των χημικών ερεθισμάτων
 Γευστικά κύτταρα: προκύπτουν από τη διαίρεση των κυττάρων
της βασικής στοιβάδας του επιθηλίου που περιβάλλει τη
γευστική κάλυκα και διαθέτουν μέσο όρο ζωής, ~10 ημέρες
Οποιαδήποτε κατάσταση επιδρά στη συνεχή διαδικασία ανανέωσης
των γευστικών κυττάρων, π.χ. θεραπευτική ακτινοβολία,
διατροφικές διαταραχές, φάρμακα κτλ. μπορεί να έχει σαν
αποτέλεσμα την αδυναμία ανανέωσης των κυττάρων αυτών και την
απώλεια γεύσης για άλλοτε άλλο χρονικό διάστημα.
 ΓΕΥΣΤΙΚΕΣ ΚΑΛΥΚΕΣ
 Εντοπίζονται στο επιθήλιο και έρχονται σε επαφή με τα χημικά
μόρια (ιόντα, ανόργανες ουσίες, πρωτεϊνες, υδατάνθρακες) μέσω του
γευστικού πόρου
 Εδράζονται: κυρίως σε ειδικές δομές (γευστικές θηλές-taste
papillae) στον εξειδικευμένο βλεννογόνο της ραχιαίας επιφάνειας
της γλώσσας: περικεχαρακωμένες, μυκητοειδείς, φυλλοειδείς θηλές

αλλά και
 Αμφοτερόπλευρα της μέσης γραμμής στο όριο σκληρής-μαλθακής
υπερώας και διάσπαρτα στο επιθήλιο του φάρυγγα, του λάρυγγα,
της σταφυλής, της επιγλωττίδας και του άνω τριτημορίου του
 ΓΕΥΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΑΝΑΤΟΜΙΑ
γευστικά γευστικός
κύτταρα
κύτταρα πόρος
βασικής στοιβάδας

θηλή

Γευστική κάλυκα:
βασική λειτουργική μονάδα

ΓΕΥΣΤΙΚΕΣ ΚΑΛΥΚΕΣ
ΕΝΤΟΠΙΣΗ: θηλές γλώσσας, μαλακή υπερώα, σταφυλή, επιγλωττίδα,
λάρυγγας, φάρυγγας, άνω τριτημόριο οισοφάγου
 ΓΕΥΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΑΝΑΤΟΜΙΑ
επιθήλιο

γευστικός
πόρος
αυλός

χόριο
Περικεχαρακωμένες
circumvallate
Φυλλοειδείς
επιθήλιο foliate
γευστικές
κάλυκες
Μυκητοειδείς
fungiform Τριχοειδείς
filliform

ΘΗΛΕΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Tongue papillae
χόριο
 ΘΗΛΕΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Φυλλοειδείς θηλές

Περικεχαρακωμένες θηλές

ΠΡΟΣΟΧΗ !
 Οι τριχοειδείς θηλές δεν έχουν
γευστικές κάλυκες !
 Δεν υπάρχουν γευστικές κάλυκες στο
μέσο τριτημόριο της γλώσσας ! Μυκητοειδείς θηλές
ΓΕΥΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ-ΑΝΑΤΟΜΙΑ

ΜΥΚΗΤΟΕΙΔΗΣ ΘΗΛΗ
A-H x 20
 ΓΕΥΣΤΙΚΕΣ ΘΗΛΕΣ
συνδετικός
Επιγλωτίδα ιστός

γευστικές ίνες
Αμυγδαλή κρανιακών
νεύρων
Γλωσσική
αμυγδαλή

Περικεχαρακωμένη θηλή
πολύστιβο
βασικά γευστικά γευστικός
πόρος πλακώδες
κύτταρα κύτταρα
επιθήλιο
γλώσσας

Μυκητοειδείς θηλές γευστική

γευστική
κάλυκα
κάλυκα
ΓΕΥΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΑΝΑΤΟΜΙΑ

ΓΕΥΣΤΙΚΕΣ ΚΑΛΥΚΕΣ
 Aλμυρό (Salty): είσοδος Na+
εκπόλωση
είσοδος Ca++

έκλυση νευροδιαβιβαστών

Smith DV, Margolskee RF. Sci Am 2001; 284: 32-39.

 Ξινό (Sour): οξέα (H+)
 είσοδος H+ στο κύτταρο,
 διαύλοι K+,
 διάνοιξη διαύλων για άλλα ιόντα

εκπόλωση
έκλυση νευροδιαβιβαστών

Smith DV, Margolskee RF. Sci Am 2001; 284: 32-39.

 Γλυκό (Sweet): σάκχαρα

Σύνδεση με υποδοχείς
T1R2 + TIR3 συζευγμένους με
συμπλέγματα πρωτεϊνών G

2o μήνυμα
διαύλοι K+

έκλυση νευροδιαβιβαστών

Smith DV, Margolskee RF. Sci Am 2001; 284: 32-39.

 Πικρό (Bitter):αλκαλοειδή

Σύνδεση με υποδοχείς T2R συζευγμένους

με συμπλέγματα πρωτεϊνών G

2o μήνυμα
έξοδος Ca++ από το ΕΔ

έκλυση νευροδιαβιβαστών

Smith DV, Margolskee RF. Sci Am 2001; 284: 32-39.

 Umami : αμινοξέα

Σύνδεση με υποδοχείς TIR1 + TIR3

συζευγμένους με συμπλέγματα
πρωτεϊνών G
?
2o μήνυμα

έκλυση νευροδιαβιβαστών

Smith DV, Margolskee RF. Sci Am 2001; 284: 32-39.

 ΓΕΥΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΓΕΥΣΤΙΚΗ ΟΔΟΣ
προσωπικό ( VII) εγκέφαλος
γάγγλιο τριδύμου

εγκεφαλικό
στέλεχος

χορδή του τυμπάνου

πυρήνας
μονήρους
δεσμίδας

γλωσσοφαρυγγικό (IX)

πνευμονογαστρικό (X)

άνω λαρυγγικό

Χορδή του τυμπάνου: πρόσθια 2/3 γλώσσας, μαλθακή υπερώα

Γλωσσοφαρυγγικό ν. : οπίσθιο 1/3 γλώσσας (περικεχαρακωμένες και φυλλοειδείς θηλές)
Πνευμονογαστρικό ν. : γευστικές θηλές σταφυλής, επιγλωττίδας, λάρυγγα, φάρυγγα
Τρίδυμο ν. : αίσθηση θερμοκρασίας, σύστασης και καυστικότητας των τροφών
 Γευστικός φλοιός
(Νήσος του εγκεφάλου και
μετωπιαία καλύπτρα)

θάλαμος

αμυγδαλή

Μεσεγκέφαλος
γέφυρα

Πυρήνας μονήρους
δεσμίδας
ΓΕΥΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ
 ΓΕΥΣΤΙΚΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ
 Κύριες γεύσεις
• Αλμυρό (αλάτι, μέταλλα)
• Γλυκό (σάκχαρα)
• Ξινό (H+, οξέα)
• Πικρό (αλκαλοειδή)
• umami * (αμινοξέα)

 Δευτερεύουσες γεύσεις
• λιπαρά
• προϊόντα φλεγμονής?
• φάρμακα?

* πεντανόστιμο (delicious, savory): τροφές που περιέχουν γλουταμινικό μονάτριο

 ΓΕΥΣΤΙΚΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ
 Οι διάφορες γευστικές ποιότητες αναγνωρίζονται από όλες
τις γευστικές θηλές
 Iδιαίτερη προτίμηση για κάποια επιμέρους γευστική
ποιότητα σε κάποιες περιοχές:
•Πικρό: περικεχαρακωμένες θηλές
•Γλυκό: κορυφή της γλώσσας
•Ξινό: πλάγια χείλη
•Aλμυρό: κορυφή και πλάγια χείλη της γλώσσας
•Umami: οπίσθιο τοίχωμα φάρυγγα
 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΓΕΥΣΗΣ
ΑΓΕΥΣΙΑ πλήρης απουσία γεύσης
ΥΠΟΓΕΥΣΙΑ μειωμένη γευστική οξύτητα
ΔΥΣΓΕΥΣΙΑ αλλοίωση γεύσης παρουσία ή όχι
(ΠΑΡΑΓΕΥΣΙΑ) εξωγενών γευστικών ερεθισμάτων
ΥΠΕΡΓΕΥΣΙΑ αυξημένη γευστική οξύτητα
ΓΕΥΣΤΙΚΗ αδυναμία ταυτοποίησης των γευστικών
ΑΓΝΩΣΙΑ ερεθισμάτων
Γενικευμένη ή εντοπισμένη
Πλήρης ή μερική
Παροδική ή μόνιμη
ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΓΕΥΣΗΣ: μειωμένη γευστική αντίληψη μετά από
επαναλαμβανόμενα ερεθίσματα
 ΠΑΘΟΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ
ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΓΕΥΣΗΣ

1. Διαταραχές κατά τη μεταφορά και αλληλεπίδραση των ερεθισμάτων

με τους γευστικούς υποδοχείς (π.χ. ξηροστομία, κακή στοματική
υγιεινή)
2. Διαταραχές του περιφερικού συστήματος των γευστικών υποδοχέων
( π.χ. απευθείας βλάβη σε θερμικό έγκαυμα, διαταραχή του
ρυθμού αναγέννησης σε υποσιτισμό, ακτινοβολία)
3. Διαταραχή περιφερικών ή κεντρικών νεύρων (π.χ. όγκοι, τραύμα κ.α.)
 ΑΙΤΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΓΕΥΣΗΣ

 Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού συστήματος

 Φάρμακα
 Ηλικία
 Νοσήματα στοματικής κοιλότητας
 Χειρουργικές επεμβάσεις (π.χ. εξαγωγή σωφρονιστήρα)
 Συστηματικά νοσήματα
 Ακτινοβολία κεφαλής-τραχήλου
 Έκθεση σε τοξικές ουσίες (π.χ. χρώμιο, αμμωνία, μόλυβδος,
φορμαλδεϋδη, βενζόλιο, εντομοκτόνα κ.α.)
 Ιδιοπαθή
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΣΦΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΓΕΥΣΗΣ ΣΕ
ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ COVID 19
 ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΓΕΥΣΗΣ
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ν. Alzheimer, ν. Parkinson, κατάθλιψη, πάρεση VII,
ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΥ- ΙΧ, Χ ν., τραύμα – κάταγμα κεφαλής, νεοπλάσματα
ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ κεφαλής κ.α
ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ διατομή γλωσσοφαρυγγικού ν.,
ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ διατομή χορδής του τυμπάνου (εξαγωγή 3ου γομφίου ΚΓ)
ΛΟΙΜΩΔΗ γριππώδης συνδρομή, SARS-CoV-2, κ.α
ΕΝΔΟΚΡΙΝΗ Σακχαρώδης διαβήτης, υποθυρεοειδισμός
ΦΑΡΜΑΚΑ αντιμικροβιακά, αντιυπερτασικά, αντιμυκητιασικά,
ανοσοκατασταλτικά, αντινεοπλασματικά,
αντιθυρεοειδικά, αντιρετροϊκά, ψυχοφάρμακα
ΔΙΑΦΟΡΑ γήρας, υπέρταση, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση,
ακτινοβολία κεφαλής-τραχήλου κ.α.
ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ συχνά σε συνδυασμό με σύνδρομο καυσαλγίας του
στόματος
 ΦΑΡΜΑΚΑ
 > 200 φάρμακα εμφανίζουν ως παρενέργεια διαταραχή
της γεύσης
 per os, ενέσιμα ή τοπική εφαρμογή

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ
• Μείωση ρυθμού ανανέωσης γευστικών κυττάρων (π.χ. αντινεοπλασματικά)
• Βλάβη νεύρων
• Ξηροστομία (π.χ. διουρητικά)
• Έκκριση μεταβολιτών στο σίαλο δυσάρεστη γεύση
(δευτερεύουσα ?) π.χ. θειούχες ρίζες
 ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΓΕΥΣΗΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΦΑΡΜΑΚΟ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ

Αντιυπερτασικά καπτοπρίλη, υπογευσία,

διλτιαζέμη, αμιλορίδη μεταλλική γεύση
Αντιβακτηριακά μετρονιδαζόλη, μεταλλική γεύση
τετρακυκλίνη
Αντιφλεγμονώδη ακετυλοσαλικυλικό οξύ υπογευσία,
δυσγευσία
Τοπικά αναισθητικά λιδοκαίνη, βενζοκαίνη αγευσία, δυσγευσία
Αντιμυκητιασικά αμφοτερικίνη Β δυσγευσία
Ανοσοκατασταλτικά/ μεθοτρεξάτη, μεταλλική γεύση,
αντινεοπλασματικά αζαθειοπρίνη γλυκού

Προϊόντα στοματικής χλωρεξιδίνη, εξετιδίνη απώλεια αίσθησης

υγιεινής γλυκού, αλμυρού
 ΓΗΡΑΝΣΗ ΚΑΙ ΓΕΥΣΗ
 Μείωση αριθμού γευστικών θηλών και γευστικών καλύκων
ανά θηλή
 Αύξηση ουδού γευστικών ερεθισμάτων
 Ολικές οδοντοστοιχίες
 Φάρμακα
 Συστηματικά νοσήματα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΓΕΥΣΗΣ (ΠΡΕΣΒΥΓΕΥΣΙΑ)

 ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΚΕΦΑΛΗΣ -ΤΡΑΧΗΛΟΥ
 Ξηροστομία
 Διαταραχές στη σύνθεση του σιάλου
 Μείωση ρυθμού ανανέωσης κυττάρων

• ατροφία γευστικών κυττάρων-υποδοχέων και

• αύξηση της αντίληψης της καυστικότητας των τροφών
 ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

 Σιδηροπενική αναιμία
 Αβιταμινώσεις (B12, B3)
 Έλλειψη ιχνοστοιχείων (Zn, Cu)

ατροφία γευστικών κυττάρων

ΛΕΙΑ, ΑΤΡΟΦΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
(Σιδηροπενική Αναιμία)
ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ
ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΝΟΔΕΥΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΓΕΥΣΗΣ

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
ελκονεκρωτική ουλίτιδα, περιστεφανίτιδα, οδοντοφατνιακό απόστημα, ερπητική
ουλοστοματίτιδα, έρπης ζωστήρας, καντιντίαση
ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΒΛΑΒΕΣ
τριχωτή γλώσσα, νικοτινική στοματίτιδα
ΞΗΡΟΣΤΟΜΙΑ
σύνδρομο Sjögren, σακχαρώδης διαβήτης, φάρμακα, ακτινοβολία κεφαλής-τραχήλου
ΤΟΠΙΚΑ ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
προϊόντα στοματικής υγιεινής, τοπικά αναισθητικά
ΤΟΠΙΚΟΙ ΕΡΕΘΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
έγκαυμα, τραύμα, κακή στοματική υγιεινή, κακή εφαρμογή οδοντοστοιχιών, τερηδονισμένα
δόντια
ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ
Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα
 ΞΗΡΟΣΤΟΜΙΑ
ΣΙΑΛΟΣ
 Διαλυτικό μέσο
 Μεταφορά γευστικών ερεθισμάτων
 Προστασία γευστικών καλύκων
 Προσαρμογή συγκέντρωσης χημικών μορίων

ΞΗΡΟΣΤΟΜΙΑ
• Φάρμακα (π.χ. διουρητικά)
• Σύνδρομο Sjögren
• Σακχαρώδης Διαβήτης
• Ακτινοβολία κεφαλής-τραχήλου
 ΚΑΚΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ

 Αποκλεισμός γευστικού
πόρου από βακτήρια,
υπολείμματα τροφών κ.α.

αδυναμία πρόσβασης
γευστικών ερεθισμάτων

ΤΡΙΧΩΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΚΑΚΟΗΘΗ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ

Ενεργοποίηση
φλεγμονής

Διήθηση
κυττάρων
βασικής
στιβάδας

Στραγγαλισμός
αγγείων

νεοπλασματικά κύτταρα

ΑΚΑΝΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ
 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΓΕΥΣΗΣ

 Επιδείνωση νοσημάτων (π.χ. υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης)

 Απώλεια βάρους
 Διατροφικές διαταραχές
 Πτώση άμυνας οργανισμού
 Διαταραχές πέψης
 Δηλητηρίαση από αλλοιωμένη τροφή
 Επαγγελματικές επιπτώσεις
 Ανορεξία, stress, κατάθλιψη

ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ

 ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ
 Η γεύση και η όσφρηση ανήκουν στις χημικές αισθήσεις
 Η ακεραιότητα της γευστικής λειτουργίας εξασφαλίζει τη σωστή θρέψη,
συμβάλει στην πέψη και προειδοποιεί τον οργανισμό για επικίνδυνους
περιβαλλοντικούς παράγοντες
 Η νοστιμιά αποτελεί συνδυαστική αντίληψη της γεύσης, της όσφρησης,
της σύστασης, της θερμοκρασίας και της χημειαισθησίας των τροφών
 Η βασική λειτουργική μονάδα της γεύσης είναι η γευστική κάλυκα
 Οι γευστικές κάλυκες εντοπίζονται κυρίως στις γευστικές θηλές της
γλώσσας
 Τα γευστικά κύτταρα μετατρέπουν τα χημικά μόρια των τροφών σε
νευρικά μηνύματα που μεταφέρονται στο φλοιώδες γευστικό κέντρο
μέσω των VII, IX και X εγκεφαλικών συζυγιών
 ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ

 Οι κύριες γευστικές ποιότητες είναι: πικρό, ξινό, αλμυρό, γλυκό και

umami
 Οι διάφορες γευστικές ποιότητες αναγνωρίζονται από όλες τις γευστικές
θηλές αλλά σε κάποιες περιοχές υπάρχει συγκεκριμένη προτίμηση
αναγνώρισης κάποιας επιμέρους γευστικής ποιότητας
 Οι διαταραχές της γεύσης περιλαμβάνουν την αγευσία, την υπογευσία,
την υπεργευσία, τη δυσγευσία και τη γευστική αγνωσία
 Οι διαταραχές της γεύσης μπορεί να οφείλονται σε λοιμώξεις του
ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, σε χειρουργικές επεμβάσεις, σε
συστηματικά ή σε τοπικά νοσήματα της στοματικής κοιλότητας, στην
ηλικία ή στη λήψη φαρμάκων ή μπορεί να είναι ιδιοπαθή
 Οι επιπτώσεις των διαταραχών της γεύσης υποβαθμίζουν την ποιότητα
της ζωής
 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• Ε. Πιπέρη, Ν. Νικητάκης, Α. Σκλαβούνου. Η γεύση και οι
διαταραχές της. Οδοντοστοματολογική Πρόοδος 2014;68(2):
206-227.
• Cowart BJ. Taste dysfunction: a practical guide for oral medicine.
Oral Dis 2011; 17: 2-6.
• Lindermann B. Receptors and transuction in taste. Nature 2001;
413: 219-225.
• Smith DV, Margolskee RF. Making sense of taste. Sci Am 2001;
284: 32-39.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ !