Ιστολογική βάση

Νοσημάτων του
Φατνιακού Οστού
Νικόλαος Γ. Νικητάκης, MD, DDS, PhD, Καθηγητής Στοματολογίας
Μαρία Γεωργάκη, DDS, MSc, PhD, Εκλ. Επίκουρη Καθηγήτρια
Κλινική Στοματολογίας και Νοσοκομειακής Οδοντιατρικής
 • Παρατηρείται συμπαγές οστούν εξωτερικά και σπογγώδες οστούν
εσωτερικά
• Η αναλογία και η συσχέτιση ποικίλουν ανάλογα με την ακριβή
εντόπιση
• Περιοχές πάχυνσης συμπαγούς οστού

Αρχιτεκτονικ • Κάτω γνάθος: έξω και έσω πέταλο, κάτω χείλος, έξω και έσω
λοξή γραμμή

ή Δομή των • Άνω γνάθος: έσω (υπερώιο) πέταλο

• Το σχήμα, οι διατάσεις και η πυκνότητα των οστικών δοκίδων του

Γνάθων σπογγώδους οστού καθορίζεται από τις μηχανολειτουργικές

επιβαρύνσεις
• Ο μυελός των οστών προοδευτικά αντικαθίσταται από λιπώδη και
ινώδη συνδετικό ιστό
• Παραμονή αιμοποιητικού μυελού στη γωνία και κονδυλοειδή
απόφυση της κάτω γνάθου και στο γναθιαίο κύρτωμα της άνω
γνάθου
Σχηματική παράσταση της ποσοτικής
σχέσης μεταξύ συμπαγούς και
σπογγώδους οστού σε διάφορες
θέσεις της άνω γνάθου  
Παρειογλωσσική τομή κάτω γνάθου
που δείχνει διαγραμματικά την
ποσοτική σχέση μεταξύ
σπογγώδους και συμπαγούς οστού
 • Πλατέα υμενογενή οστά
• Φατνιακές αποφύσεις
• Το φατνιακό οστούν περικλείει και στηρίζει τα δόντια μέσα στις
φατνιακές κοιλότητες (ή φατνία)

Αρχιτεκτονικ • Ενδοφάτνιο
• Λεπτό πέταλο συμπαγούς οστού που επενδύει τα φατνία

ή Δομή των • Περιέχει ίνες κολλαγόνου (Ίνες του Sharpey) με προέλευση

από το περιρρίζιο (δεσμιδωτό οστούν)

Γνάθων • Lamina dura: ακτινογραφική απεικόνιση ενδοφάτνιου λεπτή

σκιερή γραμμή περιφερικά του ακτινοδιαυγαστικού
περιρριζικού χώρου
• Παρουσία επιθηλιακών στοιχείων μέσα στο σπογγώδους οστούν
και στον περιρριζικό χώρο που αποτελούν υπολείμματα της
οδοντογένεσης
• Επιθηλιακά υπολείμματα του Malassez ή της οδοντικής ταινίας
Φυσιολογικό
οστό
Παθολογικό
οστό
 • Συνεκτίμηση
• Κλινικών
• Απεικονιστικών
• Ιστοπαθολογικών ευρημάτων
Διάγνωση
 • Δυσπλαστικής αρχής • Νεοπλάσματα
• Εξοστώσεις • Καλοήθη
• Οστεϊνο-οστική δυσπλασία • Χόνδρωμα
• Αντιδραστικής Αρχής • Οστέωμα
• Κεντρικό γιγαντοκυτταρικό • Οστεοειδές οστέωμα
Όγκοι των κοκκίωμα
• Οστεομυελίτιδα
• Οστεοποιό ίνωμα
• Οστεϊνο-οστεοποιό
οστών των • Οστεονέκρωση ίνωμα
• Κακοήθη
γνάθων • Γενετικά νοσήματα
• Νόσος Paget • Οστεοσάρκωμα
• Χονδροσάρκωμα
• Ινώδης δυσπλασία
• Οστεοπέτρωση • Σάρκωμα Ewing
Καλοήθης νόσοι
 • Καλοήθης όγκοι οστίτη ιστού
• Δυσπλαστικής (συγγενείς οντότητες) ή
αντιδραστικής φύσης βλάβες (επίκτητες και
μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε
σημείο των γνάθων)
Εξοστώσεις • Οι δυσπλαστικής αρχής εξοστώσεις
διακρίνονται σε:
• Υπερώιο όγκωμα (torus palatinus)
• Γναθιαία ογκώματα (torus mandibularis)
• Πολλαπλές εξοστώσεις
(a) γναθιαία
ογκώματα
(b) and (c) υπερώιο
όγκωμα

• Ώριμο συμπαγές οστό

κάτω από το οποίο μπορεί
να υπάρχει σπογγγώδες
οστό
Γναθιαία ογκώματα
Πολλαπλές εξοστώσεις
 • Καλόηθες νεόπλασμα που αποτελείται από
υαλοειδή χόνδρο
• Στις γνάθους σπάνια (επειδή είναι υμενογενή οστά)
• Σε περιοχές που παραμένει χόνδρος (πρόσθια άνω
γνάθος, κορωνοειδή απόφυση, κόνδυλος και
σύμφυση κάτω γνάθου)
• Σύνδρομο Maffucci (πολλαπλά χονδρώματα και
Χόνδρωμα σηραγγώδη αιμαγγειώματα), Νόσος Ollier
• 85% οπίσθιο τριτημόριο ραχιαίας επιφάνειας
γλώσσας (χωριστώματα)
• Ακτινογραφικά: διαύγαση με ακτινοσκίαση στο
κέντρο
• Ιστολογικά: υαλοειδής χόνδρος που διατάσσεται σε
λοβώδεις σχηματισμούς
 • Καλόηθες νεόπλασμα που αποτελείται από ώριμο οστίτη ιστό
• Αληθή νεοπλάσματα ή αντιδραστικές υπερπλασίες ή τελικό
στάδιο εξέλιξης μιας φλεγμονώδους νόσου (σκληρυντικής
οστεομυελίτιδας)??
• Στις γνάθους σπάνια
• Κάτω γνάθος αντίστοιχα των προγομφίων και στον κόνδυλο

Οστέωμα • Περιοστικά και ενδοστικά (ή κεντρικά)

• Περιοστικά: ασυμπτωματικοί όγκοι, αναπτύσσονται με
αργό ρυθμό
• Ενδοστικά: τυχαίο ακτινογραφικό εύρημα
• Σύνδρομο Gardner (οικογενής αδενωματώδη πολυποδίαση):
Πολλαπλά οστεώματα, επιδερμοειδείς κύστεις, πολύποδες
γαστρεντερικού σωλήνα, πολλαπλά έγκλειστα ή υπεράριθμα
δόντια)
 Ακτινογραφική και
Ιστολογική εικόνα

• Ακτινογραφικά:
περιγεγραμμένη ακτινοσκιερή
αλλοίωση
• Ιστολογικά: συμπαγής οστίτης
ιστός με ελάχιστο αιμοποιητικό
ιστό
 • Καλοήθης όγκος που προέρχεται από τις
οστεοβλάστες
Οστεοειδές • Εξορμά από το συμπαγές γλωσσικό πέταλο ή το
χείλος της κάτω γνάθου: σώμα κάτω γνάθου,
Οστέωμα – περιοχή γομφίων
Οστεοβλάστωμα • Πόνος (διαλείπων, αμβλύς, ποικίλης έντασης)
• Ακτινογραφικά: ανάλογα με το στάδιο
ωρίμανσης
Ακτινογραφική εικόνα
• Ανάλογα με το στάδιο ωρίμανσης
• Αρχικά: κυκλική ωοειδούς
σχήματος ακτινοδιαύγαση με
ενασβεστιωμένη κεντρική
περιοχή
• Προχωρημένο στάδιο:
ομοιογενής ακτινοσκιερή βλάβη
 Ιστολογική εικόνα

• νεοσχηματισθέν
άναρχο οστό και
εναπόθεση
οστεοειδούς από
οστεοβλάστες
 • Καλοήθης βλάβη αντιδραστικής αρχής αν και τα
νεότερα δεδομένα το συγκαταλέγουν στα καλοήθη
νεοπλάσματα
• Αναπτύσσεται στη μυελώδη μοίρα των γνάθων, στις
πρόσθιες περιοχές
• Κάτω γνάθος (70%) > άνω
Κεντρικό • Κλινική σημειολογία σε μεγάλες διαστάσεις
• Οστική διόγκωση
Γιγαντοκυτταρικό • Διάτρηση συμπαγούς πετάλου
Κοκκίωμα
 • Ακτινολογικά: μονόχωρη ή πολύχωρη
ακτινοδιαυγαστική βλάβη

Κεντρικό
Γιγαντοκυτταρικό
Κοκκίωμα
Ιστολογική εικόνα
 Καλοήθης ινο-
οστικές βλάβες
αντικατάσταση του φυσιολογικού οστού
της γνάθου από κυτταροβριθή ινώδη
συνδετικό ιστό που περιέχει οστό, υλικό
που μοιάζει με οστεΐνη, ή άλλο
ενασβεστιωμένο υλικό σε διάφορους
συνδυασμούς
 • Καλοήθης ινο-οστική βλάβη
• Δύο ποικιλίες:
• Οστεϊνο-οστεοποιό ίνωμα
• Νεανικό ή επιθετικό οστεοποιό ίνωμα
(δοκιδώδες και ψαμμωματοειδές)
Οστεοποιό • Σώμα κάτω γνάθου (περιοχή προγομφίων-
γομφίων)
Ίνωμα • Συσχέτιση με το σύνδρομο
υπερπαραθυερεοειδισμού (οστεοποιά
ινώματα, αδενώματα ή αδενοκαρκινώματα του
παραθυρεοειδούς, κύστεις στους νεφρούς)
• Ακτινογραφικά: ακτινοδιαυγαστικές ή μικτές
βλάβες με πυκνωτικό περίγραμμα
 Οστεοποιό Ίνωμα

ινώδης συνδετικός ιστός με εστίες ενασβεστίωσης, ακτινωτή παρυφή δίκην «βούρτας»

Οστεϊνο-οστεοποιό Ίνωμα
 • Δυσπλαστικής αρχής
• Ο φυσιολογικός οστίτης ιστός
αντικαθίσταται από ιστό που μοιάζει με
Οστεϊνο- οστεϊνη
οστική • 3 μορφές
• Εντοπισμένη ή εστιακή
Δυσπλασία • Περιακρροριζική
• Εκτεταμένη ή βλαστική
• Κάτω γνάθος, ζωντανό δόντι
 Κλινική εικόνα
• Ακτινογραφικά:
• Αρχικά στάδια: διαύγαση
• Ενδιάμεσα στάδια: διαύγαση με σκιάσεις
(ενασβεστιώσεις)
• Όψιμα στάδια: ομοιογενείς σκιάσεις
 Ιστολογική εικόνα
Σε υπόστρωμα ινώδους συνδετικού ιστού παρατηρούνται δοκίδες
οστίτη ιστού
 • Ινο-οστική βλάβη των γνάθων
• Αντικατάσταση φυσιολογικού οστίτη ιστού
από ινώδη συνδετικό ιστό
• Μορφές
• Μονοοστική (μετά τη γέννηση)
Ινώδης • Πολυοστική (αργότερα στην εμβρυϊκή ζωή)
• Πολυοστική με δερματικές ή/και ενδοκρνείς
δυσπλασία διαταραχές (πρώιμα στην εμβρυϊκή ζωή)
• Μετάλλαξη γονιδίου GNAS 1
• Άνδρες: Γυναίκες 1:1
• Μέχρι την ηλικία των 20 ετών
 Κλινική εικόνα
• Μονοοστική μορφή
• 75-85% του συνόλου των περιπτώσεων
• στο 30% των ασθενών κρανιοπροσωπική προσβολή
• άνω > κάτω γνάθος
• περιοχή προγομφίων, γομφίων
• 2η – 3η δεκαετία της ζωής
• ασυμπτωματικές διογκώσεις που μεγεθύνονται με αργό ρυθμό – μέχρι και ασυμμετρία
προσώπου
• Πολυοστική μορφή
• 15-25% του συνόλου των περιπτώσεων
• στο 100% των ασθενών κρανιοπροσωπική προσβολή
• επώδυνες διογκώσεις – ασυμμετρία και παραμόρφωση προσώπου
• Πολυοστική μορφή με δερματικές ή/και ενδοκρινικές διαταραχές
• 3% του συνόλου των περιπτώσεων
• Σχετίζεται με σύνδρομα α) Jaffe-Linchtenstein, β) McCune-Albright, γ) Mazabraud
Polyostotic Fibrous
Dysplasia. Jaffe-
Lichtenstein syndrome. A,
Young man exhibiting
enlargement of the right
maxilla and mandible.
B, Intraoral photograph
showing unilateral maxillary
expansion.
C, Panoramic radiograph
showing ill-defined lesions of
the right side of both jaws.
Ακτινολογική εικόνα • Πρώιμα στάδια
• Διαυγάσεις με ασαφή και δυσδιάκριτα
όρια
• Ενδιάμεσα στάδια
• Θολές (νεφελώδεις), διάστικτες
σκιάσεις – «δίκην αμμοβολημένου
γυαλιού»
• Ασαφή όρια
• Εξαφάνιση lamina dura
• Παρεκτόπιση όμορων δοντιών
• Συγλεισιακές διαταραχές
• Εξωτερική απορρόφηση ριζών
• Όψιμα στάδια
• Ομοιογενείς σκιάσεις
• Παρεκτόπιση φλοιωδών οστικών
πετάλων, παρειογλωσσική έκπτυξη και
απώθηση κάτω χείλους
Ιστολογική εικόνα
• Κυτταροβριθής ινώδης συνδετικός
ιστός
• Ατελείς, άωρες οστικές δοκίδες σε
άναρχο σχηματισμό (κινέζικοι
χαρακτήρες)
• Στερούνται οστεοβλαστικής παρυφής
• Περιβάλλονται από λεπτό σχισμοειδή
κενό χώρο
• Προοδευτική ωρίμανση (από
ανώριμο-δικτυωτό οστίτη ιστό σε
ώριμο-πεταλιώδη)
Γενετικά
Νοσήματα
 • Χρόνια μεταβολική νόσος των οστών
• Παθολογικός οστίτης ιστός με άναρχη
αρχιτεκτονική και μικρή αντοχή
• Μορφές
• Μονοοστική (σε 1 μόνο οστό)
Νόσος Paget ή • Πολυοστική (σε πολλά και διαφορετικά οστά)
Παραμορφωτική • Αιτιοπαθογένεια: άγνωστη
Οστεϊτιδα • Γενετικοί παράγοντες (κληρονομικότητα)
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες (ιογενείς
λοιμώξεις, ορμονικές ή αγγειακές διαταραχές,
νόσοι συνδετικού ιστού, διαταραχές σε
σηματοδοτικές οδούς – NF-κΒ, RANK/RANKL)
• Άνδρες, >50 έτη
Κλινική εικόνα
• Αρχικά στάδια – μη εμφανή σημεία και συμπτώματα
• Σε επόμενα στάδια – μυοσκελετικοί πόνοι και οστικές παραμορφώσεις (μακρά οστά, πύελο, οσφυϊκή μοίρα
σπονδυλικής στήλης, κλείδες, κρανίο)
• Εκδηλώσεις στις γνάθους 20% - άνω γνάθος> κάτω 2:1
• Αργά αυξανόμενες διογκώσεις
• «Λεόντειο προσωπείο» (έντονη διόγκωση μέσου τριτημορίου προσώπου άνω γνάθου)
• Ούλα: λεία και στιλπνά
• Χείλη που δεν μπορούν να καλύψουν τις διογκωμένες γνάθους
• Ορθοδοντικές και συγκλεισιακές ανωμαλίες
• Μικρά ρωγμώδη αυτόματα κατάγματα
• 30-40% των ασθενών – κεφαλαλγίες, εμβοές, βαρηκοϊα
• Προσβολή άλλων συστημάτων (καρδιαγγεικαό, νευρικό, κ.α.)
Ακτινολογική εικόνα
• Αρχικά –πρώιμα στάδια: διαυγάσεις με σαφή όρια
• Ενδιάμεσα στάδια: μικτές διαυγάσεις και σκιάσεις
• Όψιμα στάδια: ελαφρώς ανομοιογενείς σκιάσεις με ακανόνιστο
σχήμα και ασαφή όρια («δίκην βαμβακιού»)
• Οστά γνάθων:
• Θολή ή νεφελώδης απεικόνιση
• Απώλεια lamina dura
• Υπεροστεϊνωση στα ακρορρίζια δοντιών
• Απορρόφηση ριζών
Ακτινολογική εικόνα
 Ιστολογική εικόνα
• Άναρχη απορρόφηση και εναπόθεση οστίτη ιστού
• Πρώιμα στάδια:
• απορρόφηση,
• πολυάριθμοι, ευμεγέθεις οστεοκλάστες μέσα στις κοιλότητες Howship
• Ενδιάμεσα στάδια:
• πολυάριθμοι, ευμεγέθεις οστεοκλάστες μέσα στις κοιλότητες Howship
• Οστεοβλάστες στην επιφάνεια που εναποθέτουν οστεοειδές
• Μυελικοί χώροι: αγγειοβριθή ινώδη συνδετικό ιστό
• Όψιμα στάδια:
• Μειωμένη αιμάτωση και κυτταροβρίθεια συνδετικού ιστού
• Ευμεγέθεις μάζες παθολογικού οστού που μοιάζουν με «μωσαϊκό ή πλακόστρωτο», λόγω
έντονων βασεόφιλων γραμμών αναστροφής
Ιστολογική εικόνα
Διάγνωση και Θεραπεία
• Κλινικο- απεικονιστική και ιστοπαθολογική αξιολόγηση
• Τιμές αλκαλικής φωσφατάσης – οστικό κλάσμα
• Ανάπτυξη οστεοσαρκώματος σε ποσοστό 1%
• Κίνδυνος ανάπτυξης αιμορραγίας σε αρχικό στάδιο ή
οστεομυελίτιδας σε προχωρημένα στάδια οστικής σκλήρυνσης κατά
την διενέργεια χειρουργικών πράξεων (π.χ. εξαγωγών)
• Καλσιτονίνη, διφοσφωνικά, αναλγητικά
 • Κληρονομική νόσος που χαρακτηρίζεται από αύξηση
της οστικής πυκνότητας
• Δυσλειτουργία των οστεοβλαστών – αδυναμία αποδόμησης
οστίτη ιστού (σε φυσιολογική οστική αναδιαμόρφωση) -
συνεχή εναπόθεση νεοσχηματιζόμενου οστίτη ιστού
• Κακοήθης ή βρεφική μορφή ή νόσος Albers-Schonberg
• Υπολειπόμενο αυτοσωματικό χαρακτήρα
Οστεοπέτρωση • Σπάνια
• Γέννηση έως πρώιμη παιδική ηλικία
• Καλοήθης ή μορφή ενηλίκων
• Επικρατούντα
• Ενήλικη ζωή
• Ενδιάμεση μορφή
• Υπολειπόμενο
• 10 ετών
Κλινική εικόνα
• Οστικά κατάγματα λόγω ευθραυστότητας οστών
• Συνεχής σχηματισμός οστίτη ιστού = υπερπλασίες = πιεστικά φαινόμενα
= εκδήλωση νευρολογικών διαταραχών
• Συχνά αναπτύσσονται οστεομυελίτιδες
• Οδοντικές διαταραχές
• Καθυστέρηση ή αδυναμία ανατολής δοντιών
• Συγγενής έλλειψη
• Οδοντικές ανωμαλίες, προγναθισμός
• Κατάληψη μυελού των οστών από οστίτη ιστό = μικροί μυελικοί χώροι =
μείωση αιμοποίησης = εκδήλωση αναιμίας ή/και πανκυτταροπενίας
 Ακτινολογική εικόνα
• Εξαφάνιση lamina dura
• Σταδιακή αύξηση οστικής πυκνότητας και μείωση μυελικών χώρων
• Αμφίπλευρες και συμμετρικές αλλοιώσεις
Ιστολογική εικόνα
• Παθολογικός οστίτης ιστός με
αλλοιωμένη αρχιτεκτονική
δομή (καταλαμβάνει τους
σωλήνες του Άβερς)
• Αδρανείς οστεοβλάστες =
φαίνεται από απουσία
βοθρίων Howship
Αντιδραστικής
Αρχής
 • Η οστεονέκρωση των γνάθων είναι
ασυνήθης, αλλά δυνητικά σοβαρή επιπλοκή
της θεραπείας με διφωσφονικά και
δενοσουμάμπη
• Συνεργική δράση μεταξύ τοπικής
Οστεονέκρωση λοίμωξης/τραυματισμού και μειωμένης
οστικής αναδόμησης/μεταβολισμού
• Κλινικά εμφανίζεται ως νεκρό οστούν,
εκτεθειμένο στη στοματική κοιλότητα
Κλινική εικόνα
Ιστολογική εικόνα
 • Πυογόνος λοίμωξη των οστών λοιμώδους αιτιολογίας
• Ενδομυελική και υποπεριοστική
• Οφείλεται στα κοινά βακτήρια μικροβιώματος στοματικής
κοιλότητας
Οξεία και • Είσοδος στην μυελώδη μοίρα των γνάθων συμβαίνει από
Χρόνια επέκταση μιας περιακρορριζικής λοίμωξης, αιματογενώς ή
σπάνια από τους περιοδοντικούς ιστούς
πυογόνος • Προσβάλλει
Οστεομυελίτιδα • Άτομα με υποκείμενη νόσο (σακχαρώδη διαβήτη, AIDS)
• Σε ασθενείς με παθολογικό οστίτη ιστό (νόσος Paget,
ινώδη δυσπλασία)
• Καπνιστές και σε χρήση ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων
ουσιών
Κλινική εικόνα
• Κάτω γνάθος (μικρότερη αιμάτωση, μεγαλύτερη οστική πυκνότητα)
• Ενδομυελικη μορφή
• Ερυθρότητα, οίδημα στην περιοχή, πόνος
• Πυρετός 40 0C
• Σύστοιχη επώδυνη λεμφαδενίτιδα
• Ενδοστοματικά: συρίγγια που πυορροούν, ελκώσεις και νεκρωμένα τμήματα οστού
• Υποπεριοστική μορφή
• Πιο έντονος πόνος
• Ενδοστοματικά: σύστοιχες ουλοχειλικές ή ουλοπαρειακές αύλακες
• Στη χρόνια μορφή: σύντομα χρονικά υποτροπές διάρκειας λίγων ημερών – σε περιόδους
υφέσεων ασυμπτωματικοί ασθενείς – σε υποτροπή οξεία φάση
Ακτινολογική εικόνα
• «σκοροφαγωμένη γνάθος» (στην οξεία φάση)
• «οστικά απολύματα»
Ιστολογική εικόνα
• Ακανόνιστου σχήματος και
περιγράμματος τμήματα οστίτη
ιστού
• Κενές οστικές κρύπτες
• Έντονες γραμμές αναστροφής
• Αθροίσεις ουδετερόφιλων
πολυμορφοπύρηνων στην οξεία
φάση ή χρόνια τύπου
φλεγμονώδη κύτταρα στην χρόνια
μορφή
Ιστολογική εικόνα

• Οξεία οστεομυελίτιδα • Χρόνια οστεομυελίτιδα

 • Τελικό στάδιο εξέλιξης της χρόνιας πυογόνου
οστεομυελίτιδας που χαρακτηρίζεται από
διάχυτη οστική πύκνωση
• 2/3 των ασθενών είναι γυναίκες
• Ηλικία 30-40 ετών
Διάχυτη • Σχεδόν αποκλειστικά στην κάτω γνάθο
σκληρυντική (σώμα, γωνία, κλάδος κ.γ. και κονδύλους)
Οστεομυελίτιδα
Ιστολογική εικόνα
• Διάχυτη σκλήρυνση
• Περιορισμός μυελικών χώρων και
φλεγμονώδους διήθησης
• Νέκρωση με σχηματισμό οστικών
απολυμάτων που περιβάλλονται
από κοκκιώδη ιστό με υποξεία
φλεγμονή
 • Φλεγμονή του περιόστεου που στα αρχικά
στάδια ανάπτυξης παρατηρείται παραγωγή
οστεοειδούς και αργότερα ώριμου οστίτη
Οστεομυελίτιδα ιστού
με βλαστική • Δράση κοινών βακτηρίων μικρής
λοιμογόνου δύναμης
περιοστίτιδα • περιακρορριζικές φλεγμονές σε νεκρό πολφό
(Οστεομυελίτιδα • περιοδοντική νόσο
του Garre) • μη οδοντογενείς λοιμώξεις (τραύμα,
υπεραντίδραση ανοσιακής απάντησης)
• Παιδιά, εφήβους, νέους ενήλικες (μ.ο 13-15
έτη)
Κλινική εικόνα
• Κάτω γνάθος
• Περιοχή προγομφίων και
γομφίων
• Σκληρή διόγκωση, επώδυνη, με
φυσιολογικό βλεννογόνο
• Εμφανής διόγκωση και
εξωστοματικά
• Τρισμός
• Γενικά συμπτώματα
 Ακτινογραφική εικόνα
• Σκιάσεις σαν λεπτές
εμφανείς γραμμώσεις
και γραμμοειδείς
διαυγάσεις
• Παράλληλες μεταξύ
τους, προς το
φλοιώδες οστικό
πέταλο της κ.γ. (σαν
φύλλα κρεμμυδιού)
Ιστολογική εικόνα
• Οστικές δοκίδες με παραλληλία στη διάταξη και κατά θέσεις σχηματίζουν
δίκτυο
• Μεταξύ των οστικών δοκίδων, ινώδης συνδετικός ιστός
• Περιφερικά των δοκίδων, ενεργείς οστεοβλάστες και οστεοκλάστες
 • Η οστεομυελίτιδα χαρακτηρίζεται από:
• Θρόμβωση των αγγείων και φλεγμονώδη διήθηση
του μυελού του προσβεβλημένου οστού
• Διατήρηση των οστεοκλαστών και του περιοστέου
• Η οστεοακτινονέκρωση χαρακτηρίζεται από:
Ιστολογικές • Ακύτταρο και ανάγγειο κολλαγονοποιημένο μυελό

Διαφορές • Νέκρωση του περιοστέου

• Η οστεονεκρωση από διφωσφονικά χαρακτηρίζεται
από:
• Κενούς μυελικούς χώρους
• Απουσία οστεοκλαστών και κενά βοθρία του
Howship
• Διατήρηση της ζωτικότητας του περιοστέου
ΟΣΤΕΟΝΕΚΡΩΣΗ ΑΠO
ΔΙΦΩΣΦΟΝΙΚΑ ΟΣΤΕΟΑΚΤΙΝΟΝΕΚΡΩΣΗ ΟΣΤΕΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑ
 Κακοήθη
Νεοπλάσματα
 • Κακόηθες νεόπλασμα που αποτελείται από
χονδρικό ιστό
• Σπάνια στις γνάθους
• Σύνδρομα Maffucci και Ollier προδιαθέτουν την
Χονδροσάρκωμα εμφάνιση χονδροσαρκωμάτων
• Άνω γνάθος: πρόσθια περιοχή και υπερώα
• Κάτω γνάθος: περιοχή γομφίων –προγομφίων,
κορωνοειδή απόφυση, γενειακή σύμφυση
 Ακτινογραφική εικόνα

Ακτινοδιαυγαστική περιοχή
με ασαφή όρια και
παρουσία ακτινοσκιάσεων
 Ιστολογική εικόνα

Νεοπλασματικά κύτταρα με
βαθυχρωματικούς πυρήνες ή
παρουσία δύο κυττάρων μέσα
στις χονδρικές κρύπτες
 • Κακόηθες νεόπλασμα με παραγωγή κακοήθους
οστεοειδούς
Οστεοσάρκωμα • Γνάθοι 4η πιο συχνή εντόπιση
• Οπίσθιο τμήμα του σώματος και στον κλάδο της
κάτω γνάθου
 Ακτινογραφική εικόνα
• Ακτινοσκιερή ή ακτινοδιαυγαστική ή μικτή
περιοχή, έκπτυξη και λύση φλοιώδους
πετάλου, εικόνα «ανατέλλοντος ηλίου»
 Παραγωγή κακόηθους οστεοειδούς,
νεοπλασματικά κύτταρα ωοειδή ή
Ιστολογική εικόνα ατρακτοειδή με βαθυχρωματικούς πυρήνες
που μοιάζουν με οστεοβλάστες ή
οστεοκλάστες
 • Κακόηθες νεόπλασμα, επιθετικό, μικρές
ηλικίες
• 3ο σε συχνότητα στις γνάθους
• Κάτω γνάθο > άνω

Σάρκωμα
Ewing
Σάρκωμα Ewing
• Ιστολογικά: ομοιόμορφος
πληθυσμός μικρών κυττάρων με
στρογγυλούς πυρήνες και
ασαφή κυτταροπλασματικά
ορια = εικόνα συγκυτίου