SỔ TAY

HƯỚNG DẪN NGHIỆP VỤ

VỀ XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH

385 386
 UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH LẠNG SƠN
SỞ TƯ PHÁP Lạng Sơn, năm 2017

SỔ TAY
HƯỚNG DẪN NGHIỆP VỤ VỀ
XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
(Tái bản lần 1, có sửa đổi, bổ sung)

385 386
 LỜI GIỚI THIỆU
Xử lý vi phạm hành chính là công cụ quan trọng trong
hoạt động quản lý nhà nước nhằm duy trì trật tự, kỷ cương
trong quản lý hành chính của Nhà nước. Đây cũng là vấn
đề trực tiếp liên quan đến cuộc sống hàng ngày của nhân
dân, tổ chức, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh
nghiệp, được Đảng, Nhà nước và toàn xã hội hết sức quan
tâm.
Luật Xử lý vi phạm hành chính được Quốc hội thông
qua ngày 20/6/2012 đã đánh dấu một bước phát triển mới
trong việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật về xử lý vi
phạm hành. Đồng thời khẳng định một cơ chế phát triển
mới về cơ chế pháp lý bảo vệ và bảo đảm quyền con người,
quyền công dân, duy trì trật tự, kỷ cương trong quản lý
hành chính nhà nước ở nước ta phù hợp với Hiến pháp năm
2013.
Trong thời gian qua, việc xử lý vi phạm hành chính
trên địa bàn tỉnh về cơ bản được thực hiện nghiêm minh,
tuân thủ đúng pháp luật; qua đó đã xử lý các cá nhân, tổ
chức vi phạm, góp phần duy trì trật tự, kỷ cương trong
quản lý hành chính nhà nước.
Tuy nhiên, việc tham mưu xử lý vi phạm hành chính
nói chung, xử phạt vi phạm hành chính nói riêng của một
bộ phận lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh còn lúng
túng, chưa xử lý kịp thời, chưa tuân thủ đúng trình tự, thủ
tục, thời gian theo quy định của pháp luật, dẫn đến việc
385
tham mưu xử lý còn có nhiều sai sót, tiềm ẩn nguy cơ bị
khiếu nại hoặc khởi kiện ra toà án nhân dân.
Nhằm đáp ứng nhu cầu phục vụ công tác nghiên cứu,
tìm hiểu, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp
vụ và kỹ năng nghề nghiệp của các cán bộ, công chức và
các chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính
ở các Sở, Ban, Ngành và Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy
ban nhân dân cấp xã, Sở Tư pháp- Cơ quan tham mưu giúp
Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện quản lý nhà nước về công
tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính đã biên
soạn cuốn “Sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ về xử lý vi phạm
hành chính”.
Cuốn Sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ về xử lý vi phạm
hành chính được biên soạn bao gồm 07 chuyên đề:
Chuyên đề 1: Một số quy định chung về xử phạt vi
phạm hành chính;
Chuyên đề 2: Kỹ năng xác định hành vi vi phạm hành
chính và lập biên bản vi phạm hành chính;
Chuyên đề 3: Nguyên tắc, trình tự, thủ tục xử phạt vi
phạm hành chính và kỹ năng xác định thẩm quyền áp dụng
các hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả;
Chuyên đề 4: Kỹ năng ban hành quyết định xử lý vi
phạm hành chính;
Chuyên đề 5: Thi hành quyết định xử phạt và cưỡng
chế thi hành quyết định xử phạt;
Chuyên đề 6: Kỹ năng áp dụng các biện pháp ngăn
chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính;
386
 Chuyên đề 7: Những điểm mới cơ bản về các biện
pháp xử lý hành chính.
Trong quá trình biên soạn, chắc chắn không thể tránh
khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến đóng góp
của Qúy độc giả để hiệu chỉnh kịp thời.
Xin trân trọng cảm ơn!
BAN BIÊN TẬP

385 386
 CHUYÊN ĐỀ 1
MỘT SỐ QUY ĐỊNH CHUNG VỀ
XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH
1. Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính (Điều 3 Luật
Xử lý vi phạm hành chính)
- Mọi vi phạm hành chính phải được phát hiện, ngăn
chặn kịp thời và phải bị xử lý nghiêm minh, mọi hậu quả
do vi phạm hành chính gây ra phải được khắc phục theo
đúng quy định của pháp luật;
- Việc xử phạt vi phạm hành chính được tiến hành
nhanh chóng, công khai, khách quan, đúng thẩm quyền,
bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật;
- Việc xử phạt vi phạm hành chính phải căn cứ vào
tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, đối tượng vi phạm và
tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng;
- Chỉ xử phạt vi phạm hành chính khi có hành vi vi
phạm hành chính do pháp luật quy định.
Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một
lần.
Nhiều người cùng thực hiện một hành vi vi phạm hành
chính thì mỗi người vi phạm đều bị xử phạt về hành vi vi
phạm hành chính đó.
Một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính
hoặc vi phạm hành chính nhiều lần thì bị xử phạt về từng
hành vi vi phạm.
385
- Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng
minh vi phạm hành chính. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt có
quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp
chứng minh mình không vi phạm hành chính;
- Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì
mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền
đối với cá nhân.
Lưu ý: Trường hợp hành vi vi phạm đã bị lập biên bản
nhưng chưa ra quyết định xử phạt mà cá nhân, tổ chức
không thực hiện yêu cầu, mệnh lệnh của người có thẩm
quyền xử phạt, vẫn cố ý thực hiện hành vi vi phạm đó, thì
người có thẩm quyền xử phạt phải áp dụng biện pháp ngăn
chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính phù hợp để
chấm dứt hành vi vi phạm. Khi ra quyết định xử phạt đối
với hành vi đó, người có thẩm quyền xử phạt có thể áp
dụng thêm tình tiết tăng nặng hoặc xử phạt đối với hành vi
không thực hiện yêu cầu, mệnh lệnh của người có thẩm
quyền xử phạt và xử phạt đối với hành vi vi phạm đã lập
biên bản nhưng chưa ra quyết định xử phạt.
Trường hợp hành vi vi phạm đã bị ra quyết định xử
phạt nhưng cá nhân, tổ chức vi phạm chưa thi hành hoặc
đang thi hành quyết định mà sau đó vẫn tiếp tục thực hiện
hành vi vi phạm đó, thì hành vi vi phạm này được coi là
hành vi vi phạm mới (Khoản 3 Điều 6 Nghị định số
81/2013/NĐ-CP).
2. Đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính (Điều 5
Luật Xử lý vi phạm hành chính)
- Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử phạt vi
386
phạm hành chính về vi phạm hành chính do cố ý; người từ
đủ 16 tuổi trở lên bị xử phạt vi phạm hành chính về mọi vi
phạm hành chính.
Người thuộc lực lượng Quân đội nhân dân, Công an
nhân dân vi phạm hành chính thì bị xử lý như đối với công
dân khác; trường hợp cần áp dụng hình thức phạt tước
quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề hoặc đình
chỉ hoạt động có thời hạn liên quan đến quốc phòng, an
ninh thì người xử phạt đề nghị cơ quan, đơn vị Quân đội
nhân dân, Công an nhân dân có thẩm quyền xử lý.
- Tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính về mọi vi
phạm hành chính do mình gây ra.
Lưu ý:
* Tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính khi có đủ các
điều kiện sau đây :
+ Là pháp nhân theo quy định của pháp luật dân sự
hoặc các tổ chức khác được thành lập theo quy định của
pháp luật;
+ Hành vi vi phạm hành chính do người đại diện,
người được giao nhiệm vụ nhân danh tổ chức hoặc người
thực hiện hành vi theo sự chỉ đạo, điều hành, phân công,
chấp thuận của tổ chức và theo quy định của pháp luật
phải bị xử phạt vi phạm hành chính.
* Tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính phải được
quy định cụ thể tại các nghị định quy định xử phạt vi phạm
hành chính trong các lĩnh vực quản lý nhà nước.
(Điều 1 Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được sửa đổi,
385
bổ sung tại khoản 1 Điều 1 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP
ngày 18/8/2017 của Chính phủ có hiệu lực ngày
05/10/2017)
- Cá nhân, tổ chức nước ngoài vi phạm hành chính
trong phạm vi lãnh thổ, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc
quyền kinh tế và thềm lục địa của nước Cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam; trên tàu bay mang quốc tịch Việt
Nam, tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam thì bị xử phạt
vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật Việt Nam,
trừ trường hợp điều ước quốc tế mà nước Cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác.
Lưu ý: Trường hợp cán bộ, công chức, viên chức thực
hiện hành vi vi phạm khi đang thi hành công vụ, nhiệm vụ
và hành vi vi phạm đó thuộc công vụ, nhiệm vụ được giao
theo văn bản quy phạm pháp luật hoặc văn bản hành chính
do cơ quan, người có thẩm quyền ban hành, thì không bị
xử phạt theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành
chính mà bị xử lý theo quy định của pháp luật về cán bộ,
công chức, viên chức.
Cơ quan nhà nước thực hiện hành vi vi phạm thuộc
nhiệm vụ quản lý nhà nước được giao, thì không bị xử phạt
theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính,
mà bị xử lý theo quy định của pháp luật có liên quan (Điều
5 Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại
khoản 1 Điều 1 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP ngày
18/8/2017 của Chính phủ).
386
3. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính (Điều 6 Luật
Xử lý vi phạm hành chính)
3.1. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 01 năm,
trừ các trường hợp sau:
- Vi phạm hành chính về kế toán; thủ tục thuế; phí, lệ
phí; kinh doanh bảo hiểm; quản lý giá; chứng khoán; sở hữu
trí tuệ; xây dựng; bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, hải sản; quản lý
rừng, lâm sản; điều tra, quy hoạch, thăm dò, khai thác, sử
dụng nguồn tài nguyên nước; thăm dò, khai thác dầu khí và
các loại khoáng sản khác; bảo vệ môi trường; năng lượng
nguyên tử; quản lý, phát triển nhà và công sở; đất đai; đê
điều; báo chí; xuất bản; sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh
doanh hàng hóa; sản xuất, buôn bán hàng cấm, hàng giả;
quản lý lao động ngoài nước thì thời hiệu xử phạt vi phạm
hành chính là 02 năm.
- Vi phạm hành chính là hành vi trốn thuế, gian lận
thuế, nộp chậm tiền thuế, khai thiếu nghĩa vụ thuế thì thời
hiệu xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp
luật về thuế.
3.2. Thời điểm để tính thời hiệu xử phạt vi phạm
hành chính đối với các hành vi trên được quy định như
sau:
- Đối với vi phạm hành chính đã kết thúc thì thời hiệu
được tính từ thời điểm chấm dứt hành vi vi phạm.
- Đối với vi phạm hành chính đang được thực hiện thì
thời hiệu được tính từ thời điểm phát hiện hành vi vi phạm.
3.3. Trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với
385
cá nhân do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến thì thời
hiệu được áp dụng theo quy định tại điểm 3.1 và điểm 3.2
Mục này. Thời gian cơ quan tiến hành tố tụng thụ lý, xem
xét được tính vào thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính.
3.4. Trong thời hạn được quy định tại điểm 3.1 và
điểm 3.2 Mục này mà cá nhân, tổ chức cố tình trốn
tránh, cản trở việc xử phạt thì thời hiệu xử phạt vi phạm
hành chính được tính lại kể từ thời điểm chấm dứt hành vi
trốn tránh, cản trở việc xử phạt.
4. Thời hạn được coi là chưa bị xử lý vi phạm hành
chính (Điều 7 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu
trong thời hạn 06 tháng, kể từ ngày chấp hành xong quyết
định xử phạt cảnh cáo hoặc 01 năm, kể từ ngày chấp hành
xong quyết định xử phạt hành chính khác hoặc từ ngày hết
thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
mà không tái phạm thì được coi là chưa bị xử phạt vi phạm
hành chính.
5. Tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng
5.1. Tình tiết giảm nhẹ (Điều 9 Luật Xử lý vi phạm
hành chính)
- Người vi phạm hành chính đã có hành vi ngăn chặn,
làm giảm bớt hậu quả của vi phạm hoặc tự nguyện khắc
phục hậu quả, bồi thường thiệt hại;
- Người vi phạm hành chính đã tự nguyện khai báo,
thành thật hối lỗi; tích cực giúp đỡ cơ quan chức năng phát
hiện vi phạm hành chính, xử lý vi phạm hành chính;
386
 - Vi phạm hành chính trong tình trạng bị kích động về
tinh thần do hành vi trái pháp luật của người khác gây ra;
vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng; vượt quá yêu cầu
của tình thế cấp thiết;
- Vi phạm hành chính do bị ép buộc hoặc bị lệ thuộc về
vật chất hoặc tinh thần;
- Người vi phạm hành chính là phụ nữ mang thai,
người già yếu, người có bệnh hoặc khuyết tật làm hạn chế
khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của
mình;
- Vi phạm hành chính vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn
mà không do mình gây ra;
- Vi phạm hành chính do trình độ lạc hậu;
- Những tình tiết giảm nhẹ khác do Chính phủ quy
định.
5.2. Tình tiết tăng nặng (Điều 10 Luật Xử lý vi phạm
hành chính)
- Vi phạm hành chính có tổ chức;
- Vi phạm hành chính nhiều lần; tái phạm;
- Xúi giục, lôi kéo, sử dụng người chưa thành niên vi
phạm; ép buộc người bị lệ thuộc vào mình về vật chất, tinh
thần thực hiện hành vi vi phạm hành chính;
- Sử dụng người biết rõ là đang bị tâm thần hoặc bệnh
khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều
khiển hành vi để vi phạm hành chính;
- Lăng mạ, phỉ báng người đang thi hành công vụ; vi
385
phạm hành chính có tính chất côn đồ;
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để vi phạm hành chính;
- Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, thiên tai, thảm họa,
dịch bệnh hoặc những khó khăn đặc biệt khác của xã hội để
vi phạm hành chính;
- Vi phạm trong thời gian đang chấp hành hình phạt
của bản án hình sự hoặc đang chấp hành quyết định áp
dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính;
- Tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm hành chính mặc
dù người có thẩm quyền đã yêu cầu chấm dứt hành vi đó;
- Sau khi vi phạm đã có hành vi trốn tránh, che giấu vi
phạm hành chính;
- Vi phạm hành chính có quy mô lớn, số lượng hoặc trị
giá hàng hóa lớn;
- Vi phạm hành chính đối với nhiều người, trẻ em,
người già, người khuyết tật, phụ nữ mang thai.
Lưu ý: Các tình tiết nêu trên đã được quy định là hành
vi vi phạm hành chính thì không được coi là tình tiết tăng
nặng (Khoản 2 Điều 10 Luật).
6. Những trường hợp không xử phạt vi phạm hành
chính (Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
- Thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong tình thế
cấp thiết;
- Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do phòng vệ
chính đáng;
- Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện bất
386
ngờ;
- Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện bất
khả kháng;
- Người thực hiện hành vi vi phạm hành chính không
có năng lực trách nhiệm hành chính; người thực hiện hành
vi vi phạm hành chính chưa đủ tuổi bị xử phạt vi phạm
hành chính (Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử
phạt vi phạm hành chính về vi phạm hành chính do cố ý;
người từ đủ 16 tuổi trở lên bị xử phạt vi phạm hành chính
về mọi vi phạm hành chính (Điểm a, Khoản 1 Điều 5
Luật)).
7. Những hành vi bị nghiêm cấm (Điều 12 Luật Xử
lý vi phạm hành chính)
- Giữ lại vụ vi phạm có dấu hiệu tội phạm để xử lý vi
phạm hành chính;
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sách nhiễu, đòi,
nhận tiền, tài sản của người vi phạm; dung túng, bao che,
hạn chế quyền của người vi phạm hành chính khi xử phạt
vi phạm hành chính hoặc áp dụng biện pháp xử lý hành
chính;
- Ban hành trái thẩm quyền văn bản quy định về hành
vi vi phạm hành chính, thẩm quyền, hình thức xử phạt,
biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi vi phạm
hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước và biện pháp
xử lý hành chính;
- Không xử phạt vi phạm hành chính, không áp dụng
biện pháp khắc phục hậu quả hoặc không áp dụng biện
385
pháp xử lý hành chính;
- Xử phạt vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp khắc
phục hậu quả hoặc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính
không kịp thời, không nghiêm minh, không đúng thẩm
quyền, thủ tục, đối tượng;
- Áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu
quả không đúng, không đầy đủ đối với hành vi vi phạm
hành chính;
- Can thiệp trái pháp luật vào việc xử lý vi phạm hành
chính;
- Kéo dài thời hạn áp dụng biện pháp xử lý hành chính;
- Sử dụng tiền thu được từ tiền nộp phạt vi phạm hành
chính, tiền nộp do chậm thi hành quyết định xử phạt tiền,
tiền bán, thanh lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
bị tịch thu và các khoản tiền khác thu được từ xử phạt vi
phạm hành chính trái quy định của pháp luật về ngân sách
nhà nước;
- Giả mạo, làm sai lệch hồ sơ xử phạt vi phạm hành
chính, hồ sơ áp dụng biện pháp xử lý hành chính;
- Xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm
của người bị xử phạt vi phạm hành chính, người bị áp dụng
biện pháp xử lý hành chính, người bị áp dụng biện pháp
ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính, người bị
áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử lý
vi phạm hành chính;
- Chống đối, trốn tránh, trì hoãn hoặc cản trở chấp
hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quyết định áp
386
dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành
chính, quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi
phạm hành chính, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành
chính.
8. Các hình thức xử phạt hành chính (Điều 21 Luật Xử
lý vi phạm hành chính)
- Cảnh cáo;
- Phạt tiền;
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Tịch thu tang vật vi phạm hành chính, phương tiện được
sử dụng để vi phạm hành chính;
- Trục xuất.
8.1. Hình thức xử phạt chính.
a) Cảnh cáo (Điều 22 Luật Xử lý vi phạm hành chính).
Được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành
chính không nghiêm trọng, có tình tiết giảm nhẹ và theo
quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo hoặc
đối với mọi hành vi vi phạm hành chính do người chưa
thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện. Cảnh
cáo được quyết định bằng văn bản.
b) Phạt tiền (Khoản 1, 4 Điều 23 Luật Xử lý vi phạm
hành chính)
- Mức phạt tiền trong xử phạt vi phạm hành chính từ
50.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng đối với cá nhân, từ
100.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng đối với tổ chức, trừ
trường hợp các lĩnh vực thuế; đo lường; sở hữu trí tuệ; an
385
toàn thực phẩm; chất lượng sản phẩm, hàng hóa; chứng
khoán; hạn chế cạnh tranh.
- Mức tiền phạt cụ thể đối với một hành vi vi phạm
hành chính là mức trung bình của khung tiền phạt được
quy định đối với hành vi đó; nếu có tình tiết giảm nhẹ thì
mức tiền phạt có thể giảm xuống nhưng không được giảm
quá mức tối thiểu của khung tiền phạt; nếu có tình tiết tăng
nặng thì mức tiền phạt có thể tăng lên nhưng không được
vượt quá mức tiền phạt tối đa của khung tiền phạt.
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn; Tịch thu
tang vật, phương tiện vi phạm hành chính; Trục xuất có thể
được quy định là hình thức xử phạt chính (Khoản 2 Điều 21
Luật).
8.2. Hình thức xử phạt bổ sung
a) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn
(Điều 25 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn là hình thức xử phạt được áp dụng đối với cá
nhân, tổ chức vi phạm nghiêm trọng các hoạt động được
ghi trong giấy phép, chứng chỉ hành nghề. Trong thời gian
bị tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề, cá
nhân, tổ chức không được tiến hành các hoạt động ghi
trong giấy phép, chứng chỉ hành nghề;
- Đình chỉ hoạt động có thời hạn là hình thức xử phạt
được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính
386
trong các trường hợp sau:
+ Đình chỉ một phần hoạt động gây hậu quả nghiêm
trọng hoặc có khả năng thực tế gây hậu quả nghiêm trọng
đối với tính mạng, sức khỏe con người, môi trường của cơ
sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ mà theo quy định của
pháp luật phải có giấy phép.
+ Đình chỉ một phần hoặc toàn bộ hoạt động sản xuất,
kinh doanh, dịch vụ hoặc hoạt động khác mà theo quy định
của pháp luật không phải có giấy phép và hoạt động đó gây
hậu quả nghiêm trọng hoặc có khả năng thực tế gây hậu
quả nghiêm trọng đối với tính mạng, sức khỏe con người,
môi trường và trật tự, an toàn xã hội.
- Thời hạn tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề, thời hạn đình chỉ hoạt động từ 01 tháng đến 24 tháng, kể
từ ngày quyết định xử phạt có hiệu lực thi hành. Người có
thẩm quyền xử phạt giữ giấy phép, chứng chỉ hành nghề trong
thời hạn tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề.
b) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
(Điều 26 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính là
việc sung vào ngân sách nhà nước vật, tiền, hàng hoá,
phương tiện có liên quan trực tiếp đến vi phạm hành chính,
được áp dụng đối với vi phạm hành chính nghiêm trọng do
lỗi cố ý của cá nhân, tổ chức.
c) Trục xuất (Điều 27 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
Trục xuất là hình thức xử phạt buộc người nước ngoài
có hành vi vi phạm hành chính tại Việt Nam phải rời khỏi
385
lãnh thổ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
8.3. Nguyên tắc áp dụng (Khoản 3 Điều 21 Luật Xử
lý vi phạm hành chính)
Đối với mỗi vi phạm hành chính, cá nhân, tổ chức vi
phạm hành chính chỉ bị áp dụng một hình thức xử phạt
chính; có thể bị áp dụng một hoặc nhiều hình thức xử phạt
bổ sung. Hình thức xử phạt bổ sung chỉ được áp dụng kèm
theo hình thức xử phạt chính.
9. Mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực (Điều 24 Luật
Xử lý vi phạm hành chính)
a) Mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực quản lý nhà
nước đối với cá nhân được quy định như sau:
- Phạt tiền đến 30.000.000 đồng: hôn nhân và gia đình;
bình đẳng giới; bạo lực gia đình; lưu trữ; tôn giáo; thi đua
khen thưởng; hành chính tư pháp; dân số; vệ sinh môi
trường; thống kê;
- Phạt tiền đến 40.000.000 đồng: an ninh trật tự, an
toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; thi hành án dân
sự; phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã; giao thông đường
bộ; giao dịch điện tử; bưu chính;
- Phạt tiền đến 50.000.000 đồng: phòng cháy, chữa
cháy; cơ yếu; quản lý và bảo vệ biên giới quốc gia; bổ trợ
tư pháp; y tế dự phòng; phòng, chống HIV/AIDS; giáo
dục; văn hóa; thể thao; du lịch; quản lý khoa học, công
nghệ; chuyển giao công nghệ; bảo vệ, chăm sóc trẻ em; bảo
trợ, cứu trợ xã hội; phòng chống thiên tai; bảo vệ và kiểm
dịch thực vật; quản lý và bảo tồn nguồn gen; sản xuất, kinh
386
doanh giống vật nuôi, cây trồng; thú y; kế toán; kiểm toán
độc lập; phí, lệ phí; quản lý tài sản công; hóa đơn; dự trữ
quốc gia; điện lực; hóa chất; khí tượng thủy văn; đo đạc
bản đồ; đăng ký kinh doanh;
- Phạt tiền đến 75.000.000 đồng: quốc phòng, an ninh
quốc gia; lao động; dạy nghề; giao thông đường sắt; giao
thông đường thủy nội địa; bảo hiểm y tế; bảo hiểm xã hội;
- Phạt tiền đến 100.000.000 đồng: quản lý công trình
thuỷ lợi; đê điều; khám bệnh, chữa bệnh; mỹ phẩm; dược,
trang thiết bị y tế; sản xuất, kinh doanh thức ăn chăn nuôi,
phân bón; quảng cáo; đặt cược và trò chơi có thưởng; quản
lý lao động ngoài nước; giao thông hàng hải; giao thông
hàng không dân dụng; quản lý và bảo vệ công trình giao
thông; công nghệ thông tin; viễn thông; tần số vô tuyến
điện; báo chí; xuất bản; thương mại; bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng; hải quan, thủ tục thuế; kinh doanh xổ số;
kinh doanh bảo hiểm; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí;
quản lý vật liệu nổ; bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, hải sản;
- Phạt tiền đến 150.000.000 đồng: quản lý giá; kinh
doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật
liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý,
phát triển nhà và công sở; đấu thầu; đầu tư;
- Phạt tiền đến 200.000.000 đồng: sản xuất, buôn bán hàng
cấm, hàng giả;
- Phạt tiền đến 250.000.000 đồng: điều tra, quy hoạch,
thăm dò, khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước;
- Phạt tiền đến 500.000.000 đồng: xây dựng; quản lý rừng,
385
lâm sản; đất đai;
- Phạt tiền đến 1.000.000.000 đồng: quản lý các vùng
biển, đảo và thềm lục địa của nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam; quản lý hạt nhân và chất phóng xạ, năng
lượng nguyên tử; tiền tệ, kim loại quý, đá quý, ngân hàng,
tín dụng; thăm dò, khai thác dầu khí và các loại khoáng sản
khác; bảo vệ môi trường.
b) Mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực quản lý nhà
nước được nêu trên đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt
tiền đối với cá nhân.
c) Mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực thuế; đo
lường; sở hữu trí tuệ; an toàn thực phẩm; chất lượng sản
phẩm, hàng hóa; chứng khoán; hạn chế cạnh tranh theo
quy định tại các luật tương ứng.
10. Các biện pháp khắc phục hậu quả và nguyên tắc
áp dụng
10.1. Các biện pháp khắc phục hậu quả: (Khoản 1
Điều 28 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
a) Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu;
b) Buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng
không có giấy phép hoặc xây dựng không đúng với giấy
phép;
c) Buộc thực hiện biện pháp khắc phục tình trạng ô
nhiễm môi trường, lây lan dịch bệnh;
d) Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam hoặc tái xuất hàng hoá, vật phẩm,
phương tiện;
386
 đ) Buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức
khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường, văn hóa
phẩm có nội dung độc hại;
e) Buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm
lẫn;
g) Buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trên hàng hoá, bao bì
hàng hóa, phương tiện kinh doanh, vật phẩm;
h) Buộc thu hồi sản phẩm, hàng hóa không bảo đảm
chất lượng;
i) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực
hiện vi phạm hành chính hoặc buộc nộp lại số tiền bằng trị
giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đã bị tiêu
thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp luật;
k) Các biện pháp khắc phục hậu quả khác do Chính
phủ quy định.
10.2. Nguyên tắc áp dụng biện pháp khắc phục hậu
quả (Khoản 2 Điều 28 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
a) Đối với mỗi vi phạm hành chính, ngoài việc bị áp
dụng hình thức xử phạt, cá nhân, tổ chức vi phạm hành
chính có thể bị áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khắc
phục hậu quả được nêu ở điểm 10.1 Mục này.
b) Biện pháp khắc phục hậu quả được áp dụng độc lập
trong các trường hợp sau:
- Các trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính
(Điều 11 Luật): Thực hiện hành vi vi phạm hành chính
trong tình thế cấp thiết; Thực hiện hành vi vi phạm hành
chính do phòng vệ chính đáng; Thực hiện hành vi vi phạm
385
hành chính do sự kiện bất ngờ; Thực hiện hành vi vi phạm
hành chính do sự kiện bất khả kháng; Người thực hiện
hành vi vi phạm hành chính không có năng lực trách nhiệm
hành chính; người thực hiện hành vi vi phạm hành chính
chưa đủ tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính (Người từ đủ
14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính về
vi phạm hành chính do cố ý; người từ đủ 16 tuổi trở lên bị
xử phạt vi phạm hành chính về mọi vi phạm hành chính
(Điểm a, Khoản 1 Điều 5 Luật));
- Không xác định được đối tượng vi phạm hành chính
(Điểm b, khoản 1 Điều 65 Luật);
- Hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính hoặc hết
thời hạn ra quyết định xử phạt (Điểm c, khoản 1 Điều 65
Luật);
- Cá nhân vi phạm hành chính chết, mất tích, tổ chức vi
phạm hành chính đã giải thể, phá sản trong thời gian xem
xét ra quyết định xử phạt (Điểm d, khoản 1 Điều 65 Luật).
11. Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính
11.1. Thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân
(Điều 38 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
a) Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 10% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Mục 9 nhưng không quá
5.000.000 đồng;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 5.000.000 đồng;
386
 - Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại các
tiết a, b, c và đ điểm 10.1 Mục 10 phần này.
b) Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 50% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Mục 9 phần này nhưng không
quá 50.000.000 đồng;
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 50.000.000 đồng;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại các
tiết a, b, c, đ, e, h, i và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
c) Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực tương ứng quy
định tại Mục 9 phần này;
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại điểm
10.1 Mục 10 phần này.
11.2. Thẩm quyền của Công an nhân dân (Điều 39
Luật Xử lý vi phạm hành chính)
a) Chiến sĩ Công an nhân dân đang thi hành công vụ
385
có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 1% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Mục 9 phần này nhưng không
quá 500.000 đồng.
b) Trạm trưởng, Đội trưởng của Chiến sĩ Công an
nhân dân có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 3% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Mục 9 phần này nhưng không
quá 1.500.000 đồng.
c) Trưởng Công an cấp xã, Trưởng đồn Công an, Trạm
trưởng Trạm Công an cửa khẩu, khu chế xuất có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 5% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Mục 9 phần này nhưng không
quá 2.500.000 đồng;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 2.500.000 đồng;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết a,
c và đ điểm 10.1 Mục 10 phần này.
d) Trưởng Công an cấp huyện; Trưởng phòng nghiệp vụ
thuộc Cục Cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt, Trưởng
phòng nghiệp vụ thuộc Cục Cảnh sát đường thủy; Trưởng
phòng Công an cấp tỉnh gồm Trưởng phòng Cảnh sát quản lý
hành chính về trật tự xã hội, Trưởng phòng Cảnh sát trật tự,
386
Trưởng phòng Cảnh sát phản ứng nhanh, Trưởng phòng Cảnh
sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Trưởng phòng Cảnh sát
điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ, Trưởng
phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý, Trưởng phòng
Cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt, Trưởng phòng
Cảnh sát đường thủy, Trưởng phòng Cảnh sát bảo vệ và cơ
động, Trưởng phòng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư
pháp, Trưởng phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi
trường, Trưởng phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và
cứu hộ, cứu nạn, Trưởng phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa
cháy và cứu nạn trên sông, Trưởng phòng Quản lý xuất nhập
cảnh, Trưởng phòng An ninh chính trị nội bộ, Trưởng phòng
An ninh kinh tế, Trưởng phòng An ninh văn hóa, tư tưởng,
Trưởng phòng An ninh thông tin; Trưởng phòng Cảnh sát
phòng cháy, chữa cháy các quận, huyện thuộc Sở Cảnh sát
phòng cháy và chữa cháy; Thủ trưởng đơn vị Cảnh sát cơ
động từ cấp đại đội trở lên, có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 20% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Mục 9 phần này nhưng không
quá 25.000.000 đồng;
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 25.000.000 đồng;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết a,
c, đ và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
385
đ) Giám đốc Công an cấp tỉnh, Giám đốc Sở Cảnh sát
phòng cháy, chữa cháy có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 50% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Mục 9 phần này nhưng không
quá 50.000.000 đồng;
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 50.000.000 đồng;
- Giám đốc Công an cấp tỉnh quyết định áp dụng hình
thức xử phạt trục xuất;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết a,
c, đ, i và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
11.3. Thẩm quyền của Bộ đội biên phòng (Điều 40
Luật Xử lý vi phạm hành chính)
a) Chiến sĩ Bộ đội biên phòng đang thi hành công vụ
có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 1% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Mục 9 phần này nhưng không
quá 500.000 đồng.
b) Trạm trưởng, Đội trưởng Chiến sĩ Bộ đội biên
phòng có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 5% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
386
vực tương ứng quy định tại Mục 9 phần này nhưng không
quá 2.500.000 đồng.
c) Đồn trưởng Đồn biên phòng, Hải đội trưởng Hải đội
biên phòng, Chỉ huy trưởng Tiểu khu biên phòng, Chỉ huy
trưởng biên phòng Cửa khẩu cảng có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 20% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Mục 9 phần này nhưng không
quá 25.000.000 đồng;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 25.000.000 đồng;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết a,
c, đ và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
d) Chỉ huy trưởng Bộ đội biên phòng cấp tỉnh, Chỉ huy
trưởng Hải đoàn biên phòng trực thuộc Bộ Tư lệnh Bộ đội
biên phòng có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực tương ứng quy
định tại Mục 9 phần này;
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết a,
c, đ, i và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
11.4. Thẩm quyền của Hải quan (Điều 42 Luật Xử lý
vi phạm hành chính)
385
a) Công chức Hải quan đang thi hành công vụ có
quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 500.000 đồng.
b) Đội trưởng thuộc Chi cục Hải quan, Đội trưởng
thuộc Chi cục kiểm tra sau thông quan có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 5.000.000 đồng.
c) Chi cục trưởng Chi cục Hải quan, Chi cục trưởng
Chi cục kiểm tra sau thông quan, Đội trưởng Đội kiểm soát
thuộc Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố trực thuộc
trung ương, Đội trưởng Đội kiểm soát chống buôn lậu, Đội
trưởng Đội thủ tục Hải quan, Hải đội trưởng Hải đội kiểm
soát trên biển và Đội trưởng Đội kiểm soát bảo vệ quyền
sở hữu trí tuệ thuộc Cục điều tra chống buôn lậu Tổng cục
Hải quan có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 25.000.000 đồng;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 25.000.000 đồng;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết d,
đ, g, i và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
d) Cục trưởng Cục điều tra chống buôn lậu, Cục
trưởng Cục kiểm tra sau thông quan thuộc Tổng cục Hải
quan, Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố
trực thuộc trung ương có quyền:
386
 - Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 50.000.000 đồng;
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 50.000.000 đồng;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết d,
đ, g, i và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
11.5. Thẩm quyền của Kiểm lâm (Điều 43 Luật Xử lý
vi phạm hành chính)
a) Kiểm lâm viên đang thi hành công vụ có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 500.000 đồng.
b) Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 10.000.000 đồng;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 10.000.000 đồng.
c) Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm, Đội trưởng Đội Kiểm
lâm cơ động và phòng cháy, chữa cháy rừng có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 25.000.000 đồng;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 25.000.000 đồng;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết a,
385
c, đ, i và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
d) Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm, Đội trưởng Đội
Kiểm lâm đặc nhiệm thuộc Cục Kiểm lâm có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 50.000.000 đồng;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 50.000.000 đồng;
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết a,
b, c, đ, i và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
11.6. Thẩm quyền của cơ quan Thuế (Điều 44 Luật
Xử lý vi phạm hành chính)
a) Công chức Thuế đang thi hành công vụ có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 500.000 đồng.
b) Đội trưởng Đội Thuế có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 2.500.000 đồng.
b) Chi cục trưởng Chi cục Thuế có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 25.000.000 đồng;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 25.000.000 đồng;
386
 - Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết a, i
và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
c) Cục trưởng Cục Thuế có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 70.000.000 đồng;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 70.000.000 đồng;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
tiết a, i và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
11.7. Thẩm quyền của Quản lý thị trường (Điều 45
Luật Xử lý vi phạm hành chính)
a) Kiểm soát viên thị trường đang thi hành công vụ có
quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 500.000 đồng.
b) Đội trưởng Đội Quản lý thị trường có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 25.000.000 đồng;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 25.000.000 đồng;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết a,
đ, e, g, h, i và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
c) Chi Cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường thuộc Sở
Công thương, Trưởng phòng chống buôn lậu, Trưởng
phòng chống hàng giả, Trưởng phòng kiểm soát chất lượng
385
hàng hóa thuộc Cục Quản lý thị trường có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 50.000.000 đồng;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 50.000.000 đồng;
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết a,
c, d, đ, e, g, h, i và k điểm 10.1 Mục 10 phần này.
11.8. Thẩm quyền của Thanh tra (Điều 46 Luật Xử lý
vi phạm hành chính)
a) Thanh tra viên, người được giao thực hiện nhiệm vụ
thanh tra chuyên ngành đang thi hành công vụ có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 1% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Mục 9 phần này nhưng không
quá 500.000 đồng;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 500.000 đồng;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại tiết a,
c và đ điểm 10.1 Mục 10 phần này.
b) Chánh Thanh tra sở, Chánh Thanh tra Cục Hàng
không, Chánh Thanh tra Cục Hàng hải, Chánh thanh tra
Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, Chánh thanh tra Ủy ban
chứng khoán Nhà nước; Chi cục trưởng Chi cục An toàn
vệ sinh thực phẩm, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế
386
hoạch hóa gia đình thuộc Sở Y tế, Chi cục trưởng Chi cục
về bảo vệ thực vật, thú y, thủy sản, quản lý chất lượng
nông lâm sản và thủy sản, thủy lợi, đê điều, lâm nghiệp,
phát triển nông thôn thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn, Giám đốc Trung tâm Tần số khu vực và các
chức danh tương đương được Chính phủ giao thực hiện
chức năng thanh tra chuyên ngành; Trưởng đoàn thanh tra
chuyên ngành cấp sở, trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành
của cơ quan quản lý nhà nước được giao thực hiện chức
năng thanh tra chuyên ngành có thẩm quyền có quyền:
- Phạt cảnh cáo;
- Phạt tiền đến 50% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Mục 9 nhưng không quá
50.000.000 đồng;
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có
giá trị không vượt quá 50.000.000 đồng;
- Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại điểm
10.1 Mục 10 phần này.
Lưu ý: Trưởng đoàn Thanh tra chuyên ngành có thẩm
quyền xử phạt đối với hành vi vi phạm hành chính thuộc
phạm vi, nội dung cuộc thanh tra trong thời hạn thanh tra
theo quy định của pháp luật về thanh tra.
Trường hợp quyết định xử phạt vi phạm hành chính bị
khiếu nại thì người ra quyết định thanh tra có trách nhiệm
tiếp nhận, giải quyết hoặc chỉ đạo người đã ban hành
385
quyết định xử phạt vi phạm hành chính giải quyết theo quy
định của pháp luật về thanh tra và khiếu nại. (Khoản 3a
Điều 5 Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ
sung tại khoản 2 Điều 1 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP
ngày 18/8/2017 của Chính phủ)
12. Nguyên tắc xác định và phân định thẩm quyền
xử phạt vi phạm hành chính và áp dụng biện pháp khắc
phục hậu quả (Điều 52 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
- Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của những
người được quy định tại Mục 11 phần này là thẩm quyền
áp dụng đối với một hành vi vi phạm hành chính của cá
nhân; trong trường hợp phạt tiền, thẩm quyền xử phạt tổ
chức gấp 02 lần thẩm quyền xử phạt cá nhân và được xác
định theo tỉ lệ phần trăm quy định đối với chức danh đó.
- Thẩm quyền phạt tiền quy định tại Mục 11 phần này
được xác định căn cứ vào mức tối đa của khung tiền phạt
quy định đối với từng hành vi vi phạm cụ thể.
- Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các cấp có thẩm quyền xử
phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực quản lý nhà
nước ở địa phương.
Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính quy
định tại Mục 11 phần này có thẩm quyền xử phạt vi phạm
hành chính thuộc lĩnh vực, ngành mình quản lý.
Trong trường hợp vi phạm hành chính thuộc thẩm
quyền xử phạt của nhiều người, thì việc xử phạt vi phạm
hành chính do người thụ lý đầu tiên thực hiện.
- Trường hợp xử phạt một người thực hiện nhiều hành
386
vi vi phạm hành chính thì thẩm quyền xử phạt vi phạm
hành chính được xác định theo nguyên tắc sau đây:
+ Nếu hình thức, mức xử phạt, trị giá tang vật, phương
tiện vi phạm hành chính bị tịch thu, biện pháp khắc phục
hậu quả được quy định đối với từng hành vi đều thuộc
thẩm quyền của người xử phạt vi phạm hành chính thì
thẩm quyền xử phạt vẫn thuộc người đó;
+ Nếu hình thức, mức xử phạt, trị giá tang vật, phương
tiện vi phạm hành chính bị tịch thu, biện pháp khắc phục
hậu quả được quy định đối với một trong các hành vi vượt
quá thẩm quyền của người xử phạt vi phạm hành chính thì
người đó phải chuyển vụ vi phạm đến cấp có thẩm quyền
xử phạt;
+ Nếu hành vi thuộc thẩm quyền xử phạt vi phạm hành
chính của nhiều người thuộc các ngành khác nhau, thì thẩm
quyền xử phạt thuộc Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp có
thẩm quyền xử phạt nơi xảy ra vi phạm.
13. Thẩm quyền tịch thu tang vật, phương tiện đối
với tổ chức vi phạm hành chính (Điều 5a Nghị định số
81/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 6 Điều
1 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 của
Chính phủ)
Những chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm
hành chính được quy định tại các khoản 1, 2 Điều 38; các
khoản 3, 4, 5 Điều 39; khoản 3 Điều 40; các khoản 4, 5, 6
Điều 41; các khoản 3, 4 Điều 42; các khoản 2, 3, 4 Điều
43; các khoản 3, 4 Điều 44; các khoản 2, 3 Điều 45; các
khoản 1, 2, 3, 5 Điều 46; Điều 47; các khoản 1, 2, 3 Điều
385
48; các khoản 2, 4 Điều 49 Luật Xử lý vi phạm hành chính
có thẩm quyền tịch thu tang vật, phương tiện đối với tổ
chức vi phạm hành chính có giá trị gấp 02 lần giá trị tang
vật, phương tiện bị tịch thu của cá nhân vi phạm hành
chính.
14. Xác định thẩm quyền xử phạt trong trường hợp
tang vật vi phạm hành chính là hàng cấm (Điều 12a
Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại
Khoản 23 Điều 1 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP ngày
18/8/2017 của Chính phủ)
14.1. Trường hợp các nghị định xử phạt vi phạm hành
chính trong các lĩnh vực quản lý nhà nước có quy định trị
giá hoặc số lượng của hàng cấm và khung tiền phạt đối với
hành vi vi phạm có tang vật vi phạm hành chính là hàng
cấm thì thẩm quyền xử phạt được xác định theo quy định
tại Chương II Phần thứ hai Luật Xử lý vi phạm hành chính
và quy định của nghị định xử phạt vi phạm hành chính.
Đối với tang vật vi phạm hành chính là hàng cấm
không thuộc trường hợp nêu trên thì không tiến hành xác
định giá trị tang vật vi phạm hành chính mà phải chuyển hồ
sơ vụ việc đến người có thẩm quyền xử phạt theo quy định
tại điểm 14. 2 này.
14.2. Thẩm quyền xử phạt đối với trường hợp tang vật
vi phạm hành chính là hàng cấm được xác định theo
nguyên tắc sau đây:
a) Nếu người có thẩm quyền đang giải quyết vụ việc là
người có thẩm quyền xử phạt cao nhất trong lĩnh vực quản
lý nhà nước thì thẩm quyền xử phạt vẫn thuộc người đó.
386
 b) Nếu người có thẩm quyền đang giải quyết vụ việc
không phải là người có thẩm quyền xử phạt cao nhất trong
lĩnh vực quản lý nhà nước hoặc không phải là Chủ tịch Ủy
ban nhân dân cấp tỉnh thì người đó phải chuyển vụ vi phạm
đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi xảy ra vi phạm
hoặc người có thẩm quyền xử phạt cao nhất trong lĩnh vực
quản lý nhà nước đó để ra quyết định xử phạt.
14.3. Thẩm quyền quyết định tạm giữ tang vật vi phạm
hành chính là hàng cấm được thực hiện theo quy định tại
khoản 3, khoản 4 Điều 125 Luật Xử lý vi phạm hành chính
và điểm 14.2 này.
15. Sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ, ban hành quyết
định về xử lý vi phạm hành chính mới
Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Chủ
tịch Ủy ban nhân dân các cấp, thủ trưởng cơ quan, đơn vị
có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính có trách nhiệm
phát hiện quyết định về xử lý vi phạm hành chính do mình
hoặc cấp dưới ban hành có sai sót và phải kịp thời sửa đổi,
bổ sung hoặc hủy bỏ, ban hành quyết định mới theo thẩm
quyền (Khoản 3 Điều 18 Luật Xử lý vi phạm hành chính).
15.1. Sửa đổi, bổ sung, đính chính quyết định về xử
lý vi phạm hành chính (Điều 6a Nghị định số
81/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 8 Điều 1
Nghị định số 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 của Chính
phủ)
a) Quyết định về xử lý vi phạm hành chính được sửa
đổi, bổ sung khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
385
- Có sai sót về kỹ thuật soạn thảo làm ảnh hưởng đến
nội dung của quyết định;
- Có sai sót về nội dung nhưng không làm thay đổi cơ
bản nội dung của quyết định.
b) Quyết định về xử lý vi phạm hành chính được đính
chính khi có sai sót về kỹ thuật soạn thảo mà không làm
ảnh hưởng đến nội dung của quyết định.
c) Khi phát hiện quyết định về xử lý vi phạm hành
chính có sai sót thuộc các trường hợp quy định tại các điểm
a và điểm b mục này, người đã ban hành quyết định về xử
lý vi phạm hành chính tự mình hoặc theo yêu cầu của thủ
trưởng cơ quan, đơn vị của người đó có trách nhiệm sửa
đổi, bổ sung hoặc đính chính những nội dung sai sót trong
quyết định.
d) Quyết định sửa đổi, bổ sung, văn bản đính chính
quyết định về xử lý vi phạm hành chính là những văn bản
gắn liền với quyết định về xử lý vi phạm hành chính đã
được ban hành và được lưu trong hồ sơ xử lý vi phạm hành
chính.
15.2. Hủy bỏ, ban hành quyết định mới về xử lý vi
phạm hành chính (Điều 6b Nghị định số 81/2013/NĐ-CP
được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 9 Điều 1 Nghị định số
97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 của Chính phủ)
a) Người đã ban hành quyết định về xử lý vi phạm
hành chính phải hủy bỏ toàn bộ nội dung quyết định khi
thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Có vi phạm quy định pháp luật về thẩm quyền, thủ
386
tục xử lý vi phạm hành chính;
- Ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d
khoản 1 Điều 65 Luật Xử lý vi phạm hành chính;
- Giả mạo, làm sai lệch hồ sơ xử phạt vi phạm hành
chính, hồ sơ áp dụng biện pháp xử lý hành chính quy định
tại khoản 10 Điều 12 Luật xử lý vi phạm hành chính;
- Có quyết định khởi tố vụ án của cơ quan tiến hành tố
tụng hình sự đối với vụ việc vi phạm có dấu hiệu tội phạm
theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Luật Xử lý vi phạm
hành chính.
b) Tùy thuộc vào tính chất, mức độ sai sót, người đã
ban hành quyết định về xử lý vi phạm hành chính phải hủy
bỏ một phần hoặc toàn bộ nội dung quyết định khi thuộc
một trong các trường hợp sau đây:
- Có sai sót về nội dung làm thay đổi cơ bản nội dung
của quyết định;
- Quyết định giải quyết khiếu nại của người hoặc cơ
quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại được ban hành
dẫn đến việc thay đổi căn cứ, nội dung của quyết định về
xử lý vi phạm hành chính.
c) Trong các trường hợp sau đây, nếu có căn cứ để ban
hành quyết định mới về xử lý vi phạm hành chính thì người
đã ban hành quyết định phải ban hành quyết định mới hoặc
chuyển người có thẩm quyền ban hành quyết định mới:
- Các trường hợp quy định tại các gạch đầu dòng 1, 2,
3 tiết a, b điểm 15.2 này;
385
- Có bản án, quyết định của Tòa án về việc hủy bỏ một
phần hoặc toàn bộ quyết định về xử lý vi phạm hành chính
bị khởi kiện.
15.3. Thời hạn thực hiện việc sửa đổi, bổ sung, đính
chính, hủy bỏ, ban hành quyết định mới về xử lý vi phạm
hành chính (Điều 6c Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được
sửa đổi, bổ sung tại Khoản 10 Điều 1 Nghị định số
97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 của Chính phủ)
Thời hạn thực hiện việc sửa đổi, bổ sung, đính chính,
hủy bỏ, ban hành quyết định mới về xử lý vi phạm hành
chính là 01 năm, kể từ ngày ra quyết định, trừ trường hợp
hết thời hiệu quy định tại điểm a khoản 1 và điểm a khoản
2 Điều 6 Luật Xử lý vi phạm hành chính.
15.4. Hiệu lực, thời hạn, thời hiệu thi hành của quyết
định sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ, quyết định mới về xử lý vi
phạm hành chính, văn bản đính chính quyết định về xử
lý vi phạm hành chính (Điều 6d Nghị định số 81/2013/NĐ-
CP được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 11 Điều 1 Nghị định
số 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 của Chính phủ)
a) Quyết định sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ, quyết định mới
về xử lý vi phạm hành chính, văn bản đính chính quyết
định về xử lý vi phạm hành chính có hiệu lực kể từ thời
điểm ký hoặc thời điểm cụ thể ghi trong quyết định.
b) Thời hạn thi hành quyết định sửa đổi, bổ sung, quyết
định mới về xử lý vi phạm hành chính là 10 ngày làm việc,
kể từ ngày cá nhân, tổ chức vi phạm nhận được quyết định.
Đối với quyết định sửa đổi, bổ sung, quyết định mới về áp
dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính giáo dục tại xã,
386
phường, thị trấn, thì cá nhân vi phạm phải thi hành ngay
khi nhận được quyết định.
c) Thời hiệu thi hành quyết định sửa đổi, bổ sung,
quyết định mới về xử lý vi phạm hành chính là 01 năm, kể
từ ngày ban hành quyết định. Đối với quyết định sửa đổi,
bổ sung, quyết định mới về áp dụng biện pháp xử lý vi
phạm hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn, thì thời
hiệu thi hành là 06 tháng, kể từ ngày ban hành quyết định.”
15.5. Trách nhiệm và việc xem xét, xử lý trách nhiệm
đối với người có thẩm quyền ban hành quyết định về xử
lý vi phạm hành chính có sai sót (Điều 6đ Nghị định số
81/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 12 Điều
1 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 của Chính
phủ)
a) Người có thẩm quyền đã ban hành quyết định về xử
lý vi phạm hành chính có sai sót và cơ quan của người đó
phải kịp thời áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả do
việc ban hành và thực hiện quyết định gây ra.
b) Việc xem xét, xử lý trách nhiệm đối với người đã
ban hành quyết định về xử lý vi phạm hành chính có sai sót
phải căn cứ vào nội dung, tính chất mức độ sai sót của
quyết định và hậu quả do việc thực hiện quyết định đó gây
ra đối với cá nhân, tổ chức có liên quan và trên cơ sở tính
chất, mức độ lỗi của người đã ban hành, tham mưu ban
hành quyết định đó.
c) Việc xem xét trách nhiệm được thực hiện như sau:
- Cơ quan của người có thẩm quyền đã ban hành quyết
385
định về xử lý vi phạm hành chính có sai sót phải tổ chức
việc kiểm điểm, xác định trách nhiệm của người đã ban
hành, tham mưu ban hành quyết định đó, đồng thời xem
xét trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan trong việc ban
hành quyết định về xử lý vi phạm hành chính có sai sót;
- Cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình ban
hành, tham mưu ban hành quyết định về xử lý vi phạm
hành chính có sai sót, tùy theo tính chất, mức độ lỗi và nội
dung có sai sót của quyết định, phải chịu trách nhiệm theo
quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức;
nếu gây thiệt hại thì phải hoàn trả theo quy định của pháp
luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước; trường hợp
gây hậu quả nghiêm trọng thì có thể bị đề nghị xem xét,
truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
16. Trách nhiệm quản lý công tác thi hành pháp
luật về xử lý vi phạm hành chính
Tại Điều 17 của Luật Xử lý vi phạm hành chính quy
định Chính phủ thống nhất quản lý công tác thi hành pháp
luật về xử lý vi phạm hành chính. Bộ Tư pháp được giao
trách nhiệm giúp Chính phủ thực hiện quản lý công tác thi
hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính với một số
nhiệm vụ như: Chủ trì hoặc phối hợp trong việc đề xuất,
xây dựng và trình cơ quan có thẩm quyền ban hành hoặc
ban hành theo thẩm quyền văn bản quy phạm pháp luật về
xử lý vi phạm hành chính; Theo dõi chung và báo cáo công
tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; thống
kê, xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi
phạm hành chính; Chủ trì, phối hợp hướng dẫn, tập huấn,
386
bồi dưỡng nghiệp vụ trong việc thực hiện pháp luật về xử
lý vi phạm hành chính; Kiểm tra, phối hợp với các bộ,
ngành hữu quan tiến hành thanh tra việc thi hành pháp
luật về xử lý vi phạm hành chính.
Điều 17 của Luật Xử lý vi phạm hành chính còn quy
định nhiệm vụ, quyền hạn của các Bộ, của Uỷ ban nhân
dân các cấp, của Tòa án nhân dân trong quản lý công tác
thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, trách
nhiệm của cơ quan của người có thẩm quyền xử phạt vi
phạm hành chính gửi các văn bản, quyết định tới cơ quan
quản lý cơ sở dữ liệu về xử lý vi phạm hành chính.
Tại Điều 30, mục 2, Chương II Nghị định số
81/2013/NĐ-CP về trách nhiệm thực hiện quản lý nhà
nước về thi hành pháp luật Xử lý vi phạm hành chính của
Uỷ ban nhân dân các cấp quy định: “Trong phạm vi chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Ủy ban nhân dân các
cấp có trách nhiệm:
1. Báo cáo công tác thi hành pháp luật về xử lý vi
phạm hành chính (Khoản 1 Điều 30 Nghị định số
81/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 33 Điều
1 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 của Chính
phủ):
a) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã báo cáo công tác
thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong các
lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của địa phương mình đến
Ủy ban nhân dân cấp huyện trước ngày 05 tháng 7 đối với
báo cáo 06 tháng; trước ngày 05 tháng 01 năm tiếp theo
đối với báo cáo hàng năm;
385
Phòng Tư pháp tham mưu, giúp Chủ tịch Ủy ban nhân
dân cấp huyện thực hiện báo cáo công tác thi hành pháp
luật về xử lý vi phạm hành chính tại địa phương;
b) Thủ trưởng các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban
nhân dân cấp tỉnh và các cơ quan được tổ chức theo ngành
dọc đóng trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung
ương, Ủy ban nhân dân cấp huyện báo cáo công tác thi
hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong các lĩnh
vực thuộc phạm vi quản lý của mình về Sở Tư pháp trước
ngày 10 tháng 7 đối với báo cáo 06 tháng; trước ngày 10
tháng 01 năm tiếp theo đối với báo cáo hàng năm, để Sở
Tư pháp tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Sở Tư pháp tham mưu, giúp Chủ tịch Ủy ban nhân dân
cấp tỉnh thực hiện báo cáo công tác thi hành pháp luật về
xử lý vi phạm hành chính tại địa phương;
c) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện việc
báo cáo công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành
chính trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của địa
phương và gửi Bộ Tư pháp trước ngày 20 tháng 7 đối với
báo cáo 06 tháng; trước ngày 20 tháng 01 năm tiếp theo
đối với báo cáo hàng năm.
Đối với số liệu xử lý vi phạm hành chính của các cơ
quan được tổ chức theo ngành dọc đóng trên địa bàn tỉnh,
thành phố trực thuộc trung ương, để phục vụ công tác theo
dõi tình hình xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn, Chủ
tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh không tổng hợp vào Báo
cáo công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành
chính gửi Bộ Tư pháp;
386
 d) Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp trong phạm vi
thẩm quyền của mình báo cáo các nội dung quy định tại
khoản 2 Điều 25 của Nghị định này.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo các nội
dung quy định tại các điểm a, b, c và g khoản 3 Điều 25
của Nghị định này.
2. Ủy ban nhân dân các cấp trong quá trình thi hành
pháp luật Xử lý vi phạm hành chính, nếu phát hiện các quy
định về xử lý vi phạm hành chính không khả thi, không phù
hợp với thực tiễn hoặc chồng chéo, mâu thuẫn, thì kiến
nghị cơ quan chủ trì soạn thảo hoặc Bộ Tư pháp để nghiên
cứu, xử lý.
3. Thực hiện các nhiệm vụ thống kê trong phạm vi
quản lý của địa phương.
4. Thực hiện các nhiệm vụ phổ biến, tập huấn, bồi
dưỡng nghiệp vụ áp dụng pháp luật về xử lý vi phạm hành
chính thuộc phạm vi quản lý của địa phương.
5. Thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để thực hiện
kiểm tra liên ngành về tình hình thi hành pháp Luật Xử lý
vi phạm hành chính trong trường hợp quy định tại các
Điểm b, c và d Khoản 2 Điều 21 của Nghị định này.
6. Tổ chức thanh tra theo kiến nghị của Sở Tư pháp
hoặc khi có phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức, báo
chí về việc áp dụng pháp luật về xử lý vi phạm hành chính
có ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp
của cá nhân, tổ chức trên địa bàn trong trường hợp quy
định tại Điều 22 của Nghị định này.
385
7. Chỉ đạo xây dựng cơ sở vật chất, kiện toàn tổ chức,
bố trí nguồn lực để triển khai việc thi hành pháp luật về xử
lý vi phạm hành chính theo quy định tại Khoản 2 Điều 4
Nghị quyết số 24/2012/QH13 của Quốc hội về việc thi
hành Luật Xử lý vi phạm hành chính.
8. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm xây dựng
cơ sở dữ liệu về xử lý vi phạm hành chính trong phạm vi
địa phương; chỉ đạo các sở, ban, ngành cung cấp thông tin
để phục vụ công tác xây dựng cơ sở dữ liệu về xử lý vi
phạm hành chính.
Sở Tư pháp giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng
cơ sở dữ liệu về xử lý vi phạm hành chính và tích hợp vào
cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính tại Bộ
Tư pháp”.
Về trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị trong
công tác xử lý vi phạm hành chính, tại Điều 18 Luật Xử lý
vi phạm hành chính quy định:
“1. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, thủ
trưởng cơ quan, đơn vị có thẩm quyền xử lý vi phạm hành
chính có trách nhiệm sau đây:
a) Thường xuyên kiểm tra, thanh tra và kịp thời xử lý
đối với vi phạm của người có thẩm quyền xử lý vi phạm
hành chính thuộc phạm vi quản lý của mình; giải quyết
khiếu nại, tố cáo trong xử lý vi phạm hành chính theo quy
định của pháp luật;
b) Không được can thiệp trái pháp luật vào việc xử lý
vi phạm hành chính và phải chịu trách nhiệm liên đới về
386
hành vi vi phạm của người có thẩm quyền xử lý vi phạm
hành chính thuộc quyền quản lý trực tiếp của mình theo
quy định của pháp luật;
c) Không được để xảy ra hành vi tham nhũng của
người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính do mình
quản lý, phụ trách;
d) Trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật.
2. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Bộ
trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch Ủy ban
nhân dân các cấp có trách nhiệm sau đây:
a) Thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra việc xử lý vi phạm
hành chính của người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành
chính thuộc phạm vi quản lý của mình;
b) Xử lý kỷ luật đối với người có sai phạm trong xử lý
vi phạm hành chính thuộc phạm vi quản lý của mình;
c) Giải quyết kịp thời khiếu nại, tố cáo về xử lý vi
phạm hành chính trong ngành, lĩnh vực do mình phụ trách
theo quy định của pháp luật;
d) Trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật.
3. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Bộ
trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch Ủy ban
nhân dân các cấp, thủ trưởng cơ quan, đơn vị có thẩm
quyền xử lý vi phạm hành chính có trách nhiệm phát hiện
quyết định về xử lý vi phạm hành chính do mình hoặc cấp
dưới ban hành có sai sót và phải kịp thời sửa đổi, bổ sung
hoặc hủy bỏ, ban hành quyết định mới theo thẩm quyền”.
CHUYÊN ĐỀ 2
385
KỸ NĂNG XÁC ĐỊNH HÀNH VI
VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ
LẬP BIÊN BẢN VI PHẠM HÀNH CHÍNH
Nội dung
1. Kỹ năng xác định vi phạm hành chính
2. Kỹ năng lập biên bản vi phạm hành chính
1. Kỹ năng xác định vi phạm hành chính
Xác định vi phạm hành chính là một trong những kỹ
năng hết sức quan trọng khi tiến hành xử phạt vi phạm
hành chính. Việc xác định có hay không hành vi vi phạm,
tính chất, mức độ của hành vi vi phạm là căn cứ không thể
thiếu để xử lý các vi phạm hành chính, giúp cho việc thực
hiện các trình tự, thủ tục và áp dụng các biện pháp xử lý
được chính xác, đúng pháp luật.
1.1. Khái niệm vi phạm hành chính
Vi phạm hành chính là một loại vi phạm pháp luật
Theo quy định tại Khoản 1, Điều 1, Luật Xử lý vi
phạm hành chính thì vi phạm hành chính là hành vi có lỗi
do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp
luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và
theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành
chính.
386
Từ định nghĩa này, để nhận biết một hành vi có phải là vi
phạm hành chính không? Cần dựa trên các dấu hiệu:
- Là hành vi của cá nhân, tổ chức:
+ Xử sự có ý chí của con người;
+ Thể hiện bằng hành động hoặc không hành động. Ví
dụ: xây dựng không có giấy phép, lấn chiếm đất đai…,
không chấp hành quy định thu hồi đất…
- Là hành vi vi phạm các quy định pháp luật trong các
lĩnh vực cụ thể của quản lý nhà nước (làm trái, làm không
đúng các quy định…) nhưng không phải là tội phạm (mức
độ thấp hơn mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội: được
phân biệt thông qua tính chất, hậu quả của hành vi vi
phạm: căn cứ mức độ thiệt hại, giá trị tài sản, tính chất tái
phạm của hành vi vi phạm).
- Có lỗi (cố ý hoặc vô ý): theo nguyên tắc có lỗi thì
mới phải chịu trách nhiệm pháp lý.
- Hành vi đó phải được pháp luật quy định là bị xử
phạt vi phạm hành chính (quy định chung trong Luật Xử lý
vi phạm hành chính, quy định cụ thể trong Nghị định quy
định về xử phạt trong từng lĩnh vực cụ thể và các văn bản
hướng dẫn thi hành khác).
- Chủ thể của hành vi: cá nhân, tổ chức.
+ Cá nhân: công dân, người nước ngoài, người không
quốc tịch.
+ Tổ chức bao gồm: cơ quan nhà nước, tổ chức chính
trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội nghề
nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, tổ chức
385
kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân và các tổ chức khác được
thành lập theo quy định của pháp luật.
Tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính khi có đủ các
điều kiện sau đây: Là pháp nhân theo quy định của pháp
luật dân sự hoặc các tổ chức khác được thành lập theo quy
định của pháp luật; Hành vi vi phạm hành chính do người
đại diện, người được giao nhiệm vụ nhân danh tổ chức
hoặc người thực hiện hành vi theo sự chỉ đạo, điều hành,
phân công, chấp thuận của tổ chức và theo quy định của
pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính (Khoản 2
Điều 1 Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ
sung Nghị định số 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 của
Chính phủ).
Tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính phải được quy
định cụ thể tại các nghị định quy định xử phạt vi phạm
hành chính trong các lĩnh vực quản lý nhà nước (Khoản 3
Điều 1 Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ
sung Nghị định số 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 của
Chính phủ).
Trong lĩnh vực đất đai, chủ thể vi phạm là những người
sử dụng đất. Trong lĩnh vực hải quan, chủ thể vi phạm chủ
yếu là các doanh nghiệp có hoạt động xuất, nhập khẩu.
Trong lĩnh vực thuế, chủ thể vi phạm cũng chủ yếu là các
doanh nghiệp…
* Các loại vi phạm hành chính:
Được quy định theo từng lĩnh vực quản lý nhà nước cụ
thể, thể hiện trong hệ thống các Nghị định quy định về xử
phạt, xử lý vi phạm hành chính. Trong từng lĩnh vực đó,
386
quy định các nhóm hành vi vi phạm và những hành vi vi là 1 bộ phận)
phạm cụ thể. - Chủ quan - Lỗi cố ý, vô ý - Lỗi cố ý, vô ý
* Phân biệt vi phạm hành chính và vi phạm hình sự - Khách quan - Hành vi xâm hại trật - Hành vi xâm hại
Cần xác định đúng loại vi phạm pháp luật để áp tự quản lý hành chính đến các quan hệ xã
dụng đúng các chế tài theo các văn bản pháp luật (hành động hoặc hội được Luật Hình
tương ứng. Do Luật Xử lý vi phạm hành chính có quy không hành động) sự bảo vệ
định về việc chuyển hồ sơ vụ vi phạm hành chính có - Thủ tục xử lý - Thủ tục hành chính - Thủ tục tố tụng hình
dấu hiệu tội phạm để xử lý hình sự và ngược lại tức là sự
có thể có sự chuyển hóa giữa vi phạm hành chính và vi Trong một số trường hợp, giữa hai loại vi phạm này có
phạm hình sự nên cần phải nghiên cứu vấn đề này. mối liên hệ:
Tiêu chí Vi phạm hành chính Vi phạm hình sự Một số hành vi bị coi là vi phạm hình sự được Bộ luật
- Căn cứ pháp - Luật Xử lý vi phạm - Bộ luật Hình sự Hình sự quy định phải là hành vi vi phạm hành chính đã bị
lý quy định về hành chính xử lý hành chính mà vẫn tiếp tục vi phạm.
hành vi vi - Nghị định quy định Một số trường hợp, khi xem xét vụ vi phạm để quyết
phạm và biện xử phạt, xử lý trong
pháp xử lý
định xử phạt vi phạm hành chính, xét thấy hành vi vi phạm
các lĩnh vực quản lý có dấu hiệu tội phạm, thì người có thẩm quyền xử phạt
nhà nước
phải chuyển ngay hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan tiến hành
- Chủ thể thực - Cá nhân, tổ chức - Cá nhân tố tụng hình sự.
hiện hành vi vi - Pháp nhân thương
phạm
Ngược lại, một số vụ việc do cơ quan tiến hành tố tụng
mại (phạm những tội hình sự thụ lý, giải quyết, nhưng sau đó lại có quyết định
được quy định tại
không khởi tố vụ án hình sự, quyết định hủy bỏ quyết định
Điều 76 - tội phạm về
khởi tố vụ án hình sự, quyết định đình chỉ điều tra hoặc
kinh tế, môi trường,
lâm sản)
quyết định đình chỉ vụ án, nếu hành vi có dấu hiệu vi phạm
hành chính, thì cơ quan tiến hành tố tụng hình sự phải
- Khách thể - Trật tự quản lý hành - Các quan hệ xã hội
chuyển các quyết định nêu trên kèm theo hồ sơ, tang vật,
chính được Luật Hình sự
phương tiện của vụ vi phạm và đề nghị xử phạt vi phạm
bảo vệ (trong đó trật
tự quản lý hành chính
hành chính đến người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành

385 386
chính. Việc xử phạt vi phạm hành chính được căn cứ vào
hồ sơ vụ vi phạm do cơ quan tiến hành tố tụng hình sự
chuyển đến.
Như vậy để chọn phương thức xử lý nào cho đúng
pháp luật đòi hỏi phải nhận biết được các dấu hiệu, tính
chất của hành vi vi phạm.
1.2. Căn cứ pháp lý để xác định vi phạm hành chính
1. 2.1. Các văn bản pháp luật:
Các văn bản pháp luật chung
- Luật Xử lý vi phạm hành chính ngày 20/6/2012;
- Nghị quyết số 24/2012/QH13 ngày 20/6/2012 về việc
thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính;
- Nghị định số 81/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013 quy
định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Xử lý
vi phạm hành chính (được Sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định
số 97/2017/NĐ-CP, có hiệu lực từ 05/10/2017);
- Nghị định số 166/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 quy
định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm
hành chính;
Ngoài các văn bản chung nói trên, có các Nghị định
quy định xử lý vi phạm hành chính mới phù hợp với Luật
Xử lý vi phạm hành chính trong đó có quy định về các
hành vi vi phạm thuộc các lĩnh vực, gồm:
- Nghị định số 99/2013/NĐ-CP ngày 29/8/2013 quy
định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu
công nghiệp;
385
- Nghị định số 119/2013/NĐ-CP ngày 09/10/2013 quy
định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y,
giống vật nuôi, thức ăn chăn nuôi (được Sửa đổi, bổ sung
bởi Nghị định số 41/2017/NĐ-CP);
- Nghị định số 121/2013/NĐ-CP ngày 10/10/2013
quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây
dựng, kinh doanh bất động sản, khai thác, sản xuất, kinh
doanh vật liệu xây dựng, quản lý công trình hạ tầng kỹ
thuật, quản lý phát triển nhà và công sở;
- Nghị định số 127/2013/NĐ-CP ngày l5/10/2013 quy
định về xử phạt vi phạm hành chính và cưỡng chế thi hành
quyết định hành chính trong lĩnh vực hải quan nuôi (được
Sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 45/2016/NĐ-CP);
- Nghị định số 129/2013/NĐ-CP ngày l6/10/2013 quy
định cưỡng chế về xử phạt vi phạm hành chính về thuế và
thi hành quyết định hành chính thuế;
- Nghị định số 131/2013/NĐ-CP ngày 16/10/2013 quy
định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền
liên quan (được Sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số
28/2017/NĐ-CP);
- Nghị định số 157/2013/NĐ-CP ngày 11/11/2013 quy
định xử phạt vi phạm hành chính về quản lý rừng, phát
triển rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản (được Sửa đổi,
bổ sung bởi Nghị định số 40/2015/NĐ-CP và Nghị định số
41/2017/NĐ-CP);
- Nghị định số 158/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 quy
định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa,
386
thể thao du lịch và quảng cáo (được Sửa đổi, bổ sung bởi
Nghị định số 28/2017/NĐ-CP);
- Nghị định số 165/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 quy
định việc quản lý, sử dụng và danh mục các phương tiện,
thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được sử dụng để phát hiện vi
phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông và bảo vệ
môi trường;
- Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 quy
định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh,
trật tự an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng
cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình;
- Nghị định số 46/2016/NĐ-CP ngày 26/5/2016 quy
định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông
đường bộ và đường sắt;
- Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 quy
định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi
trường…
1.2.2. Nguyên tắc áp dụng văn bản pháp luật
Trong thời gian gần đây có sự thay đổi liên tục của các
văn bản pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. Vì vậy, với
tư cách chủ thể quản lý, chúng ta cần nắm vững nguyên tắc
áp dụng pháp luật khi lựa chọn các văn bản pháp luật để xử
lý các hành vi vi phạm hành chính.
- Chọn đúng văn bản pháp luật, quy phạm pháp luật
cần dùng cho trường hợp cần áp dụng.
- Đảm bảo tính hiệu lực của các văn bản pháp luật áp
dụng (về không gian, thời gian, và đối tượng tác động).
385
Hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật được quy định
trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật1.
- Tuân thủ nguyên tắc áp dụng văn bản pháp luật quy
định trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật2.
+ Văn bản quy phạm pháp luật được áp dụng đối với
hành vi xảy ra tại thời điểm mà văn bản đó đang có hiệu
lực. Trong trường hợp văn bản có hiệu lực trở về trước thì
áp dụng theo quy định đó.
+ Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật
có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng văn
bản có hiệu lực pháp lý cao hơn.
+ Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật
do cùng một cơ quan ban hành mà có quy định khác nhau
về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của văn bản được
ban hành sau.
+ Trong trường hợp văn bản quy phạm pháp luật mới
không quy định trách nhiệm pháp lý hoặc quy định trách
nhiệm pháp lý nhẹ hơn đối với hành vi xảy ra trước ngày
văn bản có hiệu lực thì áp dụng văn bản mới.
+ Việc áp dụng văn bản quy phạm pháp luật trong
nước không được cản trở việc thực hiện điều ước quốc tế
mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành
viên. Trong trường hợp văn bản quy phạm pháp luật trong
nước và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác nhau về
cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của điều ước quốc tế
1
Điều 151,152,154,155 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015
2
Điều 156, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015
386
đó, trừ Hiến pháp.
1.3. Kỹ năng xác định vi phạm hành chính
Việc xác định vi phạm hành chính có thể được thực
hiện ở nhiều thời điểm: ngay khi phát hiện dấu hiệu vi
phạm, trong quá trình tiến hành xử lý vi phạm theo thủ tục
hành chính, thậm chí khi đã có các quyết định xử lý nhưng
cần phải xem xét, đánh giá lại sự việc trong quá trình giải
quyết khiếu nại do có khiếu nại hoặc tham gia tranh tụng
hành chính do bị kiện.
Tình huống:
Ngày 29/5/2014, Trạm Thú y xã khiếu nại đến Ủy ban
nhân dân xã về việc ông V chiếm đất thuộc quyền quản lý
của Trạm thú y. Ủy ban nhân dân xã N đã tiến hành hòa
giải. Khi hòa giải, Trạm thú y yêu cầu ông V phải giao trả
lại diện tích 18m2 là lối đi hiện gia đình ông đang sử dụng
để Trạm Thú y di rời tường rào hiện hữu, đảm bảo đúng
quyền sử dụng đất được Ủy ban nhân dân tỉnh H cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà vào ngày
30/5/2003. Ông V không đồng ý giao trả đất và cho rằng
tuy thuộc đất hành lang bảo vệ đường bộ nhưng đây là lối
đi duy nhất vào nhà ông, đã có trước năm 1992 khi ông
nhận chuyển nhượng phần đất hiện đang sử dụng năm
2003 thì bên cạnh lối đi là Trạm Thú y xã và khuôn viên
của Trạm Thú y đã được xây bao bọc tường kiên cố tồn tại
cho đến nay, chứ không của riêng ai. Trong tình huống này
ông V có vi phạm hành chính không?
Trong từng sự việc cụ thể, để xác định một hành vi có
phải là hành vi vi phạm hành chính không cần thực hiện
385
qua các bước sau:
Bước 1: Phân tích, đánh giá các tình tiết, hoàn cảnh,
điều kiện của sự việc thực tế đã xảy ra
Người đang thi hành công vụ, cơ quan hành chính có
thẩm quyền khi nhận được thông tin hoặc tự phát hiện thấy
hành vi của cá nhân, tổ chức mà nghi ngờ là vi phạm cần
đánh giá hành vi thực tế do cá nhân, tổ chức thực hiện hành
vi gì? diễn biến như thế nào? trong lĩnh vực nào?...
Trong tình huống trên, thông tin về hành vi chiếm đất
ban đầu là do một bên tranh chấp đất đai cung cấp cho cơ
quan hành chính, thông qua việc họ thực hiện thủ tục hành
chính khiếu nại. Để xác định ông V có hành vi vi phạm
hành chính không phải xem xét các tình tiết của sự việc,
như:
Hành vi bị coi là hành vi chiếm đất đã được thực hiện
như thế nào, vào thời điểm nào, diễn biến của hành vi đó
như thế nào? (đang diễn ra hay đã chấm dứt).
- Căn cứ nào mà Trạm Thú y cho là ông V chiếm đất
của mình.
- Căn cứ nào ông V cho rằng mình không chiếm đất
của Trạm Thú y.
- Trong trường hợp này, nếu có hành vi chiếm đất thì
hành vi đó thuộc lĩnh vực xử lý vi phạm hành chính về đất
đai.
Bước 2: Lựa chọn và áp dụng văn bản pháp luật, quy
phạm pháp luật để đánh giá hành vi vi phạm.
Để có cơ sở pháp lý xác định hành vi vi phạm, cần tìm
386
văn bản pháp luật, tìm quy định pháp luật tương ứng mô tả
hành vi vi phạm. Các văn bản pháp luật áp dụng bao gồm
văn bản quy định chung cho tất cả các trường hợp xử lý vi
phạm hành chính và các văn bản vi phạm riêng cho từng
lĩnh vực cụ thể. Trên cơ sở dự đoán hành vi đang có dấu
hiệu vi phạm thuộc lĩnh vực nào để chọn Nghị định và văn
bản pháp luật khác (nếu có) phù hợp.
Tiếp theo là đối chiếu các hành vi thực tế với hành vi
vi phạm được mô tả trong quy định của pháp luật (có thể 1
hoặc nhiều văn bản pháp luật), để khẳng định hành vi thực
tế đó có phải là hành vi vi phạm pháp luật được pháp luật
quy định hay không; để đánh giá tính chất mức độ của
hành vi vi phạm có thể phải đối chiếu thêm với quy định về
các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ đối với các hành vi đó.
Một vấn đề cũng rất quan trọng là phải đánh giá xem
hành vi đó có thuộc thẩm quyền xử lý trong phạm vi công
vụ không. Vì nhiều khi trong một vụ vi phạm, người vi
phạm có nhiều hành vi vi phạm, các hành vi vi phạm thuộc
nhiều lĩnh vực quản lý, thuộc thẩm quyền xử lý của nhiều
chủ thể quản lý, được điều chỉnh bởi nhiều văn bản pháp
luật (Nghị định) khác nhau. Hoặc có thể chỉ có một hành vi
nhưng nếu không nắm vững các quy định pháp luật, đánh
giá không đúng tính chất của hành vi vi phạm sẽ dẫn đến
nhầm lẫn lĩnh vực pháp luật điều chỉnh và xác định sai
thẩm quyền.
Nếu đủ căn cứ khẳng định có hành vi vi phạm và hành
vi vi phạm thuộc thẩm quyền giải quyết (có thể là thẩm
quyền lập biên bản hoặc thẩm quyền ra quyết định xử lý)
385
thì lựa chọn tiếp các quy định pháp luật về thủ tục xử lý.
Bước 3: Lập biên bản vi phạm hành chính.
Khi đủ cơ sở để khẳng định có hành vi vi phạm, có căn
cứ pháp lý áp dụng thì chủ thể có thẩm quyền lập biên bản
vi phạm hành chính. Biên bản vi phạm chính là kết quả của
áp dụng pháp luật cho một trường hợp cụ thể, chính thức
ghi nhận sự tồn tại của một hành vi vi phạm pháp luật và
căn cứ pháp lý để xác định hành vi đó.
Trong trường hợp xác định hành vi vi phạm khi giải
quyết khiếu nại, khiếu kiện thì cần kiểm tra tính hợp pháp
của biên bản vi phạm hành chính đã được lập trong quá
trình xử lý vi phạm hành chính.
2. Kỹ năng lập biên bản vi phạm hành chính
Lập biên bản vi phạm hành chính là một thủ tục được
thực hiện trong quy trình xử phạt vi phạm hành chính (trừ
trường xử phạt theo thủ tục đơn giản với hành vi được quy
định hình thức xử phạt là cảnh cáo hoặc phạt tiền đến
250.000 đồng đối với cá nhân, 500.000 đồng đối với tổ
chức).
Trong trường hợp xử phạt mà quy định lập biên bản vi
phạm hành chính là bắt buộc thì đây là một trong những
căn cứ để ban hành quyết định xử phạt, đồng thời là một
trong những căn cứ để khẳng định tính hợp pháp của quyết
định xử phạt. Nếu biên bản vi phạm hành chính không hợp
pháp (có thể không hợp pháp về hình thức hoặc nội dung)
thì đó là một trong các căn cứ để khẳng định quyết định xử
phạt là trái pháp luật về trình tự, thủ tục và căn cứ pháp lý.
386
 Biên bản vi phạm hành chính hợp pháp khi được lập
theo đúng quy định tại Điều 58 Luật Xử lý vi phạm hành
chính, Điều 6 Nghị định 81/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013
và quy định tương ứng trong Nghị định xử phạt ở từng lĩnh
vực, nghĩa là đảm bảo về chủ thể có thẩm quyền lập biên
bản, hình thức, nội dung của biên bản và tính kịp thời của
việc lập biên bản.
Chủ thể có thẩm quyền lập biên bản đối với những
hành vi vi phạm hành chính là người có thẩm quyền đang
thi hành công vụ. Người lập biên bản có thể đồng thời là
người có thẩm quyền ban hành quyết định xử phạt hoặc
người lập biên bản là người đang thi hành công vụ có thẩm
quyền lập biên bản nhưng không có thẩm quyền xử phạt.
Giới hạn của phạm vi thẩm quyền lập biên bản là “chỉ
có quyền lập biên bản về những vi phạm thuộc phạm vi thi
hành công vụ, nhiệm vụ được giao và chịu trách nhiệm về
việc lập biên bản”.
Về hình thức, biên bản vi phạm hành chính được lập
theo mẫu được hướng dẫn tại Nghị định 97/2017/NĐ-CP
ngày 18/8/2017 của Chính phủ, ngoài ra tùy từng lĩnh vực
có thể được hướng dẫn chi tiết hơn tại các văn bản khác.
Về nội dung, biên bản phải đảm bảo các nội dung quy
định tại Khoản 2, Điều 58 Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Biên bản phải có chữ ký của người lập biên bản, người
vi phạm (nếu có nhiều tờ phải ký vào từng tờ); trong
trường hợp người vi phạm không có mặt tại nơi vi phạm
hoặc cố tình trốn tránh hoặc vì lý do khách quan không ký
vào biên bản vi phạm thì biên bản phải có chữ ký của đại
385
diện chính quyền cơ sở nơi xảy ra vi phạm hoặc của hai
người chứng kiến; nếu người vi phạm, đại diện tổ chức vi
phạm, người chứng kiến, người bị thiệt hại hoặc đại diện tổ
chức bị thiệt hại từ chối ký thì người lập biên bản phải ghi
rõ lý do vào biên bản.
* Quy trình lập biên bản vi phạm hành chính: Để lập
được biên bản vi phạm hành chính phải bắt đầu từ việc
phát hiện hành vi vi phạm => đánh giá tính chất của hành
vi vi phạm => lựa chọn các quy định pháp luật để xác định
hành vi vi phạm và căn cứ xử lý hành vi vi phạm, thẩm
quyền, thủ tục lập biên bản => lập biên bản.
- Khi phát hiện hành vi vi phạm thuộc lĩnh vực quản lý
của mình thì người đang thi hành công vụ phải kịp thời lập
biên bản.
Việc phát hiện hành vi vi phạm chủ yếu thông qua việc
các chủ thể quản lý trong cơ quan Nhà nước (Ví dụ: cán
bộ, công chức Hải quan, Thuế, Công an, Quản lý thị
trường, Bộ đội biên phòng, công chức của Ủy ban nhân
dân các cấp...) thực hiện hoạt động công vụ. Bên cạnh đó
có thể từ các nguồn khác như từ khiếu nại, tố cáo của công
dân.
Văn bản pháp luật trực tiếp quy định về các hành vi vi
phạm trong các lĩnh vực là các Nghị định quy định xử phạt,
xử lý hành chính. Tuy nhiên để chọn và áp dụng đúng các
điều luật, các khoản, điểm trong điều luật cụ thể phù hợp
của các văn bản pháp luật đó thì phải đánh giá đúng tính
chất của hành vi vi phạm.
Ví dụ: Phát hiện việc xây dựng không phép trên đất
386
lấn chiếm đồng thời đất đó lại cũng không được phép xây
dựng thì người có thẩm quyền lập biên bản cần áp dụng các
văn bản pháp luật nào, điều luật nào để xác định hành vi vi
phạm và lập biên bản vi phạm?
Cũng cần lưu ý: Hành vi vi phạm hành chính là hành
vi được quy định tại các nghị định xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước tương ứng, phù hợp
với tính chất vi phạm của hành vi đó. Trường hợp hành vi
vi phạm hành chính thuộc lĩnh vực này nhưng do tính chất
vi phạm của hành vi đó, có thể quy định và xử phạt trong
nghị định xử phạt vi phạm hành chính thuộc lĩnh vực khác.
Trong trường hợp này, hình thức, mức xử phạt quy định
phải thống nhất với quy định tại Nghị định xử phạt vi phạm
hành chính của lĩnh vực quản lý nhà nước tương ứng.
- Biên bản phải được lập ít nhất thành 02 (hai) bản, 01
(một) bản giao cho cá nhân, tổ chức vi phạm; 01 (một) bản
lưu hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính (quy định tại điều,
nội dung và hình thức đảm bảo như đã phân tích ở trên).
* Những lưu ý khi lập Biên bản vi phạm hành chính
- Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị lập biên bản
và ra quyết định xử phạt một lần.
- Người có thẩm quyền lập biên bản không đồng thời
là người có thẩm quyền ra quyết định xử phạt: người lập
biên bản phải chuyển ngay biên bản và hồ sơ, tài liệu có
liên quan đến người có thẩm quyền xử phạt để tiến hành xử
phạt. Căn cứ để phân định thẩm quyền của người lập biên
bản và người ra quyết định xử phạt trong từng trường hợp
cụ thể là các quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính
385
và Nghị định xử phạt trong lĩnh vực cụ thể về hình thức
phạt, mức phạt và các biện pháp khắc phục hậu quả mà các
chủ thể quản lý trong lĩnh vực đó được quyền áp dụng.
- Lập biên bản đối với vi phạm được phát hiện do
phương tiện kỹ thuật.- Trường hợp hành vi vi phạm đã bị
lập biên bản nhưng chưa ra quyết định xử phạt mà cá nhân,
tổ chức không thực hiện yêu cầu, mệnh lệnh của người có
thẩm quyền xử phạt, vẫn cố ý thực hiện hành vi vi phạm
đó, thì không lập biên bản mới, người có thẩm quyền xử
phạt phải áp dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi
phạm hành chính phù hợp để chấm dứt hành vi vi phạm3.
Cần phân biệt với trường hợp hành vi vi phạm đã bị ra
quyết định xử phạt nhưng cá nhân, tổ chức vi phạm chưa
3
Điều 119 Luật Xử lý vi phạm hành chính: Trong trường hợp cần ngăn
?
chặn kịp thời vi phạm hành chính hoặc để bảo đảm việc xử lý vi phạm hành
chính, người có thẩm quyền có thể áp dụng các biện pháp sau đây theo thủ
tục hành chính:
1. Tạm giữ người;
2. Áp giải người vi phạm;
3. Tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, giấy phép, chứng
chỉ hành nghề;
4. Khám người;
5. Khám phương tiện vận tải, đồ vật;
6. Khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
7. Quản lý người nước ngoài vi phạm pháp luật Việt Nam trong thời gian
làm thủ tục trục xuất;
8. Giao cho gia đình, tổ chức quản lý người bị đề nghị áp dụng biện pháp
xử lý hành chính trong thời gian làm thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành
chính;
9. Truy tìm đối tượng phải chấp hành quyết định đưa vào trường giáo
dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
trong trường hợp bỏ trốn.
386
thi hành hoặc đang thi hành quyết định mà sau đó vẫn tiếp vi phạm.
tục thực hiện hành vi vi phạm đó, thì hành vi vi phạm này - Ghi thiếu các nội dung được quy định tại Khoản 2,
được coi là hành vi vi phạm mới, sẽ tiến hành lập biên bản Điều 58, Luật Xử lý vi phạm hành chính. Tuy nhiên cũng
đối với hành vi vi phạm mới đó. có bất cập khi quy định phải ghi lời khai của người vi
- Lập biên bản khi người vi phạm thực hiện nhiều hành phạm hoặc của người chứng kiến, người bị thiệt hại nhưng
vi vi phạm: biên bản vi phạm hành chính phải ghi rõ từng trong mẫu biên bản không thể hiện rõ ghi ở vị trí nào.
hành vi vi phạm. Đó sẽ là căn cứ để xác định hình thức xử - Không có đủ các chữ ký theo quy định, hoặc chữ ký
phạt, mức phạt với từng hành vi và biện pháp khắc phục không phải của người cần ký theo quy định.
hậu quả.
- Không đánh giá đúng hành vi vi phạm dẫn đến áp
- Lập biên bản vi phạm trong trường hợp có lấy lời dụng sai các quy định của pháp luật.
khai của người vi phạm hoặc đại diện tổ chức vi phạm.
Đối với những vi phạm nghiêm trọng, hoặc có tình tiết
phức tạp cần làm rõ thì nhất thiết phải lấy ngay lời khai của
người vi phạm hoặc đại diện tổ chức vi phạm; nếu có
người chứng kiến, người bị thiệt hại hoặc đại diện tổ chức
bị thiệt hại thì phải ghi rõ họ, tên, địa chỉ, các giấy tờ
chứng minh nhân thân như số chứng minh thư nhân dân
hoặc hộ chiếu, ngày cấp, nơi cấp..., lời khai của họ.
Nếu trong quá trình lấy lời khai có sử dụng phương
tiện ghi âm thì sau khi ghi âm xong phải mở máy cho mọi
người nghe lại, sau đó niêm phong công cụ lưu trữ dữ liệu
ghi âm như băng, thẻ nhớ… đã ghi với đầy đủ chữ ký của
các bên liên quan trên niêm phong.
* Những sai sót thường gặp khi lập biên bản vi phạm
hành chính
CHUYÊN ĐỀ 3
- Áp dụng biện pháp ngăn chặn (Ví dụ: tạm giữ tang
vật, phương tiện vi phạm) nhưng không ghi trong biên bản NGUYÊN TẮC, TRÌNH TỰ, THỦ TỤC
XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ
385 386
 KỸ NĂNG XÁC ĐỊNH THẨM QUYỀN ÁP DỤNG
CÁC HÌNH THỨC XỬ PHẠT,
BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC HẬU QUẢ
1. Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính
Nhận thức đúng và tuân thủ nguyên tắc xử phạt được
quy định tại Khoản 1, Điều 3, Luật Xử lý vi phạm hành
chính là một trong những căn cứ đảm bảo việc xử phạt
đúng pháp luật.
Khi tiến hành xử phạt vi phạm hành chính, cần tuân
thủ các nguyên tắc sau:
Thứ nhất, mọi vi phạm hành chính phải được phát
hiện, ngăn chặn kịp thời và phải bị xử lý nghiêm minh, mọi
hậu quả do vi phạm hành chính gây ra phải được khắc phục
theo đúng quy định của pháp luật;
Thứ hai, việc xử phạt vi phạm hành chính được tiến
hành nhanh chóng, công khai, khách quan, đúng thẩm
quyền, bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật;
Thứ ba, việc xử phạt vi phạm hành chính phải căn cứ
vào tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, đối tượng vi phạm
và tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng;
Thứ tư, chỉ xử phạt vi phạm hành chính khi có hành vi
vi phạm hành chính do pháp luật quy định.
Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một
lần.
Nhiều người cùng thực hiện một hành vi vi phạm hành
385
chính thì mỗi người vi phạm đều bị xử phạt về hành vi vi
phạm hành chính đó.
Một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính
hoặc vi phạm hành chính nhiều lần thì bị xử phạt về từng
hành vi vi phạm.
Thứ năm, người có thẩm quyền xử phạt có trách
nhiệm chứng minh vi phạm hành chính. Cá nhân, tổ chức
bị xử phạt có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện
hợp pháp chứng minh mình không vi phạm hành chính;
Thứ sáu, đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính
thì mức tiền phạt đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền
đối với cá nhân.
Nguyên tắc 5 và 6 là mới so với quy định của Pháp
lệnh Xử lý vi phạm hành chính.
2. Trình tự, thủ tục xử phạt vi phạm hành chính
Theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính, tuỳ
từng trường hợp, việc xử phạt vi phạm hành chính được
thực hiện theo thủ tục xử phạt không lập biên bản vi phạm
hành chính hoặc xử phạt có lập biên bản vi phạm hành
chính.
Điểm chung của hai thủ tục này là trước khi ra quyết
định xử phạt phải thực hiện việc buộc người đang vi phạm
chấm dứt hành vi vi phạm. Buộc chấm dứt hành vi vi phạm
hành chính được người có thẩm quyền đang thi hành công
vụ áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính đang diễn
ra nhằm chấm dứt ngay hành vi vi phạm. Buộc chấm dứt
hành vi vi phạm hành chính được thực hiện bằng lời nói,
386
còi, hiệu lệnh, văn bản hoặc hình thức khác theo quy định
của pháp luật.
2.1. Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính không lập
biên bản vi phạm hành chính
Để áp dụng thủ tục này cần căn cứ vào hình thức phạt
và mức phạt tiền được quy định cho hành vi vi phạm. Xử
phạt vi phạm hành chính không lập biên bản được áp dụng
trong trường hợp xử phạt với những hành vi vi phạm được
quy định với hình thức xử phạt là cảnh cáo hoặc phạt tiền
đến 250.000 đồng đối với cá nhân, 500.000 đồng đối với tổ
chức. Những hành vi vi phạm áp dụng thủ tục này như:
vượt đèn đỏ, đi vào đường ngược chiều...
Người có thẩm quyền xử phạt phải ra quyết định xử
phạt vi phạm hành chính tại chỗ. Nội dung quyết định xử
phạt đơn giản hơn trường hợp phải lập biên bản vi phạm
nhưng vẫn đảm bảo ghi nhận đầy đủ các tình tiết của vụ
việc vi phạm; ngày, tháng, năm ra quyết định; họ, tên, địa
chỉ của cá nhân vi phạm hoặc tên, địa chỉ của tổ chức vi
phạm; hành vi vi phạm; địa điểm xảy ra vi phạm, chứng cứ
và tình tiết liên quan đến việc giải quyết vi phạm; họ, tên,
chức vụ của người ra quyết định xử phạt; điều, khoản của
văn bản pháp luật được áp dụng. Trường hợp phạt tiền thì
ghi rõ mức tiền phạt.
Để xử phạt đúng, cần xác định nhanh, chính xác hành
vi vi phạm và điều luật áp dụng để ban hành quyết định xử
phạt ngay tại thời điểm phát hiện hành vi vi phạm và tại
nơi xảy ra vi phạm.
Chủ thể ra quyết định xử phạt này là người đang thi
385
hành công vụ đồng thời là người có thẩm quyền ra quyết
định xử phạt theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành
chính. Cụ thể là những chiến sĩ thuộc lực lượng vũ trang
đang thi hành công vụ, công chức đang thi hành công vụ
đồng thời có thẩm quyền xử phạt như chiến sĩ Công an
nhân dân, Chiến sĩ Bộ đội biên phòng, Cảnh sát viên Cảnh
sát biển, Công chức Hải quan, Công chức Thuế, Kiểm lâm
viên, Kiểm soát viên thị trường, Thanh tra viên....
Tuy nhiên, phụ thuộc vào mức phạt tiền, hình thức xử
phạt bổ sung, biện pháp khắc phục hậu quả… đối với các
hành vi vi phạm quy định trong các Nghị định xử phạt nên
nhiều hành vi sẽ không thuộc thẩm quyền xử phạt của các
chức danh nêu trên mà thuộc thẩm quyền của các cấp cao
hơn theo thủ tục lập biên bản.
2.2. Thủ tục xử phạt có lập biên bản vi phạm hành
chính
Việc xử phạt vi phạm hành chính có lập biên bản phải
được người có thẩm quyền xử phạt lập thành hồ sơ xử phạt
vi phạm hành chính. Hồ sơ bao gồm biên bản vi phạm
hành chính, quyết định xử phạt hành chính, các tài liệu,
giấy tờ có liên quan và phải được đánh bút lục. Hồ sơ phải
được lưu trữ theo quy định của pháp luật về lưu trữ.
Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định trình tự, thủ
tục chung cho thủ tục xử phạt có lập biên bản vi phạm
hành chính như sau:
- Lập biên bản vi phạm hành chính;
- Xác minh các tình tiết của vụ việc vi phạm hành
386
chính;
- Xác định giá trị tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính làm căn cứ xác định khung tiền phạt và thẩm quyền
xử phạt;
- Giải trình;
- Ra quyết định xử phạt.
Cụ thể:
2.2.1. Lập biên bản vi phạm hành chính
Theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính,
người có thẩm quyền đang thi hành công vụ là người có
trách nhiệm lập biên bản vi phạm hành chính khi đang thi
hành công vụ mà phát hiện vi phạm hành chính thuộc lĩnh
vực quản lý của mình. Người có thẩm quyền đang thi hành
công vụ gồm người có thẩm quyền xử phạt và người đang
thi hành công vụ, được quy định trong Luật và các Nghị
định về xử phạt trong các lĩnh vực.
Trường hợp vi phạm hành chính được phát hiện nhờ sử
dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật, nghiệp vụ thì việc lập
biên bản vi phạm hành chính được tiến hành ngay khi xác
định được tổ chức, cá nhân vi phạm.
Vi phạm hành chính xảy ra trên tàu bay, tàu biển, tàu
hỏa thì người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu có
trách nhiệm tổ chức lập biên bản và chuyển ngay cho
người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính khi tàu
bay, tàu biển, tàu hỏa về đến sân bay, bến cảng.
Điều 6 Nghị định 81/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ
sung tại Khoản 9 Điều 1 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP
385
ngày 18/8/2017 của Chính phủ: Người có thẩm quyền lập
biên bản vi phạm hành chính gồm người có thẩm quyền xử
phạt, công chức, viên chức và người thuộc lực lượng Quân
đội nhân dân, Công an nhân dân đang thi hành công vụ,
nhiệm vụ theo văn bản quy phạm pháp luật hoặc văn bản
hành chính do cơ quan, người có thẩm quyền ban hành;
người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu và những
người được chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu giao
nhiệm vụ lập biên bản.
Các chức danh có thẩm quyền lập biên bản được quy
định cụ thể tại các nghị định xử phạt vi phạm hành chính
trong từng lĩnh vực quản lý nhà nước.
Người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành
chính nhưng không có thẩm quyền xử phạt quy định tại
khoản 1 Điều này chỉ có quyền lập biên bản về những vi
phạm thuộc phạm vi thi hành công vụ, nhiệm vụ được giao
và chịu trách nhiệm về việc lập biên bản.
Trường hợp vụ việc vi phạm vừa có hành vi vi phạm
thuộc thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản, vừa có
hành vi vi phạm không thuộc thẩm quyền xử phạt hoặc
vượt quá thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản, thì
người đó vẫn phải tiến hành lập biên bản vi phạm hành
chính đối với tất cả các hành vi vi phạm và chuyển ngay
biên bản đến người có thẩm quyền xử phạt để tiến hành xử
phạt theo quy định tại khoản 3 Điều 58 Luật Xử lý vi phạm
hành chính
Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị lập biên bản vi
phạm một lần.
386
 (Kỹ năng lập biên bản vi phạm hành chính đã được
trình bày ở chuyên đề trước).
2.2.2. Xác minh các tình tiết của vụ việc vi phạm hành
chính
Là thủ tục bắt buộc thuộc trách nhiệm của người có
thẩm quyền xử phạt. Tuy nhiên, chỉ xác minh trong trường
hợp cần thiết.
- Thời điểm tiến hành xác minh: trước hoặc sau khi lập
biên bản vi phạm; có thể được thực hiện cùng với các trình
tự, thủ tục xử phạt tiếp theo cho đến khi ra quyết định xử
phạt.
- Những nội dung, tình tiết cần xác minh:
+ Có hay không có vi phạm hành chính;
+ Cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm chính,
lỗi, nhân thân của cá nhân vi phạm hành chính;
+ Tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ;
+ Tính chất, mức độ thiệt hại do vi phạm hành chính
gây ra;
+ Trường hợp không ra quyết định xử phạt vi phạm
hành chính theo quy định tại Khoản 1, Điều 65 của Luật
Xử lý vi phạm hành chính (Thực hiện hành vi vi phạm
hành chính trong tình thế cấp thiết; thực hiện hành vi vi
phạm hành chính do phòng vệ chính đáng; thực hiện hành
vi vi phạm hành chính do sự kiện bất ngờ; thực hiện hành
vi vi phạm hành chính do sự kiện bất khả kháng; người
thực hiện hành vi vi phạm hành chính không có năng lực
trách nhiệm hành chính; người thực hiện hành vi vi phạm
385
hành chính chưa đủ tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính);
không xác định được đối tượng vi phạm hành chính; hết
thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính hoặc hết thời hạn ra
quyết định xử phạt; cá nhân vi phạm hành chính chết, mất
tích, tổ chức vi phạm hành chính đã giải thể, phá sản trong
thời gian xem xét ra quyết định xử phạt; chuyển hồ sơ vụ
vi phạm có dấu hiệu tội phạm).
+ Tình tiết khác có ý nghĩa đối với việc xem xét, quyết
định xử phạt.
Các phương pháp xác minh: Luật Xử lý vi phạm hành
chính và các Nghị định chưa có quy định cụ thể về các
phương pháp xác minh. Có thể áp dụng tương tự từ các quy
định về xác minh ở các văn bản khác.
+ Trong quá trình xem xét, ra quyết định xử phạt người
có thẩm quyền xử phạt có thể trưng cầu giám định. Việc
trưng cầu giám định được thực hiện theo quy định của
pháp luật về giám định.
+ Cho đương sự tự khai, tường trình, lấy lời khai...
+ Xác minh tại chỗ...
- Về hình thức: Việc xác minh tình tiết của vụ việc vi
phạm hành chính phải được thể hiện bằng văn bản.
2.2.3. Xác định giá trị tang vật vi phạm hành chính làm
căn cứ xác định khung tiền phạt và thẩm quyền xử phạt
Trong những trường hợp mức phạt tiền và thẩm quyền
xử phạt phụ thuộc vào giá trị tang vật vi phạm hành chính
thì người có thẩm quyền đang giải quyết vụ việc phải xác
định giá trị tang vật và phải chịu trách nhiệm về việc xác
386
định đó.
Ví dụ: xử phạt trong lĩnh vực quản lý đất đai, trong
lĩnh vực thuế (khi mức phạt tính theo tỷ lệ phần trăm của
giá trị tiền thuế còn thiếu)...
- Phương pháp xác định giá trị tang vật vi phạm hành
chính
Đối với tang vật là hàng hoá, vật phẩm, căn cứ Khoản
2, Điều 60, Luật Xử lý vi phạm hành chính. Tùy theo loại
tang vật cụ thể, việc xác định giá trị dựa trên một trong các
căn cứ theo thứ tự ưu tiên sau đây:
+ Giá niêm yết hoặc giá ghi trên hợp đồng hoặc hoá
đơn mua bán hoặc tờ khai nhập khẩu;
+ Theo thông báo của cơ quan tài chính địa phương;
trường hợp không có thông báo giá thì theo giá thị trường
của địa phương tại thời điểm xảy ra vi phạm hành chính;
+ Giá thành của tang vật nếu là hàng hoá chưa xuất
bán;
+ Đối với tang vật là hàng giả thì giá của tang vật đó là
giá thị trường của hàng hoá thật hoặc hàng hoá có cùng
tính năng, kỹ thuật, công dụng tại thời điểm nơi phát hiện
vi phạm hành chính.
Trường hợp không thể áp dụng được căn cứ quy định
trên để xác định giá trị tang vật vi phạm hành chính làm
căn cứ xác định khung tiền phạt, thẩm quyền xử phạt thì
người có thẩm quyền đang giải quyết vụ việc có thể ra
quyết định tạm giữ tang vật vi phạm và thành lập Hội đồng
định giá. Hội đồng định giá gồm có người ra quyết định
385
tạm giữ tang vật vi phạm hành chính là Chủ tịch Hội đồng,
đại diện cơ quan tài chính cùng cấp và đại diện cơ quan
chuyên môn có liên quan là thành viên.
Thời hạn tạm giữ tang vật để xác định giá trị không
quá 24 giờ, kể từ thời điểm ra quyết định tạm giữ, trong
trường hợp thật cần thiết thì thời hạn có thể kéo dài thêm
nhưng tối đa không quá 24 giờ. Mọi chi phí liên quan đến
việc tạm giữ, định giá và thiệt hại do việc tạm giữ gây ra do
cơ quan của người có thẩm quyền ra quyết định tạm giữ chi
trả. Thủ tục, biên bản tạm giữ được thực hiện theo quy định
tại khoản 5 và khoản 9, Điều 125 của Luật Xử lý vi phạm
hành chính, cụ thể như sau:
+ Người ra quyết định tạm giữ tang vật, phương tiện vi
phạm hành chính có trách nhiệm bảo quản tang vật,
phương tiện đó. Trong trường hợp tang vật, phương tiện bị
mất, bán, đánh tráo hoặc hư hỏng, mất linh kiện, thay thế
thì người ra quyết định tạm giữ tang vật, phương tiện phải
chịu trách nhiệm bồi thường và bị xử lý theo quy định của
pháp luật.
Trong trường hợp tang vật, phương tiện bị tạm giữ
phải được niêm phong thì phải tiến hành ngay trước mặt
người vi phạm; nếu người vi phạm vắng mặt thì phải tiến
hành niêm phong trước mặt đại diện gia đình, đại diện tổ
chức, đại diện chính quyền và người chứng kiến.
Việc tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
phải có quyết định bằng văn bản kèm theo biên bản tạm
giữ và phải giao cho người vi phạm, đại diện tổ chức vi
phạm 01 bản.
386
 + Mọi trường hợp tạm giữ tang vật, phương tiện, giấy
phép, chứng chỉ hành nghề phải được lập thành biên bản.
Trong biên bản phải ghi rõ tên, số lượng, chủng loại, tình
trạng của tang vật, phương tiện bị tạm giữ và phải có chữ
ký của người ra quyết định tạm giữ, người vi phạm; trường
hợp không xác định được người vi phạm, người vi phạm
vắng mặt hoặc không ký thì phải có chữ ký của 02 người
làm chứng. Biên bản phải được lập thành 02 bản, người có
thẩm quyền tạm giữ giữ 01 bản, người vi phạm giữ 01 bản.
Căn cứ để xác định giá trị và các tài liệu liên quan đến
việc xác định giá trị tang vật vi phạm hành chính phải thể
hiện trong hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính.
- Đối với trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh
vực quản lý đất đai, việc xác định giá trị đất vi phạm dựa
trên quy định về khung giá đất của từng địa phương, hồ sơ
địa chính để xác định vị trí, loại đất, số liệu thực tế về diện
tích đất vi phạm.
Trong một số trường hợp, còn phải định lượng cho
tang vật vi phạm làm căn cứ để xác định mức phạt tiền (ví
dụ: trong lĩnh vực bảo vệ rừng ngoài việc xác định loại gỗ
thì phải xác định số lượng theo đơn vị m3 hoặc ster).
2.2.4. Giải trình (Điều 61 Luật Xử lý vi phạm hành
chính)
2.2.4.1. Đối tượng áp dụng:
Đối với hành vi vi phạm hành chính mà pháp luật quy
định áp dụng hình thức xử phạt tước quyền sử dụng giấy
phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt
385
động có thời hạn hoặc áp dụng mức phạt tiền tối đa của
khung tiền phạt đối với hành vi đó từ 15.000.000 đồng trở
lên đối với cá nhân, từ 30.000.000 đồng trở lên đối với tổ
chức thì cá nhân, tổ chức vi phạm có quyền giải trình trực
tiếp hoặc bằng văn bản với người có thẩm quyền xử phạt vi
phạm hành chính. Người có thẩm quyền xử phạt có trách
nhiệm xem xét ý kiến giải trình của cá nhân, tổ chức vi
phạm hành chính trước khi ra quyết định xử phạt, trừ
trường hợp cá nhân, tổ chức không có yêu cầu giải trình
trong thời hạn quy định tại Điểm 3.2 Mục này.
2.2.4.2. Hình thức giải trình:
a) Giải trình trực tiếp:
- Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải gửi văn
bản yêu cầu được giải trình trực tiếp đến người có thẩm
quyền xử phạt vi phạm hành chính trong thời hạn 02 ngày
làm việc, kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính .
- Người có thẩm quyền xử phạt phải thông báo bằng
văn bản cho người vi phạm về thời gian và địa điểm tổ
chức phiên giải trình trực tiếp trong thời hạn 05 ngày, kể từ
ngày nhận được yêu cầu của người vi phạm.
- Người có thẩm quyền xử phạt tổ chức phiên giải trình
trực tiếp và có trách nhiệm nêu căn cứ pháp lý và tình tiết,
chứng cứ liên quan đến hành vi vi phạm hành chính, hình
thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả dự kiến áp dụng
đối với hành vi vi phạm. Cá nhân, tổ chức vi phạm hành
chính, người đại diện hợp pháp của họ có quyền tham gia
phiên giải trình và đưa ra ý kiến, chứng cứ để bảo vệ quyền
và lợi ích hợp pháp của mình.
386
 - Việc giải trình trực tiếp được lập thành biên bản và
phải có chữ ký của các bên liên quan; trường hợp biên bản
gồm nhiều tờ thì các bên phải ký vào từng tờ biên bản.
Biên bản này phải được lưu trong hồ sơ xử phạt vi phạm
hành chính và giao cho cá nhân, tổ chức vi phạm hoặc
người đại diện hợp pháp của họ 01 bản.
b) Giải trình bằng văn bản:
- Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải gửi văn
bản giải trình cho người có thẩm quyền xử phạt vi phạm
hành chính trong thời hạn không quá 05 ngày, kể từ ngày
lập biên bản vi phạm hành chính.
- Trường hợp vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp thì
người có thẩm quyền có thể gia hạn thêm không quá 05
ngày theo đề nghị của cá nhân, tổ chức vi phạm.
- Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính tự mình hoặc
uỷ quyền cho người đại diện hợp pháp của mình thực hiện
việc giải trình bằng văn bản.
2.2.5. Ra quyết định xử phạt
Các kỹ năng chuyên sâu về ra quyết định xử phạt sẽ
được giới thiệu ở phần sau.
Khi ban hành quyết định xử phạt, cần chú ý các vấn đề
sau:
- Đảm bảo thời hạn ra quyết định xử phạt: trong thời
hạn 07 ngày, kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính.
Đối với vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp mà không thuộc
trường hợp giải trình hoặc đối với vụ việc thuộc trường
hợp giải trình theo quy định tại khoản 2 và khoản 3, Điều
385
61 của Luật Xử lý vi phạm hành chính thì thời hạn ra quyết
định xử phạt tối đa là 30 ngày, kể từ ngày lập biên bản.
Trường hợp vụ việc đặc biệt nghiêm trọng, có nhiều
tình tiết phức tạp và thuộc trường hợp giải trình theo quy
định tại đoạn 2 khoản 2 và khoản 3 Điều 61 của Luật Xử lý
vi phạm hành chính mà cần có thêm thời gian để xác minh,
thu thập chứng cứ thì người có thẩm quyền đang giải quyết
vụ việc phải báo cáo thủ trưởng trực tiếp của mình bằng
văn bản để xin gia hạn; việc gia hạn phải bằng văn bản,
thời hạn gia hạn không được quá 30 ngày.
- Hình thức: Theo mẫu ban hành chung trong Nghị
định số 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 của Chính phủ,
theo mẫu trong Nghị định xử phạt vi phạm hành chính
trong từng lĩnh vực (nếu có).
Có thể có sự khác nhau trong các mẫu này, sẽ theo
nguyên tắc áp dụng pháp luật quy định tại Luật Ban hành
văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (Khoản 2 Điều 156
quy định: “Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp
luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng
văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn”; Khoản 3 Điều 156
quy định: “Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp
luật do cùng một cơ quan ban hành có quy định khác nhau
về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của văn bản quy
phạm pháp luật ban hành sau”.
- Các trường hợp cần lưu ý khi ra quyết định xử
phạt vi phạm hành chính
+ Trường hợp một cá nhân, tổ chức thực hiện nhiều
hành vi vi phạm hành chính mà bị xử phạt trong cùng một
386
lần thì chỉ ra một (01) quyết định xử phạt, trong đó quyết
định hình thức, mức xử phạt đối với từng hành vi vi phạm
hành chính.
+ Trường hợp nhiều cá nhân, tổ chức cùng thực hiện
một hành vi vi phạm hành chính thì có thể ra một (01) hoặc
nhiều quyết định xử phạt để quyết định hình thức, mức xử
phạt đối với từng cá nhân, tổ chức.
+ Trường hợp nhiều cá nhân, tổ chức thực hiện nhiều
hành vi vi phạm hành chính khác nhau trong cùng một vụ
vi phạm thì có thể ra một (01) hoặc nhiều quyết định xử
phạt để quyết định hình thức, mức xử phạt đối với từng
hành vi vi phạm của từng cá nhân, tổ chức.
Nhiều hành vi vi phạm hành chính trong cùng một (01)
vụ vi phạm có thể là hành vi vi phạm trong một (01) hoặc
nhiều lĩnh vực, có thể thuộc thẩm quyền xử lý của một (01)
hoặc nhiều chức danh nên tuỳ từng trường hợp để ra một
(01) hay nhiều quyết định xử phạt; nhiều hành vi vi phạm
cùng một (01) lĩnh vực thuộc thẩm quyền của một (01)
chức danh thì ra một (01) quyết định xử phạt, nhiều hành vi
vi phạm thuộc một (01) lĩnh vực hoặc nhiều lĩnh vực thuộc
thẩm quyền của nhiều chức danh thì ra nhiều quyết định xử
phạt.
Thời hạn thi hành quyết định là 10 ngày, kể từ ngày
nhận quyết định xử phạt; trường hợp quyết định xử phạt có
ghi thời hạn thi hành nhiều hơn 10 ngày thì thực hiện theo
thời hạn đó.
Trường hợp ban hành một (01) quyết định xử phạt vi
phạm hành chính chung đối với nhiều cá nhân, tổ chức
385
cùng thực hiện một hành vi vi phạm hoặc nhiều cá nhân, tổ
chức thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính khác
nhau trong cùng một vụ vi phạm thì nội dung hành vi vi
phạm, hình thức, mức xử phạt đối với cá nhân, tổ chức
phải xác định cụ thể, rõ ràng.
Hiệu lực: Quyết định xử phạt có hiệu lực kể từ ngày
ký, trừ trường hợp trong quyết định quy định ngày có hiệu
lực khác.
3. Kỹ năng xác định thẩm quyền áp dụng các hình
thức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả
3.1. Các hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục
hậu quả
3.1.1. Các hình thức xử phạt vi phạm hành chính
(Điều 21, Luật Xử lý vi phạm hành chính) bao gồm:
- Cảnh cáo;
- Phạt tiền;
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Tịch thu tang vật vi phạm hành chính, phương tiện
được sử dụng để vi phạm hành chính (sau đây gọi chung là
tang vật, phương tiện vi phạm hành chính);
- Trục xuất.
Hình thức xử phạt được chia thành hình thức xử phạt
chính và hình thức xử phạt bổ sung. Hình thức xử phạt
cảnh cáo hoặc phạt tiền chỉ được quy định và áp dụng là
hình thức xử phạt bổ sung hoặc hình thức xử phạt chính.
386
 Đối với mỗi vi phạm hành chính, cá nhân, tổ chức vi
phạm hành chính chỉ bị áp dụng một hình thức xử phạt
chính; có thể bị áp dụng một hoặc nhiều hình thức xử phạt
bổ sung. Hình thức xử phạt bổ sung chỉ được áp dụng kèm
theo hình thức xử phạt chính.
3.1.2. Các biện pháp khắc phục hậu quả (Điều 28,
Luật Xử lý vi phạm hành chính) bao gồm:
- Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu;
- Buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng
không có giấy phép hoặc xây dựng không đúng với giấy
phép;
- Buộc thực hiện biện pháp khắc phục tình trạng ô
nhiễm môi trường, lây lan dịch bệnh;
- Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam hoặc tái xuất hàng hoá, vật phẩm, phương
tiện;
- Buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức
khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường, văn hóa
phẩm có nội dung độc hại;
- Buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm
lẫn;
- Buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trên hàng hoá, bao bì
hàng hóa, phương tiện kinh doanh, vật phẩm;
- Buộc thu hồi sản phẩm, hàng hóa không bảo đảm
chất lượng;
- Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực
385
hiện vi phạm hành chính hoặc buộc nộp lại số tiền bằng trị
giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đã bị tiêu
thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp luật;
- Các biện pháp khắc phục hậu quả khác do Chính phủ
quy định.
Đây là quy định chung về các hình thức xử phạt và
biện pháp khắc phục hậu quả trong lĩnh vực xử lý vi phạm
hành chính. Mỗi chức danh có thẩm quyền xử phạt được
quy định thẩm quyền áp dụng các hình thức xử phạt và các
biện pháp khắc phục hậu quả cụ thể trong Luật Xử lý vi
phạm hành chính và trong các Nghị định xử phạt trong
từng lĩnh vực.
3.2. Nguyên tắc xác định thẩm quyền áp dụng các
biện pháp xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả
Điều 52 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định
nguyên tắc xác định và phân định thẩm quyền xử phạt vi
phạm hành chính và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả:
- Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của những
người được quy định tại các Điều từ Điều 38 đến Điều 51
của Luật Xử lý vi phạm hành chính là thẩm quyền áp dụng
đối với một hành vi vi phạm hành chính của cá nhân; trong
trường hợp phạt tiền, thẩm quyền xử phạt tổ chức gấp 02
lần thẩm quyền xử phạt cá nhân và được xác định theo tỉ lệ
phần trăm quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính đối
với chức danh đó.
Trong trường hợp phạt tiền đối với vi phạm hành chính
trong khu vực nội thành thuộc các lĩnh vực quy định tại
386
đoạn 2 khoản 1, Điều 23 của Luật Xử lý vi phạm hành
chính thì các chức danh có thẩm quyền phạt tiền đối với
các hành vi vi phạm hành chính do Chính phủ quy định
cũng có thẩm quyền xử phạt tương ứng với mức tiền phạt
cao hơn đối với các hành vi vi phạm hành chính do Hội
đồng nhân dân thành phố trực thuộc Trung ương quy định
áp dụng trong nội thành.
- Thẩm quyền phạt tiền của những người được quy
định tại các điều từ Điều 38 đến Điều 51 của Luật Xử lý vi
phạm hành chính được xác định căn cứ vào mức tối đa của
khung tiền phạt quy định đối với từng hành vi vi phạm cụ
thể.
- Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các cấp có thẩm quyền xử
phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực quản lý nhà
nước ở địa phương.
Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính quy
định tại các Điều từ Điều 39 đến Điều 51 của Luật Xử lý vi
phạm hành chính có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành
chính thuộc lĩnh vực, ngành mình quản lý.
Trong trường hợp vi phạm hành chính thuộc thẩm
quyền xử phạt của nhiều người, thì việc xử phạt vi phạm
hành chính do người thụ lý đầu tiên thực hiện,
Trường hợp xử phạt một người thực hiện nhiều hành vi
vi phạm hành chính thì thẩm quyền xử phạt vi phạm hành
chính được xác định theo nguyên tắc sau đây:
- Nếu hình thức, mức xử phạt, trị giá tang vật, phương
tiện vi phạm hành chính bị tịch thu, biện pháp khắc phục
385
hậu quả được quy định đối với từng hành vi đều thuộc
thẩm quyền của người xử phạt vi phạm hành chính thì
thẩm quyền xử phạt vẫn thuộc người đó.
- Nếu hình thức, mức xử phạt, trị giá tang vật phương
tiện vi phạm hành chính bị tịch thu, biện pháp khắc phục
hậu quả được quy định đối với một trong các hành vi vượt
quá thẩm quyền của người xử phạt vi phạm hành chính thì
người đó phải chuyển vụ vi phạm đến cấp có thẩm quyền
xử phạt.
+ Nếu hành vi thuộc thẩm quyền xử phạt vi phạm hành
chính của nhiều người thuộc các ngành khác nhau, thì thẩm
quyền xử phạt thuộc Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp có
thẩm quyền xử phạt nơi xảy ra vi phạm.
3.3. Kỹ năng xác định thẩm quyền áp dụng các biện
pháp xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả.
Thẩm quyền áp dụng trong từng vụ xử lý vi phạm cụ
thể phụ thuộc vào quy định trong từng Nghị định về từng
hành vi vi phạm và các hình thức xử phạt, các biện pháp
khắc phục hậu quả quy định tương ứng cho từng hành vi vi
phạm đó, phụ thuộc vào quy định về các hình thức xử phạt,
các biện pháp khắc phục hậu quả được quyền áp dụng của
từng chức danh có thẩm quyền xử phạt.
Khi xác định thẩm quyền, cần căn cứ theo:
- Loại việc: Nghĩa là căn cứ theo lĩnh vực quản lý nhà
nước để xác định hành vi vi phạm thuộc lĩnh vực nào, từ đó
xác định thuộc thẩm quyền xử lý của những chức danh nào
theo quy định của từng Nghị định về xử phạt, xử lý vi
386
phạm hành chính.
Ví dụ: Vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai được
quy định ở Nghị định 102/2014/NĐ-CP, theo các Điều 31,
32, 33 Chương III Nghị định này, thẩm quyền xử phạt, xử
lý thuộc Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp, Thanh tra
chuyên ngành đất đai và một số chức danh khác; vi phạm
hành chính trong lĩnh vực y tế được quy định ở Nghị định
176/2013/NĐ-CP, thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban
nhân dân các cấp, Thanh tra Y tế…
- Hình thức xử phạt được quy định cho từng chức
danh: Đây là trường hợp vi phạm một trong lĩnh vực đã
xác định nhưng cần xem thuộc thẩm quyền theo hình thức
phạt và mức phạt với từng chức danh có thẩm quyền xử
phạt trong nhóm chủ thể quản lý.
Ví dụ: Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Công an, Hải
quan...; thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân
cấp nào, của cán bộ Hải quan, cán bộ Thuế đang thi hành
công vụ hay các chức danh khác của các cơ quan Hải quan,
Thuế...
- Lãnh thổ, địa bàn: Nguyên tắc chung: Hành vi vi
phạm bị phát hiện tại địa phương nào thì cơ quan chức
năng ở địa phương đó xử lý.
- Theo giá trị tang vật: Ví dụ các trường hợp xử lý vi
phạm hành chính trong lĩnh vực lâm nghiệp, đất đai...
* Các bước để xác định thẩm quyền:
(i) Xác định hành vi vi phạm thuộc lĩnh vực nào;
(ii) Tìm văn bản pháp luật và quy định pháp luật tương
385
ứng trong văn bản pháp luật đó làm căn cứ đánh giá tính
chất, mức độ của hành vi vi phạm cụ thể;
(iii) Đối chiếu quy định về hành vi để xác định hình
thức xử phạt và mức phạt, biện pháp khắc phục hậu quả
tương ứng hành vi đó;
(iiii) Đối chiếu quy định về thẩm quyền của các chức
danh được áp dụng các hình thức xử phạt, mức phạt, biện
pháp khắc phục hậu quả đó để xác định thuộc thẩm quyền
của chức danh nào.
Ví dụ: Ông A có hành vi chiếm đất của xã. Để xác
định thẩm quyền áp dụng các hình thức xử phạt và biện
pháp khắc hậu quả cần:
- Tìm quy định tương ứng trong Nghị định xử phạt vi
phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai về hành vi chiếm
đất.
- Xác định diện tích, loại đất bị chiếm, từ đó xác định
giá trị đất bị chiếm - là căn cứ để xác định hình thức phạt
và mức phạt, biện pháp khắc phục hậu quả.
- Xác định các hình thức xử phạt và các biện pháp khắc
phục hậu quả được quy định tương ứng với hành vi này là
gì.
Với hình thức xử phạt và các biện pháp khắc phục hậu
quả đó thì thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân
cấp xã, cấp huyện hay cấp tỉnh giải quyết.
CHUYÊN ĐỀ 4
KỸ NĂNG BAN HÀNH QUYẾT ĐỊNH
XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
386

Đặt vấn đề
Quyết định xử lý vi phạm hành
chính là kết quả của quá trình xem
xét, đánh giá về hành vi vi phạm
hành chính, là cách thức áp dụng
các hình thức xử phạt; biện pháp
khắc phục hậu quả; biện pháp
cưỡng chế thi hành quyết định xử
phạt đối với cá nhân, tổ chức thực
hiện hành vi vi phạm hành chính
theo quy định của pháp luật xử lý vi
phạm hành chính. Việc ban hành
quyết định xử lý vi phạm hành
chính có ý nghĩa quan trọng trong
việc xử lý nghiêm minh mọi hậu
quả do vi phạm hành chính gây ra,
góp phần nâng cao hiệu quả quản lý
hành chính của nhà nước.
Chuyên đề tập trung trình bày các
yêu cầu hợp pháp và kỹ năng ban
hành quyết định xử lý vi phạm hành
chính của người có thẩm quyền xử
phạt vi phạm hành chính
. Khái quát chung về quyết định xử lý vi phạm
hành chính
1.1. Khái niệm, đặc điểm các loại quyết định xử lý vi
phạm hành chính
Vi phạm hành chính là một loại vi phạm pháp luật xảy
Nội dung ra khá phổ biến trong đời sống xã hội. Tuy mức độ nguy
hiểm cho xã hội của nó thấp hơn so với tội phạm hình sự,
1. Khái quát chung
nhưng vi phạm hành chính xâm phạm trật tự quản lý hành
về quyết định xử lý vi
chính, gây thiệt hại hoặc đe doạ gây thiệt hại cho lợi ích
phạm hành chính
Nhà nước, tập thể, lợi ích cá nhân. Vì vậy, mọi vi phạm
2. Kỹ năng ban hành chính phải được phát hiện, ngăn chặn kịp thời và xử
hành một số quyết lý nghiêm minh, mọi hậu quả do vi phạm hành chính gây
định xử lý vi phạm ra phải được khắc phục theo đúng quy định của pháp luật.
hành chính
Để công tác đấu tranh phòng và chống vi phạm hành
3. Những sai sót, chính có hiệu quả thì xử lý vi phạm hành chính là công cụ
vướng mắc trong quan trọng nhằm duy trì trật tự, kỷ cương trong quản lý
quá trình ban hành hành chính Nhà nước.
quyết định xử lý vi
Khi phát hiện cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi
phạm hành chính.
phạm pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội
phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi
phạm hành chính thì người có thẩm quyền xử phạt có thể
ban hành các quyết định để xử lý đối với hành vi vi phạm
hành chính đó.
Các quyết định xử lý vi phạm hành chính thể hiện ý chí
quyền lực đơn phương của người có thẩm quyền trong các
cơ quan nhà nước. Những người được nhà nước trao quyền
thực hiện, trên cơ sở thi hành pháp luật về xử lý vi phạm
hành chính, theo một trình tự và hình thức do pháp luật xử
lý vi phạm hành chính quy định, hướng tới việc thực hiện
chức năng quản lý hành chính trong từng lĩnh vực cụ thể.
Như vậy, quyết định xử lý vi phạm hành chính là quyết
định của người có thẩm quyền trong các cơ quan nhà nước
385 386
áp dụng pháp luật xử lý vi phạm hành chính đối với cá
nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm pháp luật trong
trường hợp cụ thể và được nhà nước bảo đảm thực hiện.
Quyết định xử lý vi phạm hành chính có các đặc điểm
sau:
Thứ nhất, Quyết định xử lý vi phạm hành chính phải do
chủ thể có thẩm quyền áp dụng pháp luật xử lý vi phạm
hành chính ban hành.
Đó là các cá nhân có thẩm quyền trong hệ thống các cơ
quan nhà nước. Thẩm quyền ban hành quyết định xử lý vi
phạm hành chính của các chức danh phải được quy định
trong Luật Xử lý vi phạm hành chính từ Điều 38 đến Điều
51 Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Thứ hai, Quyết định xử lý vi phạm hành chính được
ban hành theo hình thức, thủ tục pháp luật về xử phạt vi
phạm hành chính quy định.
Là quyết định áp dụng pháp luật, quyết định xử lý vi
phạm hành chính trực tiếp làm phát sinh những quyền và
nghĩa vụ của các đối tượng có liên quan. Vì vậy, quyết
định xử lý vi phạm hành chính nếu được ban hành kịp thời,
đúng đắn thì sẽ bảo vệ kịp thời các quyền và lợi ích chính
đáng đã, đang bị xâm hại hoặc đang bị đe dọa xâm hại, hay
tạo điều kiện đầy đủ cho các đối tượng tác động của quyết
định thực hiện các quyền, nghĩa vụ của mình. Ngược lại
quyết định xử lý vi phạm hành chính sai trái sẽ có khả năng
gây tổn hại các quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ
chức và cộng đồng.
385
Thứ ba, Quyết định xử lý vi phạm hành chính là cơ sở
pháp lí để tổ chức thực hiện pháp luật trong các lĩnh vực
quản lý hành chính nhà nước, là căn cứ để đánh giá năng
lực của cá nhân người có thẩm quyền ban hành quyết định,
kiểm tra, giám sát sự tuân thủ pháp luật của các đối tượng
có liên quan.
Bằng việc ban hành quyết định xử lý vi phạm hành
chính, người có thẩm quyền áp dụng pháp luật về xử lý vi
phạm hành chính quy định các cá nhân, tổ chức liên quan
có những quyền và nghĩa vụ gì, thời hạn và cách thức thực
hiện các quyền và nghĩa vụ đó, hậu quả của việc không
thực hiện các nghĩa vụ đã được xác định, phương thức bảo
vệ các quyền và lợi ích liên quan đến nội dung của quyết
định xử lý vi phạm hành chính.
Ví dụ: Quyết định xử phạt về hành vi lấn, chiếm đất.
Nội dung quyết định xử phạt vi phạm hành chính phải ghi
cụ thể về hành vi vi phạm: lấn chiếm loại đất gì, diện tích
đất bị lấn chiếm. Hành vi đó bị xử phạt với hình thức xử
phạt chính, hình thức xử phạt bổ sung; biện pháp khắc
phục hậu quả (nếu có), thời hạn, nơi thi hành quyết định xử
phạt, quyền khiếu nại, khởi kiện đối với quyết định xử phạt
hành chính. Quyết định xử lý vi phạm cũng ghi rõ cá nhân,
tổ chức bị xử phạt nếu không tự nguyện chấp hành thì sẽ bị
cưỡng chế thi hành.
Như vậy, Quyết định xử lý vi phạm hành chính là cơ
sở để các cá nhân, tổ chức thực hiện các quy định của pháp
luật, là căn cứ để các cơ quan nhà nước có thẩm quyền
giám sát, kiểm tra việc tuân thủ pháp luật của các đối tượng
386
có liên quan. Nó có tính chất đơn phương và bắt buộc thi
hành ngay.
Bên cạnh dó, thông qua việc ban hành quyết định xử lý
vi phạm hành chính có thể đánh giá việc tuân thủ pháp luật
của các cá nhân, tổ chức khi tham gia vào các quan hệ pháp
luật hành chính, năng lực hoạt động của cơ quan, người có
thẩm quyền trong các cơ quan nhà nước, về khả năng nhìn
nhận, đánh giá, giải quyết vụ việc trên cơ sở các tình huống
thực tế và các quy định của pháp luật. Từ đó, có thể tìm ra
các giải pháp hợp lý, nâng cao năng lực hoạt động của các
cơ quan nhà nước trong quản lý các lĩnh vực của đời sống
xã hội, cũng như chất lượng của việc ban hành quyết định
xử lý vi phạm hành chính.
Trong quá trình xử lý vi phạm hành chính, người có
thẩm quyền áp dụng pháp luật về xử phạt vi phạm hành
chính có thể ban hành các quyết định sau:
- Quyết định đình chỉ thực hiện hành vi vi phạm hành
chính (Điều 55)
- Quyết định xử phạt vi phạm hành chính (Điều 67)
- Quyết định tịch thu vào ngân sách nhà nước hoặc tiêu
hủy tang vật vi phạm hành chính, Quyết định áp dụng biện
pháp khắc phục hậu quả (Khoản 2; Điều 65)
- Quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt
(Điều 86)
- Quyết định ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm
hành chính (Khoản 3; Điều 120)
1.2. Các yêu cầu hợp pháp của các quyết định xử lý
385
vi phạm hành chính
Khi ban hành các quyết định xử lý vi phạm hành chính
phải tuân thủ các yêu cầu hợp pháp mà pháp luật đã quy
định. Các yêu cầu về tính hợp pháp của quyết định xử lý vi
phạm hành chính luôn gắn liền với yêu cầu, mục đích của
hoạt động quản lý hành chính (hoạt động thực thi pháp
luật) là “căn cứ để kiểm tra đánh giá” của Tòa án khi có
khiếu kiện yêu cầu hủy bỏ các quyết định xử lý vi phạm
hành chính.
Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định yêu cầu về
tính hợp pháp của quyết định. Có thể phân chia các tiêu chí
hợp pháp của quyết định xử lý vi phạm hành chính thành
hai nhóm cơ bản sau: hợp pháp về hình thức, thủ tục và
hợp pháp về nội dung. Việc phân chia này có ý nghĩa quan
trọng, hướng đến một hệ thống pháp luật hành chính hợp lý
hơn, trên cơ sở nguyên tắc pháp quyền và tôn trọng quyền
công dân.
1.2.1. Các yêu cầu hợp pháp về hình thức, thủ tục
Đây là nhóm yêu cầu liên quan đến việc ban hành
quyết định xử lý vi phạm hành chính trả lời cho các câu hỏi
(ai ban hành; ban hành như thế nào và bằng hình thức nào).
a) Hợp pháp về thẩm quyền
Thẩm quyền ban hành các quyết định xử lý vi phạm
hành chính thuộc về cá nhân người có thẩm quyền xử phạt
vi phạm hành chính trong các cơ quan nhà nước. Các chức
danh có thẩm quyền xử phạt được quy định trong Luật Xử
lý vi phạm hành chính và các Nghị định xử phạt trong tất
386
cả các lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước. Yêu cầu hợp
pháp về thẩm quyền được xem xét với các nội dung:
+ Thẩm quyền theo lĩnh vực: phân biệt thẩm quyền
giữa hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước với nhau.
Ví dụ: thẩm quyền xử phạt trong lĩnh vực đất đai;
thẩm quyền xử phạt trong lĩnh vực xây dựng...
+ Thẩm quyền theo lãnh thổ: Thẩm quyền của các cơ
quan nhà nước trong phạm vi địa lý xác định.
Ví dụ: thẩm quyền xử phạt của Chánh thanh tra
chuyên ngành đất đai tỉnh H với thẩm quyền xử phạt vi
phạm hành chính của Chánh thanh tra chuyên ngành đất
đai tỉnh M.
+ Giao quyền trong xử lý vi phạm hành chính: Trong
một số trường hợp người có thẩm quyền ban hành quyết
định xử lý vi phạm hành chính có thể giao quyền cho cấp
phó ban hành quyết định thay mình và nhân danh mình.
Tuy nhiên, pháp luật quy định việc giao quyền phải tuân
thủ theo nguyên tắc chỉ được thực hiện khi có văn bản giao
quyền (Điều 54 Luật Xử lý vi phạm hành chính).
Ví dụ: Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện có thể giao
quyền cho Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện thực hiện
việc xử phạt vi phạm hành chính về đất đai; xây dựng.
b) Hợp pháp về Thủ tục
Quyết định xử lý vi phạm hành chính phải tuân thủ các
trình tự, thủ tục chung do pháp luật về xử lý vi phạm hành
chính quy định. Các yêu cầu chung về thủ tục như: thủ tục
đình chỉ vi phạm hành chính; thủ tục khám, tạm giữ
385
phương tiện đồ vật vi phạm hành chính; thủ tục lập biên
bản vi phạm hành chính (Điều 58); thủ tục xác minh sự
việc (Điều 59); xác định giá trị tang vật; Thủ tục giải trình
(Điều 61); thủ tục công bố công khai quyết định xử phạt vi
phạm hành chính.
Ngoài yêu cầu hợp pháp về thủ tục chung khi ban hành
quyết định xử lý vi phạm hành chính cần chú ý không được
vi phạm những thủ tục cụ thể theo quy định của các văn
bản pháp luật chuyên ngành...
Ví dụ: khi tiến hành xử phạt hành vi vi phạm về đất
đai tại Điều 6 Nghị định 102/2014/NĐ-CP ngày
10/11/2014 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực
đất đai quy định chuyển mục đích sử dụng lúa có thể cần
phải tiến hành thủ tục đo đạc để xác định diện tích đất bị vi
phạm và thủ tục trưng cầu tổ chức có chức năng đo đạc
thực hiện.
c) Hợp pháp về hình thức
Hình thức theo nghĩa hẹp được ban hành theo yêu cầu
ở dạng văn bản (Mẫu quyết định xử lý vi phạm hành chính
ban hành kèm theo Nghị định số 97/2017/NĐ-CP). Yêu
cầu dạng văn bản mẫu sẽ được cụ thể hoá bổ sung nội dung
theo từng lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước.
Yêu cầu về hình thức của các quyết định xử lý vi phạm
hành chính phải nêu rõ lý do ban hành (căn cứ pháp lý và
căn cứ thực tế). Đây là yêu cầu quan trọng quy định về
hình thức của một quyết định áp dụng pháp luật.
Quyết định xử lý vi phạm hành chính ban hành không
386
đúng hình thức có thể gây hiểu lầm về nội dung, tính chất
vụ việc. Ban hành không đúng thủ tục có thể làm cho nội
dung quyết định không chính xác, thiếu khách quan, trong
một số trường hợp ban hành không đúng thủ tục dẫn đến
quyết định không có hiệu lực pháp lí.
1.2.2. Các yêu cầu hợp pháp về nội dung
a) Căn cứ pháp lý để áp dụng
Việc áp dụng các quy định của pháp luật về xử lý vi
phạm hành chính phải đảm bảo nguyên tắc pháp chế, quyết
định xử lý vi phạm hành chính không được áp dụng vào
một quy phạm pháp luật đã hết hiệu lực hoặc quy phạm
pháp luật đó nhằm áp dụng vào những tình huống khác.
Ví dụ: Hành vi xây dựng trên đất lấn chiếm khi tiến
hành ban hành quyết định xử phạt có trường hợp áp dụng
Nghị định xử phạt trong lĩnh vực đất đai; có trường hợp áp
dụng Nghị định xử phạt trong hoạt động xây dựng.
b) Căn cứ thực tế
Các tình tiết thực tế phải đảm bảo tính chính xác,
khách quan và cấu thành hành vi vi phạm hành chính.
Hành vi vi phạm đó phải được mô tả và quy định trong
pháp luật xử phạt vi phạm hành chính của từng lĩnh vực.
Khi áp dụng các chế tài hành chính (hình thức xử phạt)
đảm bảo nguyên tắc hành vi vi phạm nào phải được áp
dụng chế tài đó, không lạm quyền hoặc đưa ra các hình
thức xử phạt không phù hợp, thiếu khả thi không bảo đảm
các quyền cơ bản của công dân.
Tất cả các yếu tố về tính hợp pháp nêu trên của quyết
385
định xử lý vi phạm hành chính đều có vai trò quan trọng
như nhau. Tuy nhiên nhìn từ góc độ quyền cơ bản của công
dân thì yếu tố hợp pháp về nội dung có vị trí rất quan trọng.
2. Kỹ năng ban hành các quyết định xử lý vi phạm
hành chính
2.1. Ban hành quyết định xử lý vi phạm hành chính
Việc áp dụng pháp luật về xử lý vi phạm hành chính để
ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính là một
quá trình phức tạp được tiến hành qua các giai đoạn khác
nhau như: xác định hành vi vi phạm hành chính; áp dụng
các hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả; ra
quyết định xử phạt và thực hiện quyết định xử phạt.
Đó là một quá trình áp dụng pháp luật đòi hỏi người có
thẩm quyền xử phạt phải tiến hành một cách thận trọng,
khách quan, đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật
xử lý vi phạm hành chính và quy định của pháp luật có
liên quan.
Có thể xác định các bước trong quá trình ban hành
quyết định xử phạt vi phạm hành chính như sau:
2.1.1. Phân tích các tình tiết khách quan của vụ vi
phạm hành chính
Thực hiện nghĩa vụ chứng minh có hành vi vi phạm
hành chính, theo quy định tại điểm đ, khoản 1, Điều 3 Luật
Xử lý vi phạm hành chính “người có thẩm quyền xử phạt
có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính. Cá nhân,
tổ chức bị xử phạt có quyền tự mình hoặc thông qua người
đại diện hợp pháp chứng minh mình không vi phạm hành
386
chính”.
a) Xác định cấu thành hành vi vi phạm hành chính
Bất kỳ một hành vi vi phạm pháp luật nào đều vi phạm
một yêu cầu nào đó của một quy phạm pháp luật cụ thể.
Dấu hiệu chung của vi phạm pháp luật là tính chất nguy
hiểm cho xã hội của hành vi, nhưng giữa chúng lại có sự
khác nhau ở mức độ nguy hiểm. Vì vậy, để kết luận một
hành vi, vi phạm pháp luật là hình sự, hành chính, hay dân
sự, kinh tế… là vấn đề rất quan trọng. Xác định vi phạm
hành chính là cơ sở để xác định trách nhiệm hành chính.
Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định: vi phạm
hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện
vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà
không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải
bị xử phạt vi phạm hành chính.
Việc xác định một hành vi xảy ra trên thực tế có phải
là hành vi vi phạm hành chính hay không và hành vi vi
phạm đó phải chịu trách nhiệm pháp lý nào, người có thẩm
quyền xử phạt cần xác định đầy đủ bốn dấu hiệu pháp lý
cấu thành vi phạm hành chính như sau:
+ Yếu tố chủ thể của vi phạm hành chính
Chủ thể của vi phạm hành chính là người đã thực hiện
hành vi vi phạm hành chính. Có thể là cá nhân hoặc tổ
chức có năng lực trách nhiệm hành chính. Nếu chủ thể là
cá nhân phải là người khi thực hiện hành vi vi phạm hành
chính không mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm
mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi
385
của mình. Đủ độ tuổi chịu trách nhiệm hành chính theo quy
định của Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định tại Điều
5 là người từ đủ 14 tuổi đến dưới16 tuổi bị xử phạt vi phạm
hành chính về hành vi cố ý; người từ đủ 16 tuổi trở lên bị
xử phạt vi phạm hành chính về mọi hành vi vi phạm.
Pháp luật xử lý vi phạm hành chính quy định tổ chức
cũng là chủ thể vi phạm hành chính bao gồm: các cơ quan
nhà nước, các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội,
tổ chức chính trị - xã hội nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ
chức xã hội nghề nghiệp, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang
nhân dân và tổ chức khác được thành lập theo quy định của
pháp luật.
Ví dụ: Trong lĩnh vực Hải quan chủ thể vi phạm về tổ
chức chủ yếu là các tổ chức kinh tế thực hiện việc nhập
khẩu hàng hoá...Hoặc trong lĩnh vực đất đai: Tổ chức trong
nước; tổ chức nước ngoài; doanh nghiệp có vốn đầu tư
nước ngoài; cơ sở tôn giáo. Đó là những đối tượng có hành
vi vi phạm hành chính trong sử dụng đất đai hoặc trong
việc thực hiện dịch vụ về đất đai.
+ Yếu tố khách quan của vi phạm hành chính:
Vi phạm hành chính có hình thức biểu hiện ra ngoài
bằng hành vi. Hành vi có thể biểu hiện dưới hình thức hành
động, ví dụ như hành vi khai sai dẫn đến thiếu tiền
thuế...hoặc dưới hình thức không hành động như không
khai thuế; không nộp hồ sơ khai thuế...Đây là những hành
vi không thực hiện nghĩa vụ hoặc làm trái nghĩa vụ mà
pháp luật yêu cầu phải tuân thủ. Chỉ cần có những hành
động, không hành động nêu trên cũng có thể truy cứu trách
386
nhiệm hành chính bất luận là hậu quả của hành vi đã xảy ra
hay chưa.
Ví dụ: hành vi khai thác nguồn lợi sinh vật chỉ bị coi là
vi phạm...khi nó được sử dụng bằng công cụ, phương tiện
huỷ diệt hàng loạt.
Hành vi gây rối trật tự công cộng chỉ bị coi là vi phạm
khi hành vi đó thực hiện ở những địa điểm công cộng.
Nếu hành vi vi phạm gây ra hậu quả cần xác định mối
liên hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm và hậu quả của hành
vi. Ngoài ra khi xem xét mặt khách quan của vi phạm hành
chính trong những vụ việc cụ thể cần xét đến một số yếu tố
như thời gian, địa điểm, hoàn cảnh, phương tiện vi phạm.
+ Yếu tố chủ quan của vi phạm hành chính:
Mặt chủ quan của hành vi vi phạm hành chính thể hiện
ở yếu tố lỗi của người vi phạm. Lỗi là dấu hiệu pháp lý bắt
buộc của vi phạm hành chính. Có hai hình thức: lỗi cố ý và
lỗi vô ý. Lỗi cố ý thể hiện ở chỗ người có hành vi vi phạm
nhận thức được tính chất nguy hại cho xã hội của hành vi
nhưng vẫn thực hiện hoặc để mặc cho hậu quả hành vi đó
xảy ra. Lỗi vô ý thể hiện ở chỗ người vi phạm không biết
hoặc không nhận thức được hành vi của mình là trái pháp
luật, mặc dù cần phải biết và nhận thức được nhưng cho
rằng có thể ngăn ngừa được hậu quả của hành vi trái pháp
luật đó.
Ví dụ: không xử phạt đối với hành vi khai đúng tên
hàng hoá thực xuất khẩu, nhập khẩu nhưng khai sai mã số,
thuế suất lần đầu trong lĩnh vực Hải quan.
385
Ví dụ: thể hiện mức độ lỗi khác nhau ở hành vi tự ý
chuyển mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng, đất rừng
phòng hộ... quy định Điều 7 và hành vi chuyển mục đích
sử dụng đất nông nghiệp không phải là đất trồng lúa... Điều
8 của Nghị định 102/2014/NĐ-CP.
+ Yếu tố khách thể của vi phạm hành chính:
Khách thể của vi phạm hành chính là trật tự quản lý
hành chính trong tất cả các lĩnh vực được pháp luật bảo vệ.
Những lợi ích này vừa là lợi ích riêng của tổ chức, cá nhân,
đồng thời là lợi ích chung của toàn xã hội. Yếu tố khách
thể là dấu hiệu đặc biệt quan trọng ấn định tính chất mức
độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi trái pháp luật để phân
biệt giữa vi phạm hành chính với tội phạm hình sự và với
các vi phạm khác.
b) Xác định hành vi vi phạm hành chính đối với trường
hợp thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính
Quá trình ban hành quyết định xử phạt, người có thẩm
quyền xử phạt phải xem xét đối với trường hợp thực hiện
nhiều hành vi vi phạm hành chính.
Nhiều hành vi vi phạm hành chính có các hình thức
biểu hiện như sau:
+ Thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính: là
trường hợp cá nhân, tổ chức không phải thực hiện một
hành vi vi phạm mà thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành
chính và các hành vi vi phạm hành chính đó chưa bị xử lý,
chưa hết thời hiệu xử phạt.
Ví dụ: Vừa có hành vi lấn chiếm đất; vừa có hành vi
386
xây dựng sai so với giấy phép.
+ Vi phạm nhiều lần: là trường hợp cá nhân, tổ chức
thực hiện hành vi vi phạm hành chính mà trước đó đã thực
hiện hành vi vi phạm hành chính này nhưng chưa bị xử lý
và chưa hết thời hiệu xử lý. Quy định này được hiểu một
người thực hiện nhiều lần về một hành vi (hành vi vi phạm
hành chính được lặp lại), hành vi này được quy định tại
cùng một khoản của một điều luật và bị xử lý hành chính
cùng một lúc.
Ví dụ: Nhiều lần vi phạm về hành vi xây dựng sai giấy
phép.
+ Tái phạm: Là việc cá nhân, tổ chức đã bị xử lý vi
phạm hành chính nhưng chưa hết thời hạn được coi là chưa
bị xử lý hành chính kể từ ngày chấp hành xong quyết định
xử phạt hoặc kể từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định
này mà lại thực hiện hành vi vi phạm đã bị xử lý.
Ví dụ: Tháng 10/02/2013, Ông A bị xử phạt về hành vi
chiếm đất, sau khi đã có quyết định xử phạt chưa chấp
hành xong quyết định xử phạt, thì ông A tiếp tục thực hiện
hành vi chiếm đất, ông A đã tái phạm.
Xem xét nhiều hành vi vi phạm để trên cơ sở đó phân
biệt giữa việc quyết đinh xử phạt đối với mỗi hành vi vi
phạm hành chính, hay chỉ áp dụng vi phạm nhiều lần, tái
phạm là tình tiết tăng nặng được quy định tại Điều 10 của
Luật Xử lý vi phạm hành chính.
c) Phân biệt hành vi vi phạm hành chính với tội phạm
hình sự
385
Để phân biệt giữa tội phạm hình sự với hành vi phạm
hành chính, một trong tiêu chí đánh giá đầu tiên là mức độ
nguy hiểm cho xã hội của hành vi. Trong trường hợp một
khách thể bị nhiều hành vi xâm hại thì hậu qủa trực tiếp
của hành vi hoặc hành vi đó đã bị cơ quan nhà nước có
thẩm quyền xử lý hành chính hay chưa lại là tiêu chí để
phân biệt giữa tội phạm với vi phạm hành chính.
Bộ luật Hình sự quy định các tội phạm hình sự:
+ Tội vi phạm các quy định về sử dụng đất đai (Điều
173); quy định về các hành vi của người sử dụng đất như
lấn chiếm hoặc chuyển quyền sử dụng đất; sử dụng đất trái
quy định của nhà nước về quản lý và sử dụng đất đai gây
hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính, bị kết
án về tội này chưa được xóa án tích thì bị xử lý về hình sự.
+ Tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai (Điều
174) quy định các hành vi phạm tội cho nhóm chủ thể có
chức vụ trong quản lý về đất đai.
Để phân biệt giữa tội phạm hình sự với hành vi vi
phạm hành chính về đất đai, một trong tiêu chí đánh giá
đầu tiên là mức độ nguy hiểm xã hội của hành vi. Trong
trường hợp một khách thể bị nhiều hành vi xâm hại thì hậu
qủa trực tiếp của hành vi hoặc hành vi đó đã bị cơ quan nhà
nước có thẩm quyền xử lý hành chính hay chưa lại là tiêu
chí để phân biệt giữa tội phạm với vi phạm hành chính.
Ví dụ: hành vi buôn lậu, với khối lượng nhỏ chưa gây
hậu quả nghiêm trọng thì bị xử lý hành chính, nhưng nếu
khối lượng lớn gây hậu quả nghiêm trọng thì bị truy cứu
hình sự. Hoặc nếu là khối lượng nhỏ nhưng đã bị xử lý vi
386
phạm hành chính thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự…
Ví dụ: hành vi trốn thuế có thể là vi phạm hành chính
hoặc tội phạm hình sự (tội trốn thuế).
Ví dụ: hành vi lấn chiếm đất nếu đã bị xử phạt mà tái
phạm hoặc kết án có thể bị xử lý về hình sự.
Như vậy, để chứng minh có hay không hành vi phạm
hành chính đã được thực hiện trên thực tế, người có thẩm
quyền xử phạt phải thực hiện nghĩa vụ chứng minh có hành
vi vi phạm hành chính.
Việc chứng minh cần phải thực hiện thu thập và xử lý
thông tin đảm bảo tính khách quan, chính xác. Trên cơ sở
các tài liệu thu thập như: biên bản vi phạm; biên bản xác
minh; biên bản xác định giá trị tang vật vi phạm; kết luận
giám định; văn bản giải trình hoặc các tài liệu thu được
bằng các biện pháp khác, người có thẩm quyền xử phạt
phải kiểm tra, phân tích, đánh giá các dấu hiệu pháp lý của
hành vi vi phạm cụ thể đã được thực hiện, với các dấu hiệu
cấu thành vi phạm hành chính được pháp luật xử lý vi
phạm hành chính quy định để kết luận hành vi vi phạm
hành chính đó là hành vi gì được quy định tương ứng với
điều luật nào của Nghị định xử phạt trong từng lĩnh vực.
Xác định đúng hành vi vi phạm hành chính có ý nghĩa
pháp lý quan trọng làm cơ sở để người có thẩm quyền đưa
ra quyết định xử phạt đúng đắn. Đảm bảo thực hiện đúng
nguyên tắc công bằng, nguyên tắc pháp chế trong xử lý vi
phạm hành chính.
2.1.2. Nhận thức đúng nội dung các quy phạm pháp
385
luật về xử lý vi phạm hành chính và lựa chọn đúng quy
phạm pháp luật tương ứng, chính xác với hành vi vi phạm
được thực hiện trên thực tế.
Các hành vi vi phạm hành chính quy định trong pháp
luật về xử lý vi phạm hành chính của từng lĩnh vực quản lý
nhà nước được mô tả chi tiết trong các Nghị định xử phạt
vi phạm hành chính. Tuy nhiên, việc quy định các hành vi
vi phạm trong luật chỉ mang tính khái quát, đặc trưng mà
chưa thể phản ánh đầy đủ tính đa dạng của thực tế cuộc
sống. Chính vì vậy, khi áp dụng pháp luật vào trường hợp
thực tế cụ thể đang xem xét đòi hỏi sự nhận thức đúng đắn
chính xác nội dung của quy phạm pháp luật.
Muốn xác định hành vi vi phạm hành chính nào đã
được thực hiện, người có thẩm quyền xử phạt phải tiến
hành so sánh đối chiếu các tình tiết thực tế của vụ việc với
các dấu hiệu được mô tả trong quy phạm pháp luật xử lý vi
phạm hành chính, từ đó đánh giá hành vi vi phạm trên thực
tế sẽ được áp dụng điểm, khoản của điều luật trong Nghị
định xử phạt.
Trong nhiều trường hợp người có thẩm quyền xử phạt
đã đánh giá hành vi vi phạm thực tế không đúng về mặt
pháp lý nên đã lựa chọn sai quy phạm pháp luật áp dụng.
Ví dụ: hành vi trốn thuế vẫn có trường hợp nhầm lẫn
giữa tội phạm hình sự và vi phạm hành chính.
2.1.3. Ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành
chính
a) Nguyên tắc áp dụng các hình thức xử phạt và biện
386
pháp khắc phục hậu quả
Hai hình thức xử phạt cảnh cáo, phạt tiền luôn được
quy định là hình thức xử phạt chính trong nhiều Nghị định
xử phạt. Đối với các hình thức xử phạt còn lại có thể quy
định vừa là hình thức xử phạt chính vừa là hình thức xử
phạt bổ sung. Và việc quy định này do Chính phủ quy định
cụ thể trong mỗi Nghị định xử phạt của từng lĩnh vực quản
lý hành chính nhà nước.
Khi tiến hành xử phạt, về nguyên tắc chỉ được áp dụng
một hình thức xử phạt chính; có thể áp dụng kèm theo hình
thức xử phạt chính với nhiều hình thức xử phạt bổ sung và
nhiều biện pháp khắc phục hậu quả. Các hình thức xử phạt
đã được quy định tương xứng với từng hành vi vi phạm cụ
thể của Nghị định xử phạt. Người có thẩm quyền xử phạt
chỉ được lựa chọn các hình thức xử phạt và mức tiền phạt
phù hợp với hành vi vi phạm hành chính đã được ấn định
trong Nghị định xử phạt.
Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức
tiền phạt của tổ chức bằng 02 lần mức tiền phạt đối với cá
nhân.
Việc áp dụng các hình thức xử phạt phải đảm bảo
nguyên tắc: Cá thể hoá hành vi vi phạm; nguyên tắc công
bằng; nguyên tắc pháp chế.
Ví dụ: Điểm a, khoản 1, Điều 8 Nghị định
102/2014/NĐ-CP vừa quy định hình thức xử phạt cảnh
cáo; vừa quy định hình thức xử phạt tiền thì khi quyết định
hình thức xử phạt cảnh cáo hay phạt tiền, người có thẩm
quyền cần cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã
385
hội của hành vi, nhân thân, tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ
trách nhiệm hành chính để quyết định. Hành vi vi phạm
hành chính bị xử phạt được quy định phải gắn với chế tài
xử phạt tương xứng.
Ví dụ: Hành vi lấn chiếm đất quy định tại Điều 10
Nghị định 102/2014/NĐ-CP chỉ quy định hình thức xử
phạt chính là phạt tiền và có hai biện pháp khắc phục hậu
quả. Vì vậy, khi áp dụng hình thức xử phạt, người có thẩm
quyền chỉ được áp dụng mức tiền phạt và biện pháp khắc
phục hậu quả đã được quy định tại Điều 10.
b) Quyết định các hình thức xử phạt, biện pháp khắc
phục hậu quả đối với trường hợp nhiều hành vi vi phạm
hành chính.
Cá nhân, tổ chức thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành
chính, khi xử phạt phải áp dụng hình thức, mức xử phạt
của từng hành vi cụ thể rõ ràng. Lưu ý không tổng hợp
mức tiền phạt chung của tất cả các hành vi trong quyết định
xử phạt.
Đối với trường hợp vi phạm nhiều lần, tái phạm phải
áp dụng là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hành chính để
xác định mức tiền phạt trong khung phạt.
Quyết định các hình thức xử phạt và biện pháp khắc
phục hậu quả là một giai đoạn rất quan trọng trong quá
trình ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Đây
là giai đoạn người có thẩm quyền xử phạt chính thức xác
nhận về mặt pháp lý một người có hành vi vi phạm hành
chính và người đó phải bị áp dụng các chế tài hành chính.
Quyết định đúng, chính xác hình thức xử phạt khi ban hành
386
quyết định xử phạt là tiền đề, điều kiện cho việc thực hiện
đúng mục đích của các hình thức xử phạt.
c) Nội dung quyết định xử phạt
+ Việc ban hành quyết định xử phạt phải đảm bảo về
nội dung và hình thức quy định tại Điều 68 Luật Xử lý vi
phạm hành chính và Nghị định xử phạt trong từng lĩnh vực
quản lý nhà nước. Hình thức là một quyết định bằng văn
bản. Nội dung quyết định xử phạt vi phạm hành chính phải
bao gồm các nội dung chính sau đây:
- Địa danh, ngày, tháng, năm ra quyết định;
- Căn cứ pháp lý để ban hành quyết định;
- Biên bản vi phạm hành chính, kết quả xác minh, văn
bản giải trình của cá nhân, tổ chức vi phạm hoặc biên bản
họp giải trình và tài liệu khác (nếu có);
- Họ tên, chức vụ của người ra quyết định;
- Họ tên, địa chỉ, nghề nghiệp của người vi phạm hoặc
tên, địa chỉ của tổ chức vi phạm;
- Hành vi vi phạm hành chính; tình tiết giảm nhẹ; tình
tiết tăng nặng;
- Điều, khoản của văn bản pháp luật được áp dụng;
- Hình thức xử phạt chính; hình thức xử phạt bổ sung,
biện pháp khắc phục hậu quả (nếu có);
- Quyền khiếu nại, khởi kiện đối với quyết định xử
phạt vi phạm hành chính;
- Hiệu lực của quyết định, thời hạn và nơi thi hành
quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nơi nộp tiền phạt;
385
- Họ tên, chữ ký của người ra quyết định xử phạt vi
phạm hành chính;
- Trách nhiệm thi hành quyết định xử phạt vi phạm
hành chính và việc cưỡng chế trong trường hợp cá nhân, tổ
chức bị xử phạt vi phạm hành chính không tự nguyện chấp
hành.
Thời hạn thi hành quyết định là 10 ngày, kể từ ngày
nhận quyết định xử phạt; trường hợp quyết định xử phạt có
ghi thời hạn thi hành nhiều hơn 10 ngày thì thực hiện theo
thời hạn đó.
+ Ban hành một quyết định xử phạt: Trường hợp một
cá nhân, tổ chức thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành
chính mà bị xử phạt trong cùng một lần thì chỉ ra 01 quyết
định xử phạt trong đó quyết định hình thức, mức tiền phạt
đối với từng hành vi vi phạm hành chính (Điều 67).
+ Ban hành nhiều quyết định xử phạt: Trong trường
hợp nhiều cá nhân, tổ chức cùng thực hiện một hành vi vi
phạm hành chính thì có thể ra 01 hoặc nhiều quyết định xử
phạt để quyết định hình thức, mức tiền xử phạt đối với
từng cá nhân, tổ chức. Hoặc nhiều cá nhân, tổ chức thực
hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính khác nhau trong
cùng một vụ vi phạm thì có thể ra 01 hoặc nhiều quyết định
xử phạt để quyết định hình thức, mức xử phạt đối với từng
hành vi vi phạm của từng cá nhân, tổ chức.
+ Nếu ban hành một quyết định xử phạt vi phạm hành
chính chung đối với nhiều cá nhân, tổ chức cùng thực hiện
một hành vi vi phạm hoặc nhiều cá nhân, tổ chức thực hiện
nhiều hành vi vi phạm hành chính khác nhau trong cùng
386
một vụ vi phạm thì nội dung hành vi vi phạm, hình thức công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng trong
mức xử phạt đối với từng cá nhân tổ chức phải xác định cụ các trường hợp quy định tại Điều 72 Luật Xử lý vi phạm
thể, rõ ràng. hành chính.
Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định người có Mẫu quyết định xử phạt vi phạm hành chính ban hành
thẩm quyền ban hành quyết định xử phạt phải chịu trách kèm theo Nghị định số 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017
nhiệm trước pháp luật. Do vậy, trước khi ký quyết định để của Chính phủ.
ban hành, người có thẩm quyền xử phạt cần phải tự mình
nghiên cứu nội dung vụ việc, lắng nghe các ý kiến cấp
Mẫu quyết định số 02
dưới, trong trường hợp là vụ việc phức tạp có thể tham vấn
các cơ quan chuyên môn.
CƠ QUAN (1) CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Trước khi phát hành quyết định xử phạt vi phạm hành Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
chính cần kiểm tra lại cả về hình thức và nội dung của văn
bản. Số: .../QĐ-XPVPHC (2)
…………., ngày …. tháng …. năm……
d) Thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
Quyết định xử phạt có hiệu lực kể từ ngày ký, trừ QUYẾT ĐỊNH
trường hợp trong quyết định quy định ngày có hiệu lực
khác. Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được quyết Xử phạt vi phạm hành chính*
định xử phạt, cá nhân, tổ chức bị xử phạt phải nộp tiền phạt Căn cứ Điều 57, Điều 68 Luật xử lý vi phạm hành
và được nhận biên lai thu tiền phạt. Trường hợp quyết định chính;
xử phạt có ghi thời hạn thi hành nhiều hơn mười (10) ngày Căn cứ(3) .........................................................................
thì thực hiện theo thời gian đó. Căn cứ Biên bản vi phạm hành chính số ..../BB-VPHC
+ Trong thời hạn 02 ngày kể từ ngày ra quyết định xử lập ngày ..../…./….........… ;
phạt người có thẩm quyền xử phạt phải giao quyết định xử Căn cứ Biên bản phiên giải trình trực tiếp số ..../BB-
phạt đến đối tượng áp dụng và các bên có liên quan theo GTTT lập ngày ../../…(nếu có);
quy định (Điều 70 và Điều 71 Luật Xử lý vi phạm hành
chính). Căn cứ Biên bản xác minh tình tiết của vụ việc vi
phạm hành chính số ..../BB-XM lập ngày …../…../......(nếu
Quyết định xử phạt phạm hành chính có thể bị công bố có);

385 386
 Căn cứ Quyết định về việc giao quyền xử phạt vi phạm
hành chính số ..../QĐ-GQXP ngày …./…../…….(nếu có),
Tôi: .................................................................................
Chức vụ  : ....................................................................
(4)
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Xử phạt vi phạm hành chính đối với <ông
(bà)/tổ chức> có tên sau đây:
<1. Họ và tên>: …………………Giới tính: .................
Ngày, tháng, năm sinh:..../..../….Quốc tịch: ..................
Nghề nghiệp: .................................................................
Nơi ở hiện tại: ...............................................................
Số định danh cá nhân/CMND/Hộ chiếu:... ………...…;
ngày cấp:..../..../……..; nơi cấp: ..................
<1. Tên tổ chức vi phạm>: ............................................
Địa chỉ trụ sở chính: ......................................................
Mã số doanh nghiệp: .....................................................
Số GCN đăng ký đầu tư/doanh nghiệp hoặc GP thành
lập/đăng ký hoạt động: .........................................................
........................................................................................
Ngày cấp:…..../……../…….; nơi cấp:...........................
Người đại diện theo pháp luật(5): ……….Giới tính:.......
Chức danh (6):..................................................................
385
2. Đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính (7):.............
3. Quy định tại (8):..........................................................
4. Các tình tiết tăng nặng (nếu có):
........................................................................................
........................................................................................
5. Các tình tiết giảm nhẹ (nếu có):
........................................................................................
........................................................................................
......................................................................................
6. Bị áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục
hậu quả như sau:
a) Hình thức xử phạt chính(9):
Cụ thể(10):  ......................................................................
........................................................................................
........................................................................................
b) Hình thức xử phạt bổ sung (nếu có)(11):......................
c) Các biện pháp khắc phục hậu quả (nếu
có)  : ..................................................................................
(12)
Thời hạn thực hiện các biện pháp khắc phục hậu
quả  …..ngày, kể từ ngày nhận được Quyết định này.
(13)
Mọi chi phí tổ chức thi hành biện pháp khắc phục hậu
quả do cá nhân/tổ chức vi phạm có tên tại Điều này chi trả.
Ông (bà)/Tổ chức có tên tại Điều này phải hoàn trả số
kinh phí là: ...........................
386
 (Bằng chữ: ..................................................................) quyền khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính đối với Quyết
cho (14):........................................................................... định này theo quy định của pháp luật.
là cơ quan đã thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả 2. Gửi cho(19) ........................................để thu tiền phạt.
theo quy định tại khoản 5 Điều 85 Luật xử lý vi phạm hành 3. Gửi cho (20) ............................ để tổ chức thực hiện./.
chính.  
Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ NGƯỜI RA QUYẾT ĐỊNH
ngày ……/……/………….. Nơi nhận: (Ký tên, đóng dấu, ghi rõ chức vụ,
Điều 3. Quyết định này được: - Như Điều 3; họ và tên)
1. Giao cho ông (bà)   ………………………….là cá
(15)
- Lưu: Hồ sơ.
nhân vi phạm/đại diện cho tổ chức vi phạm có tên tại Điều
___________________
1 Quyết định này để chấp hành.
* Mẫu này được sử dụng để xử phạt vi phạm hành chính theo thủ tục có lập
Ông (bà)/Tổ chức có tên tại Điều 1 phải nghiêm chỉnh biên bản, hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính quy định tại Điều 57 Luật xử lý vi phạm
hành chính.
chấp hành quyết định xử phạt này. Nếu quá thời hạn mà (1)
Ghi tên cơ quan của người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính.
ông (bà)/tổ chức(16)..................................................... Trường hợp người ra thuyết định xử phạt vi phạm hành chính là Chủ tịch Ủy ban
nhân dân, thì ghi tên cơ quan theo hướng dẫn về thể thức cửa Bộ Nội vụ.
không tự nguyện chấp hành thì sẽ bị cưỡng chế thi (2)
Ghi địa danh theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ
hành theo quy định của pháp luật. (3)
 Ghi đầy đủ tên loại văn bản; số, ký hiệu văn bản; ngày tháng năm ban hành
Trường hợp không nộp tiền phạt trực tiếp cho người có văn bản; tên cơ quan ban hành và tên gọi văn bản (tên của nghị định quy định xử phạt
vi phạm hành chính trong lĩnh vực cụ thể).
thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại (4)
 Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định xử phạt, vi phạm hành
khoản 2 Điều 78 Luật xử lý vi phạm hành chính, ông chính.
(bà)/tổ chức (16)...........................................................  Ghi họ và tên của người đại diện theo pháp luật nếu là công ty TNHH một
(5)

thành viên, công ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty cổ phần; ghi họ và tên của
phải nộp tiền phạt tại(17) .................................................. chủ doanh nghiệp nếu là doanh nghiệp tư nhân; Ghi họ và tên của người đứng đầu tổ
chức không phải là doanh nghiệp.
hoặc nộp tiền phạt vào tài khoản số (18)…………….. (6)
 Ghi chức danh của người đại diện theo pháp luật nếu là công ty TNHH một
của (19).................. thành viên, công ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty cổ phần; ghi chức danh chủ
doanh nghiệp nếu là doanh nghiệp tư nhân; ghi chức danh cửa người đứng đầu tổ
trong thời hạn ... ngày, kể từ ngày nhận được Quyết chức không phải là doanh nghiệp.
định xử phạt. (7)
 Ghi tóm tắt mô tả hành vi vi phạm.
 Ghi điểm, khoản, điều của nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính
(8)
Ông (bà)/Tổ chức(16) ...................................................có trong lĩnh vực cụ thể.

385 386
 (9) Ghi rõ hình thức xử phạt chính được áp dụng (cảnh cáo/phạt tiền/tước được phát hiện, ngăn chặn kịp thời và xử lý nghiêm minh,
quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động
có thời hạn/tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính/trục xuất). mọi hậu quả do vi phạm hành chính gây ra phải được khắc
(10)
 Ghi chi tiết theo hình thức xử phạt chính đã áp dụng (trường hợp phạt tiền, phục theo đúng quy định của pháp luật. Khi xử lý vi phạm
thì ghi rõ mức tiền phạt bằng số và bằng chữ; trường hợp tước quyền sử dụng giấy
phép, chứng chỉ hành nghề hoặc, đình chỉ hoạt động có thời hạn, thì ghi rõ thời hạn, hành chính nếu có các căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 65
thời điểm tước hoặc đình chỉ; trường hợp tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành Luật Xử lý vi phạm hành chính thì người có thẩm quyền xử
chính, thì ghi rõ số lượng, giá trị tang vật, phương tiện vi phạm bị tịch thu, nếu có
biên bản kèm theo thì phải ghi rõ). phạt không được ra quyết định xử phạt, nhưng phải ban
(11)
 Ghi chi tiết hình thức xử phạt bổ sung (trường hợp tước quyền sử dụng giấy hành quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả,
phép, chứng chỉ hành nghề hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn, thì ghi rõ thời hạn,
thời điểm tước hoặc đình chỉ; trường hợp tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành
quyết định tịch thu sung vào ngân sách nhà nước hoặc tiêu
chính, thì ghi rõ tên tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu, đơn vị tính, huỷ tang vật vi phạm hành chính thuộc loại cấm lưu hành.
số lượng, chủng loại, tình trạng, chất lượng hoặc số tiền (ghi cả bằng số và bằng chữ)
tương đương trị giá tang vật, phương tiện vi phạm bị tạm giữ do bị chiếm đoạt, sử Các trường hợp phải ban hành quyết định áp dụng biện
dụng trái phép để vi phạm hành chính thuộc trường hợp bị tịch thu, nếu có biên bản
kèm theo thì phải ghi rõ).
pháp khắc phục hậu quả như sau:
 Ghi cụ thể các biện pháp khắc phục hậu quả mà cá nhân/tổ chức vi phạm
(12)
- Trường hợp quy định tại Điều 11 của Luật Xử lý vi
phải thực hiện.
(13)
phạm hành chính;
 Ghi cụ thể thời hạn thực hiện của từng biện pháp khắc phục hậu quả.
(14)
 Trong trường hợp khẩn cấp, cần khắc phục ngay hậu quả để kịp thời bảo vệ - Không xác định được đối tượng vi phạm hành chính;
môi trường, bảo đảm giao thông, cơ quan nhà nước đã tổ chức thi hành biện pháp
khắc phục hậu quả theo quy định tại khoản 5 Điều 85 Luật xử lý vi phạm hành chính, - Hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính quy định
thì ghi tên của cơ quan đã thi hành biện pháp khắc phục hậu quả. tại Điều 6 hoặc hết thời hạn ra quyết định xử phạt tại
(15)
 Ghi họ và tên của cá nhân vi phạm/người đại diện tổ chức vi phạm. Khoản 3, Điều 63 hoặc Khoản 1, Điều 66;
(16)
 Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức vi phạm.
 Ghi đầy đủ tên, địa chỉ Kho bạc nhà nước hoặc tên, địa chỉ Ngân hàng
(17) - Cá nhân vi phạm hành chính chết, mất tích, tổ chức vi
thương mại được Kho bạc nhà nước ủy nhiệm thu tiền phạt. phạm hành chính đã giải thể, phá sản trong thời gian xem
(18)
 Ghi số tài khoản mà cá nhân/tổ chức vi phạm phải nộp tiền phạt trực tiếp xét ra quyết định xử phạt.
hoặc chuyển khoản.
(19)
 Ghi tên của Kho bạc nhà nước. b) Nội dung quyết định
 Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức có trách nhiệm chủ trì tổ chức thi + Quyết định phải ghi rõ lý do không ban hành quyết
(20)

hành Quyết định.

định xử phạt vi phạm hành chính, tang vật bị tịch thu, tiêu
2.2. Kỹ năng ban hành quyết định áp dụng biện pháp hủy, biện pháp khắc phục hậu quả được áp dụng, trách
khắc phục hậu quả nhiệm và thời hạn thực hiện; thời gian thực hiện biện pháp
a) Cơ sở pháp lý khắc phục hậu quả.
+ Thực hiện nguyên tắc mọi vi phạm hành chính phải Mẫu quyết định số 13

385 386
 CƠ QUAN (1) CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Nghề nghiệp: .................................................................
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Nơi ở hiện tại: ...............................................................

Số: .../QĐ-KPHQ …………., ngày …. tháng …. năm……

(2) Số định danh cá nhân/CMND/Hộ chiếu:…………….;
ngày cấp:....../……./........ ;
nơi cấp:...........................................................................
QUYẾT ĐỊNH
<1. Tên tổ chức vi phạm>: ...........................................
Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả*
Địa chỉ trụ sở chính: ......................................................
Căn cứ Điều 28, khoản 2 Điều 65, Điều 75, Điều 85
Luật xử lý vi phạm hành chính; Mã số doanh nghiệp: ......................................................

Căn cứ Biên bản vi phạm hành chính số: .../BB- Số GCN đăng ký đầu tư/doanh nghiệp hoặc GP thành
VPHC lập ngày …./…../…………; lập/đăng ký hoạt động: .........................................................

Căn cứ Quyết định về việc giao quyền xử phạt vi phạm ........................................................................................

hành chính số ..../QĐ-GQXP ngày ..../..../...... (nếu có),
Để khắc phục triệt để hậu quả do hành vi vi phạm hành
chính gây ra,
Tôi: ...............................................................................
Chức vụ (3): ....................................................................
Ngày cấp: …..../…..../…..; nơi cấp: ..............................
Người đại diện theo pháp luật(4): …………………..
Giới tính: ..................................
Chức danh(5):..................................................................
2. Phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả do đã
có hành vi vi phạm hành chính quy định tại:

QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả do vi
phạm hành chính gây ra đối với <ông (bà)/tổ chức> có tên
sau đây:
<1. Họ và tên>: ………..…………Giới tính: ..............
Ngày, tháng, năm sinh:......./…../….. Quốc tịch: ...........
a) Điểm .... Khoản .... Điều .... Nghị định số ..../..../NĐ-
CP ngày ...../…../………quy định xử phạt vi phạm hành
chính ……………
b) Điểm .... Khoản .... Điều .... Nghị định
số …./…./NĐ-CP ngày …./…../……quy định xử phạt vi
phạm hành chính …………
3. Hậu quả do hành vi vi phạm hành chính gây ra cần
được khắc phục là(6): .............

385 386
 a) ................................................................................... quả do vi phạm hành chính gây ra có tên tại Điều 1 phải
b) ................................................................................... thực hiện Quyết định này. Nếu quá thời hạn quy định tại
Điều 1 Quyết định này mà ông (bà)/tổ
4. Lý do không ra quyết định xử phạt(7): .......................
chức (11) …………………………... không tự nguyện chấp
........................................................................................ hành thì sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp
5. Biện pháp khắc phục hậu quả phải thực hiện, luật.
gồm (8): Ông (bà)/Tổ chức (11) …………………..có quyền
a) .................................................................................... khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính đối với Quyết định
b) .................................................................................... này theo quy định của pháp luật.
6. Mọi chi phí tổ chức thi hành biện pháp khắc phục 2. Gửi cho (12) ............................ để tổ chức thực hiện./.
hậu quả do cá nhân/tổ chức vi phạm có tên tại Điều này chi  
trả. NGƯỜI RA QUYẾT ĐỊNH
Ông (bà)/Tổ chức có tên tại Điều này phải hoàn trả số Nơi nhận: (Ký tên, đóng dấu, ghi rõ chức vụ,
kinh phí là: ........................... - Như Điều 3; họ và tên)
(Bằng chữ: ..................................................................) - Lưu: Hồ sơ.
cho  :.............................................................................
(9)

là cơ quan đã thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả ___________________
theo quy định tại khoản 5 Điều 85 Luật xử lý vi phạm hành * Mẫu này được sử dụng để áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả trong trường
chính. hợp không ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính quy định tại Điều 65 Luật xử lý
vi phạm hành chính hoặc thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong
Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ trường hợp người bị xử phạt chết, mất tích, tổ chức bị xử phạt giải thể, phá sản quy
định tại Điều 75 Luật xử lý vi phạm hành chính.
ngày …./…../………… (1)
Ghi tên cơ quan của người có thẩm quyền ra quyết định áp dụng biện pháp
Điều 3. Quyết định này được: khắc phục hậu quả. Trường hợp người ra quyết định là Chủ tịch Ủy ban nhân dân, thì
ghi tên cơ quan theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
1. Giao cho ông (bà) (10) …………………………..là cá (2)
 Ghi địa danh theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
nhân vi phạm/đại diện cho tổ chức vi phạm có tên tại Điều (3)
 Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định.
1 Quyết định này để chấp hành.  Ghi họ và tên của người đại diện theo pháp luật nếu là công ty TNHH một
(4)

thành viên, công ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty cổ phần; ghi họ và tên của
Ông (bà)/Tổ chức bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu chủ doanh nghiệp nếu là doanh nghiệp tư nhân; ghi họ và tên của người đứng đầu tổ
chức không phải là doanh nghiệp.

385 386
  Ghi chức danh của người đại diện theo pháp luật nếu là công ty TNHH một
(5)

thành viên, công ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty cổ phần; ghi chức danh chủ
doanh nghiệp nếu là doanh nghiệp tư nhân; ghi chức danh của người đứng đầu tổ CƠ QUAN (1) CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
chức không phải là doanh nghiệp. Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
(6)
 Ghi rõ hậu quả do hành vi vi phạm hành chính gây ra cần được khắc phục.
 Ghi rõ lý do không ra quyết định xử phạt theo các trường hợp quy định tại
(7)

các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều 65 Luật xử lý vi phạm hành chính. Số: .../QĐ-THTVPT …………., ngày …. tháng …. năm……
(2)

Trường hợp không xác định được đối tượng vi phạm hành chính, thì ghi
«Không xác định được đối tượng vi phạm hành chính» và khoản 1 Điều 1 của
Quyết định. QUYẾT ĐỊNH
Trường hợp cá nhân chết, mất tích hoặc tổ chức giải thể, phá sản mà không có
cá nhân, tổ chức nào tiếp nhận chuyển giao quyền và nghĩa vụ, thì ghi «Cá nhân Tiêu hủy tang vật, phương tiện vi phạm hành
chết, mất tích/tổ chức giải thể, phá sản nhưng không có cá nhân, tổ chức tiếp chính*
nhận chuyển giao quyền và nghĩa vụ» và khoản 1 Điều 1 của Quyết định.
 Ghi cụ thể từng biện pháp khắc phục hậu quả phải thực hiện và thời hạn thực
(8) Căn cứ khoản 2 Điều 65, khoản 1 Điều 82, các khoản 5
hiện của từng biện pháp. và 6 Điều 126 Luật xử lý vi phạm hành chính;
(9)
 Trong trường hợp khẩn cấp, cần khắc phục ngay hậu quả để kịp thời bảo vệ
môi trường, bảo đảm giao thông, cơ quan nhà nước đã tổ chức thi hành biện pháp Căn cứ Biên bản vi phạm hành chính số:... ./BB-VPHC
khắc phục hậu quả theo quy định tại khoản 5 Điều 85 Luật xử lý vi phạm hành chính, lập ngày……/……./……;
thì ghi tên của cơ quan đã thi hành biện pháp khắc phục hậu quả.
(10)
 Ghi họ và tên của cá nhân vi phạm/người đại diện tổ chức vi phạm. Căn cứ Biên bản xác minh tình tiết của vụ việc vi
Trường hợp không xác định được đối tượng vi phạm hành chính, thì ghi phạm hành chính số ..../BB-XM lập
«Không xác định được đối tượng vi phạm hành chính».
ngày……/……./……… (nếu có);
Trường hợp cá nhân chết, mất tích hoặc tổ chức giải thể, phá sản mà không có
cá nhân, tổ chức nào tiếp nhận chuyển giao quyền và nghĩa vụ, thì ghi «Cá nhân Căn cứ Quyết định về việc giao quyền xử phạt vi phạm
chết, mất tích/tổ chức giải thể, phá sản nhưng không có cá nhân, tổ chức tiếp
nhận chuyển giao quyền và nghĩa vụ». hành chính số ..../QĐ-GQXP ngày ……/……./….....(nếu
(11)
 Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức vi phạm. có),
Trường hợp không xác định được đối tượng vi phạm hành chính, thì ghi
«Không xác định được đối tượng vi phạm hành chính».
Tôi: ..............................................................................
Trường hợp cá nhân chết, mất tích hoặc tổ chức giải thể, phá sản mà không có Chức vụ (3): .....................................................................
cá nhân, tổ chức nào tiếp nhận chuyển giao quyền và nghĩa vụ, thì ghi «Cá nhân
chết, mất tích/tổ chức giải thể, phá sản nhưng không có cá nhân, tổ chức tiếp
nhận chuyển giao quyền và nghĩa vụ».
 Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức có trách nhiệm chủ trì tổ chức thi
(12) QUYẾT ĐỊNH:
hành Quyết định.
 
Điều 1. Tiêu hủy tang vật, phương tiện vi phạm hành
Mẫu quyết định số 14
chính theo biên bản được lập kèm theo Quyết định này.
385 386
 1. Địa điểm thực hiện: ………………………….Thời định tại khoản 6 Điều 126 Luật xử lý vi phạm hành chính.
(5)
 Ghi tên của cơ quan ra quyết định tiêu hủy tang vật, phương tiện vi phạm
gian thực hiện: ...................... hành chính; cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành đối với loại tang vật, phương
tiện vi phạm hành chính bị tiêu hủy và các cơ quan có liên quan khác.
2. Lý do tiêu hủy tang vật, phương tiện vi phạm hành (6)
 Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức có trách nhiệm chủ trì tổ chức thi
chính (4): ................................. hành Quyết định.
3. Thành phần tham gia(5): ............................................  
Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày Mẫu quyết định số 12
ký. CƠ QUAN  (1)
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Điều 3. Quyết định này được gửi cho  .........................
(6) Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

để tổ chức thực hiện./.

Số: .../QĐ-TTTV …………., ngày …. tháng …. năm……
(2)

NGƯỜI RA QUYẾT ĐỊNH

QUYẾT ĐỊNH
Nơi nhận: (Ký tên, đóng dấu, ghi rõ chức vụ,
họ và tên) Tịch thu tang vật vi phạm hành chính*
- Như Điều 3;
Căn cứ khoản 2 Điều 65 Luật xử lý vi phạm hành
- Lưu: Hồ sơ.
chính;
___________________
Căn cứ Biên bản vi phạm hành chính số: ..../BB-VPHC
* Mẫu này được sử dụng để tiêu hủy tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
quy định tại khoản 2 Điều 65, khoản 1 Điều 82, khoản 5 và khoản 6 Điều 126 Luật lập ngày……/……./……;
xử lý vi phạm hành chính.
(1) 
Căn cứ Biên bản xác minh tình tiết của vụ việc vi
Ghi tên cơ quan của người có thẩm quyền ra quyết định tiêu hủy tang vật,
phương tiện vi phạm hành chính. Trường hợp người ra quyết định là Chủ tịch Ủy ban phạm hành chính số ..../BB-XM lập
nhân dân, thì ghi tên cơ quan theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
ngày …../……./……….. (nếu có);
(2)
 Ghi địa danh theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
(3)
 Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định. Căn cứ Quyết định về việc giao quyền xử phạt vi phạm
(4)
 Ghi rõ lý do theo từng trường hợp cụ thể: Không ra quyết định xử phạt vi hành chính số ..../QĐ-GQXP ngày ……/…../…………(nếu
phạm hành chính theo các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều có),
65 Luật xử lý vi phạm hành chính; tang vật, phương tiện vi phạm hành chính không
còn giá trị sử dụng hoặc không bán đấu giá được quy định tại khoản 1 Điều 82 Luật Tôi: .................................................................................
xử lý vi phạm hành chính; tang vật, phương tiện vi phạm hành chính là hàng hóa, vật
phẩm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi cây trồng và môi trường, văn hóa Chức vụ (3):.....................................................................
phẩm độc hại quy định tại khoản 5 Điều 126 Luật xử lý vi phạm hành chính; tang vật
vi phạm hành chính là các chất ma túy và những vật thuộc loại cấm lưu hành quy

385 386
 QUYẾT ĐỊNH: các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều 65 Luật xử lý vi phạm hành chính.
(5)
 Ghi đầy đủ tên, địa chỉ cơ quan, đơn vị nơi tang vật vi phạm hành chính bị
Điều 1. Tịch thu tang vật vi phạm hành chính thuộc tịch thu được chuyển đến.
loại cấm lưu hành theo biên bản được lập kèm theo Quyết (6)
 Ghi rõ các tài liệu có liên quan như: Quyết định tạm giữ tang vật, phương
tiện vi phạm hành chính, giấy phép, chứng chỉ hành nghề; biên bản tạm giữ tang vật,
định này. phương tiện vi phạm hành chính, giấy phép, chứng chỉ hành nghề,....
1. Lý do không ra quyết định xử phạt(4): ........................ (7) 
Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức có trách nhiệm chủ trì tổ chức thi
hành Quyết định.
2. Số tang vật vi phạm hành chính nêu trên được
 
chuyển đến (5): ...............................
2.3. Kỹ năng ban hành quyết định cưỡng chế thi
 để xử lý theo quy định của pháp luật.
hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
3. Tài liệu kèm theo (6): ................................................
a) Quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi
Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày phạm hành chính
ký.
Không phải tất cả những người có thẩm quyền xử phạt
Điều 3. Quyết định này được gửi cho (7)........................ đều có thể ra quyết định cưỡng chế. Các chức danh có
để tổ chức thực hiện./. thẩm quyền ban hành quyết định cưỡng chế được quy định
  tại Điều 87 Luật Xử lý vi phạm hành chính. Việc giao
NGƯỜI RA QUYẾT ĐỊNH quyền ban hành quyết định cưỡng chế phải trong trường
Nơi nhận: (Ký tên, đóng dấu, ghi rõ chức vụ, hợp cấp trưởng có thẩm quyền xử phạt đi vắng và có văn
họ và tên) bản giao quyền cho cấp phó (tại văn bản giao quyền phải
- Như Điều 3;
xác định rõ phạm vi, nội dung, thời hạn được giao quyền).
- Lưu: Hồ sơ.
+ Nguyên tắc ban hành quyết định cưỡng chế: việc
___________________ cưỡng chế chỉ thực hiện khi có quyết định cưỡng chế bằng
* Mẫu này được sử dụng để tịch thu tang vật vi phạm hành chính trong trường văn bản của người có thẩm quyền. Khi ra quyết định áp
hợp không ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính quy định tại khoản 2 Điều 65
Luật xử lý vi phạm hành chính. dụng biện pháp cưỡng chế và tình hình thực tế ở địa
(1)
 Ghi tên cơ quan của người có thẩm quyền ra quyết định tịch thu tang vật vi phương, người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế
phạm hành chính. Trường hợp người ra quyết định là Chủ tịch Ủy ban nhân dân,
thì ghi tên cơ quan theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
quyết định các biện pháp cưỡng chế theo thứ tự quy định
(2)
 Ghi địa danh theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ. tại Khoản 2, Điều 86 Luật Xử lý vi phạm hành chính. Chỉ
(3)
 Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định. áp dụng các biện pháp tiếp theo khi không thể áp dụng các
(4)
 Ghi rõ lý do không ra quyết định xử phạt theo các trường hợp quy định tại biện pháp cưỡng chế đó hoặc đã áp dụng nhưng chưa thu
385 386
đủ số tiền bị cưỡng chế theo quyết định cưỡng chế (Điều 3
Nghị định 166/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 quy định về
cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt);
+ Nội dung quyết định cưỡng chế thi hành quyết định
xử phạt bao gồm những nội dung sau: số quyết định; ngày,
tháng, năm ra quyết định; căn cứ ra quyết định; họ tên,
chức vụ, đơn vị người ra quyết định; họ tên, nơi cư trú, trụ
sở của cá nhân, tổ chức các biện pháp cưỡng chế được áp
dụng; số tiền bị xử phạt; chữ ký của người ra quyết định và
đóng dấu của cơ quan ra quyết định.
b) Quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp
khắc phục hậu quả (Điều 33 Nghị định 166/2013/NĐ-CP)
+ Quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc
phục hậu quả bao gồm những nội dung sau: số quyết định;
ngày, tháng, năm ra quyết định; căn cứ ra quyết định; họ
tên, chức vụ của người ra quyết định; họ tên, địa chỉ của cá
nhân, tổ chức bị cưỡng chế, biện pháp khắc phục hậu quả
phải thực hiện; thời gian hoàn thành cưỡng chế; cá nhân,
cơ quan có trách nhiệm chủ trì tổ chức các hoạt động
cưỡng chế; cơ quan có trách nhiệm tham gia; chữ ký của
người ra quyết định và đóng dấu của cơ quan ra quyết định.
c) Ban hành quyết định cưỡng chế đối với cá nhân, tổ
chức vừa bị áp dụng xử phạt vi phạm hành chính vừa bị áp
dụng một hoặc nhiều biện pháp khắc phục hậu quả (Điều
38)
+ Cá nhân, tổ chức vừa không chấp hành quyết định xử
phạt vi phạm hành chính, vừa không chấp hành một hoặc
nhiều biện pháp khắc phục hậu quả, thì người có thẩm
385
quvền ra quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt
vi phạm hành chính đồng thời các biện pháp cưỡng chế
quy định tại Mục 1, 2, 3 hoặc 4 Chương II và Mục 5
Chương II Nghị định 166/2013/NĐ-CP đối với cá nhân, tổ
chức đó, trừ trường hợp quy định tại Điều 74 Luật Xử lý vi
phạm hành chính.
+ Trong trường hợp cá nhân, tổ chức chỉ chấp hành
quyết định xử phạt vi phạm hành chính mà không chấp
hành biện pháp khắc phục hậu quả hoặc chỉ chấp hành biện
pháp khắc phục hậu quả mà không chấp hành quyết định
xử phạt vi phạm hành chính thì người có thẩm quyền ra
quyết định cưỡng chế áp dụng biện pháp cưỡng chế quy
định tại Mục 1, 2, 3 và 4 Chương II hoặc Mục 5 Chương II
Nghị định 166/2013/NĐ-CP đối với cá nhân, tổ chức đó.
Mẫu quyết định cưỡng chế theo quy định của Nghị
định số 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 của Chính phủ.
Mẫu quyết định số 06
CƠ QUAN  (1)
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Số: .../QĐ-CCXP …………., ngày …. tháng …. năm……
(2)
QUYẾT ĐỊNH
Cưỡng chế khấu trừ một phần lương hoặc một
phần thu nhập*
Căn cứ Điều 86, Điều 87 Luật xử lý vi phạm hành
chính;
386
 Căn cứ Điều 10 Nghị định số 166/2013/NĐ-CP ngày
12 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ quy định về cưỡng
chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính;
Căn cứ Quyết định về việc giao quyền cưỡng chế thi
hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính số ..../QĐ-
GQCC ngày ..../..../…….. (nếu có);
Để bảo đảm thi hành Quyết định xử phạt vi phạm hành
chính số ..../QĐ-XPVPHC ngày…../…../………. của
(3)....................................................................................,
Tôi:..................................................................................
Chức vụ (4):......................................................................
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Cưỡng chế khấu trừ một phần lương hoặc một
phần thu nhập để thi hành Quyết định xử phạt vi phạm
hành chính số ....../QĐ-XPVPHC ngày.../.../....của(3)
...................xử phạt vi phạm hành chính đối với ông (bà) có
tên sau đây:
1. Họ và tên: ……….………………Giới tính: .............
Ngày, tháng, năm sinh:..../..../......Quốc tịch: .................
Nghề nghiệp: ..................................................................
Nơi ở hiện tại: ...............................................................
Số định dành cá nhân/CMND/Hộ chiếu: …………….;
ngày cấp:…./....../……..; nơi cấp: ........................................
385
2. Cơ quan/tổ chức/người sử dụng lao động (5):..............
Địa chỉ trụ sở chính (6):...................................................
3. Số tiền bị khấu trừ: ....................................................
(Bằng chữ: ....................................................................)
Lý do khấu trừ: Không tự nguyện chấp hành Quyết
định xử phạt vi phạm hành chính số ..../QĐ-XPVPHC ngày
........./…../ …..của(3) ................................................
a) Số tiền lương hoặc thu nhập bị khấu trừ lần thứ nhất
là  : ....................................
(7)
(Bằng chữ: ...................................................................);
b) Số tiền lương hoặc thu nhập bị khấu trừ lần thứ hai
là  : ......................................
(7)
(Bằng chữ: ..................................................................);
c) Số tiền lương hoặc thu nhập bị khấu trừ lần thứ …....
là  : ...................................
(7)
(Bằng chữ: ...................................................................);
4. Cơ quan/tổ chức/người sử dụng lao động (5) ..............
có trách nhiệm chuyển số tiền đã khấu trừ đến tài
khoản số (8): ..............................của(9) ...................................
 trong thời hạn (10) …….... ngày, kể từ ngày khấu trừ một
phần lương hoặc thu nhập của cá nhân bị cưỡng chế.
5. Thời gian thực hiện(11): …………………...kể từ
ngày nhận được Quyết định này.
Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ
ngày …../……/.......................
386
 Điều 3. Quyết định này được:
(2)
 Ghi địa danh theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
(3)
 Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định xử phạt vi phạm hành
1. Giao cho ông (bà) bị áp dụng biện pháp cưỡng chế chính.
thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính có tên tại (4)
 Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định.
Điều 1 Quyết định này để chấp hành.  Ghi tên của cơ quan, đơn vị, tổ chức hoặc họ và tên của người sử dụng lao
(5)

động đang quản lý tiền lương hoặc thu nhập của cá nhân bị áp dụng biện pháp cưỡng
Ông (bà) bị áp dụng biện pháp cưỡng chế khấu trừ một chế.
(6)
phần lương hoặc một phần thu nhập có tên tại Điều 1 phải  Ghi địa chỉ của cơ quan, đơn vị, tổ chức hoặc địa chỉ của người sử dụng lao
động đang quản lý tiền lương hoặc thu nhập của cá nhân bị áp dụng biện pháp cưỡng
thực hiện Quyết định này và phải chịu mọi chi phí về việc chế.
tổ chức thực hiện cưỡng chế.  Ghi cụ thể số tiền bị khấu trừ (đối với tiền lương, bảo hiểm xã hội thì tỷ lệ
(7)

Ông (bà) (12) …………………………….. có quyền
khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính đối với Quyết định
này theo quy định của pháp luật.
2. Gửi cho (5) ................................................. để chuyển
số tiền khấu trừ một phần lương hoặc thu nhập của cá nhân
bị cưỡng chế đến tài khoản của(9) ..........................
4. Gửi cho (13) ........................... để tổ chức thực hiện./.
5.
NGƯỜI RA QUYẾT ĐỊNH
khấu trừ mỗi lần không quá 30% tổng số tiền lương, bảo hiểm xã hội được hưởng; đối
với khoản thu nhập khác thì tỷ lệ khấu trừ mỗi lần không quá 50% tổng số thu nhập).
Ghi số tài khoản của Kho bạc nhà nước mà cơ quan, đơn vị, tổ chức hoặc người
sử dụng lao động đang quản lý tiền lương hoặc thu nhập của cá nhân bị áp dụng biện
pháp cưỡng chế phải chuyển khoản.
(9)
 Ghi tên của Kho bạc nhà nước.
(10)
 Ghi thời hạn phù hợp với điều kiện thực tế nhưng không quá 15 ngày, kể từ
ngày thực hiện việc khấu trừ một phần lương hoặc thu nhập của cá nhân bị cưỡng
chế.
(11)
 Ghi cụ thể thời hạn thực hiện quyết định cưỡng chế trên cơ sở tính toán cụ
thể giữa số lần khấu trừ với tổng số tiền phải thực hiện khấu trừ.
(12)
 Ghi họ và tên của cá nhân bị áp dụng biện pháp cưỡng chế.
 Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức có trách nhiệm chủ trì tổ chức thi
(13)

hành Quyết định.

Nơi nhận: (Ký tên, đóng dấu, ghi rõ chức vụ,
- Như Điều 3; họ và tên)
- Lưu: Hồ sơ.

 Mẫu quyết định số 07

__________________ CƠ QUAN  (1)
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
* Mẫu này được sử dụng để cưỡng chế khấu trừ một phần lương hoặc một phần Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
thu nhập đối với cá nhân vi phạm không tự nguyện chấp hành Quyết định xử phạt vi
phạm hành chính quy định tại Điều 86 Luật xử lý vi phạm hành chính.
 Ghi tên cơ quan cửa người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế thi hành
(1) Số: .../QĐ-CCXP …………., ngày …. tháng …. năm……
(2)

quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Trường hợp người ra quyết định là Chủ tịch
Ủy ban nhân dân, thì ghi tên cơ quan theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.

385 386
 QUYẾT ĐỊNH
Cưỡng chế khấu trừ tiền từ tài khoản*
Căn cứ Điều 86, Điều 87 Luật xử lý vi phạm hành
chính;
Căn cứ Điều 15 Nghị định số 166/2013/NĐ-CP ngày
12 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ quy định về cưỡng
chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính;
Căn cứ Quyết định về việc giao quyền cưỡng chế thi
hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính số ..../QĐ-
GQCC ngày ....../..../.... (nếu có);
Để bảo đảm thi hành Quyết định xử phạt vi phạm hành
chính số... /QĐ-XPVPHC ngày ......../.../…..
của    ..................................................................................,
(3)
Tôi: .................................................................................
Chức vụ (4): .....................................................................
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Cưỡng chế khấu trừ tiền từ tài khoản để thi
hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số ..../QĐ-
XPVPHC ngày..../...….của(3).........................................xử
phạt vi phạm hành chính đối với <ông (bà)/tổ chức> có
tên sau đây:
<1. Họ và tên>: …….………Giới tính: ........................
Ngày, tháng, năm sinh:......./…../…. Quốc tịch: ............
385
Nghề nghiệp: ..................................................................
Nơi ở hiện tại: ...............................................................
Số định danh cá nhân/CMND/Hộ chiếu:…………….;
ngày cấp:...../……../.........nơi cấp:........................................
Số tài khoản (5) :……… …….tại (6):..............................
<1. Tên tổ chức vi phạm>: ...........................................
Địa chỉ trụ sở chính: .......................................................
Mã số doanh nghiệp: ......................................................
Số GCN đăng ký đầu tư/doanh nghiệp hoặc GP thành
lập/đăng ký hoạt động: .........................................................
........................................................................................
Ngày cấp: ……../………../…….; nơi cấp: ....................
Số tài khoản (5): ……………………tại (6): ....................
Người đại diện theo pháp luật(7): ………………..Giới
tính: ...............
Chức danh(8):.................................................................
2. Tổ chức tín dụng (6):....................................................
Địa chỉ trụ sở chính(9): ....................................................
3. Số tiền bị khấu trừ: .....................................................
(Bằng chữ: ....................................................................)
Lý do khấu trừ: Không tự nguyện chấp hành Quyết
định xử phạt vi phạm hành chính số ..../QĐ-XPVPHC
ngày ……/…../……..của(3) .................................................
4. Ông (bà)/Tổ chức (10) ................................................
386
 có trách nhiệm yêu cầu (6) .............................................. 3. Gửi cho (15) ........................................... để tổ chức
chuyển tiền từ tài khoản (5) ………………………vào thực hiện./.
tài khoản số (11): .....................của (12) ...................................  
trong thời hạn (13) ………….. ngày, kể từ ngày nhận được NGƯỜI RA QUYẾT ĐỊNH
Quyết định này. Nơi nhận: (Ký tên, đóng dấu, ghi rõ chức vụ,
5. Trường hợp ông (bà)/tổ chức (10) ……………không - Như Điều 3; họ và tên)
tự nguyện thực hiện trong thời hạn quy định tại khoản 4 - Lưu: Hồ sơ.
Điều này, thì (6)......................................có trách nhiệm trích
chuyển từ tài khoản của cá nhân/tổ chức bị cưỡng chế số
tiền bị khấu trừ quy định tại khoản 3 Điều này đến tài ___________________
khoản số (11):......................của (14) ........................................ * Mẫu này được sử dụng để cưỡng chế khấu trừ tiền từ tài khoản đối với cá
nhân/tổ chức vi phạm không tự nguyện chấp hành Quyết định xử phạt vi phạm hành
Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ chính quy định tại Điều 86 Luật xử lý vi phạm hành chính.
(1) 
Ghi tên cơ quan của người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế thi hành
ngày …../……/........................ quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Trường hợp người ra quyết định là Chủ tịch
Ủy ban nhân dân, thì ghi tên cơ quan theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
Điều 3. Quyết định này được: (2)
 Ghi địa danh theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
1. Giao cho ông (bà)/Tổ chức bị áp dụng biện pháp (3)
 Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định xử phạt vi phạm hành
cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính chính.
có tên tại Điều 1 Quyết định này để chấp hành.
(4)
 Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định.
(5)
 Ghi số tài khoản của cá nhân/tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế.
Ông (bà)/Tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng  Ghi tên của tổ chức tín dụng nơi cá nhân/tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng
(6)

chế khấu trừ tiền từ tài khoản có tên tại Điều 1 phải thực
hiện Quyết định này và phải chịu mọi chi phí về việc tổ
chức thực hiện cưỡng chế.
Ông (bà)/Tổ chức (10) ……………………………….có
chế mở tài khoản.
(7)
 Ghi họ và tên của người đại diện theo pháp luật nếu là công ty TNHH một
thành viên, công ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty cổ phần; ghi họ và tên của
chủ doanh nghiệp nếu là doanh nghiệp tư nhân; ghi họ và tên của người đứng đầu tổ
chức không phải là doanh nghiệp.
 Ghi chức danh của người đại diện theo pháp luật nếu là công ty TNHH một
(8)

quyền khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính đối với Quyết thành viên, công ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty cổ phần; ghi chức danh chủ
định này theo quy định của pháp luật. doanh nghiệp nếu là doanh nghiệp tư nhân; ghi chức danh của người đứng đầu tổ
chức không phải là doanh nghiệp.
2. Gửi cho (6) …………...............……..để chuyển số (9)
 Ghi địa chỉ của tổ chức tín dụng nơi cá nhân/tổ chức bị áp dụng biện pháp
cưỡng chế mở tài khoản.
tiền bị khấu trừ đến tài khoản của(14) ................................     (10)
 Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế.

385 386
 (11)
 Ghi số tài khoản Kho bạc nhà nước. của (3) .............................................................................,,,...,  
(12)
 Ghi cụ thể tên, địa chỉ của Kho bạc nhà nước hoặc tên, địa chỉ của Ngân
hàng thương mại được Kho bạc nhà nước ủy nhiệm thu tiền phạt.   Tôi: .................................................................................
(13)
 Ghi 15 ngày hoặc ghi thời hạn khác phù hợp với điều kiện thực tế. Chức vụ (4): .....................................................................
(14)
 Ghi tên của Kho bạc nhà nước.
 Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức có trách nhiệm chủ trì tổ chức thi
(15)

hành Quyết định. QUYẾT ĐỊNH:

 
Mẫu quyết định số 08 Điều 1. Cưỡng chế kê biên tài sản có giá trị tương ứng
CƠ QUAN  (1)
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM với số tiền phạt để thi hành Quyết định xử phạt vi phạm
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc hành chính số ..../QĐ-XPVPHC ngày ../…./….
của .................................................................................... x
(3)

Số: .../QĐ-CCXP …………., ngày …. tháng …. năm……

(2)
QUYẾT ĐỊNH
Cưỡng chế kê biên tài sản có giá trị tương ứng với
số tiền phạt*
Căn cứ Điều 86, Điều 87 Luật xử lý vi phạm hành
chính;
Căn cứ Điều 21 Nghị định số 166/2013/NĐ-CP ngày
12 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ quy định về cưỡng
chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính;
Căn cứ Quyết định về việc giao quyền cưỡng chế thi
hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính số ..../QĐ-
GQCC ngày ....../..../.... (nếu có);
Để bảo đảm thi hành Quyết định xử phạt vi phạm hành
chính số………………….. /QĐ-XPVPHC ngày ..../.../…..
ử phạt vi phạm hành chính đối với <ông (bà)/tổ chức> có
tên sau đây:
<1. Họ và tên>: …………………Giới tính: ..............
Ngày, tháng, năm sinh:......./../…… Quốc tịch: .............
Nghề nghiệp: ..................................................................
Nơi ở hiện tại: ...............................................................
Số định danh cá nhân/CMND/Hộ chiếu:……………;
ngày cấp:...../…../.........nơi cấp:...........................................
<1. Tên tổ chức vi phạm>: ...........................................
Địa chỉ trụ sở chính: ......................................................
Mã số doanh nghiệp: .....................................................
Số GCN đăng ký đầu tư/doanh nghiệp hoặc GP thành
lập/đăng ký hoạt động: ........................................................
........................................................................................
Ngày cấp: …../…../….; nơi cấp: ...................................

385 386
 Người đại diện theo pháp luật(5): ………………….. Ông (bà)/Tổ chức (7) ……………………………….có
Giới tính: .................................. quyền khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính đối với Quyết
Chức danh(6):................................................................... định này theo quy định của pháp luật.
2. Số tiền bị xử phạt: ..................................................... 2. Gửi cho (11) ………………………………...để phối
hợp thực hiện kê biên tài sản.
(Bằng chữ: ...................................................................)
3. Gửi cho (12) ............................ để tổ chức thực hiện./.
3. Lý do bị cưỡng chế: Không tự nguyện chấp hành
Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số ……./QĐ-  
XPVPHC ngày …/…../……. của(3).................................... NGƯỜI RA QUYẾT ĐỊNH
và ông (bà)/tổ chức (7)…................…(8).......................... Nơi nhận: (Ký tên, đóng dấu, ghi rõ chức vụ,
- Như Điều 3; họ và tên)
4. Địa điểm kê biên (9): ...................................................
5. Thời gian thực hiện(10): ………… ngày, kể từ ngày - Lưu: Hồ sơ.
nhận được Quyết định này. ___________________
6. Cơ quan, tổ chức phối hợp (11):.................................. * Mẫu này được sử dụng để cưỡng chế kê biên tài sản có giá trị tương ứng với
số tiền phạt đối với cá nhân/tổ chức vi phạm không tự nguyện chấp hành Quyết định
........................................................................................ xử phạt vi phạm hành chính quy định tại Điều 86 Luật xử lý vi phạm hành chính.
(1)
 Ghi tên cơ quan của người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế thi hành
........................................................................................ quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Trường hợp người ra quyết định là Chủ tịch
Ủy ban nhân dân, thì ghi tên cơ quan theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ
(2)
 Ghi địa danh theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
ngày …../……/............................ (3)
 Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định xử phạt vi phạm hành
Điều 3. Quyết định này được: chính.
(4)
 Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định.
1. Giao cho ông (bà)/Tổ chức bị áp dụng biện pháp
 Ghi họ và tên của người đại diện theo pháp luật nếu là công ty TNHH một
(5)

cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
có tên tại Điều 1 Quyết định này để chấp hành.
Ông (bà)/Tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế kê
biên tài sản có giá trị tương ứng với số tiền phạt có tên tại
Điều 1 phải thực hiện Quyết định này và phải chịu mọi chi
phí về việc tổ chức thực hiện cưỡng chế.
thành viên, công ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty cổ phần; ghi họ và tên của
chủ doanh nghiệp nếu là doanh nghiệp tư nhân; Ghi họ và tên của người đứng đầu tổ
chức không phải là doanh nghiệp.
(6)
 Ghi chức danh của người đại diện theo pháp luật nếu là công ty TNHH một
thành viên, công ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty cổ phần; ghi chức danh chủ
doanh nghiệp nếu là doanh nghiệp tư nhân; ghi chức danh của người đứng đầu tổ
chức không phải là doanh nghiệp.
(7)
 Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế.
(8)
 Ghi rõ lý do theo từng trường hợp cụ thể: Cá nhân không được hưởng tiền

385 386
lương, thu nhập hoặc bảo hiểm xã hội tại một cơ quan, đơn vị, tổ chức nào và không Căn cứ Quyết định về việc giao quyền cưỡng chế thi
có tài khoản hoặc số tiền gửi trong tài khoản tại tổ chức tín dụng không đủ để áp dụng
biện pháp khấu trừ tiền từ tài khoản; tổ chức không có tài khoản hoặc số tiền gửi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính số ..../QĐ-
trong tài khoản tại tổ chức tín dụng không đủ để áp dụng biện pháp khấu trừ tiền từ
tài khoản.
GQCC ngày ....../..../.... (nếu có);
 Ghi địa chỉ nơi thực hiện biện pháp cưỡng chế kê biên tài sản có giá trị tương
(9)
Để bảo đảm thi hành Quyết định xử phạt vi phạm hành
ứng với số tiền phạt.
(10)
chính số....................... /QĐ-XPVPHC ngày ..../.../….. 
 Ghi thời hạn phù hợp với điều kiện thực tế để thực hiện biện ph áp cưỡng
chế. của (3) .............................................................................,      
Tôi: .................................................................................
(11)
 Ghi tên của Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có địa điểm kê
biên, Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi cá nhân bị cưỡng chế cư trú hoặc cơ
quan nơi cá nhân bị cưỡng chế đang làm việc/Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn Chức vụ (4): ....................................................................
nơi tổ chức bị cưỡng chế đóng trụ sở.
(12)
 Ghi họ và tên của cá nhân có trách nhiệm chủ trì tổ chức thi hành Quyết
định.
QUYẾT ĐỊNH:

Mẫu quyết định số 09

Điều 1. Cưỡng chế thu tiền, tài sản của đối tượng bị
CƠ QUAN  (1)
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
cưỡng chế do cá nhân, tổ chức khác đang giữ để thi
hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số ..../QĐ-
Số: .../QĐ-CCXP …………., ngày …. tháng …. năm……
(2) XPVPHC ngày …../…../…….. của(3) ..................................
  xử phạt vi phạm hành chính đối với <ông (bà)/tổ chức> có
tên sau đây:
QUYẾT ĐỊNH
<1. Họ và tên>: …..……….......…Giới tính: ................
Cưỡng chế thu tiền, tài sản để thi hành quyết định
xử phạt vi phạm hành chính* Ngày, tháng, năm sinh:......./…../…. Quốc tịch: ............
Nghề nghiệp: .................................................................
Căn cứ Điều 86, Điều 87 Luật xử lý vi phạm hành Nơi ở hiện tại: ..............................................................
chính; Số định danh cá nhân/CMND/Hộ chiếu:……………...;
Căn cứ Điều 31 Nghị định số 166/2013/NĐ-CP ngày ngày cấp:....../……../..........nơi cấp:.....................................
12 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ quy định về cưỡng <1. Tên tổ chức vi phạm>: ...........................................
chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính; Địa chỉ trụ sở chính: .......................................................

385 386
 Mã số doanh nghiệp: ......................................................
Số GCN đăng ký đầu tư/doanh nghiệp hoặc GP thành
lập/đăng ký hoạt động: ........................................................
........................................................................................
Ngày cấp: …../…../…….; nơi cấp: ................................
Người đại diện theo pháp luật(5): ………………..Giới
tính: ..................................
Chức danh(6):...................................................................
<2. Số tiền phải thu>: ....................................................
(Bằng chữ: .................................................................)
<2. Tài sản phải thu> (7): ..............................................
3. Lý do bị cưỡng chế: Không tự nguyện chấp hành
Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số ..../QĐ-
XPVPHC ngày ……/…../…….của (3) .......................và ông
(bà)/tổ chức (8)....…………sau khi vi phạm có hành vi tẩu
tán tiền, tài sản cho cá nhân, tổ chức khác giữ.
4. Cá nhân/Tổ chức đang giữ tiền, tài sản : ................. (9)
Địa chỉ (10): ....................................................................
5. Địa điểm thực hiện cưỡng chế (11):.............................
6. Thời gian thực hiện(12): …………………., kể từ
ngày nhận được Quyết định này.
7. Cơ quan, tổ chức phối hợp (13): .................................
Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày
..../..../ ..............
Điều 3. Quyết định này được:
385
1. Giao cho ông (bà)/Tổ chức bị áp dụng biện pháp
cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
có tên tại Điều 1 Quyết định này để chấp hành.
Ông (bà)/Tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế thu
tiền, tài sản của đối tượng bị cưỡng chếdo cá nhân, tổ chức
khác đang giữ có tên tại Điều 1 phải thực hiện Quyết định
này và phải chịu mọi chi phí về việc tổ chức thực hiện
cưỡng chế.
Ông (bà)/Tổ chức (8) ………………………………..có
quyền khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính đối với Quyết
định này theo quy định của pháp luật.
2. Gửi cho (9) ………………………………để nộp tiền
vào ngân sách nhà nước /hoặc chuyển giao tài sản cho cơ
quan có thẩm quyền để làm thủ tục bán đấu giá.
3. Gửi cho (14)..............................để tổ chức thực hiện./.
NGƯỜI RA QUYẾT ĐỊNH
Nơi nhận: (Ký tên, đóng dấu, ghi rõ chức vụ,
- Như Điều 3; họ và tên)
- Lưu: Hồ sơ.
___________________
* Mẫu này được sử dụng để cưỡng chế thu tiền, tài sản đối với cá nhân/tổ chức
vi phạm sau khi vi phạm có hành vi tẩu tán tiền, tài sản cho cá nhân, tổ chức khác giữ
quy định tại Điều 86 Luật xử lý vi phạm hành chính.
(1)
 Ghi tên cơ quan cửa người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế thi hành
quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Trường hợp người ra quyết định là Chủ tịch
Ủy ban nhân dân, thì ghi tên cơ quan theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
 Ghi địa danh theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
(2)
386
 (3)
 Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định xử phạt vi phạm hành
chính.
(4)
 Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định. Cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục
 Ghi họ và tên của người đại diện theo pháp luật nếu là công ty TNHH một
(5)
hậu quả*
thành viên, công ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty cổ phần; ghi họ và tên của
chủ doanh nghiệp nếu là doanh nghiệp tư nhân; ghi họ và tên của người đứng đầu tổ Căn cứ Điều 28, Điều 86, Điều 87 Luật xử lý vi phạm
chức không phải là doanh nghiệp.
(6)
hành chính;
 Ghi chức danh của người đại diện theo pháp luật nếu là công ty TNHH một
thành viên, công ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty cổ phần; ghi chức danh chủ Căn cứ Điều 33 Nghị định số 166/2013/NĐ-CP ngày
doanh nghiệp nếu là doanh nghiệp tư nhân; ghi chức danh của người đứng đầu tổ
chức không phải là doanh nghiệp. 12 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ quy định về cưỡng
(7)
 Mô tả tên gọi, tình trạng, đặc điểm từng tài sản phải thu (nếu nhiều thì lập chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính;
bản thống kê riêng).
(8)
 Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế.
Căn cứ Quyết định về việc giao quyền cưỡng chế thi
 Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức đang giữ tiền, tài sản của đối tượng
(9) hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính số ..../QĐ-
bị cưỡng chế. GQCC ngày ....../..../.... (nếu có);
(10)
 Ghi địa chỉ của cá nhân/tổ chức đang giữ tiền, tài sản của đối tượng bị cưỡng
chế. Để bảo đảm thi hành Quyết định xử phạt vi phạm hành
(11)
 Ghi địa chỉ nơi thực hiện biện pháp cưỡng chế thu tiền/tài sản của đối tượng chính số……………….. /QĐ-XPVPHC
bị cưỡng chế do cá nhân, tổ chức khác đang giữ. ngày ..../...
(12)
 Ghi thời hạn phù hợp với điều kiện thực tế để thực hiện biện pháp cưỡng
chế.
/….. của   ................................................................., 
(3)

 Ghi tên của Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có địa điểm thực hiện
(13)
Tôi: .................................................................................
cưỡng chế, các cơ quan, đơn vị, tổ chức có liên quan.
 Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức có trách nhiệm chủ trì tổ chức thi
(14) Chức vụ (4): ....................................................................
hành Quyết định.

 
QUYẾT ĐỊNH:
Mẫu quyết định số 10
CƠ QUAN (1) CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc Điều 1. Cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc
phục hậu quả đối với <ông (bà)/tổ chức> có tên sau đây:
Số: .../QĐ-CCXP …………., ngày …. tháng …. năm……
(2)
<1. Họ và tên>: ………………… Giới tính: ................
  Ngày, tháng, năm sinh:......./……../…………………
QUYẾT ĐỊNH Quốc tịch: ...............................

385 386
 Nghề nghiệp: .................................................................
Nơi ở hiện tại: ...............................................................
Số định danh cá nhân/CMND/Hộ chiếu:……………;
ngày cấp:....../……../............ ; nơi cấp:.................................
<1. Tên tổ chức vi phạm>: ...........................................
Địa chỉ trụ sở chính: ......................................................
Mã số doanh nghiệp: .....................................................
Số GCN đăng ký đầu tư/doanh nghiệp hoặc GP thành
lập/đăng ký hoạt động: ........................................................
........................................................................................
Ngày cấp: …../…./………; nơi cấp: .............................
Người đại diện theo pháp luật(5): …………………..
Giới tính: ..................................
Chức danh(6):..................................................................
2. Phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả do đã
có hành vi vi phạm hành chính quy định tại:
a) Điểm….... Khoản........ Điều......... Nghị định
số …./..../NĐ-CP ngày .….../.…../…...… quy định xử phạt
vi phạm hành chính...........................
b) Điểm .... Khoản .... Điều .... Nghị định số /NĐ-CP
ngày ……./……./……… quy định xử phạt vi phạm hành
chính  ...........................................................................      Điều 4. Quyết định này được:
3. Hậu quả do hành vi vi phạm hành chính gây ra cần
được khắc phục là(7):..............
a) ....................................................................................
385
b) ....................................................................................
4. Biện pháp khắc phục hậu quả phải thực hiện,
gồm (8):
a) ....................................................................................
b) ....................................................................................
5. Mọi chi phí tổ chức thi hành biện pháp khắc phục
hậu quả do cá nhân/tổ chức vi phạm có tên tại Điều này chi
trả.
Ông (bà)/Tổ chức có tên tại Điều này phải hoàn trả số
kinh phí là: ...........................
(Bằng chữ: .................................................................. )
cho (9): ............................................................................
là cơ quan đã thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả
theo quy định tại khoản 5 Điều 85 Luật xử lý vi phạm hành
chính.
Điều 2.
1. Thời gian thực hiện: .... ngày, kể từ ngày nhận được
Quyết định này.
2. Địa điểm thực hiện(10): ..............................................
3. Cơ quan, tổ chức phối hợp (11): .................................
Điều 3. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày
1. Giao cho ông (bà) (12) ……………………………..là
cá nhân vi phạm/đại diện cho tổ chức vi phạm có tên tại
Điều 1 Quyết định này để chấp hành.
386

Trong thời hạn .... ngày, kể từ ngày nhận được Quyết
định này, ông (bà)/tổ chức (13)..............................có trách
nhiệm thực hiện Quyết định. Nếu quá thời hạn mà ông
(bà)/tổ chức(13) .........................không tự nguyện chấp hành
thì sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật.
Ông (bà)/Tổ chức (13) ………………………………..có
quyền khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính đối với Quyết
định này theo quy định của pháp luật.
2. Gửi cho (14) .......................... để tổ chức thực hiện./.
 
NGƯỜI RA QUYẾT ĐỊNH
Nơi nhận: (Ký tên, đóng dấu, ghi rõ chức vụ,
- Như Điều 4; họ và tên)
- Lưu: VT,......
___________________
* Mẫu này được sử dụng để cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với cá
nhân/tổ chức vi phạm không tự nguyện chấp hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính quy định tại
Điều 86 Luật xử lý vi phạm hành chính.
(1) Ghi tên cơ quan của người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử
phạt vi phạm hành chính. Trường hợp người ra quyết định là Chủ tịch  Ủy ban nhân dân, thì ghi tên cơ
quan theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
(2) Ghi địa danh theo hướng dẫn về thể thức của Bộ Nội vụ.
(3) Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
(4) Ghi chức danh và cơ quan của người ra quyết định.
(5) Ghi họ và tên của người đại diện theo pháp luật nếu là công ty TNHH một thành viên, công
385
ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty cổ phần; ghi họ và tên của chủ doanh nghiệp nếu là doanh
nghiệp tư nhân; ghi họ và tên của người đứng đầu tổ chức không phải là doanh nghiệp.
(6) Ghi chức danh của người đại diện theo pháp luật nếu là công ty TNHH một thành viên, công
ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty cổ phần; ghi chức danh chủ doanh nghiệp nếu là doanh nghiệp
tư nhân; ghi chức danh của người đứng đầu tổ chức không phải là doanh nghiệp.
(7) Ghi rõ hậu quả do hành vi vi phạm hành chính gây ra cần được khắc phục.
(8) Ghi cụ thể từng biện pháp khắc phục hậu quả phải thực hiện và thời hạn thực hiện của t ừng
biện pháp.
(9) Trong trường hợp khẩn cấp, cần khắc phục ngay hậu quả để kịp thời bảo vệ môi trường, bảo
đảm giao thông, cơ quan nhà nước đã tổ chức thi hành biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định tại
khoản 5 Điều 85 Luật xử lý vi phạm hành chính, thì ghi tên của cơ quan đã thi hành biện pháp kh ắc
phục hậu quả.
(10) Ghi rõ địa chỉ nơi thực hiện cưỡng chế.
(11) Ghi tên của cơ quan, tổ chức có trách nhiệm phối hợp trong việc tổ chức thi hành Quyết
định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả.
(12) Ghi họ và tên của cá nhân/người đại diện tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế.
(13) Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế.
(14) Ghi họ và tên của cá nhân/tên của tổ chức có trách nhiệm chủ trì tổ chức thi hành Quyết
định.
2.4. Hiệu lực thi hành của quyết định xử lý vi phạm
hành chính
Quyết định xử lý vi phạm hành chính có hiệu lực pháp
luật phải được cơ quan, tổ chức, cá nhân tôn trọng; cơ
quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải nghiêm chỉnh thi
hành quyết định xử lý vi phạm hành chính.
Trường hợp cá nhân, tổ chức khiếu nại, khởi kiện đối
với quyết định xử lý vi phạm hành chính thì quyết định đó
386
vẫn phải được thi hành, trừ trường hợp cơ quan có thẩm
quyền ra quyết định đình chỉ thi hành theo quy định tại
Khoản 3, Điều 15 Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Để thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính, cơ
quan ban hành quyết định phải giao quyết định theo thủ tục
pháp luật quy định và công bố công khai trên các phương
tiện thông tin đại chúng việc xử phạt đối với cá nhân, tổ
chức vi phạm hành chính đối với các trường hợp quy định
tại Điều 72, Luật Xử lý vi phạm hành chính.
2.5. Đính chính, sửa đổi, bổ sung, huỷ bỏ quyết định
xử lý vi phạm hành chính
Các yêu cầu hợp pháp của quyết định xử lý vi phạm
hành chính sẽ đảm bảo phù hợp nguyên tắc pháp quyền và
tôn trọng các quyền cơ bản của công dân, nhưng không
được cản trở đến việc thực hiện thẩm quyền hành chính của
các cơ quan hành chính. Vì vậy, pháp luật hành chính cho
phép người có thẩm quyền ban hành quyết định xử lý vi
phạm hành chính được quyền đính chính; sửa đổi, bổ sung;
huỷ bỏ quyết định xử lý vi phạm hành chính do mình ban
hành. Quyền này có thể được thực hiện trong quá trình
kiểm tra hành chính (khiếu nại), hoặc qua hoạt động giải
quyết khiếu kiện tại Tòa án. Nếu các khiếm khuyết và lỗi
đã được “sữa chữa” thì các quyết định xử lý vi phạm hành
chính được xem là hợp pháp.
a) Đính chính quyết định xử lý vi phạm hành chính
(Điều 6a Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được bổ sung bởi
khoản 8 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP)
Quyết định về xử lý vi phạm hành chính được đính
385
chính khi có sai sót về kỹ thuật soạn thảo mà không làm
ảnh hưởng đến nội dung của quyết định.
Người đã ban hành quyết định về xử lý vi phạm hành
chính tự mình hoặc theo yêu cầu của thủ trưởng cơ quan,
đơn vị của người đó có trách nhiệm đính chính những nội
dung sai sót trong quyết định.
Văn bản đính chính quyết định về xử lý vi phạm hành
chính là những văn bản gắn liền với quyết định về xử lý vi
phạm hành chính đã được ban hành và được lưu trong hồ
sơ xử lý vi phạm hành chính.
Cơ quan ban hành quyết định xử lý vi phạm hành
chính có trách nhiệm đính chính và gửi văn bản đính chính
cho đối tượng thi hành quyết định và những tổ chức, cá
nhân liên quan.
b) Sửa đổi, bổ sung quyết định xử lý vi phạm hành
chính (Điều 6a Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được bổ sung
bởi khoản 8 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP):
Quyết định về xử lý vi phạm hành chính được sửa đổi,
bổ sung khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Có sai sót về kỹ thuật soạn thảo làm ảnh hưởng đến
nội dung của quyết định;
+ Có sai sót về nội dung nhưng không làm thay đổi cơ
bản nội dung của quyết định
Người đã ban hành quyết định về xử lý vi phạm hành
chính tự mình hoặc theo yêu cầu của thủ trưởng cơ quan,
đơn vị của người đó có trách nhiệm sửa đổi, bổ sung những
nội dung sai sót trong quyết định.
386
 Quyết định sửa đổi, bổ sung quyết định về xử lý vi
phạm hành chính là những văn bản gắn liền với quyết định
về xử lý vi phạm hành chính đã được ban hành và được lưu
trong hồ sơ xử lý vi phạm hành chính.
Trình tự, thủ tục ban hành quyết định sửa đổi, bổ sung
thực hiện theo trình tự, thủ tục quy định của pháp luật.
c) Hủy bỏ quyết định xử lý vi phạm hành chính (Điều
6b Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được bổ sung bởi khoản 9
Nghị định số 97/2017/NĐ-CP)
Người đã ban hành quyết định về xử lý vi phạm hành
chính phải hủy bỏ toàn bộ nội dung quyết định khi thuộc
một trong các trường hợp sau đây:
+ Có vi phạm quy định pháp luật về thẩm quyền, thủ
tục xử lý vi phạm hành chính;
+ Ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d
khoản 1 Điều 65 Luật xử lý vi phạm hành chính;
+ Giả mạo, làm sai lệch hồ sơ xử phạt vi phạm hành
chính, hồ sơ áp dụng biện pháp xử lý hành chính quy định
tại khoản 10 Điều 12 Luật xử lý vi phạm hành chính;
+ Có quyết định khởi tố vụ án của cơ quan tiến hành tố
tụng hình sự đối với vụ việc vi phạm có dấu hiệu tội phạm
theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Luật xử lý vi phạm hành
chính.
Tùy thuộc vào tính chất, mức độ sai sót, người đã ban
hành quyết định về xử lý vi phạm hành chính phải hủy bỏ
một phần hoặc toàn bộ nội dung quyết định khi thuộc một
385
trong các trường hợp sau đây:
+ Có sai sót về nội dung làm thay đổi cơ bản nội dung
của quyết định;
+ Quyết định giải quyết khiếu nại của người hoặc cơ
quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại được ban hành
dẫn đến việc thay đổi căn cứ, nội dung của quyết định về
xử lý vi phạm hành chính.
Quyết định xử lý vi phạm hành chính có thể bị hủy bỏ
một phần hoặc toàn bộ. Việc hủy bỏ làm chấm dứt hiệu lực
của phần nội dung bị huỷ bỏ hoặc toàn bộ quyết định kể từ
thời điểm ban hành quyết định xử lý vi phạm hành chính.
Quyết định xử lý vi phạm hành chính bị hủy bỏ thì
phải hoàn trả lại các quyền, lợi ích và khôi phục lại tình
trạng ban đầu theo quy định của pháp luật.
Lưu ý: Trong vi phạm hành chính, quyết định xử lý vi
phạm hành chính đang trong quá trình giải quyết khiếu nại,
tố cáo, khởi kiện thì không được thu hồi.
d) Ban hành quyết định mới về xử lý vi phạm hành
chính (Điều 6b Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được bổ sung
bởi khoản 9 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP)
Trong các trường hợp sau đây, nếu có căn cứ để ban
hành quyết định mới về xử lý vi phạm hành chính thì người
đã ban hành quyết định phải ban hành quyết định mới hoặc
chuyển người có thẩm quyền ban hành quyết định mới:
+ Các trường hợp quy định hủy bỏ tại các điểm c mục
này gồm:
(i) Có vi phạm quy định pháp luật về thẩm quyền, thủ
386
tục xử lý vi phạm hành chính;
(ii) Ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d
khoản 1 Điều 65 Luật xử lý vi phạm hành chính;
(iii) Giả mạo, làm sai lệch hồ sơ xử phạt vi phạm hành
chính, hồ sơ áp dụng biện pháp xử lý hành chính quy định
tại khoản 10 Điều 12 Luật xử lý vi phạm hành chính;
(iiii) Có sai sót về nội dung làm thay đổi cơ bản nội
dung của quyết định;
(iiiii) Quyết định giải quyết khiếu nại của người hoặc
cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại được ban hành
dẫn đến việc thay đổi căn cứ, nội dung của quyết định về
xử lý vi phạm hành chính;
+ Có bản án, quyết định của Tòa án về việc hủy bỏ một
phần hoặc toàn bộ quyết định về xử lý vi phạm hành chính
bị khởi kiện.
đ) Thời hạn thực hiện việc sửa đổi, bổ sung, đính
chính, hủy bỏ, ban hành quyết định mới về xử lý vi phạm
hành chính (Điều 6c Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được
bổ sung bởi khoản 10 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP)
Thời hạn thực hiện việc sửa đổi, bổ sung, đính chính,
hủy bỏ, ban hành quyết định mới về xử lý vi phạm hành
chính là 01 năm, kể từ ngày ra quyết định, trừ trường
hợp hết thời hiệu quy định tại điểm a khoản 1 và điểm a
khoản 2 Điều 6 Luật xử lý vi phạm hành chính.
e) Hiệu lực, thời hạn, thời hiệu thi hành của quyết định
sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ, quyết định mới về xử lý vi phạm
385
hành chính, văn bản đính chính quyết định về xử lý vi
phạm hành chính (Điều 6d Nghị định số 81/2013/NĐ-CP
được bổ sung bởi khoản 11 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP)
- Quyết định sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ, quyết định mới
về xử lý vi phạm hành chính, văn bản đính chính quyết
định về xử lý vi phạm hành chính có hiệu lực kể từ thời
điểm ký hoặc thời điểm cụ thể ghi trong quyết định.
- Thời hạn thi hành quyết định sửa đổi, bổ sung, quyết
định mới về xử lý vi phạm hành chính là 10 ngày làm việc,
kể từ ngày cá nhân, tổ chức vi phạm nhận được quyết định.
- Thời hiệu thi hành quyết định sửa đổi, bổ sung, quyết
định mới về xử lý vi phạm hành chính là 01 năm, kể từ
ngày ban hành quyết định.
2.6. Khiếu nại, khiếu kiện các quyết định xử lý vi
phạm hành chính
Các đối tượng bị áp dụng hoặc có liên quan đến quyết
định xử lý vi phạm hành chính đều có thể yêu cầu người có
thẩm quyền xử phạt xem xét lại quyết định bằng cách
khiếu nại. Thủ trưởng cơ quan hành chính ban hành quyết
định bị khiếu nại hoặc thủ trưởng cấp trên trực tiếp của
người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu có trách
nhiệm giải quyết khiếu nại theo thủ tục quy định của pháp
luật. Hoặc họ cũng có quyền lựa chọn phương thức khởi
kiện thẳng đến Tòa Hành chính. Thủ tục khởi kiện vụ án
hành chính được thực hiện theo quy định của Luật Tố tụng
hành chính. Tòa án có thẩm quyền xem xét đánh giá tính
hợp pháp của các Quyết định xử lý vi phạm hành chính để
bác yêu cầu khởi kiện hay chấp nhận yêu cầu và hủy bỏ
386
quyết định xử lý vi phạm hành chính của cơ quan hành
chính.
Quyết định xử lý vi phạm hành chính phải giải thích và
ghi rõ quyền này trong nội dung của quyết định xử lý vi
phạm hành chính để người bị áp dụng quyết định biết và
Quyết định xử phạt
thực hiện quyền của mình. Quyết không lập biên bản - Quyết định xử phạt được
định xử (1) giao ngay cho tổ chức cá
Ví dụ: Theo quy định thì trong nội dung Quyết định phạt nhân vi phạm.
tịch thu tang vật vi phạm hành chính phải nêu rõ về quyền - Cá nhân, tổ chức vi phạm
nộp tiền phạt tại chỗ cho
và thời hạn khiếu nại, khiếu kiện theo quy định của pháp người có thẩm quyền xử phạt.
luật, nhưng khi ban hành 01 Quyết định tịch thu cụ thể Công bố công
và nhận chứng từ thu tiền
khai
trong nội dung của quyết định lại không ghi rõ và không Quyết phạt
định xử
được giao nhận hợp lệ cho người vi phạm thì lỗi này của phạt có
cơ quan hành chính không được tính vào thời hiệu khi có lập biên Chuyển quyết
khiếu nại, khiếu kiện./. bản (2) định để thi hành

Gửi quyết định xử phạt cho cá

nhân, tổ chức vi phạm để thi hành

CHUYÊN ĐỀ 5
THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT VÀ Thi hành quyết định xử phạt
CƯỠNG CHẾ THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT

I. Thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính Thủ tục thi hành các hình thức xử phạt
Thủ tục thi hành các biện
pháp khắc phục hậu quả
Trình tự thủ tục thi hành quyết định xử phạt vi
phạm hành chính

Phạ Tước quyền sử dụng Tịch thu tang vật Trục

385 386t giấy phép, chứng chỉ vi phạm hành xuất
hành nghề hoặc đình chính, phương tiện
tiền chỉ hoạt động có thời được sử dụng để vi
hạn phạm hành chính

1. Thủ tục thi hành quyết định xử phạt không lập
biên bản
1.1. Thi hành quyết định xử phạt cảnh cáo
Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm giao 01
bản quyết định cho tổ chức, cá nhân vi phạm (trường hợp
người chưa thành niên bị xử phạt thì quyết định xử phạt
còn được gửi cho cha mẹ hoặc người giám hộ của người
đó).
1.2. Thi hành quyết định phạt tiền
385
- Cá nhân, tổ chức vi phạm nhận quyết định xử phạt,
nộp tiền phạt tại chỗ cho người có thẩm quyền xử phạt và
được nhận chứng từ thu tiền phạt.
- Đối với trường hợp không có khả năng nộp tiền phạt
tại chỗ:
+ Người vi phạm có thể nộp tiền phạt tại Kho bạc Nhà
nước hoặc nộp vào tài khoản của Kho bạc Nhà nước ghi
trong quyết định xử phạt trong thời hạn 10 ngày, kể từ
ngày nhận quyết định xử phạt.
+ Người có thẩm quyền xử phạt có thể tạm giữ giấy
phép lái xe hoặc giấy phép lưu hành phương tiện hoặc các
giấy tờ cần thiết khác cho đến khi cá nhân, tổ chức thi hành
xong quyết định xử phạt theo quy định tại khoản 6 Điều
125 Luật Xử lý vi phạm hành chính.
2. Thủ tục thi hành quyết định xử phạt có lập biên
bản
2.1. Gửi quyết định xử phạt để thi hành (Điều 70)
- Thời hạn gửi quyết định xử phạt để thi hành: 02 ngày làm
việc, kể từ ngày ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
- Quyết định xử phạt được gửi cho cá nhân, tổ chức bị xử
phạt, cơ quan thu tiền phạt và cơ quan liên quan khác để thi
hành.
Cách thức gửi quyết định: giao trực tiếp; gửi qua bưu
điện bằng hình thức bảo đảm. Người có thẩm quyền đã ra
quyết định xử phạt có thể thông báo cho cá nhân, tổ chức
bị xử phạt biết về việc gửi quyết định xử phạt để thi hành.
Lưu ý: Các trường hợp được coi là quyết định đã được
giao cho cá nhân, tổ chức vi phạm để thi hành:
386
 - Quyết định được giao trực tiếp mà cá nhân, tổ chức vi
phạm cố tình không nhận thì người có thẩm quyền lập biên
bản về việc không nhận, có xác nhận của chính quyền địa
phương.
- Đối với trường hợp gửi qua bưu điện bằng hình thức
bảo đảm:
Sau thời hạn 10 ngày kể từ thời điểm:
+ Quyết định xử phạt được gửi đến lần thứ ba qua
đường bưu điện nhưng đều bị bưu điện trả lại do cá nhân,
tổ chức vi phạm cố tình không nhận;
Ví dụ: Quyết định xử phạt được gửi đến lần thứ ba tới
địa chỉ của cá nhân, tổ chức vi phạm theo dấu bưu điện là
ngày 12/9/2013, qua thời hạn 10 ngày, đến ngày 22/9/2013,
cá nhân, tổ chức vi phạm nếu không tự nguyện thi hành
quyết định xử phạt thì sẽ bị cưỡng chế thi hành.
+ Quyết định xử phạt đã được niêm yết tại nơi cư trú
của cá nhân, trụ sở của tổ chức bị xử phạt.
Ví dụ: Quyết định xử phạt được gửi đến địa chỉ của cá
nhân, tổ chức vi phạm theo dấu bưu điện ngày 04/10/2013.
Cá nhân cố tình trốn tránh không nhận quyết định xử phạt,
quyết định được niêm yết công khai trước cửa nhà riêng,
cửa ra vào của trụ sở của tổ chức vi phạm. Đến ngày
14/10/2013, cá nhân, tổ chức vi phạm không tự nguyện thi
hành quyết định xử phạt thì sẽ bị cưỡng chế thi hành.
+ Có căn cứ cho rằng người vi phạm trốn tránh không
nhận quyết định xử phạt.
Ví dụ: Quyết định xử phạt được gửi đến địa chỉ cá
385
nhân, tổ chức vi phạm theo dấu bưu điện ngày 14/6/2013.
Cá nhân cố tình trốn tránh không nhận quyết định xử phạt
như cá nhân bỏ trốn, cơ sở sản xuất kinh doanh bị xử phạt
đóng cửa không hoạt động mà không rõ lý do. Đến ngày
24/6/2013, cá nhân, tổ chức vi phạm không tự nguyện thi
hành quyết định xử phạt thì sẽ bị cưỡng chế thi hành.
2.2. Chuyển quyết định xử phạt để tổ chức thi hành
(Điều 71)
Cơ quan của người có thẩm quyền ra quyết định xử
phạt có trách nhiệm tổ chức thi hành quyết định. Nếu cá
nhân, tổ chức vi phạm không có điều kiện thi hành thì
quyết định được chuyển cho cơ quan có thẩm quyền khác
để thi hành khi:
- Cá nhân, tổ chức thực hiện vi phạm hành chính cư
trú, đóng trụ sở ở địa bàn tỉnh khác.
- Cá nhân cư trú, tổ chức đóng trụ sở ở địa bàn huyện
khác và thuộc phạm vi một tỉnh ở miền núi, hải đảo, vùng
xa xôi, hẻo lánh mà việc đi lại gặp khó khăn.
+ Tang vật, phương tiện vi phạm hành chính (nếu có)
cũng được chuyển cho cơ quan tiếp nhận kèm toàn bộ hồ
sơ, giấy tờ liên quan.
+ Chi phí vận chuyển hồ sơ, tang vật, phương tiện do
cá nhân, tổ chức vi phạm chi trả.
2.3. Công bố công khai trên các phương tiện thông tin
đại chúng việc xử phạt đối với cá nhân, tổ chức vi phạm
hành chính (Điều 72)
Công bố công khai đối với 14 loại vi phạm hành chính
386
gây hậu quả lớn hoặc gây ảnh hưởng xấu về dư luận xã
hội: an toàn thực phẩm; chất lượng sản phẩm, hàng hóa;
dược; khám bệnh, chữa bệnh; lao động; xây dựng; bảo
hiểm xã hội; bảo hiểm y tế; bảo vệ môi trường; thuế;
chứng khoán; sở hữu trí tuệ; đo lường; sản xuất, buôn bán
hàng giả.
Cơ quan thực hiện: Cơ quan của người có thẩm quyền
xử phạt vi phạm hành chính có trách nhiệm công bố công
khai việc xử phạt.
Nội dung công khai: Cá nhân, tổ chức vi phạm hành
chính; hành vi vi phạm; hình thức xử phạt và biện pháp
khắc phục hậu quả.
Phương tiện thông tin thực hiện công bố: Trang thông
tin điện tử; báo của cơ quan quản lý cấp bộ, cấp sở hoặc
của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi xảy ra vi phạm hành
chính.
2.4. Thủ tục thi hành quyết định xử phạt
a) Quy định chung về thi hành quyết định xử phạt
(Điều 73)
- Thời hạn thi hành quyết định xử phạt: 10 ngày, kể từ
ngày nhận quyết định; trường hợp quyết định xử phạt vi
phạm hành chính có ghi thời hạn thi hành nhiều hơn 10
ngày thì thực hiện theo thời hạn đó.
- Thời hạn thi hành quyết định sửa đổi, bổ sung, quyết
định mới về xử lý vi phạm hành chính: 10 ngày làm việc,
kể từ ngày cá nhân, tổ chức vi phạm nhận được quyết định.
- Trách nhiệm thi hành quyết định xử phạt:
385
+ Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính phải
chấp hành quyết định xử phạt trong thời hạn quy định.
+ Người có thẩm quyền đã ra quyết định xử phạt: Theo
dõi, kiểm tra việc chấp hành quyết định xử phạt người vi
phạm;Thông báo kết quả thi hành xong quyết định cho cơ
quan quản lý cơ sở dữ liệu về xử lý vi phạm hành chính
của Bộ Tư pháp, cơ quan tư pháp địa phương.
Trường hợp cá nhân, tổ chức bị xử phạt khiếu nại, khởi
kiện đối với quyết định xử phạt vi phạm hành chính?
Cá nhân, tổ chức vẫn phải chấp hành quyết định xử
phạt trong thời gian khiếu nại, khởi kiện trừ trường hợp
người giải quyết khiếu nại, khởi kiện ra quyết định tạm
đình chỉ việc thi hành quyết định đó nếu xét thấy việc thi
hành quyết định xử lý vi phạm hành chính bị khiếu nại,
khởi kiện sẽ gây hậu quả khó khắc phục.
Ví dụ: Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vi
phạm quy định về giấy phép xây dựng, trong đó cá nhân vi
phạm phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả buộc
tháo dỡ công trình xây dựng trái phép. Việc thi hành Quyết
định có thể gây ra hậu quả khó khắc phục, người có thẩm
quyền giải quyết khiếu nại, khởi kiện có thể ra quyết định
tạm đình chỉ thi hành Quyết định xử phạt.
b) Thủ tục thi hành các hình thức xử phạt và biện pháp
khắc phục hậu quả
(i) Thủ tục thi hành quyết định phạt tiền
386
 Thi hành quyết định
phạt tiền

Thi hành quyết Hoãn thi

định (1) hành (2)
(1) Thi hành quyết định phạt tiền
- Thời hạn nộp tiền phạt: Thời hạn 10 ngày, kể từ ngày
nhận được quyết định xử phạt, trừ trường hợp trong quyết
Nộp tiền phạt Chậm nộp tiền Áp dụng với cá nhân
nhiều lần phạt bị phạt tiền trên định xử phạt ghi thời hạn khác.
3.000.000 đồng không - Nơi nộp tiền phạt: cá nhân, tổ chức bị xử phạt phải
thi hành được ngay do
điều kiện khách quan
nộp tiền phạt tại Kho bạc Nhà nước hoặc nộp vào tài khoản
(Cưỡng chế thi hành và
(thiên tai, hỏa hoạn, của Kho bạc Nhà nước được ghi trong quyết định xử phạt.
tính thêm 0,05% trên
tổng số tiền phạt chưa dịch bệnh....) Đối với việc nộp tiền phạt vi phạm hành chính trong lĩnh
nộp/ngày chậm nộp) vực giao thông đường bộ còn được nộp vào Kho bạc nhà
(Nếu không có khả nước thông qua dịch vụ bưu chính công ích (Điểm d khoản
năng thi hành) 1 Điều 10 Nghị định số 81/2013/NĐ-CP được bổ sung bởi
Áp dụng với Áp dụng với khoản 16 Điều 1 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP).
cá nhân bị cá nhân, tổ
phạt tiền trên chức vi phạm Giảm, miễn tiền Các trường hợp nộp tiền phạt tại chỗ cho người có
20.000.000 không thi phạt thẩm quyền xử phạt:
đồng và trên hành quyết
200.000.000 định phạt tiền + Cá nhân, tổ chức vi phạm cư trú ở vùng xa, biên giới,
đối với tổ đúng thời hạn. 385 386
chức gặp khó
khăn đặc biệt
về kinh tế.
miền núi mà việc đi lại gặp khó khăn;
+ Trường hợp xử phạt trên biển hoặc ngoài giờ hành
chính.
Phương thức thu, nộp tiền phạt:
- Tiền phạt phải được nộp toàn bộ một lần, trừ trường
hợp quy định tại Điều 79 của Luật này (trường hợp nộp
tiền phạt nhiều lần).
- Người thu tiền phạt có trách nhiệm giao chứng từ thu
tiền phạt cho cá nhân, tổ chức nộp tiền phạt.
- Thi hành quyết định xử phạt đối với trường hợp cá
nhân, tổ chức vi phạm chậm nộp tiền phạt; cá nhân, tổ chức
vi phạm được nộp tiền phạt nhiều lần:
+ Trường hợp chậm nộp tiền phạt: cá nhân, tổ chức vi
phạm xác định là chậm nộp tiền phạt nếu quá thời hạn 10
ngày, kể từ ngày nhận được quyết định xử phạt mà không
thi hành. Người vi phạm phải nộp thêm 0,05% trên tổng số
tiền phạt chưa nộp cho mỗi ngày chậm nộp và bị cưỡng chế
thi hành.
+ Trường hợp nộp tiền phạt nhiều lần:
Điều kiện áp dụng: Mức phạt tiền đối với cá nhân từ
20.000.000 đồng trở lên; tổ chức là từ 200.000.000 đồng
trở lên và cá nhân, tổ chức đó đang gặp khó khăn đặc biệt
về kinh tế và có đơn đề nghị nộp tiền phạt nhiều lần có xác
nhận hoàn cảnh khó khăn đặc biệt về kinh tế của cơ quan,
tổ chức có thẩm quyền.
Thời hạn nộp tiền phạt nhiều lần: không quá 06 tháng,
kể từ ngày quyết định xử phạt có hiệu lực.
385
Số lần nộp tiền phạt tối đa không quá 03 lần và mức
nộp phạt lần thứ nhất tối thiểu là 40% tổng số tiền phạt.
Người đã ra quyết định phạt tiền xem xét, quyết định
việc nộp tiền phạt nhiều lần bằng văn bản.
Ví dụ: Hành vi vi phạm X của Ông Nguyễn Văn A bị
xử phạt tiền là 50.000.000 đồng ghi trong quyết định xử
phạt. Công ty của ông A kinh doanh thua lỗ và có nguy cơ
phá sản, các tài khoản của cá nhân và công ty bị ngân hàng
phong tỏa để bảo đảm các nghĩa vụ tài chính. Ông A có
đơn đề nghị xin nộp tiền phạt nhiều lần và được người đã
ra quyết định xử phạt đồng ý (quyết định bằng văn bản).
Như vậy, Ông A không phải nộp ngay toàn bộ số tiền phạt
mà có thể nộp thành 03 lần trong vòng 06 tháng và mức
tiền nộp lần đầu tiên phải từ 20.000.000 đồng trở lên.
Điểm mới của Luật Xử lý vi phạm hành chính so với
Pháp lệnh là không quy định người vi phạm phải chịu lãi
suất không kỳ hạn đối với số tiền chưa nộp phạt; thời hạn
nộp tiền phạt nhiều lần khác với quy định tại Pháp lệnh là
12 tháng và mức nộp phạt lần thứ nhất tối thiểu là 40%
tổng số tiền.
(2) Thủ tục hoãn thi hành quyết định phạt tiền, giảm
miễn tiền phạt (Điều 76, Điều 77):
- Mục đích: tạo điều kiện thuận lợi cho người vi phạm
thi hành quyết định; bảo đảm tính nghiêm minh của xử
phạt vi phạm hành chính, các quyết định xử phạt đều phải
được thi hành.
- Điều kiện hoãn thi hành:
386
 + Đối tượng bị xử phạt là cá nhân bị phạt tiền từ * Phân biệt các trường hợp hoãn thi hành quyết định
3.000.000 đồng trở lên đang gặp khó khăn đặc biệt, đột xử phạt vi phạm hành chính; giảm miễn thi hành quyết
xuất về kinh tế do thiên tai, thảm họa, hỏa hoạn, dịch bệnh, định xử phạt; nộp tiền phạt nhiều lần?
bệnh hiểm nghèo, tai nạn;
+ Có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người Tiêu chí Hoãn thi hành Giảm, miễn thi Nộp tiền phạt
đó cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi người đó học tập, làm Quyết định xử hành nhiều lần
phạt vi phạm Quyết định xử
việc về tình trạng khó khăn của cá nhân bị xử phạt. hành chính phạt vi phạm
+ Cá nhân vi phạm phải có đơn đề nghị hoãn chấp hành chính
Đối tượng Cá nhân Cá nhân Cá nhân, tổ chức
hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính gửi cơ quan áp dụng
của người đã ra quyết định xử phạt. Thẩm Người đã ra Cấp trên trực Người đã ra
- Thẩm quyền hoãn thi hành: người đã ra quyết định xử quyền áp quyết định xử tiếp của người quyết định xử
dụng phạt vi phạm đã ra quyết định phạt vi phạm
phạt. hành chính xử phạt hành chính
- Thời hạn hoãn thi hành quyết định xử phạt không quá Điều kiện - Hành vi vi - Cá nhân đã - Hành vi vi
03 tháng, kể từ ngày có quyết định hoãn.  áp dụng phạm của cá được hoãn thi phạm của cá nhân
nhân có mức hành QĐ xử bị áp dụng mức
* Giải quyết trường hợp cá nhân vi phạm đã được phạt tiền trên phạt nhưng hết phạt tiền trên
hoãn thi hành quyết định nhưng hết thời hạn hoãn vẫn 3,000,000 đồng; thời hạn hoãn 20,000,000 đồng
vẫn không có và với tổ chức là
không có khả năng thi hành (khó khăn đặc biệt về kinh tế điều kiện để thi trên 200,000,000
do thiên tai, thảm họa, hỏa hoạn, dịch bệnh, bệnh hiểm - Người vi phạm hành QĐ. đồng.
nghèo, tai nạn chưa thể khắc phục được) gặp khó khăn - Cá nhân, tổ
đặc biệt, đột xuất - Đơn đề nghị chức vi phạm
Cá nhân vi phạm có thể được xem xét giảm, miễn phần về kinh tế do miễn, giảm đang gặp khó
còn lại tiền phạt ghi trong quyết định xử phạt nếu có đơn nguyên nhân khăn đặc biệt về
đề nghị gửi người đã ra quyết định xử phạt. khách quan kinh tế
(thiên tai, thảm - Đơn đề nghị có
Việc xem xét, quyết định việc giảm, miễn do cấp trên họa, hỏa hoạn, xác nhận của
trực tiếp của người đã ra quyết định xử phạt thực hiện. dịch bệnh…) UBND cấp xã
- Đơn đề nghị nơi cư trú hoặc
Cá nhân được giảm, miễn tiền phạt được nhận lại giấy hoãn thi hành cơ quan, tổ chức
tờ, tang vật, phương tiện đang bị tạm giữ để bảo đảm thi QĐ xử phạt có nơi học tập, làm
hành quyết định phạt tiền. xác nhận của việc (cá nhân);

385 386
 UBND cấp xã xác nhận của cơ Cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không được tiến hành
nơi cư trú hoặc quan thuế trực các hoạt động ghi trong quyết định xử phạt trong thời gian
cơ quan, tổ chức tiếp hoặc cơ quan
bị tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
nơi đang làm cấp trên trực tiếp
việc học tập. (tổ chức). hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn.
Áp dụng Giấy tờ, tang Giấy tờ, tang Giấy tờ, tang vật, Giao lại giấy phép, chứng chỉ hành nghề cho cá nhân, tổ
biện pháp vật, phương tiện vật, phương tiện phương tiện vi chức đã bị tước khi hết thời hạn tước quyền sử dụng giấy
ngăn vi phạm hành vi phạm hành phạm hành chính phép, chứng chỉ hành nghề ghi trong quyết định xử phạt.
chặn, bảo chính đang bị chính đang bị tiếp tục giữ cho Trường hợp phát hiện giấy phép, chứng chỉ hành nghề
đảm XP tạm giữ được trả tạm giữ trả lại đến khi chấp
vi phạm lại cho người vi cho người vi hành xong QĐ xử
được cấp không đúng thẩm quyền hoặc có nội dung trái
hành phạm phạm phạt pháp luật thì người có thẩm quyền xử phạt phải tiến hành
chính thu hồi ngay và thông báo bằng văn bản cho cơ quan đã
cấp giấy phép, chứng chỉ hành nghề biết; trường hợp
không thuộc thẩm quyền thu hồi thì phải báo cáo với cơ
Lưu ý: Các trường hợp không thi hành quyết định phạt quan có thẩm quyền để xử lý.
tiền (khoản 1 Điều 74, Điều 75 Luật Xử lý vi phạm hành (iii) Thủ tục tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính) chính
- Hết thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm - Lập biên bản về tình trạng tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính là 01 năm kể từ ngày ra quyết định xử phạt mà Nội dung biên bản: tên, số lượng, chủng loại, số đăng
quyết định không được thi hành. ký (nếu có), tình trạng, chất lượng của vật, tiền, hàng hoá,
- Người bị xử phạt chết, mất tích, tổ chức bị xử phạt phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu và phải có chữ
giải thể, phá sản. ký của người tiến hành tịch thu, người bị xử phạt hoặc đại
diện tổ chức bị xử phạt và người chứng kiến.
Trong những trường hợp trên, mặc dù không thi hành
quyết định phạt tiền nhưng vẫn thi hành hình thức xử phạt Đối với tang vật, phương tiện vi phạm hành chính cần
tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính và biện được niêm phong thì phải niêm phong ngay trước mặt
pháp khắc phục hậu quả được ghi trong quyết định. người bị xử phạt, đại diện tổ chức bị xử phạt hoặc người
(ii) Thủ tục tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành chứng kiến.
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn Tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đang bị tạm
Thu giữ, bảo quản giấy phép, chứng chỉ hành nghề. giữ, nếu nhận thấy có tình trạng tang vật, phương tiện có
Thông báo ngay cho cơ quan đã cấp giấy phép, chứng chỉ thay đổi so với thời điểm ra quyết định tạm giữ thì phải lập
hành nghề đó biết.
385 386
biên bản có chữ ký của người lập biên bản, người có trách
nhiệm tạm giữ và người chứng kiến.
- Quản lý và bảo quản tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính bị tịch thu để tránh các trường hợp làm mất, hư
hỏng, đánh tráo tài sản và các hành vi trục lợi khác.
- Xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị
tịch thu:
+ Tang vật vi phạm hành chính là tiền Việt Nam, ngoại tệ,
chứng chỉ có giá, vàng, bạc, đá quý, kim loại quý thì phải
nộp vào ngân sách nhà nước;
+ Giấy tờ, tài liệu, chứng từ liên quan tới tang vật,
phương tiện vi phạm hành chính thì chuyển cho cơ quan
được giao quản lý, sử dụng tài sản;
+ Ma túy, vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, vật có giá
trị lịch sử, giá trị văn hoá, bảo vật quốc gia, cổ vật, hàng
lâm sản quý hiếm, vật thuộc loại cấm lưu hành và tài sản
khác thì chuyển giao cho cơ quan quản lý nhà nước chuyên
ngành để quản lý, xử lý theo quy định của pháp luật;
+ Tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đã được
cấp có thẩm quyền ra quyết định chuyển giao cho cơ quan
nhà nước quản lý, sử dụng thì cơ quan đã ra quyết định tịch
thu chủ trì, phối hợp với cơ quan tài chính tổ chức chuyển
giao cho cơ quan nhà nước quản lý, sử dụng;
+ Tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu
không thuộc trường hợp trên thì tiến hành bán đấu giá;
+ Tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu
nhưng không còn giá trị sử dụng hoặc không bán đấu giá
385
được thì cơ quan của người có thẩm quyền ra quyết định
tịch thu phải lập hội đồng xử lý.
Điểm mới của Luật Xử lý vi phạm hành chính về thủ
tục chuyển giao bán đấu giá đối với tang vật, phương tiện
vi phạm hành chính bị tịch thu (điểm đ, khoản 1 Điều 82
Luật Xử lý vi phạm hành chính):
- Cơ quan của người ra quyết định tịch thu tiến hành
thuê tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp (Trung tâm, Hội
đồng bán đấu giá của nhà nước và doanh nghiệp bán đấu
giá) trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
nơi xảy ra hành vi vi phạm để bán đấu giá; trường hợp
không thuê được tổ chức bán đấu giá thì thành lập Hội
đồng để bán đấu giá (điểm đ khoản 1 Điều 82 Luật Xử lý vi
phạm hành chính);
- Giá khởi điểm của tài sản bán đấu giá khi làm thủ tục
chuyển giao được xác định theo Điều 60 của Luật này.
* Quản lý tiền thu từ xử phạt vi phạm hành chính,
chứng từ thu, nộp tiền phạt:
Các khoản tiền thu từ xử phạt vi phạm hành chính, bao
gồm: tiền nộp phạt vi phạm hành chính; tiền nộp do chậm
thi hành quyết định xử phạt tiền; tiền bán, thanh lý tang
vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu và các
khoản tiền khác.
Nguyên tắc quản lý, sử dụng: toàn bộ tiền thu từ xử
phạt vi phạm hành chính phải nộp vào ngân sách nhà nước
và được quản lý, sử dụng theo đúng quy định của pháp luật
về ngân sách nhà nước.
386
(iv) Thủ tục thi hành biện pháp khắc phục hậu quả
- Thời hạn thi hành: Thực hiện theo quyết định xử phạt
vi phạm hành chính hoặc trong quyết định áp dụng biện
pháp khắc phục hậu quả theo quy định tại điểm b khoản 2
Điều 28 của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
- Trách nhiệm thực hiện:
+ Cá nhân, tổ chức vi phạm có trách nhiệm thực hiện
biện pháp khắc phục hậu quả được ghi trong quyết định
theo quy định của pháp luật.
+ Người có thẩm quyền ra quyết định có trách nhiệm
theo dõi, đôn đốc và kiểm tra việc thi hành biện pháp khắc
phục hậu quả do cá nhân, tổ chức thực hiện.
- Chi phí cho việc thực hiện biện pháp khắc phục hậu
quả do cá nhân, tổ chức vi phạm chi trả.
- Các trường hợp cơ quan của người có thẩm quyền xử
phạt đang thụ lý hồ sơ vụ vi phạm hành chính phải tổ chức
thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả và chi trả chi
phí thực hiện:
+ Cá nhân chết, mất tích hoặc tổ chức bị giải thể, phá
sản không có tổ chức nào tiếp nhận chuyển giao quyền và
nghĩa vụ theo quy định tại Điều 75 của Luật Xử lý vi phạm
hành chính;
+ Không xác định được đối tượng vi phạm hành chính
theo quy định tại khoản 2 Điều 65 của Luật Xử lý vi phạm
hành chính.
+ Trong trường hợp khẩn cấp, cần khắc phục ngay hậu
quả để kịp thời bảo vệ môi trường, bảo đảm giao thông
385
(trường hợp này cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải
hoàn trả kinh phí cho cơ quan đã thực hiện).
II. Cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm
hành chính
1. Các biện pháp cưỡng chế
Các biện pháp cưỡng chế bao gồm:
- Khấu trừ một phần lương hoặc một phần thu nhập,
khấu trừ tiền từ tài khoản của cá nhân, tổ chức vi phạm;
- Kê biên tài sản có giá trị tương ứng với số tiền phạt
để bán đấu giá; thu tiền, tài sản khác của đối tượng bị
cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
do cá nhân, tổ chức khác đang giữ trong trường hợp cá
nhân, tổ chức sau khi vi phạm cố tình tẩu tán tài sản;
- Các biện pháp cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp
khắc phục hậu quả.
Trình tự thủ tục thực hiện của các biện pháp cưỡng chế
trên được quy định tại Nghị định của Chính phủ về cưỡng
chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính4.
2. Thẩm quyền quyết định cưỡng chế
Nguyên tắc giao thẩm quyền quyết định cưỡng chế và
tổ chức việc cưỡng chế:
- Giao thẩm quyền quyết định cưỡng chế trên cơ sở
bảo đảm điều kiện về lực lượng, phương tiện để tổ chức thi
hành quyết định cưỡng chế. Do đó, để bảo đảm phù hợp
Hiện nay đang thực hiện theo Nghị định số 166/2013/NĐ-CP ngày
4
12/11/2013 quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm
hành chính.
386
với thực tiễn và hệ thống tổ chức cơ quan chức năng có
thẩm quyền xử phạt hiện nay, Luật Xử lý vi phạm hành
chính chỉ quy định một số chức danh cụ thể mà không phải
là tất cả người có thẩm quyền xử phạt.
- Những người quy định tại Điều 87 Luật Xử lý vi
phạm hành chính có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế
và tổ chức việc cưỡng chế thi hành đối với quyết định xử
phạt của cấp dưới trong các trường hợp:
+ Cấp dưới không có thẩm quyền ra quyết định cưỡng
chế;
+ Cấp dưới có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế
nhưng không đủ điều kiện về lực lượng, phương tiện để tổ
chức thi hành quyết định cưỡng chế và có văn bản đề nghị
cấp trên ra quyết định cưỡng chế.
Luật Xử lý vi phạm hành chính bổ sung thêm một số
chức danh có thẩm quyền quyết định cưỡng chế như Thủ
trưởng cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra
chuyên ngành thuộc các Chi cục, Tổng cục; Chi cục trưởng
Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm; Chi cục trưởng Chi
cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình; Giám đốc Trung tâm
tần số khu vực; Cục trưởng Cục dự trữ nhà nước khu vực;
Cục trưởng Cục thống kê; Cục trưởng Cục kiểm soát ô
nhiễm; Giám đốc kho bạc Nhà nước tỉnh, thành phố trực
thuộc trung ương; Cục trưởng Cục cảnh sát phòng, chống
tội phạm sử dụng công nghệ cao; Chỉ huy trưởng Vùng
cảnh sát biển; Cục trưởng cục thuế; Tổng cục trưởng Tổng
cục thuế; Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan.
3. Thi hành quyết định cưỡng chế
385
Gửi quyết định cưỡng chế để thực hiện: Người ra
quyết định cưỡng chế có trách nhiệm gửi ngay quyết định
cưỡng chế cho cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế; các cá nhân,
tổ chức liên quan và tổ chức thực hiện việc cưỡng chế thi
hành quyết định xử phạt của mình và của cấp dưới.
Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong việc phối hợp
thi hành quyết định cưỡng chế:
- Cá nhân, tổ chức liên quan có nghĩa vụ phối hợp với
người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế triển khai
các biện pháp nhằm thực hiện các quyết định cưỡng chế;
- Lực lượng Cảnh sát nhân dân có trách nhiệm bảo
đảm trật tự, an toàn trong quá trình thi hành quyết định
cưỡng chế của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp hoặc
quyết định cưỡng chế của các cơ quan nhà nước khác khi
được yêu cầu;
- Tổ chức tín dụng nơi cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế
thi hành mở tài khoản phải giữ lại trong tài khoản của cá
nhân, tổ chức đó số tiền tương đương với số tiền mà cá
nhân, tổ chức phải nộp theo yêu cầu của người có thẩm
quyền ra quyết định cưỡng chế.
Trường hợp số dư trong tài khoản tiền gửi ít hơn số
tiền mà cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế phải nộp thì tổ chức
tín dụng vẫn phải giữ lại và trích chuyển số tiền đó. Trong
thời hạn 05 ngày làm việc trước khi trích chuyển, tổ chức
tín dụng có trách nhiệm thông báo cho cá nhân, tổ chức bị
cưỡng chế biết việc trích chuyển; việc trích chuyển không
cần sự đồng ý của họ.
386

CHUYÊN ĐỀ 6
KỸ NĂNG ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP
NGĂN CHẶN VÀ BẢO ĐẢM
XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
- Các trường hợp nộp tiền phạt tại chỗ cho người
có thẩm quyền xử phạt:
- Cá nhân, tổ chức vi phạm cư trú ở vùng xa, biên
giới, miền núi mà việc đi lại gặp khó khăn;
- Trường hợp xử phạt trên biển hoặc ngoài giờ
hành chính.
1. Căn cứ áp dụng các biện pháp ngăn chặn
Để ngăn chặn kịp thời vi phạm hành chính hoặc để bảo
đảm việc xử lý vi phạm hành chính, người có thẩm quyền
có thể áp dụng các biện pháp ngăn chặn theo thủ tục hành
chính, biện pháp bảo đảm thực hiện quyết định xử phạt. Do
đặc thù của lĩnh vực quản lý, các chủ thể quản lý có thể áp
dụng một số biện pháp trong những biện pháp ngăn chặn,
biện pháp bảo đảm thực hiện quyết định xử phạt được quy
385
định chung trong Luật Xử lý vi phạm hành chính và trong
các Nghị định quy định xử phạt trong từng lĩnh vực.
Các biện pháp ngăn chặn được quy định chung tại
Phần thứ tư của Luật Xử lý vi phạm hành chính, các biện
pháp ngăn chặn khi xử lý vi phạm chính trong từng lĩnh
vực quản lý cụ thể có thể được quy định chi tiết thêm tại
các Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh
vực đó, Nghị định 112/2013/NĐ-CP ngày 02/10/2013 (hiệu
lực thi hành kể từ ngày 17/11/2013) về hình thức xử phạt
trục xuất, biện pháp tạm giữ người, áp giải người vi phạm
theo thủ tục hành chính và quản lý người Việt Nam trong
thời gian làm thủ tục trục xuất.
Các biện pháp ngăn chặn chỉ áp dụng trong trường hợp
cần thiết theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Các biện pháp ngăn chặn được quy định chung tại
Điều 119 Luật Xử lý vi phạm hành chính gồm:
- Tạm giữ người5 (chỉ được áp dụng trong trường hợp
cần ngăn chặn, đình chỉ ngay những hành vi gây rối trật tự
công cộng, gây thương tích cho người khác).
- Áp giải người vi phạm6 (khi người bị tạm giữ theo
thủ tục hành chính không tự nguyện chấp hành yêu cầu của
người có thẩm quyền).
- Tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
(để xác minh tình tiết mà nếu không tạm giữ thì không có
căn cứ ra quyết định xử phạt; để định giá tang vật vi phạm
hành chính làm căn cứ xác định khung tiền phạt, thẩm
5
6 Quy định chi tiết tại mục 1 Chương 3 Nghị định 112/2013/NĐ-CP
Quy đinh chi tiết tại mục 2 Chương 3 Nghị định 112/2013/NĐ-CP
386
quyền xử phạt theo quy định của khoản 3, Điều 60 của
Luật Xử lý vi phạm hành chính; để ngăn chặn ngay hành vi
vi phạm hành chính mà nếu không tạm giữ thì sẽ gây hậu
quả nghiêm trọng cho xã hội; để bảo đảm thi hành quyết
định xử phạt).
- Khám người (chỉ được tiến hành khi có căn cứ cho
rằng người đó cất giấu trong người đồ vật, tài liệu, phương
tiện được sử dụng để vi phạm hành chính).
- Khám phương tiện vận tải, đồ vật (chỉ được tiến hành
khi có căn cứ cho rằng trong phương tiện vận tải, đồ vật đó
có cất giấu tang vật vi phạm hành chính).
- Khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính (chỉ được tiến hành khi có căn cứ cho rằng ở
nơi đó có cất giấu tang vật, phương tiện, vi phạm hành
chính).
2. Thẩm quyền áp dụng các biện pháp ngăn chặn và
bảo đảm xử lý vi phạm hành chính
1. Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính (Điều 3
Luật Xử lý vi phạm hành chính)...............................5
2. Đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính (Điều 5
Luật Xử lý vi phạm hành chính)...............................5
3. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính (Điều 6
Luật Xử lý vi phạm hành chính)...............................7
6. Những trường hợp không xử phạt vi phạm hành
chính (Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính).....8
8. Các hình thức xử phạt hành chính (Điều 21 Luật
Xử lý vi phạm hành chính)......................................10
385
9. Mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực (Điều 24
Luật Xử lý vi phạm hành chính).............................11
11. Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính.......13
Từ định nghĩa này, để nhận biết một hành vi có phải là
vi phạm hành chính không? Cần dựa trên các dấu hiệu:
....................................................................................27
- Quyết định xử phạt được gửi cho cá nhân, tổ
chức bị xử phạt, cơ quan thu tiền phạt và cơ
quan liên quan khác để thi hành.....................83
(i) Thủ tục thi hành quyết định phạt tiền........86
(ii) Thủ tục tước quyền sử dụng giấy phép,
chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ
hoạt động có thời hạn.....................................89
Thu giữ, bảo quản giấy phép, chứng chỉ hành
nghề................................................................89
Thông báo ngay cho cơ quan đã cấp giấy phép,
chứng chỉ hành nghề đó biết...........................89
Cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không
được tiến hành các hoạt động ghi trong quyết
định xử phạt trong thời gian bị tước quyền sử
dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề hoặc
đình chỉ hoạt động có thời hạn.......................89
Giao lại giấy phép, chứng chỉ hành nghề cho cá
nhân, tổ chức đã bị tước khi hết thời hạn tước
quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
ghi trong quyết định xử phạt..........................89
Trường hợp phát hiện giấy phép, chứng chỉ
hành nghề được cấp không đúng thẩm quyền
hoặc có nội dung trái pháp luật thì người có
386
 thẩm quyền xử phạt phải tiến hành thu hồi ngay
và thông báo bằng văn bản cho cơ quan đã cấp
giấy phép, chứng chỉ hành nghề biết; trường
hợp không thuộc thẩm quyền thu hồi thì phải
báo cáo với cơ quan có thẩm quyền để xử lý. 89
(iii) Thủ tục tịch thu tang vật, phương tiện vi
phạm hành chính............................................89
- Lập biên bản về tình trạng tang vật, phương
tiện vi phạm....................................................90
+ Tang vật vi phạm hành chính là tiền Việt
Nam, ngoại tệ, chứng chỉ có giá, vàng, bạc, đá
quý, kim loại quý thì phải nộp vào ngân sách
nhà nước;........................................................90
(iv) Thủ tục thi hành biện pháp khắc phục hậu
quả..................................................................91
1. Các biện pháp xử lý hành chính trong Luật Xử lý
vi phạm hành chính................................................103
2. Tên gọi các biện pháp xử lý hành chính...........104
Tại Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính, các biện
pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường
giáo dưỡng; đưa vào cơ sở giáo dục; đưa vào cơ sở
chữa bệnh được gọi chung là các biện pháp xử lý hành
chính khác. Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định
“các biện pháp xử lý hành chính” và giải thích là
những biện pháp được áp dụng đối với cá nhân vi
phạm pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã hội mà
không phải là tội phạm, bao gồm biện pháp giáo dục
tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường giáo dưỡng;
đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và đưa vào cơ sở cai
385
nghiện bắt buộc (khoản 3 Điều 2 Luật). Tên gọi của
các biện pháp cũng được sửa đổi để phù hợp hơn với
tính chất của các biện pháp này, cụ thể tên gọi của biện
pháp “đưa vào cơ sở giáo dục” được quy định là “đưa
vào cơ sở giáo dục bắt buộc”; biện pháp “đưa vào cơ
sở chữa bệnh” được quy định là “đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc” do biện pháp này chỉ áp dụng đối với
người nghiện ma túy.................................................104
3. Thẩm quyền quyết định các biện pháp xử lý
hành chính...............................................................104
4. Đối tượng áp dụng các biện pháp xử lý hành
chính.........................................................................105
5. Quy định về thủ tục lập hồ sơ, xem xét, quyết
định áp dụng...........................................................109
7. Các quy định khác liên quan đến việc áp dụng
các biện pháp xử lý hành chính.............................111
Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số
192/2013/NĐ-CP ngày 21/11/2013 của Chính phủ
quy định việc xử phạt vi phạm hành chính trong
lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản nhà nước; thực
hành tiết kiệm, chống lãng phí; dự trữ quốc gia;
kho bạc nhà nước....................................................115
Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số
95/2013/NĐ-CP ngày 22/8/2013 của Chính phủ quy
định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao
động, bảo hiểm xã hội, đưa người lao động Việt
Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng......115
13. Trách nhiệm quản lý công tác thi hành pháp luật
về xử lý vi phạm hành chính................................191
386
1. Các biện pháp xử lý hành chính trong Luật Xử lý vi
phạm hành chính.......................................................192
2. Tên gọi các biện pháp xử lý hành chính...............192
3. Thẩm quyền quyết định các biện pháp xử lý hành
chính.........................................................................192
5. Quy định về thủ tục lập hồ sơ, xem xét, quyết định
áp dụng.....................................................................193
7. Các quy định khác liên quan đến việc áp dụng các
biện pháp xử lý hành chính......................................193
c) Trưởng phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật
tự xã hội, Trưởng phòng Cảnh sát trật tự, Trưởng phòng
Cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt, Trưởng phòng
Cảnh sát đường thủy, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội
phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ, Trưởng phòng
Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Trưởng phòng
Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý, Trường phòng Quản
lý xuất nhập cảnh của Công an cấp tỉnh; Trưởng phòng
Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, Trưởng
phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường;
d) Thủ trưởng đơn vị cảnh sát cơ động từ cấp đại đội
trở lên, Trạm trưởng Trạm công an cửa khẩu;
đ) Hạt trưởng Hạt kiểm lâm, Đội trưởng Đội kiểm lâm
cơ động;
e) Chi cục trưởng Chi cục Hải quan, Đội trưởng Đội
kiểm soát thuộc Cục Hải quan, Đội trưởng Đội kiểm soát
chống buôn lậu và Hải đội trưởng Hải đội kiểm soát trên
biển thuộc Cục điều tra chống buôn lậu Tổng cục hải quan;
385
g) Đội trưởng Đội quản lý thị trường;
h) Chỉ huy trưởng Tiểu khu biên phòng, Chỉ huy
trưởng biên phòng Cửa khẩu cảng, Chỉ huy trưởng Hải
đoàn biên phòng, Chỉ huy trưởng Hải đội biên phòng,
Trưởng đồn biên phòng và Thủ trưởng đơn vị bộ đội biên
phòng đóng ở biên giới, hải đảo;
i) Hải đội trưởng Hải đội Cảnh sát biển, Hải đoàn
trưởng Hải đoàn Cảnh sát biển, Chỉ huy trưởng Vùng Cảnh
sát biển;
k) Người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu
khi tàu bay, tàu biển, tàu hỏa đã rời sân bay, bến cảng, nhà
ga;
l) Thẩm phán chủ tọa phiên tòa.
Những người đó (trừ người chỉ huy... và Thẩm phán)
có thể giao quyền cho cấp phó. Việc giao quyền chỉ được
thực hiện khi cấp trưởng vắng mặt và phải được thể hiện
bằng Quyết định, trong đó xác định rõ phạm vi, nội dung,
thời hạn giao quyền (Khoản 4 Điều 5 Nghị định số
81/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 3 Điều 1
Nghị định số 97/2017/NĐ-CP).
Cấp phó được giao quyền phải chịu trách nhiệm về
quyết định của mình trước cấp trưởng và trước pháp luật.
Người được giao quyền không được giao quyền, ủy quyền
cho bất kì cá nhân nào khác.
Người có thẩm quyền thực hiện việc áp giải người vi
phạm theo thủ tục hành chính là người có thẩm quyền đang
thi hành công vụ (trong lĩnh vực Hải quan là công chức Hải
386
quan đang thi hành công vụ).
Người có thẩm quyền ra quyết định tạm giữ tang vật,
phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính là người
có thẩm quyền áp dụng hình thức xử phạt tịch thu tang vật,
phương tiện vi phạm hành chính (Chủ tịch Ủy ban nhân
dân các cấp; từ trưởng Công an cấp xã trở lên, từ Đồn
trưởng Đồn biên phòng trở lên, từ Hải đội trưởng Hải đội
Cảnh sát biển trở lên...)
Sai sót có thể xảy ra khi áp dụng biện pháp tạm giữ
tang vật, phương tiện vi phạm nếu không chú ý đến giá trị
của tang vật, phương tiện vi phạm so với mức tiền phạt
theo thẩm quyền của từng chức danh.
Người có thẩm quyền quyết định khám người, khám
phương tiện vận tải, đồ vật, khám nơi cất giấu tang vật,
phương tiện vi phạm hành chính là những người có thẩm
quyền tạm giữ người quy định tại khoản 1, Điều 123 Luật
Xử lý vi phạm hành chính.
Lưu ý: Cấp phó của những người có thẩm quyền áp
dụng các biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm
hành chính được giao quyền thì có thẩm quyền áp dụng
các biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành
chính quy định tại các khoản 2, 3, 4, 5, 6 và 7 Điều 119
Luật xử lý vi phạm hành chính (Khoản 5a Điều 5 Nghị định
số 81/2013/NĐ-CP được bổ sung bởi Khoản 4 Điều 1 Nghị
định số 97/2017/NĐ-CP).
3. Thủ tục áp dụng các biện pháp ngăn chặn và bảo
đảm xử lý vi phạm hành chính
385
Thủ tục tạm giữ người (Điều 122 Luật Xử lý vi phạm
hành chính)
Những quy định chung về thủ tục tạm giữ người theo
thủ tục hành chính được quy định tại Điều 122, Luật Xử lý
vi phạm hành chính, Nghị định 112/2013/NĐ-CP. Cụ thể
như sau:
- Mọi trường hợp tạm giữ người đều phải có quyết
định bằng văn bản của người có thẩm quyền. Khi có đủ căn
cứ và xét thấy cần thiết phải áp dụng biện pháp tạm giữ
người theo thủ tục hành chính đối với người đã thực hiện
hành vi vi phạm pháp luật thì người có thẩm quyền phải ra
ngay quyết định tạm giữ người theo thủ tục hành chính.
Quyết định tạm giữ người theo thủ tục hành chính phải
ghi rõ số quyết định; giờ, phút, ngày, tháng, năm ra quyết
định; họ, tên, cấp bậc, chức vụ, cơ quan, đơn vị của người
ra quyết định; căn cứ ra quyết định tạm giữ, điều, khoản
văn bản pháp luật được áp dụng; lý do tạm giữ; họ, tên,
ngày, tháng, năm sinh, nơi sinh, nơi đăng ký thường trú
(hoặc tạm trú), nghề nghiệp, nơi công tác, học tập, số
Chứng minh nhân dân của người bị tạm giữ; họ, tên bố, mẹ
hoặc người giám hộ của người bị tạm giữ (nếu là người
chưa thành niên); quốc tịch, số hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá
trị thay thế hộ chiếu (nếu người bị tạm giữ là người nước
ngoài); thời hạn tạm giữ; nơi tạm giữ; quyền khiếu nại, tố
cáo, khởi kiện về việc ra quyết định tạm giữ và việc thực
hiện biện pháp này theo quy định của pháp luật; ký tên,
đóng dấu cơ quan của người ra quyết định tạm giữ.
Quyết định tạm giữ được lập thành hai (02) bản, giao
386
một (01) bản cho người bị tạm giữ, một bản lưu vào hồ sơ.
- Thời hạn tạm giữ người theo thủ tục hành chính:
+ Không được quá 12 giờ; Trong trường hợp cần thiết,
thời hạn tạm giữ có thể kéo dài hơn nhưng không được quá
24 giờ, kể từ thời điểm bắt đầu giữ người vi phạm. Đối với
người vi phạm Quy chế biên giới hoặc vi phạm hành chính
ở vùng rừng núi xa xôi, hẻo lánh, hải đảo thì thời hạn tạm
giữ có thể kéo dài hơn nhưng không được quá 48 giờ, kể từ
thời điểm bắt đầu giữ người vi phạm. Đối với người bị tạm
giữ trên tàu bay, tàu biển thì phải chuyển ngay cho cơ quan
có thẩm quyền khi tàu bay đến sân bay, tàu biển cập cảng;
+ Thời hạn tạm giữ phải được ghi cụ thể trong quyết
định tạm giữ người theo thủ tục hành chính, tạm giữ trong
thời gian bao nhiêu giờ; bắt đầu từ giờ nào dến giờ nào của
ngày, tháng, năm ra quyết định tạm giữ.
Trong trường hợp cần kéo dài thời gian tạm giữ thì
trước khi hết hạn tạm giữ ghi trong quyết định, người có
thẩm quyền tạm giữ ra quyết định kéo dài thời gian tạm
giữ. Nội dung quyết định phải ghi rõ số quyết định, giờ,
phút, ngày, tháng, năm ra quyết định, căn cứ ra quyết định,
điều, khoản văn bản pháp luật được áp dụng; họ, tên, chức
vụ, cấp bậc, cơ quan, đơn vị của người ra quyết định; họ,
tên, địa chỉ, số Chứng minh nhân dân của người bị kéo dài
thời gian tạm giữ; nơi tạm giữ; lý do, thời hạn kéo dài thời
gian tạm giữ; quyền khiếu nại, tố cáo, khởi kiện đối với
quyết định kéo dài thời gian tạm giữ của người bị tạm giữ
theo quy định của pháp luật và ký tên, đóng dấu cơ quan
của người ra quyết dịnh. Quyết định kéo dài thời gian tạm
385
giữ phải được lập thành hai bản, một bản giao cho người bị
tạm giữ, một bản lưu hồ sơ.
Khi hết thời hạn tạm giữ người theo thủ tục hành chính
hoặc trường hợp chưa hết thời hạn ghi trong quyết định
tạm giữ, nhưng căn cứ để tạm giữ người đã chấm dứt thì
người ra quyết định tạm giữ phải ra quyết định chấm dứt
ngay việc tạm giữ người theo thủ tục hành chính và phải
ghi vào sổ theo dõi tạm giữ hành chính, có chữ ký xác nhận
của người bị tạm giữ. Trường hợp người bị tạm giữ từ chối
ký xác nhận thì người ra quyết định tạm giữ phải lập biên
bản hoặc phân công cho người đang trực tiếp thi hành
nhiệm vụ tiến hành lập biên bản và ghi rõ lý do vào biên
bản, biên bản phải có chữ ký của người chứng kiến (nếu
có), người lập biên bản, người đã ra quyết định tạm giữ.
Nội dung quyết định chấm dứt việc tạm giữ người theo
thủ tục hành chính phải ghi rõ số quyết định, giờ, phút,
ngày, tháng, năm ra quyết định, căn cứ ra quyết định; họ,
tên, chức vụ, cấp bậc, cơ quan, đơn vị của người ra quyết
định; họ, tên, địa chỉ, số Chứng minh nhân dân hoặc hộ
chiếu hay các giấy tờ khác có giá trị thay thế hộ chiếu của
người được chấm đứt việc bị tạm giữ; lý do chấm dứt việc
tạm giữ, điều, khoản văn bản pháp luật dược áp dụng và
ký tên, đóng dấu cơ quan của người ra quyết định chấm dứt
việc tạm giữ. Quyết định phải được giao cho người đã bị
tạm giữ một bản, một bản lưu hồ sơ và phải ghi vào sổ theo
dõi người bị tạm giữ hành chính.
- Theo yêu cầu của người bị tạm giữ, người ra quyết
định tạm giữ phải thông báo cho gia đình, tổ chức nơi làm
386
việc hoặc học tập của họ biết. Trong trường hợp tạm giữ
người chưa thành niên vi phạm hành chính vào ban đêm
hoặc giữ trên 06 giờ, thì người ra quyết định tạm giữ phải
thông báo ngay cho cha mẹ hoặc người giám hộ của họ
biết.
+ Ngay sau khi ra quyết định tạm giữ, theo yêu cầu của
người bị tạm giữ, người ra quyết định tạm giữ phải thông
báo bằng văn bản, điện thoại, fax hoặc các phương tiện
thông tin khác về quyết định tạm giữ người theo thủ tục
hành chính cho gia đình, cơ quan, tổ chức nơi làm việc,
học tập của người bị tạm giữ biết. Nếu không thể thông báo
được thì phải báo cho người bị tạm giữ biết và ghi vào sổ
theo dõi người bị tạm giữ.
+ Trong trường hợp tạm giữ người chưa thành niên vi
phạm hành chính vào ban đêm hoặc tạm giữ họ trên 6 giờ
thì người ra quyết định tạm giữ phải thông báo ngay cho
cha, mẹ hoặc người giám hộ của họ biết. Trường hợp
không xác định được cha, mẹ hoặc người giám hộ của họ
biết hoặc vì lý do khách quan mà không thể thông báo
được thì phải báo ngay cho người bị tạm giữ biết và phải
ghi rõ lý do vào sổ theo dõi người bị tạm giữ hành chính.
Trường hợp người bị tạm giữ là người nước ngoài thì
người ra quyết định tạm giữ phải báo cáo ngay với thủ
trưởng cơ quan có thẩm quyền cấp trên biết để thông báo
cho Bộ Ngoại giao (các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương từ Thừa Thiên Huế trở ra thông báo cho Cục Lãnh
sự, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương còn lại báo
cho Sở Ngoại vụ thành phố Hồ Chí Minh) để thông báo
385
cho cơ quan đại diện ngoại giao hoặc lãnh sự của nước mà
người đó là công dân biết; đồng thời, phối hợp với Bộ
Ngoại giao thu xếp cho đại diện của cơ quan đại diện ngoại
giao hoặc lãnh sự của nước đó thăm gặp lãnh sự nếu có yêu
cầu và phối hợp xử lý các vấn đề đối ngoại khác có liên
quan.
- Nơi tạm giữ người theo thủ tục hành chính phải đúng
quy định (là nhà tạm giữ hành chính hoặc buồng tạm giữ
hành chính được bố trí tại trụ sở cơ quan, đơn vị nơi làm
việc của người có thẩm quyền ra quyết định tạm giữ người
vi phạm hành chính, nếu không có nhà tạm giữ hành chính
hoặc buồng tạm giữ hành chính thì tạm giữ tại phòng trực
ban hoặc phòng khác tại nơi làm việc;... nghiêm cấm việc
giữ người vi phạm hành chính trong các phòng tạm giữ,
phòng tạm giam hình sự hoặc những nơi không bảo đảm vệ
sinh, an toàn cho người bị tạm giữ).
- Khi có căn cứ cho rằng hành vi vi phạm pháp luật của
người bị tạm giữ theo thủ tục hành chính có dấu hiệu tội
phạm, thì người ra quyết định tạm giữ phải chuyển ngay hồ
sơ và người bị tạm giữ kèm theo tang vật, phương tiện vi
phạm (nếu có) cho cơ quan tiến hành tố tụng hình sự có
thẩm quyền để giải quyết theo quy định của pháp luật.
Thủ tục áp giải người vi phạm (Điều 124 Luật Xử lý
vi phạm hành chính)
- Trước khi áp giải, người có thẩm quyền đang thi hành
công vụ thực hiện nhiệm vụ áp giải phải giải thích cho
người bị áp giải về quyền và nghĩa vụ của họ trong quá
trình bị áp giải theo quy định của pháp luật, giải đáp thắc
386
mắc của người bị áp giải.
Cán bộ áp giải phải giám sát, quản lý chặt chẽ người bị
áp giải, cảnh giác, chủ động kịp thời xử lý những tình
huống phức tạp có thể xảy ra; không được tùy tiện giải
quyết các yêu cầu của người bị áp giải trong khi đang tiến
hành áp giải.
- Người có thẩm quyền đang thi hành công vụ thực
hiện việc áp giải phải tiến hành lập biên bản giao, nhận
người bị áp giải với cơ quan tiếp nhận người bị áp giải.
Khi đến địa điểm thực hiện áp giải phải mời đại diện
chính quyền địa phương nơi người bị áp giải cư trú hoặc
đang bị quản lý, đại diện cơ quan, tổ chức nơi người bị áp
giải làm việc, học tập và người chứng kiến.
Tiến hành kiểm tra, đối chiếu ảnh, giấy tờ tùy thân, xác
định đúng người vi phạm bị áp giải theo thủ tục hành chính
và lập biên bản về việc áp giải người vi phạm theo thủ tục
hành chính.
- Lập biên bản áp giải
Biên bản áp giải người vi phạm là người bị tạm giữ
không tự nguyện chấp hành yêu cầu của người có thẩm
385
quyền phải bao gồm các nội dung sau:
+ Giờ phút, ngày, tháng, năm, địa điểm lập biên bản.
+ Họ tên chức vụ, địa chỉ của cá nhân, tổ chức bên
giao, bên nhận; họ, tên, địa chỉ, số Chứng minh nhân dân
hoặc giấy tờ tùy thân khác của người có hành vi vi phạm bị
áp giải; hành vi vi phạm; thời gian, địa điểm thực hiện
hành vi vi phạm; tình trạng sức khỏe, thái độ của người có
hành vi vi phạm, tang vật, tài sản của họ (nếu có) và những
tình tiết khác có liên quan đến việc áp giải người vi phạm;
trường hợp có người làm chứng thì phải ghi rõ họ, tên, địa
chỉ của người làm chứng.
+ Biên bản phải có chữ ký của bên giao, bên nhận áp
giải và của người có hành vi vi phạm bị áp giải, người làm
chứng (nếu có) người có thẩm quyền tạm giữ người theo
thủ tục hành chính ký tên vào biên bản giao, nhận người vi
phạm bị áp giải, người làm chứng từ chối ký thì người lập
biên bản phải ghi rõ vào biên bản.
+ Biên bản giao, nhận người có hành vi vi phạm hành
chính bị áp giải phải lập thành hai bản và đọc cho mọi
người tham gia ý kiến biên bản nghe; bên nhận, bên giao
người vi phạm bị áp giải mỗi bên giữ một bản.
Thủ tục tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính (Điều 125 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
Trong trường hợp có căn cứ để cho rằng nếu không
tạm giữ ngay thì tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
bị tẩu tán, tiêu hủy công chức hải quan đang thi hành công
vụ phải tạm giữ ngay tang vật, phương tiện vi phạm hành
386
chính.
Trong thời hạn 24 giờ, kể từ khi lập biên bản phải báo
cáo thủ trưởng của mình là người có thẩm quyền tạm giữ
tang vật, phương tiện vi phạm hành chính để xem xét ra
quyết định tạm giữ; đối với trường hợp tang vật là hàng
hóa dễ hư hỏng thì người tạm giữ phải báo cáo ngay thủ
trưởng trực tiếp để xử lý, nếu để hư hỏng hoặc thất thoát
phải bồi thường theo quy định của pháp luật. trong trường
hợp không ra quyết định tạm giữ thì phải trả lại ngay tang
vật, phương tiện đã bị tạm giữ.
Việc tạm giữ tang vật, phương tiện phải được chấm dứt
ngay sau khi xác minh được tình tiết làm căn cứ quyết định
xử phạt, hành vi vi phạm không còn gây nguy hiểm cho xã
hội hoặc quyết định xử phạt được thi hành.
Trường hợp được nộp tiền phạt nhiều lần theo quy định
tại Điều 79 của Luật xử lý vi phạm hành chính, sau khi nộp
tiền phạt lần đầu thì người vi phạm được nhận lại tang vật,
phương tiện bị tạm giữ.
Người ra quyết định tạm giữ tang vật, phương tiện vi
phạm hành chính có trách nhiệm bảo quản tang vật,
phương tiện đó. Trong trường hợp tang vật, phương tiện bị
mất, bán, đánh tráo hoặc hư hỏng, mất linh kiện, thay thế
thì người ra quyết định tạm giữ tang vật, phương tiện phải
chịu trách nhiệm bồi thường và bị xử lý theo quy định của
pháp luật.
Trong trường hợp tang vật, phương tiện bị tạm giữ
phải được niêm phong thì phải tiến hành ngay trước mặt
người vi phạm; nếu người vi phạm vắng mặt thì phải tiến
385
hành niêm phong trước mặt đại diện gia đình, đại diện tổ
chức, đại diện chính quyền và người chứng kiến.
Việc tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
phải có quyết định bằng văn bản kèm theo biên bản tạm
giữ và phải giao cho người vi phạm, đại diện tổ chức vi
phạm 01 bản.
Thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính là 07 ngày, kể từ ngày tạm giữ. Thời hạn tạm giữ có
thể được kéo dài đối với những vụ việc có nhiều tình tiết
phức tạp, cần tiến hành xác minh nhưng tối đa không quá
30 ngày, kể từ ngày tạm giữ tang vật.
Đối với vụ việc thuộc trường hợp quy định tại đoạn 2
khoản 1 Điều 66 của Luật xử lý vi phạm hành chính mà
cần có thêm thời gian để xác minh thì người có thẩm quyền
đang giải quyết vụ việc phải báo cáo thủ trưởng trực tiếp
của mình bằng văn bản để xin gia hạn việc tạm giữ; việc
gia hạn phải bằng văn bản, thời hạn gia hạn không được
quá 30 ngày.
Thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính được tính từ thời điểm tang vật, phương tiện bị tạm
giữ thực tế.
Thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính không vượt quá thời hạn ra quyết định xử phạt vi
phạm hành chính quy định tại Điều 66 của Luật xử lý vi
phạm hành chính (7 ngày hoặc 30 ngày và gia hạn) trừ
trường hợp để bảo đảm thi hành quyết định xử phạt khi
người vi phạm không có đủ các giấy tờ (giấy phép lái xe
hoặc giấy phép lưu hành phương tiện hoặc giấy tờ cần thiết
386
khác có liên quan đến tang vật, phương tiện trừ trường hợp
nếu tổ chức, cá nhân vi phạm có địa chỉ rõ ràng, có điều
kiện bến bãi, bảo quản phương tiện hoặc khả năng tài chính
đặt tiền bảo lãnh thì có thể được giữ phương tiện vi phạm
dưới sự quản lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền) cho
đến khi cá nhân, tổ chức vi phạm chấp hành xong quyết
định xử phạt.
Mọi trường hợp tạm giữ tang vật, phương tiện phải
được lập thành biên bản. Trong biên bản phải ghi rõ tên, số
lượng, chủng loại, tình trạng của tang vật, phương tiện bị
tạm giữ và phải có chữ ký của người ra quyết định tạm giữ,
người vi phạm; trường hợp không xác định được người vi
phạm, người vi phạm vắng mặt hoặc không ký thì phải có
chữ ký của 02 người làm chứng. Biên bản phải được lập
thành 02 bản, người có thẩm quyền tạm giữ giữ 01 bản,
người vi phạm giữ 01 bản.
Thủ tục khám người (Điều 127 Luật Xử lý vi phạm
hành chính)
Việc khám người phải có quyết định bằng văn bản của
người có thẩm quyền, trừ trường hợp cấp bách.
Trước khi tiến hành khám người, người khám phải
thông báo cho người bị khám biết quyết định khám, phải
yêu cầu người bị khám tự giác đưa ra các công cụ, phương
tiện, tài liệu vi phạm hành chính. Nếu họ không tự giác
chấp hành thì tiến hành khám.
Khi khám người phải tôn trọng danh dự nhân phẩm của
người bị khám, nam khám nam, nữ khám nữ và phải có
người cùng giới chứng kiến. Trong trường hợp cần thiết
385
việc khám phải thực hiện ở nơi kín đáo.
Mọi trường hợp khám người theo thủ tục hành chính
đều phải lập biên bản.
Quyết định khám người và biên bản khám người phải
được giao cho người bị khám 01 bản.
Qúa trình khám nếu phát hiện tang vật, tài liệu, phương
tiện vi phạm hành chính cất giấu trong người bị khám thì
người khám phải thu giữ, phải lập biên bản thu, giữ tang
vật đó, phải mô tả chi tiết tình trạng, số lượng tang vật bị
thu giữ. Biên bản thu giữ tang vật phải có chữ ký của người
khám, người bị khám, người chứng kiến và giao cho người
bị khám 01 bản.
Thủ tục khám phương tiện vận tải, đồ vật (Điều 128
Luật Xử lý vi phạm hành chính)
Việc khám phương tiện vận tải, đồ vật phải có quyết
định bằng văn bản, trừ trường hợp có căn cứ để cho rằng
nếu không tiến hành khám ngay thì tang vật vi phạm hành
chính sẽ bị tẩu tán, tiêu hủy. Trong trường hợp này công
chức hải quan - người đang thi hành công vụ được khám
phương tiện vận tải, đồ vật theo thủ tục hành chính và phải
báo cáo ngay cho thủ trưởng trực tiếp của mình và phải
chịu trách nhiệm về việc khám.
Khi tiến hành khám phương tiện vận tải, đồ vật phải có
mặt chủ phương tiện vận tải, đồ vật hoặc người điều khiển
phương tiện vận tải và 01 người chứng kiến; trong trường
hợp chủ phương tiện, đồ vật hoặc người điều khiển phương
tiện vắng mặt thì phải có 02 người chứng kiến.
386
 Mọi trường hợp khám phương tiện vận tải, đồ vật đều
phải lập biên bản. Quyết định khám và biên bản phải giao
cho chủ phương tiện vận tải, đồ vật hoặc người điều khiển
phương tiện vận tải 01 bản.
Khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính (Điều 129 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
Khi khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính phải có mặt người chủ nơi bị khám hoặc người
thành niên trong gia đình họ và người chứng kiến. Trong
trường hợp người chủ nơi bị khám, người thành niên trong
gia đình họ vắng mặt mà việc khám không thể trì hoãn thì
phải có đại diện chính quyền và 02 người chứng kiến.
Không được khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi
phạm hành chính vào ban đêm, trừ trường hợp khẩn cấp
hoặc việc khám đang được thực hiện mà chưa kết thúc
nhưng phải ghi rõ lý do vào biên bản.
Mọi trường hợp khám nơi cất giấu tang vật, phương
tiện vi phạm hành chính phải có quyết định bằng văn bản
và phải lập biên bản. Quyết định và biên bản khám nơi cất
giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính phải được
giao cho người chủ nơi bị khám 01 bản.
CHUYÊN ĐỀ 7
NHỮNG ĐIỂM MỚI CƠ BẢN VỀ
CÁC BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH
385
1. Các biện pháp xử lý hành chính trong Luật Xử lý vi
phạm hành chính
Với ý nghĩa là một bộ phận cấu thành của pháp luật về
xử lý vi phạm hành chính, do tính chất khác biệt của việc
áp dụng các biện pháp xử lý hành chính với việc xử phạt vi
phạm hành chính, quy định về các biện pháp xử lý hành
chính được thể hiện thành một phần riêng - Phần thứ ba,
tương ứng với Phần thứ hai của Luật quy định về xử phạt
vi phạm hành chính. Phần này gồm năm chương, trong đó
Chương I quy định chung về các biện pháp xử lý hành
chính; Chương II quy định về thủ tục lập hồ sơ đề nghị;
Chương III quy định về thẩm quyền, thủ tục xem xét, quyết
định; Chương IV quy định về thi hành quyết định và
Chương V quy định về các vấn đề khác có liên quan.
Trên cơ sở kế thừa quy định của Pháp lệnh Xử lý vi
phạm hành chính về các biện pháp xử lý hành chính khác
(biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; biện pháp đưa
vào trường giáo dưỡng; biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục;
biện pháp đưa vào cơ sở chữa bệnh), Luật quy định 04 biện
pháp xử lý hành chính là biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn; biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng;
biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và biện pháp
đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
2. Tên gọi các biện pháp xử lý hành chính
Tại Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính, các biện pháp
giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường giáo
dưỡng; đưa vào cơ sở giáo dục; đưa vào cơ sở chữa bệnh
được gọi chung là các biện pháp xử lý hành chính khác.
386
Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định “các biện pháp xử
lý hành chính” và giải thích là những biện pháp được áp
dụng đối với cá nhân vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự,
an toàn xã hội mà không phải là tội phạm, bao gồm biện
pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường
giáo dưỡng; đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và đưa vào
cơ sở cai nghiện bắt buộc (khoản 3 Điều 2 Luật). Tên gọi
của các biện pháp cũng được sửa đổi để phù hợp hơn với
tính chất của các biện pháp này, cụ thể tên gọi của biện
pháp “đưa vào cơ sở giáo dục” được quy định là “đưa vào
cơ sở giáo dục bắt buộc”; biện pháp “đưa vào cơ sở chữa
bệnh” được quy định là “đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc” do biện pháp này chỉ áp dụng đối với người nghiện
ma túy.
3. Thẩm quyền quyết định các biện pháp xử lý hành
chính
Các biện pháp xử lý hành chính có tính cưỡng chế cao,
hạn chế quyền tự do của công dân trong thời gian tương
đối dài (tối đa là 02 năm), song Pháp lệnh Xử lý vi phạm
hành chính quy định thẩm quyền quyết định là người đứng
đầu cơ quan hành chính ở địa phương (Chủ tịch Ủy ban
nhân dân các cấp). Việc trao thẩm quyền cho Chủ tịch
UBND các cấp - người đứng đầu cơ quan hành chính nhà
nước ở địa phương thực hiện nhiệm vụ “xét xử” của cơ
quan tư pháp để phán quyết ra quyết định tước quyền bất
khả xâm phạm về thân thể, quyền được bảo vệ về danh dự,
nhân phẩm, quyền tự do đi lại, tự do cư trú của công dân...
là chưa phù hợp với Điều 72 Hiến pháp năm 1992 7. Quy
7
Điều 72 Hiến pháp năm 1992 quy định “Không ai bị coi là có tội và
phải chịu hình phạt khi chưa có bản án kết tội của Toà án đã có hiệu lực pháp
385
định về thẩm quyền quyết định áp dụng các biện pháp xử
lý hành chính của Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính
cũng chưa bảo đảm tương thích với nội dung quy định tại
khoản 1 Điều 14 Công ước về các quyền dân sự và chính
trị8
Tham gia vào các Công ước quốc tế về quyền con
người là một chủ trương nhất quán của Việt Nam, thể hiện
cam kết cũng như quyết tâm của Việt Nam trong việc bảo
đảm và thực hiện các tiêu chuẩn pháp lý quốc tế về quyền
con người. Từ những kết quả tích cực đạt được của việc
tham gia và thực hiện các cam kết quốc tế về quyền con
người trong những năm qua, Việt Nam đã và đang khẳng
định với cộng đồng quốc tế những nỗ lực không ngừng của
Việt Nam trong việc thực hiện nghĩa vụ của các công ước
quốc tế mà Việt Nam đã tham gia, đồng thời nhận thấy rõ
quá trình đổi mới toàn diện ở Việt Nam, bao gồm cả việc
hoàn thiện hệ thống pháp luật, hoàn thiện cơ chế đảm bảo
quyền con người.
Trong những năm gần đây, Đảng và Nhà nước ta có
chủ trương về xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật,
đặc biệt nhấn mạnh đến việc xây dựng và hoàn thiện pháp
luật về bảo đảm quyền con người, quyền tự do, dân chủ của
công dân; yêu cầu thực hiện các công ước quốc tế mà Việt
luật”.
8
Nội dung khoản 1 Điều 14 của Công ước nêu rõ: “tất cả mọi người đều
bình đẳng trước Toà án và cơ quan tài phán. Bất kỳ người nào đều có quyền
đòi hỏi việc xét xử công bằng và công khai do một Toà án có thẩm quyền,
độc lập, không thiên vị và được lập ra trên cơ sở pháp luật để quyết định về
lời buộc tội trong vụ án hình sự hoặc xác định quyền và nghĩa vụ của người
đó trong tố tụng dân sự”.
386
Nam là thành viên.... Tại phiên họp ngày 08/5/2009 của
Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc để kiểm điểm định
kỳ việc thực hiện quyền con người tại Việt Nam, Chính
phủ Việt Nam đưa ra Báo cáo quốc gia về thực hiện nhân
quyền, khẳng định các ưu tiên quốc gia và cam kết về bảo
đảm quyền con người, tiếp tục thực hiện Chiến lược xây
dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm
2010 và định hướng đến năm 2020 và Chiến lược cải cách
tư pháp đến năm 2020, trong đó nhấn mạnh giải pháp xây
dựng cơ chế pháp lý để thực hiện quyền yêu cầu xem xét,
xử lý bằng thủ tục tư pháp đối với mọi vi phạm nghiêm
trọng được phát hiện trong quá trình quản lý, tổ chức thi
hành pháp luật và xây dựng hệ thống tư pháp trong sạch,
vững mạnh, bảo vệ công lý, tôn trọng và bảo vệ quyền con
người, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tham gia tố
tụng, bảo đảm sự bình đẳng của công dân và cơ quan công
quyền trước Tòa án; hoàn thiện các thủ tục tố tụng tư pháp,
bảo đảm tính đồng bộ, dân chủ, công khai, minh bạch, tôn
trọng và bảo vệ quyền con người.
Vì lý do này, Luật quy định thẩm quyền xem xét, quyết
định áp dụng biện pháp xử lý hành chính hạn chế trực tiếp
quyền tự do của công dân (biện pháp đưa vào trường giáo
dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và đưa vào cơ sở
cai nghiện bắt buộc) là Tòa án nhân dân. Đây là nội dung
thay đổi rất lớn so với Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành
chính, thể hiện xu hướng tiến bộ, dân chủ, thực hiện đúng
tinh thần “các cơ quan tư pháp phải thật sự là chỗ dựa của
nhân dân trong việc bảo vệ công lý, quyền con người” đã
được khẳng định trong Nghị quyết số 49-NQ/TW về Chiến
385
lược cải cách tư pháp. Việc giao Toà án quyết định áp dụng
các biện pháp xử lý hành chính sẽ bảo đảm hơn tính công
khai, minh bạch và bảo đảm dân chủ, công bằng, bảo đảm
quyền được bào chữa của người bị áp dụng những biện
pháp này theo trình tự tố tụng tư pháp chặt chẽ, có sự kiểm
sát của Viện Kiểm sát. Riêng thẩm quyền quyết định áp
dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn vẫn được
giao cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã.
4. Đối tượng áp dụng các biện pháp xử lý hành chính
4.1. Đối tượng áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn
Về cơ bản, Điều 90 của Luật về đối tượng áp dụng
biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn được quy định
trên cơ sở của Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính, trong
đó, mức độ vi phạm “nhiều lần” tại Pháp lệnh Xử lý vi
phạm hành chính đã được quy định cụ thể tại Luật là “02
lần trở lên trong 06 tháng”.
Đối với người chưa thành niên, biện pháp giáo dục tại
xã, phường, thị trấn chỉ áp dụng đối với các hành vi vi
phạm do cố ý. Để bảo đảm quyền trẻ em, hạn chế tối đa
việc tước quyền tự do và tách trẻ em ra khỏi môi trường gia
đình, xã hội, Luật bỏ quy định của Pháp lệnh Xử lý vi
phạm hành chính áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo
dưỡng đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực
hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm rất nghiêm
trọng do cố ý quy định tại Bộ luật Hình sự và quy định đây
là đối tượng áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị
trấn (khoản 1 Điều 90).
386
 Về độ tuổi, trên tinh thần hạn chế áp dụng chế tài đối
với người chưa thành niên từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi,
độ tuổi tối thiểu của đối tượng áp dụng biện pháp giáo dục
tại xã, phường, thị trấn là người thực hiện hành vi có dấu
hiệu của một tội phạm nghiêm trọng do cố ý quy định tại
Bộ luật Hình sự (khoản 2 Điều 90), người nhiều lần có
hành vi trộm cắp, lừa đảo, đánh bạc, gây rối trật tự công
cộng mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự
(khoản 3 Điều 90) được nâng từ đủ 12 tuổi (quy định tại
Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính) lên từ đủ 14 tuổi.
Một điểm thay đổi lớn trong đối tượng áp dụng biện
pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn là trường hợp người
chưa thành niên không có nơi cư trú ổn định, nếu theo Điều
24 Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính sẽ thuộc đối tượng
bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, tuy
nhiên, theo Luật Xử lý vi phạm hành chính, đối tượng đó
sẽ được giao cho cơ sở bảo trợ xã hội hoặc cơ sở trợ giúp
trẻ em để quản lý, giáo dục trong thời gian chấp hành biện
pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn (khoản 6 Điều 90)
thay vì đưa vào trường giáo dưỡng. Để triển khai quy định
này của Luật, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ chủ
trì, cùng với Bộ Tư pháp, Bộ Công an và các Bộ, ngành,
địa phương xây dựng Đề án quản lý người chưa thành niên
trong thời gian giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
4.2. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo
dưỡng (Điều 92 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
Đây là biện pháp cách ly người chưa thành niên ra khỏi
môi trường gia đình, xã hội, do đó, Điều 92 của Luật hạn
385
chế tối đa việc áp dụng biện pháp này. Đối với người từ đủ
12 đến dưới 14 tuổi, Luật không áp dụng biện pháp xử lý
hành chính đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi
thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm đặc biệt
nghiêm trọng và tội phạm rất nghiêm trọng quy định tại Bộ
luật Hình sự do vô ý như Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành
chính9, chỉ áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng
đối với người thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội
phạm đặc biệt nghiêm trọng do cố ý quy định tại Bộ luật
hình sự10.
Luật Xử lý vi phạm hành chính cũng đã quy định cụ
thể mức độ vi phạm “nhiều lần” là “02 lần trở lên trong 06
tháng”.
Một điểm thay đổi quan trọng là đối tượng bị áp dụng
biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng không bao gồm
người chưa thành niên chưa bị áp dụng biện pháp giáo dục
tại xã, phường, thị trấn nhưng không có nơi cư trú nhất
định. Quy định này của Pháp lệnh là một quy định nghiêm
khắc, có sự phân biệt đối xử giữa trẻ em có nơi cư trú và
trẻ em không có nơi cư trú ổn định. Trong khi đó, chính
sách của Đảng và Nhà nước ta luôn thể hiện sự quan tâm
đặc biệt đến những trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, bao gồm
Đối với người từ đủ 12 đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu
9
của tội phạm rất nghiêm trọng, Luật quy định áp dụng biện pháp giáo dục tại
xã, phường, thị trấn.
10
Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính năm 2002 quy định áp dụng đối
với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của
một tội phạm rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng quy định tại Bộ
luật Hình sự, không phân biệt lỗi cố ý hay vô ý (điểm a khoản 1 Điều 24
Pháp lệnh)
386
trẻ em vi phạm pháp luật, trẻ em lang thang, cơ nhỡ. Quy
định này là một điểm tiến bộ lớn, thể hiện chính sách nhân
đạo đối với trẻ em, bảo đảm thực hiện nguyên tắc “không
phân biệt đối xử” trong Công ước Quyền trẻ em mà Việt
Nam là thành viên.
Cũng trên tinh thần nhân đạo, ngoài quy định không áp
dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng đối với người
không có năng lực trách nhiệm hành chính, Luật quy định
không áp dụng biện pháp này đối với người đang mang
thai có chứng nhận của bệnh viện, phụ nữ hoặc người duy
nhất đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi được Ủy ban
nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú xác nhận.
4.3. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo
dục bắt buộc (Điều 94 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
Quy định về đối tượng bị áp dụng biện pháp đưa vào
cơ sở giáo dục về cơ bản được giữ nguyên như Pháp lệnh
Xử lý vi phạm hành chínhvi phạm hành chính, bao gồm
người thực hiện hành vi xâm phạm tài sản của tổ chức
trong nước hoặc nước ngoài; tài sản, sức khoẻ, danh dự,
nhân phẩm của công dân, của người nước ngoài; vi phạm
trật tự, an toàn xã hội 02 lần trở lên trong 06 tháng nhưng
chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, đã bị áp dụng
biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn hoặc chưa bị áp
dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú ổn định.
Cũng tương tự như các biện pháp trên, mức độ “vi phạm
nhiều lần” được lượng hóa là 02 lần trở lên trong 6 tháng.
4.4. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc (Điều 96 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
385
Điều 96 Luật quy định đối tượng áp dụng biện pháp
đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là người nghiện ma túy
từ đủ 18 tuổi trở lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại
xã, phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp
dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú ổn định.
Điểm thay đổi lớn của Luật so với Pháp lệnh là biện pháp
đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc chỉ áp dụng đối với
người nghiện ma túy và không áp dụng đối với người bán
dâm.
Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính quy định đối
tượng bị áp dụng biện pháp này bao gồm người nghiện ma
túy từ đủ 18 tuổi trở lên và người bán dâm có tính chất
thường xuyên từ đủ 16 tuổi trở lên đã bị áp dụng biện pháp
giáo dục tại xã, phường, thị trấn hoặc chưa bị áp dụng biện
pháp này nhưng không có nơi cư trú nhất định 11. Quy định
đối tượng bị áp dụng là người bán dâm vi phạm có tính
chất thường xuyên cho thấy việc áp dụng biện pháp này
thực chất là xử lý về nhân thân chứ không phải là bắt buộc
chữa bệnh đối với người mại dâm có bệnh xã hội, bệnh lây
truyền qua đường tình dục, nói cách khác là đưa họ vào cơ
sở chữa bệnh vì hành vi vi phạm của họ chứ không phải là
để chữa bệnh (khác với người nghiện ma túy là đưa họ vào
cơ sở chữa bệnh để cai nghiện ma túy). Mục đích của việc
áp dụng biện pháp này đối với người bán dâm là cách ly họ
khỏi cộng đồng, buộc họ phải lao động, học văn hóa, chữa
bệnh, học nghề, song về bản chất vẫn là tước quyền tự do
của công dân. Quy định người bán dâm bị tước quyền tự do
11
Điều 26 Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính năm 2002.
386
vì hành vi bán dâm của họ được đánh giá là quá nghiêm
khắc, hành vi vi phạm của họ không nghiêm trọng, không
gây nguy hiểm cho xã hội đến mức phải bị tước tự do. Bên
cạnh đó, thực tế thời gian qua cho thấy, việc áp dụng biện
pháp này gây tốn kém cho ngân sách Nhà nước mà hiệu
quả mang lại không cao. Mặt khác, những người bán dâm
tuy có vi phạm pháp luật, nhưng xét về yếu tố xã hội thì đa
số lại là nạn nhân. Vì vậy, việc bỏ quy định đưa người bán
dâm vào cơ sở chữa bệnh là sự đổi mới trong thái độ xử sự
của nhà nước đối với người bán dâm, phù hợp với tính chất
của hiện tượng xã hội này. Để hạn chế tình trạng bán dâm,
Nhà nước sẽ tiến hành nhiều giải pháp khác nhau như giải
pháp kinh tế, xã hội, lồng ghép trong các chương trình
quốc gia về dạy nghề, vay vốn, tạo công ăn việc làm, tạo
điều kiện, giúp đỡ để các đối tượng này có việc làm, có thu
nhập ổn định, hoà nhập cộng đồng; tăng cường thực hiện
mạnh mẽ các chương trình phòng, chống HIV/AIDS và
chống các bệnh lây lan qua đường tình dục...
Vì những lý do này, đối tượng bị áp dụng biện pháp
đưa vào cơ sở chữa bệnh không còn người bán dâm. Cũng
do sự thay đổi này, tên biện pháp được đổi thành “đưa vào
cơ sở cai nghiện bắt buộc” cho phù hợp với tính chất và đối
tượng bị áp dụng chỉ có người nghiện ma túy.
Trong quá trình xây dựng Luật, một trong những vấn
đề còn nhiều ý kiến khác nhau liên quan đến biện pháp đưa
vào cơ sở chữa bệnh là việc có quy định biện pháp đưa vào
cơ sở chữa bệnh (cơ sở cai nghiện bắt buộc) đối với người
nghiện ma túy tại Luật này hay chuyển biện pháp này sang
385
áp dụng thống nhất theo Luật phòng, chống ma túy.
Một số ý kiến cho rằng không nên quy định biện pháp
đưa vào cơ sở chữa bệnh đối với người nghiện ma túy để
bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật và bảo đảm
sự tương thích với các công ước về kiểm soát ma túy mà
Việt Nam là thành viên, đồng thời cũng để bảo đảm sự
thống nhất với việc Chính phủ đã thừa nhận rằng nghiện
ma túy là một tình trạng bệnh lý và do đó không nên áp
dụng chế tài đối với người nghiện ma túy khi sửa đổi Bộ
luật Hình sự năm 2009. Bên cạnh các ý kiến cho rằng nên
chuyển biện pháp đưa vào cơ sở chữa bệnh đối với người
nghiện ma túy sang áp dụng thống nhất theo Luật Phòng,
chống ma túy để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống
pháp luật, thay đổi quan điểm nhìn nhận tình trạng nghiện
ma túy là bệnh lý nhiều hơn là hành vi vi phạm pháp luật,
nhiều ý kiến cho rằng hiện nay việc áp dụng biện pháp xử
lý hành chính mang tính cưỡng chế, răn đe cao như vậy
nhưng số lượng người nghiện ma tuý vẫn rất lớn; cuộc đấu
tranh chống tệ nạn ma tuý diễn ra quyết liệt như vậy nhưng
vẫn diễn biến gay go, phức tạp. Trên cơ sở cân nhắc tình
hình thực tiễn về trật tự an toàn xã hội, yêu cầu của công
tác phòng, chống tệ nạn ma túy, Luật vẫn quy định đưa
người nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
5. Quy định về thủ tục lập hồ sơ, xem xét, quyết định áp
dụng
5.1. Bảo đảm sự tham gia của người bị đề nghị áp
dụng các biện pháp xử lý hành chính
Một nội dung quan trọng mang tính cải cách lớn của
386
Luật là cơ quan lập hồ sơ phải thông báo cho người bị áp
dụng, cha mẹ hoặc người đại diện của họ về việc lập hồ sơ
để những người này đọc hồ sơ và ghi chép các nội dung
cần thiết (khoản 4 Điều 97, khoản 3 Điều 99, khoản 3 Điều
101 và khoản 3 Điều 103). Quy định này bảo đảm cho
người bị đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính
biết được việc các cơ quan hành chính lập hồ sơ đề nghị áp
dụng các biện pháp xử lý hành chính. Trên cơ sở xem xét
các tài liệu trong hồ sơ, người bị đề nghị áp dụng các biện
pháp xử lý hành chính có thể chuẩn bị ý kiến để tự bảo vệ
quyền, lợi ích của mình trong cuộc họp tư vấn trong trường
hợp bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn
và trước Tòa án trong trường hợp bị áp dụng biện pháp đưa
vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và
đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Như đã đề cập ở trên, thẩm quyền quyết định áp dụng
các biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở
giáo dục bắt buộc và đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
được giao cho Tòa án nhân dân, người bị đề nghị áp dụng
các biện pháp này và người đại diện của họ được bảo đảm
quyền tham gia và bảo vệ quyền lợi của mình. Đối với
người bị đề nghị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn, Luật quy định người bị đề nghị áp dụng,
cha mẹ hoặc người giám hộ (trong trường hợp đối tượng là
người chưa thành niên), người đại diện hợp pháp của họ
phải được mời tham gia cuộc họp tư vấn và phát biểu ý
kiến của mình về việc áp dụng biện pháp. Quy định này
nhằm khắc phục những hạn chế của Pháp lệnh Xử lývi
phạm hành chính, đó là việc ban hành quyết định được
385
thực hiện đơn phương, “khép kín” trong nội bộ cơ quan
hành chính; người bị áp dụng không có quyền tham gia và
phát biểu ý kiến, không có luật sư tham gia để bảo vệ
quyền lợi cho họ. Bằng việc ghi nhận quyền được mời
tham gia cuộc họp tư vấn, Luật Xử lý vi phạm hành chính
tạo cơ chế để người bị đề nghị áp dụng có cơ hội bảo vệ
quyền và lợi ích của bản thân mình.
5.2. Quy định cụ thể về trình tự, thủ tục lập hồ sơ đề
nghị và thủ tục xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý
hành chính
Đối với biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn, về
cơ bản, trình tự, thủ tục lập hồ sơ, quyết định áp dụng được
kế thừa từ Pháp lệnh Xử lývi phạm hành chính, có bổ sung
các quy định để bảo đảm quy trình thực hiện minh bạch,
dân chủ hơn. Cụ thể như quy định rõ về việc lập hồ sơ; bổ
sung trách nhiệm của công chức tư pháp - hộ tịch trong
việc kiểm tra hồ sơ và tổ chức cuộc họp tư vấn; quy định
về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, người được phân
công giúp đỡ đối tượng; quy định về khoản kinh phí hỗ trợ
cho việc quản lý, giúp đỡ, giáo dục đối tượng...
Về thủ tục lập hồ sơ đề nghị xem xét quyết định áp
dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở
giáo dục bắt buộc và đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, do
các biện pháp này sẽ được Tòa án xem xét, quyết định theo
trình tự, thủ tục tư pháp, Luật quy định hồ sơ sau khi được
lập sẽ được gửi đến Trưởng phòng tư pháp cấp huyện để
kiểm tra tính pháp lý trước khi Trưởng công an cấp huyện
hoặc Trưởng phòng Lao động - Thương binh và Xã hội cấp
386
huyện chuyển đến Tòa án nhân dân. Trình tự, thủ tục xem
xét, quyết định việc áp dụng các biện pháp này tại Tòa án
nhân dân được giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy
định.
6. Quy định về thi hành, hoãn, miễn chấp hành, tạm
đình chỉ và miễn chấp hành phần còn lại của quyết
định, hết hạn chấp hành quyết định biện pháp đưa vào
trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và
đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
Về cơ bản, quy định về thi hành, hoãn, miễn chấp
hành, tạm đình chỉ và miễn chấp hành phần còn lại của
quyết định, hết hạn chấp hành quyết định được kế thừa trên
cơ sở quy định của Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính.
Thẩm quyền quyết định hoãn, miễn chấp hành, tạm đình
chỉ và miễn chấp hành phần còn lại của quyết định được
giao cho Tòa án nhân dân. Luật bổ sung quy định đối
tượng ốm nặng, mắc bệnh hiểm nghèo mà không xác định
được nơi cư trú thuộc trường hợp được tạm đình chỉ chấp
hành quyết định hoặc miễn chấp hành phần thời gian còn
lại quy định tại khoản 2 Điều 112 thì được đưa về cơ sở y
tế tại địa phương nơi trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt
buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc đóng trụ sở để điều trị
(khoản 4 Điều 112); quy định về quản lý người được hoãn
hoặc được tạm đình chỉ chấp hành quyết định đưa vào
trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai
nghiện bắt buộc nhằm giải quyết vướng mắc trong thực
tiễn là không có cơ quan, tổ chức nào quản lý người được
hoãn, miễn chấp hành những quyết định này (Điều 113);
385
quy định đối tượng không xác định được nơi cư trú là
người chưa thành niên hoặc người ốm yếu không còn khả
năng lao động thì sau khi hết hạn chấp hành biện pháp đưa
vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai
nghiện bắt buộc được đưa về cơ sở bảo trợ xã hội tại địa
phương nơi trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ
sở cai nghiện bắt buộc đóng trụ sở (khoản 3 Điều 114). Để
triển khai quy định này của Luật, Bộ Lao động - Thương
binh và Xã hội sẽ chủ trì, cùng với Bộ Tư pháp, Bộ Công
an và các Bộ, ngành, địa phương xây dựng Đề án tiếp
nhận, nuôi dưỡng đối tượng sau khi hết hạn chấp hành biện
pháp xử lý hành chính tại các cơ sở bảo trợ xã hội.
7. Các quy định khác liên quan đến việc áp dụng các
biện pháp xử lý hành chính
Các quy định khác liên quan đến việc áp dụng các biện
pháp xử lý hành chính tại Chương V Phần thứ ba của Luật
về cơ bản được kế thừa từ Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành
chính, trừ quy định về tính thời hạn đã chấp hành biện pháp
đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt
buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trong trường hợp
đối tượng bị Toà án xử phạt tù. Luật Xử lý vi phạm hành
chính quy định theo hướng có lợi hơn, cụ thể là 1,5 ngày
chấp hành biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào
cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
được tính bằng 01 ngày chấp hành hình phạt tù, trong khi
Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính quy định là 02 ngày.
DANH MỤC CÁC NGHỊ ĐỊNH QUY ĐỊNH
CHI TIẾT THI HÀNH LUẬT XỬ LÝ
386
 VI PHẠM HÀNH CHÍNH Số, ký hiệu Ngày ban
TT Trích yếu
(Từ năm 2013 đến hết ngày 31/8/2017) văn bản hành
67/2017/NĐ-CP
thay thế)
Số, ký hiệu Ngày ban
TT Trích yếu 8. 98/2013/NĐ-CP 28/8/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành
văn bản hành
chính trong lĩnh vực kinh doanh
1. 64/2013/NĐ-CP 27/6/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành bảo hiểm, kinh doanh xổ số
(Sửa đổi, bổ sung chính trong hoạt động khoa học và
9. 99/2013/NĐ-CP 29/8/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
bởi Nghị định công nghệ, chuyển giao công
chính trong lĩnh vực sở hữu công
93/2014/NĐ-CP) nghệ.
nghiệp.
2. 79/2013/NĐ-CP 19/7/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành
10. 103/2013/NĐ-CP 12/9/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành
(Hết hiệu lực do chính trong lĩnh vực thống kê
(Sửa đổi, bổ sung chính trong hoạt động thủy sản.
Nghị định
bởi Nghị định
95/2016/NĐ-CP
41/2017/NĐ-CP)
thay thế)
11. 105/2013/NĐ-CP 16/9/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
3. 80/2013/NĐ-CP 19/7/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực kế toán, kiểm
chính trong lĩnh vực tiêu chuẩn,
toán độc lập.
đo lường và chất lượng sản phẩm,
12. 107/2013/NĐ-CP 20/9/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành
hàng hóa.
(Bổ sung bởi chính trong lĩnh vực năng lượng
4. 81/2013/NĐ-CP 19/7/2013 Quy định chi tiết một số điều và
Nghị định nguyên tử
(Sửa đổi, bổ sung biện pháp thi hành Luật Xử lý vi
65/2015/NĐ-CP)
bởi Nghị định phạm hành chính.
13. 108/2013/NĐ-CP 23/9/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
97/2017/NĐ-CP)
(Sửa đổi, bổ sung chính trong lĩnh chứng khoán và
5. 93/2013/NĐ-CP 20/8/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
bởi Nghị định thị trường chứng khoán.
(Hết hiệu lực do chính trong lĩnh vực hàng hải,
145/2016/NĐ-CP)
Nghị định đường thủy nội địa.
14. 109/2013/NĐ-CP 24/9/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
132/2015/NĐ-CP
(Sửa đổi, bổ sung chính trong lĩnh vực quản lý giá,
bãi bỏ)
bởi Nghị định phí, lệ phí, hóa đơn.
6. 95/2013/NĐ-CP 22/8/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
65/2015/NĐ-CP
(Sửa đổi, bổ sung chính trong lĩnh vực lao động, bảo
và Nghị định
bởi Nghị định hiểm xã hội, đưa người lao động
49/2016/NĐ-CP)
88/2015/NĐ-CP) Việt Nam đi làm việc ở nước
15. 110/2013/NĐ-CP 24/9/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
ngoài theo hợp đồng.
(Sửa đổi, bổ sung chính trong lĩnh vực bổ trợ tư
7 . 97/2013/NĐ-CP 27/8/2013 Quy định về xử phạt vi phạm
bởi Nghị định pháp, hành chính tư pháp, hôn
(Hết hiệu lực do trong lĩnh vực dầu khí, kinh doanh
67/2015/NĐ-CP) nhân gia đình, thi hành án dân sự,
Nghị định xăng dầu và khí dầu mỏ hóa lỏng
phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã.

385 386
 Số, ký hiệu Ngày ban Số, ký hiệu Ngày ban
TT Trích yếu TT Trích yếu
văn bản hành văn bản hành
16. 111/2013/NĐ-CP 30/9/2013 Quy định về việc áp dụng biện thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu
(Sửa đổi, bổ sung pháp giáo dục tại xã, phường, thị xây dựng; quản lý công trình hạ
bởi Nghị định trấn. tầng kỹ thuật; quản lý phát triển
56/2016/NĐ-CP) nhà ở và công sở.
17. 112/2013/NĐ-CP 02/10/2013 Quy định hình thức xử phạt trục 23. 127/2013/NĐ-CP 15/10/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
(Sửa đổi, bổ sung xuất, biện pháp tạm giữ người, áp (Sửa đổi, bổ sung chính và cưỡng chế thi hành quyết
bởi Nghị định giải người vi phạm theo thủ tục bởi Nghị định định hành chính trong lĩnh vực hải
17/2016/NĐ-CP) hành chính và quản lý người nước 45/2016/NĐ-CP) quan.
ngoài vi phạm pháp luật Việt Nam 24. 129/2013/NĐ-CP 16/10/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành
trong thời gian làm thủ tục trục chính về thuế và cưỡng chế thi
xuất. hành quyết định hành chính thuế.
18. 114/2013/NĐ-CP 03/10/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành 25. 131/2013/NĐ-CP 16/10/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
(Hết hiệu lực do chính trong lĩnh vực giống cây (Sửa đổi, bổ sung chính về quyền tác giả, quyền liên
Nghị định trồng, bảo vệ và kiểm dịch thực bởi Nghị định quan.
31/2016/NĐ-CP vật. 28/2017/NĐ-CP)
thay thế) 26. 134/2013/NĐ-CP 17/10/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành
19. 115/2013/NĐ-CP 03/10/2013 Quy định về quản lý, bảo quản chính trong lĩnh vực điện lực, an
tang vật, phương tiện vi phạm toàn đập thủy điện, sử dụng năng
hành chính bị tạm giữ, tịch thu lượng tiết kiệm và hiệu quả
theo thủ tục hành chính. 27. 138/2013/NĐ-CP 22/10/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
20. 119/2013/NĐ-CP 09/10/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành (Sửa đổi, bổ sung chính trong lĩnh vực giáo dục.
(Sửa đổi, bổ sung chính trong lĩnh vực thú y, giống bởi Nghị định
bởi Nghị định vật nuôi, thức ăn chăn nuôi 65/2015/NĐ-CP
41/2017/NĐ-CP; và Nghị định
Bãi bỏ một số 79/2015/NĐ-CP)
điều bởi Nghị 28. 139/2013/NĐ-CP 22/10/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành
định 90/2017/NĐ- chính về khai thác, bảo vệ công
CP) trình thủy lợi; đê điều; phòng,
21. 120/2013/NĐ-CP 09/10/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành chống lụt, bão.
chính trong lĩnh vực quốc phòng, 29. 142/2013/NĐ-CP 24/10/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành
cơ yếu. (Hết hiệu lực do chính trong lĩnh vực tài nguyên
22. 121/2013/NĐ-CP 10/10/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành Nghị định nước và khoáng sản.
chính trong hoạt động xây dựng; 33/2017/NĐ-CP
kinh doanh bất động sản; khai thay thế)

385 386
 Số, ký hiệu Ngày ban Số, ký hiệu Ngày ban
TT Trích yếu TT Trích yếu
văn bản hành văn bản hành
30. 144/2013/NĐ-CP 29/10/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành bởi Nghị định phân bón và vật liệu nổ công
chính về bảo trợ, cứu trợ xã hội và 115/2016/NĐ-CP) nghiệp.
bảo vệ, chăm sóc trẻ em. 39. 165/2013/NĐ-CP 12/11/2013 Quy định việc quản lý, sử dụng và
31. 147/2013/NĐ-CP 30/10/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành danh mục phương tiện, thiết bị kỹ
(Sửa đổi, bổ sung chính trong lĩnh vực hàng không thuật nghiệp vụ được sử dụng để
bởi Nghị định dân dụng phát hiện vi phạm hành chính về
65/2015/NĐ-CP) trật tự, an toàn giao thông và bảo
32. 148/2013/NĐ-CP 30/10/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành vệ môi trường.
(Hết hiệu lực do chính trong lĩnh vực dạy nghề. 40. 166/2013/NĐ-CP 12/11/2013 Quy định về cưỡng chế thi hành
Nghị định quyết định xử phạt vi phạm hành
79/2015/NĐ-CP chính.
thay thế) 41. 167/2013/NĐ-CP 12/11/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
33. 155/2013/NĐ-CP 11/11/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật
(Hết hiệu lực do chính trong lĩnh vực kế hoạch và tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ
Nghị định đầu tư. nạn xã hội; phòng và chữa cháy;
50/2016/NĐ-CP phòng, chống bạo lực gia đình.
thay thế) 42. 169/2013/NĐ-CP 12/11/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
34. 157/2013/NĐ-CP 11/11/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, bảo
(Sửa đổi, bổ sung chính về quản lý rừng, phát triển vệ biên giới quốc gia.
bởi Nghị định rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm 43. 171/2013/NĐ-CP 13/11/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
41/2017/NĐ-CP sản. (Hết hiệu lực do chính trong lĩnh vực giao thông
35. 158/2013/NĐ-CP 12/11/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành Nghị định đường bộ, đường sắt.
(Sửa đổi, bổ sung chính trong lĩnh vực văn hóa, thể 46/2016/NĐ-CP
bởi Nghị định thao, du lịch và quảng cáo. thay thế)
28/2017/NĐ-CP) 44. 173/2013/NĐ-CP 13/11/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành
36. 159/2013/NĐ-CP 12/11/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành (Sửa đổi, bổ sung chính trong lĩnh vực khí tượng
chính trong hoạt động báo chí, bởi Nghị định thủy văn, đo đạc bản đồ.
xuất bản. 65/2015/NĐ-CP
37. 162/2013/NĐ-CP 12/11/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành và Nghị định
(Sửa đổi, bổ sung chính trên các vùng biển, đảo và 84/2017/NĐ-CP)
bởi Nghị định thềm lục địa của nước Cộng hòa 45. 174/2013/NĐ-CP 13/11/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành
23/2017/NĐ-CP) xã hội chủ nghĩa Việt Nam. (Sửa đổi, bổ sung chính trong lĩnh vực bưu chính,
38. 163/2013/NĐ-CP 12/11/2013 Quy định về xử phạt vi phạm hành bởi Nghị định viễn thông, công nghệ thông tin và
(Sửa đổi, bổ sung chính trong lĩnh vực hóa chất, 49/2017/NĐ-CP) tần số vô tuyến điện.

385 386
 Số, ký hiệu Ngày ban Số, ký hiệu Ngày ban
TT Trích yếu TT Trích yếu
văn bản hành văn bản hành
46. 176/2013/NĐ-CP 14/11/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành ngày 27/6/2013 của Chính phủ
(Sửa đổi, bổ sung chính trong lĩnh vực y tế. quy định xử phạt vi phạm hành
bởi Nghị định chính trong hoạt động khoa học và
65/2015/NĐ-CP) công nghệ, chuyển giao công
47. 178/2013/NĐ-CP 14/11/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành nghệ.
chính về an toàn thực phẩm. 55. 96/2014/NĐ-CP 17/10/2014 Quy định xử phạt vi phạm hành
48. 179/2013/NĐ-CP 14/11/2013 Về xử phạt vi phạm hành chính chính trong lĩnh vực tiền tệ, ngân
(Hết hiệu lực do trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. hàng.
Nghị định số 56. 102/2014/NĐ-CP 10/11/2014 Về xử phạt vi phạm hành chính
155/2016/NĐ-CP trong lĩnh vực đất đai.
thay thế) 57. 107/2014/NĐ-CP 17/11/2014 Sửa đổi, bổ sung một số điều của
49. 185/2013/NĐ-CP 15/11/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành (Hết hiệu lực do Nghị định số 171/2013/NĐ-CP
(Sửa đổi, bổ sung chính trong hoạt động thương mại, Nghị định ngày 13/1 1 / 2013 của Chính phủ
bởi Nghị định sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng 46/2016/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành
124/2015/NĐ-CP) cấm và bảo vệ quyền lợi người thay thế) chính trong lĩnh vực giao thông
tiêu dùng. đường bộ và đường sắt.
50. 192/2013/NĐ-CP 21/11/2013 Quy định việc xử phạt vi phạm 58. 40/2015/NĐ-CP 27/4/2015 Sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị
(Sửa đổi, bổ sung hành chính trong lĩnh vực quản lý, (Hết hiệu lực do định số 157/2013/NĐ-CP ngày
bởi Nghị định sử dụng tài sản nhà nước; thực Nghị định 11/11/2013 của Chính phủ quy
58/2015/NĐ-CP) hành tiết kiệm, chống lãng phí; dự 41/2017/NĐ-CP định xử phạt vi phạm hành chính
trữ quốc gia; kho bạc nhà nước. thay thế) về quản lý rừng, phát triển rừng,
51. 221/2013/NĐ-CP 30/12/2013 Quy định quy định chế độ áp dụng bảo vệ rừng và quản lý lâm sản
(Sửa đổi, bổ sung biện pháp xử lý hành chính đưa 59. 58/2015/NĐ-CP 16/6/2015 Sửa đổi, bổ sung một số điều của
bởi Nghị định vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Nghị định số 192/2013/NĐ-CP
136/2016/NĐ-CP) ngày 21/11/2013 của Chính phủ
52. 02/2014/NĐ-CP 10/01/2014 Quy định chế độ áp dụng, thi hành quy định việc xử phạt vi phạm
biện pháp xử lý hành chính đưa hành chính trong lĩnh vực quản
vào trường giáo dưỡng và đưa vào lý, sử dụng tài sản nhà nước;
cơ sở giáo dục bắt buộc. thực hành tiết kiệm, chống lãng
53. 71/2014/NĐ-CP 21/7/2014 Quy định chi tiết Luật Cạnh tranh phí; dự trữ quốc gia; kho bạc
về xử lý vi phạm pháp luật trong nhà nước
lĩnh vực cạnh tranh. 60. 65/2015/NĐ-CP 07/8/2015 Sửa đổi, bổ sung một số điều của
54. 93/2014/NĐ-CP 17/10/2014 Sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định về xử phạt
Nghị định số 64/2013/NĐ-CP vi phạm hành chính trong các lĩnh

385 386
 Số, ký hiệu Ngày ban
TT Trích yếu
văn bản hành
vực quản lý nhà nước liên quan
đến hành vi đăng, phát, cung cấp,
đưa tin, công bố thông tin sai sự
thật.
61. 67/2015/NĐ-CP 14/8/2015 Sửa đổi, bổ sung một số điều của
Nghị định số 110/2013/NĐ-CP
ngày 24/9/2013 của Chính phủ
quy định xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực bổ trợ tư
pháp, hành chính tư pháp, hôn
nhân và gia đình, thi hành án dân
sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác
xã
62. 79/2015/NĐ-CP 14/9/2015 Quy định xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực giáo dục
nghề nghiệp
63. 88/2015/NĐ-CP 07/10/2015 Sửa đổi, bổ sung một số điều của
Nghị định số 95/2013/NĐ-CP
ngày 22/8/2013 của Chính phủ
quy định xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực lao động,
bảo hiểm xã hội, đưa người lao
động Việt Nam đi làm việc ở
nước ngoài theo hợp đồng
64. 124/2015/NĐ-CP 19/11/2015 Sửa đổi, bổ sung một số điều của
Nghị định số 185/2013/NĐ-CP về
xử phạt vi phạm hành chính trong
hoạt động thương mại
65. 132/2015/NĐ-CP 25/12/2015 Quy định xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực giao thông
đường thủy nội địa
66. 17/2016/NĐ-CP 17/3/2016 Sửa đổi, bổ sung Nghị định
112/2013/NĐ-CP Quy định hình
thức xử phạt trục xuất, biện pháp
385
Số, ký hiệu Ngày ban
TT Trích yếu
văn bản hành
tạm giữ người, áp giải người vi
phạm theo thủ tục hành chính và
quản lý người nước ngoài vi phạm
pháp luật Việt Nam ương thời
gian làm thủ tục trục xuất
67. 31/2016/NĐ-CP 06/5/2016 Quy định về xử phạt vi phạm hành
chính lĩnh vực giống cây trồng,
bảo vệ và kiểm dịch thực vật.
68. 45/2016/NĐ-CP 26/5/2016 Về việc sửa đổi, bổ sung một số
điều của Nghị định 127/2013/NĐ-
CP ngày 15/10/2013 của Chính
phủ quy định xử phạt vi phạm
hành chính và cưỡng chế thi hành
quyết định hành chính trong lĩnh
vực hải quan
69. 46/2016/NĐ-CP 26/5/2016 Quy định xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực giao thông
đường bộ và đường sắt.
70. 49/2016/NĐ-CP 27/5/2016 Sửa đổi, bổ sung Nghị định số
109/2013/NĐ-CP quy định xử
phạt vi phạm hành chính lĩnh vực
quản lý giá, phí, lệ phí, hóa đơn.
71. 50/2016/NĐ-CP 01/6/2016 Quy định về xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực kế hoạch và
đầu tư.
72. 56/2016/NĐ-CP 29/6/2016 Sửa đổi, bổ sung Nghị định số
111/2013/NĐ-CP quy định chế độ
áp dụng biện pháp xử lý hành
chính giáo dục tại xã, phường, thị
trấn.
73. 95/2016/NĐ-CP 01/7/2016 Quy định về xử phạt vi phạm hành
chính lĩnh vực thống kê
74. 115/2016/NĐ-CP 08/7/2016 Sửa đổi, bổ sung Nghị định số
163/2013/NĐ-CP quy định xử
386
 Số, ký hiệu Ngày ban
TT Trích yếu
văn bản hành
phạt vi phạm hành chinh lĩnh vực
hóa chất, phân bón, vật liệu nổ
75. 136/2016/NĐ-CP 09/9/2016 Sửa đổi, bổ sung Nghị định số
221/2013/NĐ-CP quy định chế độ
áp dụng biện pháp xử lý hành
chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc
76. 145/2016/NĐ-CP 01/11/2016 Sửa đổi, bổ sung Nghị định số
108/2013/NĐ-CP xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực chứng
khoán và thị trường chứng khoán
77. 155/2016/NĐ-CP 18/11/2016 Nghị định quy định về xử phạt vi
(Có hiệu phạm hành chính trong lĩnh vực
lực bảo vệ môi trường.
01/02/2017)
78. 23/2017/NĐ-CP 13/3/2017 Sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị
(Có hiệu định số 162/2013/NĐ-CP ngày
lực 12/ 11/2013 của Chính phủ Quy
01/5/2017) định về xử phạt vi phạm hành
chính trên các vùng biển, đảo và
thềm lục địa của nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam
79. 28/2017/NĐ-CP 20/3/2017 Sửa đổi, bổ sung một số điều của
(Có hiệu Nghị định số 131/2013/NĐ-CP
lực ngày 16/10/2013 của Chính phủ
05/5/2017) quy định xử phạt vi phạm hành
chính về quyền tác giả, quyền liên
quan và Nghị định
số 158/2013/NĐ-CP ngày
12/11/2013 của Chính phủ quy
định xử phạt vi phạm hành chính
trong lĩnh vực văn hóa, thể thao,
du lịch và quảng cáo
80. 33/2017/NĐ-CP 3/4/2017 Quy định về xử phạt vi phạm hành
Số, ký hiệu Ngày ban
TT Trích yếu
văn bản hành
(Có hiệu chính trong lĩnh vực tài nguyên
lực nước và khoáng sản.
20/5/2017)
81. 41/2017/NĐ-CP 5/4/2017 Sửa đổi, bổ sung một số điều của
(Bãi bỏ một số (Có hiệu
các Nghị định về xử phạt vi phạm
đều bởi Nghị định lực hành chính trong hoạt động thủy
90/2017/NĐ-CP) 20/5/2017) sản; lĩnh vực thú y, giống vật
nuôi, thức ăn chăn nuôi; quản lý
rừng; phát triển rừng, bảo vệ rừng
và quản lý lâm sản
82.  49/2017/NĐ-CP 24/4/2017 Sửa đổi, bổ sung Điều 15 của
(Có hiệu Nghị định số 25/2011/NĐ-CP
lực ngày 06/4/2011 của Chính phủ
24/4/2017) quy định chi tiết và hướng dẫn thi
hành một số điều của Luật viễn
thông và Điều 30 của Nghị định
số 174/2013/NĐ-CP ngày
13/11/2013 của Chính phủ quy
định xử phạt vi phạm hành chính
trong lĩnh vực bưu chính, viễn
thông, công nghệ thông tin và tần
số vô tuyến điện
83.  67/2017/NĐ-CP 25/5/2017 Về việc quy định xử phạt vi phạm
(Có hiệu hành chính trong lĩnh vực dầu khí,
lực kinh doanh xăng dầu và khí
10/7/2017)
84. 84/2017/NĐ-CP 18/7/2017 Về việc sửa đổi, bổ sung một số
(Có hiệu điều của Nghị định 173/2013/NĐ-
lực CP ngày 13/11/2013 của Chính
10/9/2017) phủ quy định về xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực khí
tượng thủy văn, đo đạc và bản đồ
85. 90/2017/NĐ-CP 31/7/2017 Về việc quy định xử phạt vi phạm
(Có hiệu hành chính trong lĩnh vực thú y

385 386
TT
Số, ký hiệu Ngày ban
Trích yếu Quốc hội ban hành Luật xử lý vi phạm hành chính.
văn bản hành
lực
15/9/2017) Phần thứ nhất
86. 97/2017/NĐ-CP 18/8/2017 Sửa đổi, bổ sung một số điều của
(Có hiệuNghị định số 81/2013/NĐ-CP NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG
lực ngày 19/7/2013 của Chính phủ Điều 1. Phạm vi điều chỉnh
05/10/2017)quy định chi tiết một số điều và
biện pháp thi hành Luật Xử lý vi Luật này quy định về xử phạt vi phạm hành chính và
phạm hành chính các biện pháp xử lý hành chính.
Danh mục này ấn định 86 văn bản.
Điều 2. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như
sau:
1. Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ
chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý
nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của
pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính.
QUỐC HỘI CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM 2. Xử phạt vi phạm hành chính là việc người có thẩm
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc quyền xử phạt áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc
Luật số: phục hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi
15/2012/QH13 phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử phạt vi
phạm hành chính.

LUẬT 3. Biện pháp xử lý hành chính là biện pháp được áp

XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam năm 1992 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều
theo Nghị quyết số 51/2001/QH10;
dụng đối với cá nhân vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự,
an toàn xã hội mà không phải là tội phạm, bao gồm biện
pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường giáo
dưỡng; đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và đưa vào cơ sở
cai nghiện bắt buộc.
4. Biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính là biện

385 386
pháp mang tính giáo dục được áp dụng để thay thế cho
hình thức xử phạt vi phạm hành chính hoặc biện pháp xử lý
hành chính đối với người chưa thành niên vi phạm hành
chính, bao gồm biện pháp nhắc nhở và biện pháp quản lý
tại gia đình.
5. Tái phạm là việc cá nhân, tổ chức đã bị xử lý vi
phạm hành chính nhưng chưa hết thời hạn được coi là chưa
bị xử lý vi phạm hành chính, kể từ ngày chấp hành xong
quyết định xử phạt, quyết định áp dụng biện pháp xử lý
hành chính hoặc kể từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết
định này mà lại thực hiện hành vi vi phạm hành chính đã bị
xử lý.
6. Vi phạm hành chính nhiều lần là trường hợp cá
nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính mà
trước đó đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính này
nhưng chưa bị xử lý và chưa hết thời hiệu xử lý.
7. Vi phạm hành chính có tổ chức là trường hợp cá
nhân, tổ chức câu kết với cá nhân, tổ chức khác để cùng
thực hiện hành vi vi phạm hành chính.
8. Giấy phép, chứng chỉ hành nghề là giấy tờ do cơ
quan nhà nước, người có thẩm quyền cấp cho cá nhân, tổ
chức theo quy định của pháp luật để cá nhân, tổ chức đó
kinh doanh, hoạt động, hành nghề hoặc sử dụng công cụ,
phương tiện. Giấy phép, chứng chỉ hành nghề không bao
gồm giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, chứng chỉ gắn
với nhân thân người được cấp không có mục đích cho phép
hành nghề.
9. Chỗ ở là nhà ở, phương tiện hoặc nhà khác mà công
385
dân sử dụng để cư trú. Chỗ ở thuộc quyền sở hữu của công
dân hoặc được cơ quan, tổ chức, cá nhân cho thuê, cho
mượn, cho ở nhờ theo quy định của pháp luật.
10. Tổ chức là cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ
chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội nghề
nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, tổ chức
kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân và tổ chức khác được
thành lập theo quy định của pháp luật.
11. Tình thế cấp thiết là tình thế của cá nhân, tổ chức
vì muốn tránh một nguy cơ đang thực tế đe dọa lợi ích của
Nhà nước, của tổ chức, quyền, lợi ích chính đáng của mình
hoặc của người khác mà không còn cách nào khác là phải
gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.
12. Phòng vệ chính đáng là hành vi của cá nhân vì bảo
vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích
chính đáng của mình hoặc của người khác mà chống trả lại
một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm
quyền, lợi ích nói trên.
13. Sự kiện bất ngờ là sự kiện mà cá nhân, tổ chức
không thể thấy trước hoặc không buộc phải thấy trước hậu
quả của hành vi nguy hại cho xã hội do mình gây ra.
14. Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách
khách quan không thể lường trước được và không thể khắc
phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và
khả năng cho phép.
15. Người không có năng lực trách nhiệm hành chính
là người thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong khi
386
đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả
năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của
mình.
16. Người nghiện ma túy là người sử dụng chất ma túy,
thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần và bị lệ thuộc vào các
chất này.
17. Người đại diện hợp pháp bao gồm cha mẹ hoặc
người giám hộ, luật sư, trợ giúp viên pháp lý.
Điều 3. Nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính
1. Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:
a) Mọi vi phạm hành chính phải được phát hiện, ngăn
chặn kịp thời và phải bị xử lý nghiêm minh, mọi hậu quả
do vi phạm hành chính gây ra phải được khắc phục theo
đúng quy định của pháp luật;
b) Việc xử phạt vi phạm hành chính được tiến hành
nhanh chóng, công khai, khách quan, đúng thẩm quyền,
bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật;
c) Việc xử phạt vi phạm hành chính phải căn cứ vào
tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, đối tượng vi phạm và
tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng;
d) Chỉ xử phạt vi phạm hành chính khi có hành vi vi
phạm hành chính do pháp luật quy định.
Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một
lần.
Nhiều người cùng thực hiện một hành vi vi phạm hành
chính thì mỗi người vi phạm đều bị xử phạt về hành vi vi
385
phạm hành chính đó.
Một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính
hoặc vi phạm hành chính nhiều lần thì bị xử phạt về từng
hành vi vi phạm;
đ) Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng
minh vi phạm hành chính. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt có
quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp
chứng minh mình không vi phạm hành chính;
e) Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì
mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền
đối với cá nhân.
2. Nguyên tắc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính
bao gồm:
a) Cá nhân chỉ bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính
nếu thuộc một trong các đối tượng quy định tại các điều 90,
92, 94 và 96 của Luật này;
b) Việc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính phải
được tiến hành theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều này;
c) Việc quyết định thời hạn áp dụng biện pháp xử lý
hành chính phải căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu quả vi
phạm, nhân thân người vi phạm và tình tiết giảm nhẹ, tình
tiết tăng nặng;
d) Người có thẩm quyền áp dụng biện pháp xử lý hành
chính có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính. Cá
nhân bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính có quyền tự
mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp chứng minh
mình không vi phạm hành chính.
386
 Điều 4. Thẩm quyền quy định về xử phạt vi phạm
hành chính trong các lĩnh vực quản lý nhà nước và chế
độ áp dụng các biện pháp xử lý hành chính
Căn cứ quy định của Luật này, Chính phủ quy định
hành vi vi phạm hành chính; hình thức xử phạt, mức xử
phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi vi
phạm hành chính; thẩm quyền xử phạt, mức phạt tiền cụ
thể theo từng chức danh và thẩm quyền lập biên bản đối
với vi phạm hành chính trong từng lĩnh vực quản lý nhà
nước; chế độ áp dụng các biện pháp xử lý hành chính và
quy định mẫu biên bản, mẫu quyết định sử dụng trong xử
phạt vi phạm hành chính.
Điều 5. Đối tượng bị xử lý vi phạm hành chính
1. Các đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính bao
gồm:
a) Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử phạt vi
phạm hành chính về vi phạm hành chính do cố ý; người từ
đủ 16 tuổi trở lên bị xử phạt vi phạm hành chính về mọi vi
phạm hành chính.
Người thuộc lực lượng Quân đội nhân dân, Công an
nhân dân vi phạm hành chính thì bị xử lý như đối với công
dân khác; trường hợp cần áp dụng hình thức phạt tước
quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề hoặc đình
chỉ hoạt động có thời hạn liên quan đến quốc phòng, an
ninh thì người xử phạt đề nghị cơ quan, đơn vị Quân đội
nhân dân, Công an nhân dân có thẩm quyền xử lý;
b) Tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính về mọi vi
385
phạm hành chính do mình gây ra;
c) Cá nhân, tổ chức nước ngoài vi phạm hành chính
trong phạm vi lãnh thổ, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc
quyền kinh tế và thềm lục địa của nước Cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam; trên tàu bay mang quốc tịch Việt
Nam, tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam thì bị xử phạt
vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật Việt Nam,
trừ trường hợp điều ước quốc tế mà nước Cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác.
2. Đối tượng bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính là
cá nhân được quy định tại các điều 90, 92, 94 và 96 của
Luật này.
Các biện pháp xử lý hành chính không áp dụng đối với
người nước ngoài.
Điều 6. Thời hiệu xử lý vi phạm hành chính
1. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được quy
định như sau:
a) Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 01 năm, trừ
các trường hợp sau:
Vi phạm hành chính về kế toán; thủ tục thuế; phí, lệ
phí; kinh doanh bảo hiểm; quản lý giá; chứng khoán; sở
hữu trí tuệ; xây dựng; bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, hải sản;
quản lý rừng, lâm sản; điều tra, quy hoạch, thăm dò, khai
thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước; thăm dò, khai thác
dầu khí và các loại khoáng sản khác; bảo vệ môi trường;
năng lượng nguyên tử; quản lý, phát triển nhà và công sở;
đất đai; đê điều; báo chí; xuất bản; sản xuất, xuất khẩu,
386
nhập khẩu, kinh doanh hàng hóa; sản xuất, buôn bán hàng
cấm, hàng giả; quản lý lao động ngoài nước thì thời hiệu
xử phạt vi phạm hành chính là 02 năm.
Vi phạm hành chính là hành vi trốn thuế, gian lận thuế,
nộp chậm tiền thuế, khai thiếu nghĩa vụ thuế thì thời hiệu
xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về
thuế;
b) Thời điểm để tính thời hiệu xử phạt vi phạm hành
chính quy định tại điểm a khoản 1 Điều này được quy định
như sau:
Đối với vi phạm hành chính đã kết thúc thì thời hiệu
được tính từ thời điểm chấm dứt hành vi vi phạm.
Đối với vi phạm hành chính đang được thực hiện thì
thời hiệu được tính từ thời điểm phát hiện hành vi vi phạm;
c) Trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với cá
nhân do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến thì thời hiệu
được áp dụng theo quy định tại điểm a và điểm b khoản
này. Thời gian cơ quan tiến hành tố tụng thụ lý, xem xét
được tính vào thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính.
d) Trong thời hạn được quy định tại điểm a và điểm b
khoản này mà cá nhân, tổ chức cố tình trốn tránh, cản trở
việc xử phạt thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được
tính lại kể từ thời điểm chấm dứt hành vi trốn tránh, cản trở
việc xử phạt.
2. Thời hiệu áp dụng biện pháp xử lý hành chính được
quy định như sau:
a) Thời hiệu áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
385
phường, thị trấn là 01 năm, kể từ ngày cá nhân thực hiện
hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 90; 06 tháng, kể
từ ngày cá nhân thực hiện hành vi vi phạm quy định tại
khoản 2 Điều 90 hoặc kể từ ngày cá nhân thực hiện lần
cuối một trong những hành vi vi phạm quy định tại khoản 3
và khoản 5 Điều 90; 03 tháng, kể từ ngày cá nhân thực hiện
hành vi vi phạm quy định tại khoản 4 Điều 90 của Luật
này;
b) Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo
dưỡng là 01 năm, kể từ ngày cá nhân thực hiện hành vi vi
phạm quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 92; 06 tháng,
kể từ ngày cá nhân thực hiện hành vi vi phạm quy định tại
khoản 3 Điều 92 hoặc kể từ ngày cá nhân thực hiện lần
cuối một trong những hành vi vi phạm quy định tại khoản 4
Điều 92 của Luật này;
c) Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục
bắt buộc là 01 năm, kể từ ngày cá nhân thực hiện lần cuối
một trong các hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều
94 của Luật này;
d) Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc là 03 tháng, kể từ ngày cá nhân thực hiện
lần cuối hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 96 của
Luật này.
Điều 7. Thời hạn được coi là chưa bị xử lý vi phạm
hành chính
1. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu
trong thời hạn 06 tháng, kể từ ngày chấp hành xong quyết
định xử phạt cảnh cáo hoặc 01 năm, kể từ ngày chấp hành
386
xong quyết định xử phạt hành chính khác hoặc từ ngày hết
thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
mà không tái phạm thì được coi là chưa bị xử phạt vi phạm
hành chính.
2. Cá nhân bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính, nếu
trong thời hạn 02 năm, kể từ ngày chấp hành xong quyết
định áp dụng biện pháp xử lý hành chính hoặc 01 năm kể
từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định áp dụng biện
pháp xử lý hành chính mà không tái phạm thì được coi là
chưa bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
Điều 8. Cách tính thời gian, thời hạn, thời hiệu
trong xử lý vi phạm hành chính
1. Cách tính thời hạn, thời hiệu trong xử lý vi phạm
hành chính được áp dụng theo quy định của Bộ luật dân sự,
trừ trường hợp trong Luật này có quy định cụ thể thời gian
theo ngày làm việc.
2. Thời gian ban đêm được tính từ 22 giờ ngày hôm
trước đến 06 giờ ngày hôm sau.
Điều 9. Tình tiết giảm nhẹ
Những tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ:
1. Người vi phạm hành chính đã có hành vi ngăn chặn,
làm giảm bớt hậu quả của vi phạm hoặc tự nguyện khắc
phục hậu quả, bồi thường thiệt hại;
2. Người vi phạm hành chính đã tự nguyện khai báo,
thành thật hối lỗi; tích cực giúp đỡ cơ quan chức năng phát
hiện vi phạm hành chính, xử lý vi phạm hành chính;
3. Vi phạm hành chính trong tình trạng bị kích động về
385
tinh thần do hành vi trái pháp luật của người khác gây ra;
vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng; vượt quá yêu cầu
của tình thế cấp thiết;
4. Vi phạm hành chính do bị ép buộc hoặc bị lệ thuộc
về vật chất hoặc tinh thần;
5. Người vi phạm hành chính là phụ nữ mang thai,
người già yếu, người có bệnh hoặc khuyết tật làm hạn chế
khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của
mình;
6. Vi phạm hành chính vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn
mà không do mình gây ra;
7. Vi phạm hành chính do trình độ lạc hậu;
8. Những tình tiết giảm nhẹ khác do Chính phủ quy
định.
Điều 10. Tình tiết tăng nặng
1. Những tình tiết sau đây là tình tiết tăng nặng:
a) Vi phạm hành chính có tổ chức;
b) Vi phạm hành chính nhiều lần; tái phạm;
c) Xúi giục, lôi kéo, sử dụng người chưa thành niên vi
phạm; ép buộc người bị lệ thuộc vào mình về vật chất, tinh
thần thực hiện hành vi vi phạm hành chính;
d) Sử dụng người biết rõ là đang bị tâm thần hoặc bệnh
khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều
khiển hành vi để vi phạm hành chính;
đ) Lăng mạ, phỉ báng người đang thi hành công vụ; vi
phạm hành chính có tính chất côn đồ;
386
 e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để vi phạm hành
chính;
g) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, thiên tai, thảm họa,
dịch bệnh hoặc những khó khăn đặc biệt khác của xã hội để
vi phạm hành chính;
h) Vi phạm trong thời gian đang chấp hành hình phạt
của bản án hình sự hoặc đang chấp hành quyết định áp
dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính;
i) Tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm hành chính mặc
dù người có thẩm quyền đã yêu cầu chấm dứt hành vi đó;
k) Sau khi vi phạm đã có hành vi trốn tránh, che giấu
vi phạm hành chính;
l) Vi phạm hành chính có quy mô lớn, số lượng hoặc
trị giá hàng hóa lớn;
m) Vi phạm hành chính đối với nhiều người, trẻ em,
người già, người khuyết tật, phụ nữ mang thai.
2. Tình tiết quy định tại khoản 1 Điều này đã được quy
định là hành vi vi phạm hành chính thì không được coi là
tình tiết tăng nặng.
Điều 11. Những trường hợp không xử phạt vi phạm
hành chính
Không xử phạt vi phạm hành chính đối với các trường
hợp sau đây:
1. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong tình thế
cấp thiết;
2. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do phòng vệ
385
chính đáng;
3. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện
bất ngờ;
4. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện
bất khả kháng;
5. Người thực hiện hành vi vi phạm hành chính không
có năng lực trách nhiệm hành chính; người thực hiện hành
vi vi phạm hành chính chưa đủ tuổi bị xử phạt vi phạm
hành chính theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 5 của
Luật này.
Điều 12. Những hành vi bị nghiêm cấm
1. Giữ lại vụ vi phạm có dấu hiệu tội phạm để xử lý vi
phạm hành chính.
2. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sách nhiễu, đòi,
nhận tiền, tài sản của người vi phạm; dung túng, bao che,
hạn chế quyền của người vi phạm hành chính khi xử phạt
vi phạm hành chính hoặc áp dụng biện pháp xử lý hành
chính.
3. Ban hành trái thẩm quyền văn bản quy định về hành
vi vi phạm hành chính, thẩm quyền, hình thức xử phạt,
biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi vi phạm
hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước và biện pháp
xử lý hành chính.
4. Không xử phạt vi phạm hành chính, không áp dụng
biện pháp khắc phục hậu quả hoặc không áp dụng biện
pháp xử lý hành chính.
5. Xử phạt vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp
386
khắc phục hậu quả hoặc áp dụng các biện pháp xử lý hành
chính không kịp thời, không nghiêm minh, không đúng
thẩm quyền, thủ tục, đối tượng quy định tại Luật này.
6. Áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu
quả không đúng, không đầy đủ đối với hành vi vi phạm
hành chính.
7. Can thiệp trái pháp luật vào việc xử lý vi phạm hành
chính.
8. Kéo dài thời hạn áp dụng biện pháp xử lý hành
chính.
9. Sử dụng tiền thu được từ tiền nộp phạt vi phạm hành
chính, tiền nộp do chậm thi hành quyết định xử phạt tiền,
tiền bán, thanh lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
bị tịch thu và các khoản tiền khác thu được từ xử phạt vi
phạm hành chính trái quy định của pháp luật về ngân sách
nhà nước.
10. Giả mạo, làm sai lệch hồ sơ xử phạt vi phạm hành
chính, hồ sơ áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
11. Xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân
phẩm của người bị xử phạt vi phạm hành chính, người bị
áp dụng biện pháp xử lý hành chính, người bị áp dụng biện
pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính,
người bị áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết
định xử lý vi phạm hành chính.
12. Chống đối, trốn tránh, trì hoãn hoặc cản trở chấp
hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quyết định áp
dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành
385
chính, quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi
phạm hành chính, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành
chính.
Điều 13. Bồi thường thiệt hại
1. Người vi phạm hành chính nếu gây ra thiệt hại thì
phải bồi thường.
Việc bồi thường thiệt hại được thực hiện theo quy định
của pháp luật về dân sự.
2. Người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính, cơ
quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc xử lý vi
phạm hành chính gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy
định của pháp luật.
Điều 14. Trách nhiệm đấu tranh phòng, chống vi
phạm hành chính
1. Cá nhân, tổ chức phải nghiêm chỉnh chấp hành quy
định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. Các tổ
chức có nhiệm vụ giáo dục thành viên thuộc tổ chức mình
về ý thức bảo vệ và tuân theo pháp luật, quy tắc của cuộc
sống xã hội, kịp thời có biện pháp loại trừ nguyên nhân,
điều kiện gây ra vi phạm hành chính trong tổ chức mình.
2. Khi phát hiện vi phạm hành chính, người có thẩm
quyền xử lý vi phạm hành chính có trách nhiệm xử lý vi
phạm theo quy định của pháp luật.
3. Cá nhân, tổ chức có trách nhiệm phát hiện, tố cáo và
đấu tranh phòng, chống vi phạm hành chính.
Điều 15. Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện trong xử lý
vi phạm hành chính
386
 1. Cá nhân, tổ chức bị xử lý vi phạm hành chính có
quyền khiếu nại, khởi kiện đối với quyết định xử lý vi
phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
2. Cá nhân có quyền tố cáo đối với hành vi vi phạm
pháp luật trong việc xử lý vi phạm hành chính theo quy
định của pháp luật.
3. Trong quá trình giải quyết khiếu nại, khởi kiện nếu
xét thấy việc thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính
bị khiếu nại, khởi kiện sẽ gây hậu quả khó khắc phục thì
người giải quyết khiếu nại, khởi kiện phải ra quyết định
tạm đình chỉ việc thi hành quyết định đó theo quy định của
pháp luật.
Điều 16. Trách nhiệm của người có thẩm quyền xử
lý vi phạm hành chính
1. Trong quá trình xử lý vi phạm hành chính, người có
thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính phải tuân thủ quy
định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên
quan.
2. Người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính mà
sách nhiễu, đòi, nhận tiền, tài sản khác của người vi phạm,
dung túng, bao che, không xử lý hoặc xử lý không kịp thời,
không đúng tính chất, mức độ vi phạm, không đúng thẩm
quyền hoặc vi phạm quy định khác tại Điều 12 của Luật
này và quy định khác của pháp luật thì tuỳ theo tính chất,
mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách
nhiệm hình sự.
Điều 17. Trách nhiệm quản lý công tác thi hành
385
pháp luật về xử lý vi phạm hành chính
1. Chính phủ thống nhất quản lý công tác thi hành pháp
luật về xử lý vi phạm hành chính trong phạm vi cả nước.
2. Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực
hiện quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm
hành chính, có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
a) Chủ trì hoặc phối hợp trong việc đề xuất, xây dựng
và trình cơ quan có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành
theo thẩm quyền văn bản quy phạm pháp luật về xử lý vi
phạm hành chính;
b) Theo dõi chung và báo cáo công tác thi hành pháp
luật về xử lý vi phạm hành chính; thống kê, xây dựng, quản
lý cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính;
c) Chủ trì, phối hợp hướng dẫn, tập huấn, bồi dưỡng
nghiệp vụ trong việc thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm
hành chính;
d) Kiểm tra, phối hợp với các bộ, ngành hữu quan tiến
hành thanh tra việc thi hành pháp luật về xử lý vi phạm
hành chính.
3. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, các
bộ, ngành có trách nhiệm thực hiện hoặc phối hợp với Bộ
Tư pháp thực hiện nhiệm vụ quy định tại khoản 2 Điều
này; kịp thời cung cấp thông tin cho Bộ Tư pháp về xử lý
vi phạm hành chính để xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia;
định kỳ 06 tháng, hằng năm báo cáo Bộ Tư pháp về công
tác xử lý vi phạm hành chính trong phạm vi quản lý của cơ
quan mình.
386
 4. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Tòa
án nhân dân tối cao thực hiện quy định tại khoản 2 Điều
này và định kỳ 06 tháng, hằng năm gửi thông báo đến Bộ
Tư pháp về công tác xử lý vi phạm hành chính trong phạm
vi quản lý của cơ quan mình; chỉ đạo Tòa án nhân dân các
cấp thực hiện việc cung cấp thông tin về xử lý vi phạm
hành chính; chủ trì, phối hợp với Chính phủ ban hành văn
bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành các quy định
có liên quan.
5. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Ủy
ban nhân dân các cấp quản lý công tác thi hành pháp luật
về xử lý vi phạm hành chính tại địa phương, có trách
nhiệm sau đây:
a) Chỉ đạo việc tổ chức thực hiện văn bản quy phạm
pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; tổ chức phổ biến,
giáo dục pháp luật về xử lý vi phạm hành chính;
b) Kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm và giải quyết theo
thẩm quyền khiếu nại, tố cáo trong việc thực hiện pháp luật
về xử lý vi phạm hành chính;
c) Kịp thời cung cấp thông tin cho Bộ Tư pháp về xử
lý vi phạm hành chính để xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia;
định kỳ 06 tháng, hằng năm báo cáo Bộ Tư pháp về công
tác xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn.
6. Cơ quan của người có thẩm quyền xử phạt vi phạm
hành chính, Tòa án nhân dân có thẩm quyền xem xét, quyết
định các biện pháp xử lý hành chính, cơ quan thi hành
quyết định xử phạt, thi hành quyết định cưỡng chế thi hành
quyết định xử phạt, cơ quan thi hành các quyết định áp
385
dụng các biện pháp xử lý hành chính có trách nhiệm gửi
văn bản, quyết định quy định tại Điều 70, khoản 2 Điều 73,
khoản 2 Điều 77, Điều 88, khoản 4 Điều 98, Điều 107,
khoản 3 Điều 111, đoạn 2 khoản 3 Điều 112, khoản 1 và
khoản 2 Điều 114 tới cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu về xử
lý vi phạm hành chính của Bộ Tư pháp, cơ quan tư pháp
địa phương.
7. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 18. Trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan, đơn
vị trong công tác xử lý vi phạm hành chính
1. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, thủ
trưởng cơ quan, đơn vị có thẩm quyền xử lý vi phạm hành
chính có trách nhiệm sau đây:
a) Thường xuyên kiểm tra, thanh tra và kịp thời xử lý
đối với vi phạm của người có thẩm quyền xử lý vi phạm
hành chính thuộc phạm vi quản lý của mình; giải quyết
khiếu nại, tố cáo trong xử lý vi phạm hành chính theo quy
định của pháp luật;
b) Không được can thiệp trái pháp luật vào việc xử lý
vi phạm hành chính và phải chịu trách nhiệm liên đới về
hành vi vi phạm của người có thẩm quyền xử lý vi phạm
hành chính thuộc quyền quản lý trực tiếp của mình theo
quy định của pháp luật;
c) Không được để xảy ra hành vi tham nhũng của
người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính do mình
quản lý, phụ trách;
d) Trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật.
386
 2. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Bộ
trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch Ủy ban
nhân dân các cấp có trách nhiệm sau đây:
a) Thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra việc xử lý vi phạm
hành chính của người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành
chính thuộc phạm vi quản lý của mình;
b) Xử lý kỷ luật đối với người có sai phạm trong xử lý
vi phạm hành chính thuộc phạm vi quản lý của mình;
c) Giải quyết kịp thời khiếu nại, tố cáo về xử lý vi
phạm hành chính trong ngành, lĩnh vực do mình phụ trách
theo quy định của pháp luật;
d) Trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật.
3. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Bộ
trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch Ủy ban
nhân dân các cấp, thủ trưởng cơ quan, đơn vị có thẩm
quyền xử lý vi phạm hành chính có trách nhiệm phát hiện
quyết định về xử lý vi phạm hành chính do mình hoặc cấp
dưới ban hành có sai sót và phải kịp thời sửa đổi, bổ sung
hoặc hủy bỏ, ban hành quyết định mới theo thẩm quyền.
Điều 19. Giám sát công tác xử lý vi phạm hành
chính
Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Hội đồng nhân
dân các cấp, đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân
dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên
của Mặt trận và mọi công dân giám sát hoạt động của cơ
quan, người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính; khi
phát hiện hành vi trái pháp luật của cơ quan, người có thẩm
385
quyền xử lý vi phạm hành chính thì có quyền yêu cầu, kiến
nghị với cơ quan, người có thẩm quyền xem xét, giải
quyết, xử lý theo quy định của pháp luật.
Cơ quan, người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành
chính phải xem xét, giải quyết và trả lời yêu cầu, kiến nghị
đó theo quy định của pháp luật.
Điều 20. Áp dụng Luật xử lý vi phạm hành chính
đối với hành vi vi phạm hành chính ở ngoài lãnh thổ
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Công dân, tổ chức Việt Nam vi phạm pháp luật hành
chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ngoài
lãnh thổ Việt Nam có thể bị xử phạt vi phạm hành chính
theo quy định của Luật này.
Phần thứ hai
XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH
Chương I
CÁC HÌNH THỨC XỬ PHẠT VÀ BIỆN PHÁP KHẮC
PHỤC HẬU QUẢ
 
Mục 1
CÁC HÌNH THỨC XỬ PHẠT
Điều 21. Các hình thức xử phạt và nguyên tắc áp
dụng
386
 1. Các hình thức xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:
a) Cảnh cáo;
b) Phạt tiền;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật vi phạm hành chính, phương tiện
được sử dụng để vi phạm hành chính (sau đây gọi chung là
tang vật, phương tiện vi phạm hành chính);
đ) Trục xuất.
2. Hình thức xử phạt quy định tại điểm a và điểm b
khoản 1 Điều này chỉ được quy định và áp dụng là hình
thức xử phạt chính.
Hình thức xử phạt quy định tại các điểm c, d và đ
khoản 1 Điều này có thể được quy định là hình thức xử
phạt bổ sung hoặc hình thức xử phạt chính.
3. Đối với mỗi vi phạm hành chính, cá nhân, tổ chức vi
phạm hành chính chỉ bị áp dụng một hình thức xử phạt
chính; có thể bị áp dụng một hoặc nhiều hình thức xử phạt
bổ sung quy định tại khoản 1 Điều này. Hình thức xử phạt
bổ sung chỉ được áp dụng kèm theo hình thức xử phạt
chính.
Điều 22. Cảnh cáo
Cảnh cáo được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi
phạm hành chính không nghiêm trọng, có tình tiết giảm
nhẹ và theo quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh
cáo hoặc đối với mọi hành vi vi phạm hành chính do người
385
chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện.
Cảnh cáo được quyết định bằng văn bản.
Điều 23. Phạt tiền
1. Mức phạt tiền trong xử phạt vi phạm hành chính từ
50.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng đối với cá nhân, từ
100.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng đối với tổ chức, trừ
trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 24 của Luật này.
Đối với khu vực nội thành của thành phố trực thuộc
trung ương thì mức phạt tiền có thể cao hơn, nhưng tối đa
không quá 02 lần mức phạt chung áp dụng đối với cùng
hành vi vi phạm trong các lĩnh vực giao thông đường bộ;
bảo vệ môi trường; an ninh trật tự, an toàn xã hội.
2. Chính phủ quy định khung tiền phạt hoặc mức tiền
phạt đối với hành vi vi phạm hành chính cụ thể theo một
trong các phương thức sau đây, nhưng khung tiền phạt cao
nhất không vượt quá mức tiền phạt tối đa quy định tại Điều
24 của Luật này:
a) Xác định số tiền phạt tối thiểu, tối đa;
b) Xác định số lần, tỷ lệ phần trăm của giá trị, số lượng
hàng hóa, tang vật vi phạm, đối tượng bị vi phạm hoặc
doanh thu, số lợi thu được từ vi phạm hành chính.
3. Căn cứ vào hành vi, khung tiền phạt hoặc mức tiền
phạt được quy định tại nghị định của Chính phủ và yêu cầu
quản lý kinh tế - xã hội đặc thù của địa phương, Hội đồng
nhân dân thành phố trực thuộc trung ương quyết định
khung tiền phạt hoặc mức tiền phạt cụ thể đối với hành vi
vi phạm trong các lĩnh vực quy định tại đoạn 2 khoản 1
386
Điều này.
4. Mức tiền phạt cụ thể đối với một hành vi vi phạm
hành chính là mức trung bình của khung tiền phạt được
quy định đối với hành vi đó; nếu có tình tiết giảm nhẹ thì
mức tiền phạt có thể giảm xuống nhưng không được giảm
quá mức tối thiểu của khung tiền phạt; nếu có tình tiết tăng
nặng thì mức tiền phạt có thể tăng lên nhưng không được
vượt quá mức tiền phạt tối đa của khung tiền phạt.
Điều 24. Mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực
1. Mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực quản lý nhà
nước đối với cá nhân được quy định như sau:
a) Phạt tiền đến 30.000.000 đồng: hôn nhân và gia
đình; bình đẳng giới; bạo lực gia đình; lưu trữ; tôn giáo; thi
đua khen thưởng; hành chính tư pháp; dân số; vệ sinh môi
trường; thống kê;
b) Phạt tiền đến 40.000.000 đồng: an ninh trật tự, an
toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; thi hành án dân
sự; phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã; giao thông đường
bộ; giao dịch điện tử; bưu chính;
c) Phạt tiền đến 50.000.000 đồng: phòng cháy, chữa
cháy; cơ yếu; quản lý và bảo vệ biên giới quốc gia; bổ trợ
tư pháp; y tế dự phòng; phòng, chống HIV/AIDS; giáo
dục; văn hóa; thể thao; du lịch; quản lý khoa học, công
nghệ; chuyển giao công nghệ; bảo vệ, chăm sóc trẻ em; bảo
trợ, cứu trợ xã hội; phòng chống thiên tai; bảo vệ và kiểm
dịch thực vật; quản lý và bảo tồn nguồn gen; sản xuất, kinh
doanh giống vật nuôi, cây trồng; thú y; kế toán; kiểm toán
385
độc lập; phí, lệ phí; quản lý tài sản công; hóa đơn; dự trữ
quốc gia; điện lực; hóa chất; khí tượng thủy văn; đo đạc
bản đồ; đăng ký kinh doanh;
d) Phạt tiền đến 75.000.000 đồng: quốc phòng, an ninh
quốc gia; lao động; dạy nghề; giao thông đường sắt; giao
thông đường thủy nội địa; bảo hiểm y tế; bảo hiểm xã hội;
đ) Phạt tiền đến 100.000.000 đồng: quản lý công trình
thuỷ lợi; đê điều; khám bệnh, chữa bệnh; mỹ phẩm; dược,
trang thiết bị y tế; sản xuất, kinh doanh thức ăn chăn nuôi,
phân bón; quảng cáo; đặt cược và trò chơi có thưởng; quản
lý lao động ngoài nước; giao thông hàng hải; giao thông
hàng không dân dụng; quản lý và bảo vệ công trình giao
thông; công nghệ thông tin; viễn thông; tần số vô tuyến
điện; báo chí; xuất bản; thương mại; bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng; hải quan, thủ tục thuế; kinh doanh xổ số;
kinh doanh bảo hiểm; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí;
quản lý vật liệu nổ; bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, hải sản;
e) Phạt tiền đến 150.000.000 đồng: quản lý giá; kinh
doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật
liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý,
phát triển nhà và công sở; đấu thầu; đầu tư;
g) Phạt tiền đến 200.000.000 đồng: sản xuất, buôn bán
hàng cấm, hàng giả;
h) Phạt tiền đến 250.000.000 đồng: điều tra, quy
hoạch, thăm dò, khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước;
i) Phạt tiền đến 500.000.000 đồng: xây dựng; quản lý
rừng, lâm sản; đất đai;
386
 k) Phạt tiền đến 1.000.000.000 đồng: quản lý các vùng
biển, đảo và thềm lục địa của nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam; quản lý hạt nhân và chất phóng xạ, năng
lượng nguyên tử; tiền tệ, kim loại quý, đá quý, ngân hàng,
tín dụng; thăm dò, khai thác dầu khí và các loại khoáng sản
khác; bảo vệ môi trường.
2. Mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực quản lý nhà nước
quy định tại khoản 1 Điều này đối với tổ chức bằng 02 lần
mức phạt tiền đối với cá nhân.
3. Mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực thuế; đo
lường; sở hữu trí tuệ; an toàn thực phẩm; chất lượng sản
phẩm, hàng hóa; chứng khoán; hạn chế cạnh tranh theo quy
định tại các luật tương ứng.
4. Mức phạt tiền tối đa đối với lĩnh vực mới chưa được
quy định tại khoản 1 Điều này do Chính phủ quy định sau
khi được sự đồng ý của Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Điều 25. Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ
hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời
hạn
1. Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn là hình thức xử phạt được áp dụng đối với
cá nhân, tổ chức vi phạm nghiêm trọng các hoạt động được
ghi trong giấy phép, chứng chỉ hành nghề. Trong thời gian
bị tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề, cá
nhân, tổ chức không được tiến hành các hoạt động ghi
trong giấy phép, chứng chỉ hành nghề.
2. Đình chỉ hoạt động có thời hạn là hình thức xử phạt
385
được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính
trong các trường hợp sau:
a) Đình chỉ một phần hoạt động gây hậu quả nghiêm
trọng hoặc có khả năng thực tế gây hậu quả nghiêm trọng
đối với tính mạng, sức khỏe con người, môi trường của cơ
sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ mà theo quy định của
pháp luật phải có giấy phép;
b) Đình chỉ một phần hoặc toàn bộ hoạt động sản xuất,
kinh doanh, dịch vụ hoặc hoạt động khác mà theo quy định
của pháp luật không phải có giấy phép và hoạt động đó gây
hậu quả nghiêm trọng hoặc có khả năng thực tế gây hậu
quả nghiêm trọng đối với tính mạng, sức khỏe con người,
môi trường và trật tự, an toàn xã hội.
3. Thời hạn tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ
hành nghề, thời hạn đình chỉ hoạt động quy định tại khoản
1 và khoản 2 Điều này từ 01 tháng đến 24 tháng, kể từ
ngày quyết định xử phạt có hiệu lực thi hành. Người có
thẩm quyền xử phạt giữ giấy phép, chứng chỉ hành nghề
trong thời hạn tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ
hành nghề.
Điều 26. Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính
Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính là
việc sung vào ngân sách nhà nước vật, tiền, hàng hoá,
phương tiện có liên quan trực tiếp đến vi phạm hành chính,
được áp dụng đối với vi phạm hành chính nghiêm trọng do
lỗi cố ý của cá nhân, tổ chức.
386
 Việc xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị
tịch thu được thực hiện theo quy định tại Điều 82 của Luật
này.
Điều 27. Trục xuất
1. Trục xuất là hình thức xử phạt buộc người nước
ngoài có hành vi vi phạm hành chính tại Việt Nam phải rời
khỏi lãnh thổ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
2. Chính phủ quy định chi tiết việc áp dụng hình thức
xử phạt trục xuất.
Mục 2
CÁC BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC HẬU QUẢ
Điều 28. Các biện pháp khắc phục hậu quả và
nguyên tắc áp dụng
1. Các biện pháp khắc phục hậu quả bao gồm:
a) Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu;
b) Buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng
không có giấy phép hoặc xây dựng không đúng với giấy
phép;
c) Buộc thực hiện biện pháp khắc phục tình trạng ô
nhiễm môi trường, lây lan dịch bệnh;
d) Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam hoặc tái xuất hàng hoá, vật phẩm,
phương tiện;
đ) Buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức
khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường, văn hóa
385
phẩm có nội dung độc hại;
e) Buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm
lẫn;
g) Buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trên hàng hoá, bao bì
hàng hóa, phương tiện kinh doanh, vật phẩm;
h) Buộc thu hồi sản phẩm, hàng hóa không bảo đảm
chất lượng;
i) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực
hiện vi phạm hành chính hoặc buộc nộp lại số tiền bằng trị
giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đã bị tiêu
thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp luật;
k) Các biện pháp khắc phục hậu quả khác do Chính
phủ quy định.
2. Nguyên tắc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Đối với mỗi vi phạm hành chính, ngoài việc bị áp
dụng hình thức xử phạt, cá nhân, tổ chức vi phạm hành
chính có thể bị áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khắc
phục hậu quả quy định tại khoản 1 Điều này;
b) Biện pháp khắc phục hậu quả được áp dụng độc lập
trong trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 65 của Luật
này.
Điều 29. Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu
Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải khôi phục
lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do vi phạm hành chính
của mình gây ra; nếu cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính
không tự nguyện thực hiện thì bị cưỡng chế thực hiện.
386
 Điều 30. Buộc tháo dỡ công trình, phần công trình
xây dựng không có giấy phép hoặc xây dựng không
đúng với giấy phép
Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải tháo dỡ
công trình, phần công trình xây dựng không có giấy phép
hoặc xây dựng không đúng với giấy phép; nếu cá nhân, tổ
chức vi phạm hành chính không tự nguyện thực hiện thì bị
cưỡng chế thực hiện.
Điều 31. Buộc khắc phục tình trạng ô nhiễm môi
trường, lây lan dịch bệnh
Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải thực hiện
biện pháp để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, lây
lan dịch bệnh; nếu cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính
không tự nguyện thực hiện thì bị cưỡng chế thực hiện.
Điều 32. Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc tái xuất hàng hoá, vật
phẩm, phương tiện
Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải đưa ra khỏi
lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc
tái xuất hàng hoá, vật phẩm, phương tiện được đưa vào
lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nhập
khẩu trái với quy định của pháp luật hoặc được tạm nhập,
tái xuất nhưng không tái xuất theo đúng quy định của pháp
luật.
Biện pháp khắc phục hậu quả này cũng được áp dụng
đối với hàng hóa nhập khẩu, quá cảnh xâm phạm quyền sở
hữu trí tuệ, hàng hóa giả mạo quyền sở hữu trí tuệ, phương
385
tiện, nguyên liệu, vật liệu nhập khẩu được sử dụng chủ yếu
để sản xuất, kinh doanh hàng hóa giả mạo về sở hữu trí tuệ
sau khi đã loại bỏ yếu tố vi phạm; nếu cá nhân, tổ chức vi
phạm hành chính không tự nguyện thực hiện thì bị cưỡng
chế thực hiện.
Điều 33. Buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại
cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi
trường, văn hóa phẩm có nội dung độc hại
Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải tiêu hủy
hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khoẻ con người, vật
nuôi, cây trồng và môi trường, văn hoá phẩm có nội dung
độc hại hoặc tang vật khác thuộc đối tượng bị tiêu hủy theo
quy định của pháp luật; nếu cá nhân, tổ chức vi phạm hành
chính không tự nguyện thực hiện thì bị cưỡng chế thực
hiện.
Điều 34. Buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc
gây nhầm lẫn
Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải cải chính
thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn đã được công bố,
đưa tin trên chính phương tiện thông tin đại chúng, trang
thông tin điện tử đã công bố, đưa tin; nếu cá nhân, tổ chức
vi phạm hành chính không tự nguyện thực hiện thì bị
cưỡng chế thực hiện.
Điều 35. Buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trên hàng hoá,
bao bì hàng hóa, phương tiện kinh doanh, vật phẩm
Cá nhân, tổ chức sản xuất, kinh doanh hàng hóa hoặc
sử dụng phương tiện kinh doanh, vật phẩm chứa yếu tố vi
386
phạm trên hàng hóa, bao bì hàng hóa, phương tiện kinh
doanh, vật phẩm thì phải loại bỏ các yếu tố vi phạm đó;
nếu cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không tự nguyện
thực hiện thì bị cưỡng chế thực hiện.
Điều 36. Buộc thu hồi sản phẩm, hàng hóa không
bảo đảm chất lượng
Cá nhân, tổ chức sản xuất, kinh doanh sản phẩm, hàng
hóa không bảo đảm chất lượng đã đăng ký hoặc công bố và
hàng hóa khác không bảo đảm chất lượng, điều kiện lưu
thông thì phải thu hồi các sản phẩm, hàng hóa vi phạm
đang lưu thông trên thị trường; nếu cá nhân, tổ chức vi
phạm hành chính không tự nguyện thực hiện thì bị cưỡng
chế thực hiện.
Điều 37. Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được
do thực hiện vi phạm hành chính hoặc buộc nộp lại số
tiền bằng trị giá tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của
pháp luật
Cá nhân, tổ chức vi phạm phải nộp lại số lợi bất hợp
pháp là tiền, tài sản, giấy tờ và vật có giá có được từ vi
phạm hành chính mà cá nhân, tổ chức đó đã thực hiện để
sung vào ngân sách nhà nước hoặc hoàn trả cho đối tượng
bị chiếm đoạt; phải nộp lại số tiền bằng với giá trị tang vật,
phương tiện vi phạm hành chính nếu tang vật, phương tiện
đó đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp
luật; nếu cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không tự
nguyện thực hiện thì bị cưỡng chế thực hiện.
385
Chương II
THẨM QUYỀN XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH
VÀ ÁP DỤNG BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC HẬU QUẢ
Điều 38. Thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân
dân
1. Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 10% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 5.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức xử phạt tiền được quy định
tại điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, b, c và đ khoản 1 Điều 28 của Luật này.
2. Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 50% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 50.000.000 đồng;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
386
các điểm a, b, c, đ, e, h, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật
này.
3. Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực tương ứng
quy định tại Điều 24 của Luật này;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
khoản 1 Điều 28 của Luật này.
Điều 39. Thẩm quyền của Công an nhân dân
1. Chiến sĩ Công an nhân dân đang thi hành công vụ có
quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 1% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 500.000 đồng.
2. Trạm trưởng, Đội trưởng của người được quy định
tại khoản 1 Điều này có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 3% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 1.500.000 đồng.
3. Trưởng Công an cấp xã, Trưởng đồn Công an, Trạm
385
trưởng Trạm Công an cửa khẩu, khu chế xuất có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 5% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 2.500.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c và đ khoản 1 Điều 28 của Luật này.
4. Trưởng Công an cấp huyện; Trưởng phòng nghiệp
vụ thuộc Cục Cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt,
Trưởng phòng nghiệp vụ thuộc Cục Cảnh sát đường thủy;
Trưởng phòng Công an cấp tỉnh gồm Trưởng phòng Cảnh
sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Trưởng phòng
Cảnh sát trật tự, Trưởng phòng Cảnh sát phản ứng nhanh,
Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội,
Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý
kinh tế và chức vụ, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội
phạm về ma tuý, Trưởng phòng Cảnh sát giao thông đường
bộ, đường sắt, Trưởng phòng Cảnh sát đường thủy, Trưởng
phòng Cảnh sát bảo vệ và cơ động, Trưởng phòng Cảnh sát
thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, Trưởng phòng Cảnh
sát phòng, chống tội phạm về môi trường, Trưởng phòng
Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu hộ, cứu nạn,
Trưởng phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn
trên sông, Trưởng phòng Quản lý xuất nhập cảnh, Trưởng
phòng An ninh chính trị nội bộ, Trưởng phòng An ninh
386
kinh tế, Trưởng phòng An ninh văn hóa, tư tưởng, Trưởng
phòng An ninh thông tin; Trưởng phòng Cảnh sát phòng
cháy, chữa cháy các quận, huyện thuộc Sở Cảnh sát phòng
cháy và chữa cháy; Thủ trưởng đơn vị Cảnh sát cơ động từ
cấp đại đội trở lên, có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 20% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 25.000.000 đồng;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c, đ và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
5. Giám đốc Công an cấp tỉnh, Giám đốc Sở Cảnh sát
phòng cháy, chữa cháy có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 50% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 50.000.000 đồng;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
385
điểm b khoản này;
đ) Giám đốc Công an cấp tỉnh quyết định áp dụng hình
thức xử phạt trục xuất;
e) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c, đ, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
6. Cục trưởng Cục An ninh chính trị nội bộ, Cục
trưởng Cục An ninh kinh tế, Cục trưởng Cục An ninh văn
hóa, tư tưởng, Cục trưởng Cục An ninh thông tin, Cục
trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội,
Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã
hội, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự
quản lý kinh tế và chức vụ, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều
tra tội phạm về ma tuý, Cục trưởng Cục Cảnh sát giao
thông đường bộ, đường sắt, Cục trưởng Cục Cảnh sát
đường thủy, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa
cháy và cứu hộ, cứu nạn, Cục trưởng Cục Cảnh sát bảo vệ,
Cục trưởng Cục Theo dõi thi hành án hình sự và hỗ trợ tư
pháp, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về
môi trường, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội
phạm sử dụng công nghệ cao có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực tương ứng
quy định tại Điều 24 của Luật này;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
386
các điểm a, c, đ, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
7. Cục trưởng Cục Quản lý xuất nhập cảnh có thẩm
quyền xử phạt theo quy định tại khoản 6 Điều này và có
quyền quyết định áp dụng hình thức xử phạt trục xuất.
Điều 40. Thẩm quyền của Bộ đội biên phòng
1. Chiến sĩ Bộ đội biên phòng đang thi hành công vụ
có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 1% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 500.000 đồng.
2. Trạm trưởng, Đội trưởng của người được quy định
tại khoản 1 Điều này có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 5% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 2.500.000 đồng.
3. Đồn trưởng Đồn biên phòng, Hải đội trưởng Hải đội
biên phòng, Chỉ huy trưởng Tiểu khu biên phòng, Chỉ huy
trưởng biên phòng Cửa khẩu cảng có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 20% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 25.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
385
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c, đ và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
4. Chỉ huy trưởng Bộ đội biên phòng cấp tỉnh, Chỉ huy
trưởng Hải đoàn biên phòng trực thuộc Bộ Tư lệnh Bộ đội
biên phòng có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực tương ứng
quy định tại Điều 24 của Luật này;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c, đ, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
Điều 41. Thẩm quyền của Cảnh sát biển
1. Cảnh sát viên Cảnh sát biển đang thi hành công vụ
có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 2% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 1.500.000 đồng.
2. Tổ trưởng Tổ nghiệp vụ Cảnh sát biển có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 5% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
386
không quá 5.000.000 đồng.
3. Đội trưởng Đội nghiệp vụ Cảnh sát biển, Trạm
trưởng Trạm Cảnh sát biển có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 10% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 10.000.000 đồng;
c) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c và đ khoản 1 Điều 28 của Luật này.
4. Hải đội trưởng Hải đội Cảnh sát biển có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 20% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 25.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c, d, đ và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
5. Hải đoàn trưởng Hải đoàn Cảnh sát biển có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 30% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 50.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
385
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c, d, đ và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
6. Chỉ huy trưởng Vùng Cảnh sát biển có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 50% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 100.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c, d, đ và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
7. Cục trưởng Cục Cảnh sát biển có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực tương ứng
quy định tại Điều 24 của Luật này;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, b, c, d, đ và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
Điều 42. Thẩm quyền của Hải quan
1. Công chức Hải quan đang thi hành công vụ có
quyền:
386
 a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 500.000 đồng.
2. Đội trưởng thuộc Chi cục Hải quan, Đội trưởng
thuộc Chi cục kiểm tra sau thông quan có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 5.000.000 đồng.
3. Chi cục trưởng Chi cục Hải quan, Chi cục trưởng
Chi cục kiểm tra sau thông quan, Đội trưởng Đội kiểm soát
thuộc Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố trực thuộc
trung ương, Đội trưởng Đội kiểm soát chống buôn lậu, Đội
trưởng Đội thủ tục Hải quan, Hải đội trưởng Hải đội kiểm
soát trên biển và Đội trưởng Đội kiểm soát bảo vệ quyền sở
hữu trí tuệ thuộc Cục điều tra chống buôn lậu Tổng cục Hải
quan có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 25.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm d, đ, g, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
4. Cục trưởng Cục điều tra chống buôn lậu, Cục trưởng
Cục kiểm tra sau thông quan thuộc Tổng cục Hải quan,
Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố trực
thuộc trung ương có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
385
b) Phạt tiền đến 50.000.000 đồng;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm d, đ, g, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
5. Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực tương ứng
quy định tại Điều 24 của Luật này;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm d, đ, g, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
Điều 43. Thẩm quyền của Kiểm lâm
1. Kiểm lâm viên đang thi hành công vụ có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 500.000 đồng.
2. Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 10.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này.
386
 3. Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm, Đội trưởng Đội Kiểm lâm
cơ động và phòng cháy, chữa cháy rừng có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 25.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c, đ, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
4. Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm, Đội trưởng Đội
Kiểm lâm đặc nhiệm thuộc Cục Kiểm lâm có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 50.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, b, c, đ, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
5. Cục trưởng Cục Kiểm lâm có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực quản lý
rừng, lâm sản quy định tại Điều 24 của Luật này;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
385
d) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, b, c, đ, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
Điều 44. Thẩm quyền của cơ quan Thuế
1. Công chức Thuế đang thi hành công vụ có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 500.000 đồng.
2. Đội trưởng Đội Thuế có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 2.500.000 đồng.
3. Chi cục trưởng Chi cục Thuế có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 25.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
4. Cục trưởng Cục Thuế có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 70.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
386
 d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
5. Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực thuế quy
định tại Điều 24 của Luật này;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
Điều 45. Thẩm quyền của Quản lý thị trường
1. Kiểm soát viên thị trường đang thi hành công vụ có
quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 500.000 đồng.
2. Đội trưởng Đội Quản lý thị trường có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 25.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, đ, e, g, h, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
3. Chi Cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường thuộc Sở
Công thương, Trưởng phòng chống buôn lậu, Trưởng
phòng chống hàng giả, Trưởng phòng kiểm soát chất lượng
385
hàng hóa thuộc Cục Quản lý thị trường có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 50.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c, d, đ, e, g, h, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật
này.
4. Cục trưởng Cục Quản lý thị trường có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực tương ứng
quy định tại Điều 24 của Luật này;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
d) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c, d, đ, e, g, h, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật
này.
Điều 46. Thẩm quyền của Thanh tra
1. Thanh tra viên, người được giao thực hiện nhiệm vụ
thanh tra chuyên ngành đang thi hành công vụ có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
386
 b) Phạt tiền đến 1% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 500.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, c và đ khoản 1 Điều 28 của Luật này.
2. Chánh Thanh tra sở, Chánh Thanh tra Cục Hàng
không, Chánh Thanh tra Cục Hàng hải, Chánh thanh tra
Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, Chánh thanh tra Ủy ban
chứng khoán Nhà nước; Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ
sinh thực phẩm, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch
hóa gia đình thuộc Sở Y tế, Chi cục trưởng Chi cục về bảo
vệ thực vật, thú y, thủy sản, quản lý chất lượng nông lâm
sản và thủy sản, thủy lợi, đê điều, lâm nghiệp, phát triển
nông thôn thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn,
Giám đốc Trung tâm Tần số khu vực và các chức danh
tương đương được Chính phủ giao thực hiện chức năng
thanh tra chuyên ngành có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 50% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 50.000.000 đồng;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
385
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
khoản 1 Điều 28 của Luật này.
3. Cục trưởng Cục Dự trữ Nhà nước khu vực, Cục
trưởng Cục Thống kê, Cục trưởng Cục kiểm soát ô nhiễm,
Giám đốc Kho bạc Nhà nước tỉnh, thành phố trực thuộc
trung ương và các chức danh tương đương được Chính phủ
giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 70% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh
vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật này nhưng
không quá 250.000.000 đồng;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
khoản 1 Điều 28 của Luật này.
4. Chánh Thanh tra bộ, cơ quan ngang bộ, Tổng cục
trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Tổng cục trưởng
Tổng cục Thống kê, Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn
đo lường chất lượng, Tổng cục trưởng Tổng cục Dạy nghề,
Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi, Tổng cục trưởng
Tổng cục Lâm nghiệp, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy
sản, Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản,
386
Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, Tổng cục trưởng
Tổng cục Quản lý đất đai, Giám đốc Kho bạc Nhà nước,
Chủ tịch Ủy ban chứng khoán Nhà nước, Tổng cục trưởng
Tổng cục Dự trữ Nhà nước, Tổng cục trưởng Tổng cục
Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà
nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Trưởng Ban Thi
đua - Khen thưởng Trung ương, Trưởng Ban Tôn giáo
Chính phủ, Cục trưởng Cục Hóa chất, Cục trưởng Cục Kỹ
thuật an toàn và môi trường công nghiệp, Cục trưởng Cục
Đường sắt Việt Nam, Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa
Việt Nam, Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam, Cục
trưởng Cục Hàng không Việt Nam, Cục trưởng Cục An
toàn bức xạ và hạt nhân, Cục trưởng Cục Thú y, Cục
trưởng Cục Bảo vệ thực vật, Cục trưởng Cục Trồng trọt,
Cục trưởng Cục Chăn nuôi, Cục trưởng Cục Quản lý chất
lượng nông lâm sản và thủy sản, Cục trưởng Cục Kinh tế
hợp tác và phát triển nông thôn, Cục trưởng Cục Chế biến,
thương mại nông lâm thủy sản và nghề muối, Cục trưởng
Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm, Cục trưởng Cục Tần số
vô tuyến điện, Cục trưởng Cục Viễn thông, Cục trưởng
Cục Quản lý phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử,
Cục trưởng Cục Báo chí, Cục trưởng Cục Xuất bản, Cục
trưởng Cục Quản lý dược, Cục trưởng Cục Quản lý khám,
chữa bệnh, Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế, Cục
trưởng Cục Y tế dự phòng, Cục trưởng Cục An toàn vệ
sinh thực phẩm và các chức danh tương đương được Chính
phủ giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành có
quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
385
b) Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực tương ứng
quy định tại Điều 24 của Luật này;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
khoản 1 Điều 28 của Luật này.
5. Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành cấp bộ có thẩm
quyền xử phạt theo quy định tại khoản 3 Điều này.
Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành cấp sở, trưởng
đoàn thanh tra chuyên ngành của cơ quan quản lý nhà nước
được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành có
thẩm quyền xử phạt theo quy định tại khoản 2 Điều này.
Điều 47. Thẩm quyền của Cảng vụ hàng hải, Cảng
vụ hàng không, Cảng vụ đường thuỷ nội địa
1. Trưởng đại diện Cảng vụ hàng hải, Trưởng đại diện
Cảng vụ hàng không, Trưởng đại diện Cảng vụ đường thủy
nội địa có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 10.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này.
2. Giám đốc Cảng vụ hàng hải, Giám đốc Cảng vụ
hàng không, Giám đốc Cảng vụ đường thuỷ nội địa thuộc
Cục Đường thủy nội địa Việt Nam có quyền:
386
 a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 25.000.000 đồng;
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
d) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, b, c, đ, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
Điều 48. Thẩm quyền của Toà án nhân dân
1. Thẩm phán chủ tọa phiên toà có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 1.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này.
2. Thẩm phán được phân công giải quyết vụ việc phá
sản có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 5.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
385
3. Chánh án Tòa án nhân dân cấp huyện, Chánh tòa
chuyên trách Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Chánh án Tòa án
quân sự khu vực có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 7.500.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này.
4. Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Chánh án Tòa
án quân sự quân khu và tương đương, Chánh tòa Phúc
thẩm Tòa án nhân dân tối cao, Chánh tòa chuyên trách Tòa
án nhân dân tối cao có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực tương ứng
quy định tại Điều 24 của Luật này;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi
phạm hành chính;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
Điều 49. Thẩm quyền của cơ quan thi hành án dân
sự
1. Chấp hành viên thi hành án dân sự đang thi hành
công vụ có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 500.000 đồng.
2. Chi Cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự có
386
quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 2.500.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
3. Chấp hành viên thi hành án dân sự là Tổ trưởng tổ
quản lý, thanh lý tài sản của vụ việc phá sản có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 5.000.000 đồng;
c) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
4. Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự, Trưởng phòng
Phòng Thi hành án cấp quân khu có quyền:
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 20.000.000 đồng;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
có giá trị không vượt quá mức tiền phạt được quy định tại
điểm b khoản này;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
5. Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự có
quyền:
385
a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực thi hành án
dân sự quy định tại Điều 24 của Luật này;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
Điều 50. Thẩm quyền của Cục Quản lý lao động
ngoài nước
Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước có
quyền:
1. Phạt cảnh cáo;
2. Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực quản lý lao
động ngoài nước quy định tại Điều 24 của Luật này;
3. Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
4. Tước quyền sử dụng giấy phép có thời hạn hoặc
đình chỉ hoạt động có thời hạn;
5. Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
Điều 51. Thẩm quyền của cơ quan đại diện ngoại
giao, cơ quan lãnh sự, cơ quan khác được ủy quyền
thực hiện chức năng lãnh sự của nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài
Người đứng đầu cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan
lãnh sự, cơ quan khác được ủy quyền thực hiện chức năng
lãnh sự của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở
nước ngoài có quyền:
386
 1. Phạt cảnh cáo;
2. Phạt tiền đến mức tối đa đối với lĩnh vực tương ứng
quy định tại Điều 24 của Luật này;
3. Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
4. Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại
các điểm a, i và k khoản 1 Điều 28 của Luật này.
Điều 52. Nguyên tắc xác định và phân định thẩm
quyền xử phạt vi phạm hành chính và áp dụng biện
pháp khắc phục hậu quả
1. Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của những
người được quy định tại các điều từ 38 đến 51 của Luật này
là thẩm quyền áp dụng đối với một hành vi vi phạm hành
chính của cá nhân; trong trường hợp phạt tiền, thẩm quyền
xử phạt tổ chức gấp 02 lần thẩm quyền xử phạt cá nhân và
được xác định theo tỉ lệ phần trăm quy định tại Luật này
đối với chức danh đó.
Trong trường hợp phạt tiền đối với vi phạm hành chính
trong khu vực nội thành thuộc các lĩnh vực quy định tại
đoạn 2 khoản 1 Điều 23 của Luật này, thì các chức danh có
thẩm quyền phạt tiền đối với các hành vi vi phạm hành
chính do Chính phủ quy định cũng có thẩm quyền xử phạt
tương ứng với mức tiền phạt cao hơn đối với các hành vi vi
phạm hành chính do Hội đồng nhân dân thành phố trực
thuộc trung ương quy định áp dụng trong nội thành.
2. Thẩm quyền phạt tiền quy định tại khoản 1 Điều này
được xác định căn cứ vào mức tối đa của khung tiền phạt
quy định đối với từng hành vi vi phạm cụ thể.
385
3. Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các cấp có thẩm quyền xử
phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực quản lý nhà
nước ở địa phương.
Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính quy
định tại các điều từ 39 đến 51 của Luật này có thẩm quyền
xử phạt vi phạm hành chính thuộc lĩnh vực, ngành mình
quản lý.
Trong trường hợp vi phạm hành chính thuộc thẩm
quyền xử phạt của nhiều người, thì việc xử phạt vi phạm
hành chính do người thụ lý đầu tiên thực hiện.
4. Trường hợp xử phạt một người thực hiện nhiều hành
vi vi phạm hành chính thì thẩm quyền xử phạt vi phạm
hành chính được xác định theo nguyên tắc sau đây:
a) Nếu hình thức, mức xử phạt, trị giá tang vật, phương
tiện vi phạm hành chính bị tịch thu, biện pháp khắc phục
hậu quả được quy định đối với từng hành vi đều thuộc
thẩm quyền của người xử phạt vi phạm hành chính thì
thẩm quyền xử phạt vẫn thuộc người đó;
b) Nếu hình thức, mức xử phạt, trị giá tang vật, phương
tiện vi phạm hành chính bị tịch thu, biện pháp khắc phục
hậu quả được quy định đối với một trong các hành vi vượt
quá thẩm quyền của người xử phạt vi phạm hành chính thì
người đó phải chuyển vụ vi phạm đến cấp có thẩm quyền
xử phạt;
c) Nếu hành vi thuộc thẩm quyền xử phạt vi phạm
hành chính của nhiều người thuộc các ngành khác nhau, thì
thẩm quyền xử phạt thuộc Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp
386
có thẩm quyền xử phạt nơi xảy ra vi phạm.
Điều 53. Thay đổi tên gọi của chức danh có thẩm
quyền xử phạt vi phạm hành chính
Trường hợp chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm
hành chính quy định tại Luật này có sự thay đổi về tên gọi
thì chức danh đó có thẩm quyền xử phạt.
Điều 54. Giao quyền xử phạt
1. Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính
quy định tại Điều 38; các khoản 2, 3, 4, 5, 6 và 7 Điều 39;
các khoản 2, 3 và 4 Điều 40; các khoản 3, 4, 5, 6 và 7 Điều
41; các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 42; các khoản 2, 3, 4 và 5
Điều 43; các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 44; các khoản 2, 3 và
4 Điều 45; các khoản 2, 3 và 4 Điều 46; Điều 47; khoản 3
và khoản 4 Điều 48; các khoản 2, 4 và 5 Điều 49; Điều 50
và Điều 51 của Luật này có thể giao cho cấp phó thực hiện
thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính.
2. Việc giao quyền xử phạt vi phạm hành chính được
thực hiện thường xuyên hoặc theo vụ việc và phải được thể
hiện bằng văn bản, trong đó xác định rõ phạm vi, nội dung,
thời hạn giao quyền.
3. Cấp phó được giao quyền xử phạt vi phạm hành
chính phải chịu trách nhiệm về quyết định xử phạt vi phạm
hành chính của mình trước cấp trưởng và trước pháp luật.
Người được giao quyền không được giao quyền, ủy quyền
cho bất kỳ người nào khác.
Chương III
385
THỦ TỤC XỬ PHẠT, THI HÀNH
QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT VÀ CƯỠNG CHẾ
THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT
Mục 1
THỦ TỤC XỬ PHẠT
Điều 55. Buộc chấm dứt hành vi vi phạm hành
chính
Buộc chấm dứt hành vi vi phạm hành chính được
người có thẩm quyền đang thi hành công vụ áp dụng đối
với hành vi vi phạm hành chính đang diễn ra nhằm chấm
dứt ngay hành vi vi phạm. Buộc chấm dứt hành vi vi phạm
hành chính được thực hiện bằng lời nói, còi, hiệu lệnh, văn
bản hoặc hình thức khác theo quy định của pháp luật.
Điều 56. Xử phạt vi phạm hành chính không lập
biên bản
1. Xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản
được áp dụng trong trường hợp xử phạt cảnh cáo hoặc phạt
tiền đến 250.000 đồng đối với cá nhân, 500.000 đồng đối
với tổ chức và người có thẩm quyền xử phạt phải ra quyết
định xử phạt vi phạm hành chính tại chỗ.
Trường hợp vi phạm hành chính được phát hiện nhờ sử
dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật, nghiệp vụ thì phải lập
biên bản.
2. Quyết định xử phạt vi phạm hành chính tại chỗ phải
ghi rõ ngày, tháng, năm ra quyết định; họ, tên, địa chỉ của
cá nhân vi phạm hoặc tên, địa chỉ của tổ chức vi phạm;
hành vi vi phạm; địa điểm xảy ra vi phạm; chứng cứ và
386
tình tiết liên quan đến việc giải quyết vi phạm; họ, tên,
chức vụ của người ra quyết định xử phạt; điều, khoản của
văn bản pháp luật được áp dụng. Trường hợp phạt tiền thì
trong quyết định phải ghi rõ mức tiền phạt.
Điều 57. Xử phạt vi phạm hành chính có lập biên
bản, hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính
1. Xử phạt vi phạm hành chính có lập biên bản được áp
dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân, tổ
chức vi phạm hành chính không thuộc trường hợp quy định
tại đoạn 1 khoản 1 Điều 56 của Luật này.
2. Việc xử phạt vi phạm hành chính có lập biên bản
phải được người có thẩm quyền xử phạt lập thành hồ sơ xử
phạt vi phạm hành chính. Hồ sơ bao gồm biên bản vi phạm
hành chính, quyết định xử phạt hành chính, các tài liệu,
giấy tờ có liên quan và phải được đánh bút lục.
Hồ sơ phải được lưu trữ theo quy định của pháp luật về
lưu trữ.
Điều 58. Lập biên bản vi phạm hành chính
1. Khi phát hiện vi phạm hành chính thuộc lĩnh vực
quản lý của mình, người có thẩm quyền đang thi hành công
vụ phải kịp thời lập biên bản, trừ trường hợp xử phạt không
lập biên bản theo quy định tại khoản 1 Điều 56 của Luật
này.
Trường hợp vi phạm hành chính được phát hiện nhờ sử
dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật, nghiệp vụ thì việc lập
biên bản vi phạm hành chính được tiến hành ngay khi xác
định được tổ chức, cá nhân vi phạm.
385
Vi phạm hành chính xảy ra trên tàu bay, tàu biển, tàu
hỏa thì người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu có
trách nhiệm tổ chức lập biên bản và chuyển ngay cho
người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính khi tàu
bay, tàu biển, tàu hỏa về đến sân bay, bến cảng, nhà ga.
2. Biên bản vi phạm hành chính phải ghi rõ ngày,
tháng, năm, địa điểm lập biên bản; họ, tên, chức vụ người
lập biên bản; họ, tên, địa chỉ, nghề nghiệp của người vi
phạm hoặc tên, địa chỉ của tổ chức vi phạm; giờ, ngày,
tháng, năm, địa điểm xảy ra vi phạm; hành vi vi phạm; biện
pháp ngăn chặn vi phạm hành chính và bảo đảm việc xử lý;
tình trạng tang vật, phương tiện bị tạm giữ; lời khai của
người vi phạm hoặc đại diện tổ chức vi phạm; nếu có
người chứng kiến, người bị thiệt hại hoặc đại diện tổ chức
bị thiệt hại thì phải ghi rõ họ, tên, địa chỉ, lời khai của họ;
quyền và thời hạn giải trình về vi phạm hành chính của
người vi phạm hoặc đại diện của tổ chức vi phạm; cơ quan
tiếp nhận giải trình.
Trường hợp người vi phạm, đại diện tổ chức vi phạm
không có mặt tại nơi vi phạm hoặc cố tình trốn tránh hoặc
vì lý do khách quan mà không ký vào biên bản thì biên bản
phải có chữ ký của đại diện chính quyền cơ sở nơi xảy ra vi
phạm hoặc của hai người chứng kiến.
3. Biên bản vi phạm hành chính phải được lập thành ít
nhất 02 bản, phải được người lập biên bản và người vi
phạm hoặc đại diện tổ chức vi phạm ký; trường hợp người
vi phạm không ký được thì điểm chỉ; nếu có người chứng
kiến, người bị thiệt hại hoặc đại diện tổ chức bị thiệt hại thì
386
họ cùng phải ký vào biên bản; trường hợp biên bản gồm
nhiều tờ, thì những người được quy định tại khoản này phải
ký vào từng tờ biên bản. Nếu người vi phạm, đại diện tổ
chức vi phạm, người chứng kiến, người bị thiệt hại hoặc
đại diện tổ chức bị thiệt hại từ chối ký thì người lập biên
bản phải ghi rõ lý do vào biên bản.
Biên bản vi phạm hành chính lập xong phải giao cho
cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính 01 bản; trường hợp vi
phạm hành chính không thuộc thẩm quyền hoặc vượt quá
thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản thì biên bản
phải được chuyển ngay đến người có thẩm quyền xử phạt
để tiến hành xử phạt.
Trường hợp người chưa thành niên vi phạm hành chính
thì biên bản còn được gửi cho cha mẹ hoặc người giám hộ
của người đó.
Điều 59. Xác minh tình tiết của vụ việc vi phạm
hành chính
1. Khi xem xét ra quyết định xử phạt vi phạm hành
chính, trong trường hợp cần thiết người có thẩm quyền xử
phạt có trách nhiệm xác minh các tình tiết sau đây:
a) Có hay không có vi phạm hành chính;
b) Cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành
chính, lỗi, nhân thân của cá nhân vi phạm hành chính;
c) Tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ;
d) Tính chất, mức độ thiệt hại do vi phạm hành chính
gây ra;
đ) Trường hợp không ra quyết định xử phạt vi phạm
385
hành chính theo quy định tại khoản 1 Điều 65 của Luật
này;
e) Tình tiết khác có ý nghĩa đối với việc xem xét, quyết
định xử phạt.
Trong quá trình xem xét, ra quyết định xử phạt, người
có thẩm quyền xử phạt có thể trưng cầu giám định. Việc
trưng cầu giám định được thực hiện theo quy định của
pháp luật về giám định.
2. Việc xác minh tình tiết của vụ việc vi phạm hành
chính phải được thể hiện bằng văn bản.
Điều 60. Xác định giá trị tang vật vi phạm hành
chính để làm căn cứ xác định khung tiền phạt, thẩm
quyền xử phạt
1. Trong trường hợp cần xác định giá trị tang vật vi
phạm hành chính để làm căn cứ xác định khung tiền phạt,
thẩm quyền xử phạt, người có thẩm quyền đang giải quyết
vụ việc phải xác định giá trị tang vật và phải chịu trách
nhiệm về việc xác định đó.
2. Tùy theo loại tang vật cụ thể, việc xác định giá trị
dựa trên một trong các căn cứ theo thứ tự ưu tiên sau đây:
a) Giá niêm yết hoặc giá ghi trên hợp đồng hoặc hoá
đơn mua bán hoặc tờ khai nhập khẩu;
b) Giá theo thông báo của cơ quan tài chính địa
phương; trường hợp không có thông báo giá thì theo giá thị
trường của địa phương tại thời điểm xảy ra vi phạm hành
chính;
c) Giá thành của tang vật nếu là hàng hoá chưa xuất
386
bán;
d) Đối với tang vật là hàng giả thì giá của tang vật đó
là giá thị trường của hàng hoá thật hoặc hàng hoá có cùng
tính năng, kỹ thuật, công dụng tại thời điểm nơi phát hiện
vi phạm hành chính.
3. Trường hợp không thể áp dụng được căn cứ quy
định tại khoản 2 Điều này để xác định giá trị tang vật vi
phạm hành chính làm căn cứ xác định khung tiền phạt,
thẩm quyền xử phạt thì người có thẩm quyền đang giải
quyết vụ việc có thể ra quyết định tạm giữ tang vật vi phạm
và thành lập Hội đồng định giá. Hội đồng định giá gồm có
người ra quyết định tạm giữ tang vật vi phạm hành chính là
Chủ tịch Hội đồng, đại diện cơ quan tài chính cùng cấp và
đại diện cơ quan chuyên môn có liên quan là thành viên.
Thời hạn tạm giữ tang vật để xác định giá trị không
quá 24 giờ, kể từ thời điểm ra quyết định tạm giữ, trong
trường hợp thật cần thiết thì thời hạn có thể kéo dài thêm
nhưng tối đa không quá 24 giờ. Mọi chi phí liên quan đến
việc tạm giữ, định giá và thiệt hại do việc tạm giữ gây ra do
cơ quan của người có thẩm quyền ra quyết định tạm giữ chi
trả. Thủ tục, biên bản tạm giữ được thực hiện theo quy định
tại khoản 5 và khoản 9 Điều 125 của Luật này.
4. Căn cứ để xác định giá trị và các tài liệu liên quan
đến việc xác định giá trị tang vật vi phạm hành chính phải
thể hiện trong hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính.
Điều 61. Giải trình
1. Đối với hành vi vi phạm hành chính mà pháp luật
385
quy định áp dụng hình thức xử phạt tước quyền sử dụng
giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ
hoạt động có thời hạn hoặc áp dụng mức phạt tiền tối đa
của khung tiền phạt đối với hành vi đó từ 15.000.000 đồng
trở lên đối với cá nhân, từ 30.000.000 đồng trở lên đối với
tổ chức thì cá nhân, tổ chức vi phạm có quyền giải trình
trực tiếp hoặc bằng văn bản với người có thẩm quyền xử
phạt vi phạm hành chính. Người có thẩm quyền xử phạt có
trách nhiệm xem xét ý kiến giải trình của cá nhân, tổ chức
vi phạm hành chính trước khi ra quyết định xử phạt, trừ
trường hợp cá nhân, tổ chức không có yêu cầu giải trình
trong thời hạn quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này.
2. Đối với trường hợp giải trình bằng văn bản, cá nhân,
tổ chức vi phạm hành chính phải gửi văn bản giải trình cho
người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong
thời hạn không quá 05 ngày, kể từ ngày lập biên bản vi
phạm hành chính.
Trường hợp vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp thì
người có thẩm quyền có thể gia hạn thêm không quá 05
ngày theo đề nghị của cá nhân, tổ chức vi phạm.
Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính tự mình hoặc uỷ
quyền cho người đại diện hợp pháp của mình thực hiện
việc giải trình bằng văn bản.
3. Đối với trường hợp giải trình trực tiếp, cá nhân, tổ
chức vi phạm hành chính phải gửi văn bản yêu cầu được
giải trình trực tiếp đến người có thẩm quyền xử phạt vi
phạm hành chính trong thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ
ngày lập biên bản vi phạm hành chính.
386
 Người có thẩm quyền xử phạt phải thông báo bằng văn
bản cho người vi phạm về thời gian và địa điểm tổ chức
phiên giải trình trực tiếp trong thời hạn 05 ngày, kể từ ngày
nhận được yêu cầu của người vi phạm.
Người có thẩm quyền xử phạt tổ chức phiên giải trình
trực tiếp và có trách nhiệm nêu căn cứ pháp lý và tình tiết,
chứng cứ liên quan đến hành vi vi phạm hành chính, hình
thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả dự kiến áp dụng
đối với hành vi vi phạm. Cá nhân, tổ chức vi phạm hành
chính, người đại diện hợp pháp của họ có quyền tham gia
phiên giải trình và đưa ra ý kiến, chứng cứ để bảo vệ quyền
và lợi ích hợp pháp của mình.
Việc giải trình trực tiếp được lập thành biên bản và
phải có chữ ký của các bên liên quan; trường hợp biên bản
gồm nhiều tờ thì các bên phải ký vào từng tờ biên bản.
Biên bản này phải được lưu trong hồ sơ xử phạt vi phạm
hành chính và giao cho cá nhân, tổ chức vi phạm hoặc
người đại diện hợp pháp của họ 01 bản.
Điều 62. Chuyển hồ sơ vụ vi phạm có dấu hiệu tội
phạm để truy cứu trách nhiệm hình sự
1. Khi xem xét vụ vi phạm để quyết định xử phạt vi
phạm hành chính, nếu xét thấy hành vi vi phạm có dấu hiệu
tội phạm, thì người có thẩm quyền xử phạt phải chuyển
ngay hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan tiến hành tố tụng hình
sự.
2. Trong quá trình thi hành quyết định xử phạt vi phạm
hành chính, nếu hành vi vi phạm được phát hiện có dấu
hiệu tội phạm mà chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm
385
hình sự thì người đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành
chính phải ra quyết định tạm đình chỉ thi hành quyết định
đó và trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày tạm đình chỉ phải
chuyển hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan tiến hành tố tụng
hình sự; trường hợp đã thi hành xong quyết định xử phạt
thì người đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính phải
chuyển hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan tiến hành tố tụng
hình sự.
3. Cơ quan tiến hành tố tụng hình sự có trách nhiệm
xem xét, kết luận vụ việc và trả lời kết quả giải quyết bằng
văn bản cho người có thẩm quyền đã chuyển hồ sơ trong
thời hạn theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự;
trường hợp không khởi tố vụ án hình sự thì trong thời hạn
03 ngày, kể từ ngày có quyết định không khởi tố vụ án
hình sự, cơ quan tiến hành tố tụng phải trả hồ sơ vụ việc
cho người có thẩm quyền xử phạt đã chuyển hồ sơ đến.
Trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, nếu cơ
quan tiến hành tố tụng hình sự có quyết định khởi tố vụ án
thì người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính phải
huỷ bỏ quyết định xử phạt vi phạm hành chính và chuyển
toàn bộ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính và tài
liệu về việc thi hành quyết định xử phạt cho cơ quan tiến
hành tố tụng hình sự.
4. Việc chuyển hồ sơ vụ vi phạm có dấu hiệu tội phạm
để truy cứu trách nhiệm hình sự phải được thông báo bằng
văn bản cho cá nhân vi phạm.
Điều 63. Chuyển hồ sơ vụ vi phạm để xử phạt hành
chính
386
 1. Đối với vụ việc do cơ quan tiến hành tố tụng hình sự
thụ lý, giải quyết, nhưng sau đó lại có quyết định không
khởi tố vụ án hình sự, quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố
vụ án hình sự, quyết định đình chỉ điều tra hoặc quyết định
đình chỉ vụ án, nếu hành vi có dấu hiệu vi phạm hành
chính, thì trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày ra quyết định,
cơ quan tiến hành tố tụng hình sự phải chuyển các quyết
định nêu trên kèm theo hồ sơ, tang vật, phương tiện của vụ
vi phạm và đề nghị xử phạt vi phạm hành chính đến người
có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính.
2. Việc xử phạt vi phạm hành chính được căn cứ vào
hồ sơ vụ vi phạm do cơ quan tiến hành tố tụng hình sự
chuyển đến.
Trường hợp cần thiết, người có thẩm quyền xử phạt
tiến hành xác minh thêm tình tiết để làm căn cứ ra quyết
định xử phạt vi phạm hành chính.
3. Thời hạn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính
là 30 ngày, kể từ ngày nhận được các quyết định quy định
tại khoản 1 Điều này kèm theo hồ sơ vụ vi phạm. Trong
trường hợp cần xác minh thêm quy định tại khoản 2 Điều
này thì thời hạn tối đa không quá 45 ngày.
Điều 64. Sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật
nghiệp vụ trong việc phát hiện vi phạm hành chính.
1. Cơ quan, người có thẩm quyền xử phạt vi phạm
hành chính được sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật
nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính về trật tự, an
toàn giao thông và bảo vệ môi trường.
385
2. Việc quản lý, sử dụng và quy định danh mục các
phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phải bảo đảm các
nguyên tắc sau đây:
a) Tôn trọng quyền tự do, danh dự, nhân phẩm, bí mật
đời tư của công dân, các quyền và lợi ích hợp pháp khác
của cá nhân và tổ chức;
b) Tuân thủ đúng quy trình, quy tắc về sử dụng phương
tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ;
c) Kết quả thu thập được bằng phương tiện, thiết bị kỹ
thuật nghiệp vụ phải được ghi nhận bằng văn bản và chỉ
được sử dụng trong xử phạt vi phạm hành chính;
d) Phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phải bảo
đảm đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật do cơ quan có
thẩm quyền quy định.
3. Chính phủ quy định việc quản lý, sử dụng và danh
mục các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được sử
dụng để phát hiện vi phạm hành chính.
Điều 65. Những trường hợp không ra quyết định xử
phạt vi phạm hành chính
1. Không ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính
trong những trường hợp sau đây:
a) Trường hợp quy định tại Điều 11 của Luật này;
b) Không xác định được đối tượng vi phạm hành
chính;
c) Hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính quy định
tại Điều 6 hoặc hết thời hạn ra quyết định xử phạt quy định
386
tại khoản 3 Điều 63 hoặc khoản 1 Điều 66 của Luật này;
d) Cá nhân vi phạm hành chính chết, mất tích, tổ chức
vi phạm hành chính đã giải thể, phá sản trong thời gian
xem xét ra quyết định xử phạt;
đ) Chuyển hồ sơ vụ vi phạm có dấu hiệu tội phạm theo
quy định tại Điều 62 của Luật này.
2. Đối với trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d
khoản 1 Điều này, người có thẩm quyền không ra quyết
định xử phạt vi phạm hành chính nhưng có thể ra quyết
định tịch thu sung vào ngân sách nhà nước hoặc tiêu hủy
tang vật vi phạm hành chính thuộc loại cấm lưu hành và áp
dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại khoản 1
Điều 28 của Luật này.
Quyết định phải ghi rõ lý do không ra quyết định xử
phạt vi phạm hành chính; tang vật bị tịch thu, tiêu hủy;
biện pháp khắc phục hậu quả được áp dụng, trách nhiệm và
thời hạn thực hiện.
Điều 66. Thời hạn ra quyết định xử phạt vi phạm
hành chính
1. Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính
phải ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong thời
hạn 07 ngày, kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính.
Đối với vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp mà không thuộc
trường hợp giải trình hoặc đối với vụ việc thuộc trường
hợp giải trình theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều
61 của Luật này thì thời hạn ra quyết định xử phạt tối đa là
30 ngày, kể từ ngày lập biên bản.
385
Trường hợp vụ việc đặc biệt nghiêm trọng, có nhiều
tình tiết phức tạp và thuộc trường hợp giải trình theo quy
định tại đoạn 2 khoản 2 và khoản 3 Điều 61 của Luật này
mà cần có thêm thời gian để xác minh, thu thập chứng cứ
thì người có thẩm quyền đang giải quyết vụ việc phải báo
cáo thủ trưởng trực tiếp của mình bằng văn bản để xin gia
hạn; việc gia hạn phải bằng văn bản, thời hạn gia hạn
không được quá 30 ngày.
2. Quá thời hạn quy định tại khoản 1 Điều này hoặc
khoản 3 Điều 63 của Luật này, người có thẩm quyền xử
phạt không ra quyết định xử phạt nhưng vẫn quyết định áp
dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại khoản 1
Điều 28 của Luật này, quyết định tịch thu sung vào ngân
sách nhà nước hoặc tiêu hủy tang vật vi phạm hành chính
thuộc loại cấm lưu hành.
Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính nếu
có lỗi trong việc để quá thời hạn mà không ra quyết định
xử phạt thì bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Điều 67. Ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính
1. Trường hợp một cá nhân, tổ chức thực hiện nhiều
hành vi vi phạm hành chính mà bị xử phạt trong cùng một
lần thì chỉ ra 01 quyết định xử phạt, trong đó quyết định
hình thức, mức xử phạt đối với từng hành vi vi phạm hành
chính.
2. Trường hợp nhiều cá nhân, tổ chức cùng thực hiện
một hành vi vi phạm hành chính thì có thể ra 01 hoặc nhiều
quyết định xử phạt để quyết định hình thức, mức xử phạt
đối với từng cá nhân, tổ chức.
386
 3. Trường hợp nhiều cá nhân, tổ chức thực hiện nhiều
hành vi vi phạm hành chính khác nhau trong cùng một vụ
vi phạm thì có thể ra 01 hoặc nhiều quyết định xử phạt để
quyết định hình thức, mức xử phạt đối với từng hành vi vi
phạm của từng cá nhân, tổ chức.
4. Quyết định xử phạt có hiệu lực kể từ ngày ký, trừ
trường hợp trong quyết định quy định ngày có hiệu lực
khác.
Điều 68. Nội dung quyết định xử phạt vi phạm hành
chính
1. Quyết định xử phạt vi phạm hành chính phải bao
gồm các nội dung chính sau đây:
a) Địa danh, ngày, tháng, năm ra quyết định;
b) Căn cứ pháp lý để ban hành quyết định;
c) Biên bản vi phạm hành chính, kết quả xác minh, văn
bản giải trình của cá nhân, tổ chức vi phạm hoặc biên bản
họp giải trình và tài liệu khác (nếu có);
d) Họ, tên, chức vụ của người ra quyết định;
đ) Họ, tên, địa chỉ, nghề nghiệp của người vi phạm
hoặc tên, địa chỉ của tổ chức vi phạm;
e) Hành vi vi phạm hành chính; tình tiết giảm nhẹ, tình
tiết tăng nặng;
g) Điều, khoản của văn bản pháp luật được áp dụng;
h) Hình thức xử phạt chính; hình thức xử phạt bổ sung,
biện pháp khắc phục hậu quả (nếu có);
i) Quyền khiếu nại, khởi kiện đối với quyết định xử
385
phạt vi phạm hành chính;
k) Hiệu lực của quyết định, thời hạn và nơi thi hành
quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nơi nộp tiền phạt;
l) Họ tên, chữ ký của người ra quyết định xử phạt vi
phạm hành chính;
m) Trách nhiệm thi hành quyết định xử phạt vi phạm
hành chính và việc cưỡng chế trong trường hợp cá nhân, tổ
chức bị xử phạt vi phạm hành chính không tự nguyện chấp
hành.
2. Thời hạn thi hành quyết định là 10 ngày, kể từ ngày
nhận quyết định xử phạt; trường hợp quyết định xử phạt có
ghi thời hạn thi hành nhiều hơn 10 ngày thì thực hiện theo
thời hạn đó.
3. Trường hợp ban hành một quyết định xử phạt vi
phạm hành chính chung đối với nhiều cá nhân, tổ chức
cùng thực hiện một hành vi vi phạm hoặc nhiều cá nhân, tổ
chức thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính khác
nhau trong cùng một vụ vi phạm thì nội dung hành vi vi
phạm, hình thức, mức xử phạt đối với từng cá nhân, tổ
chức phải xác định cụ thể, rõ ràng.
Mục 2
THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT
VI PHẠM HÀNH CHÍNH
Điều 69. Thi hành quyết định xử phạt không lập
biên bản
386
 1. Quyết định xử phạt vi phạm hành chính không lập
biên bản phải được giao cho cá nhân, tổ chức bị xử phạt 01
bản. Trường hợp người chưa thành niên bị xử phạt cảnh
cáo thì quyết định xử phạt còn được gửi cho cha mẹ hoặc
người giám hộ của người đó.
2. Cá nhân, tổ chức vi phạm nộp tiền phạt tại chỗ cho
người có thẩm quyền xử phạt. Người thu tiền phạt có trách
nhiệm giao chứng từ thu tiền phạt cho cá nhân, tổ chức nộp
tiền phạt và phải nộp tiền phạt trực tiếp tại Kho bạc Nhà
nước hoặc nộp vào tài khoản của Kho bạc Nhà nước trong
thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ ngày thu tiền phạt.
Trường hợp cá nhân, tổ chức vi phạm không có khả
năng nộp tiền phạt tại chỗ thì nộp tại Kho bạc Nhà nước
hoặc nộp vào tài khoản của Kho bạc Nhà nước ghi trong
quyết định xử phạt trong thời hạn quy định tại khoản 1
Điều 78 của Luật này.
Điều 70. Gửi quyết định xử phạt vi phạm hành
chính để thi hành
Trong thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết
định xử phạt vi phạm hành chính có lập biên bản, người có
thẩm quyền đã ra quyết định xử phạt phải gửi cho cá nhân,
tổ chức bị xử phạt, cơ quan thu tiền phạt và cơ quan liên
quan khác (nếu có) để thi hành.
Quyết định xử phạt vi phạm hành chính được giao trực
tiếp hoặc gửi qua bưu điện bằng hình thức bảo đảm và
thông báo cho cá nhân, tổ chức bị xử phạt biết.
Đối với trường hợp quyết định được giao trực tiếp mà
385
cá nhân, tổ chức vi phạm cố tình không nhận quyết định thì
người có thẩm quyền lập biên bản về việc không nhận
quyết định có xác nhận của chính quyền địa phương và
được coi là quyết định đã được giao.
Đối với trường hợp gửi qua bưu điện bằng hình thức
bảo đảm, nếu sau thời hạn 10 ngày, kể từ ngày quyết định
xử phạt đã được gửi qua đường bưu điện đến lần thứ ba mà
bị trả lại do cá nhân, tổ chức vi phạm cố tình không nhận;
quyết định xử phạt đã được niêm yết tại nơi cư trú của cá
nhân, trụ sở của tổ chức bị xử phạt hoặc có căn cứ cho rằng
người vi phạm trốn tránh không nhận quyết định xử phạt
thì được coi là quyết định đã được giao.
Điều 71. Chuyển quyết định xử phạt để tổ chức thi
hành
1. Trong trường hợp cá nhân, tổ chức thực hiện vi
phạm hành chính ở địa bàn cấp tỉnh này nhưng cư trú, đóng
trụ sở ở địa bàn cấp tỉnh khác và không có điều kiện chấp
hành quyết định xử phạt tại nơi bị xử phạt thì quyết định
xử phạt được chuyển đến cơ quan cùng cấp nơi cá nhân cư
trú, tổ chức đóng trụ sở để tổ chức thi hành; nếu nơi cá
nhân cư trú, tổ chức đóng trụ sở không có cơ quan cùng
cấp thì quyết định xử phạt được chuyển đến Ủy ban nhân
dân cấp huyện để tổ chức thi hành.
2. Trong trường hợp vi phạm hành chính xảy ra ở địa
bàn cấp huyện này nhưng cá nhân cư trú, tổ chức đóng trụ
sở ở địa bàn cấp huyện khác và thuộc phạm vi một tỉnh ở
miền núi, hải đảo, vùng xa xôi, hẻo lánh mà việc đi lại gặp
khó khăn và cá nhân, tổ chức vi phạm không có điều kiện
386
chấp hành quyết định xử phạt tại nơi bị xử phạt thì quyết
định xử phạt được chuyển đến cơ quan cùng cấp nơi cá
nhân cư trú, tổ chức đóng trụ sở để tổ chức thi hành.
3. Cơ quan có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính
đối với các trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2
Điều này có trách nhiệm chuyển toàn bộ hồ sơ, giấy tờ liên
quan; tang vật, phương tiện vi phạm hành chính (nếu có)
cho cơ quan tiếp nhận quyết định xử phạt để thi hành theo
quy định của Luật này. Cá nhân, tổ chức vi phạm có trách
nhiệm trả chi phí vận chuyển hồ sơ, tang vật, phương tiện
vi phạm hành chính.
Điều 72. Công bố công khai trên các phương tiện
thông tin đại chúng việc xử phạt đối với cá nhân, tổ
chức vi phạm hành chính
1. Trường hợp vi phạm hành chính về an toàn thực
phẩm; chất lượng sản phẩm, hàng hóa; dược; khám bệnh,
chữa bệnh; lao động; xây dựng; bảo hiểm xã hội; bảo hiểm
y tế; bảo vệ môi trường; thuế; chứng khoán; sở hữu trí tuệ;
đo lường; sản xuất, buôn bán hàng giả mà gây hậu quả lớn
hoặc gây ảnh hưởng xấu về dư luận xã hội thì cơ quan của
người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính có trách
nhiệm công bố công khai về việc xử phạt.
2. Nội dung công bố công khai bao gồm cá nhân, tổ
chức vi phạm hành chính, hành vi vi phạm, hình thức xử
phạt và biện pháp khắc phục hậu quả.
3. Việc công bố công khai được thực hiện trên trang
thông tin điện tử hoặc báo của cơ quan quản lý cấp bộ, cấp
sở hoặc của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi xảy ra vi phạm
385
hành chính.
Điều 73. Thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành
chính
1. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính phải
chấp hành quyết định xử phạt trong thời hạn 10 ngày, kể từ
ngày nhận quyết định xử phạt vi phạm hành chính; trường
hợp quyết định xử phạt vi phạm hành chính có ghi thời hạn
thi hành nhiều hơn 10 ngày thì thực hiện theo thời hạn đó.
Trường hợp cá nhân, tổ chức bị xử phạt khiếu nại, khởi
kiện đối với quyết định xử phạt vi phạm hành chính thì vẫn
phải chấp hành quyết định xử phạt, trừ trường hợp quy
định tại khoản 3 Điều 15 của Luật này. Việc khiếu nại,
khởi kiện được giải quyết theo quy định của pháp luật.
2. Người có thẩm quyền xử phạt đã ra quyết định xử
phạt có trách nhiệm theo dõi, kiểm tra việc chấp hành
quyết định xử phạt của cá nhân, tổ chức bị xử phạt và
thông báo kết quả thi hành xong quyết định cho cơ quan
quản lý cơ sở dữ liệu về xử lý vi phạm hành chính của Bộ
Tư pháp, cơ quan tư pháp địa phương.
Điều 74. Thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi
phạm hành chính
1. Thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành
chính là 01 năm, kể từ ngày ra quyết định, quá thời hạn này
thì không thi hành quyết định đó nữa, trừ trường hợp quyết
định xử phạt có hình thức xử phạt tịch thu tang vật, phương
tiện vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp khắc phục hậu
quả thì vẫn phải tịch thu tang vật, phương tiện thuộc loại
386
cấm lưu hành, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả trong
trường hợp cần thiết để bảo vệ môi trường, bảo đảm giao
thông, xây dựng và an ninh trật tự, an toàn xã hội.
2. Trong trường hợp cá nhân, tổ chức bị xử phạt cố
tình trốn tránh, trì hoãn thì thời hiệu nói trên được tính kể
từ thời điểm chấm dứt hành vi trốn tránh, trì hoãn.
Điều 75. Thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành
chính trong trường hợp người bị xử phạt chết, mất tích,
tổ chức bị xử phạt giải thể, phá sản
Trường hợp người bị xử phạt chết, mất tích, tổ chức bị
xử phạt giải thể, phá sản thì không thi hành quyết định phạt
tiền nhưng vẫn thi hành hình thức xử phạt tịch thu tang vật,
phương tiện vi phạm hành chính và biện pháp khắc phục
hậu quả được ghi trong quyết định.
Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 76. Hoãn thi hành quyết định phạt tiền
1. Quyết định phạt tiền có thể được hoãn thi hành trong
trường hợp cá nhân bị phạt tiền từ 3.000.000 đồng trở lên
đang gặp khó khăn đặc biệt, đột xuất về kinh tế do thiên
tai, thảm họa, hỏa hoạn, dịch bệnh, bệnh hiểm nghèo, tai
nạn và có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người
đó cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi người đó học tập, làm
việc.
2. Cá nhân phải có đơn đề nghị hoãn chấp hành quyết
định xử phạt vi phạm hành chính gửi cơ quan của người đã
ra quyết định xử phạt. Trong thời hạn 05 ngày, kể từ ngày
nhận được đơn, người đã ra quyết định xử phạt xem xét
385
quyết định hoãn thi hành quyết định xử phạt đó.
Thời hạn hoãn thi hành quyết định xử phạt không quá
03 tháng, kể từ ngày có quyết định hoãn.
3. Cá nhân được hoãn chấp hành quyết định xử phạt
được nhận lại giấy tờ, tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính đang bị tạm giữ theo quy định tại khoản 6 Điều 125
của Luật này.
Điều 77. Giảm, miễn tiền phạt
1. Cá nhân thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều
76 của Luật này mà không có khả năng thi hành quyết định
thì có thể được xem xét giảm, miễn phần còn lại tiền phạt
ghi trong quyết định xử phạt.
2. Cá nhân quy định tại khoản 1 Điều này phải có đơn
đề nghị giảm, miễn phần còn lại hoặc toàn bộ tiền phạt gửi
người đã ra quyết định xử phạt. Trong thời hạn 03 ngày, kể
từ ngày nhận được đơn, người đã ra quyết định xử phạt
phải chuyển đơn kèm hồ sơ vụ việc đến cấp trên trực tiếp.
Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được đơn, cấp trên
trực tiếp phải xem xét quyết định và thông báo cho người
đã ra quyết định xử phạt, người có đơn đề nghị giảm, miễn
biết; nếu không đồng ý với việc giảm, miễn thì phải nêu rõ
lý do.
Đối với trường hợp Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh
đã ra quyết định xử phạt thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đó
xem xét, quyết định việc giảm, miễn tiền phạt.
3. Cá nhân được giảm, miễn tiền phạt được nhận lại
giấy tờ, tang vật, phương tiện đang bị tạm giữ theo quy
386
định tại khoản 6 Điều 125 của Luật này.
Điều 78. Thủ tục nộp tiền phạt
1. Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được quyết
định xử phạt, cá nhân, tổ chức bị xử phạt phải nộp tiền phạt
tại Kho bạc Nhà nước hoặc nộp vào tài khoản của Kho bạc
Nhà nước được ghi trong quyết định xử phạt, trừ trường
hợp đã nộp tiền phạt quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều
này. Nếu quá thời hạn nêu trên, thì sẽ bị cưỡng chế thi
hành quyết định xử phạt và cứ mỗi ngày chậm nộp phạt thì
cá nhân, tổ chức vi phạm phải nộp thêm 0,05% trên tổng số
tiền phạt chưa nộp.
2. Tại vùng sâu, vùng xa, biên giới, miền núi mà việc
đi lại gặp khó khăn thì cá nhân, tổ chức bị xử phạt có thể
nộp tiền phạt cho người có thẩm quyền xử phạt. Người có
thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm thu tiền phạt tại chỗ và
nộp tại Kho bạc Nhà nước hoặc nộp vào tài khoản của Kho
bạc Nhà nước trong thời hạn không quá 07 ngày, kể từ
ngày thu tiền phạt.
Trường hợp xử phạt trên biển hoặc ngoài giờ hành
chính, người có thẩm quyền xử phạt được thu tiền phạt trực
tiếp và phải nộp tại Kho bạc Nhà nước hoặc nộp vào tài
khoản của Kho bạc Nhà nước trong thời hạn 02 ngày làm
việc, kể từ ngày vào đến bờ hoặc ngày thu tiền phạt.
3. Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính bị phạt tiền
phải nộp tiền phạt một lần, trừ trường hợp quy định tại
Điều 79 của Luật này.
Mọi trường hợp thu tiền phạt, người thu tiền phạt có
385
trách nhiệm giao chứng từ thu tiền phạt cho cá nhân, tổ
chức nộp tiền phạt.
4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 79. Nộp tiền phạt nhiều lần
1. Việc nộp tiền phạt nhiều lần được áp dụng khi có đủ
các điều kiện sau đây:
a) Bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng trở lên đối với cá
nhân và từ 200.000.000 đồng trở lên đối với tổ chức;
b) Đang gặp khó khăn đặc biệt về kinh tế và có đơn đề
nghị nộp tiền phạt nhiều lần. Đơn đề nghị của cá nhân phải
được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú hoặc cơ
quan, tổ chức nơi người đó học tập, làm việc xác nhận
hoàn cảnh khó khăn đặc biệt về kinh tế; đối với đơn đề
nghị của tổ chức phải được xác nhận của cơ quan thuế
quản lý trực tiếp hoặc cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp.
2. Thời hạn nộp tiền phạt nhiều lần không quá 06
tháng, kể từ ngày quyết định xử phạt có hiệu lực; số lần
nộp tiền phạt tối đa không quá 03 lần.
Mức nộp phạt lần thứ nhất tối thiểu là 40% tổng số tiền
phạt.
3. Người đã ra quyết định phạt tiền có quyền quyết
định việc nộp tiền phạt nhiều lần. Quyết định về việc nộp
tiền phạt nhiều lần phải bằng văn bản.
Điều 80. Thủ tục tước quyền sử dụng giấy phép,
chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt
động có thời hạn
386
 1. Trường hợp tước quyền sử dụng giấy phép, chứng
chỉ hành nghề có thời hạn được ghi trong quyết định xử
phạt, người có thẩm quyền xử phạt thu giữ, bảo quản giấy
phép, chứng chỉ hành nghề và thông báo ngay cho cơ quan
đã cấp giấy phép, chứng chỉ hành nghề đó biết. Khi hết
thời hạn tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề ghi trong quyết định xử phạt, người có thẩm quyền xử
phạt giao lại giấy phép, chứng chỉ hành nghề cho cá nhân,
tổ chức đã bị tước giấy phép, chứng chỉ hành nghề đó.
2. Trường hợp đình chỉ hoạt động có thời hạn, cá nhân,
tổ chức vi phạm phải đình chỉ ngay một phần hoặc toàn bộ
hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoặc các hoạt
động khác được ghi trong quyết định xử phạt.
3. Trong thời gian bị tước quyền sử dụng giấy phép,
chứng chỉ hành nghề hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn,
cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không được tiến hành
các hoạt động ghi trong quyết định xử phạt.
4. Đối với các trường hợp quy định tại khoản 1 và
khoản 2 Điều này, nếu cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ
có khả năng thực tế gây hậu quả tới tính mạng, sức khỏe
con người, môi trường thì người có thẩm quyền phải thông
báo bằng văn bản việc tước giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn cho
các cơ quan có liên quan.
5. Trường hợp phát hiện giấy phép, chứng chỉ hành
nghề được cấp không đúng thẩm quyền hoặc có nội dung
trái pháp luật thì người có thẩm quyền xử phạt phải tiến
hành thu hồi ngay theo thẩm quyền, đồng thời phải thông
385
báo bằng văn bản cho cơ quan đã cấp giấy phép, chứng chỉ
hành nghề đó biết; trường hợp không thuộc thẩm quyền thu
hồi thì phải báo cáo với cơ quan có thẩm quyền để xử lý.
Điều 81. Thủ tục tịch thu tang vật, phương tiện vi
phạm hành chính
1. Khi tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính theo quy định tại Điều 26 của Luật này, người có
thẩm quyền xử phạt phải lập biên bản. Trong biên bản phải
ghi rõ tên, số lượng, chủng loại, số đăng ký (nếu có), tình
trạng, chất lượng của vật, tiền, hàng hoá, phương tiện vi
phạm hành chính bị tịch thu và phải có chữ ký của người
tiến hành tịch thu, người bị xử phạt hoặc đại diện tổ chức
bị xử phạt và người chứng kiến; trường hợp người bị xử
phạt hoặc đại diện tổ chức bị xử phạt vắng mặt thì phải có
hai người chứng kiến. Đối với tang vật, phương tiện vi
phạm hành chính cần được niêm phong thì phải niêm
phong ngay trước mặt người bị xử phạt, đại diện tổ chức bị
xử phạt hoặc người chứng kiến. Việc niêm phong phải
được ghi nhận vào biên bản.
Đối với tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đang
bị tạm giữ, người có thẩm quyền xử phạt thấy tình trạng
tang vật, phương tiện có thay đổi so với thời điểm ra quyết
định tạm giữ thì phải lập biên bản về những thay đổi này;
biên bản phải có chữ ký của người lập biên bản, người có
trách nhiệm tạm giữ và người chứng kiến.
2. Tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch
thu phải được quản lý và bảo quản theo quy định của
Chính phủ.
386
 Điều 82. Xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính bị tịch thu
1. Tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch
thu được xử lý như sau:
a) Đối với tang vật vi phạm hành chính là tiền Việt
Nam, ngoại tệ, chứng chỉ có giá, vàng, bạc, đá quý, kim
loại quý thì phải nộp vào ngân sách nhà nước;
b) Đối với giấy tờ, tài liệu, chứng từ liên quan tới tang
vật, phương tiện vi phạm hành chính thì chuyển cho cơ
quan được giao quản lý, sử dụng tài sản theo quy định tại
điểm d khoản này;
c) Đối với tang vật, phương tiện vi phạm hành chính là
ma túy, vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, vật có giá trị
lịch sử, giá trị văn hoá, bảo vật quốc gia, cổ vật, hàng lâm
sản quý hiếm, vật thuộc loại cấm lưu hành và tài sản khác
thì chuyển giao cho cơ quan quản lý nhà nước chuyên
ngành để quản lý, xử lý theo quy định của pháp luật;
d) Đối với tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
đã được cấp có thẩm quyền ra quyết định chuyển giao cho
cơ quan nhà nước quản lý, sử dụng thì cơ quan đã ra quyết
định tịch thu chủ trì, phối hợp với cơ quan tài chính tổ chức
chuyển giao cho cơ quan nhà nước quản lý, sử dụng;
đ) Đối với tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị
tịch thu không thuộc trường hợp quy định tại các điểm a, b,
c và d khoản này thì tiến hành thuê tổ chức bán đấu giá
chuyên nghiệp trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung
ương nơi xảy ra hành vi vi phạm để thực hiện việc bán đấu
385
giá; trường hợp không thuê được tổ chức bán đấu giá thì
thành lập hội đồng để bán đấu giá.
Việc bán đấu giá tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính bị tịch thu được thực hiện theo quy định của pháp
luật về bán đấu giá;
e) Đối với tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị
tịch thu nhưng không còn giá trị sử dụng hoặc không bán
đấu giá được thì cơ quan của người có thẩm quyền ra quyết
định tịch thu phải lập hội đồng xử lý gồm đại diện các cơ
quan nhà nước hữu quan. Việc xử lý tang vật, phương tiện
vi phạm hành chính bị tịch thu phải được lập thành biên
bản có chữ ký của các thành viên hội đồng xử lý. Phương
thức, trình tự, thủ tục xử lý tài sản thực hiện theo quy định
của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước.
2. Thủ tục xử lý đối với tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính bị tịch thu quy định tại khoản 1 Điều này được
thực hiện như sau:
a) Đối với các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c
và d khoản 1 Điều này thì cơ quan quyết định tịch thu lập
biên bản nộp, chuyển giao tang vật, phương tiện. Việc bàn
giao và tiếp nhận các tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính theo quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều
này phải được tiến hành theo quy định của pháp luật về
quản lý, sử dụng tài sản nhà nước;
b) Đối với trường hợp quy định tại điểm đ khoản 1
Điều này, giá khởi điểm của tài sản bán đấu giá khi làm thủ
tục chuyển giao được xác định theo Điều 60 của Luật này.
Trường hợp giá trị của tang vật, phương tiện vi phạm hành
386
chính đã được xác định có sự thay đổi tại thời điểm chuyển
giao thì cơ quan ra quyết định tịch thu tang vật, phương
tiện vi phạm hành chính quyết định thành lập hội đồng để
định giá tài sản trước khi làm thủ tục chuyển giao. Thành
phần Hội đồng định giá theo quy định tại khoản 3 Điều 60
của Luật này.
3. Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày có quyết định
tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, cơ quan
có thẩm quyền phải xử lý theo quy định tại khoản 1 Điều
này. Quá thời hạn này mà không thực hiện thì cơ quan có
thẩm quyền phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
4. Chi phí lưu kho, phí bến bãi, phí bảo quản tang vật,
phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu, phí bán đấu
giá và chi phí khác phù hợp với quy định của pháp luật
được trừ vào tiền bán tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính bị tịch thu.
Tiền thu được từ bán đấu giá tang vật, phương tiện vi
phạm hành chính bị tịch thu, sau khi trừ các chi phí theo
quy định tại khoản này và phù hợp với quy định của pháp
luật, phải được nộp vào ngân sách nhà nước.
Điều 83. Quản lý tiền thu từ xử phạt vi phạm hành
chính, chứng từ thu, nộp tiền phạt
1. Tiền thu từ xử phạt vi phạm hành chính gồm tiền
nộp phạt vi phạm hành chính; tiền nộp do chậm thi hành
quyết định xử phạt tiền; tiền bán, thanh lý tang vật, phương
tiện vi phạm hành chính bị tịch thu và các khoản tiền khác.
2. Tiền thu từ xử phạt vi phạm hành chính phải nộp
385
toàn bộ vào ngân sách nhà nước và được quản lý, sử dụng
theo đúng quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.
Chứng từ thu, nộp tiền phạt được quản lý theo quy
định của Chính phủ.
Điều 84. Thủ tục trục xuất
1. Quyết định trục xuất phải được thông báo trước khi
thi hành cho Bộ Ngoại giao, cơ quan đại diện ngoại giao,
cơ quan lãnh sự của nước mà người bị trục xuất là công
dân hoặc nước mà người đó cư trú trước khi đến Việt Nam.
2. Cơ quan Công an có thẩm quyền có trách nhiệm tổ
chức thi hành quyết định trục xuất, áp dụng biện pháp ngăn
chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính quy định tại
Chương I Phần thứ tư của Luật này.
Điều 85. Thi hành biện pháp khắc phục hậu quả
1. Thời hạn thi hành biện pháp khắc phục hậu quả
được thực hiện theo quyết định xử phạt vi phạm hành
chính hoặc trong quyết định áp dụng biện pháp khắc phục
hậu quả theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 28 của Luật
này.
2. Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính có trách nhiệm
thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả được ghi trong
quyết định theo quy định của pháp luật và phải chịu mọi
chi phí cho việc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đó.
3. Người có thẩm quyền ra quyết định có trách nhiệm
theo dõi, đôn đốc và kiểm tra việc thi hành biện pháp khắc
phục hậu quả do cá nhân, tổ chức thực hiện.
4. Trường hợp không xác định được đối tượng vi phạm
386
hành chính theo quy định tại khoản 2 Điều 65 của Luật này
hoặc cá nhân chết, mất tích hoặc tổ chức bị giải thể, phá
sản mà không có tổ chức nào tiếp nhận chuyển giao quyền
và nghĩa vụ theo quy định tại Điều 75 của Luật này thì cơ
quan nơi người có thẩm quyền xử phạt đang thụ lý hồ sơ
vụ vi phạm hành chính phải tổ chức thực hiện các biện
pháp khắc phục hậu quả quy định tại khoản 1 Điều 28 của
Luật này.
Chi phí cho việc tổ chức thi hành biện pháp khắc phục
hậu quả do cơ quan của người có thẩm quyền xử phạt ra
quyết định thực hiện được lấy từ nguồn ngân sách dự
phòng cấp cho cơ quan đó.
5. Trong trường hợp khẩn cấp, cần khắc phục ngay hậu
quả để kịp thời bảo vệ môi trường, bảo đảm giao thông thì
cơ quan nơi người có thẩm quyền xử phạt đang thụ lý hồ
sơ vụ vi phạm hành chính tổ chức thi hành biện pháp khắc
phục hậu quả. Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải
hoàn trả kinh phí cho cơ quan đã thực hiện biện pháp khắc
phục hậu quả, nếu không hoàn trả thì bị cưỡng chế thực
hiện.
Mục 3
CƯỠNG CHẾ THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT
VI PHẠM HÀNH CHÍNH
Điều 86. Cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi
phạm hành chính
385
1. Cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt được áp
dụng trong trường hợp cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm
hành chính không tự nguyện chấp hành quyết định xử phạt
theo quy định tại Điều 73 của Luật này.
2. Các biện pháp cưỡng chế bao gồm:
a) Khấu trừ một phần lương hoặc một phần thu nhập,
khấu trừ tiền từ tài khoản của cá nhân, tổ chức vi phạm;
b) Kê biên tài sản có giá trị tương ứng với số tiền phạt
để bán đấu giá;
c) Thu tiền, tài sản khác của đối tượng bị cưỡng chế thi
hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính do cá nhân, tổ
chức khác đang giữ trong trường hợp cá nhân, tổ chức sau
khi vi phạm cố tình tẩu tán tài sản.
d) Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả quy
định tại khoản 1 Điều 28 của Luật này.
3. Chính phủ quy định cụ thể về cưỡng chế thi hành
quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Điều 87. Thẩm quyền quyết định cưỡng chế
1. Những người sau đây có thẩm quyền ra quyết định
cưỡng chế:
a) Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các cấp;
b) Trưởng đồn Công an, Trưởng Công an cấp huyện,
Giám đốc Sở Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy, Giám đốc
Công an cấp tỉnh, Cục trưởng Cục An ninh chính trị nội bộ,
Cục trưởng Cục An ninh kinh tế, Cục trưởng Cục An ninh
văn hóa, tư tưởng, Cục trưởng Cục An ninh thông tin, Cục
386
trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội,
Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã
hội, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự
quản lý kinh tế và chức vụ, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều
tra tội phạm về ma tuý, Cục trưởng Cục Cảnh sát giao
thông đường bộ, đường sắt, Cục trưởng Cục Cảnh sát
đường thủy, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa
cháy và cứu hộ, cứu nạn, Cục trưởng Cục Quản lý xuất
nhập cảnh, Cục trưởng Cục Cảnh sát bảo vệ và hỗ trợ tư
pháp, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về
môi trường, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội
phạm sử dụng công nghệ cao;
c) Trưởng Đồn biên phòng, Chỉ huy trưởng Bộ đội
biên phòng Cửa khẩu cảng, Chỉ huy trưởng Bộ đội biên
phòng cấp tỉnh, Chỉ huy trưởng Hải đoàn biên phòng trực
thuộc Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng; Chỉ huy trưởng Vùng
Cảnh sát biển, Cục trưởng Cục Cảnh sát biển;
d) Chi cục trưởng Chi cục Hải quan, Cục trưởng Cục
Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương,
Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan, Cục trưởng Cục
Điều tra chống buôn lậu thuộc Tổng cục Hải quan, Tổng
cục trưởng Tổng cục Hải quan;
đ) Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm, Cục trưởng Cục
Kiểm lâm;
e) Chi cục trưởng Chi cục Thuế, Cục trưởng Cục Thuế,
Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế;
g) Chi Cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường, Cục
trưởng Cục Quản lý thị trường;
385
h) Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước;
người đứng đầu cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh
sự, cơ quan khác được ủy quyền thực hiện chức năng lãnh
sự của Việt Nam ở nước ngoài;
i) Các chức danh quy định tại các khoản 2, 3 và 4 Điều
46 của Luật này;
k) Giám đốc Cảng vụ hàng hải, Giám đốc Cảng vụ
đường thuỷ nội địa, Giám đốc Cảng vụ hàng không;
l) Chánh án Tòa án nhân dân cấp huyện, Chánh án Tòa
án nhân dân cấp tỉnh, Chánh án Tòa án quân sự khu vực,
Chánh án Tòa án quân sự quân khu và tương đương, Chánh
toà chuyên trách Tòa án nhân dân tối cao; Chi cục trưởng
Chi cục Thi hành án dân sự, Cục trưởng Cục Thi hành án
dân sự, Trưởng phòng Phòng Thi hành án cấp quân khu,
Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự.
2. Người có thẩm quyền cưỡng chế quy định tại khoản
1 Điều này có thể giao quyền cho cấp phó. Việc giao quyền
chỉ được thực hiện khi cấp trưởng vắng mặt và phải được
thể hiện bằng văn bản, trong đó xác định rõ phạm vi, nội
dung, thời hạn được giao quyền. Cấp phó được giao quyền
phải chịu trách nhiệm về quyết định của mình trước cấp
trưởng và trước pháp luật. Người được giao quyền không
được giao quyền, ủy quyền tiếp cho bất kì cá nhân nào
khác.
Điều 88. Thi hành quyết định cưỡng chế
1. Người ra quyết định cưỡng chế có trách nhiệm gửi
ngay quyết định cưỡng chế cho các cá nhân, tổ chức liên
386
quan và tổ chức thực hiện việc cưỡng chế thi hành quyết
định xử phạt của mình và của cấp dưới.
2. Cá nhân, tổ chức nhận được quyết định cưỡng chế
phải nghiêm chỉnh chấp hành quyết định cưỡng chế và phải
chịu mọi chi phí về việc tổ chức thực hiện các biện pháp
cưỡng chế.
3. Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong việc phối
hợp thi hành quyết định cưỡng chế:
a) Cá nhân, tổ chức liên quan có nghĩa vụ phối hợp với
người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế triển khai
các biện pháp nhằm thực hiện các quyết định cưỡng chế;
b) Lực lượng Cảnh sát nhân dân có trách nhiệm bảo
đảm trật tự, an toàn trong quá trình thi hành quyết định
cưỡng chế của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp hoặc
quyết định cưỡng chế của các cơ quan nhà nước khác khi
được yêu cầu;
c) Tổ chức tín dụng nơi cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế
thi hành mở tài khoản phải giữ lại trong tài khoản của cá
nhân, tổ chức đó số tiền tương đương với số tiền mà cá
nhân, tổ chức phải nộp theo yêu cầu của người có thẩm
quyền ra quyết định cưỡng chế. Trường hợp số dư trong tài
khoản tiền gửi ít hơn số tiền mà cá nhân, tổ chức bị cưỡng
chế phải nộp thì tổ chức tín dụng vẫn phải giữ lại và trích
chuyển số tiền đó. Trong thời hạn 05 ngày làm việc trước
khi trích chuyển, tổ chức tín dụng có trách nhiệm thông
báo cho cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế biết việc trích
chuyển; việc trích chuyển không cần sự đồng ý của họ.
385
Phần thứ ba
ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH
Chương I
CÁC BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH
Điều 89. Biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn
1. Giáo dục tại xã, phường, thị trấn là biện pháp xử lý
hành chính áp dụng đối với các đối tượng quy định tại Điều
90 của Luật này để giáo dục, quản lý họ tại nơi cư trú trong
trường hợp nhận thấy không cần thiết phải cách ly họ khỏi
cộng đồng.
2. Thời hạn áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường,
thị trấn từ 03 tháng đến 06 tháng.
Điều 90. Đối tượng áp dụng biện pháp giáo dục tại
xã, phường, thị trấn
1. Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành
vi có dấu hiệu của một tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý
quy định tại Bộ luật hình sự.
2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành
vi có dấu hiệu của một tội phạm nghiêm trọng do cố ý quy
định tại Bộ luật hình sự.
3. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi 02 lần trở lên
trong 06 tháng có hành vi trộm cắp, lừa đảo, đánh bạc, gây
rối trật tự công cộng mà chưa đến mức truy cứu trách
nhiệm hình sự.
386
 4. Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên có nơi cư
trú ổn định.
5. Người từ đủ 18 tuổi trở lên thực hiện hành vi xâm
phạm tài sản của cơ quan, tổ chức; tài sản, sức khoẻ, danh
dự, nhân phẩm của công dân hoặc người nước ngoài; vi
phạm trật tự, an toàn xã hội 02 lần trở lên trong 06 tháng
nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
6. Những người quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều
này mà không có nơi cư trú ổn định thì được giao cho cơ
sở bảo trợ xã hội hoặc cơ sở trợ giúp trẻ em để quản lý,
giáo dục trong thời hạn chấp hành biện pháp giáo dục tại
xã, phường, thị trấn.
Điều 91. Biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng
1. Đưa vào trường giáo dưỡng là biện pháp xử lý hành
chính áp dụng đối với người có hành vi vi phạm pháp luật
quy định tại Điều 92 của Luật này nhằm mục đích giúp họ
học văn hóa, học nghề, lao động, sinh hoạt dưới sự quản lý,
giáo dục của nhà trường.
2. Thời hạn áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo
dưỡng từ 06 tháng đến 24 tháng.
Điều 92. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào
trường giáo dưỡng
1. Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành
vi có dấu hiệu của một tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do
cố ý quy định tại Bộ luật hình sự.
2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành
vi có dấu hiệu của một tội phạm rất nghiêm trọng do vô ý
385
quy định tại Bộ luật hình sự.
3. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành
vi có dấu hiệu của một tội phạm nghiêm trọng do cố ý quy
định tại Bộ luật hình sự mà trước đó đã bị áp dụng biện
pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
4. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi 02 lần trở lên
trong 06 tháng thực hiện hành vi trộm cắp, lừa đảo, đánh
bạc, gây rối trật tự công cộng mà chưa đến mức truy cứu
trách nhiệm hình sự và trước đó đã bị áp dụng biện pháp
giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
5. Không áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo
dưỡng đối với các trường hợp sau đây:
a) Người không có năng lực trách nhiệm hành chính;
b) Người đang mang thai có chứng nhận của bệnh
viện;
c) Phụ nữ hoặc người duy nhất đang nuôi con nhỏ dưới
36 tháng tuổi được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó
cư trú xác nhận.
Điều 93. Biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc
1. Đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc là biện pháp xử lý
hành chính áp dụng đối với người có hành vi vi phạm pháp
luật quy định tại Điều 94 của Luật này để lao động, học
văn hoá, học nghề, sinh hoạt dưới sự quản lý của cơ sở
giáo dục bắt buộc.
2. Thời hạn áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục
bắt buộc từ 06 tháng đến 24 tháng.
386
 Điều 94. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ nghiện bắt buộc.
sở giáo dục bắt buộc 2. Thời hạn áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai
1. Đối tượng bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo nghiện bắt buộc từ 12 tháng đến 24 tháng.
dục bắt buộc là người thực hiện hành vi xâm phạm tài sản Điều 96. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ
của tổ chức trong nước hoặc nước ngoài; tài sản, sức khoẻ, sở cai nghiện bắt buộc
danh dự, nhân phẩm của công dân, của người nước ngoài;
1. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai
vi phạm trật tự, an toàn xã hội 02 lần trở lên trong 06 tháng
nghiện bắt buộc là người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở
nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, đã bị
lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị
áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn hoặc
trấn mà vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp
chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú
này nhưng không có nơi cư trú ổn định.
ổn định.
2. Không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện
2. Không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục
bắt buộc đối với các trường hợp sau đây:
bắt buộc đối với các trường hợp sau đây:
a) Người không có năng lực trách nhiệm hành chính;
a) Người không có năng lực trách nhiệm hành chính;
b) Người đang mang thai có chứng nhận của bệnh
b) Người chưa đủ 18 tuổi;
viện;
c) Nữ trên 55 tuổi, nam trên 60 tuổi;
c) Phụ nữ hoặc người duy nhất đang nuôi con nhỏ dưới
d) Người đang mang thai có chứng nhận của bệnh 36 tháng tuổi được Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó
viện; cư trú xác nhận.
đ) Phụ nữ hoặc người duy nhất đang nuôi con nhỏ dưới
36 tháng tuổi được Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó
Chương II
cư trú xác nhận.
THỦ TỤC LẬP HỒ SƠ ĐỀ NGHỊ ÁP DỤNG CÁC
Điều 95. Biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH
buộc
Điều 97. Lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp giáo
1. Đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là biện pháp xử
dục tại xã, phường, thị trấn
lý hành chính áp dụng đối với người có hành vi vi phạm
quy định tại Điều 96 của Luật này để chữa bệnh, lao động, 1. Trưởng Công an cấp xã nơi người vi phạm thuộc đối
học văn hóa, học nghề dưới sự quản lý của cơ sở cai tượng quy định tại Điều 90 của Luật này cư trú hoặc nơi họ

385 386
có hành vi vi phạm pháp luật tự mình hoặc theo đề nghị
của Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã hoặc đại diện
cơ quan, tổ chức, đơn vị dân cư ở cơ sở lập hồ sơ đề nghị
áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
2. Trong trường hợp người vi phạm do cơ quan Công
an cấp huyện hoặc Công an cấp tỉnh trực tiếp phát hiện,
điều tra, thụ lý trong các vụ vi phạm pháp luật, nhưng chưa
đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự mà thuộc đối tượng
quy định tại Điều 90 của Luật này thì cơ quan Công an
đang thụ lý vụ việc tiến hành xác minh, thu thập tài liệu và
lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn đối với người đó.
3. Hồ sơ đề nghị gồm có bản tóm tắt lý lịch, tài liệu về
các hành vi vi phạm pháp luật của người đó, bệnh án (nếu
có), bản tường trình của người vi phạm và các tài liệu khác
có liên quan.
Đối với người chưa thành niên bị xem xét áp dụng biện
pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn thì hồ sơ phải có
nhận xét của nhà trường, cơ quan, tổ chức nơi người chưa
thành niên đang học tập, làm việc (nếu có), ý kiến của cha
mẹ hoặc người giám hộ.
4. Sau khi hoàn thành việc lập hồ sơ đề nghị quy định
tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này, cơ quan đã lập hồ sơ phải
gửi cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, đồng thời thông
báo cho người bị áp dụng. Đối với người chưa thành niên
thì còn được thông báo cho cha mẹ hoặc người giám hộ về
việc lập hồ sơ. Những người này có quyền đọc hồ sơ và ghi
chép các nội dung cần thiết trong thời hạn 05 ngày, kể từ
385
ngày nhận được thông báo.
Điều 98. Quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại
xã, phường, thị trấn
1. Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ
đề nghị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn,
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã giao công chức tư pháp -
hộ tịch kiểm tra hồ sơ và tổ chức cuộc họp tư vấn.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã chủ trì cuộc họp tư
vấn với sự tham gia của Trưởng Công an cấp xã, công chức
tư pháp - hộ tịch, đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam và một số tổ chức xã hội cùng cấp có liên quan, đại
diện dân cư ở cơ sở. Người bị đề nghị áp dụng biện pháp
giáo dục tại xã, phường, thị trấn và cha mẹ hoặc người đại
diện hợp pháp của họ phải được mời tham gia cuộc họp và
phát biểu ý kiến của mình về việc áp dụng biện pháp.
2. Trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày kết thúc cuộc
họp tư vấn quy định tại khoản 1 Điều này, Chủ tịch Uỷ ban
nhân dân cấp xã xem xét, quyết định áp dụng biện pháp
giáo dục tại xã, phường, thị trấn. Tuỳ từng đối tượng mà
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã quyết định giao người
được giáo dục cho cơ quan, tổ chức, gia đình quản lý, giáo
dục; nếu đối tượng không có nơi cư trú ổn định thì giao
cho cơ sở bảo trợ xã hội, cơ sở trợ giúp trẻ em để quản lý,
giáo dục.
3. Quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn phải ghi rõ ngày, tháng, năm ra quyết
định; họ, tên, chức vụ của người ra quyết định; họ, tên,
ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của người được giáo dục;
386
hành vi vi phạm pháp luật của người đó; điều, khoản của
văn bản pháp luật được áp dụng; thời hạn áp dụng; ngày thi
hành quyết định; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, gia
đình được giao giáo dục, quản lý người được giáo dục;
quyền khiếu nại, khởi kiện theo quy định của pháp luật.
4. Quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn có hiệu lực kể từ ngày ký và phải được gửi
ngay cho người được giáo dục, gia đình người đó, Hội
đồng nhân dân cấp xã và các cơ quan, tổ chức có liên quan.
5. Hồ sơ về việc áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn phải được đánh bút lục và được lưu trữ
theo quy định của pháp luật về lưu trữ.
Điều 99. Lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa
vào trường giáo dưỡng
1. Việc lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào
trường giáo dưỡng đối với đối tượng quy định tại Điều 92
của Luật này được thực hiện như sau:
a) Đối với người chưa thành niên vi phạm có nơi cư trú
ổn định thì Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó
cư trú lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào trường
giáo dưỡng.
Hồ sơ đề nghị gồm có bản tóm tắt lý lịch; tài liệu về
các hành vi vi phạm pháp luật của người vi phạm; biện
pháp giáo dục đã áp dụng; bản tường trình của người vi
phạm, ý kiến của cha mẹ hoặc người đại diện hợp pháp của
họ, ý kiến của nhà trường, cơ quan, tổ chức nơi người chưa
thành niên đang học tập hoặc làm việc (nếu có) và các tài
385
liệu khác có liên quan;
b) Đối với người chưa thành niên vi phạm không có
nơi cư trú ổn định thì Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi
người đó có hành vi vi phạm pháp luật lập hồ sơ đề nghị áp
dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng.
Hồ sơ đề nghị gồm có biên bản vi phạm; bản tóm tắt lý
lịch; tài liệu về các hành vi vi phạm pháp luật của người
đó; bản trích lục tiền án, tiền sự; biện pháp giáo dục đã áp
dụng (nếu có); bản tường trình của người vi phạm, ý kiến
của cha mẹ hoặc người đại diện hợp pháp của họ;
c) Cơ quan Công an cấp xã có trách nhiệm giúp Chủ
tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp thu thập các tài liệu và lập
hồ sơ đề nghị quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều
này.
2. Trong trường hợp người chưa thành niên vi phạm do
cơ quan Công an cấp huyện hoặc Công an cấp tỉnh trực
tiếp phát hiện, điều tra, thụ lý trong các vụ vi phạm pháp
luật, nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự mà
thuộc đối tượng đưa vào trường giáo dưỡng theo quy định
tại Điều 92 của Luật này thì cơ quan Công an đang thụ lý
vụ việc tiến hành xác minh, thu thập tài liệu và lập hồ sơ đề
nghị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng đối với
người đó.
Hồ sơ đề nghị gồm có bản tóm tắt lý lịch; tài liệu về
các hành vi vi phạm pháp luật của người đó; biện pháp
giáo dục đã áp dụng; bản tường trình của người vi phạm, ý
kiến của cha mẹ hoặc của người đại diện hợp pháp của họ.
386
 3. Sau khi hoàn thành việc lập hồ sơ đề nghị quy định
tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, cơ quan đã lập hồ sơ phải
thông báo cho người bị đề nghị áp dụng, cha mẹ hoặc
người đại diện của họ về việc lập hồ sơ. Những người này
có quyền đọc hồ sơ và ghi chép các nội dung cần thiết
trong thời hạn 05 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo.
Sau khi người bị áp dụng, cha mẹ hoặc người đại diện của
họ đọc xong hồ sơ thì hồ sơ được gửi cho Trưởng phòng
Tư pháp cấp huyện.
Trong thời hạn 05 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ,
Trưởng phòng Tư pháp cấp huyện có trách nhiệm kiểm tra
tính pháp lý của hồ sơ và gửi Trưởng công an cùng cấp.
Điều 100. Xem xét, quyết định việc chuyển hồ sơ đề
nghị Tòa án nhân dân cấp huyện áp dụng biện pháp
đưa vào trường giáo dưỡng
1. Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ
quy định tại Điều 99 của Luật này, Trưởng Công an cấp
huyện xem xét, quyết định việc chuyển hồ sơ đề nghị Tòa
án nhân dân cấp huyện áp dụng biện pháp đưa vào trường
giáo dưỡng; trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ thì chuyển lại
cơ quan đã lập hồ sơ để tiếp tục thu thập tài liệu bổ sung hồ
sơ.
2. Hồ sơ đề nghị Tòa án nhân dân cấp huyện xem xét,
quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng
bao gồm:
a) Hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào trường
giáo dưỡng quy định tại Điều 99 của Luật này;
385
b) Văn bản của Trưởng công an cấp huyện về việc đề
nghị xem xét áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo
dưỡng.
3. Hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào trường
giáo dưỡng phải được đánh bút lục và được lưu trữ theo
quy định của pháp luật về lưu trữ.
Điều 101. Lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa
vào cơ sở giáo dục bắt buộc
1. Việc lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào
cơ sở giáo dục bắt buộc đối với đối tượng quy định tại
Điều 94 của Luật này được thực hiện như sau:
a) Đối với người vi phạm có nơi cư trú ổn định thì Chủ
tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú lập hồ sơ
đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt
buộc.
Hồ sơ đề nghị gồm có bản tóm tắt lý lịch; tài liệu về
các hành vi vi phạm pháp luật của người đó; biện pháp
giáo dục tại xã, phường, thị trấn đã áp dụng; bản tường
trình của người vi phạm hoặc của người đại diện hợp pháp
của họ và các tài liệu khác có liên quan;
b) Đối với người không cư trú tại nơi có hành vi vi
phạm pháp luật thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã phải
xác minh; trường hợp xác định được nơi cư trú thì có trách
nhiệm chuyển người đó kèm theo biên bản vi phạm về địa
phương để xử lý; trường hợp không xác định được nơi cư
trú của người đó thì lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp
đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc.
386
 Hồ sơ đề nghị gồm có biên bản vi phạm; bản tóm tắt lý
lịch; tài liệu về các hành vi vi phạm pháp luật của người
đó; bản trích lục tiền án, tiền sự; biện pháp giáo dục đã áp
dụng (nếu có); bản tường trình của người vi phạm hoặc của
người đại diện hợp pháp của họ;
c) Công an cấp xã có trách nhiệm giúp Chủ tịch Ủy
ban nhân dân cùng cấp thu thập các tài liệu và lập hồ sơ đề
nghị quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều này.
2. Trường hợp người vi phạm do cơ quan Công an cấp
huyện hoặc Công an cấp tỉnh trực tiếp phát hiện, điều tra,
thụ lý trong các vụ vi phạm pháp luật, nhưng chưa đến mức
truy cứu trách nhiệm hình sự mà thuộc đối tượng đưa vào
cơ sở giáo dục bắt buộc theo quy định tại Điều 94 của Luật
này thì cơ quan Công an đang thụ lý vụ việc tiến hành xác
minh, thu thập tài liệu và lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện
pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc đối với người đó.
Hồ sơ đề nghị gồm có bản tóm tắt lý lịch; tài liệu về
các hành vi vi phạm pháp luật của người đó; biện pháp
giáo dục tại xã, phường, thị trấn đã áp dụng; bản tường
trình của người vi phạm hoặc của người đại diện hợp pháp
của họ.
3. Sau khi hoàn thành việc lập hồ sơ đề nghị quy định
tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, cơ quan đã lập hồ sơ phải
thông báo cho người bị đề nghị áp dụng hoặc người đại
diện của họ về việc lập hồ sơ. Những người này được
quyền đọc hồ sơ và ghi chép các nội dung cần thiết trong
thời hạn 05 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo. Sau khi
người bị áp dụng hoặc người đại diện của họ đọc xong hồ
385
sơ thì hồ sơ được gửi cho Trưởng phòng Tư pháp cấp
huyện.
Trong thời hạn 05 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ,
Trưởng phòng Tư pháp cấp huyện có trách nhiệm kiểm tra
tính pháp lý của hồ sơ và chuyển Trưởng Công an cùng
cấp.
Điều 102. Xem xét, quyết định việc chuyển hồ sơ đề
nghị Tòa án nhân dân cấp huyện áp dụng biện pháp
đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc
1. Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ
quy định tại Điều 101 và Điều 118 của Luật này, Trưởng
Công an cấp huyện quyết định việc chuyển hồ sơ đề nghị
Tòa án nhân dân cấp huyện áp dụng biện pháp đưa vào cơ
sở giáo dục bắt buộc; trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ thì
chuyển lại cơ quan đã lập hồ sơ tiếp tục thu thập tài liệu bổ
sung hồ sơ.
2. Hồ sơ đề nghị Tòa án nhân dân cấp huyện xem xét,
quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt
buộc bao gồm:
a) Hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo
dục bắt buộc quy định tại Điều 101 và Điều 118 của Luật
này;
b) Văn bản của Trưởng Công an cấp huyện về việc đề
nghị xem xét áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt
buộc.
3. Hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo
dục bắt buộc phải được đánh bút lục và được lưu trữ theo
386
quy định của pháp luật về lưu trữ.
Điều 103. Lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa
vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
1. Việc lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào
cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người nghiện ma túy quy
định tại Điều 96 của Luật này được thực hiện như sau:
a) Đối với người nghiện ma túy có nơi cư trú ổn định
thì Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú
lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc.
Hồ sơ đề nghị gồm có bản tóm tắt lý lịch; tài liệu
chứng minh tình trạng nghiện ma túy hiện tại của người đó;
tài liệu chứng minh người đó đã bị áp dụng biện pháp giáo
dục tại xã, phường, thị trấn về hành vi nghiện ma túy; bản
tường trình của người vi phạm hoặc của người đại diện hợp
pháp của họ và các tài liệu khác có liên quan;
b) Đối với người nghiện ma túy không cư trú tại nơi
người đó có hành vi vi phạm pháp luật thì Chủ tịch Ủy ban
nhân dân cấp xã phải xác minh; trường hợp xác định được
nơi cư trú thì có trách nhiệm chuyển người đó kèm theo
biên bản vi phạm về địa phương để xử lý; trường hợp
không xác định được nơi cư trú của người đó thì lập hồ sơ
đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc.
Hồ sơ đề nghị gồm có biên bản vi phạm; bản tóm tắt lý
lịch; tài liệu chứng minh tình trạng nghiện ma túy hiện tại
của người đó; tài liệu chứng minh người đó đã bị áp dụng
385
biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn về hành vi
nghiện ma túy; bản tường trình của người nghiện ma túy;
c) Công an cấp xã có trách nhiệm giúp Chủ tịch Ủy
ban nhân dân cùng cấp thu thập các tài liệu và lập hồ sơ đề
nghị quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.
2. Trường hợp người nghiện ma túy vi phạm do cơ
quan Công an cấp huyện hoặc cơ quan Công an cấp tỉnh
trực tiếp phát hiện, điều tra, thụ lý trong các vụ vi phạm
pháp luật mà thuộc đối tượng đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc theo quy định tại Điều 96 của Luật này thì cơ quan
Công an đang thụ lý vụ việc tiến hành xác minh, thu thập
tài liệu và lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ
sở cai nghiện bắt buộc đối với người đó.
Hồ sơ đề nghị gồm có bản tóm tắt lý lịch; tài liệu
chứng minh tình trạng nghiện ma túy hiện tại của người đó;
tài liệu chứng minh người đó đã bị áp dụng biện pháp giáo
dục tại xã, phường, thị trấn về hành vi nghiện ma túy; bản
tường trình của người vi phạm hoặc của người đại diện hợp
pháp của họ.
3. Sau khi hoàn thành việc lập hồ sơ đề nghị quy định
tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, cơ quan đã lập hồ sơ phải
thông báo cho người bị đề nghị áp dụng hoặc người đại
diện của họ về việc lập hồ sơ. Những người này có quyền
đọc hồ sơ và ghi chép các nội dung cần thiết trong thời hạn
05 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo. Sau khi người bị
áp dụng hoặc người đại diện hợp pháp của họ đọc xong hồ
sơ thì hồ sơ được gửi cho Trưởng phòng Tư pháp cấp
huyện.
386
 Trong thời hạn 05 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ,
Trưởng phòng Tư pháp cấp huyện có trách nhiệm kiểm tra
tính pháp lý của hồ sơ gửi Trưởng phòng Lao động -
Thương binh và Xã hội cùng cấp.
Điều 104. Xem xét, quyết định việc chuyển hồ sơ đề
nghị Tòa án nhân dân cấp huyện áp dụng biện pháp
đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
1. Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ
quy định tại Điều 103 của Luật này, Trưởng phòng Lao
động - Thương binh và Xã hội cấp huyện quyết định việc
chuyển hồ sơ đề nghị Tòa án nhân dân cấp huyện áp dụng
biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; trường hợp
hồ sơ chưa đầy đủ thì giao cơ quan đã lập hồ sơ để tiếp tục
thu thập tài liệu bổ sung hồ sơ.
2. Hồ sơ đề nghị Tòa án nhân dân cấp huyện xem xét,
quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc bao gồm:
a) Hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc quy định tại Điều 103 của Luật này;
b) Văn bản của Trưởng phòng Lao động - Thương binh
và Xã hội cấp huyện về việc đề nghị xem xét áp dụng biện
pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
3. Hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc phải được đánh bút lục và được lưu trữ
theo quy định của pháp luật về lưu trữ.
Chương III
THẨM QUYỀN, THỦ TỤC XEM XÉT, QUYẾT ĐỊNH
385
ÁP DỤNG BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH
Điều 105. Thẩm quyền quyết định áp dụng các biện
pháp xử lý hành chính
1. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền
quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị
trấn.
2. Toà án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền quyết
định áp dụng các biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng,
đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện
bắt buộc.
Điều 106. Trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp
dụng các biện pháp xử lý hành chính
Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định trình tự, thủ tục
Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc áp dụng các biện
pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục
bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Chương IV
THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH ÁP DỤNG BIỆN PHÁP
XỬ LÝ HÀNH CHÍNH
Điều 107. Gửi quyết định áp dụng biện pháp đưa
vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt
buộc và đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc để thi hành
Trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày quyết định áp dụng
biện pháp xử lý hành chính có hiệu lực, Tòa án nhân dân
đã ra quyết định phải gửi cho người bị áp dụng, Trưởng
386
Công an cấp huyện và Trưởng phòng Lao động - Thương phường, thị trấn đối với người được giáo dục;
binh và Xã hội cấp huyện nơi đã gửi hồ sơ đề nghị áp dụng b) Phân công người trực tiếp giúp đỡ người được giáo
biện pháp xử lý hành chính, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi dục;
người đó cư trú và các cơ quan hữu quan để thi hành theo
c) Ghi sổ theo dõi và định kỳ báo cáo Chủ tịch Ủy ban
quy định của pháp luật; quyết định áp dụng biện pháp đưa
nhân dân cấp xã về việc thực hiện quyết định giáo dục tại
vào trường giáo dưỡng còn được gửi cho cha mẹ hoặc
xã, phường, thị trấn;
người đại diện hợp pháp của họ.
d) Giúp đỡ, động viên người được giáo dục, đề xuất
Điều 108. Thời hiệu thi hành quyết định áp dụng
với Uỷ ban nhân dân cấp xã tạo điều kiện cho họ tìm kiếm
biện pháp xử lý hành chính
việc làm.
1. Quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
2. Người được phân công giúp đỡ phải có kế hoạch
phường, thị trấn và quyết định áp dụng biện pháp đưa vào
quản lý, giáo dục, giúp đỡ người được giáo dục và được
trường giáo dưỡng hết thời hiệu thi hành sau 06 tháng, kể
hưởng khoản kinh phí hỗ trợ cho việc quản lý, giáo dục,
từ ngày quyết định có hiệu lực pháp luật.
giúp đỡ theo quy định của pháp luật.
2. Quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo
3. Người được giáo dục phải cam kết bằng văn bản về
dục bắt buộc và quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ
việc chấp hành quyết định giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
sở cai nghiện bắt buộc hết thời hiệu thi hành sau 01 năm,
kể từ ngày quyết định có hiệu lực pháp luật. 4. Gia đình có người được giáo dục có trách nhiệm
phối hợp chặt chẽ với người được phân công giúp đỡ trong
3. Trong trường hợp người phải chấp hành quyết định
việc quản lý, giáo dục người được giáo dục.
cố tình trốn tránh việc thi hành, thì thời hiệu quy định tại
khoản 1 và khoản 2 Điều này được tính kể từ thời điểm Điều 110. Thi hành quyết định đưa vào trường giáo
hành vi trốn tránh chấm dứt. dưỡng, quyết định đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc,
quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
Điều 109. Thi hành quyết định áp dụng biện pháp
giáo dục tại xã, phường, thị trấn 1. Trong thời hạn 05 ngày, kể từ ngày nhận được quyết
định đưa vào trường giáo dưỡng, quyết định đưa vào cơ sở
1. Sau khi nhận được quyết định áp dụng biện pháp
giáo dục bắt buộc hoặc quyết định đưa vào cơ sở cai
giáo dục tại xã, phường, thị trấn, cơ quan, tổ chức được
nghiện bắt buộc, cơ quan đã gửi hồ sơ đề nghị có trách
giao giáo dục, quản lý có trách nhiệm:
nhiệm tổ chức thi hành như sau:
a) Tổ chức việc thực hiện biện pháp giáo dục tại xã,
a) Công an cấp huyện đưa người phải chấp hành quyết
385 386
định vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc;
b) Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp
với Công an cấp huyện đưa người phải chấp hành quyết
định vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
2. Thời hạn chấp hành quyết định được tính từ ngày
người phải chấp hành quyết định bị tạm giữ để đưa đi
trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai
nghiện bắt buộc.
3. Chính phủ quy định chi tiết việc thi hành quyết định
đưa vào trường giáo dưỡng, quyết định đưa vào cơ sở giáo
dục bắt buộc, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc.
Điều 111. Hoãn hoặc miễn chấp hành quyết định
đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ
sở cai nghiện bắt buộc
1. Người phải chấp hành quyết định nhưng chưa đưa
vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai
nghiện bắt buộc được hoãn chấp hành quyết định trong các
trường hợp sau đây:
a) Đang ốm nặng có chứng nhận của bệnh viện;
b) Gia đình đang có khó khăn đặc biệt được Chủ tịch
Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú xác nhận.
Khi điều kiện hoãn chấp hành quyết định không còn thì
quyết định được tiếp tục thi hành.
2. Người phải chấp hành quyết định nhưng chưa đưa
vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai
nghiện bắt buộc được miễn chấp hành quyết định trong các
385
trường hợp sau đây:
a) Mắc bệnh hiểm nghèo có chứng nhận của bệnh viện;
b) Trong thời gian hoãn chấp hành quyết định quy định
tại khoản 1 Điều này mà người đó có tiến bộ rõ rệt trong
việc chấp hành pháp luật hoặc lập công hoặc không còn
nghiện ma túy;
c) Đang mang thai có chứng nhận của bệnh viện.
3. Tòa án nhân dân cấp huyện nơi đã ra quyết định áp
dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở
giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc xem
xét, quyết định việc hoãn hoặc miễn chấp hành trên cơ sở
đơn đề nghị của người phải chấp hành quyết định hoặc
người đại diện hợp pháp của họ; trong trường hợp cần thiết
thì đề nghị cơ quan đã gửi hồ sơ đề nghị có ý kiến trước
khi quyết định.
Quyết định miễn hoặc hoãn chấp hành phải được gửi
cho cơ quan thi hành quyết định, người phải chấp hành
quyết định; trường hợp người chưa thành niên được hoãn,
miễn chấp hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng thì
quyết định được gửi cho cha mẹ hoặc người đại diện hợp
pháp của họ.
Điều 112. Giảm thời hạn, tạm đình chỉ hoặc miễn
chấp hành phần thời gian còn lại tại trường giáo
dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt
buộc
1. Người đang chấp hành quyết định tại trường giáo
dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc
386
đã chấp hành một nửa thời hạn, nếu có tiến bộ rõ rệt hoặc
lập công, thì được xét giảm một phần hoặc miễn chấp hành
phần thời gian còn lại.
2. Trong trường hợp người đang chấp hành quyết định
tại trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai
nghiện bắt buộc bị ốm nặng mà được đưa về gia đình điều
trị thì được tạm đình chỉ chấp hành quyết định; thời gian
điều trị được tính vào thời hạn chấp hành quyết định; nếu
sau khi sức khoẻ được phục hồi mà thời hạn chấp hành còn
lại từ 03 tháng trở lên thì người đó phải tiếp tục chấp hành;
nếu trong thời gian tạm đình chỉ mà người đó có tiến bộ rõ
rệt hoặc lập công thì được miễn chấp hành phần thời gian
còn lại. Đối với người mắc bệnh hiểm nghèo, phụ nữ mang
thai thì được miễn chấp hành phần thời gian còn lại.
3. Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có trường giáo
dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc
quyết định việc giảm thời hạn tạm đình chỉ hoặc miễn chấp
hành quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này trên cơ sở
đề nghị của Hiệu trưởng trường giáo dưỡng, Giám đốc cơ
sở giáo dục bắt buộc, Giám đốc cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Quyết định tạm đình chỉ hoặc miễn chấp hành quyết
định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa
vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc được gửi cho Tòa án nhân dân nơi ra quyết định, cơ
quan đã gửi hồ sơ đề nghị, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi
người đó cư trú, trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt
buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc, người được tạm đình chỉ
hoặc miễn và gia đình người đó.
385
4. Đối tượng ốm nặng, mắc bệnh hiểm nghèo mà
không xác định được nơi cư trú thuộc trường hợp được tạm
đình chỉ chấp hành quyết định hoặc được miễn chấp hành
phần thời gian còn lại quy định tại khoản 2 Điều này thì
được đưa về cơ sở y tế tại địa phương nơi trường giáo
dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc
đóng trụ sở để điều trị.
Điều 113. Quản lý người được hoãn hoặc được tạm
đình chỉ chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa
vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt
buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
1. Người được hoãn hoặc được tạm đình chỉ chấp hành
quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo
dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc có trách
nhiệm trình diện với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi họ cư trú.
2. Trong thời gian được hoãn hoặc được tạm đình chỉ
chấp hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào
cơ sở giáo dục bắt buộc mà người đó tiếp tục có hành vi vi
phạm đã bị xử lý hoặc có căn cứ cho rằng người đó bỏ trốn
thì Tòa án nhân dân cấp huyện đã ra quyết định hoãn hoặc
tạm đình chỉ hủy bỏ quyết định đó và ra quyết định buộc
chấp hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, quyết
định đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc.
Trong thời gian được hoãn hoặc được tạm đình chỉ
chấp hành quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
mà người đó tiếp tục sử dụng ma túy hoặc có căn cứ cho
rằng người đó bỏ trốn thì Tòa án nhân dân cấp huyện đã ra
quyết định hoãn hoặc tạm đình chỉ hủy bỏ quyết định đó và
386
ra quyết định buộc chấp hành quyết định đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc.
3. Quyết định buộc chấp hành quyết định đưa vào
trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa
vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được gửi cho cơ quan Công
an cùng cấp nơi Tòa án đã ra quyết định. Ngay sau khi
nhận được quyết định, cơ quan Công an phải tổ chức áp
giải đối tượng.
Điều 114. Hết thời hạn chấp hành quyết định áp
dụng các biện pháp xử lý hành chính
1. Khi người vi phạm đã chấp hành xong quyết định
giáo dục tại xã, phường, thị trấn thì Chủ tịch Uỷ ban nhân
dân cấp xã cấp giấy chứng nhận cho người đã chấp hành
xong và gửi bản sao cho gia đình người đó.
2. Khi người vi phạm đã chấp hành xong quyết định
đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt
buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc thì Hiệu trưởng
trường giáo dưỡng, Giám đốc cơ sở giáo dục bắt buộc,
Giám đốc cơ sở cai nghiện bắt buộc cấp giấy chứng nhận
cho người đã chấp hành xong và gửi bản sao cho gia đình
người đó, Tòa án nhân dân cấp huyện nơi đã ra quyết định,
cơ quan quản lý trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt
buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc, Uỷ ban nhân dân cấp xã
nơi người đó cư trú.
3. Đối tượng không xác định được nơi cư trú là người
chưa thành niên hoặc người ốm yếu không còn khả năng
lao động thì sau khi hết hạn chấp hành biện pháp đưa vào
trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai
385
nghiện bắt buộc được đưa về cơ sở bảo trợ xã hội tại địa
phương nơi trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ
sở cai nghiện bắt buộc đóng trụ sở.
Chương V
CÁC QUY ĐỊNH KHÁC LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC ÁP
DỤNG CÁC BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH
Điều 115. Tạm thời đưa người đang chấp hành biện
pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo
dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc ra khỏi
nơi chấp hành biện pháp xử lý hành chính theo yêu cầu
của cơ quan tiến hành tố tụng hình sự
1. Theo yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng hình sự
có thẩm quyền, Hiệu trưởng trường giáo dưỡng, Giám đốc
cơ sở giáo dục bắt buộc, Giám đốc cơ sở cai nghiện bắt
buộc quyết định tạm thời đưa người đang chấp hành biện
pháp xử lý hành chính ra khỏi nơi chấp hành biện pháp đó
để tham gia tố tụng trong các vụ án có liên quan đến người
đó.
2. Thời gian tạm thời đưa ra khỏi nơi chấp hành biện
pháp xử lý hành chính được tính vào thời hạn chấp hành
biện pháp đó.
Điều 116. Chuyển hồ sơ của đối tượng bị áp dụng
biện pháp xử lý hành chính có dấu hiệu tội phạm để
truy cứu trách nhiệm hình sự
1. Khi xem xét hồ sơ của đối tượng để quyết định áp
dụng biện pháp xử lý hành chính, nếu xét thấy hành vi vi
386
phạm của người đó có dấu hiệu tội phạm thì người có thẩm
quyền phải chuyển ngay hồ sơ cho cơ quan tiến hành tố
tụng hình sự có thẩm quyền.
2. Đối với trường hợp đã ra quyết định áp dụng biện
pháp xử lý hành chính, nếu sau đó phát hiện hành vi vi
phạm của người bị áp dụng biện pháp này có dấu hiệu tội
phạm mà chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự,
thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân hoặc Tòa án nhân dân đã ra
quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính phải huỷ
quyết định đó và trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày huỷ
quyết định phải chuyển hồ sơ của đối tượng cho cơ quan
tiến hành tố tụng hình sự có thẩm quyền.
Trường hợp bị Toà án xử phạt tù thì thời hạn đối tượng
đã chấp hành biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa
vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc được tính vào thời hạn chấp hành hình phạt tù; 1,5
ngày chấp hành biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa
vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc được tính bằng 01 ngày chấp hành hình phạt tù.
Điều 117. Truy cứu trách nhiệm hình sự đối với
hành vi phạm tội được thực hiện trước hoặc trong thời
gian chấp hành biện pháp xử lý hành chính
Trường hợp phát hiện người bị áp dụng biện pháp xử
lý hành chính đã thực hiện hành vi phạm tội trước hoặc
trong thời gian chấp hành quyết định, thì theo yêu cầu của
cơ quan tiến hành tố tụng hình sự có thẩm quyền, Chủ tịch
Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi đang thi hành biện pháp giáo
dục tại xã, phường, thị trấn hoặc Hiệu trưởng trường giáo
385
dưỡng, Giám đốc cơ sở giáo dục bắt buộc, Giám đốc cơ sở
cai nghiện bắt buộc phải ra quyết định tạm đình chỉ thi
hành quyết định đối với người đó và chuyển hồ sơ của đối
tượng cho cơ quan tiến hành tố tụng hình sự; trường hợp bị
Toà án xử phạt tù thì người đó được miễn chấp hành phần
thời gian còn lại trong quyết định áp dụng biện pháp xử lý
hành chính; nếu hình phạt được áp dụng không phải là hình
phạt tù thì người đó có thể phải tiếp tục chấp hành quyết
định áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
Điều 118. Xử lý trường hợp một người vừa thuộc
đối tượng đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc vừa thuộc
đối tượng đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
1. Trường hợp người thực hiện hành vi vi phạm pháp
luật vừa thuộc đối tượng đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc
vừa thuộc đối tượng đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc thì
áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
2. Trường hợp người nghiện ma túy thuộc loại côn đồ
hung hãn thì áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt
buộc. Cơ sở giáo dục bắt buộc thực hiện việc cai nghiện
cho đối tượng này.
3. Trong giai đoạn cắt cơn, phục hồi, đối tượng đang
chấp hành quyết định tại cơ sở cai nghiện bắt buộc nếu có
hành vi vi phạm các quy định tại Điều 94 của Luật này thì
bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc.
Giám đốc cơ sở cai nghiện bắt buộc tiến hành lập hồ sơ
đề nghị đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc đối với đối tượng
có hành vi quy định tại đoạn 1 khoản này trên cơ sở hồ sơ
hiện có và biên bản về hành vi vi phạm mới gửi Trưởng
386
Công an cấp huyện nơi có cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Trưởng Công an cấp huyện có trách nhiệm lấy ý kiến của
Trưởng phòng Tư pháp về tính pháp lý của hồ sơ trước khi
xem xét, gửi hồ sơ đề nghị Toà án nhân dân nơi có cơ sở
cai nghiện bắt buộc quyết định áp dụng biện pháp đưa vào
cơ sở giáo dục bắt buộc.
Thủ tục xem xét áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo
dục bắt buộc đối với các đối tượng này thực hiện theo quy
định của pháp luật.
Phần thứ tư
CÁC BIỆN PHÁP NGĂN CHẶN VÀ BẢO ĐẢM
XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
Chương I
QUY ĐỊNH CHUNG VỀ CÁC
BIỆN PHÁP NGĂN CHẶN VÀ BẢO ĐẢM
XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
Điều 119. Các biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử
lý vi phạm hành chính
Trong trường hợp cần ngăn chặn kịp thời vi phạm hành
chính hoặc để bảo đảm việc xử lý vi phạm hành chính,
người có thẩm quyền có thể áp dụng các biện pháp sau đây
theo thủ tục hành chính:
1. Tạm giữ người;
2. Áp giải người vi phạm;
3. Tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính,
385
giấy phép, chứng chỉ hành nghề;
4. Khám người;
5. Khám phương tiện vận tải, đồ vật;
6. Khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính;
7. Quản lý người nước ngoài vi phạm pháp luật Việt
Nam trong thời gian làm thủ tục trục xuất;
8. Giao cho gia đình, tổ chức quản lý người bị đề nghị
áp dụng biện pháp xử lý hành chính trong thời gian làm thủ
tục áp dụng biện pháp xử lý hành chính;
9. Truy tìm đối tượng phải chấp hành quyết định đưa
vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc,
đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trong trường hợp bỏ
trốn.
Điều 120. Nguyên tắc áp dụng biện pháp ngăn chặn
và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính
1. Khi áp dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý
vi phạm hành chính, người có thẩm quyền phải tuân thủ
nghiêm ngặt quy định tại các điều từ 120 đến 132 của Luật
này, nếu vi phạm thì bị xử lý theo quy định của pháp luật.
2. Chỉ áp dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý
vi phạm hành chính trong trường hợp cần thiết theo quy
định tại Chương II của Phần này.
3. Người ra quyết định áp dụng biện pháp ngăn chặn
và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính phải chịu trách
nhiệm đối với quyết định của mình.
386
 4. Việc sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ trong việc áp
dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành
chính phải được thực hiện theo quy định của pháp luật.
Điều 121. Huỷ bỏ hoặc thay thế biện pháp ngăn
chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính
1. Trường hợp việc áp dụng biện pháp ngăn chặn và
bảo đảm xử lý vi phạm hành chính không còn phù hợp với
mục đích và điều kiện áp dụng theo quy định của Luật này
thì quyết định áp dụng biện pháp đó phải được huỷ bỏ.
2. Người có thẩm quyền quyết định áp dụng biện pháp
ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính quyết
định huỷ bỏ biện pháp ngăn chặn khi thấy không còn cần
thiết hoặc thay thế bằng một biện pháp ngăn chặn khác.
Chương II
THẨM QUYỀN, THỦ TỤC ÁP DỤNG
CÁC BIỆN PHÁP NGĂN CHẶN VÀ BẢO ĐẢM
XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
Điều 122. Tạm giữ người theo thủ tục hành chính
1. Việc tạm giữ người theo thủ tục hành chính chỉ được
áp dụng trong trường hợp cần ngăn chặn, đình chỉ ngay
những hành vi gây rối trật tự công cộng, gây thương tích
cho người khác.
2. Mọi trường hợp tạm giữ người đều phải có quyết
định bằng văn bản và phải giao cho người bị tạm giữ một
bản.
385
3. Thời hạn tạm giữ người theo thủ tục hành chính
không được quá 12 giờ; trong trường hợp cần thiết, thời
hạn tạm giữ có thể kéo dài hơn nhưng không được quá 24
giờ, kể từ thời điểm bắt đầu giữ người vi phạm.
Đối với người vi phạm quy chế biên giới hoặc vi phạm
hành chính ở vùng rừng núi xa xôi, hẻo lánh, hải đảo thì
thời hạn tạm giữ có thể kéo dài hơn nhưng không được quá
48 giờ, kể từ thời điểm bắt đầu giữ người vi phạm.
Đối với người bị tạm giữ trên tàu bay, tàu biển thì phải
chuyển ngay cho cơ quan có thẩm quyền khi tàu bay đến
sân bay, tàu biển cập cảng.
4. Theo yêu cầu của người bị tạm giữ, người ra quyết
định tạm giữ phải thông báo cho gia đình, tổ chức nơi làm
việc hoặc học tập của họ biết. Trong trường hợp tạm giữ
người chưa thành niên vi phạm hành chính vào ban đêm
hoặc giữ trên 06 giờ, thì người ra quyết định tạm giữ phải
thông báo ngay cho cha mẹ hoặc người giám hộ của họ
biết.
5. Nơi tạm giữ người theo thủ tục hành chính là nhà
tạm giữ hành chính hoặc buồng tạm giữ hành chính được
bố trí tại trụ sở cơ quan, đơn vị nơi làm việc của người có
thẩm quyền ra quyết định tạm giữ người vi phạm hành
chính. Trường hợp không có nhà tạm giữ hành chính hoặc
buồng tạm giữ hành chính thì tạm giữ tại phòng trực ban
hoặc phòng khác tại nơi làm việc, nhưng phải bảo đảm các
quy định chung.
Cơ quan có chức năng phòng, chống vi phạm pháp luật
mà thường xuyên phải tạm giữ người vi phạm hành chính
386
cần bố trí, thiết kế, xây dựng nhà tạm giữ hành chính hoặc
buồng tạm giữ hành chính riêng, trong đó cần có nơi tạm
giữ riêng cho người chưa thành niên, phụ nữ hoặc người
nước ngoài và phải có cán bộ chuyên trách quản lý, bảo vệ.
Đối với tàu bay, tàu biển, tàu hỏa khi đã rời sân bay,
bến cảng, nhà ga thì tùy theo điều kiện và đối tượng vi
phạm cụ thể, người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng
tàu quyết định nơi tạm giữ và phân công người thực hiện
việc tạm giữ.
6. Nghiêm cấm việc giữ người vi phạm hành chính
trong các phòng tạm giữ, phòng tạm giam hình sự hoặc
những nơi không bảo đảm vệ sinh, an toàn cho người bị
tạm giữ.
7. Chính phủ quy định việc tạm giữ người theo thủ tục
hành chính.
Điều 123. Thẩm quyền tạm giữ người theo thủ tục
hành chính
1. Trong trường hợp có hành vi gây rối trật tự công
cộng, gây thương tích cho người khác quy định tại khoản 1
Điều 122 của Luật này, thì những người sau đây có quyền
quyết định tạm giữ người theo thủ tục hành chính:
a) Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã, Trưởng Công an
phường;
b) Trưởng Công an cấp huyện;
c) Trưởng phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật
tự xã hội, Trưởng phòng Cảnh sát trật tự, Trưởng phòng
Cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt, Trưởng phòng
385
Cảnh sát đường thủy, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội
phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ, Trưởng phòng
Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Trưởng phòng
Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý, Trưởng phòng Quản
lý xuất nhập cảnh của Công an cấp tỉnh; Trưởng phòng
Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, Trưởng
phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường;
d) Thủ trưởng đơn vị cảnh sát cơ động từ cấp đại đội
trở lên, Trạm trưởng Trạm công an cửa khẩu;
đ) Hạt trưởng Hạt kiểm lâm, Đội trưởng Đội kiểm lâm
cơ động;
e) Chi cục trưởng Chi cục Hải quan, Đội trưởng Đội
kiểm soát thuộc Cục Hải quan, Đội trưởng Đội kiểm soát
chống buôn lậu và Hải đội trưởng Hải đội kiểm soát trên
biển thuộc Cục điều tra chống buôn lậu Tổng cục hải quan;
g) Đội trưởng Đội quản lý thị trường;
h) Chỉ huy trưởng Tiểu khu biên phòng, Chỉ huy
trưởng biên phòng Cửa khẩu cảng, Chỉ huy trưởng Hải
đoàn biên phòng, Chỉ huy trưởng Hải đội biên phòng,
Trưởng đồn biên phòng và Thủ trưởng đơn vị bộ đội biên
phòng đóng ở biên giới, hải đảo;
i) Hải đội trưởng Hải đội Cảnh sát biển, Hải đoàn
trưởng Hải đoàn Cảnh sát biển, Chỉ huy trưởng Vùng Cảnh
sát biển;
k) Người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu
khi tàu bay, tàu biển, tàu hỏa đã rời sân bay, bến cảng, nhà
ga;
386
 l) Thẩm phán chủ tọa phiên tòa.
2. Người có thẩm quyền tạm giữ người quy định tại
các điểm từ a đến i khoản 1 Điều này có thể giao quyền
cho cấp phó. Việc giao quyền chỉ được thực hiện khi cấp
trưởng vắng mặt và phải được thể hiện bằng văn bản, trong
đó xác định rõ phạm vi, nội dung, thời hạn được giao
quyền. Cấp phó được giao quyền phải chịu trách nhiệm về
quyết định của mình trước cấp trưởng và trước pháp luật.
Người được giao quyền không được giao quyền, ủy quyền
cho bất kì cá nhân nào khác.
Điều 124. Áp giải người vi phạm
1. Người vi phạm không tự nguyện chấp hành yêu cầu
của người có thẩm quyền thì bị áp giải trong các trường
hợp sau đây:
a) Bị tạm giữ người theo thủ tục hành chính;
b) Đưa trở lại trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt
buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định tại khoản 2
Điều 132 của Luật này.
2. Người có thẩm quyền đang thi hành công vụ thực
hiện việc áp giải người vi phạm.
3. Chính phủ quy định chi tiết việc áp giải người vi
phạm.
Điều 125. Tạm giữ tang vật, phương tiện, giấy phép,
chứng chỉ hành nghề theo thủ tục hành chính
1. Việc tạm giữ tang vật, phương tiện, giấy phép,
chứng chỉ hành nghề theo thủ tục hành chính chỉ được áp
dụng trong trường hợp thật cần thiết sau đây:
385
a) Để xác minh tình tiết mà nếu không tạm giữ thì
không có căn cứ ra quyết định xử phạt. Trường hợp tạm
giữ để định giá tang vật vi phạm hành chính làm căn cứ xác
định khung tiền phạt, thẩm quyền xử phạt thì áp dụng quy
định của khoản 3 Điều 60 của Luật này;
b) Để ngăn chặn ngay hành vi vi phạm hành chính mà
nếu không tạm giữ thì sẽ gây hậu quả nghiêm trọng cho xã
hội;
c) Để bảo đảm thi hành quyết định xử phạt theo quy
định tại khoản 6 Điều này.
2. Việc tạm giữ tang vật, phương tiện quy định tại
khoản 1 Điều này phải được chấm dứt ngay sau khi xác
minh được tình tiết làm căn cứ quyết định xử phạt, hành vi
vi phạm không còn gây nguy hiểm cho xã hội hoặc quyết
định xử phạt được thi hành.
Trường hợp được nộp tiền phạt nhiều lần theo quy định
tại Điều 79 của Luật này, sau khi nộp tiền phạt lần đầu thì
người vi phạm được nhận lại tang vật, phương tiện bị tạm
giữ.
3. Người có thẩm quyền áp dụng hình thức xử phạt tịch
thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính quy định tại
Chương II Phần thứ hai của Luật này thì có thẩm quyền
tạm giữ tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm
hành chính.
4. Trong trường hợp có căn cứ để cho rằng nếu không
tạm giữ ngay thì tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
bị tẩu tán, tiêu hủy thì thủ trưởng trực tiếp của chiến sĩ
386
cảnh sát nhân dân, cảnh sát viên cảnh sát biển, bộ đội biên
phòng, kiểm lâm viên, công chức hải quan, kiểm soát viên
thị trường đang thi hành công vụ phải tạm giữ ngay tang
vật, phương tiện vi phạm hành chính. Trong thời hạn 24
giờ, kể từ khi lập biên bản, người lập biên bản phải báo cáo
thủ trưởng của mình là người có thẩm quyền tạm giữ tang
vật, phương tiện vi phạm hành chính được quy định tại
khoản 1 Điều này để xem xét ra quyết định tạm giữ; đối
với trường hợp tang vật là hàng hóa dễ hư hỏng thì người
tạm giữ phải báo cáo ngay thủ trưởng trực tiếp để xử lý,
nếu để hư hỏng hoặc thất thoát thì phải bồi thường theo
quy định của pháp luật. Trong trường hợp không ra quyết
định tạm giữ thì phải trả lại ngay tang vật, phương tiện đã
bị tạm giữ.
5. Người ra quyết định tạm giữ tang vật, phương tiện vi
phạm hành chính có trách nhiệm bảo quản tang vật,
phương tiện đó. Trong trường hợp tang vật, phương tiện bị
mất, bán, đánh tráo hoặc hư hỏng, mất linh kiện, thay thế
thì người ra quyết định tạm giữ tang vật, phương tiện phải
chịu trách nhiệm bồi thường và bị xử lý theo quy định của
pháp luật.
Trong trường hợp tang vật, phương tiện bị tạm giữ
phải được niêm phong thì phải tiến hành ngay trước mặt
người vi phạm; nếu người vi phạm vắng mặt thì phải tiến
hành niêm phong trước mặt đại diện gia đình, đại diện tổ
chức, đại diện chính quyền và người chứng kiến.
Việc tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
phải có quyết định bằng văn bản kèm theo biên bản tạm
385
giữ và phải giao cho người vi phạm, đại diện tổ chức vi
phạm 01 bản.
6. Trong trường hợp chỉ áp dụng hình thức phạt tiền
đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính thì người có
thẩm quyền xử phạt có quyền tạm giữ một trong các loại
giấy tờ theo thứ tự: giấy phép lái xe hoặc giấy phép lưu
hành phương tiện hoặc giấy tờ cần thiết khác có liên quan
đến tang vật, phương tiện cho đến khi cá nhân, tổ chức đó
chấp hành xong quyết định xử phạt. Nếu cá nhân, tổ chức
vi phạm không có giấy tờ nói trên, thì người có thẩm quyền
xử phạt có thể tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính, trừ trường hợp quy định tại khoản 10 Điều này.
7. Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính thuộc trường
hợp bị áp dụng hình thức xử phạt tước quyền sử dụng giấy
phép, chứng chỉ hành nghề thì có thể bị tạm giữ giấy phép,
chứng chỉ hành nghề để bảo đảm thi hành quyết định xử
phạt. Việc tạm giữ giấy phép, chứng chỉ hành nghề trong
thời gian chờ ra quyết định không làm ảnh hưởng quyền sử
dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề của cá nhân, tổ chức
đó.
8. Thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính, giấy phép, chứng chỉ hành nghề là 07 ngày, kể
từ ngày tạm giữ. Thời hạn tạm giữ có thể được kéo dài đối
với những vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp, cần tiến hành
xác minh nhưng tối đa không quá 30 ngày, kể từ ngày tạm
giữ tang vật, giấy phép, chứng chỉ hành nghề.
Đối với vụ việc thuộc trường hợp quy định tại đoạn 2
khoản 1 Điều 66 của Luật này mà cần có thêm thời gian để
386
xác minh thì người có thẩm quyền đang giải quyết vụ việc
phải báo cáo thủ trưởng trực tiếp của mình bằng văn bản để
xin gia hạn việc tạm giữ; việc gia hạn phải bằng văn bản,
thời hạn gia hạn không được quá 30 ngày.
Thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính, giấy phép, chứng chỉ hành nghề được tính từ thời
điểm tang vật, phương tiện, giấy phép, chứng chỉ hành
nghề bị tạm giữ thực tế.
Thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính, giấy phép, chứng chỉ hành nghề không vượt quá thời
hạn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính quy định tại
Điều 66 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại điểm c
khoản 1 Điều này.
9. Mọi trường hợp tạm giữ tang vật, phương tiện, giấy
phép, chứng chỉ hành nghề phải được lập thành biên bản.
Trong biên bản phải ghi rõ tên, số lượng, chủng loại, tình
trạng của tang vật, phương tiện bị tạm giữ và phải có chữ
ký của người ra quyết định tạm giữ, người vi phạm; trường
hợp không xác định được người vi phạm, người vi phạm
vắng mặt hoặc không ký thì phải có chữ ký của 02 người
làm chứng. Biên bản phải được lập thành 02 bản, người có
thẩm quyền tạm giữ giữ 01 bản, người vi phạm giữ 01 bản.
10. Đối với phương tiện giao thông vi phạm hành
chính thuộc trường hợp bị tạm giữ để bảo đảm thi hành
quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nếu tổ chức, cá
nhân vi phạm có địa chỉ rõ ràng, có điều kiện bến bãi, bảo
quản phương tiện hoặc khả năng tài chính đặt tiền bảo lãnh
thì có thể được giữ phương tiện vi phạm dưới sự quản lý
385
của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Chính phủ quy định chi tiết khoản này.
Điều 126. Xử lý tang vật, phương tiện, giấy phép,
chứng chỉ hành nghề bị tạm giữ theo thủ tục hành
chính
1. Người ra quyết định tạm giữ phải xử lý tang vật,
phương tiện, giấy phép, chứng chỉ hành nghề bị tạm giữ
theo biện pháp ghi trong quyết định xử phạt hoặc trả lại
cho cá nhân, tổ chức nếu không áp dụng hình thức phạt tịch
thu đối với tang vật, phương tiện bị tạm giữ, tước quyền sử
dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề.
Đối với tang vật, phương tiện đang bị tạm giữ do bị
chiếm đoạt, sử dụng trái phép để vi phạm hành chính thuộc
trường hợp bị tịch thu thì trả lại cho chủ sở hữu, người
quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp. Trong trường hợp
này, cá nhân, tổ chức vi phạm phải nộp một khoản tiền
tương đương trị giá tang vật, phương tiện vi phạm vào
ngân sách nhà nước.
Trường hợp chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử
dụng hợp pháp có lỗi cố ý trong việc để người vi phạm sử
dụng tang vật, phương tiện vi phạm hành chính theo quy
định tại Điều 26 của Luật này thì tang vật, phương tiện đó
bị tịch thu sung vào ngân sách nhà nước.
2. Đối với tang vật, phương tiện, giấy phép, chứng chỉ
hành nghề bị tạm giữ để bảo đảm thi hành quyết định xử
phạt theo khoản 6 Điều 125 của Luật này phải được trả
ngay cho người bị xử phạt sau khi thi hành xong quyết
386
định xử phạt.
3. Đối với tang vật vi phạm hành chính là hàng hoá,
vật phẩm dễ bị hư hỏng thì người ra quyết định tạm giữ
phải tổ chức bán ngay theo giá thị trường và việc bán phải
được lập thành biên bản. Tiền thu được phải gửi vào tài
khoản tạm gửi mở tại Kho bạc Nhà nước. Nếu sau đó theo
quyết định của người có thẩm quyền, tang vật đó bị tịch thu
thì tiền thu được phải nộp vào ngân sách nhà nước; trường
hợp tang vật đó không bị tịch thu thì tiền thu được phải trả
cho chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp
pháp.
4. Đối với tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
quá thời hạn tạm giữ nếu người vi phạm không đến nhận
mà không có lý do chính đáng hoặc trường hợp không xác
định được người vi phạm thì người ra quyết định tạm giữ
phải thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng và
niêm yết công khai tại trụ sở cơ quan của người có thẩm
quyền tạm giữ; trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày thông
báo, niêm yết công khai, nếu người vi phạm không đến
nhận thì người có thẩm quyền phải ra quyết định tịch thu
tang vật, phương tiện vi phạm hành chính để xử lý theo
quy định tại Điều 82 của Luật này.
5. Đối với tang vật, phương tiện vi phạm hành chính là
hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khoẻ con người, vật
nuôi, cây trồng và môi trường, văn hoá phẩm độc hại thì
phải tiến hành tiêu hủy theo quy định tại Điều 33 của Luật
này.
6. Đối với các chất ma túy và những vật thuộc loại cấm
385
lưu hành thì tịch thu hoặc tiêu hủy theo quy định tại Điều
33 và Điều 82 của Luật này.
7. Người có tang vật, phương tiện vi phạm hành chính
bị tạm giữ chỉ phải trả chi phí lưu kho, phí bến bãi, phí bảo
quản tang vật, phương tiện và các khoản chi phí khác trong
thời gian tang vật, phương tiện bị tạm giữ theo quy định tại
khoản 8 Điều 125 của Luật này.
Không thu phí lưu kho, phí bến bãi và phí bảo quản
trong thời gian tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị
tạm giữ nếu chủ tang vật, phương tiện không có lỗi trong
việc vi phạm hành chính hoặc áp dụng biện pháp tịch thu
đối với tang vật, phương tiện.
Chính phủ quy định chi tiết về mức phí tạm giữ tang
vật, phương tiện quy định tại Điều 125 của Luật này.
Điều 127. Khám người theo thủ tục hành chính
1. Việc khám người theo thủ tục hành chính chỉ được
tiến hành khi có căn cứ cho rằng người đó cất giấu trong
người đồ vật, tài liệu, phương tiện được sử dụng để vi
phạm hành chính.
2. Những người được quy định tại khoản 1 Điều 123
của Luật này có quyền quyết định khám người theo thủ tục
hành chính.
Trong trường hợp có căn cứ để cho rằng nếu không
tiến hành khám ngay thì đồ vật, tài liệu, phương tiện được
sử dụng để vi phạm hành chính bị tẩu tán, tiêu hủy, thì
ngoài những người được quy định tại khoản 1 Điều 123
của Luật này, chiến sĩ cảnh sát nhân dân, cảnh sát viên
386
cảnh sát biển, chiến sĩ bộ đội biên phòng, kiểm lâm viên,
công chức hải quan, kiểm soát viên thị trường đang thi
hành công vụ được khám người theo thủ tục hành chính và
báo cáo ngay bằng văn bản cho thủ trưởng của mình là một
trong những người được quy định tại khoản 1 Điều 123 của
Luật này và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc
khám người.
3. Việc khám người phải có quyết định bằng văn bản,
trừ trường hợp cần khám ngay theo quy định tại đoạn 2
khoản 2 Điều này.
4. Trước khi tiến hành khám người, người khám phải
thông báo quyết định cho người bị khám biết. Khi khám
người, nam khám nam, nữ khám nữ và phải có người cùng
giới chứng kiến.
5. Mọi trường hợp khám người đều phải lập biên bản.
Quyết định khám người và biên bản khám người phải được
giao cho người bị khám 01 bản.
Điều 128. Khám phương tiện vận tải, đồ vật theo
thủ tục hành chính
1. Việc khám phương tiện vận tải, đồ vật theo thủ tục
hành chính chỉ được tiến hành khi có căn cứ cho rằng trong
phương tiện vận tải, đồ vật đó có cất giấu tang vật vi phạm
hành chính.
2. Những người được quy định tại khoản 1 Điều 123
của Luật này có quyền khám phương tiện vận tải, đồ vật
theo thủ tục hành chính.
3. Trong trường hợp có căn cứ để cho rằng nếu không
385
tiến hành khám ngay thì tang vật vi phạm hành chính sẽ bị
tẩu tán, tiêu hủy, thì ngoài những người quy định tại khoản
2 Điều này, chiến sĩ cảnh sát nhân dân, cảnh sát viên cảnh
sát biển, chiến sĩ bộ đội biên phòng, kiểm lâm viên, công
chức thuế, công chức hải quan, kiểm soát viên thị trường,
thanh tra viên đang thi hành công vụ được khám phương
tiện vận tải, đồ vật theo thủ tục hành chính và phải báo cáo
ngay cho thủ trưởng trực tiếp của mình và phải chịu trách
nhiệm về việc khám.
4. Việc khám phương tiện vận tải, đồ vật phải có quyết
định bằng văn bản, trừ trường hợp quy định tại khoản 3
Điều này.
Khi tiến hành khám phương tiện vận tải, đồ vật phải có
mặt chủ phương tiện vận tải, đồ vật hoặc người điều khiển
phương tiện vận tải và 01 người chứng kiến; trong trường
hợp chủ phương tiện, đồ vật hoặc người điều khiển phương
tiện vắng mặt thì phải có 02 người chứng kiến.
5. Mọi trường hợp khám phương tiện vận tải, đồ vật
đều phải lập biên bản. Quyết định khám và biên bản phải
giao cho chủ phương tiện vận tải, đồ vật hoặc người điều
khiển phương tiện vận tải 01 bản.
Điều 129. Khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện
vi phạm hành chính
1. Khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính chỉ được tiến hành khi có căn cứ cho rằng ở nơi
đó có cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.
2. Những người được quy định tại khoản 1 Điều 123
386
của Luật này có quyền quyết định khám nơi cất giấu tang
vật, phương tiện vi phạm hành chính; trong trường hợp nơi
cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính là chỗ ở
thì đề nghị Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện xem xét,
quyết định.
3. Khi khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính phải có mặt người chủ nơi bị khám hoặc người
thành niên trong gia đình họ và người chứng kiến. Trong
trường hợp người chủ nơi bị khám, người thành niên trong
gia đình họ vắng mặt mà việc khám không thể trì hoãn thì
phải có đại diện chính quyền và 02 người chứng kiến.
4. Không được khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện
vi phạm hành chính vào ban đêm, trừ trường hợp khẩn cấp
hoặc việc khám đang được thực hiện mà chưa kết thúc
nhưng phải ghi rõ lý do vào biên bản.
5. Mọi trường hợp khám nơi cất giấu tang vật, phương
tiện vi phạm hành chính phải có quyết định bằng văn bản
và phải lập biên bản. Quyết định và biên bản khám nơi cất
giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính phải được
giao cho người chủ nơi bị khám 01 bản.
Điều 130. Quản lý đối với người nước ngoài vi
phạm pháp luật Việt Nam trong thời gian làm thủ tục
trục xuất
1. Quản lý đối với người nước ngoài vi phạm pháp luật
Việt Nam trong thời gian làm thủ tục trục xuất được áp
dụng khi có căn cứ cho rằng nếu không áp dụng biện pháp
này thì người đó sẽ trốn tránh hoặc cản trở việc thi hành
quyết định xử phạt trục xuất hoặc để ngăn chặn người đó
385
tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.
2. Thủ trưởng Cơ quan quản lý xuất cảnh, nhập cảnh
hoặc Giám đốc Công an cấp tỉnh nơi lập hồ sơ đề nghị trục
xuất ra quyết định quản lý đối với người nước ngoài vi
phạm pháp luật trong thời gian làm thủ tục trục xuất bằng
các biện pháp sau:
a) Hạn chế việc đi lại của người bị quản lý;
b) Chỉ định chỗ ở của người bị quản lý;
c) Tạm giữ hộ chiếu hoặc giấy tờ tuỳ thân khác thay hộ
chiếu.
3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 131. Giao cho gia đình, tổ chức quản lý người
bị đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính trong
thời gian làm thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành
chính
1. Trong thời gian làm thủ tục xem xét, quyết định việc
áp dụng các biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào
cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc,
thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi lập hồ sơ quyết
định giao gia đình hoặc tổ chức xã hội quản lý người có
hành vi vi phạm pháp luật thuộc đối tượng bị áp dụng các
biện pháp này.
2. Đối tượng vi phạm có nơi cư trú ổn định thì giao cho
gia đình quản lý; trường hợp không có nơi cư trú ổn định
thì giao cho tổ chức xã hội quản lý.
3. Thời hạn quản lý được tính từ khi lập hồ sơ cho đến
khi người có thẩm quyền đưa đối tượng đi áp dụng biện
386
pháp xử lý hành chính theo quyết định của Tòa án.
4. Quyết định giao cho gia đình hoặc tổ chức xã hội
quản lý phải ghi rõ: ngày, tháng, năm quyết định; họ, tên,
chức vụ của người quyết định; họ, tên, ngày, tháng, năm
sinh, nơi cư trú của người được giao quản lý hoặc tên, địa
chỉ của tổ chức xã hội được giao quản lý; họ, tên, ngày,
tháng, năm sinh, nơi cư trú của người được quản lý; lý do,
thời hạn, trách nhiệm của người được quản lý, trách nhiệm
của người hoặc tổ chức quản lý và trách nhiệm của Ủy ban
nhân dân cấp xã nơi đối tượng cư trú; chữ ký của người
quyết định giao quản lý. Quyết định này phải được gửi
ngay cho gia đình hoặc tổ chức xã hội nhận quản lý, người
được quản lý để thực hiện.
5. Trong thời gian quản lý, gia đình, tổ chức xã hội
được giao quản lý có trách nhiệm sau:
a) Không để người được quản lý tiếp tục vi phạm pháp
luật;
b) Bảo đảm sự có mặt của người được quản lý khi có
quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo
dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;
c) Báo cáo kịp thời với Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp
xã đã ra quyết định giao quản lý trong trường hợp người
được quản lý bỏ trốn hoặc có hành vi vi phạm pháp luật.
6. Trong thời gian quản lý, người được quản lý có
trách nhiệm sau:
a) Chấp hành nghiêm chỉnh quy định của pháp luật về
tạm trú, tạm vắng. Khi đi ra khỏi địa bàn xã, phường, thị
385
trấn để ở lại địa phương khác phải thông báo cho gia đình,
tổ chức xã hội được giao quản lý biết về địa chỉ, thời gian
tạm trú tại đó;
b) Có mặt kịp thời tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã
khi được Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã yêu cầu.
7. Trong thời gian quản lý, Chủ tịch Ủy ban nhân dân
cấp xã nơi quản lý đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này
có trách nhiệm sau:
a) Thông báo cho gia đình, tổ chức xã hội được giao
quản lý và người được quản lý về quyền và nghĩa vụ của
họ trong thời gian quản lý;
b) Thực hiện các biện pháp hỗ trợ gia đình, tổ chức xã
hội được giao quản lý trong việc quản lý, giám sát người
được quản lý tại nơi cư trú;
c) Khi được thông báo về việc người được quản lý bỏ
trốn khỏi nơi cư trú hoặc có hành vi vi phạm pháp luật,
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo ngay cho
cơ quan Công an cấp huyện để có biện pháp xử lý kịp thời
theo quy định của pháp luật.
8. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 132. Truy tìm đối tượng đã có quyết định đưa
vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt
buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trong trường
hợp bỏ trốn
1. Trong trường hợp người đã có quyết định đưa vào
trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa
vào cơ sở cai nghiện bắt buộc bỏ trốn trước khi được đưa
386
vào trường hoặc cơ sở, thì cơ quan Công an cấp huyện nơi
lập hồ sơ ra quyết định truy tìm đối tượng.
2. Trong trường hợp người đang chấp hành tại trường
giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt
buộc bỏ trốn thì Hiệu trưởng trường giáo dưỡng, Giám đốc
cơ sở giáo dục bắt buộc và Giám đốc cơ sở cai nghiện bắt
buộc ra quyết định truy tìm đối tượng. Cơ quan Công an có
trách nhiệm phối hợp với trường giáo dưỡng, cơ sở giáo
dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc trong việc truy tìm
đối tượng để đưa người đó trở lại trường hoặc cơ sở.
3. Đối với người có quyết định đưa vào trường giáo
dưỡng hoặc đang chấp hành quyết định tại trường giáo
dưỡng quy định tại khoản 1 Điều này, nếu khi truy tìm
được mà người đó đã đủ 18 tuổi thì Hiệu trưởng trường
giáo dưỡng đề nghị Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có
trường giáo dưỡng xem xét, quyết định áp dụng biện pháp
đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc nếu có đủ điều kiện thuộc
đối tượng đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc.
4. Thời gian bỏ trốn không được tính vào thời hạn chấp
hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo
dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc.
Phần thứ năm
NHỮNG QUY ĐỊNH ĐỐI VỚI NGƯỜI CHƯA
THÀNH NIÊN VI PHẠM HÀNH CHÍNH
385
Chương I
QUY ĐỊNH CHUNG VỀ XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH
CHÍNH ĐỐI VỚI NGƯỜI CHƯA THÀNH NIÊN
Điều 133. Phạm vi áp dụng
Việc xử lý đối với người chưa thành niên vi phạm hành
chính thực hiện theo quy định của Phần thứ năm và các
quy định khác có liên quan của Luật này.
Điều 134. Nguyên tắc xử lý
Ngoài những nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính quy
định tại Điều 3 của Luật này, việc xử lý đối với người chưa
thành niên còn được áp dụng các nguyên tắc sau đây:
1. Việc xử lý người chưa thành niên vi phạm hành
chính chỉ được thực hiện trong trường hợp cần thiết nhằm
giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh
và trở thành công dân có ích cho xã hội.
Trong quá trình xem xét xử lý người chưa thành niên
vi phạm hành chính, người có thẩm quyền xử lý vi phạm
hành chính phải bảo đảm lợi ích tốt nhất cho người chưa
thành niên. Biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng chỉ được
áp dụng khi xét thấy không có biện pháp xử lý khác phù
hợp hơn;
2. Việc xử lý người chưa thành niên vi phạm hành
chính còn căn cứ vào khả năng nhận thức của người chưa
thành niên về tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi
vi phạm, nguyên nhân và hoàn cảnh vi phạm để quyết định
việc xử phạt hoặc áp dụng biện pháp xử lý hành chính phù
hợp;
386
 3. Việc áp dụng hình thức xử phạt, quyết định mức xử
phạt đối với người chưa thành niên vi phạm hành chính
phải nhẹ hơn so với người thành niên có cùng hành vi vi
phạm hành chính.
Trường hợp người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi vi
phạm hành chính thì không áp dụng hình thức phạt tiền.
Trường hợp người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi vi
phạm hành chính bị phạt tiền thì mức tiền phạt không quá
1/2 mức tiền phạt áp dụng đối với người thành niên; trường
hợp không có tiền nộp phạt hoặc không có khả năng thực
hiện biện pháp khắc phục hậu quả thì cha mẹ hoặc người
giám hộ phải thực hiện thay;
4. Trong quá trình xử lý người chưa thành niên vi
phạm hành chính, bí mật riêng tư của người chưa thành
niên phải được tôn trọng và bảo vệ;
5. Các biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính
phải được xem xét áp dụng khi có đủ các điều kiện quy
định tại Chương II của Phần này. Việc áp dụng biện pháp
thay thế xử lý vi phạm hành chính không được coi là đã bị
xử lý vi phạm hành chính.
Điều 135. Áp dụng các hình thức xử phạt và biện
pháp khắc phục hậu quả
1. Các hình thức xử phạt áp dụng đối với người chưa
thành niên bao gồm:
a) Cảnh cáo;
b) Phạt tiền;
c) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.
385
2. Các biện pháp khắc phục hậu quả áp dụng đối với
người chưa thành niên bao gồm:
a) Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu;
b) Buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô
nhiễm môi trường, lây lan dịch bệnh;
c) Buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức
khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường; văn hóa
phẩm có nội dung độc hại;
d) Buộc nộp lại khoản thu bất hợp pháp có được do
thực hiện hành vi vi phạm hoặc buộc nộp lại số tiền bằng
trị giá tang vật, phương tiện đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy
trái với quy định của pháp luật.
Điều 136. Áp dụng các biện pháp xử lý hành chính
1. Biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn được áp
dụng đối với người chưa thành niên vi phạm pháp luật theo
quy định tại Chương I Phần thứ ba của Luật này. Người
chưa thành niên bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn phải được cha mẹ hoặc người giám hộ
quản lý, trường hợp không có nơi cư trú ổn định thì phải ở
tại cơ sở bảo trợ xã hội hoặc cơ sở trợ giúp trẻ em; được đi
học hoặc tham gia các chương trình học tập hoặc dạy nghề
khác; tham gia các chương trình tham vấn, phát triển kỹ
năng sống tại cộng đồng.
2. Biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng được áp dụng
đối với người chưa thành niên vi phạm pháp luật theo quy
định tại Chương II Phần thứ ba của Luật này.
Điều 137. Thời hạn được coi là chưa bị xử lý vi
386
phạm hành chính đối với người chưa thành niên
1. Người chưa thành niên được coi là chưa bị xử phạt
vi phạm hành chính nếu trong thời hạn 06 tháng, kể từ
ngày chấp hành xong quyết định xử phạt hoặc từ ngày hết
thời hiệu thi hành quyết định xử phạt mà không tái phạm.
2. Người chưa thành niên bị áp dụng biện pháp xử lý
hành chính nếu trong thời hạn 01 năm, kể từ ngày chấp
hành xong quyết định xử lý hoặc từ ngày hết thời hiệu thi
hành quyết định xử lý mà không tái phạm thì được coi là
chưa bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
Chương II
CÁC BIỆN PHÁP THAY THẾ
XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI
NGƯỜI CHƯA THÀNH NIÊN
Điều 138. Các biện pháp thay thế xử lý vi phạm
hành chính
Các biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính đối
với người chưa thành niên bao gồm:
1. Nhắc nhở;
2. Quản lý tại gia đình.
Điều 139. Nhắc nhở
1. Nhắc nhở là biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành
chính để chỉ ra những vi phạm do người chưa thành niên
thực hiện, được thực hiện đối với người chưa thành niên vi
phạm hành chính mà theo quy định của pháp luật phải bị
385
xử phạt vi phạm hành chính khi có đủ các điều kiện sau:
a) Vi phạm hành chính theo quy định bị phạt cảnh cáo;
b) Người chưa thành niên vi phạm đã tự nguyện khai
báo, thành thật hối lỗi về hành vi vi phạm của mình.
2. Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều này, người có
thẩm quyền xử phạt quyết định áp dụng biện pháp nhắc
nhở.
Nhắc nhở được thực hiện bằng lời nói, ngay tại chỗ.
Điều 140. Quản lý tại gia đình
1. Quản lý tại gia đình là biện pháp thay thế xử lý vi
phạm hành chính áp dụng đối với người chưa thành niên
thuộc đối tượng quy định tại khoản 3 Điều 90 của Luật này
khi có đủ các điều kiện sau:
a) Người chưa thành niên vi phạm đã tự nguyện khai
báo, thành thật hối lỗi về hành vi vi phạm của mình;
b) Có môi trường sống thuận lợi cho việc thực hiện
biện pháp này;
c) Cha mẹ hoặc người giám hộ có đủ điều kiện thực
hiện việc quản lý và tự nguyện nhận trách nhiệm quản lý
tại gia đình.
2. Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều này, Chủ tịch Ủy
ban nhân dân cấp xã quyết định áp dụng biện pháp quản lý
tại gia đình.
3. Thời hạn áp dụng biện pháp quản lý tại gia đình từ
03 tháng đến 06 tháng.
4. Trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày quyết định áp
386
dụng biện pháp quản lý tại gia đình có hiệu lực, Chủ tịch chính hết hiệu lực kể từ ngày Luật này có hiệu lực, trừ các
Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã ra quyết định phải gửi quy định liên quan đến việc áp dụng các biện pháp đưa vào
quyết định cho gia đình và phân công tổ chức, cá nhân nơi trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục, đưa vào cơ sở
người đó cư trú để phối hợp, giám sát thực hiện. chữa bệnh tiếp tục có hiệu lực đến hết ngày 31 tháng 12
Người chưa thành niên đang quản lý tại gia đình được năm 2013.
đi học hoặc tham gia các chương trình học tập hoặc dạy Điều 142. Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành
nghề khác; tham gia các chương trình tham vấn, phát triển Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao quy định chi tiết,
kỹ năng sống tại cộng đồng. hướng dẫn thi hành các điều, khoản được giao trong Luật.
5. Trong thời gian quản lý tại gia đình, nếu người chưa
thành niên tiếp tục vi phạm pháp luật thì người có thẩm
Luật này đã được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ
quyền quy định tại khoản 2 Điều này quyết định chấm dứt
nghĩa Việt Nam khoá XIII, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 20
việc áp dụng biện pháp này và xử lý theo quy định của
tháng 6 năm 2012.
pháp luật.
CHỦ TỊCH QUỐC HỘI
(Đã ký)
Phần thứ sáu
Nguyễn Sinh Hùng
ĐIỀU KHOẢN THI HÀNH
Điều 141. Hiệu lực thi hành
1. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7
năm 2013, trừ các quy định liên quan đến việc áp dụng các
biện pháp xử lý hành chính do Tòa án nhân dân xem xét,
quyết định thì có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm
2014. MỤC LỤC
2. Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính số 44/2002/PL- Trang
UBTVQH10 Pháp lệnh số 31/2007/PL-UBTVQH11 sửa
đổi một số điều của Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính Lời giới thiệu
năm 2002 và Pháp lệnh số 04/2008/UBTVQH12 sửa đổi,
bổ sung một số điều của Pháp lệnh xử lý vi phạm hành CHUYÊN ĐỀ 1

385 386
 MỘT SỐ QUY ĐỊNH CHUNG VỀ XỬ PHẠT
VI PHẠM HÀNH CHÍNH
1. Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính
2. Đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính
3. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính
4. Thời hạn được coi là chưa bị xử lý vi phạm hành
chính
5. Tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng
6. Những trường hợp không xử phạt vi phạm hành
chính
7. Những hành vi bị nghiêm cấm
8. Các hình thức xử phạt hành chính
9. Mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực
10. Các biện pháp khắc phục hậu quả và nguyên tắc áp
dụng
11. Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính
12. Nguyên tắc xác định và phân định thẩm quyền xử
phạt vi phạm hành chính và áp dụng biện pháp
khắc phục hậu quả
13. Trách nhiệm quản lý công tác thi hành pháp luật
về xử lý vi phạm hành chính
CHUYÊN ĐỀ 2
KỸ NĂNG XÁC ĐỊNH HÀNH VI VI PHẠM
HÀNH CHÍNH VÀ LẬP BIÊN BẢN VI PHẠM
HÀNH CHÍNH
1. Kỹ năng xác định vi phạm hành chính
385
2. Kỹ năng lập biên bản vi phạm hành chính
CHUYÊN ĐỀ 3
NGUYÊN TẮC, TRÌNH TỰ, THỦ TỤC XỬ
PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH VÀ KỸ NĂNG
XÁC ĐỊNH THẨM QUYỀN ÁP DỤNG CÁC
HÌNH THỨC XỬ PHẠT, BIỆN PHÁP KHẮC
PHỤC HẬU QUẢ
1. Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính
2. Trình tự, thủ tục xử phạt vi phạm hành chính
3. Kỹ năng xác định thẩm quyền áp dụng các hình
thức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả
CHUYÊN ĐỀ 4
KỸ NĂNG BAN HÀNH QUYẾT ĐỊNH XỬ
LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
1. Khái quát chung về quyết định xử lý vi phạm hành
chính
2. Kỹ năng ban hành các quyết định xử lý vi phạm
hành chính
CHUYÊN ĐỀ 5
THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT VÀ CƯỠNG
CHẾ THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT
I. Thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
1. Thủ tục thi hành quyết định xử phạt không lập biên
386
 bản
2. Thủ tục thi hành quyết định xử phạt có lập biên bản
II. Cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm
hành chính
1. Các biện pháp cưỡng chế
2. Thẩm quyền quyết định cưỡng chế
3. Thi hành quyết định cưỡng chế
CHUYÊN ĐỀ 6
KỸ NĂNG ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP NGĂN
CHẶN VÀ BẢO ĐẢM XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH
CHÍNH
1. Căn cứ áp dụng các biện pháp ngăn chặn
2. Thẩm quyền áp dụng các biện pháp ngăn chặn và
bảo đảm xử lý vi phạm hành chính
3. Thủ tục áp dụng các biện pháp ngăn chặn và bảo
đảm xử lý vi phạm hành chính
CHUYÊN ĐỀ 7
NHỮNG ĐIỂM MỚI CƠ BẢN VỀ CÁC BIỆN
PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH
385
1. Các biện pháp xử lý hành chính trong Luật Xử lý vi
phạm hành chính
2. Tên gọi các biện pháp xử lý hành chính
3. Thẩm quyền quyết định các biện pháp xử lý hành
chính
4. Đối tượng áp dụng các biện pháp xử lý hành chính
5. Quy định về thủ tục lập hồ sơ, xem xét, quyết định
áp dụng
6. Quy định về thi hành, hoãn, miễn chấp hành, tạm
đình chỉ và miễn chấp hành phần còn lại của
quyết định, hết hạn chấp hành quyết định biện
pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở
giáo dục bắt buộc và đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc
7. Các quy định khác liên quan đến việc áp dụng các
biện pháp xử lý hành chính
DANH MỤC CÁC NGHỊ ĐỊNH QUY ĐỊNH CHI
TIẾT THI HÀNH LUẬT XỬ LÝ VI PHẠM
HÀNH CHÍNH
LUẬT XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
SỔ TAY
HƯỚNG DẪN NGHIỆP VỤ VỀ
XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
386
 CHỊU TRÁCH NHIỆM XUẤT BẢN
Hoàng Thúy Duyên
Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Lạng Sơn

BIÊN TẬP VÀ SỬA BẢN IN

Phòng Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi
thi hành pháp luật- Sở Tư pháp tỉnh Lạng Sơn

In 1.000 cuốn khổ 14,5 x 20,5 cm tại Công ty TNHH in - Thương mại
Thuận Phát, địa chỉ: Thôn Vân Trì, xã Minh Khai, huyện Từ Liêm, thành phố
Hà Nội. GPXB số: /GP-STTTT do Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh
Lạng Sơn cấp ngày ..../…/2017. In xong và nộp lưu chiểu quý IV năm 2017.

385 386