‫ﻦ روﺷ ﻓﻬﺮﺳﺖ‪i‬ﯽ در واﺣﺪﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺳﺖ‪ .

‬ﭼﻨ‪i‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺨﺸﯽ از ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺷﯿﻤﯿﺎ‬

‫‪.‬ﺮد‪i‬ﯽﮔ‪ a‬ﻗﺮار ‪« operation) (unit‬ﻪی »ﻋﻤﻠﯿﺎت واﺣﺪ‪ï‬دﺳ‬

‫ﻦ از ‪i‬ﺮ‪i‬ﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺟﺪاﺳﺎزی آب ﺷ‪ a‬ﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮای ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ a‬ﻠﻔﯽ اﺳﺘﻔﺎده‪ï‬ﺮ ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣﺨ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬از‬
‫ﻘﺮﯾﺒﺎ ‪ ï‬ﻮم‪i‬ﮋن و ﻫﻠ‪i‬ﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﮐﺴ‪i‬ﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎی ﻣﺠﺰا‪ a‬ﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ‪i‬ﻦ ﻃﯽ ا‪i‬آبﻧﻤﮏ اﺷﺎره ﮐﺮد‪ .‬ﻫﻮا ﻫﻤﭽﻨ‬
‫ﻮم در‪i‬ﺰﺷﮑﯽ و ﻫﻠ‪ i‬ﮋن در ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی‪i‬ﻞ ﺷﻮد‪ .‬اﮐﺴ‪i‬ﺧﺎﻟﺺ ﺗﺒﺪ‬

‫ﺮ ﻧﻔﺖ ﺧﺎم ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ‪i‬ﻘﻄ‪.( ï‬ﻦ ﯾﮑﯽ از اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎی آن اﺳﺖ‪i‬ﻪ ا‪ï‬ﺮد )اﻟﺒ‪i‬ﯽﮔ‪ a‬ﺑﺎدﮐﻨﮏﻫﺎی ﺷﺎدی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻨﺎﺳ ﯽ ﺑﺮای ﺣﻮزهی ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮق و‬

‫‪.‬ﯽﮔﺮدد‪ a‬ﺮ اﺳﺘﻔﺎده‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﺰ از‪i‬ﺰﺷﮑﯽ ﻧ‪ i‬ﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮای ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن درﺻﺪ ﺧﻠﻮص اﻟﮑﻞ ﺟﻬﺖ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی‪ a‬ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ‬

‫ﯿﺸﯿﻨﻪ‪I‬‬

‫ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎن »ﺟﺎﺑﺮ ﺑﻦ ﺣﯿﺎن« ‪ ۰۰۸ -‬ﺳﺎل )‪« (alembic‬ﻖ‪i‬ﻮهی اﻣﺮوزی ﺑﺎ اﺧﺘﺮاع »اﻧﺒ‪i‬ﺮ ﺑﻪ ﺷ‪i‬ﻘﻄ‪Ï‬‬
‫ﯽ دارد ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ‪n‬ﻠﻔﯽ در زﻣﯿﻨﻪی ﺷﯿ‪ï‬ﻪ اﺧﺘﺮاﻋﺎت ﻣﺨ‪ï‬ﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪ اﻟﺒ‪i‬ﭘﺲ از ﻣﯿﻼد ‪ -‬ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آﻣﺪ‪ .‬ا‬
‫ﻪی ‪ï‬ﮑﺎﻣﻞ ﯾﺎﻓ‪ ï‬ﺮ‪ ،‬ﻧﻮع‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﺰات دﯾﮕﺮ ﺑﺮای‪i‬ﺎل اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺎﻟﻦ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﺠﻬ‪J‬ﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻣ‪i‬ﯽﮔ‪ a‬ﻗﺮار‬
‫ﻖ‪i‬اﻧﺒ‬

‫‪.‬ﯽﮐﻨﯿﺪ‪ a‬ﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه‪i‬ﻖ را در ﺷﮑﻞ ز‪i‬ﺮ ﯾﮏ اﻧﺒ‪i‬اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺼﻮ‬

‫»ﮐﯿﻤﯿﺎﮔﺮی‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬ ‫ﻖ ‪i‬ﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬اﻧﺒ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﺑﺮای )‪« (retort‬ﯽ‪ ،‬از »ﻗﺮع‪n‬و ﺷﺮوع ﻋﻠﻢ ﺷﯿ )‪« (alchemy‬ﺑﻌﺪ از دورهی‬
‫)‪« (condenser‬ﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﭼﮕﺎﻟﻨﺪه‪ï‬ﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﻮ ﻫﺴ‪i‬و ﻗﺮع ﻫﺮ دو ﻇﺮوﻓﯽ ﺷﯿﺸﻪای ﺑﺎ ﮔﺮدن دراز و ﻣﺘﻤﺎ‬
‫ﺮﻧﺪ‪ .‬اﻧﺘﻬﺎی ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺮ دو ﻇﺮف ﺑﺮای ﺟﻤﻊآوری ﻣﻘﻄﺮ رو ‪i‬ﯽﮔ‪ a‬ﺑﺮای ﻣﯿﻌﺎن ﻣﻘﻄﺮ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار‬
‫ﻦ‪ii‬ﺑﻪ ﭘﺎ‬

‫‪.‬ﯽﮐﻨﯿﺪ‪ a‬ﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه‪i‬ﺮ ﯾﮏ ﻗﺮع را در ﺷﮑﻞ ز‪i‬اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺼﻮ‬

‫ﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻘﯿﺎس آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‪ ،‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ‪i‬ﺗﻔﺎوت اﺻﻠﯽ ﻣﻘﯿﺎس ﺻﻨﻌﺘﯽ و آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ا‬
‫ﺻﻮرت‬

‫»‪ ii‬ﯽﺷﻮد؛ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﮔﺮوه ﺻﻨﻌﺘﯽ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‪ a‬اﻧﺠﺎم )‪« (batch-wise‬ﻪ‪ï‬ﻮﺳ‪ii‬ﻧﺎ»‬
‫«ﻪ‪ï‬ﻮﺳ‬

‫)‪ (continuously‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻪ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺎدهی اﺻﻠﯽ‪ ،‬ﺑﺨﺎرات ﺣﺎﺻﻞ و ﻣﻘﻄﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه در ﻃﻮل ﻋﻤﻠﯿﺎت و ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ زﻣﺎن ‪ï‬ﻮﺳ‪ii‬در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻧﺎ‬
‫ﺮ ﺷﺮوع و ﻫﺮ ﮐﺪام از ‪i‬ﻘﻄ‪. Ï‬ﯽﺷﻮد‪ a‬ﮕﺎه‪ï‬ﯽ وارد دﺳ‪i‬ﻦ ﻧﻮع ﻋﻤﻠﯿﺎت‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻣﻘﺪاری ﻣﺎده ﺷﯿﻤﯿﺎ‪i‬ﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ا‪i‬ﻣﺘﻐ‬
‫ﻦ در ‪ii‬ﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎده ﺑﺎ ﻓﺮارﯾﺖ ﺑﺎﻻ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ و ﻣﺎده ﺑﺎ ﻓﺮارﯾﺖ ﭘﺎ‪ a‬ﻣﻮاد ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻓﺮارﯾﺖ ﺧﻮد از ﻣﺤﻠﻮل ﺟﺪا‬
‫ﮕﺎه‪ï‬ﯽﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ دﺳ‪ a‬ﯽﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺎﻣﻞ‪ ،‬دوﺑﺎره ﻣﺤﻠﻮل ﺟﺪﯾﺪ وارد‪ a‬ﯽ ﺟﺪا‪i‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻧﻬﺎ‬

‫‪.‬ﺮ ﺑﺎ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪i‬ﻪ در ﺷﮑﻞ ز‪ï‬ﻮﺳ‪ii‬ﺮ ﻧﺎ‪i‬ﻘﻄ‪Ï‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
 ‫ﻨﻈﯿﻢ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﻢ‪۲۱. ï‬‬

‫زن‬

‫ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺮﻣﺎ ‪۱۱.‬‬

‫درﯾﺎﻓﺖﮐﻨﻨﺪه‬

‫ورودی ﮔﺎز ‪۹.‬‬

‫ﺣﻤﺎم آب ﺳﺮد ‪۶۱.‬‬ ‫‪ .۵۱‬داﻧﻪﻫﺎی ﻫﻢزن‬ ‫‪ .۴۱‬ﺣﻤﺎم آب ﮔﺮم‬ ‫‪ .۳۱‬ﻫﻢزن‬

‫ﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺎدهی‪ a‬ﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﻠﻮﻟﯽ ﺷﺎﻣﻞ آب و ﮔﻞ ﻣﻌﻄﺮ وارد ﯾﮏ دﯾﮓ‪ a‬ﻦ روش اﻧﺠﺎم‪i‬ﺮی ﺑﻪ ا‪i‬ﺑﺮای ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻼبﮔ‬
‫ﻞ دﻫﻨﺪهی ﺑﻮی ﺧﻮش ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﺮارﯾﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮی از ﺑﺨﺎر در ﺷﺮوع ﻓﺮاﯾﻨﺪ را دارد‪ .‬ﺑﻪ ‪i‬ﯽ ﺗﺸﮑ‪i‬ﺷﯿﻤﯿﺎ‬
‫ﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪی ﺑﺮای‪i‬ﯽدﻫﺪ‪ .‬ﭼﻨ‪ a‬ﻞ ﺑﺨﺎر ﻣﯿﻌﺎن ﺷﺪه در اﺑﺘﺪای ﻓﺮاﯾﻨﺪ‪ ،‬درﺻﺪ ﺧﻠﻮص ﺑﺎﻻﺗﺮی از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن‪i‬ﻦ دﻟ‪i‬ﻫﻤ‬

‫‪.‬ﺰ ﺻﺎدق اﺳﺖ‪ .‬اﻟﮑﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آب ﻓﺮارﺗﺮ اﺳﺖ‪i‬ﺧﺎﻟﺺﺳﺎزی اﻟﮑﻞ ﻧ‬

‫ﻪ ‪ï‬ﺎﺑﺖ ﻧﮕﺎه داﺷ‪ i‬ﺮ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﯽﺷﻮد ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺎدهی اﺻﻠﯽ‪ ،‬ﺑﺨﺎرات ﺣﺎﺻﻞ و ﺑﺮشﻫﺎی‪ a‬ﻪ‪ ،‬ﺳﻌﯽ‪ï‬ﻮﺳ‪ ii‬ﺣﺎل در ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫ﯽﺷﻮد و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﺎرج‪« column) (distillation a‬ﺮ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺪاوم ﻣﺤﻠﻮل ﺧﻮراک وارد »ﺑﺮج‬

‫‪.‬ﯽﮔﺮدﻧﺪ‪A‬‬

‫ﺮ اﯾﺪهآل‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﻣﺪل‬

‫ﯽاﻧﺪازد‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ‪ a‬ﯽﺟﻮﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﻄﺎ‪ a‬ﻦ ﮐﻪ ﺗﺼﻮر ﮐﻨﯿﻢ ﻫﺮ ﺟﺰء از ﻣﺤﻠﻮل در دﻣﺎی ﺟﻮش ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺧﻮد‪i‬ا‬
‫ﻦﺗﺮ‪ ،‬ﺟﺰء ﺑﺎ ﻓﺮارﯾﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ‪ii ،‬ﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ در دﻣﺎﻫﺎی ﭘﺎ‪ a‬ﺮ‪i‬ﯽ ﺗﻤﺎم اﺟﺰاء ﺗﺒﺨ‪i‬در ﯾﮏ ﻣﺤﻠﻮل‪ ،‬در ﻫﺮ دﻣﺎ‬
‫ﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﻣﮑﺎن ﺟﺪاﺳﺎزی ﺧﺎﻟﺺ ‪i‬ﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ا‪i‬ﻦ دﻟ‪i‬ﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤ‪ a‬ﺮ ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص‪i‬ﺳﻬﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮی از ﺗﺒﺨ‬
‫ﻫﺮ‬

‫«و »ﻗﺎﻧﻮن داﻟﺘﻮن ‪« law) (Raoult's‬ﺮ اﯾﺪهآل از »ﻗﺎﻧﻮن راﺋﻮﻟﺖ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﻦ ﺣﺎل ﻣﺪل‪i‬ﮐﺪام از اﺟﺰاء وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺎ ا‬

‫)‪ii (Dalton's law‬ﺮوی ‪a‬ﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫‪a‬ﮏ اﻋﻀﺎ در دﻣﺎی ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎ‪ï‬ﮏ‪ ï‬ﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﻞ ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر ﻣﺤﻠﻮل ﺑﺎ ﺟﻤﻊ ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر‪ a‬ﻗﺎﻧﻮن داﻟﺘﻮن‬
‫ﯽرود ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر ﮐﻞ ‪ a‬ﯽﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر ﻫﺮ ﺟﺰء ﺑﺎﻻ‪ a‬ﯽ را ﮔﺮم‪i‬ﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭼﻨﺪﺟﺰ‬
‫ﯽآﯾﺪ و ﻣﻮﻟﮑﻮلﻫﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪ ‪ a‬ﯽ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻠﻮل ﺑﻪ ﺟﻮش‪a‬ﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎ‪ a‬ﻣﺤﻠﻮل‬
‫ﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﺰء ﻓﺮارﺗﺮ‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮی از ﻓﺎز ﺑﺨﺎر ‪i‬ﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬دﻗﺖ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ در ا‪ a‬ﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﻓﺎز ﺑﺨﺎر‪ ii‬ﻊ و‪i‬ﮐﻨﺪن از ﻓﺎز ﻣﺎ‬
‫را از ﺧﻮد‬

‫‪.‬ﯽﮔﺮدد‪ a‬ﻊ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﮐﻢ‪i‬ﯽﮐﻨﺪ و درﺻﺪ آن در ﻓﺎز ﻣﺎ‪A‬‬

‫)‪« (toluene‬و »ﺗﻮﻟﻮﺋﻦ )‪« (benzene‬ﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﺑﻨﺰن‪i‬ﻦ ﻣﺪﻟﯽ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺮای ﻣﻮاد ﻣﺸﺎﺑﻪ از ﻧﻈﺮ ﺷﯿﻤﯿﺎ‪i‬ﭼﻨ‬
‫ﻪ از‪ï‬ﻦ دﺳ‪i‬ﺎل ﻣﻌﺮوف ا‪J‬ﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣ‪ a‬ﺰاﻧﯽ از اﻧﺤﺮاف از ﻗﺎﻧﻮن راﺋﻮﻟﺖ و داﻟﺘﻮن ﻣﺸﺎﻫﺪه‪i‬اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻮارد دﯾﮕﺮ ﻣ‬

‫ﯽﺳﺎزد‪ .‬آزﺋﻮﺗﺮوپ ﻣﺤﻠﻮﻟﯽ ‪« (azeotrope) a‬ﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻫﻨﮕﺎم ﮔﺮم ﺷﺪن »آزﺋﻮﺗﺮوپ‪i‬ﺎﻧﻮل و آب اﺳﺖ‪ .‬ا‪ï‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ا‬
‫اﺳﺖ‬

‫‪.‬ﯽدﻫﻨﺪ‪ a‬ﺞ ﺑﻬﺘﺮی را ﺑﻪ دﺳﺖ‪i‬ﺎ‪ï‬ﯽ ﻧ‪i‬آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎی ﺗﺠﺮ‬

‫ﻪ‪ï‬ﻮﺳ‪ii‬ﺮ ﻧﺎ‪i‬ﻘﻄ‪Ï‬‬

‫ﯽﮐﻨﯿﻢ ﻣﺎدهی آ ﻓﺮارﺗﺮ از ﻣﺎدهی‪ a‬ﻦ ﮐﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﻇﺮﻓﯽ ﺣﺎوی دو ﻣﺎدهی ﻓﺮار »آ« و »ب« را ﮔﺮم ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻓﺮض‪i‬ﺑﺮای ا‬
‫ﯽآﯾﺪ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺐ درﺻﺪ ﺑﺨﺎر ﺑﻪ ‪ a‬ﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﺑﻪ ﺟﻮش‪a‬ﻦﺗﺮی دارد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎ‪ii‬ﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ ﻧﻘﻄﻪی ﺟﻮش ﭘﺎ‪i‬ب اﺳﺖ ﺑﻪ ا‬
‫ﻖ ﻗﺎﻧﻮن راﺋﻮﻟﺖ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺐ درﺻﺪ ﺟﺰء ﻓﺮارﺗﺮ در ﺑﺨﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪i‬وﺟﻮد آﻣﺪه ﻣﺘﻔﺎوت از ﺗﺮﮐﯿﺐ درﺻﺪ ﻣﺤﻠﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎ‬
‫ﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ‪i‬ﻞ ﺗﺒﺨ‪i‬ﯽﺷﻮد‪ .‬دﻗﺖ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ دﻟ‪ a‬ﯽﮐﻨﺪ و ﻣﯿﻌﺎن‪ a‬ﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺨﺎر از ﯾﮏ ﭼﮕﺎﻟﻨﺪه ﻋﺒﻮر‪i‬ﺟﺰء دﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ا‬

‫‪.‬ﯽﺷﻮد‪ a‬ﺞ ﮐﻤﺘﺮ‪i‬ﻊ ﺑﻪ ﺗﺪر‪i‬ﺟﺰء آ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺐ درﺻﺪ آن در ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺎ‬

‫ﻞ ﻧﻘﻄﻪی ﺟﻮش ﻣﺤﻠﻮل ‪i‬ﻦ دﻟ‪i‬ﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤ‪ a‬ﺞ ﺷﺮوع ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ‪i‬ﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﺮﮐﯿﺐ درﺻﺪ ﺟﺰء ب ﺑﻪ ﺗﺪر‪i‬ﺑﻪ ﻫﻤ‬
‫ﻞ ﮐﻢ ﺷﺪن ﺟﺰء ﻓﺮارﺗﺮ در ﻣﺤﻠﻮل و ﺑﺎﻻﺗﺮ رﻓﺘﻦ دﻣﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢ‪i ،‬ﯽرود‪ .‬ﺑﺎ اداﻣﻪی ﻓﺮاﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟ‪ a‬ﺑﺎﻗﯽﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎﻻ‬
‫ﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ‪i‬ﻦ ﺑﺨﺎرات ﺣﺎﺻﻠﻪ‪ ،‬ﺣﺎوی ﺑﺰرگﺗﺮ‪i‬ﻞ اوﻟ‪i‬ﻦ دﻟ‪i‬ﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤ‪ a‬ﺰ در ﺑﺨﺎر اﻓﺰاﯾﺶ‪i‬ﺗﺮﮐﯿﺐ درﺻﺪ ﺟﺰء ب ﻧ‬
‫درﺻﺪ از‬

‫‪.‬ﺟﺰء ﻓﺮارﺗﺮ اﺳﺖ‬

‫ﻨﻬﺎ از ﺟﺰء آ‪ ï‬ﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدی‪ ï‬ﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺎرات اوﻟﯿﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‪ï‬ﻦ دو ﺟﺰء ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻔﺎوت زﯾﺎدی داﺷ‪i‬اﮔﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر ا‬

‫‪.‬ﺰان ﺑﯿﺸﺘﺮی از ﺟﺰء ب ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪i‬ﻞ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﺮوج ﺑﺨﺎر از ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﮐﻢﮐﻢ ﺑﺨﺎرات‪ ،‬ﺣﺎوی ﻣ‪i‬ﺗﺸﮑ‬

‫_ _ دوم وسه ‪ i rt‬قطر ‪Ï‬‬

‫ﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ‪ ï‬ﯽﺷﻮد‪ a‬ﻖ‪i‬ﺰر‪ ï‬ﻪ از ﻫﺮﮐﺪام از دو ﻣﺎده ﺑﻪ اﻧﺪازهای ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ï‬ﻮﺳ‪ ii‬ﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر‪i‬در ا‬
‫ﺰان ﺑﺨﺎرات و ﻣﺤﻠﻮل ﺧﺎرج ﺷﺪه ‪i‬ﻦ ﻣﻨﻮال ﻣ‪i‬ﺎﺑﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤ‪ i‬ﺗﺮﮐﯿﺐ درﺻﺪﻫﺎ‪ ،‬دﻣﺎﻫﺎ و دﯾﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‬
‫ﻫﻤﯿﺸﻪ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫ﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت دو ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ درﺻﺪ ﯾﮑﺴﺎن‪ ،‬ﯾﮑﯽ ﻏﻨﯽ از ﺟﺰء آ و ‪i‬ﯽﺷﻮد‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ در ا‪ a‬ﻪ‪ï‬ﺎﺑﺖ ﻧﮕﺎه داﺷ‪i‬‬
‫ﯾﮑﯽ ﻏﻨﯽ از‬
‫‪.‬ﯽﮔﺮدد‪ a‬ﻪ اﺳﺘﻔﺎده‪ï‬ﻮﺳ‪ ii‬ﻊ ﭘﺎﻻﯾﺸﮕﺎﻫﯽ از ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی‪i‬ﺟﺰء ب ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﻋﻤﻮﻣﺎ در ﺻﻨﺎ‬

‫ﺮ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﺗﻮﺳﻌﻪی ﻓﻨﺎوری‬

‫‪.‬اﺳﺖ‬

‫ﺮ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬روشﻫﺎی‬

‫ﺮ ﺑﺎ‪i‬ﻘﻄ»‪«، ï‬ﺮ ﺟﺰ ﺑﻪ ﺟﺰ‪i‬ﻘﻄ»‪«، ï‬ﺮ ﺳﺎده‪i‬ﻘﻄ»‪ ï‬ﻪاﯾﻢ و ﻣﻮاردی ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ï‬ﺮداﺧ‪ i‬ﺮ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﺮور اﻧﻮاع روشﻫﺎی‬

‫‪.‬ﺢ دادهاﯾﻢ‪i‬ﺮ در ﺧﻼ« و‪ ...‬را ﺗﻮﺿ‪i‬ﻘﻄ»‪«، ï‬ﺑﺨﺎر‬

‫ﻣﻘﯿﺎس آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‬

‫ﺮ ‪i‬ﺮ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ »ﺗﺒﺨ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﮕﺎه‪ï‬ﯽﮔﺮدد‪ .‬دﺳ‪ a‬ﻪ اﺳﺘﻔﺎده‪ï‬ﻮﺳ‪ii‬ﺮ‪i‬ﻦ ﻣﻘﯿﺎس در اﮐﺜﺮ ﻣﻮارد از روش ﻏ‪i‬در ا‬
‫‪ a‬ﺮ ﮐﻨﻨﺪه ﮔﺮم‪i‬ﯾﮏ ﭼﮕﺎﻟﻨﺪه و ﯾﮏ ﻇﺮف ﺟﻤﻊآوری ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻘﻄﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﻠﻮل ﺧﻮراک در ﺗﺒﺨ ‪« (re-boiler)،‬ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻪ ‪ï‬ﯽﮔﺮدد‪ .‬اﻟﺒ‪ a‬ﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺨﺎر در ﭼﮕﺎﻟﻨﺪه ﻣﯿﻌﺎن و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﻇﺮف ﺟﻤﻊآوری‬
‫روشﻫﺎی‬

‫‪.‬ﻦ ﻣﻘﯿﺎس وﺟﻮد دارد‪i‬ﺮ در ا‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﻠﻔﯽ ﺑﺮای‪ï‬ﻣﺨ‬

‫ﻦ روش ﺑﻪ ﺟﺪاﺳﺎزی ﻣﺎﯾﻌﺎت از ﻧﻔﺖ ﯾﺎ‪i‬ﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی دﯾﮕﺮ ا‪ï‬ﺟﻮش )ﺣﺪاﻗﻞ ‪ ۵۲‬درﺟﻪی ﺳﺎﻧﺘﯽﮔﺮاد( داﺷ‬

‫‪.‬ﻞ ﺗﻔﺎوت زﯾﺎد ﻓﺮارﯾﺖ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﺟﺰء ﻓﺮار ﻏﻨﯽ اﺳﺖ‪i‬ﯽﺗﻮان اﺷﺎره ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ دﻟ‪ a‬ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ‬

‫_ قسمت _ با آن قسمت ‪ i rt‬قطر ‪Ï‬‬

‫ﺎﺑﻊ ﻗﺎﻧﻮن راﺋﻮﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬در ‪ ï‬ﻘﺮﯾﺒﺎ‪ ï‬در ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻮارد‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪی ﺟﻮش اﺟﺰاء ﯾﮏ ﻣﺤﻠﻮل ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﺰدﯾﮏ و‬
‫ﺮ ﺳﺎده ﺑﻪ ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﻦ روش‪i‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬در ا ‪« distillation) (fractional‬ﺮ ﺟﺰء ﺑﻪ ﺟﺰء‪i‬ﻘﻄ»‪ ï‬ﻦ ﻣﻮاردی ﺑﺎﯾﺪ از‪i‬ﭼﻨ‬
‫ﺮد و ﻫﺮ ﮐﺪام از ﺳﯿﻨﯽﻫﺎ ‪i‬ﯽﭘﺬ‪ a‬ﺮ ﺻﻮرت‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ در ﯾﮏ ﺳﺘﻮن‪i‬ﯽﺷﻮد‪ .‬ا‪ a‬دﻓﻌﺎت اﻧﺠﺎم‬
‫ﺎ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ‪ ï‬ﺮ و ﭼﮕﺎﻟﺶ‪i‬ﻠﻒ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﺗﺒﺨ‪ï‬ﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨ‪i‬ﺮ ﺳﺎده اﺳﺖ؛ ﺑﻪ ا‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهی ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪی‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻮرد‬

‫‪.‬ﺮد‪i‬ﯽﮔ‪ a‬ﻧﻈﺮ اﻧﺠﺎم‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫ﻦ در ﻫﺮ ﮐﺪام از ‪i‬ﻦ ﺣ‪i‬ﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در ﻫﻤ‪ a‬ﺮ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺨﺎر ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ از ﺳﺘﻮن‪ a‬ﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﮔﺮم‪a‬ﻫﻨﮕﺎ‬
‫ﻦ ﻣﯿﻌﺎن ﺑﺎ ﺑﺨﺎر در ﺣﺎل ﺑﺎﻻ ‪i‬ﯽآﯾﺪ‪ .‬ﺣﺎل ا‪ a‬ﻦ‪ii‬ﯽﺷﻮد و ﺑﻪ ﭘﺎ‪ a‬ﻣﯿﻌﺎن )‪« (packing‬ﺮﺷﺪه»‪ i‬ﺳﯿﻨﯽﻫﺎ روی ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯿﻌﺎن ﺑﺨﺸﯽ از ﺑﺨﺎر‪i‬ﻦ ﻧ‪i‬ﻦ ﺣ‪i‬ﯽﮔﺮدد‪ .‬در ﻫﻤ‪ a‬ﺮ‪i‬ﯽﮐﻨﺪ و دوﺑﺎره ﻗﺴﻤﺘﯽ از آن ﺗﺒﺨ‪ a‬ﯿﺪا‪ i‬آﻣﺪن ﺗﻤﺎس‬

‫_ _ ___ الف‬

‫ﺮ ‪i‬ﯽﮐﻨﯿﻢ و دوﺑﺎره ﻋﻤﻞ ﺗﺒﺨ‪ a‬ﻦ ﺑﺨﺎر را ﻣﯿﻌﺎن‪i‬ﺣﺎل ﺗﺼﻮر ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪی اول از ﺟﺰء آ ﻏﻨﯽﺗﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ا‬
‫ﯽﺗﻮان ‪ a‬ﯽ‪i‬ﻦ ﻣﺮاﺣﻞ‪ ،‬در ﻣﺮاﺣﻞ ﻧﻬﺎ‪i‬ﮑﺮار ا‪ ï‬ﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ‪ a‬ﯽدﻫﯿﻢ‪ .‬ﺑﺨﺎر در ﻣﺮﺣﻠﻪی دوم ﺑﺎز ﻫﻢ ﻏﻨﯽﺗﺮ‪ a‬را اﻧﺠﺎم‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ‬

‫‪.‬ﺮد‪i‬ﯽﮔ‪ a‬ﻦ ﻣﺮاﺣﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺟﺪاﺳﺎزی ﺑﻬﺘﺮ ﺻﻮرت‪i‬ﻘﺮﯾﺒﺎ ﺧﺎﻟﺼﯽ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ا‪ ï‬درﺻﺪ‬

‫ﺮ ﺑﺎ ﺑﺨﺎر‪i‬ﻘﻄ‪Ï‬‬

‫ﻦ ﻣﻮاد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ‪i‬ﯽﺷﻮد‪ .‬ا‪ a‬ﻪ‪ï‬ﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﺮﻣﺎ ﺣﺴﺎساﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓ‪i‬ﻦ روش ﺑﺮای ﻣﺤﻠﻮلﻫﺎ‪i‬ا‬
‫«ﺮ ﺑﺎ ﺑﺨﺎر‪i‬ﻘﻄ»‪ ï‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺣﺮارت ﺑﺎﻻ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﯾﺎ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬در )‪»« (aromatic‬آروﻣﺎﺗﯿﮏ‬
‫‪distillation) (steam‬‬

‫ﺮ در ﺧﻸ‪i‬ﻘﻄ‪Ï‬‬

‫ﻦ آورد‪ii .‬ﯽﺗﻮان دﻣﺎی ﺟﻮش را ﭘﺎ‪ a‬ﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر‪i‬ﯽ دﻣﺎی ﺟﻮش ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ‪i‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎ‬
‫ﻦ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ دﻣﺎﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎر ‪i‬ﻦ ﻣﻮاد وﺟﻮد دارد‪ .‬ﯾﺎ ا‪i‬ﭼﺮا ﮐﻪ در دﻣﺎﻫﺎی ﺑﺎﻻ اﻣﮑﺎن ﺗﺨﺮﯾﺐ ا‬
‫‪ a‬ﻦ‪ii‬ﯽآﯾﺪ و ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر ﻣﺤﻠﻮل در دﻣﺎی ﭘﺎ‪ a‬ﻦ‪ii‬ﯽ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﭘﺎ‪a‬ﺑﺎﻻ ﺑﺴﯿﺎر ﻫﺰﯾﻨﻪﺑﺮ و ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎ‬
‫ﯽرﻓﻬﺮﺳﺳﺪ‪،‬ﺖ‬

‫ﺮﯾﺪ ﮐﻪ آب در ﻧﻘﺎﻃﯽ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﻓﺸﺎر ﮐﻤﺘﺮ‪ ،‬زودﺗﺮ ﯾﺎ در‪i‬ﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮای درک ﺑﻬﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕ‪ a‬ﺮ ﺷﺮوع‪i‬ﺗﺒﺨ‬

‫‪.‬ﯽﮔﺮدد‪ a‬ﻦ ﻧﻔﺖ ﺧﺎم اﺳﺘﻔﺎده‪i‬ﺮ ﺑﺮشﻫﺎی ﺳﻨﮕ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﻦ روش در‪i‬ﯽآﯾﺪ‪ .‬از ا‪ a‬ﻦﺗﺮی ﺑﻪ ﺟﻮش‪ii‬دﻣﺎﻫﺎی ﭘﺎ‬

‫ﻦ ‪i‬ﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻪ ا‪i‬ﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ ،‬ﻓﻨﻮﻧﯽ ﺑﺮای ﺷﮑﺴﺘﻦ ا‪ï‬ﺣﺎل اﮔﺮ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺧﻠﻮص ﺑﯿﺸﺘﺮی از اﻟﮑﻞ داﺷ‬
‫ﺮش از ﻧﻘﻄﻪی آزﺋﻮﺗﺮوپ ﺑﺎ وارد ﮐﺮدن ﯾﮏ ‪ i‬ﻦ روشﻫﺎ‪i‬ﯽﺷﻮد‪ .‬اﺳﺎس ﺑﺮﺧﯽ از ا‪ a‬ﻪ‪ï‬ﯿﮏ ﮔﻔ‪i‬ﺮ آزﺋﻮﺗﺮو‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬روشﻫﺎ‬
‫ﻣﺎدهی‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫‪.‬ﺰﯾﮑﯽ‪ ،‬ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﯽ را ﺟﺪا ﮐﺮد‪i‬ﯽ و ﻓ‪i‬ﯽﺗﻮان ﺑﺎ روشﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﺷﯿﻤﯿﺎ‪ a‬ﻦ‪i‬ﺮ ﻓﺸﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨ‪ii‬ﺳﻮم ﯾﺎ ﺗﻐ‬
‫ﯽﺗﻮان از »ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺸﮏ‪(، a‬ﺎﻧﻮل )رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺧﻠﻮص ﺑﺎﻻی ‪ ۵۹‬درﺻﺪ ‪ï‬ﺑﺮای ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺎﻟﺺﺳﺎزی ﺑﯿﺸﺘﺮ ا‬

‫‪.‬ﺮی ﺑﻬﺮه ﺑﺮد‪i‬ﺑﺮای آبﮔ ‪« carbonate) (potassium‬ﺎﺳﯿﻢ ﮐﺮﺑﻨﺎت‪ï‬ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﭘ ‪« agent) (drying‬ﮐﻨﻨﺪه‬

‫ﺮ واﮐﻨﺸﯽ‪i‬ﻘﻄ‪Ï‬‬

‫‪« distillation) (reactive،‬ﺮ واﮐﻨﺸﯽ‪i‬ﻘﻄ»‪ ï‬ﯽﮔﺮدد‪ .‬در‪ a‬ﺮ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺘﻔﺎده‪i‬ﻦ روش از رآﮐﺘﻮر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺒﺨ‪i‬در ا‬
‫ﯽ ‪i‬ﯽ ﮐﻪ واﮐﻨﺶ در دﻣﺎ‪a‬ﻦﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎ‪ii‬دﻣﺎی ﺟﻮش ﻣﺤﺼﻮل واﮐﻨﺶ از دﻣﺎی ﺟﻮش واﮐﻨﺶ دﻫﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺎ‬
‫ﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﺮوع ﺑﻪ ‪i‬ﯽﺷﻮد‪ ،‬ا‪ a‬ﻊ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻮﻟﯿﺪ‪i‬ﯽﺷﻮد ﮐﻪ واﮐﻨﺶ دﻫﻨﺪهﻫﺎ ﻫﻨﻮز در ﻓﺎز ﻣﺎ‪ a‬اﻧﺠﺎم‬
‫ﺮ‪i‬ﺗﺒﺨ‬

‫‪.‬ﯽﮔﺮدد‪ a‬ﺮ ﺳﺎده ﺑﺎ ورود ﺑﻪ ﭼﮕﺎﻟﻨﺪه‪ ،‬ﻣﯿﻌﺎن و ﺟﺪا‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺎر ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪A‬‬

‫ﺮ ﺗﺨﺮﯾ ﯽ‪i‬ﻘﻄ‪Ï‬‬

‫(ﺑﺎ ﻫﺪف ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﺳﻮﺧﺘﻦ) ﮋن‪i‬در ﻏﯿﺎب اﮐﺴ (ﮑﻨﯿﮏ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ )ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻣﻮاد آﻟﯽ‪ ï‬ﻦ‪i‬ا‬
‫ﺑﺎ ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﻣﻮاد ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪی ﺟﻮش ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺎز ‪« distillation) (Destructive‬ﺮ ﺗﺨﺮﯾ ﯽ‪i‬ﻘﻄ»‪ ï‬اﺳﺖ‪ .‬در‬
‫ﺎﻧﻮل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﮑﻞ ﭼﻮب‪ ،‬ﺣﺮارتدﻫﯽ زﯾﺎد ﺑﻪ ﭼﻮب و‪ï‬ﻪ ﺷﺪن ﻣ‪ï‬ﻞ ﺷﻨﺎﺧ‪i‬ﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دﻟ‪ a‬ﻣﺘﺼﺎﻋﺪ و ﺳﭙﺲ ﻣﯿﻌﺎن‬

‫‪.‬اﺳﺘﺤﺼﺎل آن اﺳﺖ‬

‫ﺮ ﺻﻨﻌﺘﯽ‪i‬ﻘﻄ‪Ï‬‬

‫ﻪ ‪ï‬ﻮﺳ‪ ii‬ﯿﮏ و ‪ ...‬ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت‪i‬ﺮ ﺟﺰﺋﯽ‪ ،‬در ﺧﻸ‪ ،‬آزﺋﻮﺗﺮو‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﯽ ﺷﺎﻣﻞ‪n‬ﻪ از ﻋﻤﻠﯿﺎت واﺣﺪ در ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺷﯿ‪ï‬ﻦ دﺳ‪i‬ا‬
‫ﯽ‪i‬ﻊ ﺷﯿﻤﯿﺎ‪i‬ﻪ در ﭘﺎﻻﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﺻﻨﺎ‪ï‬ﻮﺳ‪ ii‬ﺮ ﺣﺰء ﺑﻪ ﺟﺰء‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﻦ ﮐﺎرﺑﺮد‪i‬ﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ‪ï‬ﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒ‪ï‬ﻮﺳ‪ii‬و ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎ‬

‫‪.‬ﯽﺷﻮد‪ a‬ﯽﻫﺎ دﯾﺪه‪n‬و ﭘﺘﺮوﺷﯿ‬

‫ﺮد‪ .‬ﻗﻄﺮ‪i‬ﯽﮔ‪ a‬ﺻﻮرت ‪« towers) (distillation‬ﺮ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﺮ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻋﻤﻮﻣﺎ در ﺳﺘﻮنﻫﺎی ﺑﺰرگ ﻋﻤﻮدی ﺑﺎ ﻧﺎم »ﺑﺮج‪i‬ﻘﻄ‪Ï‬‬
‫ﯽ ﮐﻪ ﺧﻮراک ﻓﺮاﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪a‬ﯽرﺳﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎ‪ a‬ﺰ‪i‬ﺰات ﺑﻪ ﺑﯿﺶ از ﺷﺶ ﻣﺘﺮ و ﻃﻮل آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﯿﺶ از ‪ ۰۶‬ﻣﺘﺮ ﻧ‪i‬ﻦ ﺗﺠﻬ‪i‬ا‬
‫ﯽﺗﻮان ﺑﻪ‪ a‬ﻠﻒ ﺑﺮج‪ï‬ﻧﻔﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺎرج ﮐﺮدن ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﺤﺼﻮل از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی ﻣﺨ‬

‫‪.‬ﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪« (cut) a‬ﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﯾﮏ »ﺑﺮش‪i‬ﯿﺪا ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام از ا‪ i‬ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ دﺳﺖ‬

‫‪.‬ﯽﮔﺮدد‪ a‬ﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮ‪i‬ﻦ ﺟﺮﯾﺎن اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﺎزده ﻧ‪i‬ﺰان ا‪i‬ﺎﺑﺖ‪ ،‬ﻣ‪ i‬ﻫﺮﭼﻪ در ﺗﻌﺪاد ﺳﯿﻨﯽ‬

‫ﯽﮔﺮدد‪ a.‬ﻊ و آرﮔﻮن ﺑﺴﯿﺎر ﺧﺎﻟﺺ اﺳﺘﻔﺎده‪i‬ﻊ‪ ،‬ﻧﯿﺘﺮوژن ﻣﺎ‪i‬ﮋن ﻣﺎ‪i‬ﻦ ﻓﻨﺎوری در ﺟﺪاﺳﺎزی ﻫﻮا ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ اﮐﺴ‪i‬از ﭼﻨ‬
‫ﺑﺎ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫ﯽﺗﻮان ﺳﯿﻠﯿﮑﻮن ﺧﺎﻟﺺ را ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﻮاد »ﺷﺒﻪ ‪« (chlorosilanes) a‬ﺮ »ﮐﻠﺮوﺳﯿﻼنﻫﺎ‪i‬ﻘﻄ‪Ï‬‬
‫«رﺳﺎﻧﺎ‬

‫‪.‬اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﺮد )‪(semiconductor‬‬

‫ﯽ و ﺳﺎده‪i‬ﺎ‪ï‬ﮕﯽ دارد‪ .‬ﺑﺮای ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت دو‪ï‬ﻃﺮاﺣﯽ و ﺑﻬﺮهﺑﺮداری از ﯾﮏ ﺑﺮج ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺧﻮراک و ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺴ‬
‫ﻪ ‪ï‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬اﻟﺒ )‪« (Fenske‬ﯾﺎ »ﻣﻌﺎدﻟﻪی ﻓﻨﺴﮏ )‪« (McCabe-Thiele‬ﻞ‪i‬ﯽﺗﻮان از روشﻫﺎی »ﻣﮏﮐﯿﺐ ‪ -‬ﺗ‪a‬‬
‫ﺮد‪ .‬دﻗﺖ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ در ﻣﺪلﺳﺎزیﻫﺎ ‪i‬ﯽﮔ‪ a‬ﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار‪i‬ﯿﭽﯿﺪه ﺑﺮای ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﭼﻨﺪﺟﺰ‪ i‬روشﻫﺎی ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی‬
‫ﻞ ﻫﻤﯿﺸﻪ در واﻗﻌﯿﺖ‪i‬ﻦ دﻟ‪i‬ﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤ‪i‬ﯽﮔ‪ a‬ﻊ و ﮔﺎز در ﻧﻈﺮ‪i‬ﻦ ﻓﺎز ﻣﺎ‪i‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ را ﯾﮏ ﺗﻌﺎدل ﮐﺎﻣﻞ ﺑ‬

‫‪.‬ﺗﻌﺪاد ﺳﯿﻨﯽﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺗﻌﺪاد ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ در ﻣﺪلﺳﺎزی اﺳﺖ‬

‫ﻪ ‪ï‬ﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﻟﺒ‪ a‬اﺳﺘﻔﺎده (ﻮﺷﺎل در ﮐﻮﻟﺮ‪ i‬ﺮﺷﺪه )ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ i‬ﻪ ﮔﺎﻫﯽ در ﺑﺮجﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎی ﺳﯿﻨﯽ از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی‪ï‬اﻟﺒ‬
‫ﺎل در ‪J‬ﻦ اﺑﺰار‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر در ﻃﻮل ﺑﺮج اﺳﺖ؛ ﺑﺮای ﻣ‪i‬ﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ا‪i‬ﻠﻔﯽ دارد‪ .‬ﯾﮑﯽ از دﻻ‪ï‬اﻧﻮاع ﻣﺨ‬
‫ﯽﮐﻨﺪ و ﺑﺨﺎر از ﮐﻨﺎر ﺳﻄﻮح ‪ a‬ﺮﮐﻨﻨﺪه را ﺧﯿﺲ‪ i‬ﻊ ﺳﻄﺢ ﻣﻮاد‪i‬ﻦ ﻧﯿﺎزی وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻓﺎز ﻣﺎ‪i‬ﺮ در ﺧﻸ ﭼﻨ‪i‬ﻘﻄ‪ ï‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫‪ i‬ﺮد‪ .‬ﻧﻮﻋﯽ از ﻣﻮاد‪i‬ﯽﮔ‪ a‬ﻣﻄﻠﻮب ﺻﻮرت ‪« transfer) (mass‬ﻘﺎل ﺟﺮم‪ï‬ﻦ ﺗﻤﺎس »اﻧ‪i‬ﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در ﻫﻤ‪ a‬ﺧﯿﺲ ﻋﺒﻮر‬
‫ﺮﮐﻨﻨﺪه را‬

‫‪.‬ﯽﮐﻨﯿﺪ‪ a‬ﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه‪i‬در ﺷﮑﻞ ز‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬