AP 10
IKALAWANG MARKAHAN
ARALING PANLIPUNAN 10
Modyul 1: Globalisasyon: Konsepto at Perspektibo
MELC: Nasusuri ang dahilan dimensyon at epekto ng globalisasyon
PAGTATALAKAY
Ano nga ba ang globalisasyon? Ang
katagang globalisasyon ayon kay Ritzer (2011),
ay “nangangahulugang proseso ng mabilisang
pagdaloy o paggalaw ng mga tao, bagay,
impormasyon at produkto sa iba’t ibang
direksyon na nararanasan sa iba’t ibang panig
ng daigdig.”
Sa paanong paraan nagkakaroon ng mabilis na
pagdaloy ng mga produkto? Nangyayari ito dahil
sa pagpapalitan ng impormasyon at teknolohiya
ng mga tao, at ang paggalaw ng tao na dulot ng migrasyon.
Patunay lamang na ang mga ito ang dahilan ng paglitaw ng globalisasyon.
Masasabi ba na bahagi na nang pang-araw–araw na pamumuhay ng tao ang
globalisasyon? Oo, ang mga sumusunod ay ilan lamang sa mga karaniwang gawain na
masasabing may kaugnayan sa globalisasyon:
a. Sa pagbili ng mga produkto, ang paggamit ng cellphone at serbisyo ng internet, na
lubhang kapaki-pakinabang sa mga mamamayan ng bansa.
b. Sa iyong pag-aaral kapag nais mong maging updated sa mga isyu sa bansa, maaari
kang magsaliksik ng mga makabagong impormasyon tungkol sa paksang iyong
pinag-aaralan.
c. Sa paglago ng ekonomiya ng bansa, malaking tulong ang paglago ng online shop
bilang bahagi ng globalisasyon na karaniwan nang ginagamit na paraan upang
maging mabilis na makabili ng produkto na ayon sa pangangailangan o kagustuhan
ng tao.
d. Sa larangan ng pagkakaroon ng malalim na ugnayan ng bawa’t isa ay hindi na
imposible sa pamamagitan ng migrasyon at interaksyon sa pagitan ng mga tao.
e. Sa larangan ng politika ay nagkakaroon ng mabilisang ugnayan ng mga bansa, mga
samahang pandaigdigan upang mapabilis ang kalakalang panlabas, gayundin sa
larangan ng pagnenegosyo at pamumuhunan.
f. Sa pag-unlad ng kalakalan at serbisyo, pamumuhunan at maging ang migrasyon sa
tulong ng teknolohiya at patakarang nililikha sa pagitan ng mga bansa. Noong taong
1950 ang bolyum ng pandaigdigang kalakalan ay tumaas ng 20 ulit at noong 1997
hanggang 1999 ang dayuhang pamumuhunan ay dumoble mula sa $468 bilyon
patungong $827 bilyon.
g. Sa larangan ng pagtutulungan ng mga bansa sa panahon ng kalamidad ay nakikita
natin sa telebisyon ang ipinaaabot na tulong ng iba’t ibang bansa samga biktima
nito.
Mauugat ang hitik na kasaysayan ng globalisasyon sa ugnayan ng mga tao sa
pamamagitan ng kalakalan noong sinaunang panahon kaya’t hindi na ito bago. Sa
katunayan ang katangian ng globalisasyon sa kasalukuyan ay may pagkakatulad sa
globalisasyong nangyari bago ang pagsiklab ng Unang Digmaang Pandaigdig noong
1914.
Kung ihahambing sa nagdaang panahon ang globalisasyon ayon kay Thomas
Friedman ito ay “higit na malawak, mabilis, mura, at malalim.” Ang mga nabanggit na
katangian ay bunsod ng pagbubukas ng ekonomiya ng mga bansa at mga polisiyang
ipinatutupad. Ang paggamit ng kapitalismo na isang sistemang pang- ekonomiya ang
nagbigay daan sa pagkakaroon ng mas malawak na pagbubukas ng pintuan sa
kalakalang internasyunal at maging sa pamumuhunan.
Upang lubos na maunawaan ang globalisasyon, narito ang mga karagdagang
kaalaman na maaaring makatulong sa pagkaunawa nito.
1. Ang pagkakakilanlan ng globalisasyon ay ang
mobilisasyon ng mga kagamitang personal katulad ng
electronic gadgets at maging pang negosyo, makina
tulad ng halimaw, na ginagamit na panggapas ng
palay ng mga magsasaka sa sangay ng agrikultura.
2. Mga skilled workers at propesyunal ang
mas higit na nakikinabang sa mabilis na
pagbabago.
3. Mabilis na naipapasa ang mga
impormasyon tulad ng fashion, balita,
scientific findings and breakthroughs,
entertainment o opinion.
4. Mabilis na transaksyon sa larangan ng
kalakalan, gamit ang social media o iba
pang kaparaanan.
5. Pinagmumulan at pinatutunguhan nga mga produkto o kalakal na nililikha.
6. Maituturing na nakikinabang sa kalakarang ito ng globalisasyon.
Sa mga nabanggit na kaisipan, ipinakikita na ang globalisasyon ay
pangmalawakang pagsasanib ng iba’t ibang pamamaraang pandaigdig. Ngunit hindi sa
lahat ng pagkakataon ay nangyayari ito dahil sa ilang hadlang na nagbubunga ng
mabagal na paggalaw. Halimbawa ay terorismo na maituturing na hamon sa
pandaigdigang kapayapaan. Magdudulot ito ng mabilis na pinsala sa buhay, ari- arian at
institusyong panlipunan.
Isyu nga bang maituturing ang globalisasyon? Tuwirang binago, at binabago ang
pamumuhay at maging ang matagal ng institusyong o perennial institutions na
kinagisnan tulad ng pamilya, simbahan, pamahalaan at paaralan na magpahanggang
ngayon ay may mahalagang gampanin pa rin upang mapatatag ang mga institusyong
nabanggit.
Naunawaan mo ba ang iba’t ibang kahulugan ng globalisasyon mula sa iyong
napag-aralan? Kung oo, ang sagot mo, nais mo bang malaman kung kailan nagsimula
ang globalisasyon? Magpatuloy ka at suriin ang iyong babasahin upang maunawaan ang
pinagmulang kasaysayan nito.
Perspektibo at Pananaw
Pag-aralan ang graphic organizer sa susunod na pahina at basahin ang
mahahalagang detalye pagkatapos nito.
Limang Perspektibo o Pananaw ayon sa Kasaysayan kung paano
nagsimula ang globalisasyon
Taal o nakaugat na sa bawa't isa (Nayan Chanda 2007)
Isang mahabang siklo ng pagbabago (Scholte 2005)
May anim na wave o epoch (Therborn 2005)
Mauugat sa ispesipikong pangyayari sa kasaysayan
Nagsimula sa kalagitnaan ng ika-20 siglo
May limang perspektibo o pananaw ayon sa kasaysayan sa kung paano nagsimula
ang globalisasyon.
1. “Ang globalisasyon ay taal o nakaugat sa bawat isa.” Ito ay ayon kay Nayan
Chanda (2007), manipestasyon ito ng paghahangad ng tao sa maalwan o
maayos na pamumuhay na nagtulak sa kaniyang makipagkalakalan, magpakalat
ng pananampalataya, madigma’t manakop at maging manlalakbay.
2. “Ang globalisasyon ay isang mahabang siklo ng pagbabago. Maraming
globalisasyon na ang dumaan sa nakalipas na panahon at ang kasalukuyang
globalisasyon ay makabago at higit na mataas na anyo na maaaring magtapos sa
hinaharap,” ayon kay Scholte (2005). Kung kailan ang globalisasyon ay
nagsimula ay mahirap tukuyin. Mahalagang bigyang-pansin ang iba’t ibang
siklong pinagdaanan nito.
3. “May anim na wave o epoch ang globalisasyon,” na binigyang-diin ni Therborn
(2005). Para sa kanya, may tiyak na simula ang globalisasyon at makikita na
kasunod nito.
Panahon Katangian
Ika-4 hanggang ika-5 siglo Pagkalat ng relihiyong Islam at Kristiyanismo
Huling bahagi ng ika-15 siglo Pananakop ng mga Europeo
Huling bahagi ng ika-18 siglo
Digmaan sa pagitan ng mga bansa sa Europa na
hanggang unang bahagi ng
nagbigay-daan sa globalisasyon
ika-19 na siglo
Gitnang bahagi ng ika-19 na
Rurok ng Imperyalismong Kanluranin
siglo hanggang 1918
Pagkakahati ng daigdig sa dalawang puwersang
Post World War II
ideolohikal partikular ang komunismo at kapitalismo.
Nanaig ang kapitalismo bilang sistemang pang-
ekonomiya. Naging mabilis ang pagdaloy ng mga
Post Cold War
produkto, serbisyo, ideya, teknolohiya at iba pa sa
pangunguna ng US.
4. Ang globalisasyon ay mauugat sa ispesipikong pangyayaring naganap sa
kasaysayan. Ilan sa mga pinagmulan nito ay ang mga sumusunod:
- Pananakop ng mga Romano bago ipanganak si Kristo (Gibbon 1998) Pag-
usbong at paglaganap ng Kristiyanismo matapos ang pagbagsak ng Imperyong
Romano
- Paglaganap ng Islam noong ikapitong siglo
- Paglalakbay ng mga Vikings mula Europa patungong Iceland, Greenland, at
Hilagang Amerika
- Kalakalan sa Mediterranean noong Gitnang Panahon
- Pagsisimula ng pagbabangko sa mga siyudad-estado sa Italya noong ika-12
siglo
May mga pagpapalagay na nagsimula ang globalisasyon sa kalagitnaan ng ika-20
siglo. Ilan sa mga ito ay: ang paglitaw ng telepono at nang ginamit ito noong 1956, nang
lumapag ang transatlantic passenger jet mula sa New York hanggang sa London, nang
lumabas ang unang larawan ng daigdig gamit ang satellite noong taong 1966, at sinasabi
ring nagsimula ang globalisasyon noong 2001 nang pabagsakin ng mga terorista ang
Twin Towers sa New York.
5. Sa huling pananaw ay isinasaad na ang globalisasyon ay nagsimula sa
kalagitnaan ng ika-20 siglo. May tatlong pagbabagong naganap sa panahong ito
na may direktang kinalaman sa pag-usbong ng globalisasyon. Ito ay ang mga
sumusunod:
a. Pag-usbong ng Estados Unidos bilang global power matapos ang Ikalawang
Digmaang Pandaigdig
Ang lakas-militar ng Estados Unidos ay ipinakita nang talunin nito ang Japan at
Germany sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig, kayat kinilala bilang global
power. Kung usaping pang-ekonomiya ang pag-uusapan ay naungusan naman
 nito ang France at Great Britain nang sakupin ang mga Asyanong bansa
katulad ng Korea noong taong 1950, at Vietnam noong taong 1960-1970.
b. Paglitaw ng mga Multinational at Transnational Corporations (MNC’S at
TNC’S)
Nakilala noong ika-18 hanggang ika-19 na siglo ang mga makapangyarihang
korporasyon sa buong daigdig ang Great Britain, Germany at United States.
Pinagtuunan nito ang mga bansang nabibilang sa mga developing countries
katulad halimbawa ng Ford at General Motors. Ang TNC’s ay karaniwang
Modyul 2: Anyo ng Globalisasyon at Pagharap sa Hamon ng Globalisasyon
MELC: Nasusuri ang dahilan dimensyon at epekto ng globalisasyon
PAGTATALAKAY
Ang globalisasyon ay proseso ng mabilisang pagdaloy o paggalaw ng tao, bagay,
impormasyon at produkto sa iba’t ibang direksiyon
Anyo ng Globalisasyon na nararanasan sa iba’t ibang panig ng daigdig.
(Ritzer,2011)
Ekonomiko Ang globalisasyon ay may iba’t ibang
pagkakakilanlan. Ito ay ekonomiko, teknolohikal,
Teknolohikal
sosyo-kultural at politikal, samantalang ang
Sosyo-Kultural Overseas Filipino Worker (OFW) ay itinuturing
na buhay na manipestasyon nito.
Politikal
Globalisasyong Ekonomiko
Mabilisang paraan ng pagpapalitan ng produkto at serbisyo sa pagitan ng mga
bansa sa daigdig. Ito ang dahilan ng pagsibol ng maraming multinational at transnational
companies na naging dahilan ng paglitaw ng maraming produkto at serbisyo.
a. Multinational companies – kompanyang namumuhunan sa ibang bansa. Layunin
nito na palawigin ang kalakalan upang matugunan ang lahat ng pangangailangan ng
konsyumer maging lokal man o international. Ang mga produkto at serbisyong
ipinagbibili ay hindi pangangailangang lokal. Halimbawa: Coca Cola, Toyota Motor,
McDonald’s, Unilever, Starbucks, Seven-Eleven
b. Transnational companies – mga kompanyang itinatatag sa ibang bansa ang
kanilang ibenebentang produkto at serbisyo ay pangangailangang lokal. Karamihan
sa kanila ay kompanya ng petrolyo, pharmaceutical IT consulting at iba pang kauri
nito. Halimbawa: Shell, Accenture, Glaxo- Smith Klein at TELUS International Phils.
Ipinakilala ng mga korporasyong nabanggit ang mga produkto at serbisyong
ginagamit natin sa ating pamumuhay.
Pangkaraniwan ang mga korporasyon at kompanyang ito ay pag-aari ng lokal at
dayuhang namumuhunan na may malaking puhunan na matatagpuan sa iba’t ibang
panig ng daigdig. Ayon sa datos ng International Monetary Fund ang ilan sa multinational
companies at transnational companies ay mataas ang kinikita sa Gross Domestic
Product (GDP) ng ilang mga bansa.
Batay sa artikulong Top Filipino firms building Asean empires na nailathala ng
Philippine Daily Inquirer noong Pebrero 9, 2017 ang ilan sa mga multinational companies
at transnational companies tulad ng Jollibee, Unilab, San Miguel Corporation na
matatagpuan sa Vietnam, Thailand at Malaysia ay pag-aari ng mga Pilipino.
Sinasaad sa artikulo ni John Magun hindi lamang sa Timog Silangang Asya
matatagpuan ang mga korporasyong pag-aari ng mga Pilipino maging sa bansang China
ay itinayo rin ang mga sumusunod na korporasyong Pilipino SM, PNB, Metro Bank,
Jollibee, Liwayway Marketing Corporation at ito ay mababasa sa pahayagang Business
Mirror na nailathala noong Marso 9, 2017.
Positibo at negatibong epekto ng pagdami ng multinational at transnational
corporations:
a. Pagdami ng produkto at serbisyo na mapagpipilian ng mga mamimili na naging
dahilan upang bumaba ang presyo nito
b. Nagkakaloob ng hanapbuhay
c. Pagkalugi ng lokal na namumuhunan dahil sa hindi patas na kompetisyon
d. Pagsasara ng mga lokal na namumuhunan
e. Higit na paglakas at pagyaman ng multinational companies at transnational
companies
Outsourcing
- Ang outsourcing ay
Outsourcing
ginagamit ng malalaking
pribadong kompanya.
Batay sa serbisyong ibinibigay
- Pagbili ng serbisyo ng
Batay sa layo at distansya isang kompanya mula
sa isang kompanya
na may bayad
Halimbawa: Ang paniningil ng mga institusyong pinansiyal sa mga credit card holder
imbes na sila ang direkta na maningil ina-outsource nila ito sa ibang kompanya.
Dalawang Uri ng Outsourcing Batay sa Serbisyong Ibinibigay
1. BPO (Business Process Outsourcing) - ay isang pamamaraan ng pangongontrata
sa isang kompanya para sa iba’t ibang operasyon ng pagnenegosyo. Halimbawa:
Accenture Inc., Telephilippines Inc., Coca-Cola Far East Ltd, Convergys
Philippines services Corp. at iba pa.
2. KPO (Knowledge Process Outsourcing) -sumasaklaw sa pagkuha ng mga
serbisyong teknikal na kailangan ng isang kompanya tulad ng pagsusuri sa
mahahalagang impormasyon, mga usaping legal at pananaliksik.
Uri ng Kompanya na Nakabatay sa Layo at Distansya
1. Offshoring – pagbili ng produkto at serbisyo ng isang kompanya mula sa ibang
bansa na may mas mababang kabayaran. May mga outsourcing na kompanya
mula sa United States at mga bansa sa Europa na kumukuha ng serbisyo sa mga
bansang Asyano upang makatipid. Ang mga halimbawa nito ay ang pagbebenta
ng produkto at serbisyo at paniningil ng bayad sa nagamit na serbisyo. Ang ilan
sa mga halimbawa nito ay ang pagbebenta ng produkto at serbisyo, paninigil sa
bayad sa nagamit na serbisyo halimbawa ay paniningil sa serbisyo ng internet,
pagkuha ng impormasyon ng mga namumuhunan sa mga mamimili.
nagtatag ng mga pasilidad at ipinagbibili ang kanilang mga produktong nililikha
sa mga bansang ito.
c. Pagbagsak ng Soviet Union at ang pagtatapos ng Cold War
Sinasabing ang naging hudyat ng paglitaw ng globalisasyon ay ang pagbagsak
ng Iron Curtain at Soviet Union noong 1991. Sa pangyayaring ito ay nabura
ang markang naghahati at naghihiwalay sa pagitan ng mga bansang komunista
at kapitalista. Nagsimulang pumasok ang mga multinational companies
(MNC’s) sa mga bansang dati ay nasasakupan ng USSR tulad ng Ukraine,
Estonia, at Latvia.
2. Nearshoring- pagbili ng produkto at serbisyo mula sa kompanya sa isang kalapit
na bansa
3. Onshoring – pagbili ng produkto o serbisyo sa isang kompanya sa loob ng bansa
Sa kasalukuyang panahon, sa Pilipinas pangkaraniwan sa mga kompanya ay
offshore outsourcing, halimbawa nito ay ang paglitaw ng maraming call center company
na ang nagmamay-ari ay mga dayuhan mula sa United States, United Kingdom at
Australia.Sapagkat mataas ang pasahod sa mga call centers ito ang dahilan kung kaya’t
maraming graduates ang dito ay nagtatrabaho.
Sa top 100 outsourcing destinations for 2016, ang Maynila ay pangalawa sa mga
siyudad sa buong mundo na destinasyon ng BPO batay ito sa Tholons. Mula sa indutriya
ng outsourcing tumaas ang ekonomiya ng ating bansa. Ito ang nagsilbing pangalawa sa
pinagkukuhanan ng dolyar ng ating bansa, malamang na malagpasan pa nito ang
inuuwing dolyar ng mga OFW batay sa Information Technology and Business Process
Association of the Philippines (IBPAP)
Nakatulong din ito upang magkaroon ng karagdagang kita ang maraming Pilipino na
nagbunsod sa pagkakaroon ng surplus na budget na inilagak sa institusyong pinansiyal
bilang ipon.
OFW Bilang Manipestasyon ng Globalisasyon
Sila ang mga manggagawang Pilipino na nagtratrabaho at nangingibang bayan
upang maghanapbuhay. Karamihan sa mga manggagawang Pilipino ay nagtutungo sa
Timog Kanlurang Asya partikular sa mga bansang Qatar, Saudi Arabia, at United Arab
Emirates, Silangang Asya tulad ng Taiwan, Hongkong, South Korea, China at Japan.
Marami ding Overseas Filipino Worker (OFW) ang nakikipagsapalaran upang
maghanapbuhay sa kontinente ng Europa at America partikular sa bansang Canada at
United States .
Nagsimula ang pagtungo ng mga OFW sa ibang bansa sa panahon ng
administrasyon ni dating pangulo Ferdinand Marcos. Ang pangingibang bayan ng mga
OFW upang maghanapbuhay ay nagdudulot ng implikasyon kung saan marami ang
nabibigyan ng hanapbuhay, nagpapasok ng dolyar, nababawasan ang bilang ng mga
propesyunal (Brain Drain na manggagawa) at skilled workers (Brawn Drain) ng ating
bansa.
Globalisasyong Teknolohikal
Pagbabago sa mabilis na paggamit ng makabagong teknolohiya na nagreresulta ng
malaking impluwensiya sa pamumuhay ng tao, tumutulong upang mapagaan at
mapabilis ang mga gawain.
Ang paggamit ng cellular phones o mobile phone ay pinasimulan ng maunlad na
bansa hanggang sa ito ay tinangkilik gamitin ng buong mundo dahil sa kahagahan na
naipagkakaloob nito.
Batay kay Dr. Pertierra ang cellphone ay nagsisilbing ekstensyon ng buhay ng tao,
ibig sabihin bahagi na ng buhay ng tao ang cellphone dahil ito ang kagamitan na
pangunahing gamit natin sa mabilis na pakikipagkomunikasyon. Malaki ang hatid na
pagbabago sa atin sa paggamit ng computer at internet sapagkat ito ay nagiging
kaagapay ng ibat’ ibang uri ng serbisyo tulad ng email. Maging ang pag-a- aply sa
trabaho ay naisasagawa na rin online, madali na rin ang pag-alam sa resulta ng
pagsusulit sa kolehiyo, maging pagkuha ng impormasyon at balita ay mabilis na rin dahil
sa tulong ng paggamit ng internet gayundin ang pagbili ng produkto.
Bunga ng paggamit sa social networking sites tulad ng Facebook, Twitter, Instagram
at MySpace ay naipapahayag ng tao ang kanyang saloobin sa isang paksa. Ang mga
netizen ay lubos na nakikibahagi sa usaping nakakaapekto sa kanya. Netizen ang tawag
sa mga taong tumatangkilik sa mga social networking site bilang paraan ng
pagpapahayag ng saloobin. Nalaman natin ang mabuting hatid ng globalisasyong
teknolohikal sa ating buhay subalit sa kabila nito mayroon din itong negatibong epekto
tulad ng pagkalat ng iba’t ibang viruses at spam, intellectual dishonesty kung saan
nakokopya ang mga impormasyon, pagkalat ng maling impormasyon, at ang paggamit
ng mga terorista sa internet bilang kasangkapan sa pagpapalaganap ng takot at
karahasan.
Globalisasyong Sosyo-kultural
Epekto ito ng pagkakapare-pareho ng tinatangkilik ng bawat bansa hindi lamang sa
produkto at serbisyo kundi maging pelikula, artista, awitin at drama na nagreresulta ng
pagtangkilik sa mga ideyang nagmumula sa ibang bansa.
Ang impluwensiyang ito ng ibang bansa ay makikita natin sa pananamit,
pagsasalita, at pakikisalamuha ng maraming kabataang Pilipino. Ang impluwensya ng
bansang Amerika ay nagdudulot upang maging liberal ang kaisipan ng ibang bansa gaya
ng Pilipinas.
Epekto ng Globalisasyong Sosyo-Kultural
Positibong Epekto Negatibong Epekto
Unti-unting nawawala ang pagkakakilanlan
Nagkaroon ng pagkakaisa ang mga
at kultura ng bansa dahil sa impluwensya ng
bansa.
kultura ng ibang bansa.
Globalisasyong Politikal
Paglawak ng pandaigdigang samahang politikal, maging ito man ay sa pagitan ng
mga bansa, rehiyunal o pang-internasyunal. Nagkakaroon ng epektibong ugnayan ang
bawat bansa na nagreresulta ng mabilis na kalakalan, paglaganap ng ideya at
kalagayang teknikal at migrasyon dahil sa kasunduang bilateral at multilateral.
Ang maayos na ugnayan ng Pilipinas sa Australia, China, Japan, South Korea,
Thailand, US at iba pang bansa ay nakatulong upang magkaroon ng opurtunidad ang
ating bansa sa pang-ekonomiko at pangkultural. Ang mga bansang miyembro ng ASEAN
sa Timog Silangang Asya ay mas solido ang ugnayan kaya ito ang dahilan ng pag-angat
ng ekonomiya ng rehiyon.
Tinutukoy din sa globalisasyong politikal ang papel ng pandaigdigang institusyon sa
pamamahala ng mga bansa. Batay sa The Reality of Global ni Prof. Randy David ang
mga pandaigdigang organisasyon tulad ng United Nations, European Union, Amnesty
International ay lumalahok sa mga polisiya at programa na kinahaharap ng bansa.
Positibong Epekto Negatibong Epekto
 Mas lalong napaiiral ang
 Nagkakaroon ng pagtutulungan ang
kapangyarihan ng maunlad na bansa
mga bansa dahil sa pagtatag ng
sa mahirap na bansa.
samahan.
 Sagabal sa pag-unlad ng bansa
 Bumibilis ang transaksyong
kung sariling interes ang bibigyang-
gobyerno ng bawat bansa.
pansin.
Kalagayan at Suliranin sa Isyu ng Paggawa sa Bansa
Ang mga manggagawang Pilipino ay patuloy
na humaharap sa iba’t ibang uri ng suliranin at
hamon sa paggawa araw-araw. Ilang halimbawa
ay ang mga mababang pasahod, kawalan ng
seguridad sa pinapasukang kumpanya, job-
mismatch, kontraktwalisasyon, at ang flexible
labor. Dagdag na hamon rin sa mga
manggagawa ang mabilis na pagdating at
paglabas ng mga puhunan ng mga dayuhang namumuhunan na naging dahilan ng
kompitesyon sa hanay ng mga dayuhang kompanya at korporasyon ng bansa.
Sa paglaganap ng globalisayon ay lubos na naapektuhan ang workplace ng mga
manggagawa kung saan nagdulot ito ng pagtatakda ng mga pandaigdigang samahan
tulad ng World Trade Organization (WTO) kasabay nito ay nagkaroon rin ng mga
kakayahan sa paggawa na globally standard.
Ang mga pagbabago na ito ay nagbunsod ng iba’t ibang isyu sa paggawa para sa
mga manggagawang Pilipino sa kasalukuyan upang magkaroon ng disente at marangal
na pamumuhay.
SEKTOR NG AGRIKULTURA
Ito ang pangunahing sektor ng ekonomiya ng Pilipinas.
Pinagmumulan ng mga hilaw na sangkap na ginagamit sa
sektor ng industriya para makagawa ng bagong produkto o
serbisyo. Ang mga bumubuo sa sektor ng agrikultura ay
pagsasaka, paghahayupan, pangingisda, at paggugubat.
Subalit kasabay ng globalisasyon ay ang pagdami ng mga
lokal na produkto na iniluluwas sa ibang bansa at pagdagsa
ng mga dayuhang produkto sa pamilihang lokal. Dahil dito
ay labis na naapektuhan ang mga lokal na magsasaka
sapagkat mas mura na naibebenta ang mga dayuhang produkto sa bansa.
Mga Suliranin ng Sektor ng Agrikultura
• kakulangan para sa mga patubig,
• suporta ng pamahalaan sa pagbibigay na ayuda lalo na kapag may mga
nananalasang sakuna sa bansa tulad ng pagbagyo, tagtuyot, at iba pa.
• pagkonbert ng mga lupang sakahan upang patayuan ng mga subdibisyon, malls, at
iba pang gusaling pangkomersiyo para sa mga pabrika, pagawaan
• bagsakan ng mga produkto mula sa TNCs.
• paglaganap ng patakarang neo-liberal sa bansa simula dekada 80’s
• pagkawasak ng mga kabundukan at kagubatan
• Kakulangan ng implementasyon ng Programang pampamahalaan
Para sa iyong karagdagang kaalaman, alam mo ba na ayon sa Department of
Agriculture ang bilang ng ating mga magsasaka ay patuloy na lumiliit? At ang paunting
paunti na bilang ng mga kabataan na nagpapakita ng interes sa agrikultura. At ayon sa
nakuhang datos ng Department of Agriculture ang agriculture courses ang nagiging huling
opsiyon ng mga mag-aaral sapagkat karamihan sa kanila ay nagnanais na
makipagsapalaran sa Maynila kaysa magsaka sa kanilang probinsya.
SEKTOR NG INDUSTRIYA
Ang sektor ng industriya ay kinabibilangan ng
makina, ito ang taga proseso ng hilaw na sangkap mula
sa agrikultura sa tulong ng makinarya. Sa pamamagitan
nito ay nadadagdagan ang kita ng bansa at napapasigla
ang ekonomiya. Ang halimbawa ng sektor ng industriya
ay konstruksyon kung saan nagtatayo ng mga
imprastraktura na kailangan sa negosyo. Ilan pa sa mga
halimbawa ay ang mga pabrika, pagmamanupaktura, at
pagmimina.
Subalit, tulad sa sektor ng agrikultura ito rin ay may suliranin na kinaharap dulot ng
globalisasyon. Isa sa halimbawa ay ang malayang pagpasok at pamumuhunan ng mga
dayuhan sa industriya ng konstruksyon, telekomuniksyon, beverages, mining at enerhiya
kung saan karamihan ay kaugnayan sa industriya. Dahil dito ang pamantayang
pangkasanayan at kakayanan, pagpili, pagtanggap at pasahod sa mga manggagawa ay
naaayon sa kanilang pamantayan at polisiya. Kasabay nito ay ang iba’t ibang uri ng pang-
aabuso sa trabaho, mababang pasahod, hindi pantay na pagpili sa oportunidad sa pagpili
ng empleyado, kawalan ng sapat na seguridad para sa manggagawa tulad sa mga
konstruksyon at minahan.
Mga Suliranin ng Sektor ng Industriya
• Imposisyon ng IMF-WB bilang isa sa kondisyon ng pagpapautang sa bansa.
• Pagbubukas ng pamilihan ng bansa,
• import liberalizations
• mababang tax incentives sa mga TNCs
• deregularisasyon sa mga polisiya ng estado
• at pagsasapribado ng mga pampublikong serbisyo.
Industriya na naapektuhan ng globalisasyon - mining, enerhiya, beverages, konstruksiyon,
telecommunikasyon,
Isa pang maaring kahinaan ng ating sektor ay ang higit na pagtuon sa
pangangailangan ng pamilihang eksport at hindi para sa lokal na pagkonsumo. Isa sa
mga suliraning kinakaharap ng ekonomiya ang kawalan ng sapat na kakayahan na
lumikha ng mga produktong intermedya. Nagdedepende tayo sa imported na makina at
teknolohiya, kasangkapan at kemikal sa paggawa ng mga produkto. Napakarami ng mga
dayuhang nakikiisa sa sektor ng industriya sa ating bansa kaya’t madalas ay natatalo sa
kompetisyon ang mga lokal na namumuhunan bunga na rin ng kawalan ng kapital at
mababang produktibidad.
Modyul 4: Mga Suliranin at Isyu sa Paggawa
MELC: Naipaliliwanag ang kalagayan, suliranin
bansa
PAGTATALAKAY
Sa kabuuan, ang sektor ng industriya ay pawang mahalaga sa pag-unlad ng isang
ekonomiya. Kung ito ay mapapamahalaan nang maayos at tama ay mangangahulugan ito
ng karagdagang dami sa kapasidad ng ekonomiya na makalikha ng mga produkto at
serbisyo na tutugon sa pangangailangan ng nakararaming Pilipino.
SEKTOR NG SERBISYO
May malaking ambag sa ekonomiya ng bansa ang lakas paggawa ng mga
manggagawa. Mahalaga ang sektor ng serbisyo dahil ito ang gumagabay sa buong yugto
ng produksiyon, distribusyon, kalakalan, at pagkonsumo ng mga produkto sa loob at labas
ng bansa. Ang sektor ng serbisyo ay maaring personal, pampamayanan at panlipuan. Ilan
sa mga halimbawa nito ay mga information at communication, wholesale at retail trade,
education, social worker, propesyunal, klerikal, mga tao na nagtatrabaho sa pribadong
sektor at gobyerno.
Subalit tulad ng dalawang sektor na nauna, ito rin ay may kinakaharap na suliranin
dulot ng globalisayon.
Mga Suliranin ng Sektor ng Serbisyo
• patakarang liberalisasyon
• mababang pasahod sa mga manggagawang Pilipino
• malayang patakaran ng mga mamumuhunan
• tax incentives
• samu’t saring suliranin tulad ng over-worked
• mga sakit na nakukuha mula sa trabaho lalo na sa hanay ng mga manggagawa sa
BPO
• Patuloy na pagbaba ng bahagdan ng bilang ng Small-Medium Enterprises (SMEs)
Dagdag suliranin din ng mga manggagawang Pilipino sa sektor ng serbisyo ang
brain drain kung saan unti-unting nauubos ang mga propesyunal na manggagawa dahil sa
pangingibang bansa sapagkat mas mataas ang sahod at mas maganda ang benipisyo na
naghihintay sa kanila sa ibang bansa.
Ang isang maunlad na bansa ay may kakayahang lumikha ng iba’t ibang uri ng
produkto at serbisyo. Ang pagtaas ng kalidad ng nalikhang produktong ito sa pamilihan ay
naglalarawan sa antas ng kakayahan ng mga taong siyang nagpapaka-dalubhasa at
nagpupunyagi upang ang mga bahay kalakal ay magprodyus. Sinasabing sa bawat yugto
ng kaunlarang pang-ekonomiya ay matatagpuan ang mga taong nagkakaloob ng iba’t
ibang serbisyo o pag-lilingkod upang makarating sa kinauukulan ang bawat kalakal. Ang
mga serbisyo o paglilingkod na ibina-bahagi sa lipunan ng nasa sektor na ito ang
nagbunsod sa pagkakaroon ng isang magaan, maayos at komportableng buhay ng
maraming mamamayan.
Kakayahan na makaangkop sa Global Standard na Paggawa
May dalawang bata na nag-uusap sa pangyayari sa kanilang pamilya.
Ruben: Tina, aalis ang nanay ko papuntang ibang bansa para magtrabaho.
Tina: Wow! Ibig sabihin Ruben magiging doktor na ang nanay mo sa ibang bansa?
Ruben: Hindi ko alam Tina, pero ang narinig ko sa kanila ay magiging care giver si nanay
sa isang dayuhan.
Tina: Ah. Ruben ganyan din ang ate ko, teacher siya dito sa Pilipinas pero sa ibang bansa
ay naging assistant teacher siya.
Ruben: Bakit kaya naiiba ang kanilang trabaho? At sa huli ay naging palaisipan sa
dalawang bata ang pangyayari sa kanilang pamilya.
Kung susuriin ang usapan ng dalawang magkaibigan, sila ay may parehong
sitwasyon kung saan sila ay parehong nagtataka kung paano nagiging iba ang trabahong
pag nangibang bansa na.
Ang senaryo ng pamilya ng dalawang magkaibigan ay hindi na iba sa mga Pilipino
sapagkat karamihan sa mga nangingibang bansa ay naiiba ang linya ng trabaho. Dahil
ang mga bansang ang curriculum degree program ay magkakapareho tulad ng Japan,
USA, New Zealand, Australia, UK, Canada ay magkakaayon ang pamantayang pang-
internasyunal samantalang sa Pilipinas ay kulang ang basic education. Kaya itinuturing
nilang second class professional ang maraming Pilipino.
Upang makasabay at makasunod sa globalisasyon ang mga Pilipino ipinatupad ang
panibagong kurikulum kung saan nagkaroon ng pagdaragdag ng dalawang taon sa basic
education ng mga mag-aaral at ito ay tinawag na Senior High School. Sa pamamagitan
nito ang mga mag-aaral ay sasanayin upang maging globally competitive na nakabatay sa
balangkas ng Philippine Qualifications Framework. Sa ganitong paraan ay makakasabay
tayo sa hamon ng globalisasyon.
Apat na Haligi para sa Isang Disente at Marangal na Paggawa (DOLE, 2016)
Employment Pillar - Paglikha ng pangmatagalan o sustenableng trabaho, malaya at may
pantay na oportunidad sa paggawa at maayos na pook na pagtatrabahuhan ang mga
manggagawa.
Worker’s Pillar - Palawakin at siguraduhin ang paglikha ng mga batas para sa paggawa
na nagbibigay proteksyon sa matapat na pagpapatupad ng mga batas ng para sa
mga manggagawang nagtuturo.
Social Protection Pillar - Lumikha ng mga sistemang proteksyon para sa mga
manggagawa, pagkakaroon ng makataong pagtanggap ng sahod at oportunidad ng
mga kompanya at pamahalaan.
Social Dialogue Pillar - Pagbuo ng mga collective bargaining unit na palagiang bukas sa
pagpupulong sa pagitan ng pamahalaan, manggagawa at kompanya.
Ang employment pillar ay ang haliging naglalayong protektahan ang karapatan ng
mga manggagawa laban sa mapang-abusong sistema ng paggawa. Nakapaloob dito ang
mga batas at iba pang alituntunin na ang pangunahing layunin ay ibigay sa mga
manggagawa kung ano ang nararapat para sa kanila. Ipinapaliwanag nito na may mga
ahensya ang gobyerno na maaaring lapitan anumang oras tungkol sa anumang isyu na
may kinalaman sa paggawa.
Sa pamamagitan ng apat na haligi ay mas magkakaroon ng kasiguraduhan sa kanilang
trabaho at mas mapapangalagaan ang lahat ng kanilang karapatan at pangangailangan
at pagtugon sa isyu ng paggawa sa
 Sa bahaging ito ay inaasahang mas lalawak ang iyong kaalaman at pang- unawa Malaki ang bilang na binubuo ng mga estudyanteng nasa kolehiyo sa Labor Force
tungkol sa suliranin, at isyu na kinakaharap sa kasalukuyan ng mga manggagawa ng Participation Rate. Maraming estudyante sa kolehiyo ang aktwal nang nagtatrabaho
bansa. Halina at iyong tuklasin ang kasagutan sa mga katanungan na ito! upang tustusan ang kanilang pag-aaral. Samantalang halos lahat ng mga ito ay
Basahin at unawain ang teksto at mga balangkas ng kaisipan sa ibaba. dumadaan sa tinatawag na On-the-job training at internship na nakapaloob sa kurikulum
Iskemang Subcontracting ng mga paaralan. Bahagi rin ng Labor Force Participation Rate ang mga Full Time Mom
Mas tumindi ang kompetisyon sa hanay ng dayuhan at lokal na kumpanya at na gumagampan sa lahat ng mga gawaing-bahay tulad ng paglalaba, pagluluto, at
korporasyon bunsod ng globalisasyon. Dahil dito, mas nahikayat ang mga paglilinis ng bahay. Ginagampanan din ng mga ito ang pag-aalaga at pag-aasikaso sa
namumuhunan na pumasok sa bansa dahilan upang lumaganap ang iskemang kaniyang mga anak, at asawa. Sakop din nila ang pagtuturo sa nag-aaral na mga anak at
subcontracting sa paggawa sa bansa. Ang iskemang subcontracting ay tumutukoy sa pagbabadyet sa mga gastusin sa bahay.
kaayusan sa paggawa kung saan ang kompanya ay kumokontrata ng isang ahensya o Kung susuriin ang pie graph, makikita na ang sektor ng agrikultura ay nag-eempleyo
indibidwal na subcontractor upang gawin ang isang trabaho o serbisyo sa isang takdang lamang ng tinatayang 21.7 milyong manggagawa at ang sektor ng industriya naman ay
panahon. Malaki ang kapakinabangan ng iskemang ito sa mga kumpanya na may mayroon lamang na 19.4 milyon. Ang pinakamalaking bilang ng naeempleyo ay bahagi
malalaking proyekto at naghahangad din ng mataas na produktibo. Ang iskemang ng sektor ng serbisyo. Malaki ang naitutulong ng sektor ng serbisyo sa pag-angat ng
subcontracting ay may dalawang umiiral na anyo, ang job contracting at labor-only ekonomiya ng bansa. Gayunpaman ay hindi maitatanggi iba’t ibang suliraning kaakibat
contracting. Ngunit ang labor-only contracting ay hindi pinapayagan sa batas dahil nito.
naaapektuhan nito ang seguridad ng mga manggagawa sa trabaho. Ang pagbubukas ng bansa sa pandaigdigang pamilihan ang nagsilbing tugon ng
Anyo ng iskemang subcontracting Pilipinas sa hamon na dala ng globalisayon sa paggawa. Ito ang dahilan sa patuloy na
Labor-only Contracting – walang sapat na puhunan ng subcontractor upang gawin pagbabago ng mga kinakailangan kasanayan at salik sa produksyon. Maging ang
ang trabaho ng mga manggagawang walang direktang ugnayan sa gawain ng kasalukuyang kurikulum ay inaangkop sa global standard ng paggawa. Ang kalagayang
kumpanya. ito ang dahilan ng patuloy na pagtaas ng antas ng kawalan ng trabaho at kakulangan sa
Job Contracting – may sapat na puhunan ng subcontractor upang maisagawa ng hanapbuhay. Ang mga namumuhunan o kapitalista ay malayang naipapatupad ang
trabaho at mga gawain ng mga manggagawang ipinasok ng subcontractor. iskemang kontraktuwalisasyon para ibaba ang gastos sa paggawa gayundin ang alisin
ang proteksyon at tuwirang responsibilidad sa mga manggagawa.
Iba’t Ibang Uri ng Manggagawa Mura at Flexible Labor
Regular employee - Manggagawa na gumaganap sa gawaing pangkaraniwang kailangan Isa sa matinding hamon sa mga manggagawa ang patuloy na paglala ng mura at
ng nagmamay-ari at tumagal o umabot na ng isang taon sa trabaho. flexible labor. Ang “mura at flexible labor” ay isang paraan ng mga namumuhunan o
Apprentices/ Learners - Manggagawa na bahagi ng TESDA apprenticeship program at kapitalista upang mapalaki ang kanilang kita at tubo sa pamamagitan ng pagpapatupad
On-the-Job Training (OJT) na mga mag- aaral na walang regular na sahod. ng mababang pagpapasahod at paglimita sa panahon ng paggawa ng mga
Casual workers - Manggagawa na mahalaga ang trabaho sa kompanya ngunit hindi
kasinghalaga ng mga regular na empleyado.
Contractual/ Project-based workers - Manggagawa ng kompanya na nagtatrabaho ayon
sa pinirmahang kontrata o kaya naman ay nagtatrabaho base sa tagal ng isang
proyekto.
Probationary workers - Ang manggagawang inoobserbahan ng employer sa loob ng anim
na buwan upang malaman kung ang manggagawa ay kwalipikado nang maging
regular.
Seasonal workers - Manggagawa na tinatanggap o kinukuha sa isang sa partikular na
panahon.
Unemployment at Underemployment
Mula sa kasalukuyang datos ng Philippine Statistics Authority (PSA), tinatatayang 2
milyon ang kabuuang bilang ng mga manggagawa sa ilalim ng unemployment at 5.6
milyon naman ang kabuuang bilang ng mga manggagawang bahagi ng
underemployment. Ang unemployment ay isang sitwasyon kung saan ang isang
indibidwal ay walang mapasukang trabaho sa kabila ng pagkakaroon ng kasanayan at
kakayahan. Samantalang ang underemployment naman ay kalagayan ng mga
manggagawa kung saan nangangailangan pa ng karagdagdagang oras ng pagtatrabaho
o dagdag hanapbuhay upang mapalaki ang kita.
Tinatayang isang milyong Overseas Filipino
Workers (OFW) ang lumalabas ng bansa taon-
taon. Ayon sa 2019 Survey on Overseas
Filipinos, tinatayang 2.2 milyon ang kabuuang
bilang ng mga manggagawang nangibang
manggagawa. Isa ito sa naging paraan ng mga kapitalista upang makaiwas sa krisis na
bansa. Simula dekada ’70, naging patakaran na
dulot ng labis na produksyon at kapital na nararanasan ng iba’t ibang bansa.
ng gobyerno ang pagluluwas ng paggawa dahil
Makikita sa timeline ang mga batas at probisyon na pinaghanguan ng flexible labor.
na rin sa kawalan ng oportunidad at marangal na
Naunang naisabatas ang Investment Incentive Act of 1967 at sinundan ito ng
trabaho.
pagsasabatas ng mga Economic Processing Zone (EPZ) partikular na ang Bataan Export
Mabilis na lumaki ang bilang ng mga
Processing Zone (BEPZ). Sa panahon ng dating Pangulong Marcos ay pinagtibay ang
Pilipinong nangingibang bansa para magtrabaho at maghanap ng mas magandang
Presidential Decree (PD) 442 o labor code subalit nahirapan ang dating pangulo na
oportunidad. Kasabay ng pagdami ng OFW ang pagtaas ng remittance na pumapasok sa
ipatupad ito dahil sa pagsalubong ng demonstrasyon at kilusang anti-diktadura hanggang
bansa na nakatulong upang sumigla ang ekonomiya. Isa ito sa dahilan kung bakit
sa pagsiklab ng pag-aalsa sa EDSA noong 1986.
nananatiling matatag ang bansa sa kabila ng matitinding krisis pampolitika at pang-
Niyakap naman ng administrasyong Corazon C. Aquino, ang neo-liberal na
ekonomiya. Sa katunayan, ang mga Overseas Filipino Workers o OFW ay tinaguriang
globalisasyon at ginawang bukas para sa mga dayuhang mamumuhunan sa bansa. Dahil
bagong bayani dahil sa natatanging kontribusyon sa ekonomiya ng bansa.
dito, isinabatas ang Omnibus Investment Act of 1987 at Foreign Investment Act of 1991
Ayon sa Philippine Labor Employment Plan (PLEP), nasa 687,000 lamang ang mga
bilang mga batas na magpapatibay sa patakarang neo-liberal. Noong Marso 2, 1989 ay
trabahong nalilikha sa loob ng bansa taon-taon. Hindi ito makakasapat sa dami ng mga
sinusugan naman ang Labor Code – (PD 442) ni dating Pangulong Marcos na kilala
manggagawang nangangailangan ng trabaho. Dahil dito, patuloy ang pagnanais ng
ngayong Republic Act 6715 o Herrera Law.
gobyerno na mapataas ang bilang ng mga trabaho sa bansa.
Sa pamamagitan ng mga probisyon ng mga batas sa pamumuhunan at kalakalan,
Ang paglaki ng unemployment at underemployment sa bansa ay ang paglaki rin ng
madaling naipataw ng mga kapitalista ang patakarang mura at flexible labor o
bilang ng mga job-skills mismatch. Ang job-skills mismatch ay isang kalagayan sa
kontraktuwalisasyon. Ginamit ng mga kapitalista ang probisyon ng Labor Code hinggil sa
paggawa kung saan hindi tugma ang kwalipikasyon at kakayahan ng isang manggagawa
casual, contractual, temporary, seasonal, on-the job training at ang probisyon ng Article
sa pinapasukang nitong trabaho. Ang kalagayan na ito ay
106-109 hinggil sa pagpapakontrata ng mga trabahong hindi bahagi ng produksyon. Mga
nagaganap dahil hindi nakasasabay ang mga college graduate sa kasanayan at
patakarang magpapalakas naman ng flexible labor ang isinunod ng gobyerno. Inilabas
kakayahang itinatakda ng mga kumpanya bilang entry requirement. Ipinapahiwatig nito
ang Department Order No. 10 ng DOLE sa panahon ng administrasyong Ramos kung
na hindi tumutugon sa pangangailangan ng mga pribadong kumpanya ang maraming
saan ang probisyong ito ay naging malaking usapin kung kaya’t binalasa ang probisyon
kurso sa Higher Education Institutions (HEIs) at mga kolehiyo sa bansa.
sa ilalim ng Department Order No. 18-02 ng DOLE sa administrasyong Arroyo.
Tinatayang 24% ng mga unemployed sa bansa ay mga college at vocational
Samantalang ang Department Order No. 18-A ng DOLE sa taong 2011 ay nagbigay-diin
graduates. Nahihirapan sila sa pagkuha ng trabaho dahil sa hindi tugma ang kanilang
sa mga patakaran laban sa pagpapakontrata.
kakayahan at kasanayan mula sa tinapos na kurso sa kinakailangang kasanayan na
tinakda ng mga kumpanya. Tinuturing ang paglaki ng job-skills mismatch bilang isang
Epekto ng Kontraktuwalisasyon sa mga Manggagawa
krisis sa bansa. Dahil dito, patuloy ang isinasagawang pagtugon ng gobyerno sa suliranin
Hindi pa man naipapatupad ang Department Order No. 10 at 18-02 ng DOLE ay
ito sa paggawa. Naglunsad ang gobyerno ng mga job fair, at mga job hiring and search
mayroon 73% nang pagawaan na nagpapatupad ng iba’t ibang flexible working
portal upang makita ang mga bakanteng trabaho na maaaring aplayan.
arrangements. Maraming mga kompanya sa bansa ang nag-eempleyo ng mga casual at
Ayon sa PSA, ang Labor Force Participation Rate ng bansa ay bumaba sa 60.2%
contractual workers upang maiwasan ang pagkabuo ng unyon sa mga manggagawa
ngayon Enero 2019 mula sa naitalang 62.2% sa nakalipas na taon. Ang Labor Force
noon. Ang sistema ng kontraktuwalisasyon ay patuloy pa ring umiiral sa paggawa sa
Participation Rate ay ang bahagdan ng kabuuang bilang ng mga taong nasa edad 15
bansa. Dahil dito, iminumungkahi ng iba’t ibang mambabatas, ahensya sa paggawa, at
pataas na may kakayahan nang magtrabaho ngunit hindi pa aktwal na lumalahok sa
mga grupo ng mga manggagawa na tuluyan ng ibasura ang sistemang
produksyon at hindi pa naghahanap ng trabaho. Ang pinakamalaking bilang nito ay ang
kontraktuwalisasyon na kilala rin bilang “end of contract o endo”.
mga estudyante, full time mother, at mga discouraged workers o mga tao na tumigil na o
nawalan na ng pag-asang makahanap ng trabaho.

Modyul 5: Migrasyon: Konsepto at Konteksto

MELC: Nasusuri ang dahilan at epekto ng migrasyon dulot ng globalisasyon
PAGTATALAKAY
MIGRASYON
Ang salitang migrasyon ay mula sa salitang Latin “migrat” nangangahulugang
lumipat o umalis. Ito ay tumutukoy sa proseso ng pag-alis o paglipat ng isang
mamamayan mula sa kanyang lugar papunta sa ibang destinasyon na maaaring
panandalian o permanente.
BALANGKAS NG KASAYSAYAN NG MIGRASYON
A. Bago dumating ang mga mananakop (1525-1526) - Ang ating mga ninuno ay
nagpapalipat-lipat ng kanilang mga lugar na paninirahan sapagkat naghahanap sila
ng lugar kung saan matataba ang lupa na kanilang mapagtatamnan at sa kanilang
pangangaso. Gayundin, ninais nilang maging mapayapa at ligtas sa mga
pananakop.
B. Panahon ng Pananakop ng mga Espanyol o Kastila (1526-1898) - Ang mga Pilipino
ay sapilitang dinala sa Mexico upang maglingkod bilang aliping manggagawa sa
mga mission settlement tulad ng San Luis Obispo at Los Angeles. Habang ang ilan
naman sapilitang pinaglingkod sa mga sasakyang pangdagat bilang mga seaman.
Ngunit may mga ilang Pilipino na seaman na tumakas hanggang makarating sila sa
Louisiana USA at doon nanirahan na tinatawag na Filipino Village.
C. Panahon ng Pananakop ng mga Amerikano (1898-1945) – Matapos matalo ng mga
Amerikano ang mga Kastila sa ating bansa ay lumaganap ang kawalan ng
hanapbuhay sa bansa kayat nagdesisyon ang mga pamahalaang kolonyal ng
sistematikong pagluwas ng mga manggagawang Pilipino papuntang Hawaii. Ang
mga manggagawang Pilipino ay pinagtrabaho sa mga plantasyon ng Olaa
Plantation at Hawaiin Sugar Planters Association. Ngunit sa panahon ng Great
Depression (1930) ay pinagtatanggal sa trabaho ang mga Pilipino at sapilitang
pinauwi upang mabawasan ang gastusin ng mga kompanya samantalang ang iba
ay nagpunta sa bahagi ng mainland US, sa California at sa Alaska upang doon ay
maghanapbuhay.
Sa pagkakapasa ng Batas Tydings - McDuffie (1934), panandaliang napigilan ang
dami ng mga nandarayuhan sapagkat nagpatuloy ang pagiging migrante ng mga Pilipino
matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Ang digmaan ay naging daan upang
maraming Pilipino ang mag-asawa ng mga Amerikanong sundalo, mga manggagawa na
nagnais maghanap-buhay sa Amerika at nagnais doon na manirahan.
Nagpatuloy ang krisis ng kapitalismo hanggang sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig
(1935–1949).Ang agawan at paligsahan ng mga malalaking kapitalistang bansa sa
pandaigdigang pamilihan ay nagbunsod upang bumaba ang halaga ng lakas paggawa at
hilaw na sangkap sa merkado.
D. Panahon ng Republika ng Pilipinas (1960- Kasalukuyan) Sa pagtatapos ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig, mas maraming Pilipino ang naghangad na
mangibang-bansa.
 1960-1970. Karaniwan sa mga nandarayuhan ay kabilang sa mga propesyonal at
nakakapagsasalita ng wikang Ingles. Ninais nilang permanenteng manirahan sa
Canada, Australia at mga bansa sa rehiyong Gulf.
 1980. Sa panahon na malapit ng bumagsak ang rehimeng Marcos, muli na naman
lumakas ang pwersa ng migrasyon sa Pilipinas. Maraming Pilipino ang naghangad
maghanap-buhay sa Middle East.
 1982. Itinayo ni Pangulong Marcos ang Philippine Overseas Employment
Adminsitration (POEA) upang may mangasiwa sa mga migranteng mamamayan ng
bansa.
 1986-1992. Sa panahon ng rehimeng Aquino, ang Labor Export Program (LEP) ay
tinawag na 5–Year Economic Recovery Program na ibig sabihin ay muling
pagbangon mula sa pagkalugi dulot ng panahon ng diktadura. Tinawag ang mga
nandarayuhan bilang mga bagong bayani. Sa panahon ding ito, naging
pangunahing kita ng bansa ang mga remittances mula sa mga OFW kayat inayos at
itinataas ang mga ligal na bayarin sa mga paliparan tulad ng travel tax, double
taxation scheme bukod dito ay nagkaroon din ng Mandatory Insurance and
Repatriation Bond (MIRB). Itinayo rin ang Overseas Worker Welfare Administration
(OWWA) sa ilalim ng pamamahala ng Department of Labor and Employment
(DOLE). Ngunit ang mga membership fee at mga bayarin ng mga migrante ay hindi
napakinabangan sa panahon ng Gulf War sapagkat hindi ito ginamit upang ilikas
ang mga nandarayuhan. Isa pang isyu sa rehimeng ito, ayon sa tala ng POEA, sa
rehimeng Aquino, umabot ng 2.25 milyong katao ang naghanapbuhay sa ibang
bansa.
 1992-1998. Sa panahon ni Pangulong Ramos, ang kanyang Philippine 2000 o
Medium Term Philippine Development ay ipinatupad ang General Agreement on
Tariff and Trade-World Trade Organization (GATT-WTO) at Asia Pacific Economic
Council (APEC). Nagtuloy-tuloy ang mga programa para sa nandarayuhan at mga
nagnanais mangibang bansa tulad ng Kabuhayan 2000, ang pagkakaroon ng mga
pagsasanay tulad ng kompyuter, pagpapatakbo ng mga maliliit na negosyo at iba
pa. At ang Magna Carta for Overseas Filipino Workers (1995) para sa mga
migranteng naabuso.
 2003. Nakipagkasundo sa pamamagitan ng bilateral agreement ang Pilipinas sa
mga bansang Iran (1975), Cyrpus (1984), Liberia (1985), Bangladesh (1989),
Vietnam (1992), Norway (1999), Netherlands (2000) at Brunei (2003).
Sa kasalukuyan, marami pa ring Pilipino ang naghahangad na mangibang- bansa
upang makahanap ng mas magandang kinabukasan para sa kanilang pamilya at sa
kanilang sarili.
URI NG MIGRASYON
1. Panloob na Migrasyon (internal migration) – ang migrasyon sa loob lamang ng
bansa. Maaaring magmula sa isang bayan, probinsya o ibang rehiyon.
 Karaniwang nagaganap ang ganitong uri ng migrasyon sa mga
estudyanteng naglalakas loob na mag–aral sa ibang probinsya o sa syudad
ng Metro Manila.
 Hangad din ng ibang nandarayuhan na makahanap ng hanapbuhay sa
ibang bayan o probinsya.
2. Panlabas na migrasyon (international migration)– nagaganap kung ang isangtao
ay lumilipat ng ibang bansa upang doon maghanapbuhay o manirahan.
Dalawang mahalagang termino na isinasaalang –alang sa migrasyon:
a. Flow – bilang o dami ng mga nandarayuhang pumapasok sa bansa sa loob
ng takdang panahon na karaniwan ay isang taon. Ito rin ay maaaring
tawaging entries, inflow o immigration. Mahalagang maunawaan ang flow
upang makita at masuri ang mobility ng pandarayuhan.
b. Stocks – bilang ng nandarayuhan na naninirahan sa bansang nilipatan. Ito
ay nakatutulong na masuri ang matagalang epekto ng migrasyon sa
pagdami ng populasyon.
PERSPEKTIBO AT PANANAW
A. Globalisasyon ng mga migrasyon - Maraming mga Pilipino ang naghahangad na
makahanap ng magandang kinabukasan para sa kanilang pamilya, isang paraan
na nakikita ng mga Pilipino ay subukang mangibang bansa.
Ilan sa mga lugar o probinsya na pinagmumulan ng mga migranteng Pilipino ay
ang sumusunod:
NCR MIMAROPA Northern Mindanao Davao
CAR Bicol SOCCSKSARGEN
Ilocos Western Visayas ARMM
Cagayan Valley Central Visayas CARAGA
Central Luzon Eastern Visayas
CALABARZON Zamboanga Peninsula
Ayon sa sarbey ng Philippine Statistics Authority (2018) ang mga bansang
destinasyon ng mga Overseas Filipino Workers (OFW) ay nanatiling Saudi Arabia
(96.2%), Hongkong (6.3%), Kuwait (5.7%), Taiwan (5.5%) at Qatar (5.2%).
- Ang Middle East ang pangunahing rehiyon na maraming OFW.
- Maraming mga batang OFW ay nagmumula sa Zamboanga Peninsula.
B. Mabilis na paglaki ng migrasyon - Patuloy ang pagtaas ng antas o dami ng mga
nandarayuhan sa iba’t ibang panig ng daigdig. Malaki ang epekto ng mga batas
at polisiya na ipinatutupad ng mga bansa. Katulad ng bansang Japan at Korea na
nagbukas ng kanilang pintuan para sa mga kababayan nating Pilipino maging ito
ay isang turista o manggagawa.
C. Pagkakaiba-iba ng uri ng migrasyon - Maraming uri ng migrasyon ang
nararanasan ng mga bansa sa usaping ito.
D. Pagturing sa migrasyon bilang isyung politikal - Isa sa dahilan ng migrasyon ay
dulot ng usaping politikal na lubhang nakaapekto sa mamamayan. Isang
pangyayari sa kasaysayan ay
noong naganap ang Una at Ikalawang Digmaang Pandaigdig at sa kasalukuyan
naman ay ang alitan sa pagitan Estados Unidos at Iran noong Enero 2005 hinggil
sa presyo ng langis.
E. Paglaganap ng migration transition - Ang mga bansang karaniwang
pinagmumulan ng mga nandarayuhan ay isa na ring lugar na pinupuntahan ng
mga nandarayuhan at mga refugees. Ilan sa bansang ito ay South Korea, Spain,
Domican Republic, Turkey at marami pang iba.
F. Peminisasyon ng migrasyon - Sa ating bansa, karaniwan ang kalalakihan ang
nagpupunta sa ibang lugar, probinsya o ibang bansa upang maghanap ng
trabaho para sa kanyang pamilya ngunit sa paglipas ng panahon, unti-unting
nagbubukas ng pinto para sa migrasyon ang mga kababaihan. Kapag ang ama
ang nangibang bansa, hindi gaanong apektado ang pamilya sapagkat nariyan
ang ina na siyang gagabay para sa kanilang mga anak. Mas tanggap natin na
ang breadwinner ay ang lalaki o ama na siyang haligi ng tahanan. Ngunit kapag
ang babae ang siyang lumayo upang buhayin ang pamilya, mas malaki ang
pagbabago sa pamilya: maaaring kumuha ng kasambahay upang makatulong ng
ama sa pag-aayos ng bahay o kaya naman ay ihabilin sa mga lolo at lola ang
mga anak na siyang magiging katuwang ni tatay mag-aasikaso sa mga anak at
sa kabahayan. Ang ama ng tahanan ay nagiging "househusband" sa terminong
Pilipino. - Itinuturing na ang pagdami ng mga babaeng OFW ay nagsimula noong
2004. Karaniwang ang mga babae ay nakahahanap ng trabaho bilang clerk,
sales agent at laborer.
MGA BANSA NA PINUPUNTAHAN NG MGA BABAENG OFW
HANAPBUHAY BANSA
kasambahay (domestic Saudi Arabia, Hongkong, Kuwait, Singapore, Italy,
helper) United Arab Emirates, Brunei Darussalam, Bahrain,
Malaysia
entertainer Japan
nurse/medical aid assistant United Kingdom
factory workers Taiwan
Sanggunian: State of the Philippine Population Report 4 (2002)
URI NG NANDARAYUHAN O MIGRANTE
Migrante - tawag sa mga taong lumilipat ng lugar
1. Permanent Migrants (permanenteng pandarayuhan) - Ito ang pandarayuhang
hangad na manirahan sa bansang kanyang nilipatan.
2. Irregular Migrants - mga nandarayuhang nagtungo sa ibang bansa na hindi
dokumentado,walang permit para magtrabaho o overstaying sa bansang
pinuntahan.
3. Temporary Migrants - mamamayan na nagtungo sa ibang bansa na may
kaukulang permiso at papeles upang doon magtrabaho o manirahan sa takdang
panahon.
Ngunit may iba pang itinuturing na uri ng migrante tulad ng
a. forced migrants - mga mamamayan na lumipat ng lugar dulot ng sigalot,
problema sa kapaligiran, problemang politikal, mga sakuna at iba pang
dahilan . Karaniwang tinatawag na refugees o asylum.
b. family reunification migrants – mula sa isang miyembro ng pamilya ng isang
OFW na nandarayuhan upang doon na sila permanenteng manirahan.
c. return migrants – mga nandarayuhan na bumalik sa bansa o lugar na
kanyang pinagmulan.
Dalawang klase ng migrasyon ayon sa uri ng hanapbuhay
a. land-based – uri ng hanap buhay na nakabase sa lupa tulad ng
kasambahay, manggagawa sa pabrika at iba pa.
b. sea-based – mga hanapbuhay na nakabase sa tubig tulad ng seaman,
cruise ship crews at iba pang empleyado ng mga barko at iba pang
sasakyang pandagat
 Modyul 6: Migrasyon: Dahilan At Epekto
MELC: Nasusuri ang dahilan at epekto ng migrasyon dulot ng globalisasyon
PAGTATALAKAY
Sa nakaraang aralin , nauunawaan at natuklasan mo
ang iba’t ibang perspektibo tungkol sa migrasyon. Masasabi
natin na ito ay hindi lang nagaganap sa loob ng bansa
maging sa labas na bansa. Ngunit ano nga ba ang dahilan
bakit nagaganap ang migrasyon at paano hinaharap ng
lipunan ang epekto nito sa ating pamilya, sa ekonomiya, sa
lipunan at sa politika. Tara, at muli tayong matuto.
DAHILAN NG MIGRASYON
1. Upang makahanap ng mas mataas na sweldo.
a. Ang paghahanap-buhay sa lungsod o pangunahing
lalawigan ay may mas mataas na antas ng pasweldo
sa mga empleyado.
b. Higit ang paghahanap-buhay sa ibang bansa ay
nagpapahiwatig ng mas mataas na antas ng pasahod.
2. Upang makapag-aral sa mas kilalang unibersidad.
3. Upang makaligtas mula sa digmaan, kahirapan at ibang pang panganib sa buhay.
4. Upang maging mamamayan ng ibang bansa at madala ang pamilya sa ibang
bansa o maging permanenteng migrante.
EPEKTO NG MIGRASYON
Ayon sa State of the Philippine Population Report 4 (SPPR4) , “
Working Abroad: There’s Gain but There’s Pain, ang pagpunta
sa ibang lugar o bansa ay may malaking benepisyong para sa
migrante ngunit may negatibong epekto rin .
Ang migrasyon ay kakikitaan ng positibong epekto sa iba’t
ibang larangan.
1. Ang paghahanap–buhay sa ibang lugar o abroad ay nagbibigay ng mas mataas
na pagtingin sa pamilya. Mas tumataas ang tingin ng mga dating kasamahan sa
narating ng isang Overseas Filipino Workers (OFW). Sa
loob ng isang tahanan, mas pinakikinggan ang desisyon
ng isang OFW dulot ng kanyang estado sa buhay.
2. Ang konsepto ng brain gain na kung saan ang pagiging
isang trade employee o exchange student ay lubhang
makatutulong na maging globally competitive ang
kompanya o paaralan.
3. Mas nabubuksan ang pinto ng oportunidad sa mga migrante sa iba’t ibang panig
ng daigdig.
4. Malakiangepektosapamilyangmigrasyon.
- Mas maginhawa ang buhay ng mga pamilyang may OFW. Sapagkat ang mga
remittances na ipinadadala ng kamag-anak ay nagagamit sa higit na mas
malaking paggasta. Mas higit na nagiging ligtas ang pamilya sa mga vulnerable
na isyu sa lipunan.
5. Mas higit ang kakayahan na makapagnegosyo, makapag-impok at mamuhunan
sa iba’t ibang larangan.
6. Malaki ang epekto ng remittances sa takbo ng ekonomiya ng bansa. Hindi
nararamdaman ng mga pamilyang Pilipino ang pagtaas ng presyo ng bilihan dulot
nito.
7. Lubhang nakatutulong sa pagtaas ng ekonomiya kung may pakikipagpalitan ng
dolyar ang bawat bansa.
8. Nababawasan ang bilang ng mga walang trabaho sa bansa dahil sa oportunidad
na ibinibigay sa ibang bansa.
Mga ilang negatibong epekto ng migrasyon.
1. Ang konsepto ng brain waste ay nangangahulugang nasasayang ang pinag-
aralan sapagkat sa paghahangad ng mas mataas na sahod ay pumayag na hindi
ang napag-aralan ang siyang maging trabaho. Halimbawa ang isang doktor ay
pumapayag na maging nurse, isang guro bilang domestic helper o kasambahay.
2. Ang konsepto ng brain drain ay nalalason ang mga magagaling na empleyado ng
bansa upang pasukin ang mga hanapbuhay na hindi pangmatagalan at sa
mababang posisyon sa kompanya.
3. Diskriminasyon. Ang pagpapauwi sa mga kababaihan sapagkat sila ay buntis o
pagmamaltrato ng mga amo o kasamahan na ibang lahi sa trabaho. Hindi pantay
na benepisyong ibinibigay sa mga empleyado.
Modyul 7: Tugon sa Globalisasyon
MELC: Naipahahayag ang saloobin tungkol sa epekto ng globalisasyon.
PAGTATALAKAY
PAGHARAP SA HAMON NG GLOBALISASYON
Naging bahagi na ng buhay ng sangkatauhan ang globalisasyon. Mayroon itong
mabuting dulot sa nakararami ngunit kaakibat din nito ang masasamang epekto na
nararanasan ng lahat. Ang hindi magagandang epekto nito ang nararapat na harapin at
bigyan ng katugunan upang makatulong sa mga taong lubhang naaapektuhan ng mga
ito.
Isa sa may mga pangunahing tungkulin na harapin ang mga hamong dulot ng
globalisasyon ay ang pamahalaan sa iba’t ibang panig ng mundo. Gaya ng nabanggit sa
mga naunang modyul, ang epekto ng globalisasyon ay sumasaklaw sa ekonomikal,
politikal at sosyo-kultural na aspekto ng buhay nating mga tao.
Ilan sa solusyon ng pamahalaan upang maibsan ang mga masasamang epekto ng
globalisasyon ay ang sumusunod:
1. Guarded Globalization – Ito ay ang panghihimasok ng pamahalaan sa kalakalang
panlabas. Layunin nito na hikayatin ang mga lokal na negosyante at bigyan sila ng
proteksiyon upang makasabay sa mga naglalakihang dayuhang namumuhunan.
Kabilang sa mga pamamaraan upang isagawa ito ay ang sumusunod:
4. Pangamba sa Kalusugan. Ang pagkakaroon ng mga sakit tulad ng Steven
Johnson’s Syndrome, Severe Acute Respiratoy Syndrome ( SARS) at AIDs na
maaaring ikahawa ng kanyang pamilya kung pauuwiin siya sa bansa.
5. Nagiging palaasa ( dependent ) ang ibang miyembro ng pamilya sa OFW kaya
sila ay hindi na naghahangad na umangat sa buhay o magtrabaho.
6. Nababago ang gampanin at resposibilidad sa buhay lalo na kapag ang ina ang
siyang nakahanap ng magandang oportunidad sa ibang lugar o bansa.
7. Ayon kay Economist Lanzano, isang epekto ng migrasyon ay tinatawag na
structural employment, ibig sabihin ay mas maraming empleyado sa panahon na
kailangan lamang o seasonal at hindi pangmatagalang hanap- buhay.
8. Isa ring tinitingnan na epekto ay ang capital rich underdevelopment dahil nauubos
ang mga magsasaka sapagkat mas gusto nila ang kita sa ibang trabaho na mas
madali at mabilis.
AHENSYA NG PAMAHALAAN NA NAMAMAHALA SA MGA OVERSEAS FILIPINO
WORKERS
1. Commission on Filipino Overseas (CFO) – ahensya ng pamahalaan na
nangangasiwa sa mga permanenteng OFW sa iba’t ibang bansa.
2. Department of Foreign Affairs (DFA)- ahensya ng pamahalaan na nagbibigay
suporta sa mga OFW sa pamamagitan ng maayos na ugnayan sa pamahalan ng
mga bansang pandarayuhan.
3. Department of Labor and Employment (DOLE) - nagsusulong ng mga kapakanan
ng mga manggagawa at nagpapanatili ng kaayusan at kapayapaan sa industriya
at paggawa ng bansa.
4. Overseas Workers Welfare Administration (OWWA) – nangangalaga sa
kapakanan ng mga OFW.
5. PhilippineOverseasEmploymentAgency(POEA)–itinatagsabisangExecutive Order
797 na may layuning isulong at paunlarin ang mga program at pangalagaan ang
kapakanan ng mga OFW. Ang ahensya na namamahala sa PDOS
6. Philippine Overseas Labor Offices (POLOs) – namamahala sa mga operasyon ng
DOLE sa 34 na opisina nito sa bahaging Kanlurang Asya at Asya.
7. Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) – itinatag sa bisa
ng R.A.7796 at nagsusulong na hikayatin ang partisipasyon ng industriya,
paggawa at lokal na pamahalaan at mga instistuyong teknikal at bokasyunal
upang sanayin at paunlarin ang kasanayan ng manggagawa sa bansa.
MGA PROGRAMA UKOL SA MGA OVERSEAS FILIPINO WORKERS (OFW)
1. Medium Term Developmeng Plan 2004- 2010.
2. Magna Carta for Filipino Migrant Workers (RA8042) - layuning protektahan ang
kapakanan ng mga Overseas Filipino Workers upang hindi maulit ang
pagpaslang sa dalawang OFW na sina Flor Contemplacion at Maricar Sison na
parehong napagbintangang pumatay sa kanilang mga amo.
3. The Anti-Trafficking in Persons Act of 2003
4. Presidential Decree 442 or the Labor Code of 1974.
5. Overseas Absentee Voting Act of 2003
6. On-site assistance (Section 28 of the Migrant Workers and Overseas Filipino Act
of 1995 – upang masiguro na maayos ang kapakanan ng mga OFW.
7. Kabayanihan or the Kabayan-Bayani-Bayanihan Program - magkaugnay na
programa na naglalayong na masiguro ang kapakanan at karapatang-sosyal ng
mga OFW sa mga dayuhang bansa.
8. Lingkod sa Kapwa Pilipino/ Link for Philippine Development(LINKAPIL) –
gabayan ang mga Pilipino sa kanilang pagpasok sa negosyo at ibang proyekto na
nais nilang simulan gamit ang mga remittances.
9. TULAY – programa mula sa DOLE, Microsoft at OWWA na turuan ang pamilya
ng OFW ng mga pangunahing gabay sa paggamit ng internet sources at
computer upang maging maginhawa ang ugnayan ng OFW at ang kanyang
pamilya.
10. Balik Scientist Program ng Department of Science and Technology – hikayatin
ang mga Filipino scientist na bumalik sa bansa at ibahagi ang kanilang galing sa
ating mga kababayan.
a.pagbibigay ng tulong ng pamahalaan sa mga lokal na negosyante sa anyo ng
mga subsidiya. Sa ganitong paraan ay magkakaroon ang mga ito ng sapat na
puhunan upang mapalago ang kanilang mga negosyo.
b. pagpataw ng buwis o taripa sa mga produkto at/o serbisyong galing ng ibang
bansa. Sa ganitong paraan ay mapananatili ang taas ng presyo ng mga
produkto at serbisyong imported kaysa sa mga ginawa sa loob ng bansa
2. Patas o Pantay na Kalakalan( FairTrade)–ito ay tumutukoy sa pangangalaga sa
kapakanan ng mga maliliit na namumuhunan sa aspektong panlipunan, pang-
ekonomiko at pampolitikal. Pangunahing layunin nito ang pagpapanatili sa
tamang presyo ng mga produkto at serbisyo. Ito ay isinasagawa sa pamamagitan
ng bukas na negosasyon sa pagitan ng mamimili at ng namumuhunan. Sa
ganitong paraan ay parehas na mapangangalagaan ang kapakanan ng mga aktor
ng pamilihan. Binabantayan din nito ang sumusunod:
a. karapatan ng mga manggagawa;
b. paniniguro sa sapat at ligtas na trabaho para sa mga kababaihan at
kabataan; at
c. pagkakaroon ng mga produktong ligtas gamitin ng publiko.
 3. Pagtulong sa Bottom Billion – sa kabila ng yaman na idinudulot ng globalisasyon
ay hindi maitatanggi na marami pa rin ang mahirap sa buong mundo. Karamihan
sa mga mahihirap ay makikita sa malaking bahagi ng Aprika at Asya. Sa ganitong
sitwasyon, hinihikayat ang pinakamayayaman na bansa at kompanya na
magbahagi ng kanilang kita upang makatulong sa tinaguriang bottom billion o
yaong isang bilyong pinakamahihirap na tao sa buong mundo. Ngunit sa
katotohanan ay hindi pa rin ito sasapat kung hindi bubuo ng mga programang
nakalaan lamang sa pag-angat ng antas ng kabuhayan ng mga mahihirap.
GLOBALISASYON AT ISYU SA PAGGAWA
Nabanggit sa mga nakaraang modyul ang mga isyung kinahaharap ng mga
manggagawa. Sa ganitong sitwasyon ay kailangang maitaguyod ng mga manggagawa
ang kanilang mga karapatan sa pamamagitan ng makauring pagkakaisa at
determinasyon. Kinakailangan na maging mulat ang manggagawa sa mga patakaran
gaya ng mura at flexible labor na nagpapahirap sa marami lalo’t higit na nananatiling ligal
ang mga iskemang subcontracting at kontraktwalisasyon sa ating bansa bunsod na rin
ng kompetisyong dulot ng globalisasyon
 Ang manggagawa ay may karapatang sumali sa mga unyon na malaya mula sa
paghihimasok ng pamahalaan at tagapangasiwa.
 Ang manggagawa ay may karapatang makipagkasundo bilang bahagi ng grupo
sa halip na mag-isa.
 Bawal ang lahat ng anyo ng sapilitang trabaho, lalo na ang mapang-aliping
trabaho at trabahong pangkulungan. Dagdag pa rito, bawal ang trabaho bunga ng
pamimilit o ‘duress’.
 Bawal ang mabibigat na anyo ng trabahong pangkabataan. Samakat’wid
mayroong minimong edad at mga kalagayang pangtrabaho para sa mga
kabataan.
 Bawal ang lahat ng mga anyo ng diskrimasyon sa trabaho: pantay na suweldo
para sa parehong na trabaho.
 Ang mga kalagayan ng pagtatrabaho ay dapat walang panganib at ligtas sa mga
manggagawa. Pati kapaligiran at oras ng pagtatrabaho ay dapat walang panganib
at ligtas.
 Ang suweldo ng manggagawa ay sapat at karapat-dapat para sa makataong
pamumuhay.
Kinakailangan na maipaglaban ng mga hanay ng mga manggagawa ang mga
trabahong marangal para sa lahat ng may pagkakaisa at walang itinatangi. Kung
ipaglalaban ang karapatan ng mga regular at dapat ipaglaban din ang karapatan ng mga
hindi regular, maging kasapi man ng unyon o hindi, may trabaho man o wala. Ang
ganitong kaisipan ay magdudulot kapakinabangan sa lahat ng uri ng mga manggagawa.
Ngunit sa kabila ng mga batas at polisiya ng pamahalaan para sa uring
manggagawa, ay hindi pa rin maisagawa ang matagal nang inaasam na pagtaas ng
suweldo, pagseseguro sa lahat ng trabaho, at pagdadagdag ng mga benipisyo. Ito ay sa
kadahilanang mahihirapan ang mga lokal na namumuhunan dahilan sa mas mababang
pasahod at flexible labor sa ibang bansa. Dahil sa kumpetisyon na ito ay nananatiling
sadlak sa hirap ang marami sa manggagawa sa bansa.
GLOBALISASYON AT MIGRASYON
Malaki ang pangako ng pangingibang-bayan ng ating Overseas Filipino Workers
(OFW). Ang pangarap na makapagtayo ng bahay, mapag-aral ang mga anak, mabili ang
mga nais at ang makaahon sa kahirapan ay ilan lamang sa mga ito. Huwag din nating
isantabi na ang mga OFWs ay nakakatulong sa pag-unlad ng ating ekonomiya dahil sa
perang ipinadadala nila dito. Ngunit kaalinsabay ng migrasyon ng mga Pilipino
patungong ibang bansa upang magtrabaho ay ang samu’t saring insidente ng pang-
aabuso at karahasan sa kanila. Narito ang ilan sa nararanasan ng ilan nating kababayan:
1. Forced Labor – ito ay ang sapilitang pagpapatrabaho sa isang tao na labag sa
kanyang kalooban. May mga pagkakataon na sobrang daming gawain ang
ipinagagawa sa kanila na nagdudulot ng pagkakasakit o minsa’y kamatayan.
2. Human Trafficking – ito ang pagpupuslit ng mga tao na kadalasa’y gumagamit ng
mga pekeng papeles upang makapagtrabaho sa ibang bansa. Minsan nama’y
pangangakuan ng isang trabaho ngunit pagdating sa bansang patutunguhan ay
iba na pala ang trabahong kanilang gagawin.
3. Slavery – ito ay tumutukoy sa pang-aalipin ng mga amo sa kanilang empleyado.
May mga pagkakataon na itinuturing na alipin ang isang kasambahay kung saan
ibinebenta ng mga amo ang kanilang mga empleyado sa ibang tao.
Ilan lamang ito sa nararanasan ng ating mga OFW sa kamay ng ilang dayuhan. Sa
katunayan, hindi lamang mga Pilipino ang nakararanas nito. May datos ang International
Labor Organization ukol sa kalagayan ng mga migrante sa buong mundo.
 Halos 21 milyong tao ang biktima ng forced labor, 11.4 milyon dito ay mga
kababaihan at 9.5 milyon naman ay mga kalalakihan
 Umabot sa 19 na milyon ang biktima ng eksploytasyon ng pribadong indibiduwal
at mga kompanya at lagpas sa dalawang milyon naman ng mga rebeldeng grupo
 Sa mga biktima ng eksploytasyon, 4.5 milyon ay biktima ng eksploytasyong
sekswal
 Nakalilikha ng US$ 150 bilyong illegal na kita ang forced labor taon-taon
 Malimit na mga migrant workers at indigenous peoples ang nagiging biktima ng
forced labor
Samantala, ilan sa mga naidulot ng globalisasyon sa migrasyon ay ang pag-
aangkop sa mga pamantayang internasyunal. Upang makapasok sa trabaho sa ibang
bansa ay kinakailangan munang masunod
ang ilang mga kasunduan gaya ng mga
sumusunod:
1. Bologna Accord – ito ay isang
kasunduan ng mga Ministro ng
Edukasyon sa Europa na ang layunin ay iakma ang kurikulum sa kani-kanilang
mga bansa upang ang sinomang makapagtatapos sa isang bansa ay maaaring
makapagtrabaho sa mga bansa na kabilang sa kasunduan. Dahil dito, may mga
tao mula sa ibang bansa, na hindi kabilang sa mga lumagda sa kasunduang ito,
ang nahihirapang makapagtrabaho doon o hindi kaya’y kinakailangan pang mag-
aaral doon para makapagtrabaho lamang.
2. Washington Accord – ito naman ay isang kasunduang nagtakda ng mga
panuntunan para sa mga paaralang may engineering courses. Ang mga
nagnanais na maging inhiyero sa mga bansang lumagda sa kasunduang ito ay
kinakailangan pang mag-aral muli para lamang makapagtrabaho. Ilan sa bansang
kabilang dito ang Australia, Canada, Chinese Taipei, Hongkong, Ireland, Japan,
Korea, Malaysia, New Zealand, Singapore, South Africa, United Kingdom at
Estados Unidos.
Dahil sa mga kasunduang ito ay nahihirapang makapaghanap ng trabaho ang mga
Pilipinong propesyunal sa ibang bansa. Dagdag pa rito ang kakulangan noon sa bilang
ng taon ng pag-aaral sa Basic Education sa Pilipinas. Kaya naman, bilang tugon ng
pamahalaan, ipinatupad sa bansa ang K to 12 Basic Education Curriculum na naglayong
dagdagan ng dalawa pang taon ang pag-aaral na tinatawag ngayong Senior High
School. Layunin din nito na itaas ang kalidad ng edukasyon sa bansa. Sa ilalim ng
kurikulum na ito, lahat ng mag-aaral ay kinakailangang tumuntong sa lebel ng
Kindergarten bago makatuntong sa Unang Baitang ng Mababang Paaralan. Anim na
taon pa rin ang gugugulin upang makatapos ng elementarya. Matapos nito ay papasok
ng apat na taon sa Junior High School. Susundan ito ng dalawa pang taon para naman
sa Senior High School.
Hindi kagaya ng Junior High School, may mga tracks and strands na kinakailangang
piliin ng mga mag-aaral sa Senior High School. Ito ay ang Academic Strand (Science,
Technology, Engineering and Mathematics (STEM), Accountancy and Business
Management (ABM), Humanities and Social Sciences (HUMSS) at General Academic
Strand (GAS)), Technical-Vocational Strand (Tech- Voc) na mayroon iba’t ibang
ispesyalisasyon, Arts and Design Track at Sports Track. Ang magsisipagtapos dito ay
maaari nang tumuntong ng kolehiyo, kumuha ng karagdagang Technical Vocational
Courses sa Technical Education and Skills Development Authority o TESDA o di kaya’y
magsimula nang magtrabaho.
Nagsimula ang programa noong taong pampaaralang 2011-2012 sa pagtataguyod
ng Universal Kindergarten Program. Sa sumunod na taong pampaaralan, tumuntong
unang mga mag-aaral ng Baitang 1 at Baitang 7 sa ilalim ng kurikulum na ito. Taong
2013 nang naisabatas ang Republic Act 10533 o ang Enhanced Basic Education Act of
2013 na nagpapatatag sa K-to- 12 Program. Sa taong pampaaralang 2016-2017 ay
nagsimula naman ang unang mga mag-aaral ng Senior High School. At noong taong
pampaaralang 2017-2018, nagsipagtapos ang unang mga mag-aaral ng K-to-12 Basic
Education Curriculum.