MORPOLOHIYA

Week 7
MORPOLOHIYA
Ang makaagham na pag-aaral
ng mga morpema o
makabuluhang yunit ng mga
salita
Ito ay ang pag-aaral sa
pagbuo ng mga salita sa
pamamagitan ng iba't ibang
morpema
Ito ay itinuturing na
pinakamaliit na yunit ng isang
salita may angking kahulugan..
 MORPEMA
Galing ang salitang morpema sa
katagang morpheme sa Ingles ay
kinuha sa salitang Griyego na 'morph'
na nangangahulugang anyo o yunit at
'eme' naman na nangangahulugang
kahulugan
Ito ang pinakamaliit na yunit ng isang
salita na nagtataglay ng kahulugan.
ANYO NG
MORPEMA
MORPEMANG
PONEMA
Kung nagbabago Halimbawa:
ang kahulugan
(kasarian) dahil sa
pagdagdag ng
ponemang /a/ o
Gobernador Gobernadora
kontradiksyon ng /o/ Konsehal Konsehala
sa /a/ ang /a/ o /o/
ay itinuturing ng Kapitan Kapitana
ponema. Abogado Abogada
 Halimbawa:

Ganda
Buti
MORPEMANG
SALITANG- UGAT sayaw
sipag
Ito ay uri na
walang panlapi. payat
Ito ay ang payak
na anyo ng isang
salita.
 MORPEMANG
PANLAPI
Ito ay uri ng morpema na Ang
idinurugtong sa salitang-
ugat na maaaring morpemang
makapagpabago ng panlapi ay
kahulugaan ng salita
ngunit hindi nagtataglay ng
nakakatayong mag-isa kahulugan.
ang mga panlapi at
kailangan idugtong sa
salitang-ugat upang
magkaroon ng kahulugan.
 Uri NG
MORPEMA
 MORPEMANG
01 LEKSIKAL 02
May tiyak na kahulugan
at kabilang dito ang
mga pangngalan,
panghalip, pandiwa,
pang-uri at pang-abay.
MORPEMANG
PANGKAYARIAN
Walang tiyak na
kahulugan at kailangang
makita sa isang kayarian
o konteksto ang mga ito
upang magkaroon ng
kahulugan.
03 Derivasyonal

Ito ay morpemang
pinaghahanguan o pinagmulan
04 Infleksyunal
Nagagawa ito sa pamamagitan
ng paggamit
ng mga morpemang panlapi sa
pandiwa sa iba't ibang aspekto
 Distribusyon ng mga Morpema
Ang morpemang binubuo ng panlapi . Ang mga
panlapi ay may kahulugang taglay, kaya bawat isa
ay isang morpema. Ang panlaping um- ay may
kahulugang pagganap sa kilos na isinasaad ng
salitang ugat: umaalis.
Ang unlaping um- ay laging nasa unahan ng
salitang-ugat na nagsisimula sa patinig: akyat
(umakyat).
Ang gitlaping -um- ay laging nasa pagitan ng unang
katinig at kasunod nitong patinigng nilalapiang
salitang nagsisimula sa katinig: tulong (tumulong).
ALOMORP
NG
MORPEMA
 ALOMORP
Galing sa salitang Ingles na allomorph
na hinati sa salitang griyego na allo
(kapara) at morph (yunit o anyo).

Puwedeng magbago ng anyo ng isang

morpema dahil sa impluwensiya ng
kaligiran at ito'y tinatawag na alomorp.
 Ginagamit ang
Ang morpemang alomorp na Tulad ng [pang-]
[pang-] kung ang
[pang] ay may inuunlapiang salita ang panlaping
ay nagsisimula sa [mang-] ay may
tatlong alomorp: mga patinig o sa mga alomorp ding
[pang-], [pam] at katinig, maliban sa [mang-], [mam-],
/b/ o /p/ na para at [man] gayundin
[pan-]. sa [pam-]
/d,l,r,s,t/ para sa ang [sing-].
[pan-]
 PAGBABAGONG
MORPOPONEMIKO
 Ito ay ang anumang pagbabago
sa karaniwang anyo ng isang
morpema dahil sa impluwensya ng
katabing ponema (panlapi).
Ang mga nakaiimpluwensyang
ponema ay maaaring yaong
sinusundan ng morpema o yaong
sumusunod dito.
Halimbawa:
[pang-] + paaralan= pampaaralan.
 ASIMILASYONG
PARSYAL
HALIMBAWA:

pang +bansa=
pambansa
ASIMILASYONG
ASIMILASYON sing+ bait= simbait
GANAP
Sakop ng uring ito ang HALIMBAWA:
ma pagbabagong
nagaganap sa / / sa mang + tahi= manahi
posisyong pinal dahil
pang + palo= pamalo
sa impluwensiya ng
pang+ takot= panakot
ponemang kasunod
nito.
PAGPAPALIT NG PONEMA
Kapag ang (d) ay nasa pagitan ng
dalawang patinig kaya ito'y pinapalitan
ng ponemang r.
Halimbawa:
ma+damot= maramot
ma+dunong= marunong
 METATESIS
pagpapalit ng posisyon ng panlaping /-
in/ kapag ang kasunod na ponema ay
ang mga ponemang (l,y,o).
Halimbawa:
lipadin - nilipad
yakapin-niyakap
 PAGLILIPAT-DIIN
kapag ang salitang-ugat ay nilalagyan
ng panlapi, ito ay nagbabago kapag
ito'y nilalapitan.
Halimbawa:
laro+an= laruan
dugo+an= duguan
PAGKAKALTAS NG PONEMA
mayroong pagkakaltas o pagtatanggal
ng ponema
Halimbawa:
takip +an= takpan
sara +han= sarhan
MARAMING SALAMAT
SA PAKIKINIG
 Sanggunian:

• Morpolohiya | PDF Scribd.com

• https://youtu.be/C62JrFzKjTs
• https://youtu.be/kcT1U8lhD0E