Chuong 1 Det Thoi - Moi

TỔNG QUAN VỀ
CÔNG NGHỆ DỆT THOI

CHƯƠNG 1
GVHD: Phan Ngọc Hưng
Email: phanngochung@hcmut.edu.vn
Version 2022
ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA
phanngochung@hcmut.edu,vn
Nội dung
1.Lịch sử công nghệ dệt thoi

2.Tổng quan về vải dệt thoi
3.Quy trình sản xuất vải dệt thoi
4.Phân loại máy dệt thoi
2 Hung Phan-2022
Tài liệu sử dụng
[1] K. L. Gandhi, Woven textiles: Principles, developments and applications, Woodhead publishing, 2012.
[2]A Richard Horrocks, Subhash C. Anand, Handbook of technical textiles-Volume 1: Technical Textile
Processes, 2nd edition, Woodhead publishing, 2016
[3] Savvas Vassiliadis, Advances in Woven Fabrics Technologies, InTech, 2011.
[4] Jitendra Pratap Singh Swadesh Verma ,Woven Terry Fabrics: Manufacturing and Quality Management,
Woodhead publishing, 2016
[5] Công nghệ dệt thoi – Huỳnh Văn Trí, NXB Đại học Quốc gia, Tp. HCM, 2004
[6] PGS.TS. Bùi Mai Hương - Bài giảng Công nghệ Dệt hiện đại – Đại học Bách Khoa TP.HCM, 2020
3 Hung Phan-2022
-Ai Cập cổ đại:Sự phát triển của công nghệ kéo sợi và dệt thoi
bắt đầu ở Ai Cập khoảng vào năm 3400 TCN để tạo ra vải lanh
4 Hung Phan-2022
-Con đường tơ lụa:Khoảng năm 2600 TCN, lụa tơ tằm được phát hiện và
dệt vải ở Trung Quốc cùng với sự xuất hiện của con đường tơ lụa
-Trung đại: sử dụng len cừu để

tạo vải dệt thoi cho áo ấm, lần
đầu tiên trong lịch sử thuốc nhộm
tự nhiên được sử dụng để tạo màu
cho loại trang phục này.
5 Hung Phan-2022
-Thời kỳ Cách mạng công nghiệp: Động cơ hơi nước được phát minh,
máy dệt bằng năng lượng (power loom) đầu tiên ra đời
-Năm 1733, John Kay (Anh) sáng chế ra thoi bay điều khiển bằng tay
6 Hung Phan-2022
-Năm 1745, De Vaucanson
phát minh ra khung dệt
-Vào thế kỷ 19,

J.Jacquard phát minh
ra phương pháp điều
khiển riêng lẻ từng
sợi tạo hoa văn ở bộ
phận mở miệng vải
7 Hung Phan-2022
-Năm 1800, máy dệt được chế tạo bằng gang
đúc và dẫn động bang năng lượng hơi nước.
à Đòi hỏi sự ra đời của máy hồ sợi đầu tiên

ra đời 1803???
-Năm 1830, Anh đã có hàng trăm ngàn máy

dệt thoi, nguyên lý sử dung đến ngày nay
-Sau WW2, sợi tổng hơp được phát minh.
-1930, kỹ sư Rossman sáng chế ra máy dệt thoi kẹp đầu tiên đến năm 1953 thì được thương
mại hoá.
-Máy dệt kiếm đầu tiên được sáng chế năm 1898 nhưng đến năm 1972 mới đưa vào sản xuất.
-Hệ thống đưa sợi ngang bằng khí được sáng chế năm 1914 và được thương mại hoá và những
năm 1980
-Máy dệt thoi tròn (circular weaving machine), dệt thoi đa thì (multi phase) được đề xuất và
phát triển vào cuối thế kỉ 20.
8 Hung Phan-2022
2.1.Khái niệm
-Vải dệt thoi:
Là loại vải do hai hệ thống sợi đan thẳng góc với nhau tạo
nên.
Hệ thống sợi nằm dọc theo chiều dài tấm vải gọi là sợi dọc
Hệ thống sợi nằm theo chiều ngang tấm vải gọi là sợi ngang
Trong vải sợi dọc và sợi ngang liên kết theo một quy luât
nhất định gọi là kiểu dệt
Trong một chu kì kiểu dệt

-Số sợi dọc gọi là Rappo dọc
-Số sợi ngang gọi là Rappo ngang
-Rappo kiểu dệt là chu kỳ dệt được lặp đi lặp lại nhiều lần
trên vải
Các kiểu dệt cơ bản: vân điểm, vân chéo và vân đoạn.
9 Hung Phan-2022
2.2.Biểu diễn vải dệt thoi
Satin 5/3
10 Hung Phan-2022
2.3.Mô tả vải dệt thoi
• Mẫu vải kích thước 1” x 1” quan sát dưới kính
lúp đếm sợi (Sợi dọc hướng thẳng đứng, sợi
ngang hướng ngang)
• Cấu tạo vải 48 x 36 (Mật độ sợi / Chi số sợi)
• Chi số sợi dọc 16/1 và chi số sợi ngang 10/1
11 Hung Phan-2022
2.3.Mô tả vải dệt thoi
12 Hung Phan-2022
2.4.Kiểu dệt cơ bản: Vân điểm - plain
-Kiểu dệt cổ điển nhất
- Sợi dọc và sợi ngang cài vuông góc

với nhau, mỗi sợi ngang luồn trên một
sợi dọc rồi luồn dưới một sợi dọc kế
tiếp
-Vải cơ bản có thể thô hoặc mịn phụ

thuộc vào độ mảnh của sợi sử dụng
-Tên thương mại của “Plain weaves “:

taffeta, chiffon, organza, canvas
-Kiểu dệt Basket biến tính từ plain,

trong đó 1 hoặc nhiều hơn các sợi/chỉ
được dệt như 1 sợi ngang hay dọc, tạo
nên cấu trúc “basket” 13 Hung Phan-2022
2.4.Kiểu dệt cơ bản: Vân điểm -plain
Vải vân điểm
-Vải vân điểm là một trong các

thiết kế vải cổ nhất, đơn giản
nhất được sử dụng phổ biến
nhất.
-Rapport (Repeat) lặp lại 2 sợi

dọc và 2 sợi ngang/
-Cần ít nhất 2 go để sản xuất kiểu

dệt này.
14 Hung Phan-2022
15 Hung Phan-2022
16 Hung Phan-2022
2.4.Kiểu dệt cơ bản: Vân chéo -Twill
-Có hiệu ứng đường chéo hoặc hiệu ứng nổi
(rib) trên bề mặt, tạo ra khi sợi ngang đi luồn
trên hoặc dưới hai sợi dọc trở lên
-Hiệu ứng đường chéo có thể gọi là “wale”
-Với vải mỏng, hiệu ứng vân chéo nổi rõ, với
vải dày, hiệu ứng vân chéo không thấy rõ
-Vải twill có hiệu ứng mặt trái, mặt phải khác

nhau, vân chéo thấy rõ hơn trên mặt phải.
-Vải“nặng” hơn so với vân điểm cùng chi số

sợi, phù hợp với utility wear.
-Vải vân chéo đặc trưng: denim
17 Hung Phan-2022
Thiết kế vải chéo thông dụng nhất là thiết kế chéo 3/1. Ít

điểm đan liên kết hơn, mật độ sợi có thể được tăng lên so
với vải chéo 2/1 và 2/2, vải vân điểm và vải dẫn xuất
18 Hung Phan-2022
19 Hung Phan-2022
2.4.Kiểu dệt cơ bản: Vân đoạn – Satin - Sateen
Satin : Hiệu ứng thị giác đặc trưng của
vải là bóng, phản xạ ánh sáng, có mặt
phải nhiều điểm nổi dọc , thường dệt
vải lụa (filament)
Sateen: ngược với satin, có độ óng đục

và không lung linh, có mặt trái nhiều
điểm nổi dọc dọc, thường dệt vải cotton
( staple fibers)
Cả hai loại vải có bề mặt nhẵn do cách dệt

gần giống nhau
Đường chỉ nổi theo hướng đơn trên vải

tạo nên độ nhẵn bóng của vải bên cạnh
lựa chọn xơ bóng 20 Hung Phan-2022
Hung Phan-2022
Hung Phan-2022
2.5.Các loại vải phổ biến: Pile weaving-Dệt vải vòng
-Là vải mà sợi dọc tạo nên các vòng sợi
được dệt qua các thanh hoặc lưới cài vào
trong khoảng trống giữa các vòng sợi được
nâng lên xen kẽ.
-Các vòng sợi được xếp thẳng hàng trên các

thanh
-Khi bỏ các thanh tạo vòng ra, vòng sợi có

thể bị cắt tạo vải nổi vòng hoặc tạo mặt nổi
vòng phía bên kia.
-Vải nhung velvet và Corduroy là đặc trưng

cho vải nổi vòng
23 Hung Phan-2022
2.5.Các loại vải phổ biến: Pile weaving- Corduroy
- Corduroy sử dụng khái niệm nổi sọc “wales;” là phần gân nổi dọc
vải và song song với biên
-Độ rộng sọc càng lớn, biểu thị qua số càng nhỏ và ngược lại
-Số lượng dọc tương đương với 1 inch (2.5 cm) là chi số sọc
(Corduroy count)
-21-wale corduroy nghĩa là 21 sọc/inch.
-Chi số sợi trong khoảng 1.5 đến 21. 16 còn gọi là pin cord, nếu
dưới 3 gọi là elephant or jumbo cord.
-Corduroy làm từ cotton

-Sọc Bedford có bề mặt nhẵn hơn với sọc nổi nhỏ nhất, làm từ
cotton hoặc len
24 Hung Phan-2022
2.5.Các loại vải phổ biến: Double-cloth – vải hai da
-Là vải có hai mặt hoặc hai mặt đều là mặt
phải (double face), không có mặt trái
-Vải tạo nên nhờ tập hợp nhóm các sợi dọc
và sợi ngang liên kết chặt chẽ với nhau để
tạo 2 lớp vải, giữa với nhau bằng hệ sợi
ngang liên kết phụ
-Vải hai mặt chủ yếu dùng làm vải có lót

nền sẵn hoặc jacket 2 mặt, hoặc một số kết
hợp với dệt kim đan tay để tăng cường bề
mặt vải
-Một số ví dụ đặc trưng về vải hai mặt là:

vải brocade, blankets, và satin ribbons.
25 Hung Phan-2022
2.5.Các loại vải phổ biến: Vải jacquard
-Trước khi có hệ thống jacquard thì để dệt vải hoa
văn từng sợi dọc phải được nâng lên một cách thủ
công nhờ một người vận hành khác kết hợp với
thợ dệt chính
-Khung dệt jacquard cho phép chọn sợi dọc theo
chương trình và nâng lên một cách độc lập, tạo ra
các thiết kế vải đa dạng
Sáng chế bởi nhà phát minh Joseph Jacquard
(1752–1834), vào thế kỷ 19.
-Các máy ban đầu là cơ học, thiết kế vải được
chuyển sang dạng thẻ đục lỗ nối với nhau thành
dạng xích trực tiếp tác động lên máy. Vào đầu
năm 1980, các nhà sản xuất Ý giới thiệu các máy
jacquard điện tử đầu tiên, cho phép cho sản xuất
các mô hình phức tạp mà không kéo dài, lặp đi
lặp lại các thao tác thủ công.
26 Hung Phan-2022
2.6.Ứng dụng của vải dệt thoi
-Trong lĩnh vực thời trang, dân dụng: vân điểm, vân đoạn, vân chéo, denim,
terry,…
-Các ứng dung trong lĩnh vực khác: tire cords, băng chuyền, túi khí ô tô (air
bag), paper machine clothing, geotextiles, agrotextiles, vải van tim,…
27 Hung Phan-2022
2.6.Ứng dụng của vải dệt thoi
28 Hung Phan-2022
29 Hung Phan-2022
30 Hung Phan-2022
Xà sau
31 Hung Phan-2022
32 Hung Phan-2022
Ba chuyển động cơ bản trong dệt thoi
Mở miệng vải (shedding): chuyển động lên xuống của khung gophân tách sợi dọc thành các lớp riêng biệt,
có hình dạng tamgiác phía trước lược khổ (reed)
Cài sợi ngang (weft insertion): thời điểm sợi ngang được phóngqua miệng vải (thoi/shuttle, thoi
kẹp/projectile, kiếm/rapier, khínén/air-jet và tia nước/water-jet).
Đập sợi ngang (beating up): thời điểm lược khổ (gắn trên ba tăng di chuyển tịnh tiến) đẩy sợi ngang vào
đường dệt (fell) tạovải, công đoạn này đòi hỏi nhiều lực đập sợi ngang.
33 Hung Phan-2022
34 Hung Phan-2022
Ba chuyển động thứ cấp trong dệt thoi
Tở sợi dọc (let-off)
Cuộn vải (take-up)
Chọn sợi ngang (weft selection)
-Chuyển động thứ cấp cũng rất quan trọng để quy trình dệt diễn ravà kiểm soát chất lượng.
-Tở sợi dọc :các sợi dọc được kiểm soát lực căng tối ưu.
-Cuộn vải: tích trữ vải được tạo ra lên trục (trước máy)
-Chọn sợi ngang/cơ cấu tạo kiểu dệt (pattern mechanisms) cần thiết khi thay đổi sợi ngang
35 Hung Phan-2022
Phân loại theo phương pháp đưa sợi ngang
Máy dệt thoi
a. Máy cơ khí: Khi hết sợi ngang, máy có thể tự dừng nhưng phải thay suốt bằng tay.
b. Máy tự động: Máy tự thay suốt, tự thay thoi.
c. Máy không suốt: Tháo sợi ngang trực tiếp từ búp sợi
Máy dệt không thoi

a. Máy dệt kẹp (projectile loom)
b. Máy dệt kiếm (rapier loom)
c. Máy dệt khí (air-jet loom)
d. Máy dệt nước (water-jet loom)
36 Hung Phan-2022
37 Hung Phan-2022
38 Hung Phan-2022
Các phương pháp đưa sợi ngang

.
1. Thoi(180 –220 lần/phút)
2. Kiếm (400–600lần/phút)
3. Thoi kẹp (350–550lần/phút)
4.Khí(800–1200lần/phút)
5. Nước (700 –1100 lần/phút)
* Số Yards vải dệt/giờ là hàm số của tốc độ đưa sợi ngang/phút
(lần/phút) % Hiệu suất máy dệt

Yds/Giờ = x(60/36)x
Lần/Inch 100
39 Hung Phan-2022
Team work 1:
.
Phân tích ưu, nhược điểm của các phương pháp đưa sợi ngang
40 Hung Phan-2022
Phân loại theo cơ cấu tạo miệng vải
1. Máy dùng cam (Cam)
2. Máy dùng tay kéo (Dobby)
3. Máy jacquard
Climax dobby
Cam Shedding Systems Dobby Shedding Systems
41 Hung Phan-2022
Phân loại theo cơ cấu tạo miệng vải
1. Máy dùng cam (Cam)
2. Máy dùng tay kéo (Dobby)
3. Máy jacquard
Jacquard Shedding Systems
42 Hung Phan-2022
31
43 Hung Phan-2022
31
44 Hung Phan-2022
45
46
Phân loại theo số lượng miệng vải
1. Máy một miệng vải: gồm các máy có và không có thoi đang được sử dụng.
2. Máy nhiều miệng vải: gồm các máy nhiều miệng vải phẳng và nhiều miệng vải tròn.
Phân loại theo vị trí đặt bộ phận mở máy

1. Bộ phận mở máy đặt bên trái
2.
. Bộ phận mở máy đặt bên phải
Phân loại theo vị trí nguyên liệu

Gồm máy dệt bông, tơ, len, đay, sợi thủy tinh, sợi kim loại.
Phân
. loại theo vị trí công dụng
1. Máy dệt vải may mặc thông thường.
2. Máy dệt vải chuyên dụng như nổi vòng, nhung, thảm, ruy băng…
.
Phân loại theo bề rộng máy
1. Máy dệt khổ hẹp.
2. Máy dệt khổ rộng.
.
47 Hung Phan-2022
Let’s check!!!
Kahoot.it
48 Hung Phan-2022
Bổ sung kiến thức
49 Hung Phan-2022

Chuong 1 Det Thoi - Moi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuong 1 Det Thoi - Moi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TỔNG QUAN VỀ

CÔNG NGHỆ DỆT THOI

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

1.Lịch sử công nghệ dệt thoi

-Trung đại: sử dụng len cừu để

-Vào thế kỷ 19,

à Đòi hỏi sự ra đời của máy hồ sợi đầu tiên

-Năm 1830, Anh đã có hàng trăm ngàn máy

Trong một chu kì kiểu dệt

• Cấu tạo vải 48 x 36 (Mật độ sợi / Chi số sợi)

• Chi số sợi dọc 16/1 và chi số sợi ngang 10/1

- Sợi dọc và sợi ngang cài vuông góc

-Vải cơ bản có thể thô hoặc mịn phụ

-Tên thương mại của “Plain weaves “:

-Kiểu dệt Basket biến tính từ plain,

-Vải vân điểm là một trong các

-Rapport (Repeat) lặp lại 2 sợi

-Cần ít nhất 2 go để sản xuất kiểu

-Hiệu ứng đường chéo có thể gọi là “wale”

-Vải twill có hiệu ứng mặt trái, mặt phải khác

-Vải“nặng” hơn so với vân điểm cùng chi số

-Vải vân chéo đặc trưng: denim

Thiết kế vải chéo thông dụng nhất là thiết kế chéo 3/1. Ít

Sateen: ngược với satin, có độ óng đục

Cả hai loại vải có bề mặt nhẵn do cách dệt

Đường chỉ nổi theo hướng đơn trên vải

-Các vòng sợi được xếp thẳng hàng trên các

-Khi bỏ các thanh tạo vòng ra, vòng sợi có

-Vải nhung velvet và Corduroy là đặc trưng

-Corduroy làm từ cotton

-Vải hai mặt chủ yếu dùng làm vải có lót

-Một số ví dụ đặc trưng về vải hai mặt là:

Cuộn vải (take-up)

Chọn sợi ngang (weft selection)

Máy dệt không thoi

Các phương pháp đưa sợi ngang

(lần/phút) % Hiệu suất máy dệt

Jacquard Shedding Systems

Phân loại theo vị trí đặt bộ phận mở máy

Phân loại theo vị trí nguyên liệu

You might also like