๑๐

แบบทดสอบก่ อน-หลังการเรียนรู้
ชื่อ………………………………………….……………เลขที่……..ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ ๓

คาชี้แจง ให้นกั เรี ยนทาเครื่ องหมาย x ทับตัวเลขหน้าคาตอบที่ถูกต้อง

๑. นางผีเสื้ อจับตัวพระอภัยมณี ไปด้วยจุดประสงค์ใด
๑. นาพระอภัยมณีไปเป็ นอาหาร
๒. ต้องการฟังเสี ยงปี่ ของพระอภัยมณี
๓. บังคับให้พระอภัยมณีเป็ นสามีนาง
๔. ต้องการพระอภัยมณี ไปเลี้ยงดูลูกนาง
๒. พฤติกรรมของตัวละครคู่ใดในเรื่ องพระอภัยมณีให้แง่คิดว่า “รักแบบจาใจย่อมไม่จีรังยัง่ ยืน”
๑. พระอภัยมณี - นางเงือก ๒. พระอภัยมณี - นางผีเสื้ อ
๓. พระอภัยมณี - นางละเวง ๔. พระอภัยมณี - นางสุวรรณมาลี
๓. เหตุใดสิ นสมุทรจึงผูกพันกับพระอภัยมณี มากกว่านางผีเสื้ อ
๑. สิ นสมุทรไม่ชอบสตรี
๒. พระอภัยมณี เสี้ ยมสอนสิ นสมุทรว่าแม่ดุร้าย
๓. นางผีเสื้ อสมุทรเคยทาร้ายสิ นสมุทร
๔. พระอภัยมณี เลี้ยงดูสินสมุทรอย่างใกล้ชิด
๔. คากลอนข้อใดแสดงความร้ายกาจของนางผีเสื้ อมากที่สุด
๑. ไม่เห็นผัวคว้าไปได้แต่ปลา ควักลูกตาสูบเลือดด้วยเดือดดาล
๒. แล้วชี้หน้าด่าอึงหึ งนางเงือก ทาซบเสื อกสอพลออีตอแหล
๓. จะจับไว้ให้พาไปหาพ่อ แล้วหักคอเสี ยให้ตายเมื่อภายหลัง
๔. แล้วนางยักษ์หกั ขาฉี กสองแขน ไม่หายแค้นเคี้ยวกินสิ้ นทั้งคู่
๕. สิ นสมุทรมิได้กลัวกลับหัวร่ อ ลูกไม่ขอจากพระองค์อย่าสงสัย
แม้นมารดามาตามจะห้ามไว้ พระรี บไปก่อนข้าอย่าปรารมภ์
คากลอนข้างต้นแสดงลักษณะนิสัยอย่างไรของสิ นสมุทร
๑. มีอารมณ์ขนั ๒. กล้าหาญ
๓. ผูกพันกับแม่ ๔. ชอบเล่นสนุก
๖. คากล่าวของนางผีเสื้ อว่า “ช่างเฉโกโยคีหนีเขาใช้ ” ความที่พิมพ์ตวั หนา หมายถึงอะไร
๑. บวชเพื่อหนีราชการ ๒. บวชเพื่อซ่องสุมคน
๓. บวชแต่ไม่เข้าวัด ๔. บวชแต่ไม่รักษาศีล
 ๑๑

๗. คาพูดของตัวละครข้อใดเป็ นคาสัตย์
๑. พระอภัยมณี - จะกอดศพซบหน้าโศกาลัย ระกาใจกว่าจะม้วยไปด้วยกัน
๒. นางผีเสื้ อ - จะไปไหนไม่หา้ มจะตามส่ง ไหนทรงฤทธิ์บิตุรงค์เล่าลูกเอ๋ ย
๓. สิ นสมุทร - ลูกขอลาฝ่ าธุลีสักปี เดียว ไปท่องเที่ยวหาประเทศเขตนคร
๔. เงือกบิดา - หนึ่งพวกพ้องของข้าคณาญาติ ขอรองบาทบงกชบทศรี
๘. “แลสิ บลิบหลังคาศาลาราย มีเสาหงส์ธงปลายปลิวระยับ
พระยินดีช้ ีบอกสิ นสมุทร โน่นแน่กุฏิมุงกระเบื้องเหลืองสลับ”
ศัพท์ในข้อใดไม่ปรากฏในกลอนข้างต้น
๑. เสาที่ทาเป็ นรู ปหงส์ติดไว้ที่ยอดมักปักอยูต่ ามหน้าวัดของชาวรามัญ
๒. กระท่อมที่อยูข่ องนักบวช
๓. ธงผืนผ้ามีรูปจระเข้ตรงกลาง มักปักไว้ที่ท่าน้ าหน้าวัดแสดงว่าทอดกฐินแล้ว
๔. ศาลาที่สร้างเป็ นหลังๆ เรี ยงเป็ นแนวรอบโบสถ์หรื อวิหาร
๙. “มาตรีชาว่ากูผิดในกิจกรรม” คาที่พิมพ์ตวั หนา หมายถึงข้อใด
๑. ตาหนิ , กล่าวโทษ ๒. หลอกลวง , พูดปด
๓. เชื่อถือ , คิดเห็น ๔. อธิบาย , ชี้แจง
๑๐. “เหล่าฉลามล้วนฉลามตามกันมา ค่อยเคลื่อนคลาคล้ายคล้ายในสายชล”
คาที่พิมพ์ตวั หนาหมายความว่าอย่างไร
๑. เกือบเหมือน ๒. เคลื่อนไหวไปเรื่ อยๆ
๓. จาได้อย่างเลือนราง ๔. ไปหรื อมาเป็ นจานวนมาก
๑๑. คากลอนในข้อใดแสดงธรรมเนียมการประพฤติอย่างไทย
๑. พงศ์กษัตริ ยต์ รัสชวนสิ นสมุทร สอนให้บุตรขอสมาอัชฌาสัย
๒. พระอภัยได้สดับสุนทรถาม จึงยกความก่อนเก่าเล่าแถลง
๓. พระกอดลูกน้อยประทับไว้กบั ทรวง ให้เหงาง่วงงีบหลับระงับไป
๔. พระทรงเลือกลูกมะซางปรางมะยง ประทานองค์โอรสสู้อดออม
๑๒. คากลอนข้อใดมิได้ แสดงความเชื่อของคนไทย
๑. ทั้งนี้เพราะเคราะห์กรรมทาให้วนุ่ จึงสิ้ นบุญวาสนาสี กาเอ๋ ย
๒. อย่าฆ่าสัตว์ตดั ชีวิตพิษฐาน หมายวิมานเมืองแมนแดนสวรรค์
๓. เราลงเลขเสกทาไว้สาเร็จ ดังเขื่อนเพชรภูติปีศาจไม่อาจใกล้
๔. ด้วยองค์พระชนนีเป็ นผีเสื้ อ อันชาติเชื้ออยูถ่ ้ าลาละหาน
 ๑๒

๑๓. “ฝ่ ายเงือกน้ าคานับอภิวาท ข้าพระบาททราบสิ้ นทุกถิ่นฐาน”

คาที่พิมพ์ตวั หนาอ่านอย่างไร
๑. อะ - พิ - วาด ๒. อับ - พิ - วาด
๓. อบ - พิ - วาด ๔. อา - พิ - วาด
๑๔. คากลอนข้อใดมีชื่อของภูเขา ๑ ใน ๗ เทือกเขาสัตบริ ภณ ั ฑ์ที่ลอ้ มรอบเขาพระสุเมรุ
๑. อันน้ านี้มีนามตามบุราณ อโนมานเคียงกันสี ทนั ดร
๒. นางผีเสื้ อเหลือโกรธโลดทะลึ่ง โตดังหนึ่งยุคนธรขุนไศล
๓. แล้วลุกขึ้นยืนชะโงกโยกสิ งขร จนโคลงคลอนเคลื่อนดังทั้งภูเขา
๔. เป็ นเขตแคว้นแดนที่นางผีเสื้ อ ข้างฝ่ ายเหนือถึงมหิงษะสิ งขร
๑๕. คากลอนข้อใดไม่มีโวหารอุปมา (เปรี ยบเทียบสิ่ งหนึ่งเหมือนอีกสิ่ งหนึ่ง)
๑. อสุ รีผีเสื้ อเหลือจะอด แค้นโอรสราวไฟไหม้มงั สา
๒. พระราชบุตรฉุดลากลาบากเหลือ ดังหนังเนื้อนี้จะแยกแตกสลาย
๓. เห็นฝูงเงือกเกลือกกลิ้งมากลางชล คิดว่าคนมีหางเหมือนอย่างปลา
๔. ไม่คลาดเคลื่อนเหมือนองค์พระทรงเดช แต่ดวงเนตร แดงดูดงั สุริยฉ์ าย
๑๖. คากล่าวข้อใดไม่ได้ แสดงอารมณ์โกรธ
๑. ทาปั้นเจ๋ อเย่อหยิง่ มาชิงผัว ระวังตัวมึงให้ดีอีจองหอง
๒. ช่างว่ากล่าวราวกับกูไม่รู้เท่า มาพูดเอาเปรี ยบผูใ้ หญ่ทาไพล่เผล
๓. ช่างชาติชวั่ หัวกระดูกลูกตอแหล ลวงให้แม่หลงกลเที่ยวค้นหา
๔. อยูด่ ีดีหนีเมียมาเสี ยได้ เสี ยน้ าใจน้องรักเป็ นหนักหนา
๑๗. “แม้นสิ้ นบุญสู ญนางในปางนี้ ไม่มีที่พ่ึงพาจะอาศัย
จะกอดศพซบหน้าโศกาลัย ระกาใจกว่าจะม้วยไปด้วยกัน”
คากลอนข้างต้นกล่าวถึงข้อใด
๑. อุปมา (เปรี ยบเหมือน) ๒. อุปลักษณ์ (เปรี ยบเป็ น)
๓. อธิพจน์ (กล่าวเกินจริ ง) ๔. บุคลวัต (สมมุติบุคคล)
๑๘. “จะไปไหนไม่พน้ ผีเสื้ อน้ า วิบากกรรมก็จะสู้อยูเ่ ป็ นผี
ท่านส่งเราเข้าที่เกาะละเมาะนี้ แล้วรี บหนีไปในน้ าแต่ลาพัง”
ข้อใดมิได้ แสดงคุณธรรมของผูก้ ล่าวข้อความข้างต้น
๑. กล้าหาญ ๒. เสี ยสละ
๓. เห็นอกเห็นใจผูอ้ ื่น ๔. เชื่อมัน่ ในตนเอง
 ๑๓

๑๙. คาใดมิได้ มีการดัดแปลงหรื อแผลงคา

๑. สมุทรไท ๒. ยุคนธร
๓. ตักษัย ๔. สาชล
๒๐. “ช่างเฉโกโยคีหนีเขาใช้ ไม่อยูใ่ นศีลสัตย์มาตัดรอน
เขาว่ากันผัวเมียแม่กบั ลูก ยืน่ จมูกเข้ามาบ้างช่วยสั่งสอน”
คาพูดของนางผีเสื้ อข้างต้นแสดงลักษณะอย่างไรของนาง
๑. ไม่มีสัมมาคารวะ พูดตามอารมณ์โดยไม่ย้งั คิด
๒. ฉลาดในการเจรจา โต้ตอบได้ทนั ที
๓. ยึดมัน่ ในคาสัตย์ รังเกียจพวกไม่มีศีลธรรม
๔. มีความผูกพันกับลูกผัว
 ๒๒

ใบงาน
ชื่อ………………………………………….……………เลขที่……..ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ ๓

คาชี้แจง ให้ นักเรียนเรียงเหตุการณ์ ตามลาดับเรื่ องลงในช่ องว่ างที่กาหนดให้ ถูกต้ อง และเขียน

สรุปความสั้ นๆ จากบทประพันธ์ ที่กาหนดให้

แล้วเสกทรายปรายขว้างมากลางคลื่น พระเสด็จไปไหนจะไปด้วย
ดังลูกปื นยิงยักษ์ให้ตกั ษัย เป็ นเพื่อนม้วยภัสดาจนอาสัญ
ผีเสื้ อกลัวตัวสั่นเพียงบรรลัย ประทานโทษโปรดเลี้ยงแต่เพียงนั้น
ก็หลบไปตามวนชลธาร อย่าบากบัน่ ความรักน้องนักเลย

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

พระอภัยใจอ่อนถอนสะอื้น ไม่คลาดเคลื่อนเหมือนองค์พระทรงเดช
อุตส่าห์ฝืนพักตร์วา่ นิจจาเอ๋ ย แต่ดวงเนตรแดงดูดงั สุ ริยฉ์ าย
แม่ผีเสื้ อเมื่อไม่เห็นในใจเลย ทรงกาลังดังพระยาคชาพลาย
พี่ไม่เคยอยูใ่ นถ้ าให้ราคาญ มีเขี้ยวคล้ายชนนีมีศกั ดา

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

……………………………………………… ทั้งสองเงือกเสี ยกายหมายไม่รอด

……………………………………………. ถึงม้วยมอดมิให้แจ้งแห่งนุสนธิ์
…………………………………………… ถึงกล่าวแกล้งแสร้งเสด้วยเล่ห์กล
เธออยูบ่ นเขาขวางริ มทางมา
 ๕๒

ใบงาน
ชื่อ………………………………………….……………เลขที่……..ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ ๓

คาชี้แจง ให้ นักเรียนตอบคาถามจากเนื้อเรื่ องให้ ถูกต้ องและชัดเจน

๑. “ฉุดกระชากลากหางขึ้นกลางหาด แลประหลาดลักษณามีตาหู
จะเอาไปให้พระบิดาดู แล้วลากลู่เข้าในถ้ าด้วยกาลัง”
บทประพันธ์น้ ีกล่าวถึงใคร อย่างไร
………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
๒. ให้อธิบายถึงความผูกพันระหว่างสิ นสมุทรกับนางผีเสื้ อสมุทร
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
๓. เลือกคาประพันธ์ ๒-๓ บท ที่นกั เรี ยนชอบ บอกเหตุผลว่าเพราะเหตุใด
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
๔. นักเรี ยนคิดว่าตัวละครใดที่มีคุณธรรมอันน่ายกย่อง
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
๕. ถ้านักเรี ยนเป็ นพระอภัยมณี จะคิดบุบายเพื่อหนีนางผีเสื้ อสมุทรหรื อไม่ เพราะเหตุใด
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
 ๖๒

ใบงานที่ ๒
ชื่อ………………………………………….……………เลขที่……..ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ ๓

คาชี้แจง ให้นกั เรี ยนเลือกคาประพันธ์จากเรื่ องพระอภัยมณี ตอนพระอภัยมณี หนีนางผีเสื้ อที่นกั เรี ยน

ชอบมากที่สุด ประมาณ ๒-๓ บท บอกเหตุผลว่าชอบบทนั้นเพราะเหตุใด โดยคานึงถึงคุณค่า
ทางด้านวรรณศิลป์ และการนาไปใช้ประโยชน์ดว้ ย แล้วคัดบทร้อยกรอง ลงในช่องว่าง

.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................