FILI45 MGA NATATANGING DISKURSO SA WIKA AT PANITIKAN KRIZIAH GRACE L.

VILLAVERT BSE F 3-1

ANO ANG KOMUNIKASYON 7. Ayon kay Semorlan (1997:32) ang
komunikasyon ay ang proseso ng pagbibigay at
❖ Ang komunikasyon ay ang proseso ng
pagtanggap. Mensahe ang ibinibigay at
pagpapadala at pagpapalitan ng mga
mensahe rin ang tinatanggap. Sa pamamagitan
mensahe sa pagitan ng isang nagpadala at
nito nabubuo ang pagkakaunawaan ng mga tao
isang tatanggap.
sa lipunan dahil naipahahayag ng bawat isa ang
❖ Ang komunikasyon ay nagmula sa Latin na
kani-kanilang ideya at saloobin.
communicatĭo na nangangahulugang
magbahagi, lumahok sa isang bagay o
8. Ayon kina Lorenzo et al. (sa Pagkalinawan,
ibahagi.
2004:3), ang komunikasyon ay ang pagbibigyan
❖ Sa pamamagitan ng proseso ng
ng mga ideya na kinapapalooban ng
komunikasyon, ang mga tao ay
tagapagsalita, tagapakinig at ang pag-unawa.
nagbabahagi ng impormasyon sa bawat
isa, na ginagawang pagkilos ng pakikipag-
usap ng isang mahalagang aktibidad para
9. Ayon sa American College Dictionary ni
sa buhay sa lipunan.
Barnhart, ang komunikasyon ay ang
SAMPUNG (10) KAHULUGAN NG KOMUNIKASYON pagpapahayag at pagpapalitan ng ideya,
HANGO SA SAMPUNG AKLAT opinyon sa pamamagitan ng pagsusulat,
pagsasalita o pagsenyas.
1. Tahasan itong binubuo ng dalawang panig:
isang nagsasalita at isang nakikinig na kapwa 10. Ayon din kina Espina at Borja (1999:6) ang
nakikinabang nang walang lamangan. (Atienza komunikasyon ay isa ring makabuluhang
et. Al. 1990) kasangkapan upang maangkin ng bawat nilikha
ang kakayahang maipaliwanag nang buong
2. Ayon kina Sauco at Atienza (2001:3) ang
linaw ang kanyang iniisip at nadarama. Dito
komunikasyon ay isang paraan ng pakikitungo
kusang umuusbong ang isang matatag na
ng tao sa kanyang kapwa, isang bagay na
pagkakaunawaan at relasyon ng mga tao sa
kailangan sa pakikisalamuha niya sa isang
isang lipunan. Dahil dito may pagkakaisa rin sa
lipunang kanyang ginagalawan, isang paraan
kanilang mga mithiin sa buhay.
ng pakikibagay ng tao sa kanyang kapaligiran.

3. Ayon sa isang Sikologo na si S.S Stevens, ang

komunikasyon ay ang napiling pagtugon ng
organismo sa anumang bagay na
nangangailangan ng pagkilos o reaksiyon.

4. Intensyonal o konsyus na paggamit ng

anumang simbolo upang makapagpadala ng
katotohanan, ideya, damdamin, emosyon
mula sa isang indbidwal tungo sa iba. (Greene
at Petty, Developing Language Skills)

5. Ito ay pagpapahayag; paghahatid o pagbibigay

ng impormasyon sa mabisang paraan; isang
pakikipag ugnayan, pakikipagpalagayan o
pakikipag-unawaan (Webster).

6. Ang komunikasyon ay paghahatid ng

mahahalagang impormasyon sa isang paraang
masining upang maging mabisa at mahusay na
maipahayag ng tao ang kanyang palagay o
saloobin sa kanyang kapwa, anuman ang
paksang inaakala niyang mahalagang mapag-
usapan (Verdeber, 1987).
FILI45 MGA NATATANGING DISKURSO SA WIKA AT PANITIKAN KRIZIAH GRACE L. VILLAVERT BSE F 3-1

MGA MODELO NG KOMUNIKASYON

Isang paraan upang maipakita ang mga teorya at

simulain sa komunikasyon ang biswal na
representasyon nito sa pamamagitan ng modelo o
dayagram. Ginagamit ang modelo o dayagram upang
higit na maipaliwanag at mabigyan ng linaw ang
proseso ng komunikasyon.

Batay sa mga naunang pagtalakay tungkol sa proseso

ng komunikasyon, larawan sa pamamagitan ng modelo
o dayagram ang simpleng daloy ng Komunikasyon na
ginagawa kapag nagpapadala ng mensahe sa tulong ng
cell phone.

Gumawa ng ilustrasyon ng modelo sa espasyo sa ibaba.

Sa layuning maging maayos at makabuluhan ang

pakikipagkomunikasyon, iba’t ibang modelo ng
komunikasyon ang magagamit ayon na rin sa uri at
layunin ng pakikipagtalastasan. Narito sa ibaba ang ilan
sa mga modelong ito.

1. Modelo ni David Berlo (1960)

Ipinakita ni Berlo ang kanyang modelo
sa pamamagitan ng dayagram na
SMCR. Tingnan ang ilustrasyon sa
ibaba.

Para kay Berlo, kapag mahusay ang kasanayan sa

komunikasyon ng parehong tagapagsalita at
tagatanggap, higit na nagiging epektibo ang paghahatid
at pag-unawa sa mensahe. Kung ang guro ay eksperto
sa kanyang larangan, may magandang tinig, may
masiglang pagtalakay sa teorya, subalit kung ang mag-
aaral bagama’t matalino, masipag, at litereyt ay walang
interes sa tinatalakay na teorya at para sa kanya’y
walang saysay ito, hindi rin mararating ang
komunikasyong hinahangad.
 FILI45 MGA NATATANGING DISKURSO SA WIKA AT PANITIKAN
Ang kagalingan sa paggamit ng wika ay nagbibigay ng
kalamangan sa tagapagsalita sapagkat nakapagsasabi
siya at na kapagpapahayag ng mga ideya. Ang kanyang
kasanayan sa komunikasyon ay nagagamit niya sa
pagbuo ng tamang gramatika, pagpapaunlad ng
malawak na bokabularyo. tamang paggamit ng
tuntunin at batas sa pagsasalita at pagsulat, at
paggamit ng koda (verbal o nonverbal).
2. Modelo ni Claude Shannon at Warren Weaver
(1949)
Sina Sannon at Weaver ay tumuklas ng
paraan kung paanong higit na mapadadali
ang komunikasyon sa pamamagitan ng
kanilang “Mathematical Theory of
Communication.”
Batay sa kanilang teorya, ang paghahatid
ng mensahe ay nangangailangan ng
electronic signal. Ang kanilang modelo ay
binubuo ng information source na
pinagmumulan ng mensahe, ang
transmitter, ang tsanel, ang receiver, at
ang destinasyon. Isinama rin nila ang ingay
(noise) sa kanilang modelo. Ang kanilang
pag-aaral ay isang motibasyon para
marating ang kaayusan at katumpakan ng
transmisyon at pagtanggap ng mensahe.
Ang kaayusan ay tumutukoy sa bits ng
impormasyon bawat segundo na
naipapasa. Samantala, ang katumpakan ay
ang kaliwanagan ng resepsiyon sa
pagtanggap ng mensahe. Tinawag din
itong modelo ng transmisyon sa
komunikasyon. ipinakita nila ito sa
pamamagitan ng dayagram sa kabilang
pahina.
Tinawag din itong modelo ng transmisyon
sa komunikasyon. ipinakita nila ito sa
pamamagitan ng dayagram sa kabilang
pahina.
KRIZIAH GRACE L. VILLAVERT BSE F 3-1
3. Modelo ni Wilber Lang Schramm (1954)
Si Wilber Schramm ang tinaguriang “Father of
Communication Study” na nagbigay ng
kahalagahan sa proseso ng encoding at
decoding. Parang isang proseso ng two-way
circular communication sa pagitan ng
tagapagpadala at tagatanggap.
Kung ang kay Shannon at Weaver ay isang
teoryang matematikal-teknolohikal, ang kay
Schramm naman ay sinamahan ng human
behavior sa proseso ng komunikasyon.
Ipinakita niya ang teorya sa pamamagitan ng
dayagram na ito. Isinama niya ang feedback at
Iawak ng karanasan upang tukuyin ang
modelo.
Para kay Schramm, ang mensahe ay maaaring
maging masalimuot mula sa iba’t ibang
kahulugang ibinibigay/natututuhan ng tao.
Ang kahulugan ay maaaring denotasyon o
konotasyon. Ang diksiyonaryong kahulugan o
denotasyon ay maaaring pareho sa maraming
tao subalit ang kahulugang konotasyon ay
maaaring magkaroon ng maraming kahulugan
para sa mga tao batay sa personal na
karanasan at ebalwasyon.
4. Iba pang Modelo
Ang Symbolic Interactionist ni George Herbert
Mead (1910) na nagsabing ang lawak (extent)
ng pag-alam (knowing) ay lawak ng pagbibigay-
ngalan—ang karunungan ay abilidad na bigyan
ng Ieybel ang mga bagay na ating na-
eengkuwentro/nakikita.
Ang “Who says what, to whom, in which
channel, to whom with what effect” ni Harold
Lasswell (1957) ay tumukoy sa mga elemento
ng transmisyon o paghahatid ng mensahe.
FILI45 MGA NATATANGING DISKURSO SA WIKA AT PANITIKAN KRIZIAH GRACE L. VILLAVERT BSE F 3-1
Ang “Mediational Theory of Meaning” ni
Charles Osgood (1976) na nagpaliwanag
hinggil sa kahulugan ng anumang
impormasyon na maaaring tukuyin sa
pamamagitan ng tatIong dimensiyon. —
ebalwasyon (kung ito’y mabuti o masama) –
lakas (potency) (gaano ito kalakas) — gawain
(gaano ito kabilis)

Ang teorya ni Braddock (1958) (nagpalawak sa

teorya ni Osgood) na nagbigay ng katanungan
hinggil sa kaganapan ng komunikasyon.

• Sa anong kalagayan? (circumstances)

• Para sa anong layunin? (purpose)

• Para sa anong epekto? (effect)

FILI45 MGA NATATANGING DISKURSO SA WIKA AT PANITIKAN KRIZIAH GRACE L. VILLAVERT BSE F 3-1
KAKAYAHANG KOMUNIKATIBO SA KONTEKSTONG
FILIPINO
1. Kakayahang Lingguwistiko/Istruktural/Gramatikal
Ang kakayahang lingguwistika ay naglalarawan sa
kakayahan ng indibiwal gumawa at umitindi ng
maayos at makahulugang pangungusap.

2. Kakayahang Sosyolingguwistiko
Ang kakayahang sosyolinggwistiko ay naglalarawan
sa kakayanan ng mga indibidwal na makamit ang
atensyon ng madla. Halimbawa nito ay ang
pagsasambit ng isang salita ngunit kumpleto na ang
kahulugan tulad ng pagsabi ng “hoy!” o “sir!”

3. Kakayahang Pragmatiko
Ang kakayahang pragmatiko ay naglalarawan sa
kakayahang sosyo-linggwistika na ating ginagamit
araw-araw. Kabilang na rito ang pagkakaroon ng
kakayanang magunawa ng sinasabi o paggalaw ng
mga indibidwal at kung ito ay angkop sa
nangyayaring sitwasyon.

4. Kakayahang Diskorsal
Ito po ay isang bahagi na nagbibigay-kakayahang
magamit ang wikang binibigkas at wikang ginagamit
sa pagsulat sa makabuluhang paraan upang
maipabatid ang mensahe at maunawaan din ang
tinatanggap na mensahe.
 FILI45 MGA NATATANGING DISKURSO SA WIKA AT PANITIKAN
ANO ANG DISKURSO
❖ Ito ay ang mga yunit ng linggwistik na binubuo
ng iba’t ibang pangungusap- sa ibang salita ay
salisalitaan (conversation), argumento o
pananalita (speeches).
❖ Paraan ng pagpapahayag, pasulat man o
pasalita
❖ Nangangahulugan din ng pakikipagtalastasan
❖ Ang pormal at patuluyang pagsasagawa ng
isang mahusay na usapan
❖ Interaktibong gawain tungo sa mabisang
paglalahad ng mga impormasyon
❖ Tumutukoy sa kinagisnang paraan ng
pakikipagtalastasan gayun din naman sa
malalim na pagtingin sa mga ideyang
inilalahad. Milrood 2002
DALAWANG URI NG DISKURSO
• Istruktural – isang particular na yunit ng
lenggwahe at wika
• Pangsyonal – isang tiyak na pokus sa gamit
ng wika kung saan maari itong humantong sa
mas malawak o pangkalahatang pangsyon ng
wika.
KONTEKSTO NG DISKURSO
• Ito ang partikular na kombinasyon ng mga
taong bumubuo sa isang
sitwasyong pangkomunikasyon.
Halimbawa:
A. Kontekstong Interpersonal –
usapang magkaibigan.
B. Kontekstong Panggrupo –
pulong ng pamunuan ng isang
Samahan
C. Kontekstong Pang-organisasyon
memorandum ng pangulo ng isang
kumpanya sa lahat ng empleyado.
KRIZIAH GRACE L. VILLAVERT BSE F 3-1
D. Kontekstong Pang-masa
Pagtatalumpati ng isang pulitiko
E. Kontekstong Interkultural
Pagpupulong ng mga pinuno ng
ASEAN
F. Kontekstong Pangkasarian
Usapan ng mag-asawa
MGA TEORYA NG DISKURSO
• Speech act theory- isang teorya ng wika kung
saan sangkot ang kilos o galaw sa pag-unawa
sa pagpapakahulugan ng isang diskurso.
• Ethnography of Communication - Gumagamit
ng mga kasangkapan mula sa antropolohiya
upang pag-aralan ang berbal na interaksyon
sa setting nito.
• Pragmatic Theory- Pag-aaral sa mga paraan
kung saan ang konteksto ay nakakaapekto sa
kahulugan.
• Interactional Linguistics- Pinag-aaralan nito
kung paanong ang mga tao ay nakalilikha ng
kahulugan sa isang berbal na interaksyon,
kung paano tayo nakalilikha ng kahulugan sa
pang berbal na iinteraksyon, kung paano tayo
nakikibahagi sa isang kaalamang kultural.
• Contextualization Cues- Ang grammar at ang
referensyal na katangian ng grammar ang
makapagbigay ng interpretasyon sa bawat isa
upang makabuo ng paghihinuha.
TEORYA NG PAMPANITIKAN
Isang sistema ng mga kaisipan at kahalagahan
ng pag-aaral na naglalarawan sa tungkulin
ng Panitikan, kabilang ang layunin ng may-
akda sa pasulat at layunin ng tekstong
panitikan na ating binabasa.
TEORYANG BAYOGRAPIKAL
Ipamalas ang karanasan o kasagsagan sa buhay
ng may-akda, ang mga bahagi sa buhay ng
may-akda na siya niyang pinakamasaya,
pinakamahirap, pinakamalungkot at lahat ng
mga “pinaka” na inaasahang magsilbing
katuwang ng mambabasa sa kanyang
karanasan sa mundo.
 FILI45 MGA NATATANGING DISKURSO SA WIKA AT PANITIKAN
TEORYANG HISTORIKAL
Ipakita ang karanasan ng isang lipi ng tao na
siyang masasalamin sa kasaysayan at bahagi ng
kanyang pagkahubog. Nais din nitong ipakita
na ang kasaysayan ay bahagi ng buhay ng tao
at ng mundo.
TEORYANG HUMANISMO
Ipakita na ang tao ang sentro ng mundo at
binibigyang-tuon ang kalakasan at mabubuting
katangian ng tao gaya ng talino, talento atbp.
TEORYANG NATURALISMO
Itoý teoryang pampanitikan na naniniwalang
malayang kagustuhan ng isang tao dahil ang
kanyang buhay ay hinubog lamang ng kanyang
heredity at kapaligiran. Sa panitikan, layon nito
na ipakita nang walang panghuhusga ang isang
bahagi ng buhay. Nagbibigyang pansin dito ang
mga saloobin, damdamin, kilos at gawi ng mga
tauhan.
TEORYANG ROMANTISISMO
Ipamalas ang iba’t ibang paraan ng tao o
sumasagisag sa tao sa pag-aalay ng kanyang
pag-ibig sa kapwa, bansa at mundong
kinalakhan.
Ipinakikita rin sa akda na gagawin at gagawin
ng isang nilalang ang lahat upang maipaalam
lamang ang kanyang pag-ibig sa tao o bayang
napupusuan.
KRIZIAH GRACE L. VILLAVERT BSE F 3-1
TEORYANG DEKONSTRUKSYON
Ito ay sumusuri sa katauhan ng tauhan batay sa
kanyang kilos, paniniwala, gawi at
paninindigan. Samakatwid binibigyang-diin
dito ang personalidad ng tauhan at may
layuning ipakita na may kalayaan ang taong
pumili o magdesisyon para sa kanyang sarili.
TEORYANG FEMINISMO
Ito ay tumutukoy sa kalaksan at sa kakayahan
ng tauhang babae sa isang kuwento o akda.
Ang layunin ng panitikan ay magpakilala ng
mga kalakasan at kakayahang pambabae at
iangat ang pagtingin ng lipunan sa mga
kababaihan.
TEORYANG QUEER
Ang layunin ng panitikan ay iangat at
pagpantayin sa paningin ng lipunan sa mga
homosexual.
TEORYANG SIMBOLISMO
Layunin nitong pukawin ang mga mambabasa
sa pamamagitan ng paggamit ng iba’t ibang
pagpapakahulugang pampanitikan. Ang punto
de vista ng teoryang ito ay mabibigyan ng
pagkakataon ang mga mambabasa na iugnay
ang sariling interpretasyon sa tekstong binasa.

TEORYANG REALISMO
Ang realismo ay sukdulan ng katotohanan,
higit na bininigyang pansin o pinahahalagahan
nito ang katotohanan kaysa kagandahan.
Nakatuon sa makatotohanang paglalahad at
paglalarawan ng mga bagay, mga tao at
lipunan.

TEORYANG EKSISTENSYALISMO
Ito ay sumusuri sa katauhan ng tauhan batay sa
kanyang kilos, paniniwala, gawi at
paninindigan. Samakatwid binibigyang-diin
dito ang personalidad ng tauhan at may
layuning ipakita na may kalayaan ang taong
pumili o magdesisyon para sa kanyang sarili.