AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG

SÔNG - HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG -

 Các dạng bài

A.Mở bài
Nhà phê bình charlesdubos từng nói văn học đó là tư tưởng đi tìm cái đẹp trong ánh sáng .Đó là thứ
ánh sáng không đơn thuần tinh khiết như ánh trăng cũng chẳng chói lọi và rực rỡ như ánh mặt trời mà đó
là thứ ánh sáng vô hình từ trái tim những người nghệ sĩ trên trang giấy .Họ nhìn đời cảm đời và ghi đời
họ chắt lọc từng giọt mĩ miểu rồi đưa vào trong trang văn trang thơ.Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường
cũng vậy ông đã khắc họa nên cái đẹp của con sông Hương ghi dấu trong mỗi ánh mắt lướt qua trang
sách được đọng lại tinh túy trong đoạn trích ai đã đặt tên cho dòng sông
B. Thân bài
*Đoạn 1 Tác giả +Tác phẩm
 HPNT Không những là một trí thức yêu nước mà còn là một trong những tác gia lớn của văn học
việt nam
 Sinh năm 1935 là người con Quảng Trị nhưng lại và lớn lên và gắn bó tha thiết với mảnh đất cố đô
nên hồn văn của ông cũng được thừa hưởng từ nơi cội nguồn ấy.Văn ông sự kết hợp nhuần nhuyễn
giữa chất trí tuệ và trữ tình giữ sự tài hoa và phóng khoáng giữa nghị luận sắc bén và tư duy đa
chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học văn hoá lịch sử địa lí….
 Qua đôi bàn tay tài hoa tác giả đã ghi dấu mình với kiệt tác ADDTCDS
 Nguyễn Minh Châu đã từng nói rằng Nhà văn là thứ côn trùng lấy cái râu mà thăm dò không khí của
thời đại nhưng nhà văn muốn mang tầm cỡ thời đại phải ngụp sâu vào dân tộc mình vào nhân dân
mình Với sự ngụp sâu và quan sát ấy tác giả không chỉ khắc hoạ hương giang diễm lệ xuôi theo
dòng chảy từ dãy Trường Sơn qua Thành Phố Huế rồi xuôi về biển cả mà còn sáng lên trong đó
tình yêu quê hương gấm vóc con người tha thiết
 Đoạn trích là phần đầu trong tập sách cùng tên được tác giả viết tại Huế vào những năm 1981
 Tác phẩm mang thể loại bút là mảnh đất vàng mười cho HPNT tự do khoe cái tài hoa cái chất mà thể
kí với sự chân thực của sự và cảm xúc đong đầy mang lại

 Nhan đề của mỗi tác phẩm như một chìa khóa nghệ thuật giúp người đọc mở rá cách cửa chìm của
tác phẩm .Ngay từ nhan đề nhà văn đã đặt cho người đọc một câu hỏi kích thích trí tò mò dẫn dắt gợi
mở bạn đọc vê nguồn gốc cội nguồn của con sông huyền thoại .Đó là giai thoại gắn liền với người dân
Thành Chung trồng mùi,đun nước mùi đổ ra sông để cho dòng sông luôn thơm mát toả hương.Tác giả
không chỉ gửi gắm khát vọng lòng biết ơn mà còn sự tự hào tình yêu tinh thần trách nghiệm về vẻ đẹp
thiên nhiên gấm vóc đất nước
 I) Sông hương trên hành trình địa lý
LĐ1 Sông Hương trên khúc thượng nguồn
 Nhận định mang đậm tính chủ quan về dòng sông Hương “Trong những dòng sông đẹp ở các
nước mà tôi thường nghe nói đến, hình như chỉ sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất”.
 Nhận xét ấy mang đậm cái tôi cá nhân của tác giả nhưng không vì thế mà câu văn mang đậm tính
chủ quan. Vì sao à? Giống với các dòng sông khác như sông Xen ở Pari sông Đa nuýp của Bu Đa pét và
sông hương thuộc cũng chỉ về Huế mà thôi
 Trong khi thể hiện những cảm nhận riêng của mình về dòng sông Hương, tác giả đã khéo léo thể hiện
tầm hiểu biết sâu rộng của mình về các dòng sông khác trên hết thảy mọi nơi trên thế giới cũng như tình
cảm gắn bó sâu đậm và sự tự hào của mình với dòng sông
 Khái quát chung tác giả đem đến cho đọc giả một cái nhìn rộng và xa giúp cho bạn đọc hiểu thêm
về thủy trình của Hương giang .
 Từ góc nhìn địa lí được nhà văn miêu tả qua các chặng từ thượng nguồn vùng châu thổ êm đềm đến
các bóng cây mãnh liệt và bí ẩn đôi khi dịu dàng và say đắm giữ nhưng dặm dài của hoa đỗ quyên vào
đến thành phố rồi đổ ra biển cả
 Qua các tính từ nhân hoá tác giả như vẽ ra một con sông với nhiều sắc thái tình cảm khác nhau với hai
nét sắc thái độc đáo dữ dội mà dịu dàng say đắm kích thích trí tò mò của người đọc chờ đợi tác giả đáp.
 Bản trường ca rừng già chỉ với bốn từ tác giả đã gợi tả như cả hình và thanh
 Nghệ thuật với cụm từ mang đậm sắc thái gợi hình đặc sắc khiến sông Hương hiện ra không chỉ với cả
chiều sâu và rộng của không gian mà còn in đậm chiều dài của thời gian in đậm nét tính cách của sự
hoang sơ, bí ẩn và mênh mông
 Trường ca là bản hợp âm dài mang âm hưởng sử thi hoà quyện với thanh âm và giai điệu phong phú
của rừng già của những bóng cây vi vu trước gió đập vào nhau “Rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn” “
mãnh liệt qua những gềnh thác” …tạo nên một bản giao hưởng đầy ngợi ca và hùng tráng
 Tác giả dùng các hệ thống động từ và tính từ mạnh như rầm rộ mãnh liệt cuộn xoáy vẽ thời gian ,
không gian chúng vô cùng hùng vĩ mà hoang dại bí ẩn mà kì vĩ gợi dậy được âm hưởng hùng tráng cái
dư vang của trường sơn in đậm sức sống mãnh liệt của bản trường ca bất tận
 câu văn dài chia nhiều vế điệp cấu trúc càng nhấn mạnh khẳng định sự tuyệt đẹp của tạo hoá mang lại
cho dòng sông cũng như tình yêu da diết của tác gải dành cho con sông
 Dịu dàng Màu sắc Tác giả như một người hoạ sĩ với ngôn ngữ tinh tế đã tô vẽ làm đậm thêm vẻ
đẹp của con sông qua sắc màu của thiên nhiên với màu đỏ chói lọi của hoa đỗ quyên rừng kết hợp với
màu xanh của cánh rừng đại ngàn càng nhấn mạnh nét tính cách thứ hai vẻ đẹp dịu dàng mà say đắm .Ta
như thấy đựo sự đồng điệu giưã hai màu sắc với bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu Rừng xanh hoa chuối đỏ
tươi /Đèo cao ánh nắng dao gài thắt lưng
 Cô gái DI-gan so sánh và nhân hóa Hoàng Phủ Ngọc Tường đã không dừng lại ở ngắm nhìn
“khuôn mặt kinh thành” của nó mà ngược dòng cảm xúc để trở về với thượng nguồn của nó để khai phá
vẻ đẹp bí ẩn của dòng sông .
 Giữa lòng Trường Sơn hùng vĩ chúng đã hun đúc cho Sông Hương so sánh với vẻ đẹp man dại đầy
cá tính, mạnh mẽ phóng khoáng hoang dại nhưng vẫn giữ được tâm hồn tự do và sự trong sáng vốn có
 Tác giả đã so sánh sông Hương với một cô gái Di gan vô cùng độc đáo mới mẻ cho thấy một cái
nhìn mới thật lạ thật tươi mới và căng tràn như một người con gái trẻ trung khác với vẻ đẹp bình dị cổ
kính thường ngày ta thường thấy ở hương giang
 Bằng cảm quan thẩm mĩ tinh tế dòng sông đã trở thành một sinh thể có hồn có tâm tư có cảm xúc
có cuộc sống riêng với dòng chảy hoang dại thu hút mọi ánh nhìn.
=>>Người đọc thấy rõ được khao khát của Hoàng Phủ Ngọc Tường khi đã ngược dòng không gian, hướng ta tìm
về cội nguồn của rừng đại ngàn, khám phá những vẻ đẹp bí ẩn, những sức mạnh tiềm tàng được đóng kín trong
“phần tâm hồn sâu thẳm” của dòng sông trước khi nó về tới Huế.
 LĐ2 Sông Hương trên đường xuôi về Huế
 Mạng sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ trở thành người mẹ phù xa
 Câu văn được giải thích theo khoa học nhưng lại rất giàu chất nhân hóa gợi ta như cảm nhận
được một hành trình lớn lên và phát triển từ một thiếu nữ trẻ trung và khao khát đến một ngươi mẹ khiêm
nhường và sắc sảo mãnh liệt
 Trong lịch sử của nhân loại con sông là nơi khai hoá những nền văn minh như sông Hằng ở
Ấn Độ sông Venue ở Pari hay như sông Hương trên dòng chảy phù sa không chỉ bồi đắp cho cây cỏ mà
còn bồi đắp cho con người sinh thành ra nền văn minh văn hoá của nguồn thi ca nhạc họa đậm đà xứ Huế
=>Với bptt ẩn dụ và nhân hóa đa nghĩa tác giả đã khẳng định sông hương như một đấng sáng tạo góp phần
tạo nên văn hóa sứ sở
 Dòng sông bí ẩn hấp dẫn như những phần hồn sâu thẳm mà sông hương đã giấu kín đóng
kín lại ở cửa rừng và ném chiếc chìa khoá trong những hang đá bên dưới chân núi Kim Phụng
 Ta như thấy nét tính cách thẳm sâu trong tâm hồn được đóng kín của tính cách nổi loạn
hoang dại được dấu kín được khoá vào chân núi
 Câu thơ cũng cho thấy hiểu biết của của tác giả khi miêu tả dòng chảy được cản lại được làm
giảm tốc khi qua chân núi kim phụng
 Một lần nữa tác giả lấy văn lấy hình ảnh thật đẹp thật Huế thật mộng mơ để giải thích cho
một hiện tượng khao học tưởng chừng như khô khan và khó có thể tả bằng văn chương

=>>>Khép lại một chặng chảy là một chặng đường phát triển của người con gái dòng sông qua
cách kể lãng mạn và tinh tế giàu sức gợi hình và gợi cảm khiến cho người đọc không khỏi siêu
lòng trước sự lãng mạn của dòng sông hương mở ra một chặng mới
 Người tình người mong chờ đánh thức / người con gái đẹp nằm ngủ mơ màng lại một lần
nữa tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh vô cùng độc đáo
 Tác giả cho thấy cái tài sự tinh tế của mình khi mỗi lần so sánh sông hương đều với hình tượng
người con gái nhưng mỗi lần người con gái đều hiện lên khác nhau đều mang trong mình những diện mạo
cá tính khác biệt
 So sánh nhân hóa Sông hương như chìm vào một giấc ngủ đẹp mà đầy quyến rũ tỉnh mà mộng
mộng mà tỉnh , SH trở thành một cô gái có tính cách mộng mơ lãng mạn tràn đầy nữ tính mà trong sáng
chờ đợi trong mình một khát vọng tình yêu cảu người tình trong mộng đến đánh thức
 Với liên tưởng Cánh đồng Châu hóa đầy hoa dại HPNT như đưa ta lạc vào thế giới thơ mộng
nhuốm màu cổ tích cho ta liên tưởng đến các tác phẩm của nhà viết truyện cổ tích Công chúa ngủ trong
rừng của tác giả người anh nổi tiếng Charlies
 “thơ ca là điệu hồn đi tìm những tâm hồn đồng điệu “ Tố Hữu trong văn học Việt Nam sông là
một đề tài màu mỡ cho các nhà văn thả hồn để sáng tác và cũng không ít các nhà văn ví dòng sông với
hình bóng của một người con gái
Cô gái thẫn thờ vê áo mỏng hay Hương Giang ơi, dòng sông êm
Nghiêng nghiêng vành nón dáng chờ ai Qua tim ta vẫn ngày đêm tự tình
Ven bờ sông phẳng con đò mộng
Lả lướt đi về trong gió mai (Dửng dưng Tố Hữu)
 Chuyển dòng dòng chảy cuả sông hương chuyển dòng một cách liên tục vòng giữa khúc quanh đột
ngột uốn mình theo những đường cong thật mềm từ ba Tuần Sông Hương theo hướng nam bắc tây bắc
đông bắc Dòng chảy của hương giang vừa mang quy luật địa lí vừa mang quy luật tâm lí về một hành
trình dầy thử thách
 Về mặt đia lí Sông Hương chảy xuôi dòng để về bờ vào nội thành
 Về mặt tâm lí con sông như chảy theo cuộc hành trình của trái tím cảu một cuộc tìm kiếm có ý thức
để tới gặp thành phố tương lai của nó như một người con gái chủ động kiếm tìm tình yêu
  Ta như thấy được vẻ đẹp mới mẻ một cái nhìn vượt thời đại của HTNT ông không để người đẹp nàng
công chúa bị động chờ người tình trong mộng của mình mà để cho họ tự chủ động kiếm tìm hạnh phúc
 Sông Hương giờ đây không chỉ phảng phất chất duyên dáng nữ tính trong những cái chuyển dòng ,
khúc lượn mềm mại qua những động từ chuyển dòng uốn dòng mà còn mang tròn mình tâm trạng háo hức
và đầy mong chờ
 Ông như cho thấy sự tinh tế của tác giả khi đua kiến thức vào một cách khồn hề khô khan mà lại vô
cùng giau chất gợi hình chất thơ
 Để đến được tình yêu là xứ huế sông hương phải vượt qua một chặng chuyển dòng liên tục vòng khúc
quanh cho thấy hành trình vô cùng gian truân cũng như hành trình kiếm tìm tình yêu đầy thử thách

 Liệt kê với sự am hiểu về sông hương của mình trong hơn 40 năm tác gải đã viết lên hình ảnh con
sông hương viết các các chặng với các hướng chảy từ Ngã ba Tuần đến Hòn Chén vấp Ngọc Trản bãi
Nguyệt Biều ,Lương Quán đến chân đồi thiên Mụ rồi xuôi dần về Huế…
 Tác giả giả không chỉ miêu tả một mình hướng đi bắc nam mà mỗi hướng đi đều gắn liền với một
địa danh đậm chất Huế cho thấy tấm lòng trào dâng mà ông dành cho Huế cũng như vốn hiểu biết sâu
rộng của tác giả
 Hành trình không đon điệu mà vô cung độc đáo đi từ bất ngờ ấn tượng này đến ấn tượng kháctacs
giả sử dụng bpptt so sánh kết hợp hệ thống động từ giàu hình ảnh vòng qua vẽ một hình cung ôm lấy …
khiến cho ta không chỉ hình dung về cái chuyển động đầy trữ tình mà còn cho thấy cái hồn cái sắc thái độc
đáo của sông hương

 Thành /Lụa Ở ngoại vi của Thành phố Huế, sông Hương thay đổi tính cách của mình, nó uốn
mình thành những đường cong mà người ta thường thấy “dòng sông mềm như tấm lụa”
 Tác giả với một câu văn dài như phần nào gợi tả ra độ cao với sự khúc khửu với những điểm lên
cao xuống thấp như thành quách càng nhấn mạnh sự kì vĩ mà tạo hoá đã ban tặng cho Hương Giang
 Ta như thấy sự tương đồng của Nguyễn Tuân và HPNT trong việc miêu tả trong bài Người lái đò
sông đà có đoạn “Hùng vĩ của Sông Đà không chỉ có thác đá mà nó còn là những cảnh đá bờ sông dựng
vách thành….” Tuy hai con sông khác nhau nhưng đều đồng điệu tương hoà nhau về cách tả cách cảm nhận
độc đáo
 Hay như Vũ Dung đã viết về sông hương
Dáng em mềm mại quá thôi
Thân cong uốn lượn say rồi mắt anh
Trăm hương hoa cỏ ôm quanh mềm bờ
 Không những thế với những tác giả so sánh con sông với dải lụa vô cùng đáo.Sông Hương như
mang trong mình nét duyên dáng của người con gái xứ Huế nhẹ nhàng mà hiền dịu, kiều diễm mà trong
sáng góp phần làm duyên thêm cho mảnh đất cố đô .Đó vẻ đẹp tinh tế của một người con gái khéo trang
sức mà không phô trươn đường cong của người con gái đang tuổi xuân thì
 HPNT đã sử dụng khéo léo nghệ thuật kể kết hợp tả sử dụng hàng loạt những ngôn ngữ gợi cảm với
hai vế vô cùng thơ .Chúng tưởng như đối nghịch nhưng lại đồng điệu và hoà quyện một mặt chỉ ra dáng
hình mềm mại của dòng sông một mặt cho thấy được hành trình gian khó mà sông hương trải qua .
 Đó không phải là một cuộc hành trình của dòng thuỷ nước mà đó là hành trình gian truân của tình
yêu của thứ tình cảm tốt đẹp đã tôi luyện thử thách.Thứ tình cảm cốt lõi ấy cũng được Xuân Quỳnh đem
vào thơ vào lòng người
Sóng bắt đầu từ gióGió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữaKhi nào ta yêu nhau
 Phải là một con người gắn bó đến mức máu thịt và am tường sâu sắc, có năng lực khám phá cái đẹp
của sông Hương thì mới có được những câu văn độc đáo và cách so sánh, ví von đầy trữ tình như thế
  Màu sắc Nói như Nguyễn Minh Châu người nhà văn là người nghệ sĩ đưa chúng ta đến với sứ
xở cảu cái đẹp mỗi trang đời đều là một trang nghệ thuật
 Mỗi một trang văn giờ đây giống như một tác phẩm nghệ thuật cho tác gải tô vẽ và hương
giang như một mảng màu kì diễm . Chính những ngọn núi đỉnh đồi mà dòng sông ôm quanh lại như những
tấm gương phản quang chiếu lại cảnh vật ánh nắng vàng màu xanh bích của thiên nhiên…
 Với mỗi mỗi thời gian trong ngày với những sắc độ khác nhau thể hiện những tính cách khác
nhau của sông Hương Khác với sông đà thay đổi theo mùa thì sông Hương lại biến đổi sắc diện trong
ngày để phù hợp với tính cách của nó
 Lăng tẩm Không còn những cuộn xoáy trào bọt trắng xóa, sông Hương khi chảy về xuôi càng lúc
càng trữ tình và trĩu nặng tâm tư, nghiêm trang cảm xúc với Huế. Nói đến Huế còn phải nói đến những
lăng tẩm - dường như đây là điều không thể tách rời.
 chảy giữa quần sơn lô xô, nơi đấy chỉ có những rừng thông u tịch, như cảm nhận được niềm kiêu
hãnh âm u của những lăng tẩm, bao nhiêu lăng của vua chúa khiến cho một đoạn sông Hương như chìm
trong núi phủ mây phong cùng với bóng tùng – như một dòng sông bước ra từ cổ thi:
Bốn bề núi phủ mây phong
Mảnh trăng thiên cổ bóng tùng vạn niên
 Tác giả như vẽ nên một không gian bao la bình dị mà lắng đọng trong cái hư vô tịch mịch của tiếng
chuông chùa của một âm vang luyến láy trong cõi vô thường kết hợp với chất thơ ấm áp của tiếng gà nơi
thôn quê như đưa dòng sông trôi giữa đạo và đời giữa thực và mộng
 Đây là một nét đầy triết lí và đầy trải nghiệm một nét đẹp rất Huế mà chỉ riêng Huế mới có độc
đáo với giấc ngủ ngàn năm Nét trầm mặc cổ kính của lăng tẩm, đề đài nơi đây đã mang đến cho con sông
một sắc điệu hoàn toàn khác sự cổ kính hoàn niệm và đầy dư vị của thời gian Dòng nước sông Hương
chảy lặng lờ Ngàn thông núi Nhự đứng như mơ
 LĐ3 Sông Hương ở ngoại vi thành phố Khi biết đã tìm đúng người sông Hương không còn
băn khoăn không còn trăn trở đổi dòng uốn mình liên tục nữa mà kéo một nét thẳng về phía tây nam
 Bày tỏ niềm vui con sông như vui tươi hẳn lên
 Với biện pháp tu từ nhân hoá sông Hương trở thành sinh thể có hồn có cá tính mang trong mình nỗi
nhớ niềm thương có cảm xúc có cá tính có linh hồn biết yêu ghét buồn vui .
 Hẳn cái niềm vui sung sướng của Hương giang ấy chính là niềm vui sướng thân tình khi được gặp
Huế sự tái ngộ ngày gặp gỡ bởi sông Hương đã phải trải qua bao gian truân trắc trở bao vùng địa lí để được
gặp người tình trong mộng ấy
 Sông Hương như một cô gái có ý thức có tâm hồn ý thức tìm được chính mình đi tìm được tình yêu
đíhc thực của mình để được ôm ấp
 Gặp cầu Tràng Tiền tác giả tuy không nhắc đến cây cầu nhưng người đọc vẫn có những cái
nhìn rõ nét về cây cầu nổi tiếng gắn liền với sông Hương cầu Trường Tiền.Chúng như một tín hiệu vẫy
gọi sông Hương hoà làm một với thành phố một tín hiệu của tình yêu của khao khát hạnh phúc
Trường Tiền ngả nón trăng lên
Đò dài nỗi nhớ bắt đền Vân Lâu ( Huế Dài Phương Nam)
 HPNT đã vẽ nên một bức tranh mộng mơ mà lãng mạn qua so sánh độc đáo .Dưới ánh mặt trời cây
cầu như thanh mảnh hoà sắc lấp lánh in bóng dưới mặt sông như một vầng trăng non gợi ra một khung
cảnh bình dị mà kiều diễm cũng như sự duyên dáng của cây cầu
 Ta như thấy được sự đồng điệu trong câu thơ của Nguyễn Bính
Cầu cong như chiếc lược ngà
buông dài mái tóc bung ngang buông hờ
 Cây cầu là sản phẩm của con người do bàn tay nhào nhặn tài hao của người lao động vì thế sự đồng
điệu của cầu trường tiền với sông hương không chỉ là sự giao liên giữa thiên nhiên mà là sự tổng hoà của
con người với thiên nhiên
  Cong Sông Hương uốn mình một nét cong từ Cồn Giã Viên đến Cồn Hến đường cong ấy làm
dòng sông mềm hẳn ra như một tiếng vâng không nói ra cảu tình yêu
 Bằng sự tài hoa cảu mình ông không dùng cách ví von thông thường mà thổi cho chúng một làn
gió mới với tiếng “vâng” của người con gái trong tình yêu
 Tác gải đã lấy cái hữu hình về đia lí để so sánh với cái vô hình trừu tượng là tiếng vâng trong tình
yêu vô cùng độc đáo
 Tình yêu là những lí lẽ riêng thuộc về con tim dẫu là một dòng sông cá tính thì khi đắm mình trong
tình yêu sông Hương cũng khoác lên mình vẻ đẹp ý nhị rất riêng
 Khắc hoạ nét kín đáo, dịu dàng trong giọng nói của người con gái Huế ngọt ngào, thân thương.
 Đây còn là thủ pháp nhân hoá vô cùng tinh tế gợi ra tâm trạng tình trong như đã mặt ngoài còn e
của con sông .Tâm trạng ấy giống trong tâm trạng của thơ ca
“Bây giờ giáp mặt đôi ta Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao”

 LĐ4 Sông Hương ở trong lòng thành phố

 Nhận định mang đậm tính chủ quan về dòng sông Hương “Trong những dòng sông đẹp ở các
nước mà tôi thường nghe nói đến, hình như chỉ sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất”.
 Nhận xét ấy mang đậm cái tôi cá nhân của tác giả nhưng không vì thế mà câu văn mang
đậm tính chủ quan. Vì sao à? Giống với các dòng sông khác như sông Xen ở Pari sông Đa nuýp của Bu
Đa pét và sông hương thuộc cũng chỉ về Huế mà thôi
 Trong khi thể hiện những cảm nhận riêng của mình về dòng sông Hương, tác giả đã khéo léo
thể hiện tầm hiểu biết sâu rộng của mình về các dòng sông khác trên hết thảy mọi nơi trên thế giới cũng
như tình cảm gắn bó cùng sự tự hào của mình

 Không gian bằng một câu văn dài ngăn cách nhau chỉ bằng dấu chấm phẩy như những dòng cảm
xúc nối liền từ trái tim rồi ùa ra trang viết của Hoàng Phủ Ngọc Tường .
 Tác giả đã vẽ nên không gian của thành phố Huế cổ kính một không gian thôn giã mà bình
yên đến lạ với thiên nhiên và con người .
 Con sông như bao bọc thành phố bám mình trong từng dòng chảy từng giọt nước thiên nhiên
từ bụi cây bụi cỏ đến các xóm thuyền xúm xít
 Phải là một người yêu Huế dành tình yêu sâu đậm chân thật cho sông Hương mới có thể
quan sát tinh tế từng chút nhỏ bé của chúng như vậy

 Giảm tốc Lúc này sau cuộc hành trình đầy gian truân và gian khó Sông Hương cũng đã gặp được
người tình trong mộng chàng hoàng tử đến đánh thức công chúa trong cơn ngủ say.
 Hương giang như một cô gái sau bao mong mỏi đợi chờ cuối cùng như đang gặp được người
tình trong mộng nàng như muốn dành hết thảy thời gian để được ở cạnh người ấy .Lúc này thời gian như
đóng băng khiến cho mặt sông tưởng là một dòng chảy đối lưu nay lại tĩnh lặng như một mặt hồ yên ả
 Tác giả gọi đó là “một điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế”.
 Điệu slow là một điệu nhảy nhẹ nhàng yêm ả tại sao tác giả không dùng điệu van hay một
điệu điểu nhảy khác mà lại là một điệu nhảy slow ? Bởi điệu nhảy slow chỉ dành cho các cặp đôi với các
bước nhảy thật chậm để họ cảm nhận những rung động của nhau những ngôn ngữ của hình thể của ánh mắt
của đôi chân
 Chất nhạc của dòng sông thể hiện ở âm hưởng, nhịp điệu, tiết tấu của ngôn từ, được thể hiện
qua cách miêu tả nhịp điệu của dòng chảy, một dòng sông “trôi đi thực chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ là một
mặt hồ yên tĩnh”, trong đó từng hình ảnh, nhịp điệu, cách so sánh đều làm hiện hữu nhịp chảy chậm rãi, êm
đềm của dòng sông
 Câu văn với nhịp dài nối tiếp miên man với thanh bằng chủ đạo càng tô đậm thêm nhịp điệu tĩnh lặng êm đềm
  So sánh sông nê va Để làm nổi bật tình cảm gắn bó sâu sắc của sông Hương nhà văn đã liên
tưởng, so sánh sông Hương với sông Nêva – con sông chảy băng băng lướt qua trước cung điện
Petecbua cũ để ra bể Ban-tích.
 Lưu tốc của con sông này nhanh đến mức “không kịp cho lũ hải âu nói một điều gì với
người bạn của chúng đang ngẩn ngơ trông theo”

 Hê ra clit Để miêu tả dòng sông, ông mượn lại tư tưởng của nhà triết gia người Hy Lạp Hê-ra-
clit: “không ai tắm hai lần trên một dòng sông “
 Ông miêu tả sự tiếc nuối của của người hi lạp ấy cũng chính là sự tiếc nuối của sông
Hương khi thời gian bên Huế đối với nó là vô cùng ngắn ngủi
 Hoàng Phủ Ngọc Tường đã đem đến một kiến giải khác, hết sức thú vị và độc đáo về lưu
tốc của dòng sông mà ông yêu quý. Đó là cách lý giải từ trái tim

 Dùng dằng tác gải sử dụng biện pháp tu từ nhân hoá vô cùng đặc sắc qua Huế bỗng ngập ngừng
như muốn đi muốn ở chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của nỗi lòng
 Lối liên tưởng của tác giả hết sức độc đáo và được nhân hóa lãng mạn, nhà văn cho rằng đó là
nỗi vương vấn và một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu.
 Nó cứ chùng chình như muốn nói lời thề với Huế, lời thể thủy chung, son sắc.
 Sông Hương ra đi trong cảm xúc bịn rịn không nỡ rời xa , như một người tình chung thủy,
như nàng Kiều trong đêm Tự tình trở về tìm Kim Trọng nói lời thề: “Còn non, còn nước, còn
dài.” Vẻ đẹp ấy chính là vè đẹp thủy chung, đằm thắm của sông Hương.
 vẻ đẹp lặng lờ của nó mà có lần ta bắt gặp trong dòng sông của nhà thơ Thu Bồn:

“Con sông dùng dằng, con sông không chảy

Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu”

 Tài nữ đánh đàn một lần nữa ai đã đặt tên cho dòng sông lại cho thấy được cái tài hoa trong
nhân hóa của hpnt
 Sông Hương được ví như một cầm ca tài nữ đang đánh đàn thể hiện tài năng vẻ đẹp đẹp đẽ
nhất mà hương giang muốn dành cho người tình trăm năm của mình
 Ta như thấy hình ảnh trong thơ ca cổ của Nguyễn Du được tái hiện
So dần dây vũ dây văn
Bốn dây to nhỏ theo vần cung thương
 Huế được mệnh danh là mảnh đất của thơ của thi của nhạc của họa quanh huế vì vậy dòng
sông hương như đang muốn góp mình điểm tô thêm chất thi vị chất Huế mộng mơ

=>>>> Sông Hương đã mang nặng một mối tình với Huế nó đã trải qua nhiều cung bậc cảm xúc
từ vui mừng e thẹn rồi hạnh phúc
  LĐ4 Sông Hương khi rời Huế
 Chếch về Cồn Hến đột ngột chuyển dòng .. gặp lại thành phố
 Khúc quanh khác là bất ngờ với quy luật tự nhiên
 Phép tư từ nhân hóa “ôm lấy đảo cồn Hến” đã gợi ta sực nhớ về những tình cảm sâu nặng chí tình
của cặp tình nhân lí tưởng Sông Hương lúc này đã thực sự không còn là dòng sông mà đã trở thành
người con gái Huế mạng nẵng nối lòng nỗi vẫn vương trữ tình dịu dàng và nhẹ nhàng
 Ta thấy cảnh chia tay hay chính những khoa học hiểu biết về đại lí đã được hoàng phủ ngọc tương đưa
vào văn chương một cách tinh tế
 Ông đã đưa chúng ta đến với một cảnh gặp mặt từ niềm mong chờ vui sướng đến hạnh phúc rồi sự bùi
ngùi chia li rất đời rất người rất HPNT
Màu xanh biếc của Tre trúc và vườn cau vĩ dạ
 Hành trình của sông Hương khi rời khỏi kinh thành cũng đã làm sống dậy những nét đẹp duyên dáng,
thi vị, đậm chất thơ, chất họa:
 Sương khói nơi đảo Cồn Hến không mờ ảo hay bồng bềnh mà là “mơ màng” một trạng thái rất con
người, gợi thương gợi nhớ biết bao; là sắc “màu xanh biếc của tre trúc” (chứ không phải màu tre trúc
xanh biếc) để gây ấn tượng về sắc xanh rười rượi của vườn ngoại ô Vĩ Dạ,
 cái màu xanh từng đi vào thơ Hàn Mặc Tử: “Vườn ai mướt quá xanh như ngọc”, nhà văn như đề thơ đề
họa vào từng con chữ để Hương giang thanh tú, xinh xắn như một bức tranh thủy mặc

 Khúc ngoặt nhà văn liên tưởng “khúc ngoặt” ấy lại là biểu hiện của nỗi vương vấn thậm chí có chút
lẳng lơ kín đáo của người tình chung thuỷ và chí tình.
 Cái “lẳng lơ”, “kín đáo” của người con gái đầy chủ động ấy đã khiến sông Hương trọn vẹn cái tình,
cái nghĩa dành cho thành phố Huế:
 Không dừng lại ở phép nhân hóa, nhà văn đã so sánh “vấn vương, lẳng lơ, kín đáo” ấy như “nàng
Kiều trong đêm tình tự, ở ngã rẽ này, sông Hương đã chí tình trở lại tìm Kim Trọng của nó, để nói
một lời thề trước khi về biển cả: “Còn non, còn nước, còn dài, còn về, còn nhớ...” tình yêu của sông
Hương dành cho Huế mang cái sâu đậm, nồng nàn, rất đẹp rất tình của Kim Kiều.
 Con sông như mạng nặng tình người, tình đôi lứa thủy chung son sắt, dẫu cách xa ngàn trùng vẫn cứ
“còn về, còn nhớ”.
 Lời thề ấy đã thành giọng hò xứ Huế - giọng hò thủy chung của sông Hương với thành phố và rồi nhà
văn đã đi đến khái quát “đó là tấm lòng của người dân Châu Hóa mãi mãi chung tình với quê hương
xứ sở”Vẻ đẹp ấy chính là vè đẹp thủy chung, đằm thắm của sông Hương.

Có bao giờ sông chảy thẳng đâu em

Sông lượn khúc lượn dòng mà tới biển Vũ Quần Phương

 Ba thái độ chí tình: Chí tình của sông Hương với Huế, chí tình của người Huế trong tình
yêu và cuối cùng là tình yêu của Hoàng Phủ Ngọc Tường với sông Hương, xứ Huế. Nếu như tách sông
Hương ra khỏi xứ Huế, nó chỉ là một dòng chảy vô thức chảy trôi giữa đôi bờ.
 => Vẻ đẹp của sông Hương khi rời khỏi kinh thành Huế đã được khắc họa bằng ngòi bút tài
hoa, giàu cảm xúc, cách miêu tả đậm chất thơ, chất họa, người đọc không chỉ thấy vẻ đẹp vừa cá tính
mãnh liệt vừa thơ mộng trữ tình của dòng nước Hương giang mà còn thấy lung linh sắc màu thiên
nhiên, cảnh vật Huế, lấp lánh vẻ đẹp tâm hồn, nhân cách Huế.
 II) Sông hương trên hành trình địa lý
 LĐ1 Tiến trình lịch sử chiến công hiển hách
 Nhà văn Maksim Gorky cho rằng Mỗi người nghệ sĩ đều mang trong mình nhiệm vụ của người
nghệ sĩ và HPNT cũng không vì đam mê thế giới văn chương mà quên đi thiên chức của mình

 Hơn ai hết ông hiểu rõ Huế với cái tên gọi là mảnh đất cố đô thì cần tô điểm những gì nên ông đã
huy động toàn bộ vốn tri thức lịch sử văn hóa hài hòa cả Đông tây kim cổ vào từng trang viết

 Đó là dòng sông của những chiến công hiển hách lưu giữ hết thảy những trang sử vàng của dân
tộc qua các thế kỉ

 Thời cổ đại
 Dòng sông biên thùy xa xôi của đất nước dưới thời các vua
 HPNT không chỉ chiêm ngưỡng vẻ đẹp của sông Hương ở hiện tại ở mặt hữu hình của những
mùa màng phù sa vun đắp cho cánh đồng Châu Hóa và mang nguồn nước trao tặng cho Huế mà ông còn
nhìn vào giá trị khởi nguồn của tinh thần của lịch sử hào hùng cha anh
 Mở ra một thời đại Sông Hương mang trong mình dấu tích của lịch sử của một thời xa xưa khi
đất nước mới sơ khai từ thời các vua Hùng cầm gươm đi dựng nước SH khoác lên mình vẻ đẹp cổ kính
trầm mặc
 ông rọi nỗi niềm thương kính biết ơn và cả tự hào của mình dành cho các bậc ông cha tiền tổ của
các vị vua Hùng anh linh

 Dư địa chí Nguyễn Trãi Linh Giang

 Từ tiến trình của lịch sử của cha anh Sông Hương cũng được xuôi dòng từ cội nguồn của chính
nó sông Hương từng được mang tên là Linh Giang nó chiến đấu oanh liệt để bảo vệ tổ quốc
 Sông Hương như một người lính quả cảm cầm gươm ra đánh giặc chiến đấu và bảo vệ tổ quốc
con sông hùng dũng uy nghi sừng sững với thời gian
 Sông Hương cũng như một người con đất việt mỗi thời gian mỗi thời đại mỗi chặng con sông
đều mang một tính cách khác biệt từ một cô gái Di gan man dại đến người mẹ phù sa hay một cô gái nhẹ
nhàng chờ người tình trog mộng và cuối cùng trở thành một người lính oai dũng tác giả

 Thời cận đại

 Vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân vào anh hùng Nguyễn Huệ vào thế kỉ XVIII
Sống hết lịch sử bi tráng vào thế kỉ XIX với những cuộc khởi nghĩa đẫm máu
 Dòng sông gắn bó với biết bao cuộc đấu tranh nó bầm da tím thịt sống hết lịch sử bi tráng ở thế kỉ 19
 Sông Hương giờ đây ngoài vẻ kiêu hùng và anh dũng vẫn lắng lại bởi vẻ bi tráng bản lĩnh trở thành
nhân chứng của sự hi sinh của máu và nước
 Ta như thấy sự đồng điệu trong hình ảnh các con sông trong các thời kì kháng chiến
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành Tây Tiến Quang Dũng

 Tuy hai dòng sông khác nhau về ngữ nghĩa nhưng vẫn đồng điệu về cách cảm nhận vè một
thời kì vẻ vang mà bi tráng của dân tộc
  Thời hiện đại
 Những chiến công long trời lở đất thời cách mạng tháng 8 những năm 1945
 Cổ vũ nồng nhiệt cho cuộc tổng tiến công xuân Mậu Thân 1968
 Tiếp nối truyền thống yêu nước và phong trào vệ quốc của dân tộc con sông vẫn sừng sững chiến
đấu dưới cách thế lực ngoại bang
Con sông của những người ra đi và trở lại
Đưa anh qua những ngày bình an như bàn tay mẹ Một ngày Nguyễn Khoa Điềm
 Dưới lăng kính sử thi, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã không quên tô đậm niềm vinh quang mà sông
Hương có được trong lịch sử lâu dài của dân tộc.
 Tác giả như tái hiện lại cuộc chiến tranh vệ quốc của dân tộc ta dưới ách đô hộ Pháp và Mĩ mỗi một
năm được viết ra là mỗi cột mốc hào hùng của dân tộc ta dành sức người sức của và cả máu sương để có
được
 Tác giả gợi lên trong mỗi chúng ta lòng yêu nước bất tận từu thẳm sâu trong trái tim và khối óc từ
hàng ngàn nhân dân Việt Nam

 Nó đau đớn hứng chịu sự tàn phá khốc liệt của đế quốc Mĩ trong những năm 1975
 Nó oằn mình lên để hứng chịu những trận bom dội của không quân Hoa Kì tàn phá những di sản của
cố đô. Suy cho cùng, sông Hương là dòng sông của thời gian ngân vang, là biểu tượng của bề dày văn hóa
Huế, là tình yêu bất tận của Hoàng Phủ Ngọc Tường- Một nhà văn đã có hơn 40 năm gắn bó với nơi đây.

 Di săn văn hóa bị hủy trong chiến tranh

 Với những dòng ấy, Hoàng Phủ không chỉ mang đến cho chúng ta sự ngậm ngùi tiếc nuối trước
những giá trị văn hóa đã bị phá hủy, khi Huế oằn mình chống lại những tàn phá của chiến tranh,
mà kèm theo đó, cũng không thiếu những dư âm của sự tự hào.

 So sánh Huế với Pa-ri hay Luân Đôn, hẳn rằng trong lòng tác giả đang trào dâng một nỗi
vui mãnh liệt và tha thiết khẳng định vị thế, tầm quan trọng của thành phố cố đô này.

 Ngân vang của cỏ lá xanh biếc

 Dòng sông viết về những người anh hùng những chiến công vĩ đại và sức sống mãnh liệt quật cường
nhưng rất đỗi bình dị và giản dị
 Tác giả không viết bằng những trang sử vàng ta thương thấy mà là những trang sử của màu cỏ lá
xanh biếc đây là chi tiết vô cùng đặc sắc Tác giả như mượn màu xanh áo lính của người chiến sĩ hài
hòa với màu sắc của những rặm cỏ bên bờ của sông Hương . Ta như thấy được sự hòa quyện giữa con
người với thiên nhiên giờ đây sông hương cũng như người cũng hòa mình vào màu của đất nước gấm
vóc non sông
 Ta thấy được màu xanh tương hòa trong thơ của Quang Dũng trong bài thơ Tây Tiến
Quân xanh màu lá giữ oai hùng
 Hai màu xanh hiện lên hòa mình vào màu xanh của núi rừng của cỏ cây của thiên nhiên đất việt
mang sức sống khát vọng cao đẹp lúc bây giờ hòa bình

=>>> Sông Hương là hiện thân của những chiến công phi thường nhưng lại rất đỗi giản dị .Nó đã sống
qua một lịch sử vinh quang là sử thi giữa đời thường
Sông Hương nhue một tấm gương phản chiếu hình ảnh con người xứ Huế Khi tôt quốc cần học sẵn
sàng xả thân vì nghĩa lớn khi trở về cuộc sống đời thường lại làm một người con gái dịu dàng của đất
  Võ Nguyên Giáp bình
 Tác giả không chọn những người lính khác mà lại chọn Võ Nguyên Giáp đây là một dụng ý của
tác giả
 VNG là vị tướng kiệt suất của dân tộc nói riêng và cả thế giới vị thế của ông không chỉ được
công nhận bởi nước nhà mà còn phải e rè một vị tướng mà đến các tướng kiệt suất cũng phải rè chừng
 Ông cũng là những lá cờ đầu chỉ huy chiến thắng cả hai cuộc chiến vệ quốc của Pháp và Mĩ cũng
là nhân chứng song hành của các cuộc chiến hiện đại từ cách mạng tháng 8 đến chiến dịch mậu thân ...
 Cũng vì các lẽ đó nên lời nói phát ngôn của ông luôn được xem trọng và có sức nặng
 Nhấn mạnh sâu sắc sức sống sức mạnh quật cường của thành phố Huế của những con người lính
không ai nhớ mặt đặt tên nhưng đã hòa mình vào dáng hình của tổ quốc đã hòa cả sương mà máu để khắc
lên hai chữ Hòa bình cho dân tộc
 Tác giả không chỉ chủ quan mà còn lấy những đánh giá khách quan để nói về Huế về sông
Hương ông đem lại cái nhìn đa chiều cho người đọc từ các nhà nghiên cứu Mĩ đến Đại Tướng Huyền
thoại của dân tộc Đây là một cách nhìn mới mẻ hai chiều giúp đọc giả có một cái nhìn toàn diện bao chùm
 LĐ2 Chiều sâu văn hóa
 Góc nhìn văn hóa Trong cái nhìn đa diện và nhiều chiều của Hoàng Phủ Ngọc Tường,
 SH hiện lên với vẻ đẹp có sức hấp dẫn mê hồn bởi nó gắn liền với phong tục tập quán ở xứ Huế.
 Nhà văn dường như thấm thía rằng, tất cả mọi thứ rồi cũng sẽ bị lãng quên, chỉ có văn hóa là tồn tại
mãi mãi.
 “Sông Hương là nỗi hoài vọng về một cái đẹp nào đó chưa đạt tới” ý chính bởi điều đó ông khao
khát khám phá vẻ đẹp tiềm ẩn của sông Hương bằng cả tâm hồn mình. Bởi sông Hương luôn bí ẩn và bát
ngát những điều mới lạ dù có sống có tiềm kiếm đến hơn 40 năm như tác giả ông vẫn đang đắm chìm
trong sông Hương .Vẻ đẹp ấy không hề nhàm chán mà cuốn hút lạ thường

 Âm nhạc Từ góc nhìn văn hóa, nhà văn đã gắn sông Hương với âm nhạc cổ điển Huế.
Sông Hương là cái nôi sinh thành nền âm nhạc kinh thành và không gian phát triển, tồn tại của nền âm
nhạc truyền thống suốt mấy thế kỉ qua.
 Tài nữ đánh đàn một lần nữa ai đã đặt tên cho dòng sông lại cho thấy được cái tài hoa trong nhân
hóa của hpnt
 Sông Hương được ví như một cầm ca tài nữ đang đánh đàn thể hiện tài năng vẻ đẹp đẹp đẽ nhất mà
hương giang muốn dành cho người tình trăm năm của mình
 Ta như thấy hình ảnh trong thơ ca cổ của Nguyễn Du được tái hiện
So dần dây vũ dây văn
Bốn dây to nhỏ theo vần cung thương
 Huế được mệnh danh là mảnh đất của thơ của thi của nhạc của họa quanh huế vì vậy dòng sông
hương như đang muốn góp mình điểm tô thêm chất thi vị chất Huế mộng mơ Toàn bộ nền âm nhạc ấy,
trong cảm nhận của tác giả, chỉ thực sự là chính nó khi “sinh thành trên mặt nước” của Hương Giang
“trong một khoang thuyền nào đó, giữa những tiếng nước rơi bán âm của những mái chèo khuya”
 Quả thật đúng vậy, giai điệu và vẻ đẹp của lời ca cổ điển Huế chỉ thật sự được lan tỏa khi người
nghệ sĩ diễn xướng trong không gian và thời gian đặc thù: khi màn đêm đã buông xuống nơi những thanh
âm náo nhiệt cảu phố thị ồn ào đã tan biến chỉ còn không gian của sự lãng mạn và bay bổng
 Sông Hương là dòng sông âm nhạc, đây cũng là nét riêng không thể lẫn của sông Hương Tuy với
sự tồn tại song song độc đáo của hai dòng nhạc cung đình và dân gian độc đáo Dòng nhạc cung đình rất
trang nhã, rất sang trọng và cũng rất đặc sắc. Dòng nhạc dân gian cũng rất đằm thắm, da diết ân tình
 Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã cảm nhận dòng sông âm nhạc ở nhiều không gian, thời gian và
địa điểm bằng sự quan sát và vốn kiến thức uyên bác từ chủ quan đến khách quan
  Tứ đại cảnh Là một bản nhạc cổ Huế tương truyền do vua Tự Đức sáng tác Nói về sự gắn bó
của sông Hương và thành phố của nó hay tác gải đã mượn hình ảnh nàng kiều và kim trọng trong thơ ca
cổ để so sánh với tình yêu ấy
 một chi tiết như một minh chứng không chỉ thấy được sự hòa quyện của chất dân gian và chất
sang trọng cổ điển của dòng nhã nhạc cung đình mà còn thấy được sâu sắc tình yêu say đắm cảu
tác giả muốn gửi gắm
 Kiều
 Nhà thơ đã “bao năm lênh đênh trên quãng sông này với một phiến trăng sầu và từ đó là những bản đàn
đi suốt cuộc đời Kiều”. ông mượn khúc thơ của người nghệ sĩ hơn 40 năm đã đi vào tâm trí người đọc

 Không phải ngẫu nhiên trong bài kí mà tác giả nhiều lần nhắc đến “Truyện Kiều” khi nói đến sông
Hương. Đối với người Việt Nam, “Truyện Kiều” là một kiệt tác đại thành của dân tộc, và trong “Truyện
Kiều” luôn soi bóng hình ảnh của dòng sông Hương

 Với cây bút uyên bác kể kết hợp tả HPNT làm sống dậy mảnh đất của nhã nhạc cung đình Huế với
giai điệu âm vang của Hương Giang vừa mang nét mộng vừa mang nét buồn là cảm hứng của nhiều bản
tình ca

 Và để viết ra những câu văn đắm say như vậy, Hoàng Phủ Ngọc Tường chắc đã từng nghe vọng mấy
câu hò Huế:
Ai thương, ai cảm, ai nhớ, ai trông
Thuyền ai thấp thoáng trên sông
Đưa câu mái đẩy chạnh lòng nước non.”

=>>> SH đã góp phần làm nên chiều sâu văn hóa nghệ thuât là thi hứng là cảm hứng cho nhiều người
nghệ sĩ sáng tác .Có thể nói sông Hương đã làm phong phú kho tàng nghệ thuật của dân tộc

 LĐ3 Thi ca
 Không lặp lại
 Mỗi một nhà văn đặt chân đến Huế đều mang một khám phá rất riêng về sông Hương để nhạn xét
một cách công bằng thì dòng sông ấy không bao giờ tự lặp lại mình trong cảm hứng cảu những người
nghệ sĩ
 Vẻ đẹp phong phú và đa dạng của cô gái sông Hương trong thơ ca có phải chăng xuất phát từ quy
luật sáng tạo văn chương của người nghệ sĩ, như Marcel Proust từng nói: “Thế giới được tạo lập không
phải một lần, mà mỗi lần người nghệ sĩ độc đáo xuất hiện thì lại một lần thế giới được tạo lập”.
 Dù trong cùng một đề tài, đi tới cùng một mảnh đất hay đắm mình cùng một dòng sông, mỗi người
nghệ sĩ đều có một nhãn quan mới. “Đôi mắt mới” chính là điều không thể thiếu ở một người làm văn
chương chân chính.

 Địa lí vẻ đẹp cô gái Sông Hương ở vùng thượng nguồn, ở ngoại vi thành phố hay trong lòng
thành phố lại mang dáng vẻ, tính cách riêng.
 Có khi cô là cô gái Di – gan “phóng khoáng”, có khi cô là “người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa
cánh đồng châu Hóa đầy hoa dại”, có khi cô trở thành “người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya”.
 Cô cũng yểu điệu trong màu áo “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”. Và ở những khoảng thời gian
khác nhau của lịch sử, người con gái ấy lại mang trong mình những vai trò khác nhau. Vì lẽ đó Hương
giang bước vào văn chương với những bộ mặt rất khác nhau.
 Cái nhìn khác biệt về SH trong mỗi tác giả
 Trong đôi mắt của Tản Đà, sông Hương mang sắc màu biến ảo, từ tấm áo xanh biếc Hương giang
đột ngột chuyển thành áo trắng
“Dòng sông trắng lá cây xanh
Xuân giang xuân thụ cho mình nhớ ai”
Cái nhìn mới mẻ cảu tàn đà ấy đã đặt những hòn gạch xây dựng nên chiếc cầu kết nối văn chương của
trung đại và thơ mới là người đặt nền móng cho phong trào thơ mới ở Việt Nam

 Dưới cái nhìn của Cao Bá Quát sông Hương lại có vẻ đẹp thật hùng tráng:
“Muôn dãy non xanh ngát cánh đồng
Sông dài như kiếm dựng trời xanh”
 Có khi Hương giang bảng lảng với “nỗi quan hoài vọng cổ” trong thơ Bà huyện Thanh Quan
 Và có lúc sông Hương mang trong mình “sức mạnh phục sinh tâm hồn” trong lời thơ Tố Hữu
 Những lúc ấy, tác giả “Từ ấy” thấy sông Hương rất Kiều, đến độ say đắm lòng người:
“Cô gái thẫn thờ vê áo mỏng,
Nghiêng nghiêng vành nón dáng chờ ai
Ven bờ sông phẳng con đò mộng
Lả lướt đi về trong gió mai... “
=>Mỗi một tác phẩm của các nhà thơ nhà văn sông Hương đều mang một vẻ dẹp khác nhau rất riêng
rất độc đáo và mới lạ
**Đoạn 5 Tổng kết
 Nội dung: Hoàng Phủ Ngọc Tường đã khám phá sông Hương trên hàn bình diện: địa lý, lịch sử, văn
hóa với những vẻ đẹp riêng biệt, độc đầu t khi thì hùng vĩ, khi dịu dàng, đằm thắm, khi là chứng nhân
lịch sử, khi lại trở thành mạch nguồn sáng tác cho các nghệ sĩ.
Ta thấy sự đồng nhất tuyệt đẹp giữa SH và con người Huế, văn hóa Huế
 Gorki Văn học là nhân học văn chương không chỉ đơn thuần là con chữ đặt trong trang giấy chúng
còn mang đến cho ta những bài học về giáo dục về những phẩm chất góp phần thay đổi thế giới quan của
mỗi người.
Mượn ADDTCDS HPNT đã khơi gợi sâu sắc trong chúng ta niềm tự hào lòng yêu quê hương đất nước
gấm vóc giang sơn tha thiết nồng nàn
.Ông đã gửi cho chúng ta đã ghim vào nhận thức mỗi người về ý thức trách nghiệm phải biết tự hào yêu
mến và biết vui đắp tiếng thơm cho quê hương xứ sở.
Và hơn hết ông đã truyền tải được một tầng kiến thức sâu rộng về Huế về sông Hương trong mọi góc nhìn
mọi lát cắt
 Vai trò của văn chương tác giả đã thể hiện sâu sắc vai trò của văn học qua bốn phương diện từ giáo
dục giao tiếp thẩm mĩ và nhận thức một cách khéo léo và tài hoa
 Nghệ thuật: Thể tùy bút phóng khoáng, là “mảnh đất hứa” với những nhà văn tài năng
 Mạch văn phóng túng, linh hoạt, nương theo dòng cảm xúc.
 Ngôn ngữ phong phú, nhiều so sánh liên tưởng độc đáo, bất ngờ, trong sáng, gợi hình, gợi cảm,
giàu chất thơ, chất họa, chất nhạc,
 Nghệ thuật trần thuật với điểm nhìn đa dạng, phong phú từ góc nhìn địa lý, lịch sử và văn hóa.
 Giọng điệu vừa như một triết nhân vừa như một tình nhân, tha thiết sâu lắng.
Kết bài Pauxtopki đã từng khẳng định Niềm vui của nhà văn chân chính là niềm vui của người mở đường hướng
đến với cái đẹp Qua tùy bút ADDTCDS , HPNT đã đưa ta đến khám phá vẻ đẹp của sông Hương thật đa dạng kì
ảo trên nhiều phương diện như địa lí lịch sử văn hóa riêng biệt độc đáo.Ông đã hoàn thành sứ mệnh của văn
chương trên toàn diện các phương diện từ giao tiếp nhận thức thẩm mĩ và cả giáo dục truyền cho chúng ta thêm
tình yêu và niềm tự hào về vẻ đẹp của quê hương đất nước