Oskar Wojciechowski grupa 6 10.05.

2020

Badania, jakie można prowadzić przy użyciu analiz genomicznych i

ewolucji eksperymentalnej

Ewolucja eksperymentalna skupia się wokół „obserwacji procesów ewolucji na żywo” – poprzez
obserwację zmian zachodzących w badanej populacji możemy określić prędkość zachodzenia zmian,
główne czynniki pod wpływem których mogą one zostać wykształcone, przy czym mamy również
kontrolowany wpływ na czynniki prowadzące do ich zachodzenia gdy badania są prowadzone w
warunkach laboratoryjnych. Jednak w „tradycyjnym” ujęciu wyciąjąc wnioski z tego typu obserwacji
jesteśmy ograniczeni do zauważania tych procesów wyłącznie na podstawie widocznych zmian
fenotypowych oraz przy pomocy pomiarów. Jednak dzięki wykorzystywaniu sekwencjonowania i
analiz z wykorzystaniem technik oferowanych przez genomikę ilość informacji, jaką możemy uzyskać
w wyniku badań w zakresie ewolucji eksperymentalnej drastycznie się poszerza.

Analizy genomiczne pozwalają na dokładniejsze zrozumienie sekwencji i struktury genomu

badanych organizmów, a także interakcji w obrębie genomu i wpływie konkretnych genów i ich
wariantów na determinację określonych cech. Znając sekwencje genetyczne badanych gatunków, w
trakcie prowadzenia badań ewolucyjnych możemy porównywać między sobą populacje i osobniki na
poziomie genetycznym np. w zależności od tego, w jakich warunkach żyły i rozmnażały się czy też na
jakiej podstawie zostały wyselekcjonowane, stosując metodę badawczą E&R (evolve and resequence).

Przedmiotem badań i porównań mogą być różnorodne populacje lub zbiory populacji. Może to
być obserwacja procesów ewolucyjnych w populacjach pochodzących od jednej pierwotnej, jednak
poddanych różnym czynnikom mogącym warunkować selekcję w kierunku różnych cech.
Obserwowane mogą być również zmiany w oddzielonych od siebie populacjach, żyjących jednak w
podobnych warunkach środowiskowych, a także różnych populacji żyjących w tym samym
środowisku i oddziałujących na siebie. Prowadzenie tego rodzaju badań w warunkach
kontrolowanych daje możliwość zaobserwowania ewolucji równoległej – dodatkowo porównując ze
sobą wiele populacji można byłoby także prześledzić powtarzalność w procesach ewolucyjnych:
częstość pojawiania się podobnych korzystnych mutacji i selekcjonowania ich w różnych populacjach
niezależnie od siebie, zwłaszcza w początkowych fazach różnicowania się. Ciekawym przedmiotem
badań jest także zjawisko hybrydyzacji – dzięki możliwościom, jakie daje nam analiza zmian na
poziomie genomu możliwe byłoby dokładniejsze zbadanie tego, jaki ma ona wpływ na ewolucję oraz
specjację. Za pomocą ewolucji eksperymentalnej połączonej z analizami genomicznymi można
również obserwować różnice w procesach ewolucyjnych u różnych typów organizmów – w zależności
od czynników takich, jak sposób rozmnażania się, czy też wielkość genomu.

Analizując procesy ewolucyjne poprzez równoległą obserwację zmian fenotypowych oraz zmian w
genomie możemy zidentyfikować, jakie fragmenty genomu odpowiadają za konkretne zmiany
fenotypowe czy też zaobserwować mniej widoczne fenotypowo mutacje. Daje nam to możliwość
zidentyfikowania genów wpływających na konkretne cechy, jak i również pośredniego oddziaływania
fragmentów genomu pozornie z nimi nie związanymi.

Dzięki badaniom ewolucyjnym prowadzonym na poziomie genetycznym można przeanalizować

zachodzące zmiany nie tylko pod względem prześledzeniem ich zachodzenia oraz identyfikacji
zależności między konkretnymi zmianami na poziomie genetycznym a zmianami fenotypowymi, ale
także obserwować i badać tempo ich przebiegu oraz jego uzależnienie od czynników środowiska czy
też stopnia zróżnicowania „matczynej” populacji – to jest, czy cechy mogące świadczyć o lepszym
przystosowaniu były w większości obecne w populacji od początku, czy też większość z nich powstała
w wyniku losowych mutacji. Konkretną pozytywną mutację można „prześledzić” od momentu
pojawienia się jej pod kątem tego, jak środowisko oraz procesy genetyczne wpływają na zmiany
częstości jej występowania w populacji oraz utrwalanie się. Analizy pozwalają także na zbadanie,
jakiego typu mutacje oraz w jakich miejscach genomu są najczęściej selekcjonowane jako mutacje
pozytywne. W konsekwencji, zdobycie tego typu informacji mogłoby znacząco pomóc w opisaniu
działania doboru na poziomie genetycznym, a w dłuższej perspektywie czasu także przyczynić się do
lepszego ogólnego zrozumienia procesów specjacji.