Solution of Exercise for Lecture 1:

1) จาก Lorentz transformation จงพิสูจน์ว่า 𝑥 2 − 𝑐 2𝑡 2 = 𝑥 ′2 − 𝑐 2𝑡 ′2 มีค่าคงที่

วิธีทำ ใน lecture เราได้พิสูจน์ว่า Lorentz transformation มีสูตรเป็น
𝑣𝑥 ′
𝑡 = 𝛾 (𝑡 ′ + )
𝑐2
𝑥 = 𝛾(𝑥′ + 𝑣𝑡 ′ )
𝑦 = 𝑦′
𝑧 = 𝑧′
เพราะฉะนั้นเราได้ว่า
2
2 2 2 ′ )) 2 2
′
𝑣𝑥 ′
𝑥 − 𝑐 𝑡 = (𝛾(𝑥′ + 𝑣𝑡 − 𝑐 (𝛾 (𝑡 + 2 ))
𝑐
2
2 ′ )2
𝑣𝑥 ′
′
= 𝛾 ((𝑥′ + 𝑣𝑡 − (𝑐𝑡 + ) )
𝑐
2
2 ′2 ′ ′ 2 ′2 2 ′2 ′
𝑣 2 𝑥 ′2
′
= 𝛾 (𝑥 + 2𝑥 𝑣𝑡 + 𝑣 𝑡 − (𝑐 𝑡 + 2𝑡 𝑣𝑥 + 2 ) )
𝑐
𝑣 2 𝑥 ′2
= 𝛾 2 (𝑥 ′2 + 𝑣 2 𝑡 ′2 − 𝑐 2 𝑡 ′2 − 2 )
𝑐
1 𝑣 2 ′2
= ((1 − ( ) ) 𝑥 − (𝑐 2 − 𝑣 2 )𝑡 ′2 )
𝑣 2 𝑐
1 − (𝑐 )
= 𝑥 ′2 − 𝑐 2 𝑡 ′2

2) วัตถุชิ้นหนึ่งมีความเร็วเป็น 𝑣𝑥′ 𝑖̂ + 𝑣𝑦′ 𝑗̂ + 𝑣𝑧′ 𝑘̂ ในกรอบที่ 2 จงหาความเร็วของวัตถุอันนี้ในกรอบที่ 1

วิธีทำ สมมติว่าที่เวลา 𝑡′ วัตถุอยู่ที่ (𝑥 ′ , 𝑦 ′, 𝑧′)
ในกรอบที่ 1 วัตถุอยู่ที่
′
𝑣𝑥 ′
𝑡 = 𝛾 (𝑡 + 2 )
𝑐
𝑥 = 𝛾(𝑥′ + 𝑣𝑡 ′ )
𝑦 = 𝑦′
𝑧 = 𝑧′
ในที่นี้
1
𝛾=
2
√1 − 𝑣2
𝑐

1
 ที่เวลา 𝑡 ′ + Δ𝑡′ วัตถุอยู่ที่ (𝑥 ′ + 𝑣𝑥′ Δ𝑡′, 𝑦 ′ + 𝑣𝑦′ Δ𝑡′, 𝑧 ′ + 𝑣𝑧′ Δ𝑡′)
ในกรอบที่ 1 วัตถุอยู่ที่
𝑣(𝑥 ′ + 𝑣𝑥′ Δ𝑡′) 𝑣𝑣𝑥′ 𝑣𝑣𝑥′
𝑡 = 𝛾 ((𝑡 ′ + Δ𝑡′) + ) = 𝑡 + 𝛾 (Δ𝑡 ′
+ Δ𝑡′) = 𝑡 + 𝛾Δ𝑡 ′
(1 + )
𝑐2 𝑐2 𝑐2
𝑥 = 𝛾((𝑥 ′ + 𝑣𝑥′ Δ𝑡′) + 𝑣(𝑡 ′ + Δ𝑡′)) = 𝑥 + 𝛾(𝑣𝑥′ Δ𝑡 ′ + 𝑣Δ𝑡′) = 𝑥 + 𝛾Δ𝑡 ′ (𝑣𝑥′ + 𝑣)
𝑦 = 𝑦 ′ + 𝑣𝑦′ Δ𝑡′
𝑧 = 𝑧 ′ + 𝑣𝑧′ Δ𝑡′
เพราะฉะนั้นเราได้ว่า
Δ𝑥 𝛾Δ𝑡 ′ (𝑣𝑥′ + 𝑣) 𝑣𝑥′ + 𝑣
𝑣𝑥 = = =
Δ𝑡 𝛾Δ𝑡 ′ (1 + 𝑣𝑣𝑥′ ) 1 + 𝑣𝑣𝑥′
𝑐2 𝑐2
′ ′ ′
Δ𝑦 Δ𝑡 𝑣𝑦 𝑣𝑦
𝑣𝑦 = = =
Δ𝑡 𝛾Δ𝑡 ′ (1 + 𝑣𝑣𝑥 ) 𝛾 (1 + 𝑣𝑣𝑥′ )
′

𝑐2 𝑐2
Δ𝑧 Δ𝑡 ′ 𝑣𝑧′ 𝑣𝑧′
𝑣𝑧 = = =
Δ𝑡 𝛾Δ𝑡 ′ (1 + 𝑣𝑣𝑥′ ) 𝛾 (1 + 𝑣𝑣𝑥′ )
𝑐2 𝑐2
เพราะฉะนั้นความเร็วในกรอบที่ 1 จะเป็น
𝑣𝑥′ + 𝑣 𝑣𝑦′ 𝑣𝑧′
𝑣⃑ = ( ) 𝑖̂ + ( ) 𝑗̂ + ( ) 𝑘̂
𝑣𝑣𝑥′ 𝑣𝑣𝑥′ 𝑣𝑣𝑥′
1+ 2 𝛾 (1 + 2 ) 𝛾 (1 + 2 )
𝑐 𝑐 𝑐
1 ′ ′ ′̂
= (𝛾(𝑣𝑥 + 𝑣)𝑖̂ + 𝑣𝑦 𝑗̂ + 𝑣𝑧 𝑘)
𝑣𝑣𝑥′
𝛾 (1 + 2 )
𝑐

2
3) ใช้ผลจากข้อ 2 พิสูจน์ว่าอัตราเร็วแสงมีค่าคงที่ในทุกๆกรอบไม่ว่าแสงจะไปทางไหน
วิธีทำ ในข้อนี้เรารู้ว่า 𝑣𝑥′2 + 𝑣𝑦′ 2 + 𝑣𝑧′ 2 = 𝑐 2
ผลจากข้อ 2 เรารู้ว่า
2
1 2 2
|𝑣⃑|2 = ( ) (𝛾 2 (𝑣𝑥′ + 𝑣)2 + 𝑣𝑦′ + 𝑣𝑧′ )
𝑣𝑣𝑥′
𝛾 (1 + 2 )
𝑐
2
1 2 2
=( ) (𝛾 2 (𝑣𝑥′ + 𝑣)2 − 𝑣𝑥′2 + 𝑣𝑥′2 + 𝑣𝑦′ + 𝑣𝑧′ )
𝑣𝑣𝑥′
𝛾 (1 + 2 )
𝑐
2
1 2
=( ) (𝛾 2 (𝑣𝑥′ + 2𝑣𝑥′ 𝑣 + 𝑣 2 ) − 𝑣𝑥′2 + 𝑐 2 )
𝑣𝑣𝑥′
𝛾 (1 + 2 )
𝑐
2
1 2
=( ) (𝛾 2 𝑣𝑥′ + 𝛾 2 2𝑣𝑥′ 𝑣 + 𝛾 2 𝑣 2 − 𝑣𝑥′2 + 𝑐 2 )
𝑣𝑣𝑥′
𝛾 (1 + 2 )
𝑐
2
𝑐2 2
=( 2 ′
) ((𝛾 2 − 1)𝑣𝑥′ + 𝛾 2 2𝑣𝑥′ 𝑣 + 𝛾 2 𝑣 2 + 𝑐 2 )
𝛾(𝑐 + 𝑣𝑣𝑥 )
2
𝑐2 1 ′2 ′ 2
𝑐2
=( 2 ) ((1 − ) 𝑣 + 2𝑣 𝑣 + 𝑣 + )
(𝑐 + 𝑣𝑣𝑥′ ) 𝛾2 𝑥 𝑥
𝛾2
2
𝑐2 𝑣 2 ′2 ′ 2
𝑣 2 2
=( 2 ) (( ) 𝑣𝑥 + 2𝑣 𝑥 𝑣 + 𝑣 + (1 − ( ) )𝑐 )
(𝑐 + 𝑣𝑣𝑥′ ) 𝑐 𝑐
2
𝑐2 𝑣 2 ′2
=( 2 ) (( ) 𝑣𝑥 + 2𝑣𝑥′ 𝑣 + 𝑐 2 )
(𝑐 + 𝑣𝑣𝑥′ ) 𝑐
2
𝑐2 1 2 2 ′2
=( 2 ) ( ) (𝑣 𝑣𝑥 + 2𝑣𝑥′ 𝑣𝑐 2 + 𝑐 4 )
(𝑐 + 𝑣𝑣𝑥′ ) 𝑐
2
𝑐2 1 2 2
=( 2 ) ( ) (𝑐 + 𝑣𝑣𝑥′ )2
(𝑐 + 𝑣𝑣𝑥′ ) 𝑐
= 𝑐2

3
4) วัตถุชิ้นหนึ่ง ณ ขณะหนึ่งมีความเร็ว 𝑣𝑥′ 𝑖̂ และความเร่ง 𝑎𝑥′ 𝑖̂ ในกรอบที่ 2 จงหาความเร่งของวัตถุอันนี้ใน
กรอบที่ 1
วิธีทำ สมมติว่าที่เวลา 𝑡′ วัตถุอยู่ที่ 𝑥 ′ และมีความเร็ว 𝑣𝑥′ 𝑖̂
ในกรอบที่ 1 วัตถุมีความเร็ว
𝑣𝑥′ + 𝑣
𝑖̂
𝑣𝑣 ′
1 + 2𝑥
𝑐
ที่เวลา 𝑡 ′ + Δ𝑡′ วัตถุอยู่ที่ 𝑥 + 𝑣𝑥 Δ𝑡′ และมีความเร็ว (𝑣′𝑥 + 𝑎′𝑥 ) 𝑖 ̂
′ ′

ในกรอบที่ 1 วัตถุอยู่ที่
𝑣(𝑥 ′ + 𝑣𝑥′ Δ𝑡′) 𝑣𝑣𝑥′ 𝑣𝑣𝑥′
𝑡 = 𝛾 ((𝑡 ′ + Δ𝑡′) + ) = 𝑡 + 𝛾 (Δ𝑡 ′
+ Δ𝑡′) = 𝑡 + 𝛾Δ𝑡 ′
(1 + )
𝑐2 𝑐2 𝑐2
วัตถุมีความเร็ว
𝑣𝑥′ + 𝑎𝑥′ Δ𝑡′ + 𝑣
𝑖̂
𝑣(𝑣𝑥′ + 𝑎𝑥′ Δ𝑡′)
1+
𝑐2
เพราะฉะนั้นเราได้ว่า ความเร่งจะมีค่าเป็น
1 𝑣𝑥′ + 𝑎𝑥′ Δ𝑡′ + 𝑣 𝑣𝑥′ + 𝑣
𝑎𝑥 = ( − )
Δ𝑡 𝑣(𝑣𝑥′ + 𝑎𝑥′ Δ𝑡′) 1 + 𝑣𝑣𝑥′
1+ 𝑐2
𝑐2
1 𝑣𝑥′ + 𝑎𝑥′ Δ𝑡′ + 𝑣 𝑣𝑥′ + 𝑣
= ( − )
Δ𝑡 𝑣𝑣𝑥′ 𝑣𝑎𝑥′ Δ𝑡′ 1 + 𝑣𝑣𝑥′
1+ 2 + 𝑐2
𝑐 𝑐2
นิยามให้
𝑣𝑣𝑥′
𝜃 = 1+ 2
𝑐
1 𝑣𝑥′ + 𝑎𝑥′ Δ𝑡′ + 𝑣 𝑣𝑥′ + 𝑣
𝑎𝑥 = ( − )
Δ𝑡 𝑣𝑎′ Δ𝑡′ 𝜃
𝜃 + 𝑥2
𝑐
1 1 𝑣𝑥′ + 𝑎𝑥′ Δ𝑡′ + 𝑣
= ( − (𝑣𝑥′ + 𝑣))
Δ𝑡 𝜃 𝑣𝑎𝑥′ Δ𝑡′
1+
𝜃𝑐 2
1 1 ′ ′ ′
𝑣𝑎𝑥′ Δ𝑡′
= ((𝑣𝑥 + 𝑎𝑥 Δ𝑡 + 𝑣) (1 − 2
) − (𝑣𝑥′ + 𝑣))
Δ𝑡 𝜃 𝜃𝑐
1 1 ′ ′ ′ ′
𝑣𝑎𝑥′ Δ𝑡′
= ((𝑣𝑥 + 𝑎𝑥 Δ𝑡 + 𝑣 − (𝑣𝑥 + 𝑣) ) − (𝑣𝑥′ + 𝑣))
Δ𝑡 𝜃 𝜃𝑐 2

4
 1 1 𝑣𝑎𝑥′
= (𝑎𝑥 − (𝑣𝑥 + 𝑣) 2 ) Δ𝑡 ′
′ ′
Δ𝑡 𝜃 𝜃𝑐
1 1 𝑣𝑎𝑥′
= (𝑎𝑥 − (𝑣𝑥 + 𝑣) 2 ) Δ𝑡 ′
′ ′
′ 𝑣𝑣𝑥′ 𝑣𝑣𝑥′ 𝜃𝑐
𝛾Δ𝑡 (1 + 2 ) (1 + 2 )
𝑐 𝑐
1 𝑣𝑎𝑥′
= (𝑎𝑥′ − (𝑣𝑥′
+ 𝑣) )
𝑣𝑣𝑥′ 2 𝑣𝑣 ′
𝛾 (1 + ) (1 + 2𝑥 ) 𝑐 2
𝑐2 𝑐
𝑎𝑥′ 𝑣𝑣𝑥′
𝑣
= ((1 + 2 ) − (𝑣𝑥′ + 𝑣) 2 )
𝑣𝑣𝑥′ 3 𝑐 𝑐
𝛾 (1 + )
𝑐2
𝑎𝑥′ 𝑣2
= (1 − )
𝑣𝑣 ′ 3 𝑐2
𝛾 (1 + 2𝑥 )
𝑐
𝑎𝑥′
=
𝑣𝑣𝑥′ 3
𝛾 3 (1 + )
𝑐2
ถ้าใช้ Calculus เราจะได้ว่า
𝑑
𝑎𝑥 = (𝑣 )
𝑑𝑡 𝑥
𝑑𝑡 ′ 𝑑 𝑣𝑥′ + 𝑣
=( ) ( )
𝑑𝑡 𝑑𝑡′ 1 + 𝑣𝑣𝑥′
𝑐2
𝑣𝑣𝑥′ 𝑑 ′ ′ 𝑣 𝑑 ′
𝑑𝑡 ′ (1 + 𝑐 2 ) (𝑑𝑡 ′ 𝑣𝑥 ) − (𝑣𝑥 + 𝑣) (𝑐 2 ) (𝑑𝑡 ′ 𝑣𝑥 )
=( )
𝑑𝑡 𝑣𝑣𝑥′ 2
(1 + 2 )
𝑐
′
𝑣𝑣𝑥 ′ 𝑣
𝑑𝑡 ′ ′ (1 + 𝑐 2 ) − (𝑣𝑥 + 𝑣) (𝑐 2 )
= ( ) 𝑎𝑥
𝑑𝑡 𝑣𝑣 ′ 2
(1 + 2𝑥 )
𝑐
𝑣2
𝑑𝑡 ′ (1 − 2 )
𝑐
= ( ) 𝑎𝑥′
𝑑𝑡 𝑣𝑣 ′ 2
(1 + 2𝑥 )
𝑐
𝑣2
1 (1 − )
′ 𝑐2
= 𝑎
𝑣𝑣 ′ 𝑥 𝑣𝑣𝑥′ 2
𝛾Δ𝑡 ′ (1 + 2𝑥 ) (1 + )
𝑐 𝑐2
′
𝑎𝑥
=
𝑣𝑣 ′ 3
𝛾 3 (1 + 2𝑥 )
𝑐