DAILY LESSON LOG FOR Paaralan: Baitang at Antas V-

Guro: Asignatura: ARALING PANLIPUNAN

IN-PERSON CLASSES
Petsa ng Pagtuturo: October 9 – 13, 2023 (WEEK 7) Markahan: UNANG MARKAHAN

LUNES MARTES MIYERKOLES HUWEBES BIYERNES

I.LAYUNIN
A. Pamantayang Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa at kaalaman sa kasanayang pangheograpiya, ang mga teorya sa pinagmulan ng lahing Pilipino upang
Pangnilalaman mapahahalagahan ang konteksto ng lipunan/ pamayanan ng mga sinaunang Pilipino at ang kanilang ambag sa pagbuo ng kasaysayan ng
Pilipinas
B. Pamantayan sa Naipamamalas ang pagmamalaki sa nabuong kabihasnan ng mga sinaunang Pilipinogamit ang kaalaman sa kasanayang pangheograpikal at
Pagganap mahahalagang konteksto ng kasaysayan ng lipunan at bansa kabilang ang mga teorya ng pinagmulan at pagkabuo ng kapuluan ng Pilipinas at ng
lahing Pilipino
C. Mga Kasanayan sa Nasusuri ang sosyo -kultural at politikal na pamumuhay ng mga Pilipino a. sosyo -kultural (e.g. pagsamba (animismo, anituismo, at iba pang ritwal,
Pagkatuto/Most pagbabatok/pagbabatik , paglilibing (mummification primary/ secondary burial practices), paggawa ng bangka e. pagpapalamuti (kasuotan, alahas,
Essential Learning tattoo, pusad/ halop) f. pagdaraos ng pagdiriwang b. politikal (e.g. namumuno, pagbabatas at paglilitis) (No Code)
Competencies (MELCs)
Isulat ang code ng bawat
kasanayan.
D. Paksang Layunin Nasusuri ang sosyo-kultural at politikal na pamumuhay ng mga Pilipino.
II.NILALAMAN SOSYO-KULTURAL AT SOSYO-KULTURAL AT SOSYO-KULTURAL AT SOSYO-KULTURAL AT
PAMPOLITIKANG PAMPOLITIKANG PAMPOLITIKANG PAMPOLITIKANG LINGGUHANG
PAMUMUHAY NG MGA PAMUMUHAY NG MGA PAMUMUHAY NG MGA PAMUMUHAY NG MGA PAGSUSULIT
SINAUNANG PILIPINO SINAUNANG PILIPINO SINAUNANG PILIPINO SINAUNANG PILIPINO
KAGAMITANG PANTURO
A. Sanggunian
I. Mga pahina sa Gabay ng
Guro
II. Mga pahina sa
Kagamitang Pang-mag-
aaral
III. Mga pahina sa Teksbuk
IV. Karagdagang Bagsic, R. (2021). sosyo- Bagsic, R. (2021). sosyo- Bagsic, R. (2021). sosyo- Bagsic, R. (2021). sosyo- Bagsic, R. (2021). sosyo-
Kagamitan mula sa portal kultural at pampolitikang kultural at pampolitikang kultural at pampolitikang kultural at pampolitikang kultural at pampolitikang
ng Learning pamumuhay ng mga pamumuhay ng mga pamumuhay ng mga pamumuhay ng mga pamumuhay ng mga
Resource/SLMs/LASs sinaunang sinaunang sinaunang sinaunang sinaunang
Pilipino [Learning Activity Pilipino [Learning Activity Pilipino [Learning Activity Pilipino [Learning Activity Pilipino [Learning Activity
Sheets]. Department of Sheets]. Department of Sheets]. Department of Sheets]. Department of Sheets]. Department of
 Education. Education.
Garcia, R. & Bingco, R. Garcia, R. & Bingco, R.
(2020). Unang Markahan – (2020). Unang Markahan –
Modyul 6: Sosyo-Kultural Modyul 6: Sosyo-Kultural
at Pampolitikang at Pampolitikang
Pamumuhay ng mga Pamumuhay ng mga
Sinaunang Pilipino Sinaunang Pilipino
[Self-Learning Modules]. [Self-Learning Modules].
Department of Education. Department of Education.
Retrieved ( June 14, 2023) Retrieved ( June 14, 2023)
from https://r7- from https://r7-
2.lms.deped.gov.ph/moodl 2.lms.deped.gov.ph/moodl
e/mod/folder/view.php? e/mod/folder/view.php?
id=15340 id=15340
B. Iba pang Kagamitang PowerPoint Presentation, PowerPoint Presentation,
Panturo laptop, SLMs/Learning laptop, SLMs/Learning
Activity Sheets, bolpen, Activity Sheets, bolpen,
lapis, kuwaderno lapis, kuwaderno
III. PAMAMARAAN
A. Balik-Aral sa Ano ang pagkakaiba ng Panuto. Isulat ang titik ng
nakaraang aralin at/o sosyo-kultural at tamang sagot sa iyong
pagsisimula ng bagong pampolitikang kuwaderno.
aralin. pamumuhay ng mga 1. Alin sa mga sumusunod
sinaunang Pilipino? ang HINDI kalagayan o
sitwasyon ng Pilipinas
noong prekolonyal o bago
dumating ang mga
mananakop?
A. may sariling teritoryo
B. may sariling
pamahalaan
C. may
pananampalatayang
Kristiyano
D. may sistema ng
Education.
Garcia, R. & Bingco, R.
(2020). Unang Markahan –
Modyul 6: Sosyo-Kultural
at Pampolitikang
Pamumuhay ng mga
Sinaunang Pilipino
[Self-Learning Modules].
Department of Education.
Retrieved ( June 14, 2023)
from https://r7-
2.lms.deped.gov.ph/moodl
e/mod/folder/view.php?
id=15340
PowerPoint Presentation,
laptop, SLMs/Learning
Activity Sheets, bolpen,
lapis, kuwaderno
Panuto. Isulat ang titik ng
tamang sagot sa iyong
kuwaderno.
1. Anong kulay ng kangan
ang isinusuot ng datu?
A. asul
B. berde
C. itim
D. pula
2. Anong uri ng
pamahalaan ang itinatag
ng mga Muslim sa
Mindanao?
A. pamahalaang lokal
B. pamahalaang lalawigan
C. pamahalaang sultanato
Education. Education.
Garcia, R. & Bingco, R. Garcia, R. & Bingco, R.
(2020). Unang Markahan – (2020). Unang Markahan –
Modyul 6: Sosyo-Kultural Modyul 6: Sosyo-Kultural
at Pampolitikang at Pampolitikang
Pamumuhay ng mga Pamumuhay ng mga
Sinaunang Pilipino Sinaunang Pilipino
[Self-Learning Modules]. [Self-Learning Modules].
Department of Education. Department of Education.
Retrieved ( June 14, 2023) Retrieved ( June 14, 2023)
from https://r7- from https://r7-
2.lms.deped.gov.ph/moodl 2.lms.deped.gov.ph/moodl
e/mod/folder/view.php? e/mod/folder/view.php?
id=15340 id=15340
PowerPoint Presentation, PowerPoint Presentation,
laptop, SLMs/Learning laptop, SLMs/Learning
Activity Sheets, bolpen, Activity Sheets, bolpen,
lapis, kuwaderno lapis, kuwaderno
Panuto: Naranas ng mga
mamamayang Pilipino ang
“Community
Quarantine“noong
panahon ng
pandemya.Dahil dito
maraming mga pagbabago
sa pamumuhay ang
naranasan ng mga
Pilipino. Anong pagbabago
sa pamamaraan ng buhay
at sistema ng mga batas
ang inyong nararanasan?
Pagbabag Pagbabag
o sa o sa
Pamamara Politikal na
pagbasa at pagsulat D. pamahalaang an ng Pamumuh
2. Ano ang paniniwala ng pambarangay Buhay ay
ating mga ninuno na ang 3. Alin sa mga sumusunod
tao, hayop, halaman, bato, ang HINDI inihahanda ng
tubig, at kalikasan ay may pamilya para sa kanilang
kaluluwa? miyembro na yumao at
A. Animismo ililibing?
B. Islam A. paglilinis sa katawan
C. Judismo B. pagpapadala ng pera at
D. Kristyanismo pagkain
3. Alin sa mga sumusunod C. pagbibihis ng magarang
ang sinisimbolo ng tattoo o kasuotan
batuk sa katawan? D. paglalagay ng langis sa
A. Kaayusan katawan
B. Kabaitan 4. Sino ang nangunguna
C. Katalinuhan sa pagsasagawa ng mga
D. Kagitingan at ritwal ng mga Bisaya na
kagandahan pinaniniwalaang
4. Ano ang tawag sa tagapamagitan sa mundo,
tagapayo at katulong ng diyos at yumao?
sultan sa pagpapatupad ng A. babaylan
batas? B. ganbanes
A. Adat C. pari
B. Hariraya D. pomares
C. Ruma Bichara 5. Ang mga sumusunod ay
D. Zakat batas ng Pamahalaang
5. Ano ang ginagawa ng Sultanato MALIBAN sa isa.
mga barangay para Alin dito?
maiwasan ang di A. Adat
pagkakaunawaan at B. Sharia
awayan? C. Qur’an
A. nagkaroon sila ng isang D. Ulama
paligsahan
B. kapwa sila nanalangin
sa mga diyos upang
maiwasan ang gulo
C. sakupin ang ibang
 barangay upang maging
tagasunod ng kanilang
datu
D. nakipagkasundo ang
mga barangay sa isa’t isa
sa pamamagitan ng
sandugo
B. Paghahabi sa layunin ISYUNG PANLIPUNAN! Marami ng pagbabago sa Kung may nais kang
ng aralin Sa iyong palagay, sapat ba ating lipunan na baguhin sa kasalukuyang
ang kinikita ng mga nagpabago rin sa sosyo- sosyo-kultural at
Pilipinong manggagawa kultural at pampolitikal na pampolitikal na
upang suportahan ang pamumuhay ng mga pamumuhay ng mga
pangangailangan ng Pilipino. Sa iyong palagay, Pilipino, ano ito? Ano ang
kanilang pamilya? ang kahirapan ba ay magandang maidudulot
Ano ang ipinapahiwatig ng resulta ng pagbabagong nito sa pamumuhay ng
karting editoryal sa ito? Ipaliwag. mga Pilipino?
nakaraan at kasalukuyang
pamumuhay ng mga
Pilipino? May pagbabago
ba? Ipaliwanag.

C. Pag-uugnay ng mga Ang aralin na ito ay Ang aralin na ito ay Ang aralin na ito ay Ang aralin na ito ay
halimbawa sa bagong tumatalakay tungkol sa tumatalakay tungkol sa tumatalakay tungkol sa tumatalakay tungkol sa
aralin. sosyo-kultural at sosyo-kultural at sosyo-kultural at sosyo-kultural at
pampolitikang pamumuhay pampolitikang pamumuhay pampolitikang pamumuhay pampolitikang pamumuhay
ng ating mga ninuno na ng ating mga ninuno na ng ating mga ninuno na ng ating mga ninuno na
dapat mong pag-aaralan dapat mong pag-aaralan dapat mong pag-aaralan dapat mong pag-aaralan
dahil sila ay mga pamana dahil sila ay mga pamana dahil sila ay mga pamana dahil sila ay mga pamana
ng ating lahi at ng ating lahi at ng ating lahi at ng ating lahi at
kontribusyon ng lumang kontribusyon ng lumang kontribusyon ng lumang kontribusyon ng lumang
kabihasnan sa pagbuo ng kabihasnan sa pagbuo ng kabihasnan sa pagbuo ng kabihasnan sa pagbuo ng
ating lipunan at ating lipunan at ating lipunan at ating lipunan at
pagkakakilanlan sa ating pagkakakilanlan sa ating pagkakakilanlan sa ating pagkakakilanlan sa ating
pagka Pilipino. Ang ating pagka Pilipino. Ang ating pagka Pilipino. Ang ating pagka Pilipino. Ang ating
 mga ninuno ay sagana sa
paniniwala at mga
ritwal,mga palamuti sa
damit at katawan.
Pinahalagahan din ng
ating mga ninuno ang
kapayapaan sa
pamamagitan ng
pagkakasundo sa taga
ibang barangay. Ang mga
sinaunang Pilipino ay may
sarili ng paraan ng
pamumuno sa kanilang
pamayanan. Katulad
ngayon, tayo ay may
kinkilalang lider sa ating
bansa at kahit pa sa ating
barangay ngayon ay may
kinikilala tayong
tagapanguna. Malalaman
mo sa modyul na ito ang
dalawang uri ng
pamamahala at ang
kanilang mga patakarang
sinunod ng mga sinaunang
Pilipino.
D. Pagtalakay ng bagong Ang kalagayang sosyo-
konsepto at kultural at pampolitikang
paglalahad ng bagong pamumuhay ng mga
kasanayan #1 sinaunang Pilipino ay ating
masusuri at
mapapahalagahan sa mga
kaugaliang Pilipino na
sumasalamin sa
mayamang kasaysayan ng
ating bansa.
E. Pagtalakay ng bagong Ang kagalingan sa
mga ninuno ay sagana sa
paniniwala at mga
ritwal,mga palamuti sa
damit at katawan.
Pinahalagahan din ng ating
mga ninuno ang
kapayapaan sa
pamamagitan ng
pagkakasundo sa taga
ibang barangay. Ang mga
sinaunang Pilipino ay may
sarili ng paraan ng
pamumuno sa kanilang
pamayanan. Katulad
ngayon, tayo ay may
kinkilalang lider sa ating
bansa at kahit pa sa ating
barangay ngayon ay may
kinikilala tayong
tagapanguna. Malalaman
mo sa modyul na ito ang
dalawang uri ng
pamamahala at ang
kanilang mga patakarang
sinunod ng mga sinaunang
Pilipino.
Ang kalagayang sosyo-
kultural at pampolitikang
pamumuhay ng mga
sinaunang Pilipino ay ating
masusuri at
mapapahalagahan sa mga
kaugaliang Pilipino na
sumasalamin sa
mayamang kasaysayan ng
ating bansa.
Ang kagalingan sa
mga ninuno ay sagana sa
paniniwala at mga
ritwal,mga palamuti sa
damit at katawan.
Pinahalagahan din ng ating
mga ninuno ang
kapayapaan sa
pamamagitan ng
pagkakasundo sa taga
ibang barangay. Ang mga
sinaunang Pilipino ay may
sarili ng paraan ng
pamumuno sa kanilang
pamayanan. Katulad
ngayon, tayo ay may
kinkilalang lider sa ating
bansa at kahit pa sa ating
barangay ngayon ay may
kinikilala tayong
tagapanguna. Malalaman
mo sa modyul na ito ang
dalawang uri ng
pamamahala at ang
kanilang mga patakarang
sinunod ng mga sinaunang
Pilipino.
Ang kalagayang sosyo-
kultural at pampolitikang
pamumuhay ng mga
sinaunang Pilipino ay ating
masusuri at
mapapahalagahan sa mga
kaugaliang Pilipino na
sumasalamin sa
mayamang kasaysayan ng
ating bansa.
Ang kagalingan sa
mga ninuno ay sagana sa
paniniwala at mga
ritwal,mga palamuti sa
damit at katawan.
Pinahalagahan din ng
ating mga ninuno ang
kapayapaan sa
pamamagitan ng
pagkakasundo sa taga
ibang barangay. Ang mga
sinaunang Pilipino ay may
sarili ng paraan ng
pamumuno sa kanilang
pamayanan. Katulad
ngayon, tayo ay may
kinkilalang lider sa ating
bansa at kahit pa sa ating
barangay ngayon ay may
kinikilala tayong
tagapanguna. Malalaman
mo sa modyul na ito ang
dalawang uri ng
pamamahala at ang
kanilang mga patakarang
sinunod ng mga sinaunang
Pilipino.
Ang kalagayang sosyo-
kultural at pampolitikang
pamumuhay ng mga
sinaunang Pilipino ay ating
masusuri at
mapapahalagahan sa mga
kaugaliang Pilipino na
sumasalamin sa
mayamang kasaysayan ng
ating bansa.
Ang kagalingan sa
konsepto at larangan ng sining,
paglalahad ng bagong paniniwala,
kasanayan #2 pakikipagkapwa-tao at
pag-aaral ng pag-uugali ng
tao ay tinatawag na
kalinangang sosyo-kultural.
Makikita ang pamamaraan
ng pamumuhay sa
kasaysayan,
modernisasyon at
teknolohiya ng isang
bansa. Ang ating mga
ninuno ay sumasamba sa
kalikasan, katulad ng
kahoy, ilog, araw, bato, at
iba pa dahil naniniwala sila
na ang mga ito ay may
kaluluwa. Tinatawag na
animismo ang
paniniwalang.
Pinapahalagahan ng ating
mga ninuno ang kanilang
mga patay. Bago pa ilibing
ang bangkay, ito ay nililinis
muna, lalagyan ng langis,
at bihisan ng magarang
kasuotan.Pinapabaunan
din ang bangkay ng mga
kasangkapan katulad ng
seramika at mga palamuti
upang may magamit siya
sa kabilang
buhay.Matapos malibing at
matuyo na ang mga buto
ng bangkay, ito ay
huhukayin at isisilid sa
banga. Sa Bisayas, ang
larangan ng sining,
paniniwala,
pakikipagkapwa-tao at
pag-aaral ng pag-uugali ng
tao ay tinatawag na
kalinangang sosyo-kultural.
Makikita ang pamamaraan
ng pamumuhay sa
kasaysayan,
modernisasyon at
teknolohiya ng isang
bansa. Ang ating mga
ninuno ay sumasamba sa
kalikasan, katulad ng
kahoy, ilog, araw, bato, at
iba pa dahil naniniwala sila
na ang mga ito ay may
kaluluwa. Tinatawag na
animismo ang
paniniwalang.
Pinapahalagahan ng ating
mga ninuno ang kanilang
mga patay. Bago pa ilibing
ang bangkay, ito ay nililinis
muna, lalagyan ng langis,
at bihisan ng magarang
kasuotan.Pinapabaunan
din ang bangkay ng mga
kasangkapan katulad ng
seramika at mga palamuti
upang may magamit siya
sa kabilang
buhay.Matapos malibing at
matuyo na ang mga buto
ng bangkay, ito ay
huhukayin at isisilid sa
banga. Sa Bisayas, ang
larangan ng sining,
paniniwala,
pakikipagkapwa-tao at
pag-aaral ng pag-uugali ng
tao ay tinatawag na
kalinangang sosyo-kultural.
Makikita ang pamamaraan
ng pamumuhay sa
kasaysayan,
modernisasyon at
teknolohiya ng isang
bansa. Ang ating mga
ninuno ay sumasamba sa
kalikasan, katulad ng
kahoy, ilog, araw, bato, at
iba pa dahil naniniwala sila
na ang mga ito ay may
kaluluwa. Tinatawag na
animismo ang
paniniwalang.
Pinapahalagahan ng ating
mga ninuno ang kanilang
mga patay. Bago pa ilibing
ang bangkay, ito ay nililinis
muna, lalagyan ng langis,
at bihisan ng magarang
kasuotan.Pinapabaunan
din ang bangkay ng mga
kasangkapan katulad ng
seramika at mga palamuti
upang may magamit siya
sa kabilang
buhay.Matapos malibing at
matuyo na ang mga buto
ng bangkay, ito ay
huhukayin at isisilid sa
banga. Sa Bisayas, ang
larangan ng sining,
paniniwala,
pakikipagkapwa-tao at
pag-aaral ng pag-uugali ng
tao ay tinatawag na
kalinangang sosyo-
kultural. Makikita ang
pamamaraan ng
pamumuhay sa
kasaysayan,
modernisasyon at
teknolohiya ng isang
bansa. Ang ating mga
ninuno ay sumasamba sa
kalikasan, katulad ng
kahoy, ilog, araw, bato, at
iba pa dahil naniniwala sila
na ang mga ito ay may
kaluluwa. Tinatawag na
animismo ang
paniniwalang.
Pinapahalagahan ng ating
mga ninuno ang kanilang
mga patay. Bago pa ilibing
ang bangkay, ito ay nililinis
muna, lalagyan ng langis,
at bihisan ng magarang
kasuotan.Pinapabaunan
din ang bangkay ng mga
kasangkapan katulad ng
seramika at mga palamuti
upang may magamit siya
sa kabilang
buhay.Matapos malibing at
matuyo na ang mga buto
ng bangkay, ito ay
huhukayin at isisilid sa
mga ninuno natin ay
nagsusuot ng mga
palamuti katulad ng ginto
katulad ng pomares na
isang alahas na hugis
rosas, at gambanes na
isang gintong pulseras na
isinusuot sa braso at binti.
Ginagamit din ang ginto
bilang palamuti sa ngipin.
Naglagay din sila ng mga
tattoo sa katawan bilang
simbolo ng kagitingan at
kagandahan.
Ang mga ninuno natin ay
nagsagawa ng ibat-ibang
ritwal at pagdiriwang
katulad ng Pag-anito at
Pandot. Ang pag-anito ay
pagbibigay alay sa mga
anito, at ang pandot
naman ay isang
pampamayanang alay na
isinagawa sa puno ng
balete. Ang mga ritwal ay
pinangunahan ng mga
Katalonan (sa mga
Tagalog) at Babaylan (sa
mga Bisaya). Sila ang
katumbas ng mga pari sa
ngayon. Ang kasuotan ng
ating mga ninuno ay batay
sa kanilang katayuan sa
buhay. Ang Datu ay
nagsusuot ng pulang
kangan, habang asul o itim
naman ang mga mas
mga ninuno natin ay
nagsusuot ng mga
palamuti katulad ng ginto
katulad ng pomares na
isang alahas na hugis
rosas, at gambanes na
isang gintong pulseras na
isinusuot sa braso at binti.
Ginagamit din ang ginto
bilang palamuti sa ngipin.
Naglagay din sila ng mga
tattoo sa katawan bilang
simbolo ng kagitingan at
kagandahan.
Ang mga ninuno natin ay
nagsagawa ng ibat-ibang
ritwal at pagdiriwang
katulad ng Pag-anito at
Pandot. Ang pag-anito ay
pagbibigay alay sa mga
anito, at ang pandot
naman ay isang
pampamayanang alay na
isinagawa sa puno ng
balete. Ang mga ritwal ay
pinangunahan ng mga
Katalonan (sa mga
Tagalog) at Babaylan (sa
mga Bisaya). Sila ang
katumbas ng mga pari sa
ngayon. Ang kasuotan ng
ating mga ninuno ay batay
sa kanilang katayuan sa
buhay. Ang Datu ay
nagsusuot ng pulang
kangan, habang asul o itim
naman ang mga mas
mga ninuno natin ay
nagsusuot ng mga
palamuti katulad ng ginto
katulad ng pomares na
isang alahas na hugis
rosas, at gambanes na
isang gintong pulseras na
isinusuot sa braso at binti.
Ginagamit din ang ginto
bilang palamuti sa ngipin.
Naglagay din sila ng mga
tattoo sa katawan bilang
simbolo ng kagitingan at
kagandahan.
Ang mga ninuno natin ay
nagsagawa ng ibat-ibang
ritwal at pagdiriwang
katulad ng Pag-anito at
Pandot. Ang pag-anito ay
pagbibigay alay sa mga
anito, at ang pandot
naman ay isang
pampamayanang alay na
isinagawa sa puno ng
balete. Ang mga ritwal ay
pinangunahan ng mga
Katalonan (sa mga
Tagalog) at Babaylan (sa
mga Bisaya). Sila ang
katumbas ng mga pari sa
ngayon. Ang kasuotan ng
ating mga ninuno ay batay
sa kanilang katayuan sa
buhay. Ang Datu ay
nagsusuot ng pulang
kangan, habang asul o itim
naman ang mga mas
banga. Sa Bisayas, ang
mga ninuno natin ay
nagsusuot ng mga
palamuti katulad ng ginto
katulad ng pomares na
isang alahas na hugis
rosas, at gambanes na
isang gintong pulseras na
isinusuot sa braso at binti.
Ginagamit din ang ginto
bilang palamuti sa ngipin.
Naglagay din sila ng mga
tattoo sa katawan bilang
simbolo ng kagitingan at
kagandahan.
Ang mga ninuno natin ay
nagsagawa ng ibat-ibang
ritwal at pagdiriwang
katulad ng Pag-anito at
Pandot. Ang pag-anito ay
pagbibigay alay sa mga
anito, at ang pandot
naman ay isang
pampamayanang alay na
isinagawa sa puno ng
balete. Ang mga ritwal ay
pinangunahan ng mga
Katalonan (sa mga
Tagalog) at Babaylan (sa
mga Bisaya). Sila ang
katumbas ng mga pari sa
ngayon. Ang kasuotan ng
ating mga ninuno ay batay
sa kanilang katayuan sa
buhay. Ang Datu ay
nagsusuot ng pulang
kangan, habang asul o itim
mababa pa kay sa Datu. mababa pa kay sa Datu. mababa pa kay sa Datu. naman ang mga mas
Upang maging isang datu, Upang maging isang datu, Upang maging isang datu, mababa pa kay sa Datu.
kailangang ikaw ay kailangang ikaw ay kailangang ikaw ay Upang maging isang datu,
kabilang sa pinakamataas kabilang sa pinakamataas kabilang sa pinakamataas kailangang ikaw ay
na antas ng lipunan, at na antas ng lipunan, at na antas ng lipunan, at kabilang sa pinakamataas
kung sultan naman, kung sultan naman, kung sultan naman, na antas ng lipunan, at
kailangang ikaw ay galing kailangang ikaw ay galing kailangang ikaw ay galing kung sultan naman,
sa angkan ni Muhammad. sa angkan ni Muhammad. sa angkan ni Muhammad. kailangang ikaw ay galing
Ang mandirigmang Ang mandirigmang Ang mandirigmang sa angkan ni Muhammad.
nagsusuot ng pulang nagsusuot ng pulang nagsusuot ng pulang Ang mandirigmang
putong ay nagpapahiwatig putong ay nagpapahiwatig putong ay nagpapahiwatig nagsusuot ng pulang
na nakapatay na siya ng na nakapatay na siya ng na nakapatay na siya ng putong ay nagpapahiwatig
isang tao, at Burdadong isang tao, at Burdadong isang tao, at Burdadong na nakapatay na siya ng
Putong naman para sa Putong naman para sa Putong naman para sa isang tao, at Burdadong
mga nakapatay na ng pito mga nakapatay na ng pito mga nakapatay na ng pito Putong naman para sa
o mahigit pa. Ang mga o mahigit pa. Ang mga o mahigit pa. Ang mga mga nakapatay na ng pito
kababaihan ay nagsusuot kababaihan ay nagsusuot kababaihan ay nagsusuot o mahigit pa. Ang mga
ng baro, kasuotang pang- ng baro, kasuotang pang- ng baro, kasuotang pang- kababaihan ay nagsusuot
itaas at saya ng mga itaas at saya ng mga itaas at saya ng mga ng baro, kasuotang pang-
Tagalog at patadyong ng Tagalog at patadyong ng Tagalog at patadyong ng itaas at saya ng mga
mga Bisaya na isang mga Bisaya na isang mga Bisaya na isang Tagalog at patadyong ng
maluwag na palda na maluwag na palda na maluwag na palda na mga Bisaya na isang
isinusuot pang –ibaba. isinusuot pang –ibaba. isinusuot pang –ibaba. maluwag na palda na
Kilala sa Mindanao ang Kilala sa Mindanao ang Kilala sa Mindanao ang isinusuot pang –ibaba.
Tribong B’laan sa Tribong B’laan sa Tribong B’laan sa Kilala sa Mindanao ang
pagsusuot ng pang-itaas pagsusuot ng pang-itaas pagsusuot ng pang-itaas Tribong B’laan sa
na damit na tinatawag na na damit na tinatawag na na damit na tinatawag na pagsusuot ng pang-itaas
Saul Laki at ang kanilang Saul Laki at ang kanilang Saul Laki at ang kanilang na damit na tinatawag na
pang-ibabang kasuotan ay pang-ibabang kasuotan ay pang-ibabang kasuotan ay Saul Laki at ang kanilang
tinatawag na Salwal tinatawag na Salwal tinatawag na Salwal pang-ibabang kasuotan ay
B’laan. Ang mga B’laan. Ang mga B’laan. Ang mga tinatawag na Salwal
kababaihan ay nagsusuot kababaihan ay nagsusuot kababaihan ay nagsusuot B’laan. Ang mga
ng pang-itaas na damit na ng pang-itaas na damit na ng pang-itaas na damit na kababaihan ay nagsusuot
kung tawagin ay Saul S’lah kung tawagin ay Saul S’lah kung tawagin ay Saul S’lah ng pang-itaas na damit na
at ang kanilang at ang kanilang at ang kanilang kung tawagin ay Saul S’lah
pangibabang kasuotan ay pangibabang kasuotan ay pangibabang kasuotan ay at ang kanilang
tinatawag na Dafeng.Ang tinatawag na Dafeng.Ang tinatawag na Dafeng.Ang pangibabang kasuotan ay
mga Maranao ay kilala sa mga Maranao ay kilala sa mga Maranao ay kilala sa tinatawag na Dafeng.Ang
kanilang tradisyunal na kanilang tradisyunal na kanilang tradisyunal na mga Maranao ay kilala sa
kasuotan na tinatawag na kasuotan na tinatawag na kasuotan na tinatawag na kanilang tradisyunal na
Malong. Ito ay malaki at Malong. Ito ay malaki at Malong. Ito ay malaki at kasuotan na tinatawag na
makulay na tela na makulay na tela na makulay na tela na Malong. Ito ay malaki at
isinusuot sa pamamagitan isinusuot sa pamamagitan isinusuot sa pamamagitan makulay na tela na
ng pagtapis sa katawan. ng pagtapis sa katawan. ng pagtapis sa katawan. isinusuot sa pamamagitan
Ang mga ninuno natin ay Ang mga ninuno natin ay Ang mga ninuno natin ay ng pagtapis sa katawan.
kilala sa paggawa ng mga kilala sa paggawa ng mga kilala sa paggawa ng mga Ang mga ninuno natin ay
sopistikadong mga sopistikadong mga sopistikadong mga kilala sa paggawa ng mga
bangka. Matitibay, bangka. Matitibay, bangka. Matitibay, sopistikadong mga
matutulin, at hinahangaan matutulin, at hinahangaan matutulin, at hinahangaan bangka. Matitibay,
ang mga bangkang ang mga bangkang ang mga bangkang matutulin, at hinahangaan
nagmula sa Pilipinas, nagmula sa Pilipinas, nagmula sa Pilipinas, ang mga bangkang
katulad ng natagpuan sa katulad ng natagpuan sa katulad ng natagpuan sa nagmula sa Pilipinas,
Butuan. Ito ay pinagbuklod Butuan. Ito ay pinagbuklod Butuan. Ito ay pinagbuklod katulad ng natagpuan sa
lang ng tinatawag na lang ng tinatawag na lang ng tinatawag na Butuan. Ito ay pinagbuklod
“wooden peg” hindi ng “wooden peg” hindi ng “wooden peg” hindi ng lang ng tinatawag na
pako. Maraming mga pako. Maraming mga pako. Maraming mga “wooden peg” hindi ng
lumang bangka ang lumang bangka ang lumang bangka ang pako. Maraming mga
nahukay ng mga eksperto nahukay ng mga eksperto nahukay ng mga eksperto lumang bangka ang
sa Pilipinas. Ang mga sa Pilipinas. Ang mga sa Pilipinas. Ang mga nahukay ng mga eksperto
bangkang ito ay tinawag ni bangkang ito ay tinawag ni bangkang ito ay tinawag ni sa Pilipinas. Ang mga
Antonio Pigafetta, isang Antonio Pigafetta, isang Antonio Pigafetta, isang bangkang ito ay tinawag ni
historyador na “Balangay”. historyador na “Balangay”. historyador na “Balangay”. Antonio Pigafetta, isang
Ang mga sinaunang Ang mga sinaunang Ang mga sinaunang historyador na “Balangay”.
Pilipino ay may sariling Pilipino ay may sariling Pilipino ay may sariling Ang mga sinaunang
paraan ng pamumuno at paraan ng pamumuno at paraan ng pamumuno at Pilipino ay may sariling
mga batas bago pa man mga batas bago pa man mga batas bago pa man paraan ng pamumuno at
dumating ang mga dumating ang mga dumating ang mga mga batas bago pa man
Espanyol. May dalawang Espanyol. May dalawang Espanyol. May dalawang dumating ang mga
uri ng pamahalaan na uri ng pamahalaan na uri ng pamahalaan na Espanyol. May dalawang
umiiral sa sinaunang umiiral sa sinaunang umiiral sa sinaunang uri ng pamahalaan na
panahon sa Pilipinas-ang panahon sa Pilipinas-ang panahon sa Pilipinas-ang umiiral sa sinaunang
barangay at sultanato. barangay at sultanato. barangay at sultanato. panahon sa Pilipinas-ang
Datu ang tawag sa Datu ang tawag sa Datu ang tawag sa barangay at sultanato.
namumuno sa isang namumuno sa isang namumuno sa isang Datu ang tawag sa
barangay at sultan naman
ang tawag sa namuno sa
isang sultanato. Higit na
mas malaki ang sakop ng
sultanato kaysa
baranggay. Katulong ng
datu ang Lupon ng
Matatanda sa paggawa at
pagpatupad ng batas,
habang katulong naman
ng sultan ang Ruma
Bichara na kanyang
tagapayo. May dalawang
uri ng batas ang umiiral sa
isang barangay-ang Batas
na Nakasulat at Batas na
Hindi Nakasulat. Napaloob
sa batas na nakasulat ang
mga usapin tungkol sa
deborsiyo, krimen,
pagmamay-ari ng ari-arian,
at iba pa. Sa hindi
nakasulat na batas,
nakasulat ang tungkol sa
mga tradisyon, paniniwala,
at kaugalian.
Nakipagkasundo ang mga
baranggay sa isat-isa para
sa kapayapaan at
kalakalan sa pamamagitan
ng sanduguan. Ang
sanduguan ay isinasagawa
sa pamamagitan ng
paghiwa sa bisig gamit ang
punyal at pagpapatulo ng
dugo sa kopang may alak.
Ang pag-inom ng
barangay at sultan naman barangay at sultan naman namumuno sa isang
ang tawag sa namuno sa ang tawag sa namuno sa barangay at sultan naman
isang sultanato. Higit na isang sultanato. Higit na ang tawag sa namuno sa
mas malaki ang sakop ng mas malaki ang sakop ng isang sultanato. Higit na
sultanato kaysa sultanato kaysa mas malaki ang sakop ng
baranggay. Katulong ng baranggay. Katulong ng sultanato kaysa
datu ang Lupon ng datu ang Lupon ng baranggay. Katulong ng
Matatanda sa paggawa at Matatanda sa paggawa at datu ang Lupon ng
pagpatupad ng batas, pagpatupad ng batas, Matatanda sa paggawa at
habang katulong naman ng habang katulong naman ng pagpatupad ng batas,
sultan ang Ruma Bichara sultan ang Ruma Bichara habang katulong naman
na kanyang tagapayo. May na kanyang tagapayo. May ng sultan ang Ruma
dalawang uri ng batas ang dalawang uri ng batas ang Bichara na kanyang
umiiral sa isang barangay- umiiral sa isang barangay- tagapayo. May dalawang
ang Batas na Nakasulat at ang Batas na Nakasulat at uri ng batas ang umiiral sa
Batas na Hindi Nakasulat. Batas na Hindi Nakasulat. isang barangay-ang Batas
Napaloob sa batas na Napaloob sa batas na na Nakasulat at Batas na
nakasulat ang mga usapin nakasulat ang mga usapin Hindi Nakasulat. Napaloob
tungkol sa deborsiyo, tungkol sa deborsiyo, sa batas na nakasulat ang
krimen, pagmamay-ari ng krimen, pagmamay-ari ng mga usapin tungkol sa
ari-arian, at iba pa. Sa ari-arian, at iba pa. Sa deborsiyo, krimen,
hindi nakasulat na batas, hindi nakasulat na batas, pagmamay-ari ng ari-arian,
nakasulat ang tungkol sa nakasulat ang tungkol sa at iba pa. Sa hindi
mga tradisyon, paniniwala, mga tradisyon, paniniwala, nakasulat na batas,
at kaugalian. at kaugalian. nakasulat ang tungkol sa
Nakipagkasundo ang mga Nakipagkasundo ang mga mga tradisyon, paniniwala,
baranggay sa isat-isa para baranggay sa isat-isa para at kaugalian.
sa kapayapaan at sa kapayapaan at Nakipagkasundo ang mga
kalakalan sa pamamagitan kalakalan sa pamamagitan baranggay sa isat-isa para
ng sanduguan. Ang ng sanduguan. Ang sa kapayapaan at
sanduguan ay isinasagawa sanduguan ay isinasagawa kalakalan sa pamamagitan
sa pamamagitan ng sa pamamagitan ng ng sanduguan. Ang
paghiwa sa bisig gamit ang paghiwa sa bisig gamit ang sanduguan ay isinasagawa
punyal at pagpapatulo ng punyal at pagpapatulo ng sa pamamagitan ng
dugo sa kopang may alak. dugo sa kopang may alak. paghiwa sa bisig gamit ang
Ang pag-inom ng Ang pag-inom ng punyal at pagpapatulo ng
magkabilang panig sa magkabilang panig sa dugo sa kopang may alak.
 magkabilang panig sa
pinaghalong alak at dugo
ay nagsisilbing simbolo ng
kanilang pagkakaibigan.
Ang batas ng sultanato ay
batay sa tatlong Sistema.
Ang una ay ang Adat , ang
batas tungkol sa tradisyon.
Ikalawa ay ang Sharia, ang
batas na naaayon sa
paniniwalang Islam. Ikatlo
ay ang Qur’an, ang banal
na aklat ng Islam. Si Sharif
ul-Hashim o Sayyid Abu
Bakr na isang Arabe ang
kauna-unahang nagtatag
ng pamahalaang sultanato
sa Sulu noong 1450.
F. Paglinang sa Panuto: Upang magkaroon
Kabihasaan ng kaayusang panlipunan,
(Tungo sa Formative tayong mga mamamayan
Assessment) ay dapat pahalagahan ang
mga batas na ipinatutupad.
Isulat sa sagutang papel
ang tsek (✔) ang pahayag
sa ibaba kung ito ay
nagpapakita ng pagtupad
sa mga batas, ekis (✖)
kung hindi nagpapakita ng
pagtupad sa mga batas.
1. Nagsusuot ng
mask kapag lumalabas sa
bahay.
2. Umiinom ng alak
habang nasa community
pinaghalong alak at dugo
ay nagsisilbing simbolo ng
kanilang pagkakaibigan.
Ang batas ng sultanato ay
batay sa tatlong Sistema.
Ang una ay ang Adat , ang
batas tungkol sa tradisyon.
Ikalawa ay ang Sharia, ang
batas na naaayon sa
paniniwalang Islam. Ikatlo
ay ang Qur’an, ang banal
na aklat ng Islam. Si Sharif
ul-Hashim o Sayyid Abu
Bakr na isang Arabe ang
kauna-unahang nagtatag
ng pamahalaang sultanato
sa Sulu noong 1450.
Panuto: Suriin ang mga
pahayag. Isulat ang SK
kung ito ay tungkol sa
sosyo-kultural na
pamumuhay ng mga
sinaunang Pilipino. Isulat
PM kung ito ay tungkol sa
pampolitikang pamumuhay
ng mga sinaunang Pilipino.
_______1. Pagsamba sa
kalikasan, katulad ng
kahoy, ilog, araw, bato, at
iba
_______2. Barangay at
sultanato ang uri ng
pamahalaan na umiiral sa
sinaunang panahon sa
Pilipinas.
pinaghalong alak at dugo
ay nagsisilbing simbolo ng
kanilang pagkakaibigan.
Ang batas ng sultanato ay
batay sa tatlong Sistema.
Ang una ay ang Adat , ang
batas tungkol sa tradisyon.
Ikalawa ay ang Sharia, ang
batas na naaayon sa
paniniwalang Islam. Ikatlo
ay ang Qur’an, ang banal
na aklat ng Islam. Si Sharif
ul-Hashim o Sayyid Abu
Bakr na isang Arabe ang
kauna-unahang nagtatag
ng pamahalaang sultanato
sa Sulu noong 1450.
Panuto: Suriin ang mga
pahayag. Isulat ang SK
kung ito ay tungkol sa
sosyo-kultural na
pamumuhay ng mga
sinaunang Pilipino. Isulat
PM kung ito ay tungkol sa
pampolitikang pamumuhay
ng mga sinaunang Pilipino.
_______1. Naglagay ng
mga tattoo sa katawan
bilang simbolo ng
kagitingan at kagandahan.
_______2.
Pakikipagkasundo ng mga
barangay sa isa’t-isa para
sa kapayapaan at
Ang pag-inom ng
magkabilang panig sa
pinaghalong alak at dugo
ay nagsisilbing simbolo ng
kanilang pagkakaibigan.
Ang batas ng sultanato ay
batay sa tatlong Sistema.
Ang una ay ang Adat , ang
batas tungkol sa tradisyon.
Ikalawa ay ang Sharia, ang
batas na naaayon sa
paniniwalang Islam. Ikatlo
ay ang Qur’an, ang banal
na aklat ng Islam. Si Sharif
ul-Hashim o Sayyid Abu
Bakr na isang Arabe ang
kauna-unahang nagtatag
ng pamahalaang sultanato
sa Sulu noong 1450.
Panuto: Base sa mga
larawang nasa ibaba,
ipalagay ang iyong sarili na
isa sa mga datu noong
sinaunang panahon sa
Pilipinas, ano-ano ang
mga batas na iyong
gagawin at ipapatupad sa
iyong baranggay para sa
katahimikan sa inyong
lugar? Kumuha ng isang
pirasong papel at magsulat
ng limang batas na iyong
ipapatupad.
 quarantine. _______3. Ruma Bichara kalakalan
ang tagapayo at katulong _______3. Pagkatatag ng
3. Nasa loob ng ng sultan sa pagpapatupad pamahalaang Sultanato sa
bahay sa oras ng curfew. ng batas. Sulu
4. Sumusunod sa _______4. Pagpapahalaga _______4. Pagsasagawa
utos ng pamahalaan na sa mga mahal sa buhay na ng iba’t- ibang ritwal at
stay at home. yumao na pagdiriwang
_______5. Nagsusuot ng _______5. Ang batas ng
5. Dikit-dikit ang mga mga palamuti sa katawan Sultanato ay batay sa
tao sa pampublikong lugar tatlong sistema.
habang nasa community
quarantine.
G. Paglalapat ng Aralin sa Bilang isang mag aaral Bilang isang mag aaral Bilang isang mag aaral Bilang isang mag aaral
pang-araw-araw na buhay paano mo maipapakita ang paano mo maipapakita ang paano mo maipapakita ang paano mo maipapakita ang
paggalang sa relihiyon at paggalang sa relihiyon at paggalang sa relihiyon at paggalang sa relihiyon at
paniniwala ng iba? paniniwala ng iba? paniniwala ng iba? paniniwala ng iba?
H. Paglalahat ng Aralin Ano-anong sosyo-kultural Ano-anong sosyo-kultural Ano-anong sosyo-kultural Ano-anong sosyo-kultural
at pampolitikang at pampolitikang at pampolitikang at pampolitikang
pamumuhay mayroon ang pamumuhay mayroon ang pamumuhay mayroon ang pamumuhay mayroon ang
mga sinaunang pilipino? mga sinaunang pilipino? mga sinaunang pilipino? mga sinaunang pilipino?
I. Pagtataya ng Aralin Pag-ugnay sa Panuto: Buuin ang talata. Panuto: Sa isang sagutang REPLEKSIYON.
Kasalukuyang Sitwasyon Piliin ang sagot sa kahon papel sagutin at ipaliwanag Magbigay ng sitwasyon sa
Panuto: Sumulat ng isang at isulat ito sa sagutang ang mga tanong sa ibaba. kasalukuyan na
sanaysay sa loob ng papel. Gamitin ang rubrik sa sumasalamin sa sosyo-
kahon na naglalarawan ibaba bilang gabay sa kultural at pampolitikang
tungkol sa iyong Tatlong pagsagot. pamumuhay ng mga
karanasan noong panahon Barangay at sultanato 1. May naiiba ba sa Pilipino.
ng pandemya na nagdulot Sultan Datu pagbibigay halaga sa mga
ng pagbabago sa inyong Baro at saya patay o yumao noong
pamumuhay. Animismo sinaunang panahon at sa
Pomaras kasalukuyan? Ipaliwanag
Kangan ang iyong sagot.
Banga
Sanduguan
Maraming natatanging
kaugalian ang mga
sinaunang Pilipino. Sa
pananamit, ang 2. Mahalaga ba ang
kalalakihan ay nagsuot ng pagkakaroon ng batas sa
pantaas na damit na pagkamit ng kaayusang
tinatawag na (1) panlipunan? Bakit?
__________ at ang
kababaihan ay nagsuot ng
(2) _________ at
________. Sa palamuti
naman ang ating mga
ninuno ay nagsuot ng Rubriks sa Pagsulat ng
isang alahas na hugis Talata
rosas na tinatawag na (3)
_____________. Sa
kaugalian sa paglilibing
kung ang buto ng bangkay
ay natutuyo na, ito ay
huhukayin at isisilid sa
(4)___________.
Naniniwala din ang mga
sinaunang Pilipino na may
espiritung nananahan sa
kanilang kapaligiran.Ang
tawag sa paniniwalang ito
ay (5)____________. Mula
sa mga natatag na mga
pamayanan ay umusbong
ang pangangailangan sa
kaayusan kaya naitatag
ang sistema ng
pamamahala. May
dalawang uri ng
pamahalaan na umiiral sa
sinaunang panahon sa
Pilipinas ang (6)
_________ at ________.
Ang tawag sa namumuno
ng barangay ay (7)
 ________ (8) _________
naman ang tawag sa
namumuno sa isang
sultanato. Nakipagkasundo
ang mga barangay sa isa’t-
isa para sa kapayapaan at
kalakalan sa pamamagitan
ng (9) _____________.
Habang ang batas ng
sultanato ay batay sa (10)
__________ sistema.
J. Karagdagang
Gawain para sa
takdang-aralin at
remediation
IV. Mga Tala
V. PAGNINILAY
A. Bilang ng mag-aaral
na nakakuha ng 80%
sa pagtataya.

B. Bilang ng mag-aaral
na nangangailangan
ng iba pang gawain
para sa remediation.
C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa sa aralin.
D. Bilang ng mga mag-
aaral na magpapatuloy
sa remediation.
E. Alin sa mga
istratehiyang pagtuturo
nakatulong ng lubos?
Paano ito nakatulong?

F. Anong suliranin ang

aking naranasan na
solusyunan sa tulong
ng aking punungguro
at superbisor?

G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nadibuho na nais kong
ibahagi sa mga kapwa
ko guro?