Pagsulat ng Balita sa

Palimbag na
Pamamahayag
Ms. Mary Grace H. Gonzales
 Mga Salik na Mahalaga sa
Balita
• Mga pangyayari o detalye nito
• Kawilihan
• Mambabasa
 Mga Katangian ng Mahusay
na Balita
• Ganap na • kawastuhan ng mga
kawastuhan pangyayari
• katumpakan ng
pangkalahatang
impresyon
• kaayusan ng mga
detalye
• tamang pagbibigay-
diin
• hindi magulo o
masalimuot ang diwa
 Mga Katangian ng Mahusay
na Balita
• imbang • Kaukulang diin sa
bawat katotohanan
• Kaugnay ng ibang
tunay na
pangyayari
• Kawastuhan o
paglalakaip ng
tunay at
napapanahong
pangyayari lamang
 Mga Katangian ng Mahusay
na Balita
• !alang Kinikilingan • "b#ecti$e
• %nbiased
 Mga Katangian ng Mahusay
na Balita
• Kaiklian
• Kalinawan
• Kasariwaan
Mga %ri ayon sa Saklaw
o Pinagmulan
• Balitang lokal o nasyonal (local
news) - naganap sa loob ng bansa
• Balitang dayuhan o banyaga
(foreign news) - naganap sa
labas ng bansa
• Balitang may petsa at
pinanggalingan (dateline
news) - Pinangugunahan ng petsa&
kung kailan sinulat at ang lunan
kung saan sinulat ng reporter
• Hal. 'ungsod ng (amboanga& )bril
*+& ,* -- Malakas na lindol ang
pumatay at puminsala ng ari-
arian/.
Mga %ri ayon sa
Pagkakasunod-sunod
• Paunang Balita (Advanced
or Anticipated News)
• %lat ukol sa inaasahang
pangyayari tulad ng mga
gaganaping patimpalak&
konsiyerto& dula& palaro&
kampanya atbp.
• Maaaring ilathala nang serye
• Maaaring straight news o news
0eature
Mga %ri ayon sa
Pagkakasunod-sunod
• Balitang Di-naasahan
(!pot News)
• Balitang isinulat ukol sa
pangyayaring naganap na di
inaasahan
Mga %ri ayon sa
Pagkakasunod-sunod
• Balitang tinalaga
("overage News)
• Balitang isinulat o isususlat
pa& batay sa isang palagiang o
pirmihang pinagkukunan
1based on a gi$en beat o
assignment2
• "spital& kongreso& 3re
department& tanggapan ng
punong guro& aklatan atbp.
Mga %ri ayon sa
Pagkakasunod-sunod
• Balitang Panubaybay
(!eries# $ollowed News)
• %lat ukol sa pinakabagong
pangyayari bilang
karagdagan o kasunod ng
naunang balita. 4to5y may
sariling pamatnubay 1lead2
na iba sa pamatnubay ng
sinundang balita.
Mga %ri ayon sa
Pagkakasunod-sunod
• Balitang %inagawian
(&outine News !tory)
• Balita ukol sa inaasahang
magaganap tulad ng regular
na pagpupulong&
panahunang pagsusulit&
palatuntunan.
Mga %ri ayon sa )nyo
• 'uwirang Balita (!traight
news) - 4nihahayag ang mga
pangyayari sa ayos na tagilo o
baligtad na piramide 1in$erted
pyramid structure2 mula sa
pinakamaliit na kahalagahan.
• Ginagamitan ng summary lead.
• uwiran at walang paligoy-ligoy.
• Maiikli ang pangungusap.
• Katagang simple at madaling
maunawaan ang gamit.
Mga %ri ayon sa )nyo
• Balitang athalain (News
$eatures)
• 6ababatay rin sa tunay na
pangyayari tulad ng mga tuwirang
balita
• )ng ayos nito ay Pinagpalibang
pinakamahalagang pangyayari
1suspended interest structure2 kagaya
ng sa isang kuwento
• Sa paksa at pamamaraan& ito ay nasa
pagitan ng pagbabalita& editoryal p
lathalain
• 6aiiba ang balitang lathalain sa
karaniwang lathalain 10eatures article2
Mga %ri ayon sa )nyo
• Balitang isang Paksa o
'ala (!ingle $eature or
ne ncident !tory)
• 4isang pangyayari o paksa
ang taglay ng pamatnbay
• Sa katawan ng balita
ipinaliliwanag ang detalye
Mga %ri ayon sa )nyo
• Balitang *araming
tinatampok (!everal
$eatures or "omposite !tory)
• Maraming bagay o paksa aang
itinatampok sa pamatnubay.
6akahanay ang mga ito ayon sa
pahupang kahalagahan o
decreasing importance.
• )ng pagpapaliwanag sa mga
paksa ay nakahanay sa katawan
ng balita na ayon din sa
pagkakaayos ng mga ito sa
pamatnubay.
Mga %ri ayon sa
Pagtalakay sa Paksa
• Balitang *ay Pamukaw-
Damdamin o %awilihan
(+uman nterest !tory)
• 4to5y umaantig sa damdamin at
kumukuha ng reaksiyon ng
mambabasa.
• Karaniwang maiikli ngunit
nagagawa nitong paiyakin&
patawanin& pagalitin& o
pagdamdamin ang mambabasa
• Madalas na tao ang pinapaksa&
1pero maaari ring hayop o bagay2
Mga %ri ayon sa
Pagtalakay sa Paksa
• Balitang *ay Pagpapakahulugan
(nterpretative or nterpretive
News)
• 4pinauunawa sa mambabasa ang
kahalagahan ng pangyayari.
• Hindi ipinapahayag sa payak o
tuwirang paraan lamang& kundi
nilalakipan ng interpratasyon upang
lalong maunawaan ng mambabasa.
• Maaaring isama dito ang *2 dahilan ng
pangyayari& ,2 sanligan o background
2 katauhan ng pangunahing sangkot
sa balita 72 ang kabuluhan ng
kahalagahan
Mga %ri ayon sa
Pagtalakay sa Paksa
• Balitang *ay alim (n-depth
report)
• Pagbabalitang may hamon sa
kaisipan ng mga mambabasa at
kakayahan ng reporter.
• Higit pa sa karaniwang balita& ito
ay salig sa backgrounding o
research ng mga bagay na higit
sa nakita o nasaksihan
• 6agbibigay-kahulugan ito sa mga
pangyayari ngunit hindi
lumalabas na opinyon ng sumulat
Mga %ri ayon sa
6ilalaman
• Balitang Pang-agham
• Balitang Pangkaunlaran
• Balitang Pampalakasan
Mga anging %ri
• Batay sa *ga 'alang
Nakuha ($act !tory)
• Pagsasalaysay ng
karaniwang pangyayari na
kasagutan sa Sino8 )no&
Saan8& Kailan8& Bakit8& at
Paano8
Mga anging %ri
• Batay sa %ilos o Aksiyon
(Action !tory)
• Pagsasalaysay ng mga
pangyayaring hindi lamang
paktual kundi yaong
tinatampukan ng kilos 1action2&
madulang pangyayari 1dramatic
incident2& paglalarawan ng tao
1description o0 a person2&
pahayag ng isang saksi o kaya
mga nagpapaliwanag ng mga
bagy-bagay 1e9palanatory data2
Mga anging %ri
• ,kol sa 'alumpati o Panayam
(uote. !peech. or nterview
!tory)
• 4sinasaad kung sino ang
tagapagsalita o kung sino ang
kinapanayam& ang paksang diwa
ng kanyang talumpati& okasyon&
oras at pook ng pinagdausan&
siping pangungusap& paglalarawan
ng madlang tagapanood& pati di-
karaniwang kilos at reaksiyon nila
Mga anging %ri
• Balitang Pangkatnig
(!idebar)
• Maikling balitang isinusulat
nang hiwalay nagunit
kaagapay at kaugnay ng isang
pangunahing balita
• 4to5y ukol sa isang panig
lamang at inilalagay malapit
sa kinauugnayang balita
• Maaaring sidebar ang isang
lathalain
Mga anging %ri
• Balitang %inipil (New
Brief)
• Maiikling balitang
karaniwang binubuo ng
hindi hihigit sa dalawang
talata
• )ng pinagsama-samang
news brie0 ay tinatawag na
news round-up.
Mga anging %ri
• Bulitin (Bulletin)
• Habol o karagdagan sa
kasalukuyang mahalagang
balita.
• 4to5y inilalagay sa unang
pahina& nakakahon at sa
tipong mariin 1bold0ace2
Mga anging %ri
• Dagliang Balita ($lash)
• Pinakabuod ng bagong
mahalagang balita na
kailangang mailathala
kaagad dahil huli na para
mailathala ang buong balita
• Maaaring tapos na ang
layout o wala nang espasyo
para rito
Mga Hakbang sa
Pagsulat ng Balita
• 4sulat ang buod.
• 4tala ang mga pangyayari ayon
sa pababa o paliit na
kahalagahan 1decreasing
importance2.
• Hanapin ang impormasyong
itatampok sa 'ead o
Pamatnubay.
• 4sulat ang balita ayon sa
pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari.
 Mga Mungkahing Paraan sa
Pagsulat ng Balita
• 4sulat kaagad ang balita pagkatapos makalap.
• Bigyang-diin at palawakin ang nangingibabaw
na pangyayari.
• Maging tumpak.
• 4wasan ang magbigay ng opinyon 16o
editorializing2. Sng opinyon ay nararapat
lamang sa mga tanging kolum& pangulong
tudling o editoryal& artikulong may pangalan
1byline2 ng sumulat& at sa balitang
pampalakasan
 Mga Mungkahing Paraan sa
Pagsulat ng Balita
• Banggitin ang awtoridad o pinagmulan
1source o attribution2 na balita lalo na kung
*2 nagingibabaw ang opinyon kaysa tunay
na pangyayari& ,2 ang balita ay
kontrobersyal& at 2 ang balita ay
nagpapatalastas ng bagong regulasyon
• 4bigay ang buong pangalan ng tao sa unang
pagbanggit. Pagkatapos gamitan na lamang
ng G. Bb. Gng. 1o anumang titulo2 sa mga
susunod pang pangbanggit
 Mga Mungkahing Paraan sa
Pagsulat ng Balita
• 4lahad ang pangyayari nang walang
kinikilingan.
• 4pakilala ang pangalang binanggit.
• 4wasan ang pagkakaroon ng kulay sa
paggamit ng salita o pariralang maaaring
makapinsala sa paniniwala at asal ng
mambabasa o ng ibinabalita
• Simulan ang bawat talata sa mahalaga at
kawili-wiling pangyayari
 Mga Mungkahing Paraan sa
Pagsulat ng Balita
• Sumulat ng maiikling pangungusap. Pag-
iba-ibahin din ang haba& ngunit
kailangang payak at maliwanag.
• 4lagay ang tuwirang at di-tuwirang sabi
sa magkahiwalay na talata.
• 4wasan ang pampahaba o pampakapal
lamang na mga pangungusap at talata
na pampuno lamang sa espasyo. 1)$oid
padding2
 Mga Mungkahing Paraan sa
Pagsulat ng Balita
• Sumulat ng mabisang pamatnubay
1'ead2. Huwag ilagay lahat ang :!s
kung makakagulo sa diwa. 4wasang
magsimula sa numero o 3gures.
• Gamitin ang tinig na tukuyan 1acti$e
$oice2 kaysa balintiyak 1passi$e $oice2.
• Sundin ang estilong pamahayagan
1Stylesheet ; Styleguide ; Stylebook2
Maraming Salamat<
• Susunod na aralin=
• Pagsulat ng Headline at
>ditoryal