S.

BHAGGOE
MULO KWATTA 1

Les 1 : Het graadnet op aarde.

De bolvormige afbeelding van de aarde heet de globe. Op een globe of een landkaart zien we
horizontale en verticale lijnen, die samen het graadnet op de aarde vormen.
Het graadnet gebruiken we om de juiste ligging van een plaats te vinden. Op de echte aarde zijn deze
lijnen er niet, daarom zeggen we dat deze lijnen denkbeeldige lijnen zijn. De globe heeft het voordeel de
oppervlakte van landen en zeeën zuiverder weer te geven dan kaarten dit kunnen doen. Op
wereldkaarten b.v. waarop parallellen en meridianen door rechte lijnen worden aangegeven, zijn de
vormen en oppervlakten in het bijzonder van landen en zeeën dichtbij de poolstreken, sterk vervormd.

➢ Definitie: rotatie is de draaiing van de aarde in 1 etmaal (24 uren, (1dag)) om haar as (de
aardas).
➢ Definitie: de aardas is een denkbeeldige lijn waaromheen de aarde roteert.

-De uiteinden van de aardas noemen wij de polen. We onderscheiden de Noordpool en de Zuidpool.

-We kunnen een cirkel om de aarde trekken waarvan de punten even ver van beide polen verwijderd
zijn. Deze cirkel noemen wij de evenaar, de equator, de evennachtslijn of de linie.
Deze cirkel verdeelt de aarde in 2 helften nl.: een Noordelijk Halfrond en een Zuidelijk Halfrond.

Parallellen:
Over elk willekeurig punt van de aarde zouden wij een cirkel kunnen trekken die evenwijdig loopt aan de
evenaar. Al deze cirkels die evenwijdig, dus parallel, aan de evenaar lopen noemen wij parallellen of
breedtecirkels.

➢ Definitie: cirkels over het aardoppervlak getrokken, evenwijdig aan de evenaar, heten parallellen
of breedtecirkels.

Belangrijke parallellen in het graadnet zijn:

1. 23 ½ N.B- de Kreeftskeerkring (K.K.K)
2. 23 ½ Z.B- de Steenbokskeerkring (S.K.K)
3. 66 ½ N.B- de Noordpoolcirkel (N.P.C)
4. 66 ½ Z.B- de Zuidpoolcirkel (Z.P.C)

Tekening I Parallellen:
90° N.B- DE NOORDPOOL (N.P)

66 ½ ° N.B- DE NOORDPOOLCIRKEL (N.P.C)

23 ½ ° N.B- DE KREEFTSKEERKRING (K.K.K)

0° DE EVENAAR, DE EQUATOR, DE EVENNACHTSLIJN, DE LINIE

23 ½ ° Z.B- DE STEENBOKSKEERKIRNG (S.K.K)

66 ½ ° Z.B- ZUIDPOOLCIRKEL (Z.P.C) 1

90° Z.B- DE ZUIDPOOL (Z.P)
 S.BHAGGOE
MULO KWATTA 1

Meridianen:
We kunnen ook lijnen van pool tot pool over het aardoppervlak trekken. Deze zijn halve cirkels. We
noemen ze meridianen of lengtecirkels.
Een belangrijke meridiaan die de aarde ook in 2 gelijke helften verdeelt is de 0-meridiaan of de
meridiaan van Greenwich.

De voortzetting van deze meridiaan aan de andere kant de aardbol heet de meridiaan van 180° of de
datumgrens. De 0-meridiaan en de meridiaan van 180° verdelen de aarde in een Oostelijk Halfrond en
een Westelijk Halfrond.

➢ Definitie: halve cirkels over het aardoppervlak getrokken en die lopen van pool tot pool heten
meridianen of lengtecirkels.

Tekening II Meridianen:
90° N.B- DE NOORDPOOL (N.P)

GREENWICH
DE MERIDIAAN VAN 180°; DE
DATUMGRENS
DE 0-MERIDIAAN; DE
MERIDIAAN VAN
GREENWICH

90° Z.B- DE ZUIDPOOL (Z.P)

De verschillen tussen de lengte en breedtecirkels:

Lengtecirkels/ meridianen Breedtecirkels/ parallellen
1.Er zijn 360 lengtecirkels 1.Er zijn 180 breedtecirkels
2.Ze lopen van pool tot pool 2.Ze lopen evenwijdig aan de evenaar
3.Ze zijn halve cirkels 3.Ze zijn hele cirkels
4.Ze zijn even lang 4.Naar de polen toe worden ze steeds kleiner

2
S.BHAGGOE
MULO KWATTA 1

De evenaar en de 0-meridiaan verdelen de aarde ook in:

1. Het noordoostelijk deel – het zuidoostelijk deel.
2. Het noordwestelijk deel – het zuidwestelijk deel.

NOORDWESTELIJK NOORDOOSTELIJK
DEEL DEEL

ZUIDWESTELIJK ZUIDOOSTELIJK
DEEL DEEL

Plaatsbepaling
-Om de ligging van een plaats op aarde te bepalen maken wij gebruik van 2 hoofdlijnen: de evenaar en
de 0-meridiaan.

-De ligging wordt aangegeven door de geografische lengte (Oosterlengte of Westerlengte) en de

geografische breedte (Noorderbreedte en Zuiderbreedte) van een plaats.

➢ Definitie: de geografische breedte van een plaats is de afstand van de plaats tot de evenaar,
gemeten langs de meridiaan die over die plaats loopt.
Op de evenaar is de breedte overal 0°, aan de polen is dat 90°.
Een plaats op het Noordelijk Halfrond heeft Noorderbreedte (N.B) en op het Zuidelijk Halfrond heeft
Zuiderbreedte (Z.B).

➢ Definitie: de geografische lengte van een plaats is de afstand van die plaats tot de 0-meridiaan
gemeten langs de parallel die over die plaats loopt.

De plaatsen vanaf de 0-meridiaan tot 180° oosten hiervan hebben Oosterlengte (O.L) en de plaatsen
vanaf de 0-meridiaan tot 180° ten westen hiervan hebben westerlengte (W.L).
De meridiaan van 180° O.L en 180° W.L vallen samen en deze worden genoemd de meridiaan van 180° of
de datumgrens.

• Een plaats op het noordelijk halfrond heet Noorderbreedte (N.B)

• Een plaats op het zuidelijk halfrond heet Zuiderbreedte (Z.B)
• Een plaats op het oostelijk halfrond heet Oosterlengte (O.L)
• Een plaats op het westelijk halfrond heet Westerlengte (W.L)

3
S.BHAGGOE
MULO KWATTA 1

Les 2: De ligging en grootte van Suriname

De ligging van Suriname kunnen we op 2 manieren bepalen:

a. De absolute ligging uitgedrukt in graden.

Om de absolute ligging te bepalen, hebben wij het graadnet nodig, met name de parallellen en de
meridianen om de lengte en de breedte te kennen. De absolute ligging van Suriname is: 2°-6°NB (twee
tot zes graden noorderbreedte) en 54°-58°W.L (vierenvijftig tot achtenvijftig graden westerlengte).
Suriname ligt dus ten noorden van de evenaar en ten westen van de 0-meridiaan, dus op het
Boordwestelijk deel van de aarde en ligt in het Noordoostelijk deel van het werelddeel Zuid-Amerika en
maakt deel uit van het Guyanaschild. Guyana betekent veel stromend land/ land van vele wateren.

b. De relatieve ligging: ligging van Suriname ten opzichte van andere landen of gebieden. De
relatieve ligging van een land heeft dus te maken met de grenzen:
• Ten oorden grenst Suriname aan: de Atlantische Oceaan.
• Ten zuiden grenst Suriname aan: Brazilië.
• Ten westen grenst Suriname aan: Guyana.
• Ten oosten grenst Suriname aan: Frans-Guyana.

De oppervlakte van Suriname bedraagt ± 164.000 km2. Suriname is groter dan Frans-Guyana, maar
kleiner dan Guyana en Brazilië. Dit is duidelijk op de kaart van Zuid-Amerika te zien. Suriname ligt in het
noordelijkoostelijk deel van het continent Zuid-Amerika

4
S.BHAGGOE
MULO KWATTA 1

Opdracht:

A. Geef op bovenstaande graadnet de evenaar en de 0-meridiaan aan.

B. Geef aan waar het noordelijk, zuidelijk, oostelijk en westelijk halfrond zijn.
C. Geef de noordpool en de zuidpool aan.
D. Geef de keerkringen en de poolcirkels aan.
E. Geef op dit graadnet de ligging aan van Brazilië: 5°-33°Z.B en 43°-73°W.L. geef Brazilië een
blauwe kleur.
F. Zoek in de atlas de absolute ligging van Mexico. Geef ook Mexico aan in deze tekening middels
een rode kleur.
G. Zoek in de atlas ook de relatieve ligging van Brazilië en Mexico.