როგორ რეაგირებს ხელოვნება სამყაროში

მიმდინარე მოვლენებზე?

ხელოვნების ისტორია

ხელოვნების ისტორია ათასობით წელს მოიცავს და გულისხმობს სტილისა და

ტექნიკის ფართო სპექტრს, ასევე სხვადასხვა პერიოდსა და მოძრაობას.
პრეისტორიული გამოქვაბულის ნახატებიდან რენესანსამდე და თანამედროვე
ხელოვნებამდე, ის ასახავს ადამიანის შემოქმედებისა და ექსპრესიის ევოლუციას.

მხატვრული გამოხატულება სათავეს იღებს უძველესი ადამიანური

ცივილიზაციებიდან. გამოქვაბულის ნახატებზე ლასკოში, საფრანგეთი, რომელიც
თარიღდება დაახლოებით 15000 წლით, ასახავს ცხოველებს და ნადირობის სცენებს.
ეს ნათელი ფერები და დეტალური ნახატები ემსახურებოდა როგორც საზეიმო, ისე
პრაქტიკულ მიზანს, უზრუნველყოფდა კომუნიკაციისა და ტერიტორიის მარკირების
საშუალებას.როგორც ცივილიზაციები განვითარდა, ასევე განვითარდა მათი
ხელოვნება. მაგალითად, ძველი ეგვიპტე ცნობილია თავისი გრანდიოზული
ქანდაკებებითა და რთული სამარხებით. ტუტანხამონის ოქროს ნიღაბი და გიზას
დიდი სფინქსი მხოლოდ ორი საკულტო მაგალითია. ძველმა საბერძნეთმა ასევე
წარუშლელი კვალი დატოვა ადამიანის რეალისტურ ფიგურებზე აქცენტით, როგორც
ეს ასახულია პართენონის ქანდაკებებში.

შუა საუკუნეებში დაიწყო რელიგიური ხელოვნების აღზევება, განსაკუთრებით

ხელნაწერების და გოთური არქიტექტურის სახით. საკათედრო ტაძრების
თვალწარმტაცი ვიტრაჟები, როგორიცაა პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი, აჩვენებდა
შუა საუკუნეების მხატვრების ოსტატობას.

რენესანსმა, ხელოვნებისა და მეცნიერებისადმი განახლებული ინტერესის პერიოდმა,

მნიშვნელოვანი ცვლილებები მოიტანა ხელოვნების ისტორიაში. ისეთმა მხატვრებმა,
როგორებიც არიან ლეონარდო და ვინჩი, მიქელანჯელო და რაფაელი, ითვისებდნენ
რეალიზმს და პერსპექტივას, გადალახეს თავიანთი ხელობის საზღვრები. მონა ლიზა
და სიქსტის კაპელას ჭერი მათი გენიოსობის მოწმობაა.

ხელოვნება განაგრძობდა განვითარებას და ადაპტირებას საზოგადოების

ცვლილებებთან. იმპრესიონიზმის გაჩენამ დაუპირისპირდა წარმოდგენის
ტრადიციულ ცნებებს სინათლისა და ატმოსფეროს წარმავალი თვისებების
დაფიქსირებით. მხატვრებმა, როგორიცაა კლოდ მონე და ედგარ დეგასი,
გამოიკვლიეს ეს ახალი ესთეტიკა, დატოვა ხანგრძლივი გავლენა ხელოვნების
სამყაროზე.

მე-20 საუკუნეში კიდევ უფრო მეტი რევოლუცია მოხდა ხელოვნებაში. კუბისტებმა

პაბლო პიკასოსა და ჟორჟ ბრაკის მეთაურობით საგნები გეომეტრიულ ფორმებად
დაშალეს. სიურეალისტები, ისევე როგორც სალვადორ დალი, ქვეცნობიერში
შედიოდნენ და იკვლევდნენ ოცნებებსა და ფანტაზიებს. იმავდროულად,
აბსტრაქტული ექსპრესიონიზმი, რომელსაც ხელმძღვანელობდა ჯექსონ პოლოკი,
ფოკუსირებული იყო ფერწერის ემოციურ და ჟესტიკულ ასპექტებზე.

დღეს ხელოვნება მრავალ ფორმას იღებს, ტრადიციული მედიუმებიდან, როგორიცაა

ფერწერა და ქანდაკება, ციფრულ ხელოვნებამდე, ინსტალაციამდე და პერფორმანსის
ხელოვნებამდე. მხატვრები გამუდმებით სცილდებიან საზღვრებს, აყენებენ
გამოწვევას სტატუს კვოს და გვთავაზობენ ახალ პერსპექტივებს სამყაროზე, სადაც
ჩვენ ვცხოვრობთ.

როგორ აისახება ხელოვნებაში მსოფლიოში მიმდინარე

მოვლენები?

მხატვრობა, კინემატოგრაფია, გრაფიკა და ფოტოგრაფია ყოველთვის მნიშვნელოვან

როლს თამაშობდა ისტორიის მანძილზე მსოფლიოში მიმდინარე მოვლენების
ასახვაში. აქ ჩამოთვლილია რამდენიმე გზა, რომლითაც ხელოვნების ამ ფორმებმა
აჩვენეს მნიშვნელოვანი მოვლენები:

ფერწერა:

1. ისტორიული ნახატები: წარსულში მხატვრები ქმნიდნენ ისტორიულ ნახატებს,

რომლებიც ასახავდნენ მნიშვნელოვან მოვლენებს, როგორიცაა ომები, რევოლუციები
ან მნიშვნელოვანი ცერემონიები. ამ ნახატებს ხშირად ასრულებდნენ ისტორიული
მომენტების აღსანიშნავად ან დოკუმენტაციისთვის.

2. პოლიტიკურ და სოციალურ მოვლენებზე აზრის დაფიქსირება: ნახატები

გამოიყენებოდა პოლიტიკური და სოციალური მოვლენების კომენტირებისას
ისტორიის მანძილზე. მხატვრები ხშირად ხატავდნენ სატირულ ან ალეგორიულ
ნაწარმოებებს მმართველების, რელიგიური მოღვაწეების ან საზოგადოების ნორმების
გასაკრიტიკებლად. მაგალითად, ფრანცისკო გოიას "1808 წლის მესამე მაისი"
ასახავდა ესპანეთის წინააღმდეგობას საფრანგეთის ოკუპაციის წინააღმდეგ,
გადმოცემულია ომის სისასტიკე და მისი გავლენა მშვიდობიანი მოსახლეობაზე.

კინემატოგრაფია:

1. დოკუმენტური კინოს გადაღება: კინემატოგრაფია, დოკუმენტური კინოს სახით,

მნიშვნელოვანი იყო მნიშვნელოვანი ისტორიული მოვლენების აღსაბეჭდად და
დოკუმენტირებაში. დოკუმენტური ფილმები მაყურებელს საშუალებას აძლევს,
მოესმინოს მოვლენების განვითარებას და წარმოადგინოს ამ დროის ღირებული
ჩანაწერი. მაგალითად, სტივენ სპილბერგის ფილმი ,,შინდლერის სია“ ასახავს
ჰოლოკოსტს და ეხმარება საზოგადოებას აღიქვას ეს მოვლენა

2. ომის ფილმები: კინემატოგრაფია ხშირად გამოიყენებოდა ომებისა და

კონფლიქტების ასასახად მთელი ისტორიის მანძილზე. ფილმები, როგორიცაა ,,პერლ
ჰარბორი“ ან ,,ჰაქსოუს გმირი“ ცდილობდნენ აღედგინათ ომის გამოცდილება,
ასახავდნენ ომის გავლენას ინდივიდებსა და საზოგადოებებზე.

გრაფიკა:

1. პოლიტიკური პროპაგანდა: გრაფიკული ხელოვნება ხშირად გამოიყენება როგორც

პოლიტიკური პროპაგანდის საშუალება. მხატვრებმა შექმნეს პლაკატები,
ილუსტრაციები და მულტფილმები გარკვეული იდეოლოგიის
პოპულარიზაციისთვის, პოლიტიკური ლიდერების მხარდასაჭერად ან
კრიტიკისთვის და საზოგადოებრივ აზრზე გავლენის მოხდენის მიზნით.
მაგალითად, მეორე მსოფლიო ომში შეიქმნა პოლიტიკური მულტფილმები, რათა
დაერწმუნებინათ მოქალაქეები, მხარი დაუჭირონ ომის ძალისხმევას ან გააკრიტიკონ
მტრის ლიდერები.

2. სარედაქციო ილუსტრაციები: გრაფიკა და ილუსტრაციები ხშირად გამოიყენებოდა

გაზეთებსა და ჟურნალებში მიმდინარე მოვლენების ვიზუალურად წარმოსაჩენად.
სარედაქციო მულტფილმები, მაგალითად, ლაკონურად გადმოსცემს პოლიტიკურ
გზავნილებს და სატირებს სოციალურ საკითხებზე, რაც ვიზუალურ კომენტარს
იძლევა მსოფლიოში არსებული მდგომარეობის შესახებ.
ფოტოგრაფია:

1. ფოტოჟურნალისტიკა: ფოტოგრაფიამ დაარსების დღიდან მნიშვნელოვანი როლი

ითამაშა მიმდინარე მოვლენების აღბეჭდვასა და დოკუმენტირებაში.
ფოტორეპორტიორები იმყოფებოდნენ ფრონტის ხაზზე და იღებენ მძლავრ სურათებს,
რომლებიც ასახავს კონფლიქტების, პროტესტის და სხვა მნიშვნელოვანი მოვლენების
რეალობას. იფიქრეთ საკულტო ფოტოებზე, როგორიცაა ამერიკის დროშის აღმართვა
ივო ჯიმაზე ან "ტანკი კაცი" ტიანანმენის მოედანზე საპროტესტო აქციების დროს.

2. სოციალური და კულტურული მოძრაობები: ფოტოგრაფია ასევე ხელს უწყობს

სოციალური და კულტურული მოძრაობების აღბეჭდვას. ფოტოგრაფებმა,
როგორიცაა დოროთეა ლანგი, დააფიქსირეს დიდი დეპრესია, რაც ვიზუალურად
ასახავს იმ გაჭირვებას, რომელსაც ბევრი ამერიკელი შეხვდა იმ პერიოდში.
ანალოგიურად, ფოტოგრაფია მნიშვნელოვანი იყო სამოქალაქო უფლებების
მოძრაობების, ფემინისტური მოძრაობებისა და სხვადასხვა სოციალური
გარდაქმნების დოკუმენტაციისთვის.

მთლიანობაში, მხატვრობა, კინემატოგრაფია, გრაფიკა და ფოტოგრაფია

ემსახურებოდა მძლავრ ინსტრუმენტებს ისტორიის მანძილზე მსოფლიოში
მიმდინარე მოვლენების დოკუმენტირების, დოკუმენტაციისა და ასახვისთვის. მათ
ვიზუალურად გადმოსცეს მნიშვნელოვანი ისტორიული მომენტებით გამოწვეული
გამოცდილება, ემოციები და სოციალური ცვლილებები.