Professional Documents
Culture Documents
NARODOWEJ
Krzysztof Maśliński
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
Opracowanie redakcyjne:
mgr inŜ. Joanna Kośka
Konsultacja:
mgr inŜ. Barbara Kapruziak
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
741[01].Z4.01
Przygotowanie
półproduktów ciastkarskich
741[01].Z4.02
Wytwarzanie
wyrobów ciastkarskich
741[01].Z4.03
Wytwarzanie elementów
dekoracyjnych
Środki dydaktyczne:
− marcepan,
− barwniki spoŜywcze do marcepana,
− wzory figurek (rysunki, zdjęcia lub gotowe figurki),
− drobny sprzęt do modelowania figurek marcepanowych,
− stanowiska do modelowania figurek marcepanowych.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Powtórzenie lekcji poprzedniej uwzględniające zasady uplastyczniania i barwienia
marcepana.
3. Podanie tematu i przedstawienie celów lekcji.
4. Wprowadzenie do tematu, sporządzenie notatki.
5. Wyjaśnienie zasad modelowania figurek.
6. Indywidualna praca uczniów – zapoznawanie się ze wzorcem, planowanie elementów
figurki do wykonania, uplastycznianie marcepana, jego barwienie, modelowanie figurek.
Zakończenie zajęć
1. Zebranie figurek.
2. Porównanie wykonanych figurek z wzorcami.
3. Ustalenie ocen.
4. Podsumowanie zajęć i zadanie pracy domowej.
Środki dydaktyczne:
− formularze kontraktu na wykonanie projektu (wg załącznika),
− przykład raportu (sprawozdania) z projektu,
− film obrazujący produkcję pralin,
− literatura fachowa,
− stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu dla kaŜdej grupy.
Przebieg zajęć:
1. Podanie tematu i przedstawienie celów lekcji.
2. Wprowadzenie na temat pralin.
3. Prezentacja filmu o produkcji pralin.
4. Omówienie metody projektów.
5. Ustalanie z uczniami tematów projektów (np. praliny bankietowe, praliny z nadzieniem
stałym, płynnym, z wykorzystaniem gotowych korpusów i inne).
6. Ustalenie warunków, które musi spełnić projekt i kryteriów oceniania, w tym:
− obliczenie zapotrzebowania surowców do sporządzenia wybranych pralin,
− wyszczególnienie sprzętu potrzebnego do sporządzenia wybranych pralin.
Zakończenie zajęć
Zajęcia 90 minutowe kończą się podpisaniem kontraktów. Właściwe zakończenie tematu
obejmuje prezentację projektów przygotowanych w grupach i ich obronę na forum klasy
w terminach ustalonych w kontraktach.
Praca domowa
Zbieranie informacji potrzebnych do opracowania tematu projektu, wybranego przez
grupę.
........................................................................................ .......................................................
(podpis ucznia/uczniów) (podpis nauczyciela)
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oblicz namiar surowców potrzebnych do sporządzenia 3 kg mąki formierskiej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować receptury
na mąkę formierską.
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z recepturą na mąkę formierską umieszczoną w Poradniku dla ucznia,
2) obliczyć ilość surowców potrzebnych do sporządzenia 3 kg mąki formierskiej,
3) zapisać obliczenia w zeszycie,
4) przedstawić swoją pracę do oceny nauczycielowi.
Środki dydaktyczne:
− receptura na mąkę formierską,
− przybory do pisania i zeszyt,
− kalkulator,
− Poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Wylej syrop do gniazdek w mące formierskiej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
stanowiska do pracy uczniów i zabezpieczyć odpowiednią ilość surowców i skrzynek
formierskich. Ćwiczenie moŜna ograniczyć do samego wylewania syropu, bez konieczności
jego sporządzania, jeśli nauczyciel dysponuje gotowym syropem.
Przed rozpoczęciem ćwiczenia uczeń powinien zostać zapoznany z zasadami bhp
obowiązującymi na stanowisku pracy. Powinien być wyposaŜony w ubranie ochronne.
Ćwiczenie moŜe być potraktowane jako wstęp do kolejnego ćwiczenia, które moŜe odbyć
się następnego dnia, i w którym uczniowie będą opróŜniać gniazdka formierskie
z wykrystalizowanych wyrobów cukrowych.
Uczeń powinien:
1) przygotować syrop cukrowy,
2) napełnić skrzynki mąką formierską,
3) wykonać gniazdka w mące formierskiej przy uŜyciu szablonu (formy),
4) wylać syrop do gniazdek zgodnie z zasadami podanymi w Poradniku dla ucznia lub
podręczniku,
5) zapisać sprawozdanie z wykonanego ćwiczenia w zeszycie.
Środki dydaktyczne:
− stanowisko do wykonywania wyrobów cukrowych: skrzynki do mąki formierskiej
(karejki), szablony (formy) do wykonywania gniazdek w mące formierskiej, szpachelka
(łopatka) do nakładania i rozprowadzania mąki, kocioł do gotowania syropu, termometr,
pędzel, środki utrzymania czystości,
− surowce na syrop cukrowy: cukier (najlepiej rafinada), woda, kwas cytrynowy,
− mąka formierska,
− receptura na syrop cukrowy,
− zeszyt i przybory do pisania,
− Poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Zaprojektuj i wykonaj dekorację wyrobów cukrowych glazurą białkową.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
stanowiska do pracy uczniów i zabezpieczyć odpowiednią ilość surowców i półproduktów
(niedekorowanych figurek cukrowych).
Przed rozpoczęciem ćwiczenia uczeń powinien zostać zapoznany z zasadami bhp
obowiązującymi na stanowisku pracy.
Uczeń powinien:
1) przyjąć od nauczyciela figurkę cukrową do dekorowania,
2) zaprojektować sposób dekoracji wskazanej figurki glazurą białkową, uwzględniając
miejsca na figurce, które mają być udekorowane i rodzaj potrzebnych barwników do
zabarwienia glazury,
3) narysować projekt i przedstawić do akceptacji nauczycielowi,
4) w przypadku uwag nauczyciela wprowadzić poprawki do projektu,
5) przygotować glazurę białkową (bez barwników),
6) podzielić glazurę na tyle części, ile zaplanowano barwników,
7) wykonać dekorację figurki cukrowej za pomocą glazury,
8) przedstawić swoją pracę do oceny nauczycielowi.
Środki dydaktyczne:
− figurki cukrowe do dekorowania,
− stanowisko do dekorowania wyrobów cukrowych glazurą ze sprzętem do sporządzenia
glazury (co najmniej miska, sito, łyŜka) i dekorowania (woreczki, zdobniki),
− receptura na glazurę białkową,
− surowce na glazurę białkową (cukier puder, białka jaj, ewentualnie kwas cytrynowy lub
ocet),
− barwniki spoŜywcze,
− zeszyt, przybory do rysowania (róŜnokolorowe kredki) i pisania,
− Poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 4
Wykonaj wyroby cukrowe z wykorzystaniem form gipsowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
stanowiska do pracy uczniów i zabezpieczyć odpowiednią ilość form gipsowych. Ćwiczenie
moŜna ograniczyć do samego wylewania syropu do form, bez konieczności jego sporządzania,
jeśli nauczyciel dysponuje gotowym syropem.
Przed rozpoczęciem ćwiczenia uczeń powinien zostać zapoznany z zasadami bhp
obowiązującymi na stanowisku pracy. Powinien być wyposaŜony w ubranie ochronne.
Jeśli czas na wykonanie ćwiczenia, jakim dysponuje nauczyciel, jest zbyt krótki, to
ćwiczenie moŜna podzielić na dwie części – wyjmowanie figurek z form wykonać następnego
dnia.
Ćwiczenie moŜe być wykonane przed ćwiczeniem 3; wówczas uzyskane figurki będą
wykorzystane do dekorowania glazurą.
Uczeń powinien:
1) przygotować syrop cukrowy,
2) wyjąć formy gipsowe z wody i zestawić je w całość,
3) formy wypełnić syropem,
4) nadmiar syropu wylać z form i oczyścić formy z cukru,
5) pozostawić formy z syropem do krystalizacji,
6) po krystalizacji wyjąć odlewy z form, umieścić w pojemnikach i przekazać do suszenia,
7) zapisać sprawozdanie z wykonanego ćwiczenia w zeszycie,
8) oddać nauczycielowi pracę do sprawdzenia.
Ćwiczenie 1
Sporządź masę marcepanową.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
stanowiska do pracy uczniów i zabezpieczyć odpowiednią ilość surowców. W zaleŜności od
moŜliwości szkoły (np. dostępne urządzenia) nauczyciel wybiera rodzaj marcepana, który
mają sporządzić uczniowie.
Przed rozpoczęciem ćwiczenia uczeń powinien zostać zapoznany z zasadami bhp
obowiązującymi na stanowisku pracy. Powinien być wyposaŜony w ubranie ochronne.
Uczeń powinien:
1) dokonać analizy receptury na marcepan,
2) obliczyć ilość surowców do produkcji zadanej przez nauczyciela ilości marcepana,
3) sporządzić marcepan wybraną metodą zgodnie z recepturą,
4) opracować sprawozdanie z ćwiczenia w zeszycie,
5) przedstawić swoją pracę wraz ze sprawozdaniem do oceny nauczycielowi.
Środki dydaktyczne:
− stanowisko do produkcji marcepana,
− receptura na marcepan,
− surowce do produkcji marcepana,
− zeszyt i przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Wykonaj uplastycznianie i barwienie marcepana.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
stanowiska do pracy uczniów i zabezpieczyć odpowiednią ilość marcepana i barwników.
Przed rozpoczęciem ćwiczenia uczeń powinien zostać zapoznany z zasadami bhp
obowiązującymi na stanowisku pracy. Powinien być wyposaŜony w ubranie ochronne.
Uczeń powinien:
1) podzielić masę marcepanową na części odpowiadające liczbie barwników,
2) uplastycznić marcepan poprzez ugniatanie,
3) kaŜdą część marcepana przegnieść z innym barwnikiem do uzyskania jednolitej barwy,
4) przedstawić efekty swojej pracy do oceny nauczycielowi.
Środki dydaktyczne:
− stanowisko do wykonywania dekoracji z marcepana (stół, drobny sprzęt cukierniczy),
− masa marcepanowa,
− barwniki spoŜywcze.
Ćwiczenie 3
Uformuj elementy dekoracyjne z marcepana w postaci figurek.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
stanowiska do pracy uczniów i zabezpieczyć odpowiednią ilość marcepana.
Przed rozpoczęciem ćwiczenia uczeń powinien zostać zapoznany z zasadami bhp
obowiązującymi na stanowisku pracy. Powinien być wyposaŜony w ubranie ochronne.
Uczeń powinien:
1) zaprojektować element dekoracyjny z marcepana w formie figurki,
2) sporządzić rysunek projektu w zeszycie,
3) uplastycznić i zabarwić marcepan potrzebny do wykonania zaprojektowanej figurki,
4) wykonać części składowe figurki,
5) połączyć części składowe figurki w całość,
6) zaprezentować swoją pracę na forum klasy.
Środki dydaktyczne:
− stanowisko do wykonywania dekoracji z marcepana (stół, drobny sprzęt cukierniczy),
− marcepan,
− barwniki spoŜywcze,
− przybory do pisania i rysowania oraz zeszyt,
− Poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 4
Zaprojektuj dekorację tortu z zastosowaniem marcepana.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
stanowiska do pracy uczniów i zabezpieczyć odpowiednią ilość półproduktów. W zaleŜności
od liczby tortów, którymi dysponuje nauczyciel, uczniów naleŜy podzielić na grupy.
Przed rozpoczęciem ćwiczenia uczeń powinien zostać zapoznany z zasadami bhp
obowiązującymi na stanowisku pracy. Powinien być wyposaŜony w ubranie ochronne.
Ćwiczenie moŜna ograniczyć do wykonania elementów dekoracyjnych, bez nakładania
ich na tort, a nawet do samego projektowania dekoracji.
Uczeń powinien:
1) zaprojektować dekorację tortu z wykorzystaniem marcepana,
2) sporządzić rysunek projektu w zeszycie,
3) uplastycznić i zabarwić marcepan potrzebny do wykonania zaprojektowanej dekoracji,
4) wykonać zaplanowane elementy dekoracyjne,
5) wykonać dekorację tortu,
6) zaprezentować swoją pracę na forum klasy.
Środki dydaktyczne:
− stanowisko do wykonywania dekoracji z marcepana (stół, drobny sprzęt cukierniczy),
− tort przeznaczony do dekorowania,
− marcepan,
− barwniki spoŜywcze,
− przybory do pisania i rysowania oraz zeszyt,
− Poradnik dla ucznia.
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj elementy dekoracyjne z kuwertury z wykorzystaniem folii lub pergaminu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
stanowiska do pracy uczniów i zabezpieczyć odpowiednią ilość kuwertury.
Przed rozpoczęciem ćwiczenia uczeń powinien zostać zapoznany z zasadami bhp
obowiązującymi na stanowisku pracy. Powinien być wyposaŜony w ubranie ochronne.
Ćwiczenie naleŜy poprzedzić pokazem lub filmem dydaktycznym.
Uczeń powinien:
1) zaprojektować element dekoracyjny z kuwertury lub pobrać zlecenie od nauczyciela,
2) zgromadzić potrzebne surowce i sprzęt na stanowisku pracy,
3) przygotować kuwerturę do produkcji,
4) wykonać zaprojektowany lub zlecony element dekoracyjny,
5) po zastygnięciu zdjąć wykonany element z folii,
6) przedstawić swoją pracę do oceny nauczycielowi.
Środki dydaktyczne:
− stanowisko do wykonywania elementów dekoracyjnych z kuwertury (m.in. podgrzewacz
do kuwertury lub temperówka, stół marmurowy, termometr),
− kuwertura,
− folia cukiernicza, pergamin, folia z nadrukiem,
− drobny sprzęt cukierniczy,
− film dydaktyczny przedstawiający wytwarzanie elementów dekoracyjnych z kuwertury
z wykorzystaniem folii,
− Poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Wylej kuwerturę do form.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
stanowiska do pracy uczniów i zabezpieczyć odpowiednią ilość kuwertury.
Przed rozpoczęciem ćwiczenia uczeń powinien zostać zapoznany z zasadami bhp
obowiązującymi na stanowisku pracy. Powinien być wyposaŜony w ubranie ochronne.
Ćwiczenie naleŜy poprzedzić pokazem lub filmem dydaktycznym.
Uczeń powinien:
1) zgromadzić potrzebne surowce i sprzęt na stanowisku pracy,
2) przygotować formy do wylewania kuwertury,
3) przygotować kuwerturę do produkcji,
4) wylać kuwerturę do form,
5) po zastygnięciu czekolady wyjąć otrzymane figurki i ewentualnie je skleić,
6) przedstawić swoją pracę do oceny nauczycielowi.
Środki dydaktyczne:
− stanowisko do wykonywania elementów dekoracyjnych z kuwertury (m.in. podgrzewacz
do kuwertury lub temperówka, stół marmurowy, termometr),
− kuwertura,
− formy do wylewania czekolady, folia cukiernicza, folia z nadrukiem,
− drobny sprzęt cukierniczy,
− Poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Wykonaj praliny.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
stanowiska do pracy uczniów i zabezpieczyć odpowiednią ilość kuwertury oraz nadzienia do
pralin.
Przed rozpoczęciem ćwiczenia uczeń powinien zostać zapoznany z zasadami bhp
obowiązującymi na stanowisku pracy. Powinien być wyposaŜony w ubranie ochronne.
Ćwiczenie naleŜy poprzedzić pokazem lub filmem dydaktycznym.
Uczeń powinien:
1) ustalić z nauczycielem rodzaj i ilość pralin do wyprodukowania oraz metodę ich
sporządzania,
2) zgromadzić potrzebne surowce i sprzęt na stanowisku pracy,
3) wykonać praliny uzgodnioną metodą,
4) opracować sprawozdanie z ćwiczenia,
5) przedstawić praliny oraz sprawozdanie do oceny nauczycielowi.
Ćwiczenie 4
Zaprojektuj elementy dekoracyjne i dekorację wyrobów cukierniczych za pomocą
kuwertury.
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie moŜe zostać wykonane z wykorzystaniem metody projektów, a wówczas prace
nad projektem uczeń prowadzi w czasie pozalekcyjnym.
Uczeń powinien:
1) ustalić z nauczycielem rodzaj wyrobu cukierniczego, dla którego ma być zaprojektowana
dekoracja,
2) zaprojektować dekorację korzystając z dostępnej literatury, Internetu i innych źródeł
informacji,
3) wykonać szkic dekoracji,
4) zrobić wykaz elementów dekoracyjnych, które naleŜy przygotować do dekoracji,
5) zrobić wykaz surowców i półproduktów potrzebnych na wykonanie zaprojektowanych
elementów,
6) zrobić wykaz sprzętu, który będzie potrzebny do wykonania elementów dekoracyjnych
i dekoracji wyrobu cukierniczego,
7) przedstawić projekt do oceny nauczycielowi.
Środki dydaktyczne:
− stanowisko komputerowe z Internetem,
− przybory do pisania i rysowania oraz zeszyt,
− Poradnik dla ucznia.
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Plan testu
Przebieg testowania
Imię i nazwisko..............................................................................................
Nr
Odpowiedź Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
ZADANIE PRAKTYCZNE
Plan testu
Za uzyskanie co najmniej:
7 punktów – dopuszczający
9 punktów – dostateczny
11 punktów – dobry
13 punktów – bardzo dobry
15 punktów – celujący.
Plan działania
Kolejność wykonywanych czynności:
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
Literatura metodyczna