1234567890123456789012345

1234567890123456789012345
1

Á‹j˚Tø£ <˚e⁄ì düT‹

Ô
‘· + Á&ç ø Ï ì , ≈£ î e÷s¡ T ìøÏ ì , |ü ] X¯ ó <ë∆ ‘ · à ≈£ î qT
Ä~j· T +<ä T qT Ç|ü  &É T qT, m\¢ | ü  &É T qT j· T T>±
j·TT>∑eTT\+<äT ñ+&ÉTq≥T¢ eTVæ≤eT, eTVü‰eTVæ≤eT,
|òTü q‘·, ø°],Ô Á|üu≤Û eeTT\T Äj·Tqπø #Ó\T¢qT>±ø£!
<Óe
’ \ø£D
å eTT\ düT‹
Ô
1. <˚yê! ˙e⁄ nHê~ e´øÏÔyÓ’j·TTHêïe⁄. ìqTï
me«s¡T ø£\T>∑Cj Ò T· ˝Ò<Tä . ˙j·T+‘·≥ ˙y˚ ñHêïe⁄ >∑qTø£
˙≈£î e+<äqeTT\T.
2. <˚yê! ˙e⁄ yÓ\T¬>j ’ T· THêïe⁄. n+<äT#˚‘H· ˚ dü÷s¡´,
#·+Á<ä, qø£Áå ‘·eTT\≈£î yÓ\T>∑Tì∫ÃHêe⁄. Je⁄\˝À ø£+&É≈¢ î£
yÓ\T>∑T ì∫ÃHêe⁄. >∑qTø£ ˙≈£î k˛ÔÁ‘·eTT\T.
3. <˚yê! ˙e⁄ C≤„qyÓTÆj·TTHêïe⁄. n+<äT#˚‘·
<˚ e <ä ÷ ‘· \ ≈£ î , eTqTwü ß ´\≈£ î , Jesêdü T \≈£ î
C≤„q$T∫ÃHêe⁄. n{Ϻ C≤„qeTT e\q nH˚ø£ eTs¡àeTT\T
‘Ó*j·TT#·Tqï$. e÷ C≤„qeTTq≈£î ˙e⁄ u…\’ T|ü&Hç êe⁄
>∑qTø£ ˙≈£î düTÔ‘·T\T.
4. <˚yê! ˙e⁄ Áù|eTyÓj ’ T· THêïe⁄. >∑qTø£ JesêdüT\T
ˇø£<ëìH=ø£{Ï Áù|$T+#·Tø=qT#·Tqï$. n˝≤>∑TqH˚
eTqTwüß´\T≈£L&É ˇø£]H=ø£sT¡ Áù|$T+#·T ø=qT#·THêïs¡T
>∑qTø£ ˙≈£î düTÔ‘·T\T.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
2

5. <˚yê! ˙e⁄ Hê´j·TyÓTÆ j·TTHêïe⁄. >∑qTø£ ˙e⁄

ø£å$T+#˚yê&Ée⁄. nsTTq|üŒ{ÏøÏì ‘·|ü#˚dæqyê]ì
•øÏ+å ∫, ø£$å T+#˚yê&Ée⁄ >∑qTø£ ˙≈£î Á|üDT‘·T\T.
6. <˚yê! ˙e⁄ |ü]X¯ó<äT&∆ yÉ j ’Ó T· THêïe⁄. n+<äT#˚‘·
˝Àø£eTT˝À bÕ|üeTTqï|üŒ{ÏøìÏ |ü]X¯ó<ä‘∆ ≈· L£ &É ñqï~.
es¡¸ »\eTT\˝À, ø±j·T\˝À |ü]X¯óÁuÛ‘Ñ · ø£qã&ÉT#·Tqï~.
eTqTwüß´\˝À bÕ|üeTTqï|üŒ{ÏøìÏ |ü]X¯ó<ä‘∆ ≈· L£ &É ñqï~
>∑qTø£ ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT\T.
7. <˚yê! ˙e⁄ X¯øyÔÏ j
’Ó T· THêïe⁄. ø±ã{Ϻ e÷qe⁄\≈£î,
JesêdüT\≈£î X¯øÔÏ sTT∫ÃHêe⁄. >∑qTø£ yês¡T q&ÉTe>∑\s¡T,
|üì#˚jT· >∑\s¡T, >∑qTø£ ˙≈£î eT+>∑fi¯ k˛ÔÁ‘·eTT\T.
8. <˚yê! ˙e⁄ düs«¡ yê´|æy’Ó j·TTHêïe⁄. n+<äT#˚‘H· ˚
nìï#√≥¢ ˙ Á|üu≤Û eeTT nq>± Áù|eT, JeeTT, |ü]X¯ó
<ä‘∆ ,· ˙ |üì, ˙ ø±|ü⁄<ä\ ø£qã&ÉT#·Tqï~. >∑qTø£ ˙≈£î
ì‘·´eT+>∑fi¯ düT‘Ô T· \T.
9. <˚yê! ˙e⁄ ìsêø±s¡T&Éyj ’Ó T· THêïe⁄. n+<äT#˚‘H· ˚
bÕ|ü⁄\yÓTÆq e÷≈£î ø£qã&Ée⁄. ø£qã&Éì ‘·+Á&ç$
nsTTq|üŒ{ÏøìÏ <äsÙ¡ qeTT˝˝À ø=+<ä]øÏ, dü«|üïeTT\˝À
ø=+<ä]øÏ ø£qã&ÉT#·THêïe⁄. >∑qTø£ ˙≈£î Vü≤è<äjT· |üPs¡«ø£
e+<äqeTT\T.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
3

10. <˚ y ê! ˙e⁄ dü « ‘· + Á‘· T &É y Ó ’ j · T THêïe⁄.

ùd«#êä|sü T¡ &Éyj
’Ó T· THêïe⁄. ˙≈£î me«s¡TqT dü\Vü‰ìj·T´
qø£ÿs¡˝<Ò Tä . nìïj·TT ˙ ÇwüÁº |üø±s¡yT˚ #˚jT· >∑\e⁄. >∑qTø£
˙≈£î Vü≤è<äjT· |üPs¡«ø£ e+<äqeTT\T.
<˚yê! ˙jÓTTø£ÿ ~e´ \ø£åDeTT\T <˚e<ä÷‘·\≈£î,
eTqTwü ß ´\≈£ î Ç∫ÃHêe⁄. >∑ q Tø£ k˛Ô Á ‘· e TT\T.
<˚e<ä÷‘·\˝À ˇø£ <ä÷‘· bÕ|üeTT˝À |ü&ç ˙ dü<Tä DZ eTT\T
˝Ò≈î£ +&É #˚døæ =qï~. n˝≤π> eTqTwüß´\T bÕ|üeTT˝À|ü&ç
˙ >∑TDeTT\T #ê˝≤es¡≈£î b˛>=≥Tºø=qT#·THêïs¡T.
nsTTqqT ˙e⁄ yê]jÓ T &É \ Bs¡ È X Ê+‘· e TT ø£ * –
j·TTHêïe⁄. >∑qTø£ ˙≈£î e+<äqeTT\T. eT]j·TT z
<˚yê! ìqTï n&ç>π yê]øÏ ˙ X¯≈î£ \Ô T <äjT· #˚jT· T<äTe⁄.
>∑qTø£ qeTkÕÿs¡eTT\T. <˚yê! ˙ Á|æj·T≈£îe÷s¡T&Ó’q
j˚TdüTÁø°düTÔqT ˝Àø£eTTq≈£î |ü+|æ+∫ Äj·Tq˝À ˙
>∑TDeTT\T ãj·T\T|ü]ÃHêe⁄. >∑qTø£ ˙≈£î nH˚ø£
düT‘Ô T· \T. eT]j·TT <˚yê! düèwæ˝º Àì edüTeÔ ⁄\qT |üØøÏ+å ∫q
˙ düT>∑TDeTT\T n+<äT˝À ñqï$ >∑qTø£ ˙≈£î düT‘Ô T· \T.
eT]j·TT <˚yê! ìqTï q$Tàqyê]˝À qTqï <äTs¡TDZ eTT\T
<ä÷s¡eTT>± rdæyd˚ ,æ yÓ÷ø£eå TTq≈£î #˚sT¡ Ãø=qT#·THêïe⁄.
nø£ÿ&É XÊX¯«‘·eTT>± yês¡T ˙ ~e´\ø£åDeTT\qT
nqTuÛ$Ñ düTHÔ êïs¡T. >∑qTø£ ˙≈£î eT+>∑fi¯ k˛ÔÁ‘·eTT\T.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
4

ôd‘
’ êqT HÓ~]+#·T dü÷Á‘·eTT\T
ÁbÕs¡+uÛÑ ÁbÕs¡úq
z Á‹j˚Tø£ <˚e⁄&Éyq’Ó ‘·+Á&û! kÕ‘êqTqT m~]+#·
e˝…qì ˙ yêø£´ Á>∑+<∏eä TT˝À ÁyêsTT+∫Hêe⁄. Ç~>√
Ç|ü&˚ ˙ düìï<ÛëqeT+<äT yê{Ïì m~]+#·T#·THêïeTT.
e÷ m~]+|ü⁄\ e\q ôd’‘êqT≈£î y˚<äq, ìdü‡‘·TÔe
ø£*–+#·TeTT. e÷ m~]+|ü⁄\ e\q ˙≈£î eTVæ≤eT,
dü+|òTü eTTq≈£î »j·TeTT ø£*–+#·TeTT.
<äj·T>∑\ ‘·+Á&û! düs¡«X¯øÏÔ>∑\ ‘·+Á&û! y˚TeTT
kÕ‘êqTqT m~]+#·T≥≈£î ˙ düs«¡ X¯ø˝ÔÏ À qT+&ç e÷≈£î
X¯øìÔÏ <äjT· #˚jT· TeTT. X¯Á‘·Te⁄ ã\eT+‘·{MÏ T<ä MT≈£î
n~Ûø±s¡$T∫Ãj·TTHêïqì \÷ø± 10e n<Ûë´j·TeTT˝À
ÁyêsTT+∫Hêe⁄. ø±ã{Ϻ e÷ ‘·+Á&û! Ä n~Ûø±s¡eTTqT
y˚TeTT yê&ÉTø=H˚ ø£è|ü <äj·T#˚j·TTeTì Á|üuÛÑTe⁄
HêeTeTT˝À y˚&ÉTø=qT#·THêïeTT. düs¡«˝Àø£eTTqT
düèwæ+º ∫q düèwæøº s£ j
Ô¡ TÆÓ q ‘·+Á&çjTÓ Tø£ÿ HêeTeTT˝À, düs«¡
˝Àø£eTTqT s¡ø+åÏ ∫q s¡øD å£ ø£sj
Ô¡ TÆÓ q j˚TdüTÁ|üuTÑÛ e⁄jÓTTø£ÿ
HêeTeTT˝À, düs¡«˝Àø£eTTqT Ä<ä]+#·T#·T, Äj·T‘·Ô
|üs#¡ T· #·Tqï |ü]X¯ó<ë∆‘à· ‘·+Á&çjTÓ Tø£ÿ HêeTeTT˝À, Á‹j˚Tø£
<˚e⁄ì HêeTeTT˝À, >±* ˝Àø£eTT˝À ã+<Ûøä e£ TT˝Àj·TTqï
z kÕ‘êHê! kÕ‘êqT nqT#·s¡T˝≤sê! <äTsê‘·à˝≤sê!
<ä T sê‘· à \ dü e T÷Vü ≤ eTT˝≤sê! <ä j · T ´eTT˝≤sê!
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
5
uÛÑ÷‘·eTT˝≤sê! |æXÊ#·eTT˝≤sê! y˚TeTT $TeTTà\qT
m~]+#·T#·T, >∑~+› #·T#·THêïeTT. >∑qTø£ e÷ m~]+|ü⁄\T,
>∑~›+|ü⁄\T C≤Á>∑‘·Ô>± Ä\øÏ+#·TeTì Á‹j˚Tø£ <˚e⁄ì
HêeTeTT˝À MT≈£î ÄC≤„|+æ #·T#·THêïeTT.
1. ôd‘
’ êqTqT m~]+#·T≥
1. z ôd’‘êHê! e÷qe⁄\≈£î ìqTï m~]+#·T
dü ÷ Á‘· e TT\T ‘Ó * j· T ø£ ˙≈£ î uÛ Ñ j · T |ü & É T #· T Hêïs¡ T .
n+<äT#˚‘· ˙e⁄ XÀ~Û+#˚≥|ü&ÉT bÕ|üeTT˝À |ü&bç ˛e⁄
#·THêïs¡T. ‘·\ ∫‹øÏb˛sTTq düs¡ŒeTT jÓTTø£ÿ ‘√ø£
ø£<Tä \T#·T+&ÉT≥ #·÷∫, ∫qï|æ\\¢ T uÛj Ñ T· |ü&TÉ <äTs¡T >±ì
ô|<äy› ês¡T uÛjÑ T· |ü&sÉ T¡ . n˝≤>∑TqH˚ $XÊ«düT\T ˙ ÁøÏjT· \T
#·÷∫ uÛj Ñ T· |ü&sÉ T¡ . ˙˝À ã\eTT˝Ò<ìä ‘Ó\TdüTqT. ìqTï
e÷ Á|üuÛÑTe⁄ »sTT+∫Hê&ÉT >∑<ë! Ä »j·TeTT e÷
|üøeå£ TT>± qTqï »j·TeTT >∑qTø£ ìqTï »sTT+∫qfÒ.¢
2. z kÕ‘êHê! ªn|üyê~ì m~]+#·T&ç n|ü&ÉT
yê&ÉT MTjÓTT<ä› qT+&ç bÕ]b˛e⁄qTµ (j·÷ø√ãT 4:7)
nì yêø£´eTT #Ó|ü#·Tqï~. Ä yêø£´ yê>±∆qy˚T
Hêø±<Ûës¡eTT. nsTT‘˚ Ç~es¡≈î£ H˚Hê˝≤>∑T #˚jT· ˝Ò<Tä ,
>∑qTø£ ˙e⁄ qqTï ˝À≈£îe>∑{Ϻ e÷{≤¢&çHêe⁄. H˚qT
u…~]HêqT >∑qTø£ Hê≈£î dü]jÓTÆ q <äsÙ¡ qeTT sê˝Ò<Tä .
u…<äs¡ø£b˛‘˚ eTVæ≤eT>∑\ <äs¡ÙHê˝Ò e∫Ãj·TT+&ÉTqT.
<äsÙ¡ qeTT\T sêø£b˛e⁄≥≈£î ˙e⁄ ø±<äT ø±s¡DeTT, Hê
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
6

u…<äπs ø±s¡DeTT. H˚qT >=|üŒ |üì #˚düTÔHêïqì ˙e⁄

nqTø=qT#·THêïe⁄.
3. z ôd‘’ êHê! $TU≤j˚T\T <˚e<ä÷‘· ˙‘√, yÓ÷ùw
X¯Øs¡eTTqT >∑T]+∫ yê~+∫q|ü&ÉT, ìqTï >∑~+› #·T≥≈£î,
<ä÷wæ+#·T≥≈£î Á|üjT· ‹ï+#·˝<Ò Tä >±ì ªjÓTôVAyê ìqTï
>∑~+› #·TqT >±ø£!µ nì #Óô|ŒqT (j·T÷<ë 9e e#·qeTT).
Á|üuTÑÛ e⁄ $TU≤j˚T\T≈£î ˇø£ÿe÷fÒ Ç∫ÃHê&ÉT >∑qTø£ Ä
ˇø£ÿe÷≥‘√H˚ ìqTï m~]+∫Hê&ÉT. nsTT‘˚ u…_’ \T˝À
nH˚øy£ TÓ qÆ e÷≥\T Á|üuTÑÛ e⁄ e÷≈£î Ç∫Ãj·TTHêïs¡T >∑qTø£
Ä e÷≥\‘√ ìqTï >∑~k› ÕÔeTT >∑qTø£ $qT.
4. z ôd‘’ êHê! ìqTï m~]+#·e˝…qì yêø£´eTT˝À
qTqï~ >∑qTø£ ìqTï m~]+#·T≥≈£î e÷≈£î <Óy’ ê~Ûø±s¡eTT
ø£\<äT. eT]j·TT oÁ|òTü eTT>± ìqTï e÷ bÕ<äeTT\ ÁøÏ+<ä
(Á|üuÛÑTe⁄) ∫‘·Tø£ Á‘=øÏÿ+#·TqT (s√e÷ 16:20) nì
Áyêj·Tã&çj·TTqï~. ø±ã{Ϻ ìqTï m~]+#·T≥≈£î,
Á‘=≈£îÿ≥≈£î e÷≈£î düsê«~Ûø±s¡eTTqï~. ˙e⁄ Á‹j˚Tø£ <˚e⁄ì
m~]+∫Hêe⁄, n+<äT#˚‘· y˚TeTT ìqTï m~]düTHÔ êïeTT.
eT]j·TT ˙e⁄ e÷ Á|üuÛÑTe⁄qT, dæ\Te Áe÷qTMT<ä
n+≥>={Ï+º ∫Hêe⁄. y˚TeTT ìqTï e÷ ø±fi¯fl ÁøÏ+<äyd˚ æ
Á‘=≈£îÿ≥e\q, ˙ •s¡dTü ‡qT, ˙ eTTKeTTqT, ˙ #˚‘T· \qT,
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
7

˙ ø±fi¯flqT, ˙ Á|üøÿ£ qT Á‘=øÏÿy˚dTü HÔ êïeTT. Ç{Ϻ |üì ˙e⁄

e÷ Á|üuTÑÛ e⁄q≈£î, dæ\Te Áe÷qT MT<ä #˚jT· ˝Ò<ë? Ç|ü&ÉT
y˚TeTT ˙≈£î #˚düTÔHêïeTT. düs¡ŒeTTqT #·+|ü⁄yês¡T
mø£ÿ&Óq’ qT ø={Ϻ dü+‘·Twæº |ü&sÉ T¡ >±ì, <ëì ‘·\ ∫‘·Tø£
>=&ç‘˚H˚ >±ì e<ä*ô|≥ºs¡T. n˝≤π> y˚TeTT ìqTï
∫‘·Tø£>=≥ºø£ e÷qeTT. nq>± ˙e⁄ ˙ ‘·\˝À Ä˝À∫düTqÔ ï
Ä˝À#·q\ìï ∫‘·Tø£>={Ï,º ˙ Á|üjT· ‘·ïeTT\T kÕ>∑˙j·T≈£î+&É
#˚jT· T<äTeTT.
5. z ôd‘’ êHê! ªÁ|üuÛÑTe⁄ jÓTTø£ÿ eTVü‰X¯øÏÔì ã{Ϻ,
Äj·Tqj·T+<äT ã\e+‘·T˝…’ j·TT+&ÉT&çµ (mô|dò ” 6:10)
nì Áyêj·Tã&çjT· Tqï~. >∑qTø£ y˚TeTT ìqTï >∑~+› ∫Hê,
∫yê≥T¢ ô|{ÏHº ê, ˙ Á|üjT· ‘·ïeTT\T ∫Hêï_ÛqïeTT #˚dHæ ê,
e÷ Á|üuÛÑTe⁄ jÓTTø£ÿ ã\eTTqT ã{Ϻ #˚kÕÔeTT. e÷
ø√]ø£ HÓsy¡ s˚ T¡ ‘·T+~, ˙ ø√]ø£ X¯Sq´eTÚ‘·T+~.
6. z ôd‘’ êHê! ˙e⁄ e÷ Á|üuTÑÛ e⁄qT #·÷∫, ª˙e⁄
|ü]X¯ó<äT&∆ eÉ ⁄µ nì nHêïe⁄ (\÷ø± 4:34). n|ü&Üj·Tq
@eTHêï&ÉT? ª}s¡Tø√µ eTHêï&ÉT, n˝≤π> ˙y˚<H’Ó ê nHêï,
eT+∫e÷≥ nHêï, #Ó&ɶe÷≥ nHêï, y˚TeTT ≈£L&É
ªH√s¡TeTTjYT!µ n+{≤eTT. e÷≈£î n{Ϻ n~Ûø±s¡eTT
>∑\<äT. j˚TdüTÁ|üuTÑÛ e⁄ |ü]X¯ó<äT&∆ ,˚ ˙eqï e÷≥ Äj·Tq≈£î
‘·–q<˚ ø±ì Äj·Tq ˇ|üø√˝Ò<Tä . n˝≤π> ˙e⁄ e÷
eTqdüT‡˝À @<Ó’Hê ˇø£ eT+∫ e÷≥ n+fÒ, y˚TeTT
≈£L&É ˇ|üø=qeTT. n|ü&ÉT ˙e⁄ dæ>T∑ |Z &ü eÉ ˝…qT.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
8

7. z kÕ‘êHê! e÷ Á|üuTÑÛ e⁄ ìqTï #·÷∫, ªkÕ‘êHê!

Hê yÓqTø£≈î£ bıeTàìµ ø£d]æ Hê&ÉT (eT‘·sÔ TT 16:23).
yÓ + ≥H˚ bÕ]b˛sTTHêe⁄, yÓ q Tø£ ≈ £ î #· ÷ &É ≈ £ î +&É
bÕ]b˛sTTHêe⁄. ˙e⁄ e÷ ‘· \ +|ü ⁄ \˝À, e÷
dü«|üïeTT\˝À, e÷ <äsÙ¡ qeTT\˝À e÷≈£î ø£qã&ç‘,˚ e÷
Á|üuTÑÛ e⁄ nqïe÷fÒ y˚TeTT≈£L&É nq>∑\eTT. n|ü&ÉT
˙e⁄ yÓ[flb˛e\dæq<˚. ˙e⁄ e÷ Á|üuTÑÛ e⁄ jÓTTø£ÿ ôd\e⁄
MT<ä e∫Ãq|üŒ{ÏøìÏ , e÷ ôd\e⁄MT<ä bÕ]b˛e\dæq<˚.
8. z kÕ‘êHê! ª<äTwüß&º TÉ me&ÉTqT ‘·sT¡ eT≈£î+&ÜH˚
bÕ]b˛e⁄qì, (kÕyÓT‘·\T 28:1)˝À Áyêj·Tã&çjT· Tqï~.
e÷qe⁄\˝ÀqTqï <äTwüßìº ø£+fÒ ˙e⁄ m≈£îÿe <äTwüß&º eÉ ⁄.
e÷qe⁄ì <äTwüßìº >± e÷]Ãq <äTwüß&º eÉ ⁄. ø±ã{Ϻ ˙e⁄
eT]+‘· y˚>e∑ TT>± bÕ]b˛e˝…qT. m|ü&Éq>± y˚TeTT
Ç≥Te+{Ï düe÷y˚Xe¯ TT\T, Á|üuTÑÛ e⁄ ùde, u…_’ \T |üsq¡ƒ
#˚dæ` ªkÕ‘êHê! e÷ düe÷y˚X¯eTT\≈£î m+<äT≈£î
e#êÃeìµ #Ó|Œæ , ìqTï yÓ[flbıeTàì nqø£b˛sTTq|üŒ{ÏøìÏ ,
˙e⁄ yÓ[flb˛e˝j·TTqT. e÷ |ü]X¯ó<ä∆ Ä#ês¡eTT\qT
#·÷∫, ˙e⁄ düV≤æ +#·˝eÒ ⁄ >∑qTø£ bÕ]b˛e˝…qT. nfÒ¢ ˙
<äTwüº‘·«eTTqT #·÷∫, me¬s’Hê <˚e<ä÷‘·\T e∫Ã
‘√*y˚kÕÔsπ yÓ÷qì eTT+<˚ bÕ]b˛e⁄<äTe⁄. >∑qTø£ e÷≈£î
»j·TeTT, ˙≈£î n|ü»j·TeTT eT]j·TT nee÷qeTT.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
9

9. z ôd‘’ êHê! e÷ Á|üuTÑÛ e⁄ ˙≈£î ªôd‘’ êqìµ ù|s¡T

ô|{ÏHº ê&ÉT. Ä ù|s¡Tq≈£î ˙e⁄ ‘·–qyê&Ée⁄. nq>± ˙
ù|s¡Tq≈£î ªrs¡TŒ bı+<ä<–ä qyê&ÉeH˚µ ns¡eú TTqï~ (eT‘·sÔ TT
4:10). >∑qTø£ kÕ‘êHê! ˙ ù|s¡Tq≈£îqT, ªbıeTTൠnqT
Ä»„≈î£ qT dü+ã+<Ûeä TT ñqï~. ø±ã{Ϻ ˙e⁄ b˛j˚Tyê&Éy˚
ø±ì ñ+&˚yê&Ée⁄ ø±e⁄. Ä e÷≥ ˙≈£î ‘·–j·TTqï~. Ä
e÷≥ y˚TeTT≈£L&É yê&Ée#·TÃqT. Ä e÷≥ e÷ Á|üuTÑÛ e⁄
nqï|ü&ÉT ˙e⁄ m˝≤¬>‘’ ˚ yÓ[flb˛sTTHêy√, n˝≤π> Ç|ü&ÉT
y˚TeTT Ä e÷≥ nqï|ü&ÉT ≈£L&É ˙e⁄ yÓ[flb˛yê*. z
ôd’‘êHê! ˙e⁄ m≥Te+{Ïyê&Éy√ Ä dü+>∑‹ e÷≈£î
‘Ó*j·T≈£î+&É e÷s¡T y˚wüeTT‘√ ekÕÔeì, u…’_\T
Á>∑+<∏äeTT˝Àì ø£<∏ä\ e\q ‘Ó*dæø=HêïeTT. ˙e⁄
Ä‘·àdü«s¡÷|æyq’Ó |üŒ{ÏøìÏ , düsŒ¡ s¡÷|üeTT‘√ e÷ Ä~ ‘·*¢
<ä>sZ∑ ≈¡ î£ e∫ÃHêe⁄ >∑<ë! ˙ yÓ+‘· e÷s¡Ty˚weü TT˝À eùdÔ
e÷Á‘·eTT e÷≈£î ‘Ó*j·T<˚$T{Ï! <Óe’ yêø£´eTTe\¢ ˙
ì»dæ‹ú m≥T¢ ‘Ó*j·TTH√, nfÒ¢ e÷ Á|üuTÑÛ e⁄ e\¢ ≈£L&É
‘Ó*j·TTqT. e÷ nqTuÛeÑ eTTe\¢ ≈£L&É ‘Ó*j·TTqT, e÷
C≤„ q eTT e\¢ ≈£ L &É ‘Ó \ Tdü T Ô + ~. ø±ã{Ï º ˙e⁄
eTs¡T>¬ j ’ T· T+&É˝eÒ ⁄. <=+>∑, <=+>∑jT· ì j·T»e÷qTìøÏ
‘Ó*j·T>±H˚ yê&ÉT bÕ]b˛e⁄q≥T¢, ˙e⁄qT bÕ]b˛e⁄<äTe⁄.
10. z kÕ‘êHê! e÷ Á|ü u Û Ñ T e⁄ uÛ Ñ ÷ $TMT<ä
qTqï|ü&ÉT, Äj·Tq eTTK´yÓTÆq |üqT\˝À ˇø£ |üì,
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
10
<äj·T´eTT\qT yÓfi¯fl>=≥Tº≥j˚T. Ä |üH˚ e÷≈£î ≈£L&É
n|üŒ–+∫Hê&ÉT (e÷s¡Tÿ. 1:17). >∑qTø£ yÓfifl¯ >=≥Tº≥
e÷ |üì, bÕ]b˛e⁄≥ ˙ |üì.
11. z kÕ‘êHê! ˙e⁄ ªe÷ MT~øÏ <ä+&Ó‘T· <Ô Tä qìµ
n+≥THêïe⁄. á dü+>∑‹ e÷≈£î ‘Ó*j·T<ë! y˚TeTT
ÁbÕ]ú+#·>±H˚ <ä+&Ó‘·TÔ<äTeì e÷≈£î ‘Ó*dæq<˚. ˙e⁄
nq&ÉeTT e\q ˙ ‘Ó*$ ‘·≈î£ ÿe‘·qeTT ø£qã&ÉT#·Tqï~.
12. z kÕ‘êHê! yÓ T T<ä { Ï X¯ ‘ êã∆ e TT˝ÀH˚
˝Àø£eT+‘·{ìÏ >∑T]+∫ j˚TdüTÁ|üuTÑÛ e⁄ jÓTTø£ÿ •wüß´\T,
uÛ≈Ñ î£ \Ô T ÁbÕ]ú+#·˝<Ò ë! n|ü&ÉT ˙e⁄ mø£ÿ&çøÏ yÓ[flHêe⁄?
y˚ T eTT Ç|ü  &É T ÁbÕ]ú + #· T #· T +&É > ±, eTeTTà\qT
n&É>&∑ ÜìøÏ ˙yÓe«&Ée⁄? ˙e⁄ <äj÷· ´ì$ >±q ˙ ãT~∆
ø£qãs¡#T· #·THêïe⁄.
13. z kÕ‘êHê! &Üø£sº Y e÷]ºHé \÷<∏sä >Y ±s¡T Áyêdæq
∫qï Á|üXÀï‘·]Ô , ˙e⁄ m|ü&ÓH’ ê #·~$Hêyê? n+<äT˝À
eT÷&Ée eTq$jÓTTø£ÿ ns¡úeTT˝À X¯Øs¡eTT, ˝Àø£eTT,
ôd’‘êqT yÓTT<ä\>∑Tq$, <˚e⁄ì ∫‘·ÔeTT »s¡T>∑≈£î+&É
Ä≥+ø£|sü #¡ T· q$ >∑qTø£ yê{Ïì m~]+#·e˝…qì ñqï~.
14. z kÕ‘êHê! ˙e⁄ e÷ ≈£L≥düT\ú qT $&ÉBkÕÔ
q+≥THêïe⁄. Ä˝≤>∑ T q $&É B ùdÔ , y˚ T eTT nH˚ ø £
#√≥¢≈î£ b˛sTT, düìï~Û ≈£L≥eTT\T ô|≥Tº<Tä eTT. n|ü&ÉT
˙øÏ+ø± ø£wüºeTT, qwüºeTT C≤Á>∑‘·Ô.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
11

15. z kÕ‘êHê! bÕeTT\yê&ÉT ã÷s¡ }<ä>±,

bÕeTT ãj·T≥≈£î e#·TÃqT bÕeTT m+<äT≈£î ãj·T≥≈£î
e#·TÃqT? #êe⁄q≈£î e#·TÃqT! n˝≤π> e÷ ÁbÕs¡qú \T
n˙ï $ì, ø√|üeTT‘√ ˙e⁄ ãj·T≥≈£î edüTHÔ êïe⁄. >∑qTø£
˙ n+‘·eTT <ä>sZ∑ ≈¡ î£ e∫Ãq~. n~ ˙≈£î ‘Ó*j·T&ÉeTT
˝Ò<äT.
16. z ôd‘’ êHê! ˙e⁄ Ä&É eTìwæ$ ø±e⁄, eT>∑
eTìwæ$ ø±e⁄. >∑qTø£ ìqTï ˇø£kÕ] Ä&É eTìwæ>±qT,
eT]jÓTTø£kÕ] eT>∑yêì>±qT #˚dæ e÷{≤¢&TÉ <äTeTT. ìqTï
n+‘· ˙#·eTT>± #·÷düTHÔ êïeTT, nsTTqqT ˙≈£î dæ>T∑ ˝Z <Ò Tä .
17. z kÕ‘êHê! ˙e⁄ e÷ dü«+‘· nej·TeTT\
MT<ä u≤DeTT\T y˚dHæ êe⁄. ˙e⁄ Äø±s¡eTT ˝Òìyê&Ée⁄,
nsTTqqT ˙≈£ î e÷ e+{Ï nej· T eeTT\T
ìsêø±s¡ e TT>± qTqïeì Á>∑ V æ ≤ +∫, ˙ ìsêø±s¡
nej·TeeTT\ MT<ä y˚TeTT u≤DeTT\T y˚jT· T#·THêïeTT.
18. z kÕ‘êHê! ˙ <ä÷‘·\T ìqTï #·÷∫, ª˙e\¢
y˚TeTT ≈£L&É #Ó&çb˛sTTHêeTTµ nì yês¡T ìqTï
m~]kÕÔsπ yÓ÷! n|ü&ÉT ˙≈£î eT]+‘· u≤<Û.ä n+<äT≈£î
˙e⁄, ªH˚qT XÀ~ÛùdÔ e÷Á‘·eTT MT¬s+<äT≈£î |ü&eÉ ˝…qTµ
n+fÒ n|ü&ÉT yê]øÏ u≤<Û.ä ø±ã{Ϻ ˙≈£î, ˙ <ä÷‘·\≈£î
u≤<Û|ä &ü ˚ jÓ÷>∑eTT |ü≥TºqT.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
12

19. z <äj·T´eTT˝≤sê! MTs¡T $XÊ«düT\ MT<ä

u≤DeTT\T y˚j·TTq|ü&ÉT, yês¡T ≈£L&É MT MT<ä
u≤DeTT\T y˚j·TT<äTs¡T. ø±ã{Ϻ MT≈£î m\¢|ü&ÉT
‘Ó]|æ˝ìÒ u≤DeTT\T. MTs¡T ‘·|Œæ +#·Tø=q˝ÒsT¡ .
20. z ôd‘’ êHê! Ä<ëeTT yÓTT<ä\Tø=ì ˝Àø±+‘·eTT
es¡≈î£ , uÛ÷Ñ $TMT<ä Á|üy•˚ +∫q bÕ|üeTT\‘√bÕ≥T, yê{Ï
|òü*‘·eTT\T Ç~es¡πø ˙ eTTKeTT MT~øÏ $dü]
y˚dæHêeTT. nsTT‘˚ Ç|ü&ÉT ˙ MT<ä≈£î, ˙ <ä÷‘·\
MT<ä≈£î ndüVü≤´yÓTÆq$, Vü‰ìø£s¡yÓTÆqeìïj·TT $dü]
y˚j·TT#·THêïeTT. ny˚eq>± ã+<ä, #Ó‘·Ô, »+‘·Te⁄\
jÓTTø£ÿj·TT, |ü≈îå£ \ jÓTTø£ÿj·TT, JesêdüT\ jÓTTø£ÿj·TT,
|ü⁄s¡T>∑T\ jÓTTø£ÿj·TT eT*qeTT ˙ eTTKeTTq y˚jT· T
#·THêïeTT. eTT+&ÉT,¢ ‘·TbÕøÏ >∑T+&ÉT,¢ ø£‘T· \Ô T, ãfiËfleTT\T,
áf…\T, ø=fÒº ø£Ás¡\T, ø=fÒº sêfi¯ófl, ˙ MT~øÏ $dü]
y˚jT· T#·THêïeTT. JesêdüT\ jÓTTø£ÿ X¯eeTT\T≈£L&É ˙
MT~øÏ $dü] y˚j·TT#·THêïeTT. ˙e⁄ #Ó\πs>∑T#·THêïe⁄
>∑qTø£ y˚TeTT≈£L&É #Ó\sπ >∑T#·THêïeTT. ˙e⁄ Ç|ü
&Ó’Hê
e÷s¡TeTqdüT‡ bı+<äTeTT. ‘·\≈£î dü+ã+~Û+∫q |æ∫Ã
‘·qeTT yÓTT<ä\>∑T yê´<ÛäT\T, #Ó$øÏ dü+ã+~Û+∫q
yê´<ÛäT\T, ø£+&É¢≈£î dü+ã+~Û+∫q yê´<ÛäT\T, H√{ÏøÏ
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
13

dü+ã+~Û+∫q yê´<ÛäT\T, }|æ]øÏ dü+ã+~Û+∫q

yê´<ÛTä \T, ø±fi¯fl≈£î dü+ã+~Û+∫q yê´<ÛTä \T, ñ<äse¡ TTq≈£î
dü+ã+~Û+∫q yê´<ÛäT\T, #˚‘·T\≈£î dü+ã+~Û+∫q
yê´<ÛäT\T, #·s¡àeTTq≈£î dü+ã+~Û+∫q yê´<ÛäT\T,
s¡ ø £ Ô e TTq≈£ î dü + ã+~Û + ∫q yê´<Û ä T \T, Hêdæ ø £ ≈ £ î
dü+ã+~Û+∫q yê´<ÛTä \T, X¯Øs¡eTT˝À Á|ü‹ uÛ≤>∑eTTq≈£î
dü+ã+~Û+∫q yê´<ÛäT\T, eTqdüTq≈£î ø£*π> >∑+<äs¡
>√fi¯eTT\T, n|üq$Tàø£, ;Û‹, $düT>∑T<ä\, düDT>∑T,
dü+<˚V≤ü eTT, ø√|üeTT, ndü÷j·T, ~>∑T\T yÓTT<ä\>∑Tq
eìïj·TT z kÕ‘êHê! ˙ MT~πø $dü] y˚jT· T#·THêïeTT.
21. z kÕ‘êHê! Ä~ düs¡ŒeTT, |òüT≥ düs¡ŒeTT,
ôd‘’ êqT, n|üyê~, XÀ<Û≈ä î£ &ÉT yÓTT<ä\>∑T ˙ ù|s¡T\˝À
@B eT+∫ ns¡e∆ TT ˝Ò<Tä , #Ó&TÉ >π ñqï~. >∑qTø£ ˙e⁄
dü+‘√wæ+#·e\dæq |üì ˝Ò<äT. ˙ ù|s¡T #Ó&ÉTπ>, ˙
n|ü»j·TeTT #Ó&TÉ >π , ˙<ä+‘·jT· T nìïj·TT #Ó&TÉ >π . ø±ã{Ϻ
e÷ MT<ä n~Ûø±s¡eTT #˚jT· ˝Òe⁄. e÷˝À #Ó&TÉ >∑TqïqT
n~ ˙e⁄ n+{Ï+∫q #Ó&TÉ >π ø±ì, ˙e˝… ‘Ó∫Ãô|≥Tºø=qT≥≈£î,
y˚TeTT düèõ+∫q #Ó&ÉT>∑T ø±<äT. z uÛÑ÷‘·e÷! ˙e⁄
n‹X¯sTT+|ü |üì˝Ò<Tä .
22. z ôd’‘êHê! eTqTwüß´\˝À ø=+<äs¡T ˙
e÷≥\≈£î ˝Àã&ç, ˙ e˝… <äj·T´eTT\T>± e÷],
eTqTwüß´\˝À Á|üy•˚ +∫ ø°&TÉ #˚jT· T#·THêïs¡T. Ç$≈£L&É
˙ <äTwüº ÁøÏjT· ˝Ò.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
14
23. z kÕ‘êHê! ˙≈£î ì»eTT #Ó|Œü &ÉeTT m|ü&ÓH’ ê
‘Ó\TdüTHê? ‘Ó*j·T<äT. nã<ä∆eTT #Ó|ü≥ e÷Á‘·eTT
düTfi¯óe⁄>± ‘Ó\TdüTqT, >∑qTø£ C≤Á>∑‘.Ô·
24.<äTwüß&º yÉ q’Ó z kÕ‘êHê! ªH˚qT Ä‘·à dü«s¡÷|æì,
ã\eTT >∑\yê&Éqìª nqTø=ì $Ás¡M>∑T#·THêïe⁄. ˙ <äèwæøº Ï
e÷qe⁄\yÓ T Æ q y˚ T eTT, ã\V” ≤ qT\T>± ø£ ì |æ + #· T
#·THêïe÷? nsTT‘˚, ªã\yÓTqÆ düsŒ¡ eTT ª#·* NeT\ #˚‘·
∫øÏÿ #·#ÓÃqT >∑<äsêµ nqT |ü<ä´eTT ˙≈£î u≤>∑T>±
e]Ô+#·TqT. ˇø£y˚fi¯ y˚TeTT Äràj·T JeqeTT˝À
ã\V”≤qT\eTT>± qTqï|üŒ{ÏøìÏ , y˚TeTT #˚ùd ÁbÕs¡qú \T
˙≈£î eTT\T≈£î˝…,’ ìqTï ã+~Û+∫, ‘·T‘·TìÔ j·T\T>± q\>∑
>=≥Tºqì >∑Ts¡T+Ô #·Tø=qTeTT n|ü&ÓH’ ê ˙≈£î ãT~∆ edüT+Ô <˚y÷Ó !
25. z ôd‘’ êHê! y˚TeTT ìqTï m~]+#˚≥|ü&ÉT ˙
ôdq’ ´eT+‘·{ìÏ m~]+∫qfÒ.¢ e÷ m~]+|ü⁄\T ˙≈£î,
˙ ôdq’ ´eT+‘·{øÏ ìÏ #Ó+<äTqT.
•s¡#Ã˚ <
¤ q
ä eTTq≈£î •s¡#Ã˚ <
¤ q
ä
1. Á|ü<Ûëq <ä÷‘·jÓTTø£ÿ eTqdüT‡˝À (•s¡düT‡˝À)
nHê~˝À, ª<˚e⁄ì‘√ ‘êqT düe÷qeTqTµ #Ó&TÉ ‘·\+|ü⁄
|ü⁄{Ï+º #·Tø=Hêï&ÉT. Ç~ n‘·ì •s¡dTü ‡˝Àì<˚.
2. n‘·&TÉ <Óe’ dü+ø£\ŒeTTqT uÛ>Ñ ï∑ eTT #˚jT· T≥≈£î,
Vü≤e«˝À <Óy’ 껄≈î£ $s¡T<äy∆ TÓ qÆ ‘·\+|ü⁄ |ü⁄{Ï+º ∫Hê&ÉT.
Ä ‘·\+|ü⁄ n‘·ì •s¡dTü ‡˝ÀqT+&ç e∫Ãq<˚.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
15
3. Ä<ëeTT, Vü≤e«\qT XÊ|üÁ>∑dTü \Ô qT>± #˚jT· e˝…
qqTq~, n‘·ì •s¡dTü ‡˝Àì<˚.
4. mìï |üsê´j·TeTT\T e÷qe⁄\˝À bÕ|üeTT\qT
#˚jT· T ø√]ø£ |ü⁄≥Tº#T· qï<√, nìï |üsê´j·TeTT\T n~
kÕ‘êqTjÓTTø£ÿ •s¡dTü ‡qT+&ç e#·TÃ#·Tqï<äì Á>∑V≤æ +|üe˝…qT.
bı&ÉbÕeTT eTqTwüß´ì u§≥qÁy˚*MT<ä }~, |ü⁄≥º˝ÀìøÏ
b˛sTTq|üŒ{ÏøÏì, Ä }|æ] X¯Øs¡eT+‘ê yê´|æ+∫
≈£î[flb˛e⁄qT. n˝≤π> m|ü&√ kÕ‘êqT }~q bÕ|üeTT
H˚{eÏ s¡≈î£ e#·TÃ#·Tqï~. Ç~ n‘·ì •s¡dTü ‡˝Àì<˚.
5. |ü~ j·÷»„\qT C≤„|üø£eTT #˚dæø=q>± @$T
‘˚\T#·Tqï~? <Ó’y껄\≈£î $s¡T<ä∆yÓTÆq bÕ|üeTT\T
#˚j·Te˝…qqT ø√]ø£ eTìwæ˝À |ü⁄≥Tº#·Tqï~. n~
kÕ‘êqTjÓTTø£ÿ •s¡düT‡˝Àì<˚.
6. <˚e⁄&ÉT ˝ÒH˝˚ &Ò qÉ T ‘·\+|ü⁄, kÕ‘êqT ø=+<ä]˝À
|ü⁄{Ï+º ∫q+<äTq yês¡T Hêdæ≈Ô î£ ˝…]’ . Ä ‘·\+|ü⁄ kÕ‘êqT
jÓTTø£ÿ •s¡dTü ‡q≈£î dü+ã+~Û+∫q<˚.
7. <˚e⁄&ÉT #˚dæq ñ|üø±s¡eTT\qT ‘·\+#·Tø=ì,
düTÔ‹#˚j·TT≥≈£î dæ<ä∆|ü&ç ≈£Ls¡TÃqï $XÊ«dæjÓTTø£ÿ
Vü≤è<äjT· eTT˝ÀìøÏ yÓ[fl, düT‹Ô #˚jT· ≈£î+&É Ä|ü⁄#˚jT· Tyê&ÉT
kÕ‘êqT. ø£wüºeTT\T ø£*–q|ü&ÉT n‘·&ÉT <˚e⁄ìMT<ä
$düT>∑T<ä\ |ü⁄{Ϻ+∫ düTÔ‹ »s¡>∑˙j·T&ÉT. ˇø£ÿ&˚
≈£îe÷s¡T&Ój’ T· T+&É>,∑ ªÄ_&Éq¶ T ≈£L&É <˚e⁄&ÉT rdæø=ìHê&ÉT,
zs¡«˝Òø£b˛sTTHê&ÉqTµ ‘·\+|ü⁄ |ü⁄&ç‘˚ m≥T¢ düTÔ‹
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
16
#˚jT· >∑\s¡T? Ä #Ó&¶É ‘·\+|ü⁄ kÕ‘êqTjÓTTø£ÿ •s¡dTü ‡q≈£î
dü+ã+~Û+∫q<˚.
8. Ç+{Ï˝ÀH˚ ñ+&ç ÁbÕs¡úq #˚dæø=+fÒ #ê\<ë!
>∑T&ç¬ø+<äT≈£î yÓfi¯fle˝…qT? nqT ‘·\+|ü⁄ ø=+<ä]øÏ
ø£\T>∑TqT. Ç~≈£L&É kÕ‘êqT •s¡dTü ‡≈£î dü+ã+~Û+∫q<˚.
9. #·<Tä e⁄ø=qï |æ\\¢ ˝À ø=+<äsT¡ ` ªy˚TyÓT+<äT≈£î
‘·*<¢ +ä Á&ÉT\ e÷≥, ô|<ä\› e÷≥ $qe˝…qT? Ç‘·sT¡ ˝…+‘·
ô|<äy› ê¬sq’ |üŒ{ÏøìÏ y˚TyÓT+<äT≈£î e+<äqeTT #˚jT· e˝…qT?
nì ø=+‘·eT+~ |æ\¢\T, ‘·eT ÇwüºÁ|üø±s¡eTT>±
dü+#·]+‘·Ts¡T. Ç≥Te+{Ï ‘·\+|ü⁄ kÕ‘êqT •s¡dTü ‡˝ÀH˚<˚.
10. ‹≥Tº ≥ , ø=≥Tº ≥ , #· + |ü ⁄ ≥ yÓ T T<ä ˝ … ’ q $
e÷qe⁄\˝À ø=+<ä]jÓTT<ä› qT+&ÉT <äTs¡TD Z eTT\T. Ç$
≈£L&É kÕ‘êqT •s¡dTü ‡˝ÀìyÓj ’ T· Tqï$.
11. ≈£î≥T+ã dü+ã+<Ûyä TÓ qÆ ø£\Vü≤eTT\T, Ä|ü<\ä T,
bÕ|üeTT\T, kÕ‘êqT •s¡dTü ‡ ‘Ó∫Ãô|{Ïqº y˚.
12. Äø£*y˚ùdÔ ˇø£] Ç+{Ï˝Àì$ rdæø=ì ‹+fÒ
@$T ‘·|ü ? nì ø=+<äsT¡ <=+>∑‘q· eTT #˚jT· T<äTs¡T.
Ç~ ≈£L&É kÕ‘êqTjÓTTø£ÿ •s¡dTü ‡≈£î nq«sTT+∫q<˚.
13. ˇø£]ì n\¢]ô|≥Tº#T· , n‘·ì ‘·|ü qT u…≥’ ô|≥Tº
>∑TDeTT\T #ê\eT+~˝À qTqï$. <ëì »qàkÕúqeTT
kÕ‘êqTjÓTTø£ÿ •s¡dTü ‡ (nìï nã<äe∆ TT\T kÕ‘êqT≈£î
dü+ã+~Û+∫qy˚).
14. |ü~ j·÷»„\˝À qTqï≥Te+{Ï bÕ|üeTT˝Ò ø±ø£,
u…_’ \T˝À Ç‘·s#¡ √≥¢ ñ<äV≤ü ]+∫j·TTqï bÕ|üeTT\T n‘·ì
•s¡düT‡˝Àìy˚.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
17
15. u…_’ \T ñ<äV≤ü ]+∫j·TTqï bÕ|üeTT˝Ò ø±ø£ eTq
ø±\eTT es¡≈£î edü÷Ôj·TTqï, Áø=‘·Ô Áø=‘·Ô bÕ|üeTT\T
>∑÷&É kÕ‘êqT •s¡dTü ‡˝Àìy˚.
16. <˚e⁄ìsê»´eTT uÛÑ÷$TMT<ä yê´|æ+|üã&É
≈£î+&ÉTq≥T¢>± n&Ée¶ TT\T u…≥Tº≥, kÕ‘êqT jÓTTø£ÿ •s√
ø±s¡´eTT˝Ò.
17. eTVü ‰ eTTK´eTT>± Áø° d ü T Ô dü + |ò ü T eTTqT
qeTà≈£î+&É #˚j·TTyê&ÉT n|üyê~. Bì˝À n‘·ì
•s¡dTü ‡q≈£î m≈£îÿe dü+ã+<Ûeä TT ø£*–j·TTqï~.
18. bÕ|üeTTqT $dü]+® #·T≥, s¡øD å£ qT bı+<äT≥,
sêø£ & É ≈ £ î dæ < ä ∆ | ü & É T ≥ nqT á eT÷&É T qT e{Ï º y ˚
nì|æ+#·T≥, n‘·ì •s¡dTü ‡jÓTTø£ÿ |üì.
19. |üs¡˝Àø£eTT, qs¡ø£˝Àø£eTT ˝Òe⁄. ùV≤&ÓdüT‡
˝Ò<ìä |æ+#·T≥ n‘·ì •s√ eè‹Ô.
20. Ç$>±ø£ XÊUÀ|üXÊK\T>± qTqï≥Te+{Ï
bÕ|ü e TT\T nH˚ ø £ e TT\Tqï$. n$≈£ L &É n‘· ì
•s¡dTü ‡q≈£î dü+ã+<ÛÇä +∫qy˚.
21. kÕ‘êqT, n‘·ì #Ó&<¶É ÷ä ‘·\T nq>± ªuÛ÷Ñ ‘·eTT
\Tqï$µ nqT uÀ<Ûä e{Ï<º ˚ nì|æ+#·T≥ n‘·ì |üì.
22. Ä ô|’q ñ<äVü≤]+∫q kÕ‘êqT jÓTTø£ÿ
<äTsê˝À#·q\T e÷Á‘·y˚T>±ø£ ø£s¡í <√wüeTT\T, H˚Á‘·
<√wüeTT\T, Vü≤düÔ <√wüeTT\T, bÕ<ä <√wüeTT\T á
yÓTT<ä˝q’… $ ≈£L&É n‘·ì •s¡dTü ‡jÓTTø£ÿ |üqT˝Ò.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
18
23. ô|q’ ÁyêdæjT· Tqïeìïj·TT ø£*dæ, kÕ‘êqT jÓTTø£ÿ
•s¡d‡ü >∑TqT. n|üyê~øÏ X¯Øs¡eTT ˝Ò<Tä , eTq •s¡dTü ‡ e+{Ï
•s¡dTü ‡ ˝Ò<Tä . nsTTq|üŒ{ÏøìÏ ìsêø±s¡eTT>± qT+&ÉT,
á Çs¡yÓ’ eT÷&ÉT <äTs¡TZDeTT\Tqï$. n$j˚T n‘·ì
•s¡düT‡.
>∑eTìø£:` uÛÑj·T+ø£s¡eTTqT, bÕ|üuÛÑ÷sTTwüºeTTHÓ’q
á kÕ‘êqTjÓTTø£ÿ •s¡#˚ä<äqeTT #˚j·TT≥¬ø’, Á|ü‹
Åø¬ d’ eÔü ⁄&ÉT á ÁbÕs¡qú #˚jT· T≥ nedüse¡ TT.
kÕ‘êqT HÓ~]+#·T |ü<´ä eTT
d”ˆˆ kÕ‘êqT düsŒ¡ e÷! düs«¡ ø±s¡´eTT\+<äT
ÁX¯eT\‘√ ≈£L&çq ˆ #êe⁄ ˙≈£î
qs¡T\qT u≤~Û+#·T ˆ q|ü⁄&Ó\¢ Áyê‘·˝À
|ü&qç •ø£\å T |üsTT ˆ ã&ÉTqT ˙≈£î
j·T÷Á|ò{ü d° t q~ e<ä› ˆ ñqï uÛ÷Ñ ‘ê\≈£î
ø£*–q <äTs¡‹Z `ø£\T>∑T ˙≈£î
$»„|Ôæ |üÁ‹ø£ ˆ yÓ\&¢ +ç #·ø£ eTT+<Ó
ø£+|üeTT ;Û‹j·TT ˆ ≈£\T>∑T ˙≈£î
‘˚ˆˆ^ˆˆ ùV≤&Ód‡ü qT e÷≥ ‘·\H=|æŒ ˆ Væ≤+dü ˙≈£î
Vü≤s¡à >¬ <√›qT j·TT<ä+∆ ˆ Vü≤&É\T ˙≈£î
ø£&‘É s· T¡ >∑ì >=sTT´jÓT yÓTT{Ϻ ˆ ø±j·T ˙≈£î
n–ï>∑T+&É eTq+‘· ì ˆ sêX¯ ˙≈£î
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
19

|ü]‘ê´>∑ |üÁ‹ø£
z kÕ‘êHê! ˙e+fÒ e÷≈£î Çwüeº TT ˝Ò<Tä . >∑qTø£
˙≈£î |ü]‘ê´>∑|üÁ‹ø£ ÇdüTÔHêïeTT. Ç~ sêø£&É es¡≈£î
#Ó\T¢qT. Ä ‘·sT¡ yê‘· y˚TeTT ˙≈£î ø£qã&ÉH˚ ø£qã&ÉeTT.
e÷ |ü]‘ê´>∑ |üÁ‹ø£ XÊX¯«‘·eTT es¡≈î£ |üì#˚dTü +Ô ~.
|ü]‘ê´>∑ |üÁ‹ø£ ø°s¡Ôq e#·qeTT
b˛bıeTTà z ˝Àø£e÷! #ê*ø£ #ê\T ` ˙ bı+<äT
y˚TyÓTT\¢eTT R b˛bıeTTà z kÕ‘êHê! #ê*ø£ #ê\T `
˙ bı+<äT y˚TyÓTT\¢eTT.
ªz kÕ‘êHê!µ nqTe÷≥≈£î ã<äT\T>±, á ÁøÏ+~
|ü<eä TT\T ñ|üj÷Ó –+∫ bÕ&Ée˝…qT.
z bÕ|üe÷, z bÕ|ü |ò*ü ‘·e÷, z <äjT· ´e÷, z
uÛ÷Ñ ‘·e÷, z s√>∑e÷, z <äT'Ke÷, z ˝À|üe÷, z
XÀ<ÛHä ê, z eT+<äe÷, z ø£+|üe÷, z <äTs¡X› Ê, z bÕ|ü
HÓ»’ e÷, z eTs¡De÷, z qs¡øe£ ÷, z ùV≤&ÓkÕ‡.
................
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
20

düeTs¡ŒD ÁbÕs¡q
ú
(düTÔ‘·T\T, düeTs¡ŒD, ÁbÕs¡úq\T)
düTÔ‘·T\T:`
1. <˚yê ‘·+Á&û! Hê ì$T‘·yÔ TÓ Æ düeTdüeÔ TTqT ø£\T>∑CdÒ qæ
‘·+Á&û! nqT~qeTT e÷≈£î ø±e\dæqeìïj·TT n+~+#·T
#·Tqï ‘·+Á&û! H˚qT n+<äTø=q˝Òì _&ÉH¶ q’Ó qT e÷q≈£î+&É
n+~+#·T#·Tqï ‘·+Á&û! qqTï ø£\T>∑CdÒ qæ ‘·+Á&û! Hê
Á|æjT· T&Éyq’Ó ‘·+Á&û! Hê <˚yê! Hê Á|üuTÑÛ yê! Hê b˛wü≈î£ &Ü!
Hê s¡ø≈å£ î£ &Ü! Hê düs«¡ e÷! ˙ø£Hø˚ £ qeTkÕÿs¡eTT\T. ‘·+Á&û!
düèwæº eT÷\eTT>± e÷Á‘·yT˚ ø±ø£, ˙ ≈£îe÷s¡Tì eT÷\eTT>±
≈£L&É qqTï ˙ _&É>¶ ± @s¡Œs¡#T· ø=qï+<äT\¬ø’ ˙ø£Hø˚ £
qeTkÕÿs¡eTT\T.
˙ <ëqeTT\ eT÷\eTT>±qT, ˙ düV≤æ +|ü⁄ eT÷\eTT
>±qT, ˙ q&ç|æ+|ü⁄ eT÷\eTT>±qT, e÷ ø£wüºeTT\T
ìyês¡D#˚jT· T ˙ ÁøÏjT· \ eT÷\eTT>±qT, ˙e⁄ e÷≈£î
#˚ j · T T ñ|ü ø ±s¡ e TT\ eT÷\eTT>±qT Hê≈£ î ˙e⁄
#·÷|ü⁄#·Tqï Áù|eTqT ‘·\+#·Tø=ì ìqTï düTÔ‹+#·T
#·THêïqT, >±ì Hê düT‹Ô ˙ Áù|eT m<äT≥ @ e÷Á‘·eTT!
Hê n+‘·s+¡ >∑eT+<äTqï ø£è‘·»‘„ · ˙ nq+‘· Áù|eT m<äT≥
@ e÷Á‘·eTT! H˚qT @ |üìj·TT eTT≥Tºø=qø£ düTÔ‹
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
21

e÷Á‘·yT˚ #˚dqæ qT, n~ düV≤æ ‘·eTT ˙ ø£ìø£se¡ TT m<äT≥

$TøÏÿ* dü«\ŒyÓTÆ j·TT+&ÉTqT. Ä dü«\Œ düT‘Ô T· \qT ≈£L&É
˙e⁄ Vü≤kÕÔsŒ¡ DeTT>± n+<äTø=qT#·THêïe⁄, >∑qTø£ ˙≈£î
e+<äqeTT\T. ˙e⁄ qqTï H˚{Ïes¡≈£î ø±bÕ&ÉT#·T,
q&ç|+æ #·T#·T eè~∆˝ÀìøÏ rdæø=ì e#·TÃ#·Tqï ˙ X¯øìÔÏ
‘·\+#·Tø=ì düTÔ‹+#·T#·T, Çø£ eTT+<äTq≈£î≈£L&É Hê
$wüj·TeTT˝À Ç{Ϻ ø±s¡´eTT\T #˚j·TT#·T+<äTeì
qeTTà#·T ìqTï düT‹Ô +#·T#·THêïqT. Hê J$‘ê+‘·eT+<äT
ìX¯Ãj·TeTT>± qqTï |üs¡˝Àø£eTTq≈£î #˚s¡TÃø=+<äTeì
ìØøÏ+å #·T#·THêïqT. ˙ø£Hø˚ £ e+<äqeTT\T.
2. 1) nHê~ <˚yê! nq+‘· <˚yê! ñqï<˚yê!
düèwæ+º |üã&É≈î£ +&É ñqï <˚yê! á ˙ >=|üŒ ‘·qeTTq≈£î
nH˚ø£ k˛ÔÁ‘·eTT\T.
2) nq+‘· <˚yê! ˙e⁄ m\¢|ü &ÉT ñ+&É>\∑ <˚e⁄&Ée⁄.
>∑qTø£ ˙≈£î k˛ÔÁ‘·eTT\T. ˙e⁄ m\¢|ü &ÉT ñ+&ÉTyê&Ée⁄
>∑qTø£ ˙≈£î nq+‘· k˛ÔÁ‘·eTT\T.
3) JeyÓTÆj·TTqï <˚yê! Hê˝Àì JeeTT Hê
ã\V”≤q‘·qTã{Ϻ ìØ®e dæú‹˝ÀìøÏ e#·TÃ#·Tqï|ü&ÉT
eTs¡\ Hê˝À q÷‘·q JeeTT <Ûës¡b˛j·TT<äTe⁄ >∑qTø£
˙≈£î ì‘·´Je k˛ÔÁ‘·eTT\T.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
22

4) X¯øeÔÏ T+‘·T&Ée>∑T <˚yê! Hê $wüjT· eTT˝À m+‘·

>=|üŒ ø£wüºyÓTÆq |üìjÓÆTqqT, nkÕ<Ûä´yÓTÆq |üìjÓÆTqqT
#˚jT· >∑\e⁄ >∑qTø£ ˙≈£î Hê X¯øøÔÏ =\~ e+<äqeTT\T.
5) C≤„ìyÓ’j·TTqï <˚yê! ˙e⁄ C≤„ì$ >∑qTø£ Hê
ø£weºü TT\T, Hê ø√]ø£\T H˚qT ˙≈£î #Ó|ü ø=qø£eTT+<˚
˙≈£î ‘Ó*ùdj·TTqï$. n+<äT#˚‘·H˚ ˙e⁄ Hê ø√¬sÿ\T
rs¡Ã>∑\e⁄. Hê ø√¬sÿ\T HÓsy¡ s˚ T¡ Ã≥≈£î mH√ï ∫≈£îÿ\T
n&Ée¶ TT>±qTqïqT, Ä ∫≈£îÿ\ìïj·TT $&ÉBdæ Hê ø√¬sÿ
HÓsy¡ s˚ á >∑\ C≤„H√bÕj·TeTT ˙≈£î >∑\<äT. >∑qTø£ ˙≈£î
Hê≈£î ‘Ó*dæqìï e+<äqeTT\T. Hê C≤„qeTTq≈£î
‘√∫qìï e+<äqeTT\T #˚jT· T#·THêïqT.
6) |ü]X¯ó<äT&∆ yÉ q’Ó <˚yê! ˙e⁄ qqTïqT, düeTdüeÔ TTqT
ø£\T>∑CdÒ qæ |ü&ÉT |ü]X¯ó<äe∆ TT>±H˚ ø£\T>∑CdÒ Hæ êe⁄ >±ì
bÕ|üÁ|üy˚X¯eTTqT ã{Ϻ Hê≈£î n|ü]X¯ó<ä∆‘· ø£*¬>qT.
nsTTqqT ˙ |ü]X¯ó<ä‘∆ q· Tã{Ϻ Hê≈£î eTs¡\ |ü]X¯ó<ä‘∆ ·
<äj·T#˚j·T>∑\e⁄. >∑qTø£ ìwüÿfi¯+ø£yÓTÆq |ü]X¯ó<ä∆
eTqdüT‡‘√ ˙≈£î düT‹Ô #˚jT· T#·THêïqT.
7) Áù|e÷dü«s¡÷|æyÓ’q ‘·+Á&û! uÛÑ÷˝Àø£eT+<ä*
‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T ‘·eT _&É\¶ qT Áù|$T+#·T≥ø£qïqT, qqTï
˙e⁄ m+‘√ m≈£îÿe>± Áù|$T+#·T#·THêïe⁄ ø±ã{Ϻ ˙≈£î
Hê e+<äqeTT\T.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
23

8) Hê´j·Tdü«s¡÷|æyÓ’q <˚yê! H˚qT bıs¡u≤≥T˝À

qTqï|ü&ÉT Hê´j·TyÓTqÆ Ø‹>± qqTï >∑~+› ∫, Áù|eT‘√
•øÏ+å #·T <˚e⁄&Ée⁄ >∑qTø£ ˙≈£î e+<äqeTT\T Ä#·]+#·T≥
Hê´j·TyÓTj Æ T· Tqï~. >∑qTø£ ˙≈£î e+<äqeTT\T Ä#·]+#·T
#·THêïqT.
9) ìsêø±s¡T&Éyq’Ó <˚yê! Hê ã\V”≤q‘·qTã{Ϻ H˚qT
ìqTï #·÷&É˝øÒ b£ ˛sTTqqT ˙e⁄ qqTï #·÷#·T#·THêïe⁄.
˙e⁄ ìsêø±s¡ T &É e ⁄ nsTTq|ü Œ {Ï ø Ï ì Hê≈£ î ñ
|üj÷Ó >∑øs£ y¡ TÓ qÆ X¯Øsêø±s¡eTTqT <äjT· #˚dHæ êe⁄, eT]j·TT
Hê Ä‘·à≈£î ìsêø±s¡eTT nqTÁ>∑V≤æ +∫Hêe⁄. ø±ã{Ϻ Hê
X¯Øs¡eTT‘√qT, Hê Ä‘·à‘√qT ìqTï düT‹Ô +#·T#·THêïqT.
10) düs«¡ yê´|æyj ’Ó T· Tqï ‘·+Á&û! ˙e⁄ |üs˝¡ Àø£eT+<äTqT,
nìï dü\ú eTT\˝À qT+&É>\∑ yê&Ée⁄ >∑qTø£ ˙≈£î k˛ÔÁ‘e· TT\T.
H˚qT mø£ÿ&ÉTqTqï ˙e⁄ nø£ÿ&ÉT+<äTe⁄, ñ+&É>\∑ e⁄. ˙e⁄
Hê≈£î »‘·>± qT+&É>\∑ e⁄, ñ+&ç düV‰ü j·TeTT #˚jT· >∑\e⁄,
ªH˚qT ˇ+≥]>± qTHêïqTµ nqT ∫+‘· ˝Ò≈£î+&Ü
#˚jT· >∑\e⁄ >∑qTø£ ˙≈£î e+<äqeTT\T. nìï dü\ú eTT\˝À
˙≈£î e+<äqeTT\T.
11) dü«‘·+Á‘·T&Éyq’Ó Á|üuTÑÛ yê! düeTdüÔ ø±s¡´eTT\T
˙j·T+‘·≥ ˙e⁄ #˚j·T>∑\ ‘·+Á&û! ˙≈£î k˛ÔÁ‘·eTT\T.
H˚qT≈£L&É dü«‘·+Á‘e· TT>± |üì#˚jT· >∑\ X¯øÔ Ï nqTÁ>V∑ ≤æ +|ü>\∑ e⁄.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
24

˙MT<ä e÷Á‘·yT˚ Ä<Ûës¡|&ü ç Hê˝Àì dü«‘·+Á‘·‘q· Tã{Ï,º

Hê ø±s¡´eTT\T #˚dæø=q>∑\ dæú‹ nqTÁ>∑Væ≤+∫Hêe⁄
>∑qTø£ ˙≈£î k˛ÔÁ‘·eTT\T, ùd«#êä|Pü s¡«ø£yTÓ qÆ k˛ÔÁ‘·eTT\T.
ã\e+‘·eTT>± ø±ø£ πøe\eTT dü«‘·+Á‘·eTT>± ìqTï
düT‹Ô +|ü>√s¡T#·THêïeTT. ˙ >∑TDeTT\ìïj·TT Hê≈£î≈£L&É
nqTÁ>∑V≤æ +#·T≥ e\q ˙\ø£D å s¡÷|üeTT, ˙ ø√]ø£ Hê≈£î
nqTÁ>∑V≤æ +∫Hêe⁄. nìïj·TT nqTÁ>∑V≤æ +∫ ˇø£ÿ dü«‘·+Á‘·
\ø£åDeTT>±ì nqTÁ>∑Væ≤+|ü≈£îqï jÓT&É\ ‘·øÏïqeìï
Ç∫Ãq Á|üj÷Ó »qeTT ˝Ò<Tä . >∑qTø£ kÕ«‘·+Á‘·´ \ø£D å eTT
Ç∫Ãq+<äT≈£î k˛ÔÁ‘·eTT\T.
12) ‘·+Á&ç, ≈£îe÷s¡, |ü]X¯ó<ë∆‘·à\qT ù|s¡T\‘√
u…’\T|ü&çq Á‹j˚Tø£ <˚e⁄&ÉyÓ’q ‘·+Á&û! ˙ Á|ü‘·´ø£å‘·
$wüjT· yÓTÆ ˙ø£Hø˚ £ e+<äqeTT\T. ˙e⁄ Hê≈£î <ë–j·TT+&ÉT
<˚e⁄&Ée⁄ø±e⁄ >±ì u…\’ T|ü&TÉ <˚e⁄&Ée⁄. ˙ \ø£D å eTT\T,
˙ ÁøÏjT· \T, ˙ >=|üŒ‘·qeTT Hê≈£î u…\’ T|üsT¡ à <˚e⁄&Ée⁄
>∑ q Tø£ ˙≈£ î e+<ä q eTT\T. ˙e⁄ ˇø£ ÿ &É e ⁄>±qT,
eTT>∑TZs¡T>±qT u…’\T|ü&çHêe⁄. ˙ eTs¡àeTT e÷≈£î
‘Ó*j·T<äT >±ì qeTTà#·THêïeTT. H˚qT ˙jÓTT<ä›≈£î
|üs¡˝Àø£eTTq≈£î CÒ]q|ü&ÉT ‘Ó*dæø=q>∑\qT. Hê
|ü]$T‘· C≤„qdæú‹‘√, ˙ n|ü]$T‘· C≤„qdæú‹ì m≥T¢
‘Ó*dæø=q>∑\qT? nq+‘·ø±\eTT ˙ $wüjT· eTT\T Áø=‘·Ô
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
25

Áø=‘·Ô>± ‘Ó*dæø=qT#·TH˚ ñ+<äTqT. ˙ Á|ü‘·´ø£å‘·≈£îqT

H˚qT ‘Ó*dæø=qT≥≈£î n+‘·eTT˝Ò<Tä >∑qTø£ ˙≈£î n+‘·eTT
˝Òì düT‘Ô T· \T #Ó*+¢ #·T#·THêïqT.
13) eTVæ≤e÷dü«s¡÷|”! nq+‘· dü«s¡÷|”! H˚qT
ì‘·´eTT ˙ eTVæ≤eT ø=s¡≈î£ ˙ eTTK <äsÙ¡ qeTT˝À, ˙
düìï~Û˝À, ˙ düVü≤yêdüeTT˝À $T>∑T\ Äq+<äeTT>±
>∑&ÉT|ü>∑\ dæú‹ <äj·T#˚j·TT<äTeì qeTTà#·T ˙ø£H˚ø£
e+<äqeTT\T #˚jT· T#·THêïqT.
14) e÷≈£î X¯Øs¡eTTqT nqTÁ>∑V≤æ +∫q <˚yê! ˙≈£î
e+<äqeTT\T. á X¯Øs¡eTT bÕ|üXد s¡yTÓ qÆ +<äTq Bìì
|ü]X¯ó<ä∆ X¯Øs¡eTT>± e÷s¡TÃ#·THêïe⁄. ‘·T<ä≈£î Hê≈£î
eTVæ≤eT X¯Øs¡eTT Ç∫à ˙jÓTT<ä≈› î£ rdæø=ì yÓfió¯ <¢ Tä e⁄.
>∑qTø£ ˙≈£î e+<äqeTT\T. ˙e⁄ eT÷&ÉT $<Ûeä TT\T>±
u…\’ T|ü&Hç êe⁄. nfÒ¢ Hê≈£î eT÷&ÉT $<Ûeä TT˝…q’ dæ‘ú T· \T
nqTÁ>∑V≤æ +∫Hêe⁄. JeeTT, X¯Øs¡eTT, Ä‘·à nqT eT÷&ÉT
dæú‘·T\T <äj·T#˚dæq+<äT≈£î ˙≈£î e+<äqeTT\T. á
eT÷&ÉT ø£*|æ qqTï ˇø£ e´øÏÔ>± ì*|æHêe⁄ >∑qTø£
˙≈£î k˛ÔÁ‘·eTT\T. H˚qT ˇø£ $<Ûeä TT>± ˙≈£î _&Ée¶ ˝…
qTHêïqT. eT]jÓTTø£ ˝…ø£ÿ≈£î eT÷&ÉT>±qTHêïqT. á
$∫Á‘·yTÓ qÆ düèwæº ì$T‘·yÔ TÓ Æ ˙≈£î e+<äqeTT\T. ‘·+Á&û!
˙e⁄ Hê≈£î Ç∫Ãqeìïj·TT H˚qT ì\T|ü⁄ø=qTq≥T¢ Hê≈£î
‘√&ÉŒ&ÉT<äTeì q$Tà ìqTï e+~+#·T#·THêïqT.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
26

sêø£&É ÁbÕs¡q
ú \T ` düT‘
Ô T· \T
1. ˇø£ nu≤“sTT <ä÷s¡<˚X¯eTT˝ÀqT+&ç ªH˚qT
e#·TÃ#·THêïqìµ ñ‘·Ôs¡eTT ÁyêôdqT. Ä nu≤“sTT
Ç+{Ïyês¡T Ä ñ‘·Ôs¡eTT #·÷#·Tø=ì Äq+~+∫, Ä
Äu≤“sTT ø=s¡≈£î m<äTs¡T #·÷‘·Ts¡Tø£<ë! nfÒ¢ j˚TdüT
Á|üuTÑÛ e⁄ e#ÓÃ<äqì #Ó|Œæ ]>∑<ë! e#ÓÃ<äqì #Ó|Œæ q Ä
nu≤“sTT sê≈£î+&ÉTHê? m|ü&√ ˇø£|ü &ÉT e#·TÃqT>∑<ë!
Ä nu≤“sTT Ç+{Ï y ês¡ T n‘· ì ø=s¡ ≈ £ î m<ä T s¡ T
#·÷∫q≥T¢>± eTqeTTqT j˚TdüT Á|üuTÑÛ e⁄ jÓTTø£ÿ sêø£ø¬ ’
m<äTs¡T#·÷∫q jÓT&É\, Äj·Tq e∫Ãq|ü&ÉT Äj·Tq
Ä>∑eTqeTT˝À, Äj·Tq‘√ m–] yÓfi¯fl>∑\eTT. n≥T¢
m<äTs¡T #·÷&É>\∑ eTqdüT‡ nqTÁ>∑V≤æ +‘·Teì q$Tà z
Á|üuTÑÛ yê! ìqTï e+~+#·T #·THêïeTT.
2. Ä nu≤“sTT |òü˝≤ì z&É≈£î e#·TÃ#·THêïqì
ÁyêôdqT. Ä Ç+{Ïyês¡T ø±øÏHê&É≈î£ z&É˝À e#·TÃ#·Tqï
nu≤“sTTì ø£*dæø=qT≥≈£î yÓ[fl]. z&É e∫Ãq~ >±ì
Ä nu≤“sTT m+<äTø√ Ä z&ÉMT<ä sê˝Ò<Tä . Ä Ç+{Ïyês¡T
Ä z&ÉqT #·÷∫, nu≤“sTT sêq+<äTq ‹]– Ç+{ÏøÏ
yÓ[flb˛sTT]. nsTT‘˚ Ä nu≤“sTT ¬s+&Ée z&ÉMT<ä
~–Hê&ÉT. ‘·q Ç+{Ïyê¬ses¡TqT ‘·qqT ø£*dæø=qT≥≈£î
sêq+<äTq ‹]– yÓqTø£≈£î yÓ[flb˛sTTHê&ÉT. n˝≤π>
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
27
j˚TdüTÁ|üuTÑÛ e⁄ sêø£&É Ä\dü´yÓTqÆ +<äTq nH˚≈î£ \T yÓqTø£≈î£
yÓ[flb˛e⁄<äTs¡T. Ä nu≤“sTT s¬ +&Ée z&É≈î£ e∫Ãq≥T¢>±
Á|üuÛÑTe⁄≈£L&É e∫Ã, dæ<ä∆|ü&çj·TTqïyê]ì ‘·q‘√≈£L&É
ô|’ ø Ï rdæ ø =ì yÓ fi ¯ ó flqT. >∑ q Tø£ Äj· T q sêø£ & É
Ä\dü´yÓTqÆ +<äTq Ä–b˛ø£, Äj·Tq‘√ yÓfió¯ fl≥≈£î dæ<e∆ä TT
#˚j·TTeTì y˚&ÉTø=qe˝…qT. z Á|üuÛÑTyê! ˙ sêø£&É
Ä\dü´yÓTÆqqT y˚TeTT yÓqTø£≈£î ‹]–b˛e⁄yê]˝À
#˚s¡≈£î+&É, m\¢|ü&ÉT dæ<ä∆|ü&çj·TT+&ÉT ø£è|ü <äj·T
#˚j·TT<äTeì qeTTà#·T ˙≈£î k˛ÔÁ‘·eTT\T #Ó*¢+#·T
#·THêïeTT.
3. ˇø£ j·TÚeqdüT&Ô TÉ ‘·q uÛ≤s¡´≈£î H˚qT |ò˝ü ≤ì
ã+&çøÏ e#·TÃ#·THêïqT, Ä ã+&çøÏ ˙e⁄ e∫à qqTï
ø£*dæø=qe˝…qT, ˝ÒìjÓT&É\ H˚qT Ç+{ÏøÏ sêqT nì
ÁyêôdqT. n‘·ì uÛ≤s¡´ e+≥\T yÓTTˆˆqeìïj·TT ‘·j÷· s¡T
#˚dæø=ì ùdºwüqT≈£î yÓfiËflqT. Ä ~qeTT ã+&ç ¬s+&ÉT
>∑+≥\T Ä\dü´yÓTÆq+<äTq ÄyÓT Ç+{ÏøÏ yÓfiËflqT. Ä
‘·s¡Tyê‘· ã+&ç e∫Ãq~. n‘·&ÉT ~– ÄyÓT ø=s¡≈£î
n+‘ê #·÷∫, ÄyÓT ø£qã&Éq+<äTq $#ê]+∫, Ä ã+&çøπ
y˚s=ø£#√{ÏøÏ yÓfiflË qT. n˝≤π> eTqeTTqT Äj·Tq sêø£
ø=s¡≈£î m<äTs¡T#·÷∫, rsê e#·TÃdü]øÏ yÓqTø£≈£î
yÓ [ flb˛e⁄<ä T eTT. sêø£ & É ˝ À yÓ fi ¯ fl ˝Ò e TT. >∑ q Tø£
Ä\dü´yÓTqÆ qT Äj·Tq e#·TÃes¡≈î£ ø£ìô|{Ϻ #·÷#·T#·T,
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
28
dæ<ä∆|ü&Ée˝…qT. n|ü&ÉT sêø£&É˝À yÓfi¯fl>∑\eTT. z
Á|üuÛÑTyê! y˚TeTT ø£ìô|≥Tº#·T dæ<ä∆|ü&ÉT#·T+&É>∑\ ø£è|ü
<äjT· #˚jT· T<äTeì q$Tà ˙≈£î düT‘Ô T· \]Œ+#·T#·THêïeTT.
4. ˇø£sT¡ Á|üj÷· DeTTq≈£î yÓfifl¯ e˝…qì >√<ëe]
ùdºwüqT≈£î e#·TÃdü]øÏ ã+&ç <ë{Ïb˛sTTq~. n‘·&ÉT
yÓ+≥H˚ ‘Ó*$‘˚≥\T >∑*– sê»eT+Á&ç ùdwº qü T˝À ã+&ç
ns¡>+∑ ≥ Ä>∑Tqì ‘Ó*dæø=ì, yÓ+≥H˚ ]øå± ø£{+ºÏ #·Tø=ì
>∑ã>∑ã |üs¡T¬>‹Ô+∫ ùdºwüqT #˚¬sqT. yÓ+≥H˚ {Ϭøÿ≥Tº
ø=ì ã+&ç˝À Á|üy˚•+∫Hê&ÉT. n˝≤π> eTqeTTqT
‘Ó*$‘˚≥\T ñ|üj÷Ó –+#·Tø=ì, >∑ã>∑ã |üqT\T #˚døæ =ì
sêø£&É≈£î dæ<ä∆|ü&Ée˝…qT. ˇø£y˚fi¯ yÓqTø£ã&çqqT @<√
ˇø£ $<Ûeä TT>± n+<äTø=qe˝…qT. Ä Á|üj÷· D°≈î£ ìe˝…
‘Ó*$‘˚≥\T ñ|üjÓ÷–+∫ sêø£&É˝À bÕ˝§ZqT ø£è|ü
<äj·T#˚j·TT<äTeì q$Tà ˙≈£î k˛ÔÁ‘·eTT\T #Ó*¢+#·T
#·THêïeTT.
5. ˇø£&TÉ eT>∑eZ TTô|’ <äT|üŒ{Ï H˚jT· T#·T, á ø=+#ÓyT˚
ñqï~>∑<ë! n‹ ‘·«s¡>± H˚dæ yÓ+≥H˚ ekÕÔqT, MTs¡T
yÓ[fl ã+&çøÏ {Ïø¬ ÿ≥Tº rdæø=q+&Éì #Óô|ŒqT. n‘·&TÉ Ä
<äT|üŒ{Ïì ‘·«s¡‘·«s¡>±H˚dæ, m>∑u…fÒºdü]øÏ Ä\dü´yÓTÆq~,
ã+&çøÏ n+<äTø=qe#·TÃqqTø=Hêï&ÉT >±ì |üqT\e\q
Ä\dü´yÓTÆq+<äTq, n‘·&ÉT yÓfi¯ófldü]øÏ Ä ã+&ç yÓ[fl
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
29
b˛jÓTqT. n˝≤π> Äj·÷ |üqT\T ô|≥Tºø=ì ã+&çì
n‘·&ÉT <ë{Ïb˛CÒdæq≥T¢ eTqeTTqT HêHê|üqT\T
ô|≥Tºø=ì sêø£&˝É À yÓfifl¯ ˝Òø£ yÓqTø£ã&ç b˛e⁄<äTeTT. z
Á|üuÛÑTyê! ˙ sêø£&É $wüj·TeTT˝À y˚TeT{Ϻ nÁX¯<ä∆
#·÷|ü≈£î+&É eTeTTàqT dæ<ä∆|üs¡TÃeTì q$Tà ˙≈£î
Á|üDT‘·T\T #Ó*+¢ #·T#·THêïeTT.
6. ø=+<äs¡T nH˚ø£yÓTÆq |üqT\T ø£*Œ+#·Tø=ì
|üqT\˝ÀH˚ |ü&bç ˛sTT á<äT˝≤&ÉTø=qT#·T, Á|üuTÑÛ e⁄jÓTTø£ÿ
sêø£&ÉqT eTs¡∫ b˛e⁄<äTs¡T. Ç+‘·˝À Äj·Tq e∫Ã
m<äTs¡T#·÷#·T#·T, dæ<ä∆|ü&çqyê]ì rdæø=ìb˛e⁄qT.
|üqT\T eTT–+#·Tø=ì ‘˚] #·÷#·Tq|üŒ{ÏøÏ sêø£&É e∫Ã
yÓ[flb˛e⁄qT. |üqT\T eTT–+#·Tø=ì ‘˚] #·÷#·Tq|üŒ{ÏøÏ
sêø£&É e∫à yÓ[flb˛e&ÉeTT ≈£L&É »s¡T>∑TqT. n˝≤π>
düeTj·TeT+‘ê |üqT\T, |üqT\T nì |üìbÕ≥\‘√H˚
ø±\eTT >∑&TÉ |ü⁄yês¡T sêø£&˝É À Á|üuTÑÛ e⁄qT ø£*dæø=q˝ÒsT¡ .
y˚TeT≥T¢ ˝Àø£|⁄ü |üqT\˝À eTTì–, ˙ sêø£&qÉ T ìs¡ø¢ ´å£ eTT
#˚jT· ≈£î+&É ñ+&˚ ø£è|ü <äjT· #˚jT· T<äTeì q$Tà ˙≈£î
k˛ÔÁ‘·eTT\T #Ó*+¢ #·T#·THêïeTT.
7. Á|ü‹ ~qeTT sêø£&É ÁbÕs¡qú , sêø£&É yêø£´eTT\T,
sêø£&É ‘·\+|ü⁄ ø£*–j·TT+&Éø£ b˛sTTq sêø£&É˝À
m‘·ãÔ &É˝sÒ T¡ . >∑qTø£ ì‘·´eTTqT, @ |üì#˚jT· T#·TqïqT
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
30
sêø£&É <Ûë´qeTT, sêø£&É ‘·\+|ü⁄ ø£*–j·TT+&çq sêø£&˝É À
m‘·Ôã&É>∑\s¡T. ˙ sêø£&É ‘·\+|ü⁄ ì‘·´eTT e÷˝À
qT+#·T<äTeì qeTTà#·THêïeTT. ˙≈£î ì‘·´ k˛ÔÁ‘·eTT\T.
8. ˇø£ s¬ ‘’ T· ø£fifl¯ eTTq+<äTqï <Ûëq´eTT˝Àì sêfi¯flqT
@] bÕs¡yd˚ ,æ »˝…&¢ ˝É Ày˚dæ »*¢+∫, #˚≥˝Ày˚dæ #Ó]–y˚d,æ
X¯óÁuÛeÑ TT>±qTqï >∑{ºÏ –+»\qT C≤Á>∑‘Ô· #˚ôdqT. n˝≤π>
eTq˝ÀqTqï #Ó&TÉ Ä˝À#·q\T, #Ó&TÉ |üqT\T yÓTT<ä\>∑T
sêfi¯flìï{Ïì, #Ó‘·Ô, bı≥Tºe+{Ï bÕ|üeTT\qT »*¢+∫
#Ó]–y˚døæ =qe˝…qT. n|ü&ÉT eTqeTTqT >∑{–ºÏ +»\T>±
@s¡Œ&ç sêø£&É˝À m‘·Ôã&É>∑\eTT. z Á|üuÛÑTyê! n≥T¢
eTeTTàqT y˚TeTT X¯óÁuÛÑeTT #˚dæø=q>∑\ düVü‰j·TeTT
<äjT· #˚jT· T<äTe⁄ >∑qTø£ ˙≈£î ì‘·´eT+>∑fi¯ k˛ÔÁ‘·eTT\T.
9. ˇø£ ÅdøÔ” Ï #·+{Ï _&ɶ ø£\<äT. Ä _&ɶ Ä&ÉTø=qT#·T
ãTs¡<ä #˚dæø=q>±, _&ɶqT ÄyÓT ˙fi¯fl‘√ ø£&ç– X¯ó~∆
#˚dæq~. nsTT‘˚ Ä _&ɶ eTs¡\ Ä&ç eTs¡\ ãTs¡<ä
#˚dæø=q>±, ‹]– ‘·*¢ ø£&ç–y˚dæq~. nH˚ø£e÷s¡T¢ Ä
_&ɶ ãTs¡<ä #˚døæ =q>± n˝≤π> ‘·*¢ nH˚øe£ ÷s¡T¢ ø£&–ç
X¯ó~∆#d˚ qæ Ø‹>±, eTqeTTqT eTq eTqdüT‡˝ÀìøÏ #Ó&¶É
‘·˝+|ü⁄\T e∫Ãq|ü&ÉT, yÓ+≥H˚ j˚TdüT s¡øeÔ£ TT‘√ Ä
bÕ|üeTTqT X¯ó~∆#d˚ Tü ø=qT n\yê≥T ø£*–j·TT+&Ée˝…qT.
yÓ+≥H˚ X¯ó~∆#d˚ øæ =qø£b˛sTTq Ä\dü´yÓTbÆ ˛e⁄qT. >∑qTø£
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
31
(bÕ|ü|ü⁄ ‘·\+|ü⁄ sê>±H˚), bÕ|üeTT˝À |ü&É>±H˚ Á|üuÛÑTe⁄
s¡øeÔ£ TT‘√ |ü$Á‘·eTT #˚døæ =qe˝…qT. mìï e÷s¡T˝…q’ qT
ªj˚ T dü T s¡ ø £ Ô y ˚ T »j· T eTTµ nqTq~ n\eyê≥T
#˚døæ =qe˝…qT. z Á|üuTÑÛ yê! y˚TeT≥T¢ X¯ó~∆#d˚ øæ =ì, ˙
sêø£&É˝À bÕ˝§ZqT ø£è|ü <äj·T#˚j·TT<äTeì q$Tà
e+~+#·T#·THêïeTT.
10. <ä÷s¡ Á|üj÷· DeTT #˚jT· Tyês¡T ñ<äjT· + ø±|ò,”
eT<Ûë´Vü≤ïeTT, kÕj·T+ø±\eTT uÛÀ»qeTT, 4 >∑+≥\≈£î
eTs¡\ ø±|ò” rdæø=ìq>±ì Á|üj÷· DeTT #˚jT· ˝ÒsT¡ . n˝≤π>
eTqeTTqT Äø£* y˚dæq|ü&Ó\¢ Á|üuÛÑTe⁄jÓTTø£ÿ X¯Øs¡
s¡ø£ÔeTT\T nqT ÄVü‰s¡eTTqT rdæø=ì nqTuÛÑ$+|üø£
b˛sTTq sêø£&É Á|üj÷· DeTT #˚jT· ˝ÒeTT. >∑qTø£ dü+kÕÿs¡
uÛÀ»qeTT |ü⁄#·TÃø=ìq sêø£&˝É À yÓfifl¯ >∑\eTT. z Á|üuTÑÛ yê!
˙e⁄ @sêŒ≥T #˚dqæ dü+kÕÿs¡|⁄ü $+<äTqT nqTuÛ$Ñ +∫,
ã\eTTbı+~, ˙ sêø£&˝É À bÕ˝§ZqT ø£è|ü <äjT· #˚jT· T<äTeì
q$Tà ˙≈£î qT‘·\]Œ+#·T #·THêïeTT.
11. Ŭ ø ’ d ü Ô e dü + |ò ü T eTT˝Àì ø=+<ä s ¡ T sêø£ & É
dü M T|ü e TqT #· T Hêïs¡ T . ø=~› e T+~ e÷Á‘· y ˚ T
qeTTà#·THêïs¡T, ø=+<äs¡T qeTTà≥˝Ò<äT. z Á|üuÛÑTyê!
ˇø£yfi˚ ¯ qeTàìyês¡T, q$Tàq jÓT&É\ yê]ì sêø£&≈É î£
dæ<ä∆|üs¡#·TeTT. q$Tàqyê]ì Ç+ø£qT dæ<ä∆|üs¡TÃeTT.
qeTàì yê]øÏ qeTàø£eTT |ü⁄{Ï+º #·TeTT. q$Tàq yê]ì,
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
32
qeTà˝Òì yê]ì, qeTàìyê]ì sêø£&≈É î£ dæ<|∆ä sü T¡ ÃeTT.
Ç≥T¢ ˙ dü+|òTü eTTqT sêø£&≈É î£ Äj·T‘·eÔ TT #˚jT· T<äTeì
$XÊ«dæ+∫ düT‘Ô T· \]Œ+#·T#·THêïeTT.
12. nqT´\˝À Á|üuÛÑTe⁄qT q$Tàqyês¡THêïs¡T,
qeTàìyês¡T≈£L&Ü ñHêïs¡T. yês¡T dæ<ä›|ü&ÉT≥ m≥T¢?
mes√ ˇø£sT¡ yÓ[fl, yê]øÏ sêø£&qÉ T >∑T]+∫ uÀ~Û+#·
e˝…qT. ˝ÒìjÓT&É\ yê]øÏ qeTàø£eTT ø£\T>∑<Tä . yês¡T
dæ<|∆ä &ü qç qT düsπ , dæ<|∆ä &ü øÉ b£ ˛sTTqqT düsπ , yê]ì ≈£L&É
dæ<|∆ä sü T¡ ÃeTì ÁbÕ]ú+#·T#·THêïeTT.
13. >∑Ts¡T‘·T\T nsTTq ‘·sê«‘· sêø£&É »s¡T>∑Tqì
Åø¬ d’ eÔü ⁄\T #Ó|ü #·THêïs¡T. nsTT‘˚ m|ü&ÉTqT ˇπø˝≤>∑Tqï~,
á >∑Ts¡T‘·T\T m|ü&ÉTqT ˇπøØ‹>± qTqï$, á
>∑Ts¡T‘·T\ìï Ç~es¡øπ ñqï$, Áø=‘·yÔ $˚ Tj·TT ˝Òe⁄ nì
Äπø|å Dü #˚jT· T yê]ì >∑T]+∫ ÁbÕ]ú+#·e˝…qT. >∑qTø£
uÛ≈Ñ î£ ˝Ô q’… yês¡T >∑Ts¡T‘·T\T @y˚$, @ dü+e‘·‡s¡eTTq, @j˚T
<˚Xe¯ TT\˝À »]–qy√, Ç+ø± Áø=‘·Ô >∑Ts¡T‘·T\T @$T
»s¡T>∑TH√, u…_’ \T˝À ˝Òì mø˘ÁkÕº (Extra) >∑Ts¡T‘·T\T
Áyêj· T Tq≥T¢ ÁbÕ]ú + |ü e ˝… q T. Ç$ ˝Àø£ e T+‘ê
‘Ó*dæø=qTq≥T¢ uÛ≈Ñ î£ \Ô T ‘·«s¡˝À Áyêj·TTq≥T¢ ÁbÕ]ú+#·
e˝…qT. z Á|üuTÑÛ yê! n{Ϻ uÛ≈Ñ î£ \Ô qT˝Ò|æ sêø£&É >∑Ts¡T\Ô qT
Áyêdæ, ˝Àø£eTTq≈£î #·÷|æ+#·T ø£è|ü <äjT· #˚jT· T<äTeì
q$Tà ˙≈£î ø£è‘·»‘„ ês¡ŒD\T #Ó*+¢ #·T#·THêïeTT.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
33
14. ˝Àø£eTT˝À ø=+<äsT¡ düTyês¡Ô |üÁ‹ø£\T n#·TÃy˚d,æ
nH˚≈î£ \≈£î |ü+|ü⁄#·THêïs¡T. yês¡T øπ e\eTT <˚e⁄ìe\q
Áù|π s |æ + |ü ã &ç , n{Ï º yê{Ï ì Áyêdæ nH˚ ≈ £ î \≈£ î
|ü+|ü⁄#·THêïs¡T. n{Ϻ |üÁ‹ø£\˝À ø=ìï 1) qMqø±\
$wüjT· eTT\T ‘Ó*j·T#˚jT· Tq$, 2) eT]ø=ìï s¬ +&Ée
sêø£&É $wüjT· eTT\T ‘Ó*j·TCÒjT· Tq$, 3) ø=ìï Á|üe#·q
ø±\ $wüjT· eTT\T ‘Ó*j·TCÒjT· TqyÓj ’ T· Tqï$. ô|’ eT÷&ÉT
s¡ø£eTT\ |üÁ‹ø£\T yês¡T }s¡ø£H˚ nH˚≈£î\≈£î |ü+|ü⁄
#·THêïs¡T. M≥ìï{Ïì Á|üuTÑÛ e⁄ B$+#·T#·THêïs¡T >∑qTø£
Äj·Tq≈£î eT+>∑fi¯ k˛ÔÁ‘ês¡ŒD\T.
15. Áø°dTü eÔ T‘·eTT |ü⁄{Ϻ 19 X¯‘êã∆eTT\T nsTTq~.
á 19 X¯‘êã∆eTT\˝À @j˚T dü+>∑‘T· \T »]–q$, m+<äsT¡
Åø¬ d’ eÔü ⁄˝…q’ ~, mìï sêø£&É >∑Ts¡T‘·T\T »]–q$. @j˚T
>∑Ts¡T‘·T\T @j˚T ø±\eTT˝À »]–q$, Ä >∑Ts¡T‘·T\T
»]–q|ü⁄&ÉT yê{Ï |üì @$T≥sTTq~, Ä >∑Ts¡T‘·T\e\q
Á|üuÛÑTe⁄q≈£î @$T eTVæ≤eT ø£*–q~— á $<ÛäeTT>±
˝Àø£eTT˝À »]–q eT]j·TT »s¡T>∑T#·Tqï $wüjT· eTT\T
ˇø£ |ü⁄düÔø£eTT˝À nj·T´>±s¡T Áyêdæ j·TT+∫]. Ä
|ü⁄düøÔ e£ TTqT nj·T´>±s¡T C≤Á>∑‘>Ô· ± <ë∫ ñ+#·>±, mes√
ˇø£sT¡ eTs¡\ |ü+|æ+#Ó<qä ì rdæø=ì yÓ[fls¡ì ‘Ó*dæ, Ä
|ü⁄düÔø£eTT ø=s¡≈£î Áyêj·T>±, |ü+|æ+#Ó<ä qHêïs¡T>±ì
Ç+‘·es¡≈î£ |ü+|ü˝<Ò Tä . Ä |ü⁄døÔü e£ TT eTs¡\ <=]øÏq jÓT&É\
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
34
sêø£&É >∑Ts¡T‘·T\ìïj·TT n+<äT˝À>∑\e⁄. >∑qTø£ m+‘·
|üìjÓTÆ qqT #˚jT· e#·TÃqT. n‹ ‘·«s¡˝À <=s¡T≈£îq≥T¢ ÁbÕs¡qú
#˚jT· +&ç. Ä |ü⁄düøÔ e£ TT <=]øÏq|ü&ÉT, nqT´\T eT]j·TT
Åø¬ d’ eÔü ⁄\T @˝≤>∑Tqï~, @y˚T$T bı+~q~ ‘Ó*j·T>∑\<äT.
ÁbÕs¡úq: <äj·T>∑\ ‘·+Á&û! ˙ sêø£&É≈£î ø=+<äs¡T
dæ<ä∆|ü&ÉT#·THêïs¡T, ø=+<äs¡T dæ<ä∆|ü&ÉT≥˝Ò<äT. ø=+<äs¡T
dæ<|∆ä &ü eÉ ˝…qì ‘·\+#·T#·THêïs¡T. ø=+<äsT¡ dæ<|∆ä &ü eÉ ˝…qì
Á|üjT· ‘·ïeTT #˚jT· T#·THêïs¡T, >±ì dæ<|∆ä &ü ˝É øÒ £ b˛e⁄#T· Hêïs¡T.
>∑qTø£ eTeTTà\q+<ä]ì ˙ sêø£&≈É î£ dæ<|∆ä sü ∫¡ , ˙‘√
y˚TeT+<äs¡eTT ãj·T\T<˚s¡T uÛ≤>∑´eTT nqTÁ>∑Væ≤+∫
dæ<|∆ä sü ∫¡ , dæsú |¡ sü #¡ T· eTT.
16. bÂ\TsêE ‘Ó ’ ˝ ≤_Û ù wø£ e TTqT, Ä‘· à qT
bı+~qqT, j·TT<äe∆ TT\˝À »j·TeTT bı+~qqT ∫es¡≈î£
‘·|Œæ b˛jÓTqT. n˝≤π> ø=+<äsT¡ Åø¬ d’ eÔü ⁄\T ∫e]es¡≈î£
nq>± sêø£&É es¡≈î£ u≤>∑T+&ç, sêø£&É á y˚fiÀ sπ b˛
nq>± ‘·|Œæ b˛sTT ìsêX¯|&ü TÉ <äTs¡T. y˚TeTT n{Ïyº ês¡eTT
ø±≈£î+&Ü ø±bÕ&ÉT<äTeì q$Tà ìqTï k˛ÔÁ‹+#·T#·THêïeTT.
17. m|ü&ÉTq÷ s¡øDå£ qT >∑T]+∫>±ì, sêø£&qÉ T
>∑T]+∫>±ì, $qìyês¡T ÄKs¡T ~qeTTq $ì ‘·j÷· s¡T
ø±e#·TÃqT. @˝≤>∑q>± s¬ \’ Tã+&çøÏ Ä\dü´eTT>± ãj·T\T
<˚]q ø=+<äsT¡ |üsT¡ >¬ ‘·TøÔ =ì e∫Ã, s¬ \’ T ø£~˝Ò düeTj·TeTT˝À
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
35
m≈£îÿ<äTs¡T >∑<ë! dæ\Te Áe÷qTMT<ä, <=+>∑ Ä ø£Då eTT˝À
e÷s¡TeTqdüT‡ bı+<ÓqT>∑<ë! n≥T¢ y˚TeTT sêø£&É˝À
bÕ˝§ZqTø£è|ü <äjT· #˚‘T· eì q$Tà ìqTï düT‹Ô +#·T#·THêïeTT.
18. rsê eTs¡D düeTj·TeTTq ø=+<äs¡T e÷s¡T
eTqdüT‡ bı+~, ãVüQ ø=~›eT+~ sêø£&≈É î£ dæ<|∆ä &ü TÉ <äTs¡T.
n~ ˙ ø£è|ü. n{Ϻ ø£è|ü e÷≈£îqT <äjT· #˚jT· TeTT. ˙πø
Á|üDT‘·T\T.
19. ø=+<ä s ¡ T eT+∫ |ü ì MT<ä ñ+&ç ,
eTT–+#·Tq|üŒ{ÏøÏ sêø£&É e#·TÃqT. uÛÀ»qeTT dü>e∑ TT
‹qT#·Tqï|ü&ÉT, sêø£&É e∫ÃqjÓT&É\, ‘·j·÷s¡T>±
qTqïyês¡ T yÓ [ flb˛e⁄<ä T s¡ T . y˚ T y˚ T dæ ú ‹ ˝À Ä
düeTj·TeTTq≈£î ñqïqT, sêø£&É˝À m‘·Ôã&É>∑\ ø£è|ü
<äjT· #˚jT· T<äTe⁄ >∑qTø£ ˙≈£î e÷ qeTkÕÿs¡eTT\T.
20. ø=+<ä s ¡ T ìÁ<ä ˝ À ñ+&É > ±H˚ sêø£ & É ˝ À
m‘·ãÔ &ÉT<äTs¡T >∑qTø£ ˙≈£î e÷ Vü≤è<äjT· e+<äqeTT\T.
21. ˇø£ s ¡ T , eT]jÓ T Tø£ Á>±eTeTT˝À mes√
#·ìb˛sTTHês¡ì $ì @&ÉTÃ#·T+&É>± sêø£&˝É À m‘·ãÔ &ÉT<äTs¡T
>∑qTø£ ˙≈£î düTÔ‘·T\T.
22. ˇø£s¡T dü«kÕúqeTTq≈£î yÓfi¯ófl≥≈£î, nq>±
≈£îe÷¬sÔ ‘·+Á&ç Ç+{ÏøÏ yÓfió¯ ≥ ¢ ≈£î Ä•+#·TqT. n˝≤π>
dü+|òTü eTT Á|üuTÑÛ e⁄jÓTTø£ÿ sêø£&É ø=s¡≈î£ #·÷#·T#·Tqï~.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
36

nq>± ô|+&ç≈¢ î£ e÷¬s,Ô ô|+&ç≈¢ î£ e÷s¡Tì sêø£ ø=s¡≈î£ m<äTs¡T

#· ÷ #· T #· T qï~. >∑ q Tø£ m<ä T s¡ T #· ÷ #· T dü + |ò ü T eTT
sêø£&˝É ÀìøÏ yÓfió¯ flqT. m<äTs¡T #·÷&Éìyês¡T sêø£&˝É ÀìøÏ
yÓfi¯fls¡T. y˚TeTT m<äTs¡T #·÷#·T yê]>±qT+&ÉT M\T
ø£*–+‘·Teì q$Tà ìqTï düT‹Ô +#·T#·THêïeTT.
23. ˇø£ Á>±eTeTT˝À #ê˝≤ ø£\Vü≤eTT\T+&ÓqT.
ˇø£s¡T »«s¡eTT‘√ qTqï ‘·q ≈£îe÷¬sÔqT #·÷#·T≥≈£î
e∫Ã, ø£\Vü≤eTT\ jÓTTø£ÿ uÛj Ñ T· +ø£s¡ dæ‹ú ì>∑÷]à $HÓqT.
á ø£\Vü≤eTT\˝À ‘·q ≈£îe÷¬sÔqT nø£ÿ&É ñ+#·T≥
nbÕj·TeTì ‘·\+∫, ‘·q Ç+{ÏøÏ rdæø=ìb˛jÓTqT.
n˝≤>∑TqH˚ á ˝Àø£eTT >∑‘sÔ· ¡ ˝Àø£eTT, yê´<ÛTä \ ˝Àø£eTT,
bÕ|ü ˝Àø£eTT, bÕ|ü |ò*ü ‘·eTT\Tqï ˝Àø£eTT, nedü\ú
˝Àø£eTT, ø£s¡e⁄\ ˝Àø£eTT, yê´<ÛäT\ ˝Àø£eTT, $wü
|ü⁄s¡T>∑T\ ˝Àø£eTT, ìØø£Då ˝Òì ˝Àø£eTT, eTs¡D˝Àø£eTT,
<ä j · T ´eTT\ ˝Àø£ e TT, <ä j · T ´eTT\≈£ î ˝Àã&ç q
eTqTwüß´\Tqï ˝Àø£eTT. >∑qTø£ Á|üuTÑÛ e⁄ eTq\qT yÓ÷ø£å
eT+~s¡eTTq≈£î rdæø=ì yÓfió¯ fl≥≈£î oÁ|òTü eTT>± e#·TÃqT.
Ç<˚ s¬ +&Ée sêø£&.É ‘·+Á&ç ≈£îe÷¬sqÔ T rdæø=ì yÓfió¯ flq|ü&ÉT
ªªsêqTµµ nì #Ó|üŒ<äT>∑<ë! n˝≤π> eTqeTT ≈£L&Ü
y˚T|òüTeTT˝ÀìøÏ ªsêeTTµ nì #Ó|üŒ≈£L&É<äT. ªÁ|üuÛÑTyê!
‘·+Á&û! dæ<ä∆eTT>± qTHêïqTµ nì #Ó|üŒe˝…qT. n≥T¢
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
37

#Ó|Œü >∑\ ø£è|ü <äjT· #˚jT· T<äTeì q$Tà ìqTï düT‹Ô +#·T
#·THêïeTT.
24. düeTTÁ<äeTTjÓTTø£ÿ ¬øs¡≥eTT\T πssTT+ã>∑fi¯ó¢
(|ü>\∑ T, sêÁ‹) >±*e\q X¯ãe› TT #˚jT· T#·Tqï$. düeTTÁ<ä
‘·s+¡ >∑eTT\qT sπ |ü⁄#·Tqï >±*e˝… <Óy’ ê‘·à uÛ≈Ñ î£ \Ô jÓTTø£ÿ
Vü≤è<äj·TeTT\qT πssTT+ã>∑fi¯ófl ø£~*+#·T#·Tqï~.
n|ü&ÉT yês¡T s¡øD å£ bı+~ n+<äT\≈£î düT‹Ô +‘·Ts¡T.
eT]j· T T sêø£ & É e#· T Ã#· T qï<ä ì dü T Ô ‹ +#· T #· T
dü+‘√wæ+‘·Ts¡T. z Á|üuÛÑTyê! n{Ϻ ¬s+&ÉT $<ÛäeTT˝…’q
düT‘Ô T· \T e÷≈£î H˚sT¡ ŒeTT.
25. <˚yê! ˙e⁄ @Hê&ÉT dü÷s¡´ #·+Á<ä qø£Áå ‘·eTT\qT
düèõ+∫Hêy√, Ä ~qeTT yÓTT<ä\T H˚{eÏ s¡≈î£ n$ Äø±X¯
eT+&É\eTT˝ÀqT+&ç Á|üø±•+#·T#·Tqï$. CÀ´‘·T\T
‘·eT≈£î ìj·T$T+|üã&çq e÷s¡ZeTT˝À Á|üj·÷DeTT
#˚jT· T#·TH˚ ñqï$. n˝≤>∑TqH˚ y˚TeTT ≈£L&É e÷ Äq+<ä
B|üeTT\‘√ e÷ e÷s¡ZeTT\˝À q&É#·T#·T, dæús¡eTT>±
qT+&ÉTq≥T¢ B$+∫ ˙ sêø£&≈É î£ dæ<|∆ä sü #¡ T· eTT. ˙e⁄
<äjT· #˚dqæ s¡øD å£ , sêø£&É uÛ≤>∑´eTT\qT >∑T]+∫ ìqTï
eTVæ≤eT|üs#¡ T· ø£è|ü <äjT· #˚jT· TeTT.
26. <˚yê! ˙e⁄ ø£\T>∑CÒdæ e÷˝À ô|{Ϻq Ä‘·à,
m\¢|ü &ÉT ìH˚ï ‘·\+#·Tq≥T¢ #˚jT· TeTT. Ä‘·àyÓq’ ˙‘√
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
38

@ø°u$ÑÛ +#·T≥≈£î ø£è|ü <äjT· #˚jT· TeTT. e÷ Ä‘·à‘√ ìqTï

düT‹Ô +#·T X¯øÔÏ <äjT· #˚jT· TeTT. e÷ Ä‘·à ˙ jÓTT<ä≈› î£
e#·TÃes¡≈î£ s¡øDå£ qT >∑T]+∫j·TT, sêø£&qÉ T >∑T]+∫j·TT,
düT‹Ô +#·T <Û√s¡DÏ <äjT· #˚jT· T<äTeì q$Tà ˙≈£î ø£è‘·»‘„ ê
k˛ÔÁ‘·eTT\T #Ó*+¢ #·T#·THêïeTT.
27. Á|üuÛÑTyê! e÷ Áyê‘· düTÔ‘·T\T ì»yÓTÆq
düT‘Ô T· \T>±, ˙≈£î Çwüyº TÓ qÆ düT‘Ô T· \T>± e÷]Ãy˚jT· TeTT.
Áyê‘· m|üŒ{Ïø¬ q’ #Ós|¡ eü #·TÃqT >±ì, ˙ Ä‘·à düV‰ü j·TeTT
#˚ ‘ · e∫Ãq dü T Ô ‹ #Ó & ç b ˛<ä T . n{Ï º dü T Ô ‹ e÷≈£ î
<äjT· #˚jT· T<äTeì q$Tà ìqTï e+~+#·T#·THêïeTT.
28. z <˚yê! Áyê‘· m+‘· ìX¯Ãj·TyÓ÷, m+‘· ì»yÓ÷,
e÷ düT‹Ô ≈£L&É n+‘· ìX¯Ãj·TeTT, ì»yÓTj Æ T· T+&ÉT≥≈£î
ø£è|ü <äjT· #˚jT· TeTT.
29. s¡ ø £ å D m+‘· ìX¯ Ã j· T yÓ ÷ sêø£ & É n+‘·
ìX¯Ãj·TeTT. y˚TeTT düT‹Ô +#·T≥j·TT, dæ<|∆ä &ü TÉ ≥j·TT n+‘·
ìX¯Ãj·TyÓTÆ j·TT+&ÉTq{Ϻ ø£è|ü <äjT· #˚jT· TeTT.
30. y˚TeTT |üs¡˝Àø£eTTq≈£î e#·TÃq|ü&ÉT, e÷
bÕ‘· X¯Øs¡eTT Çø£ÿ&É $&ç∫ekÕÔeTT. e÷ düT‘Ô T· \˝ÀqT,
e÷ dæ<|∆ä &ü TÉ ≥˝ÀqT, e÷ q$Tàø£˝ÀqT ñqï ø£fi+¯ ø£eTT\T
Çø£ÿ&É $&ç∫ô|≥Tº X¯øÔÏ <äjT· #˚jT· TeTT.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
39

Á|üø≥
£ q Á>∑+<∏e
ä TT˝Àì düT‘
Ô T· \T
1. Á|üø≥£ q 1:6. eTq\qT Áù|$T+#·T#·T ‘·q s¡øeÔ£ TT
e\q eTq bÕ|üeTT\qT+&ç eTq\qT $&ç|+æ ∫q yêìøÏ
eTVæ≤eTj·TT Á|üu≤Û eeTTqT j·TT>∑jT· T>∑eTT\T ø£\>∑TqT
>±ø£! Äy˚THé.
2. Á|üø≥ £ q 1:18. uÛj
Ñ T· |ü&≈É î£ eTT, H˚qT yÓTT<ä{Ï
yê&ÉqT, ø£&|É {ü yÏ ê&ÉqT,J$+#·Tyê&ÉqT, eTè‘·T&ÉH‹’Ó ì
>±ì Ç~>√ j·TT>∑ j·TT>∑eTT\T düJe⁄&ÉHj ’Ó T· THêïqT.
eT]j· T T eTs¡ D eTT jÓ T Tø£ ÿ j· T T bÕ‘êfi¯
˝Àø£eTTjÓTTø£ÿj·TT ‘êfi¯|ü⁄ #Óe⁄\T Hê kÕ«BÛqeTT˝À
ñqï$.
3. Á|üø≥ £ q 4:8 (4 Je⁄\T #˚dqæ düT‹Ô ) uÛ÷Ñ ‘·
es¡Ôe÷q uÛÑ$wü´‘êÿ\eTT˝À ñ+&ÉT düsê«~Ûø±]j·TT
<˚e⁄&ÉTq>∑T Á|üuÛÑTe⁄ |ü]X¯ó<äT∆&ÉT, |ü]X¯ó<äT∆&ÉT, |ü]X¯ó
<äT∆&ÉT nì e÷q≈£ sêÁ‹+ã>∑fi¯ófl #Ó|ü#·T+&ÉTqT.
dæ+Vü‰düqeT+<äT Äd”qT&Ó’j·TT+&ç j·TT>∑j·TT>∑eTT\T
J$+#·T#·Tqï yêìøÏ eTVæ≤eTj·TT, |òTü q‘·jT· T ø£è‘·»‘„ ê
düTÔ‘·T\TqT ø£\T>∑TqT>±ø£!
4. Á|üø≥ £ q 4:10`11. (24 >∑Ts¡T ô|<ä\› T #˚dqæ
düTÔ‹) dæ+Vü‰düqeT+<äT Äd”qT&Ó’j·TTqïyêì m<äT≥
kÕ–\|ü&ç j·TT>∑j·TT>∑eTT\T J$+#·T#·TqïyêìøÏ
qeTkÕÿs¡eTT #˚j·TT#·T Á|üuÛÑTyê, e÷ <˚yê, ˙e⁄
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
40
düeTdüÔeTTqT düèõ+∫‹$. ˙ ∫‘·ÔeTTqTã{Ϻ n$
j·TT+&ÓqT. <ëììã{Ïj º T˚ düèwæ̃+|üã&ÓqT. >∑qTø£ ˙y˚
eTVæ≤eT |òTü q‘· Á|üu≤Û eeTT\T bı+<äqs¡TΩ&eÉ ì #Ó|ü #·T
‘·eT øÏØ≥eTT\qT Ä dæ+Vü‰düqeTT m<äT≥ y˚d]æ .
5. Á|üø≥£ q 5:9 (4Je⁄\T 24>∑Ts¡T ô|<ä\› T) ˙e⁄
Ä Á>∑+<∏äeTTqT rdæø=ì <ëì eTTÁ<ä\T $|ü≥≈£î
jÓ÷>∑T´&Ée⁄. ˙e⁄ e~Û+|üã&çqyê&Éy’Ó ˙s¡ø$Ô£ T∫à Á|ü‹
e+X¯eTT˝ÀqT, Äj·÷ uÛ≤wü\T e÷≥˝≤&ÉTyê]˝ÀqT,
Á|ü ‹ Á|ü»˝ÀqT, Á|ü‹ »qeTT˝ÀqT <˚e⁄ì ø=s¡≈£î
eTqTwüß´\qTø=ì e÷ <˚e⁄ìøÏ yê]ì ˇø£ sê»´eTT>±qT,
j·÷»≈£î\T>±qT #˚d‹æ $. >∑qTø£ yês¡T uÛ÷Ñ ˝Àø£eT+<äT
@\T<äTs¡ì Áø=‘·Ô bÕ≥ bÕ&ÉT<äTs¡T.
6. Á|üø£≥q 5:12 (<˚e<ä÷‘·\ düTÔ‹) yês¡T
e~Û+|üã&çq >=Á¬s|æ\¢ X¯øj ÔÏ T· T, ◊X¯«s¡´eTTqT, C≤„qeTTqT,
ã\eTTqT, |òüTq‘·qT, eTVæ≤eTj·TT, k˛ÔÁ‘·eTTqT
bı+<äqs¡TΩ&eÉ ì >=|üŒ dü«s¡eTT‘√ #Ó|ü #·T+&ç].
7. Á|üø≥ £ q 5:13`14. (düeTdüÔ düèwæj º T· T #˚dqæ
düTÔ‹) dæ+Vü‰düHêd”qT&Ó’j·TTqï yêìøÏì >=Á¬s|æ\¢≈£îqT
k˛ÔÁ‘·eTTqT |òüTq‘·j·TT, eTVæ≤eTj·TT Á|üuÛ≤eeTTqT
j·TT>∑j·TT>∑eTT\T ø£\T>∑T>±ø£j·Tì #Ó|ü≥ $+{Ïì.
Ä Hê\T>∑T Je⁄\T` Äy˚THé nì #Ó|Œü >± Ä ô|<ä\› T
kÕ–\|ü&ç qeTkÕÿs¡eTT #˚d]æ .
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
41
8. Á|üø≥£ q 6:9`10. (Vü≤‘·kÕ≈£îå \T #˚dqæ düT‹Ô )
yês¡T Hê<∏ë! dü‘´· dü«s¡÷|æ, |ü]X¯ó<äT&∆ Ü, m+<ëø£ rs¡TŒ
rs¡Ãø£jT· T, e÷ s¡øeÔ£ TT ì$T‘·eÔ TT uÛ÷Ñ ìyêdüT\≈£î Á|ü‹
<ä+&Éq #˚jT· ø£jT· T ñ+<äTeì _>∑sZ >¡ ± øπ ø£\T y˚d]æ .
9. Á|üø≥ £ q 7:10 (s¡ø+åÏ |üã&çq 144y˚\ eT+~
#˚dqæ düT‹Ô ) dæ+Vü‰düqeTT m<äT≥ >=Á¬s|æ\¢ m<äT≥qT
ì\Teã&ç dæ+Vü‰düHêd”qT&Ó’j·TTqï e÷ <˚e⁄ìøÏì,
>=Á¬s|æ\¢≈£îqT e÷ s¡ø£åD k˛ÔÁ‘·eTì eTVü‰ X¯ã›eTT‘√
m\T¬>‹Ô #Ó|æŒ].
10. Á|üø≥£ q 7:11`12. (<˚e<ä÷‘·\ düT‹Ô ) yês¡T
dæ+Vü‰düqeTT m<äT≥ kÕcÕº+>∑|&ü ç Äy˚THé, j·TT>∑jT· T>∑eTT\
es¡≈î£ e÷ <˚e⁄ìøÏ k˛ÔÁ‘·eTTqT eTVæ≤eTj·TT C≤„qeTTqT
ø£è‘·»„‘êdüTÔ‹j·TT |òüTq‘·j·TT X¯øÏÔj·TT ã\eTTqT
ø£\T>∑T>±ø£ì #Ó|ü #·T <˚e⁄ì qeTkÕÿs¡eTT #˚d]æ Äy˚THé.
11. Á|üø≥£ q 10:6 (|üs˝¡ Àø£eTTqT+&ç ~–e∫Ãq
ã*wüߘ&Ó’q <ä÷‘· #Ó|æŒq~) |üs¡˝Àø£eTTqT n+<äT˝À
ñqïyê{Ïì, uÛ÷Ñ $Tì n+<äT˝À ñqïyê{Ïì, düeTTÁ<äeTTqT
n+<äT˝À ñqïyê{Ïì, düèwæº+∫, j·TT>∑j·TT>∑eTT\T
J$+#· T #· T qï yê{Ï ‘ √&É T ˇ≥Tº ô |≥Tº ø =ì Çø£
Ä\dü´eTT+&É<Tä >±ì <˚e⁄&ÉT ‘·q <ëdüT\>∑T Á|üeø£\Ô ≈£î
‘Ó*|æq düTyês¡Ô Á|üø±s¡eTT <˚e⁄ì eTs¡àeTT düe÷|üeÔ T>∑Tqì
#Óô|ŒqT.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
42
12. Á|üø≥£ q 11:15. (|üs˝¡ Àø£eTTqT+&ç ~–e∫Ãq
X¯ãe› TT) á ˝Àø£ sê»´eTT eTq Á|üuTÑÛ e⁄ sê»´eTTqT
Äj·Tq Áø°dTü Ô sê»´eTTHêjÓTqT. Äj·Tq j·TT>∑jT· T>∑eTT\
es¡≈î£ @\TqHÓqT.
13. Á|üø≥ £ q 11:17`18 (24>∑Ts¡T ô|<ä\› T #˚dqæ
düTÔ‹) es¡Ôe÷q uÛÑ÷‘·ø±\eTT\˝À ñ+&ÉT <˚e⁄&ÉyÓ’q
Á|üuTÑÛ yê! düsê«~Ûø±Ø, ˙e⁄ ˙ eTVü‰ã\eTTqT d”«ø£]+∫
@\T#·THêïe⁄. >∑qTø£ y˚TeTT ˙≈£î ø£è‘·»„‘ê düTÔ‘·T\T
#Ó*¢+#·T#·THêïeTT. »qeTT\T ø√|ü–+∫q+<äTq ˙≈£î
ø√|üeTT e#ÓÃqT. eTè‘·T\T rs¡TŒ bı+<äT≥≈£îqT, ˙
<ëdüT\>∑T Á|üeø£\Ô ≈£îqT |ü]X¯ó<äT\∆ ≈£îqT, ˙ HêeTeTTq≈£î
uÛ Ñ j · T |ü & É T yê]øÏ ì , ‘· – q |ò ü \ eTT ì#· T Ã≥≈£ î qT
>=|üŒyêπs$T, ø=~›yêπs$T uÛ÷Ñ $Tì q•+|üCj Ò T· Tyê]ì
q•+|üCj Ò T· T≥≈£îqT düeTj·TeTT e∫Ãj·TTqï<äì #Ó|Œæ ].
14. Á|üø≥ £ q 12:9. (|üs˝¡ Àø£eTTqT+&ç X¯ãe› TT)
ø±>± düs«¡ ˝Àø£eTTqT yÓ÷dü|⁄ü #·TÃ#·T, n|üyê~j·Tìj·TT,
kÕ‘êqìj·TT ù|s¡T>∑\ Ä~düs¡ŒyÓTÆq Ä eTVü‰|òüT≥
dü s ¡ Œ eTT |ü & É Á <√j· T ã&Ó q T. n~ uÛ Ñ ÷ $TMT<ä
|ü & É Á <√j· T ã&Ó q T. <ëì <ä ÷ ‘· \ TqT <ëì‘√≈£ L &É
|ü&ÉÁ<√j·Tã&ç].
15. Á|ü ø £ ≥ q 12:10`12 (|ü s ¡ ˝ Àø£ e T+<ä T )
sêÁ‹+ã>∑fió¯ fl eTq <˚e⁄ì m<äT≥ eTq düôVA<äsT¡ \MT<ä
H˚se¡ TT yÓ÷|ü⁄yê&Ó’q n|üyê~ |ü&ÁÉ <√j·Tã&çjT· THêï&ÉT.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
43
>∑qTø£ Ç|ü&ÉT s¡øDå£ j·TT, X¯øj ÔÏ T· T, sê»´eTTqT eTq
<˚ e ⁄ìyêjÓ T qT. Ç|ü  &É T n~Û ø ±s¡ e TT Äj· T q
Áø°düTÔ<ëjÓTqT. yês¡T >=Á¬s|æ\¢ s¡ø£ÔeTTqT ã{Ϻj·TT,
‘ê$T∫Ãq kÕø£´å eTTqTã{Ïj º T· T yêìì »sTT+∫j·TTHêïs¡T.
>±ì eTs¡DeTT es¡≈î£ ‘·eT ÁbÕDeTT\qT Áù|$T+∫q
yês¡Tø±s¡T. n+<äT#˚‘· |üs˝¡ Àø£e÷ |üs˝¡ Àø£ ìyêdüT˝≤sê!
ñ‘·‡Væ≤+#·T&ç uÛ÷Ñ $T, düeTTÁ<äe÷ MT≈£î ÁX¯eT. n|üyê~
‘·q≈£î düeTj·TeTT ø=+#ÓyT˚ nì ‘Ó*dæø=ì ãVüQ Áø√<∏eä TT
>∑\yê&Ó’ MTjÓTT<ä≈› î£ ~– e∫Ãj·TTHêï&Éì #Óô|ŒqT.
16. Á|üø£≥q 14:7. (<˚e<ä÷‘· #˚dæq~) MTs¡T
<˚e⁄ìøÏ uÛj Ñ T· |ü&ç Äj·TqqT eTVæ≤eT|üs#¡ T· &ç. Äj·Tq
rs¡TŒrs¡Tà >∑&j ç T· e#ÓÃqT. >∑qTø£ Äø±X¯eTTqT, uÛ÷Ñ $Tì,
dü e TTÁ<ä e TTqT, »\<Û ë s¡ \ qT ø£ \ T>∑ C Ò d æ q yêìπ ø
qeTkÕÿs¡eTT #˚jT· T&ç nì >=|üŒ dü«s¡eTT‘√ #Óô|ŒqT.
17. Á|üø≥£ q 14:8 (y˚s=ø£ <ä÷‘·) eTôVAÁ<˚øe£ TT‘√
≈£L&çq ‘·q e´_Û#ês¡ eT<ä´eTTqT düeTdüÔ »qeTT\≈£î
Á‘ê–+∫q á eTVü‰ ããT˝ÀqT ≈£L*b˛jÓTqT nì #Óô|ŒqT.
18. Á|üø≥£ q 15:3`4. (Á≈£Ls¡eTè>∑eTTq≈£î ˝Àã&Éì
yês¡T #˚dqæ düT‹Ô ) Á|üuTÑÛ yê, <˚yê, düsê«~Ûø±Ø, ˙ ÁøÏjT· \T
|òüTqyÓTÆq$, ÄX¯Ãs¡´yÓTÆq$, j·TT>∑eTT\≈£î sêC≤, ˙
e÷s¡ZeTT\T Hê´j·TeTT\TqT, dü‘·´eTT\THÓ’j·TTqï$.
Á|üuTÑÛ yê, ˙e⁄ e÷Á‘·eTT |ü$Á‘·T&Ée⁄, ˙≈£î uÛj Ñ T· |ü&ìÉ
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
44
yê&Óe&ÉT? ˙ HêeTeTTqT eTVæ≤eT|üs#¡ ì· yê&Óe&ÉT? ˙
Hê´j·T $<ÛTä \T Á|ü‘´· ø£|å sü #¡ ã· &çq$ >∑qTø£ »qeTT\+<äsT¡
e∫à ˙ düìï~Ûì qeTkÕÿs¡eTT #˚ôd<äsì¡ #Ó|ü #·T <˚e⁄ì
<ëdüT&É>∑T yÓ÷ùw ø°s¡Ôqj·TT, >=Á¬s|æ\¢ ø°s¡Ôqj·TT
bÕ&ÉT#·THêïs¡T.
19. Á|üø£≥q 16:5`7. (»\eTT\ <˚e<ä÷‘·)
es¡eÔ ÷q uÛ÷Ñ ‘· ø±\eTT\˝À ñ+&ÉT |ü$Á‘·T&Ü, |ü]X¯ó
<äT\∆ s¡øeÔ£ TTqT, Á|üeø£\Ô s¡øeÔ£ TTqT yês¡T ø±]Ãq+<äT≈£î
rs¡TŒr]à yê]øÏ s¡ø£ÔeTT Á‘ê>∑ì∫Ë$, BìøÏ yês¡T
bÕÁ‘·T˝Ò. ˙e⁄ á˝≤>∑T rs¡TŒ r]Ë$ >∑qTø£ ˙e⁄
Hê´j·Te+‘·T&Éeì »\eTT\ <˚e<ä÷‘· #Ó|Œü >± $+{Ïì.
n+<äT≈£î` ne⁄qT Á|üuTÑÛ yê, <˚yê, düsê«~Ûø±Ø, ˙ rs¡TŒ\T
dü‘·´eTT\TqT Hê´j·TeTT\THÓ’j·TTqïeì ã*|”sƒ¡eTT
#Ó|ü ≥ $+{Ïì.
20. Á|üø≥ £ q 16:15`16. Ç~>√ H˚qT <=+>∑e˝…
e#·TÃ#·THêïqT. ‘êqT ~>∑+ãs¡T&ÉT>± dü+#·]+#·T
#·Tqï+<äTq »qT\T ‘·q ~düyTÓ T\qT #·÷‘·Tsπ yÓ÷ nì
yÓTfi¯≈£îe>± ñ+&ç ‘·q eÁdüÔeTT ø±bÕ&ÉT ø=qTyê&ÉT
<ÛäqT´&˚.
21. Á|üø£≥q 17:14. (<ä÷‘· #Ó|æŒq~) Ms¡T
>=Á¬s|æ\‘¢ √ j·TT<äe∆ TT #˚‘T· s¡T>±ì, >=Á¬s|æ\¢ Á|üuTÑÛ e⁄\≈£î
Á|ü u Û Ñ T e⁄qT, sêE\≈£ î sêEHÓ ’ j· T Tqï+<ä T qqT,
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
45
‘·q‘√≈£L&É ñ+&çqyês¡T |æ\Teã&çqyê¬s,’ @s¡Œs¡Ãã&çq
yê¬s’ qeTàø£yÓTÆqyê¬s’ j·TTqï+<äTqqT, Äj·Tq Ä
sêE\qT »sTT+#·TqT.
22. Á|üø≥£ q 18:20 (<ä÷‘·˝Ò #Ó|Œæ q$) |üs˝¡ Àø£e÷,
|ü]X¯ó<äT˝∆ ≤sê, nb˛dü\Ô T˝≤sê, Á|üeø£˝Ô ≤sê, <ëì>∑÷]Ã
Äq+~+#·T&ç. ª@\j·Tq>± <ëì#˚‘· MT≈£î ø£*–q rs¡TŒ≈£î
Á|ü‹>± <˚e⁄&ÉT Ä |ü≥Dº eTTq≈£î rs¡TŒr]à j·TTHêï&ÉTµ.
23. Á|üø£≥q 19:1`7 (|üs¡˝Àø£eTT˝Àì »j·T
X¯ã›eTT) Á|üuÛÑTe⁄qT düTÔ‹+#·T&ç, s¡ø£åD eTVæ≤eT
Á|üu≤Û eeTT\T eTq <˚e⁄ìπø #Ó\T¢qT. Äj·Tq rs¡TŒ\T
dü ‘ · ´ eTT\TqT Hê´j· T eTT\THÓ ’ j · T Tqï$. ‘· q
e´_Û#ês¡eTT‘√ uÛÑ÷˝Àø£eTTqT #Ó]|æq >=|üŒ y˚X¯´≈£î
Äj·Tq rs¡TŒ r]à ‘·q <ëdüT\ s¡øeÔ£ TTqTã{Ϻ <ëìøÏ
Á|ü‹<ä+&Éq #˚ôdqT. eT] s¬ +&ÉekÕ] yês¡T Á|üuTÑÛ e⁄qT
düT‹Ô +#·T&ç nì]. Ä |ü≥D º |ü⁄ bı>∑ j·TT>∑jT· T>∑eTT\T
ô|ø’ Ï ˝Ò#T· #·Tqï~. n|ü&ÉT Ä 24>∑Ts¡T ô|<ä\› TqT Hê\T>∑T
Je⁄\TqT kÕ–\|ü&ç Äy˚THé. Á|üuTÑÛ e⁄qT düT‹Ô +#·T&ç nì
#Ó|ü #·T dæ+Vü‰düHêd”qT&É>T∑ <˚e⁄ìøÏ qeTkÕÿs¡eTT #˚d]æ .
eT]j·TT eTq <˚e⁄ì <ëdüT˝≤sê, Äj·Tq≈£î uÛj Ñ T· |ü&TÉ
yês¡˝≤sê, ø=~›yêπs$T, >=|üŒyêπs$T MTs¡+<äs¡T
Äj·TqqT düT‹Ô +#·T&ç nì #Ó|ü #·Tqï jÓTTø£ dü«s¡eTT
dæ+Vü‰düqeTT H=<äq› T+&ç e#ÓÃqT. n|ü&ÉT >=|üŒ »q
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
46
düeT÷Vü≤|ü⁄ X¯ãe› TTqT, $kÕÔsy¡ TÓ qÆ »\eTT\ X¯ãe› TTqT,
ã\yÓTÆq ñs¡TeTT\ X¯ã›eTTqT b˛*qjÓTTø£ dü«s¡eTT
düsê«~Ûø±]j·TT Á|üuTÑÛ e⁄q>∑T eTq <˚e⁄&ÉT @\T#·THêï&ÉT.
Äj· T qqT dü T Ô ‹ +#· T &ç . >=Á¬ s |æ \ ¢ $yêôVA‘· ‡ e
düeTj·TeTT e∫Ãq~. Äj·Tq uÛ≤s¡´ ‘·qTï ‘êqT
dæ<|∆ä sü #¡ T· ø=qï~. >∑qTø£ eTqeTT dü+‘√wü|&ü ç ñ‘·‡Væ≤+∫
Äj·TqqT eTVæ≤eT |üs#¡ <Ó eä Tì #Ó|Œü >± $+{Ïì.
Á|üø≥
£ q Á>∑+<∏e
ä TT˝Àì @&ÉT <Ûq
ä ´‘·\T
1. <˚e⁄ì yêø£´eTT #·<Tä e⁄yê&ÉTqT <Ûqä T´&ÉT, yê{Ïì
$ì >¬ ø’ =qTyês¡TqT <Ûqä T´\T 1:3.
2. Á|üuÛÑTe⁄q+<äT eTè‹H=+<äT eTè‘·T\T <ÛäqT´\T
14:13.
3. yÓTfi¯≈î£ e>± qT+&ç ‘·q eÅdeÔü TT ø±bÕ&ÉTø=qT yê&ÉT
<Ûqä T´&ÉT. 16:16.
4. >=Á¬s|æ\¢ ô|+&ç$¢ +<äT≈£î |æ\Teã&çqyês¡T <Ûqä T´\T
19:9.
5. yÓTT<ä{Ï |ü⁄qs¡T‘êúqeTT˝À bÕ\T>∑\yês¡T <Ûqä T´\T
20:6.
6. Ç~>√ H˚qT ‘·«s¡>± e#·TÃ#·THêïqT. á Á>∑+<∏eä TT˝Àì
Á|üe#·q yêø£´eTT\T >¬ ø’ =qTyê&ÉT <Ûqä T´&ÉT 22:7.
7. Je eèø£eå TTq≈£î Vü≤≈£îÿ>∑\yê¬s,’ >∑TeTàeTT\ >∑T+&É
Ä |ü≥Dº eTT˝ÀìøÏ Á|üy•˚ +#·Tq≥T¢ ‘·eT eÅdeÔü TT\qT
ñ<äT≈£îø=qTyês¡T <Ûqä T´\T 22:14.
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
47

ByÓq\ C≤_‘ê
1. bÕ|ü Áù|sπ |üD >∑\yês¡˝≤sê! <˚e⁄&ÉT MT≈£î bÕ|ü
$düsq®¡ X¯øìÔÏ ∫à $TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£!
2. nHês√>∑´e+‘·T˝≤sê! <˚e⁄&ÉT MT≈£î Äs√>∑´$T∫Ã
$TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£!
3. ˝Ò$T>∑\ yês¡˝≤sê! <˚e⁄&ÉT MT≈£î ø£*$Tì∫Ã
$TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£!
4. _&É\¶ T ˝Òìyês¡˝≤sê! <˚e⁄&ÉT MT≈£î •X¯ó<ëqeTT
#˚dæ $TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£!
5. uÛ÷Ñ ‘· |”&‘ç T· ˝≤sê! <˚e⁄&ÉT MT≈£î $eTTøÏìÔ <äjT· #˚dæ
$TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£!
6. eT+<äeT‘·T˝≤sê! <˚e⁄&ÉT MT≈£î ìs¡à\yÓTqÆ C≤„qeTT
ì∫à $TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£!
7. X¯Á‘·Tu≤<Ûä >∑\yês¡˝≤sê? <˚e⁄&ÉT MT≈£î X¯Á‘·T u≤<Ûä
˝Ò≈î£ +&Ü CÒdæ $TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£!
8. nHê´j·TeTT bÕ\>∑T#·Tqï yês¡˝≤sê! <˚e⁄&ÉT MT≈£î
Hê´j·TeTqTÁ>∑V≤æ +∫ $TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£!
9. ãTTDu≤<Û>ä \∑ yês¡˝≤sê! <˚e⁄&ÉT MT≈£î ãTTD u≤<Ûä
r]Ã $TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£!
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
48

10.j·TTø£Ô düeTj·TeTTq ô|+&ç¢ düeT≈£L&Éì yês¡˝≤sê!

<˚ e ⁄&É T MT≈£ î eT+∫ »‘· H ˚ s ¡ Œ s¡ ∫ $TeTTàqT
B$+#·TqT >±ø£!
11.≈£î≥T+ã ø£\Vü≤eTT\T >∑\ yês¡˝≤sê! <˚e⁄&ÉT MT
ø£\Vü≤eTT\T Hê|ü⁄ CÒdæ, ◊ø£eT‘·´‘· ø£*–+∫
$TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£!
12. HêHê $<Ûeä TT˝…q’ ∫≈£îÿ\T >∑\ yês¡˝≤sê! <˚e⁄&ÉT
MT ∫≈£îÿ\qT $&ÉBdæ $TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£!
13.<Ó’euÛÑøÏÔ ≈£î<äs¡ì yês¡˝≤sê! <˚e⁄&ÉT MT≈£î eTH√
ì<ëqeTTqT, dæsú u¡ øÑÛ ±ÔyX˚ e¯ TTqT |ü⁄{Ï+º ∫ $TeTTàqT
B$+#·TqT >±ø£!
14.<˚e⁄ì jÓT&É\ n|üq$Tàø£, ;Û‹, $düT>∑T<ä\,
‘=+<äs¡|ü&ÉT >∑TDeTT, Ä˝À#·q, ∫+‘·, ìsêX¯,
yÓTT<ä\>∑Tq$ MT˝ÀìøÏ #˚s¡≈£î+&ÉTq≥T¢ <˚e⁄&ÉT
$TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£!
15.Jyê+‘·eT+<äT MT≈£î yÓ÷ø£uå ≤Û >∑´eTT \_Û+#·Tq≥T¢,
<˚e⁄&ÉT $TeTTàqT B$+#·TqT >±ø£! Äy˚THé.
..............
1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
49

düìï~Û Áø£e÷e[

Á>+∑ <∏øä s£ Ô¡
j·T+. <˚e<ëdüT nj·T´>±s¡T

>∑T+≥÷s¡T ` 2014 yÓ\ : 15.00

1234567890123456789012345
1234567890123456789012345
50

yÓTT<ä{Ï eTTÁ<äD 2009 Á|ü‘·T\T 5000

¬s+&Ée eTTÁ<äD 2011 Á|ü‘·T\T 6000
eT÷&Ée eTTÁ<äD 2012 Á|ü‘·T\T 10000
Hê\Ze eTTÁ<äD 2013 Á|ü‘·T\T 5000
◊<äe eTTÁ<äD 2014 Á|ü‘·T\T 10000

Ç~ <˚e⁄&ÉT, j·T+. <˚e<ëdüT nj·T´>±]øÏ ãj·T\T |üs∫

¡ q
u…_
’ \T $TwüqT |Á #
ü T· s¡D

eTTÁ<äD :
u…’_\T $TwüqT Áô|dt, ô|<äø±ø±ì, >∑T+≥÷s¡T ` 522 509.
bò˛Hé : 9949121777.