T NG Công TH C Toán

Thầy.Nguyễn Quang Sơn ĐT:0909.230.
970
________________________________________________________________________________
CAÊN BAÄC HAI
A A
1. A 2  A 2. AB  A. B (A0, B0 ) 3.  (A 0, B>0)
B B
4. A 2 B  A B (B 0) 5. A B  A 2 B (A0, B0) 6. A B   A 2 B (A<0, B0)
A A B A 1 C C ( A  B)
7.  (B>0) 8.  AB (AB0, B≠0) 9)  2
(A 0, A≠B2)
B B B B AB A B
C C( A  B
10)  (A 0, B 0, A≠B) 11)0  A < B  A B
A B A B
BAÛY HAÈNG ÑAÚNG THÖÙC ÑAÙNG NHÔÙ
( A  B)2  A2  2 AB  B 2 ( A  B)2  A2  2 AB  B 2
A2  B 2   A  B  A  B 
3 3
 A  B  A3  3 A2 B  3 AB 2  B 3  A  B   A3  3 A2 B  3 AB 2  B3
3
A3  B 3  ( A  B )( A2  AB  B 2 )   A  B   3 AB ( A  B )
A3  B3   A  B   A2  AB  B 2 
2
A2  B 2   A  B   2 AB
NHÔÙ 1: PHÖÔNG TRÌNH VAØ BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄT NHAÁT

Ax  B
B
 A  0 : phöông trình coù nghieäm duy nhaát : x  .
A
 A = 0 vaø B  0 : phöông trình voâ nghieäm.
 A = 0 vaø B = 0 : phöông trình voâ soá nghieäm.( x  R )
Ax  B
B B
 A>0: x A  0  x 
A A
 A = 0 vaø B  0 : voâ nghieäm  A = 0 vaø B < 0 : voâ soá nghieäm. (x  R)
NHÔÙ 2 : HEÄ PHÖÔNG TRÌNH BAÄT NHAÁT HAI AÅN SOÁ

ax  by  c
1/. Daïng :  / / /
a x  b y  c
a b c b a c
2/. Caùch giaûi : D  / /
 ab /  a / b ; Dx   cb /  c / b ; D y  / /
 ac /  a / c
/ /
ab cb ac
 Dx
 x  D
 D  0 : heä coù nghieäm duy nhaát 
y  Dy
 D
1
Thầy.Nguyễn Quang Sơn ĐT:0909.230.970
________________________________________________________________________________
 D = 0 vaø Dx  0
Heä voâ nghieäm.
D = 0 vaø Dy  0
 D = Dx = Dy = 0 : Heä voâ soá nghieäm tuøy thuoäc a, b, c, a/, b/, c/
NHÔÙ 3 : PHÖÔNG TRÌNH BAÄT HAI MOÄT AÅN

2
ax + bx + c = 0 ( a  0)
2
  = b – 4ac
>0 b  b 
x1  , x2 
2a 2a
=0 b
Nghieäm keùp x1  x 2  
2a
<0 Voâ nghieäm
 / = b/ 2 – ac
/ > 0  b /  /  b /  /
x1  , x2 
a a
/
 =0 b/
Nghieäm keùp x1  x 2  
a
/ < 0 Voâ nghieäm
c c
Chuù yù:  a + b + c = 0 : Nghieäm x1 = 1, x2 =  a – b + c = 0 : Nghieäm x1 = –1, x2 =  .
a a
Cho tam thức f(x) = ax2 + bx + c (a  0) có   b2  4ac
f(x) = 0 có hai nghiệm    0 ;f(x) = 0 có nghiệm kép    0 ; f(x) = 0 vô nghiệm    0
a  0 a  0
f(x) = 0 có hai nghiệm trái dấu   f(x) = 0 có hai nghiệm cùng dấu  
P  0 P  0
a  0 a  0
 
  0   0
f(x) = 0 có hai nghiệm âm   f(x) = 0 có hai nghiệm dương  
S  0 S  0
 P  0  P  0
a  0 a  0
f(x) > 0 x   f(x)  0 x  
  0   0
a  0 a  0
f(x) < 0 x   f(x)  0 x  
  0   0
a  0 a  0
f(x) > 0 vô nghiệm  f(x)  0x   f(x)  0 vô nghiệm  f(x)  0x  
  0   0
a  0 a  0
f(x) < 0 vô nghiệm  f(x)  0x   f(x)  0 vô nghiệm  f(x)  0x  
  0   0
2
________________________________________________________________________________
NHÔÙ 4 : DAÁU NHÒ THÖÙC
f(x) = ax + b ( a  0)
x b
–  +
a
f(x) Traùi daáu a 0 cuøng daáu a
NHÔÙ 5 : DAÁU TAM THÖÙC

2
f(x) = ax + bx + c ( a  0) ( Nhôù : TRONG TRAÙI NGOAØI CUØNG)
Neáu Thì
  0 f(x) > 0, x

a  0
  0
 f(x) < 0, x
a  0
  0 b
 f(x) > 0, x  
a  0 2a
  0
 b
a  0 f(x) < 0, x  
2a
>0 x – x1 x2 +
f(x) cuøng daáu a 0 traùi daáu a 0 cuøng daáu a
Hoaëc :
f(x) = ax 2  bx  c (a  0)
<0 a.f(x) > 0, x  R
 b
=0 a.f(x) > 0, x  R \  
 2a 
a.f(x) > 0, x  (–∞ ; x1)  (x2; +∞ )
>0
a.f(x) < 0, x  (x1; x2)
NHÔÙ 6 : SO SAÙNH NGHIEÄM CUÛA TAM THÖÙC BAÄC HAI VÔÙI CAÙC SOÁ
Cho: f(x) = ax2 + bx + c ( a  0) vaø ,  laø hai soá thöïc(    )
 
  0   0
 
1/. x1 <  < x2  af(x) < 0 2/. x2 > x1 >   af ( )  0 3/. x1 < x2 <   af ( )  0
S S
   0    0
2 2
af ( )  0 af ( )  0
4/. x1<  <  < x2   5/. x1<  < x2 <  
af ( )  0 af ( )  0
  0
af ( )  0
 x    x2   
6/.  1  f ( ) f ( )  0 7/.  < x1 < x2 <  af (  )  0
  x1    x2 
  S  
 2
 Chuù yù:
3
________________________________________________________________________________
  0   0
 
1/. x1 < 0 < x2  P < 0 2/. x2 > x1 > 0   P  0 3/. x1 < x2 < 0   P  0
S  0 S  0
 
NHÔÙ 7 : PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA CAÊN
B  0 2K A  B
1/. 2K
AB 2K
2/. A  2K B  
A  B  A  0(hayB  0)
 g( x )  0  f ( x )  0 (hoaëc g( x )  0)
f ( x )  g( x )   2 f ( x )  g( x )  
 f ( x )   g( x )  f ( x )  g( x )
NHÔÙ 8 : BAÁT PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA CAÊN
 B  0
A  0 
 A  0
1/. 2K
A  B  B  0 2/. 2K
A  B   3/. 2 K 1
A  B  A  B 2 K 1
 B  0
A  B
2K 
 A  B 2 K
  g( x )  0
 f ( x )  0
 f ( x)  0 
f ( x )  g( x )    g( x )  0
f ( x )  g( x )   g( x )  0 
 f ( x )   g( x )2   f ( x )   g( x )2
  
NHÔÙ 9 : PHÖÔNG TRÌNH COÙ DAÁU GIAÙ TRÒ TUYEÄT ÑOÁI
 A  B  f ( x)  g ( x)
 
B  0 A  B x  0
1/. A  B   2/. A  B   Chuù yù: f ( x )  g ( x)  
 A   B  A  B  f (  x)  g ( x)
 
 B  0  x  0
NHÔÙ 10 : BAÁT PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA GIAÙ TRÒ TUYEÄT ÑOÁI


B  0
 B  A  B  A  B
1/. A  B   2/. A  B    3/. A  B  A 2  B 2
B  0  B  0

 A   B
  B  0
 A neáu A  0 2
A  ; A  A 2 , A
 A neáu A  0
4
________________________________________________________________________________
NHÔÙ 11 : BAÁT ÑAÚNG THÖÙC
1/. ÑÒNH NGHÓA :
Daïng : A > B, A  B , A < B, A  B
2/. TÍNH CHAÁT :
a  b ac  bc, c  0
a) a  b  b  a ; b)   a  c ; c) a  b  a  c  b  c ;d) a  b  
b  c ac  bc, c  0
1 1
a  b ; khi ab 0
 a  b  a  b  0
e)   a  c  b  d ;f)   ac  bd ;g) a  b  
c  d c  d  0 1  1 ; khi ab 0
 a b
3/. BÑT Coâ Si :

Cho n soá töï nhieân khoâng aâm a1, a2, a3,......, an
a 1  a 2  a 3  .......  a n
 n a 1 a 2 a 3 ....... a n
n
n
 a  a 2  a 3  .......  a n 
Hay a1a 2 a 3 .......a n   1 
 n 
Daáu ñaúng thöùc xaûy ra  a1 = a2 = a3 = ......... = an.
Cô si cho 2 số không âm: a, b  0 : a  b  2 ab .Dấu “=” xảy ra khi a  b .
Tính chất: Cho 2 số không âm a, b .
 Nếu a  b  hằng số thì a.b đạt giá trị lớn nhất khi a  b .
 Nếu a.b  hằng số thì (a  b) đạt giá trị nhỏ nhất khi a  b .
4/. BÑT Bunhia Coâp ski :
Cho a1, a2, a3,......, an, b1, b2, b3,......, bn laø nhöõng soá töïc khi ñoù:
2 2 2 2 2 2
( a1b1  a 2 b2  .....  a n bn ) 2  ( a1  a 2  ....  a n )(b1  b2  ....  bn )
Daáu ñaúng thöùc xaûy ra  ai = k.bi , i = 1 , 2 , 3,......, n
5/. BÑT BecnuLi :
a  0
Cho : a > –1, n  N.Ta coù : (1 + a)n  1 + na Ñaúng thöùc xaûy ra  
n  1
6/. BÑT tam giaùc :
A  B  A  B .Ñaúng thöùc xaûy ra  AB  0.
NHÔÙ 12 : COÂNG THÖÙC LÖÔÏNG GIAÙC

A. HEÄ THÖÙC CÔ BAÛN ( 6 coâng thöùc )
sinx cosx
1/. sin 2 x  cos 2 x  1 2/. tanx  3/. cotx 
cosx sinx
1 1
4/. tanx.cotx  1 5/. 1  tan 2 x  2
6/. 1  cot 2 x 
cos x sin 2 x
Ñieàu kieän toàn taïi :
 tanx laø(x  / 2 + k , k  Z)  cotx laø (x  k , k  Z)
 sinx laø – 1  Sinx  1  cosx laø – 1  Cosx  1
Chuù yù :
 a2 + b2 = ( a + b)2 – 2ab  a3 + b3 = ( a + b)3 – 3ab( a + b)
B. COÂNG THÖÙC COÄNG ( 8 coâng thöùc ):
5
________________________________________________________________________________
7/. cos(a  b)  cos a.cosb  sin a.sinb 8/. cos (a  b)  cos a.cosb  sin a.sinb
9/. sin(a  b)  sin a.cosb  cos a.sinb 10/. sin(a  b)  sin a.cosb  cosa.sinb
tana  tanb tana  tanb
11/. tan ( a  b)  12/. tan ( a  b) 
1  tan a.tanb 1  tana.tanb
cot a.cotb  1 cot acotb  1
13/. cot ( a  b)  14/. cot ( a  b) 
cota  cotb cota  cotb
C. COÂNG THÖÙC NHAÂN:
I. NHAÂN ÑOÂI : ( 3 coâng thöùc)
15/. sin 2a  2 sin a.cosa 16/. cos 2a  2cos 2 a  1  1  2 sin 2 a  cos 2 a  sin 2a
2tana
17/. tan 2a 
1  tan 2 a
II. NHAÂN BA : ( 3 coâng thöùc)

3Tana  Tan 3 a
18/. Cos3a  4Cos 3 a  3Cosa 19/. Sin3a  3Sina  4 Sin 3 a 20/. Tan3a 
1  3Tan 2 a
III. HAÏ BAÄC : ( 4 coâng thöùc)
1  Cos 2a
21/. Sin 2 a   1  Cos 2a  2 Sin 2 a
2
1  Cos 2a
22/. Cos 2 a   1  Cos 2a  2Cos 2 a
2
3Sina  Sin3a 3Cosa  Cos3a
23/. Sin 3 a  24/. Cos 3 a 
4 4
x
IV. GOÙC CHIA ÑOÂI : ( 3 coâng thöùc) vôùi t  Tan
2
2
2t 1 t 2t
25/. Sinx  2
26/. Cosx  2
, 27/. Tanx 
1 t 1 t 1 t2
D. TOÅNG THAØNH TÍCH : ( 8 coâng thöùc)
ab a b ab ab
28/. Cosa  Cosb  2Cos Cos 29/. Cosa  Cosb  2 Sin Sin
2 2 2 2
ab ab ab ab
30/. Sina  Sinb  2 Sin Cos 31/. Sina  Sinb  2Cos Sin
2 2 2 2
Sin( a  b) Sin( a  b )
32/. Tana  Tanb  33/. Tana Tanb 
CosaCosb CosaCosb
Sin(a  b)  Sin(a  b )
34/. Cota  Cotb  35/. Cota  Cotb 
SinaSinb SinaSinb
E. TÍCH THAØNH TOÅNG : ( 3 coâng thöùc)

1 1
36/. CosaCosb  Cosa  b   Cos (a  b) 37/. SinaSinb  Cos (a  b)  Cos ( a  b) 
2 2
1
38/. SinaCosb  Sin( a  b )  Sin( a  b) 
2
6
________________________________________________________________________________
CHUÙ YÙ:
2
2 x x  x x
1  sin 2 x   sin x  cos x  ;1  sin 2 x  (sin x  cos x) 2 ;1  sin x  (sin
 cos ) 2 ;1  sin x   sin  cos 
2 2  2 2
x x
1  cos 2 x  2sin 2 x;1  cos 2 x  2 cos 2 x;1  cos x  2 cos 2 ;1  cos x  2sin 2
2 2
       
sin x  cos x  2 sin  x    2 cos  x   ;sin x  cos x  2 sin  x   ; cos x  sin x  2 cos  x  
 4  4  4  4
       
sin x  3 cos x  2 cos  x    2sin  x   ; 3 sin x  cos x  2sin  x    2 cos  x  
 6  3  6  3
F. CUNG LIEÂN KEÁT :
Góc đối nhau Góc bù nhau Góc phụ nhau

 
cos( )  cos sin(   )  sin  sin      cos 
2 
 
sin( )   sin  cos(   )   cos  cos      sin 
2 
 
tan( )   tan  tan(   )   tan  tan      cot 
2 
 
cot( )   cot  cot(   )   cot  cot      tan 
2 

Góc hơn kém  Góc hơn kém
2
 
sin(   )   sin  sin      cos
2 
 
cos(   )   cos  cos       sin 
2 
 
tan(   )  tan  tan       cot 
2 
 
cot(   )  cot  cot       tan 
2 
7
________________________________________________________________________________
G. Giá trị lượng giác của các góc có liên quan đặc biệt:
    2 3 3
0  2
6 4 3 2 3 4 2
00 300 450 600 900 1200 1350 1800 2700 3600

1 2 3 3 2
sin 0 1 0 –1 0
2 2 2 2 2
3 2 1 1 2
cos 1 0   –1 0 1
2 2 2 2 2
3
tan 0 1 3  3 –1 0 0
3
3 3
cot 3 1 0  –1 0
3 3
NHÔÙ 13 : PHÖÔNG TRÌNH LÖÔÏNG GIAÙC

A. CÔ BAÛN :
u  v  k 2
Sinu = Sinv  kZ
u    v  k 2
Cosu = Cosv  u   v  k 2
Tanu = Tanv  u  v  k
Cotu = Cotv  u  v  k
Sinu = 0  u  k
Sinu = 1  u   / 2  k 2
Sinu = –1  u   / 2  k 2
Cosu = 0  u   / 2  k
Cosu = 1  u  k 2
Cosu = – 1  u    k 2
B. PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT ÑOÁI VÔÙI Sin vaø Cos
Daïng: aSinx + bCosx = c (1) ( a2 + b2  0 ). Phöông phaùp :
a b
Caùch 1: Chia hai veá cho a 2  b 2 .Ñaët :  Cos ;  Sin .
2 2
a b a  b2
2
c c
(1)  Sin( x   )  (*). (*) Coù nghieäm khi : 1  a 2  b2  c2 .
2 2 2 2
a b a b
(*) Voâ nghieäm khi  a2  b2  c2
Caùch 2:  Kieåm chöùng x = (2k + 1) coù phaûi laø nghieäm cuûa phöông trình hay khoâng?
8
________________________________________________________________________________
x 2t 1 t2
Xeùt x  (2k + 1) .Ñaët : t  Tan . Theá Sinx  ; Cosx  .
2 1 t2 1 t 2
Vaøo phöông trình (1)  t ?  x ?
C. PHÖÔNG TRÌNH BAÄC HAI:
1/. Ñoái vôùi moät haøm soá löôïng giaùc: Giaû söû a 0
aSin x  bSinx  c  0 ( ñaët t  Sinx , t  1 )  aCos 2 x  bCosx  c  0 (ñaët t  Cosx , t  1 )
2

 aTan 2 x  bTanx  c  0 ( ñaët t  Tanx , x   k )
2
 aCot 2 x  bCotx  c  0 ( ñaët t  Cotx , x  k )
2/. Phöông trình ñaúng caáp ñoái vôùi Sinx, Cosx
Daïng:  aSin 2 x  bSinxCosx  cCos 2 x  0 (1)
 aSin 3 x  bSin 2 xCosx  cSinxCos 2 x  dCos 3 x  0 (2)
Phöông phaùp :
Caùch 1:
 Kieåm x = / 2 + k coù phaûi laø nghieäm cuûa phöông trình ?
 Chia hai veá cho Cos2x ( daïng 1), chia Cos3x ( daïng 2) ñeå ñöa phöông trình ñaõ cho
veà daïng phöông trình baäc hai, baäc ba ñoái vôùi Tanx.
Caùch 2:
Sin 2x
Daïng (1) coù theå söû duïng coâng thöùc haï baäc vaø SinxCosx  theá vaøo
2
3/. Phöông trình ñoái xöùng cuûa Sinx, Cosx:
Daïng : a(Sinx + Cosx) + bSinxCosx + c = 0 (*)

Phöông phaùp: Ñaët : t  Sinx  Cosx  2 Sin( x  ), t  2
4
t 2 1
(*)  at  b  c  0  t ( neáu coù) x
2
Chuù yù: Daïng a(Sinx – Cosx) + bSinxCosx + c = 0 (*) giaûi töông töï :

Ñaët : t  Sinx  Cosx  2 Sin( x  ), t  2
4
1 t2
(*)  at  b c0  t ? ( neáu coù)  x ?
2
D. PHÖÔNG TRÌNH ÑAËC BIEÄT :
1/. Toång bình phöông :
 A2 + B2 + ........+ Z2 = 0  A = B = ......= Z = 0
 A  0, B  0,......, Z  0
Ta coù : A + B + .... + Z = 0  A = B = .....= Z = 0
2/. Ñoái laäp :
A  K A  K
Giaû söû giaûi phöông trình A = B(*). Neáu ta chöùng minh  (*)  
B  K B  K
A  l
 A  l
3/.  B  k 
A  B  l  k B  k

A  1  A  1
4/. A  1, B  1 AB  1   hay 
B  1  B  1
NHÔÙ 14: HEÄ THÖÙC LÖÔÏNG TRONG TAM GIAC
9
________________________________________________________________________________
1.TAM GIAÙC THÖÔØNG ( caùc ñònh lyù)
 a 2  b 2  c 2  2bcCosA
Haøm soá Cosin
b2  c2  a2
 CosA 
2bc
a b c
    2R
SinA SinB SinC
Haøm soá Sin
a
 a  2 RSinA, SinA 
2R
A B
Tan
 2  ab
Haøm soá Tan
A B ab
Tan
2
Caùc chieáu  a  bCosC  cCosB
2 2(b 2  c 2 )  a 2
Trung tuyeán  ma 
4
A
2bc.Cos
Phaân giaùc  la  2
bc
1 1 1
 S aha  bhb  chc
2 2 2
1 1 1
Dieän tích  S bcSinA  acSinB  abSinC
2 2 2
 S pr
abc
 S
4R
 S p ( p  a )( p  b )( p  c)
Chuù yù:
S A B C
 r  ( p  a)Tan  ( p  b)Tan  ( p  c)Tan
p 2 2 2
abc a b c
 R   
4S 2 SinA 2 SinB 2 SinC
 a, b, c : caïnh tam giaùc.
 A, B, C: goùc tam giaùc.
 ha: Ñöôøng cao töông öùng vôùi caïnh a.
 ma: Ñöôøng trung tuyeán veõ töø A.
 R, r : Baùn kính ñöôøng troøn ngoaïi, noäi tieáp tam giaùc.
abc
 p Nöõa chu vi tam giaùc.
2
2.HEÄ THÖÙC LÖÔÏNG TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG:
AH 2  BH .CH A

AH .BC  AB. AC
1 1 1
2
 2
 B
C
AH AB AC 2 H
 AB 2  BH .BC
 AC 2  CH .CB
 BC 2  AB 2  AC 2
10
________________________________________________________________________________
NHÔÙ 15: MOÄT SOÁ BAØI TOÙAN CAÀN NHÔÙ
CHO TAM GIAÙC ABC :
A B C
1/. SinA  SinB  SinC  4Cos Cos Cos
2 2 2
A B C
2/. CosA  CosB  CosC  1  4 Sin Sin Sin
2 2 2
3/. TanA  TanB  TanC  TanA.TanB.TanC ( tam giaùc ABC khoâng vuoâng)
A B C A B C
4/. Cot  Cot  Cot  Cot .Cot .Cot
2 2 2 2 2 2
A B B C C A
5/. Tan .Tan  Tan .Tan  Tan .Tan  1
2 2 2 2 2 2
2 2 2
6/. Sin A  Sin B  Sin C  2  2 CosA .CosB .CosC
7/. Cos 2 A  Cos 2 B  Cos 2 C  1  2CosA.CosB.CosC
A B C
8/. Sin( A  B)  SinC ; Cos ( A  B)  CosC ; Sin  Cos ;
2 2
A B C A B C
Cos  Sin Tan  Cot
2 2 2 2
3 3 1 A B C 3 3
9/. SinA.SinB.SinC  10/. CosA.CosB.CosC  11/. Cos .Cos .Cos 
8 8 2 2 2 8
A B C 1 3
12/. Sin .Sin .Sin  13/. Cos 2 A  Cos 2 B  Cos 2 C 
2 2 2 8 4
4
14/. Sin 2 A  Sin 2 B  Sin 2 C  15/. Tan 2 A  Tan 2 B  Tan 2 C  9
9
3 2 A 2 B C A B C 9
16/.  Sin  Sin  Sin 2  1 17/. 2  Cos 2  Cos 2  Cos 2 
4 2 2 2 2 2 2 4
A B C A B C
18/. Tan 2  Tan 2  Tan 2  1 19/. Cot 2  Cot 2  Cot 2  9
2 2 2 2 2 2
3 3 3
20/. Sin2 A  Sin2 B  Sin2C  21/. Cos 2 A  Cos 2 B  Cos 2C  
2 2
NHÔÙ 16 : HAØM SOÁ LIEÂN TUÏC

1.a)ÑÒNH NGHÓA 1: Haøm soá y  f (x) goïi laø lieân tuïc taïi ñieåm x = a neáu :
1/. f (x) xaùc ñònh taïi ñieåm x = a. 2/. lim f ( x)  f (a)
xa
b)ÑÒNH NGHÓA 2: f (x) lieân tuïc taïi ñieåm x = a  lim f ( x )  lim f ( x)  f (a )

x a x a
2. ÑÒNH LYÙù : Neáu f (x) lieân tuïc treân [a, b] vaø f (a ). f (b)  0 thì toàn taïi ít nhaát moät ñieåm c (a, b)
sao cho f (c)  0 .
NHÔÙ 17 : HAØM SOÁ MUÕ
1/. ÑÒNH NGHÓA : Cho a > 0, a  1 ( coá ñònh). Haøm soá muõ laø haøm soá xaùc ñònh bôûi coâng thöùc :
y = ax ( x  R)
2/. TÍNH CHAÁT :
a) Haøm soá muõ lieân tuïc treân R. b) y = ax > 0 moïi x  R
11
________________________________________________________________________________
c) a > 1 : Haøm soá ñoàng bieán : a x1  a x2  x1  x2
d) 0 < a < 1 : Haøm soá nghòch bieán: a x1  a x2  x1  x 2
3/. ÑOÀ THÒ :
(a> 1) y ( 0 < a < 1) y
1 1
4.COÂNG THÖÙC:

    a a a
1)a .a  a ; 2)   a      .
; 3)(a )  a ; 4)(ab)  a .b ; 5)       
a b b
n
a a m a ,
6) n a . n b  n a.b ; 7) n  n
b b
 
8) n a  n a m ; n.k a m.k  n a m 9) n a n   ;10) n m a  n.m a
 a ,
1 m
11) a 0  1 a n  n 12) a n  n a m (**)( n a  b  b n  a )
a
5.PHÖÔNG TRÌNH MUÕ:
0  a  1 : a f ( x )  a g ( x )  f ( x)  g ( x)
6.BAÁT PHÖÔNG TRÌNH MUÕ:
a 1 : a f ( x )  a g ( x)  f ( x)  g ( x)
f ( x) g ( x)
0  a 1 : a a  f ( x)  g ( x)
NHÔÙ 18 : HAØM SOÁ LOGARIT

1/. Ñònh nghóa :
a Với số 0  a  1, b  0 . log a b    a   b .
b) Haøm soá logarit theo cô soá a ( a > 0, a  1 ) cuûa ñoái soá x laø haøm soá ñöôïc cho bôûi coâng
thöùc: y = logax ( vôùi x > 0, a > 0, a  1)
2/. TÍNH CHAÁT VAØ ÑÒNH LYÙ CÔ BAÛN VEÀ logarit :
b
1) log a 1  0 ; log a a  1 2) log a (b.c)  log a b  log a c 3) log a    log a b  log a c ;
c
1 
4) log a b    . log a b 5) log a  b  log a b 6) log a  b  log a b
 
1 1 log a c
6) log a   log a b;log a n b  log a b 7) log b c   log a b. log b c  log a c ;
b n log a b
1
8) log a b  9) a loga b  b ; 10) a logb c  c logb a
log b a
a  1 : log a b  log a c  b  c  0
11)
0  a  1 : log a b  log a c  0  b  c
ex 1 ln(1  x)
3. GIỚI HẠN: lim 1 ; lim 1
x 0 x x0 x
12
________________________________________________________________________________
4/. ÑOÀ THÒ :

(a> 1) y ( 0 < a < 1) y
1 1
0 x 0 x
4/. PHÖÔNG TRÌNH Logarit :

log a f ( x)  log a g ( x )  f ( x)  g ( x)
( f(x) hoaëc g(x) > 0 , 0 < a  1 )
5/. BAÁT PHÖÔNG TRÌNH Logarit :
 log a f ( x)  log a g ( x) (*)
a 1  f ( x)  0 0 a 1  g ( x)  0
(*) 
  (*)  
 f ( x)  g ( x)  f ( x)  g ( x)
NHÔÙ 19 : ÑAÏO HAØM

I/. ÑÒNH NGHÓA ÑAÏO HAØM :
 Cho haøm soá y = f(x) , xaùc ñònh treân ( a, b) , x0  ( a, b). Ta noùi f(x) coù ñaïo haøm taïi x0 neáu
y
giôùi haïn khi x  0 toàn taïi.
x
y f ( x 0  x)  f ( x0 )
f ' ( x0 )  lim  lim
x  0 x x  0 x
  y
 Ñaïo haøm beân traùi : f ' ( x0 )  lim ( toàn taïi )
x  0 x
 y
 Ñaïo haøm beân phaûi : f ' ( x0 )  lim ( toàn taïi )
x  0 x
 Cho y = f(x) xaùc ñònh treân (a, b).y = f(x) coù ñaïo haøm taïi x0  (a, b)  f ‘(x0+) = f ’(x0–)
II/. QUI TAÉC TÍNH ÑAÏO HAØM :
Giaû söû u = u(x), v = v(x), w = w(x) Laø caùc haøm soá coù ñaïo haøm, khi ñoù:
1)(u + u - w)' = u' + v' - w'; 2) (uv)' = u'v + v'u; 3) (k.u)' = k.u' ( k  R )
u u' v  v'u 1 v'
4) ( )'  5) ( )'   2 .
v v2 v v
III/. BAÛNG ÑAÏO HAØM CUÛA CAÙC HAØM SOÁ SÔ CAÁP CÔ BAÛN :
Ñaïo haøm soá sô caáp cô baûn Ñaïo haøm haøm soá hôïp (u = u(x))
(C)' = 0
(x)' = x-1(  R, x > 0) (u)' = u-1.u'(  R, u > 0)
1 u'
( x )'  (x > 0) ( u )'  (u > 0)
2 x 2 u
13
________________________________________________________________________________
1 1 1 u'
( )'   2 (x  0) ( )'   2 (u  0)
x x u u
(sinx)' = cosx (sinu)' = cosu.u'
(cosx)' = -sinx (cosu)' = -sinu.u'
1  u' 
(tanx)' = 2
(x   k , k  Z) (tanu)' = 2
(u   k , k  Z)
cos x 2 cos u 2
1 u'
(cotx)' = - 2 (x  k, k  Z). (cotu)' = - 2 (u  k, k  Z).
sin x sin u
Haøm soá sô caáp Haøm hôïp (u = u(x))

(ex)' = ex (eu)' = eu.u'
(ax)' = axlna (au)' = aulna.u'
1 u'
(ln x )'  (ln u )' 
x u
1 u'
(log a x )'  (log a u )' 
x ln a u ln a
MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC TÍNH ÑAÏO HAØM CUÛA HAØM SOÁ ÑAËC BIEÄT:
ax  b ad  bc ax 2  bx  c adx 2  2aex  be  dc
( )' =  ( )' 
cx  d (cx  d ) 2 dx  e (dx  e) 2
ax 2  bx  c (ae  bd ) x 2  2(af  dc ) x  bf  ec
( ) ' 
dx 2  ex  f (dx 2  ex  f ) 2
NHÔÙ 20 : ÑÒNH LYÙ LAGRAÊNG
Neáu f(x) lieân tuïc treân [a, b] vaø coù ñaïo haøm treân khoaûng (a, b) thì toàn taïi ít nhaát moät ñieåm x = c
, c  (a, b): f(b) – f(a) = f ‘(c)(b – a)
NHÔÙ 21 : BAÛNG TÍCH PHAÂN

1/. COÂNG THÖÙC NewTon _ Leibnitz :
b
 f ( x)dx  F ( x)
b
a  F (b)  F ( a ) (vôùi F(x) laø nguyeân haøm cuûa f(x) treân  a , b  )
a
2/. TÍCH PHAÂN TÖØNG PHAÀN :

b b
b
 udv  [u.v]a   vdu vôùi u, v lieân tuïc vaø coù ñaïo haøm lieân tuïc treân [a, b]
a a
3/. ÑOÅI CÔ SOÁ:

b 
 f ( x)dx   f  (t ). ' (t )dt

a 
vôùi x = (t) laø haøm soá lieân tuïc vaø coù ñaïo haøm ’(t) lieân tuïc treân [a, b] ,   t  
a = (), b = (), f[(t)] laø haøm soá lieân tuïc treân [, ]
4/. TÍNH CHAÁT :
b a a
a)  f ( x)dx    f ( x)dx b)  f ( x)dx  0
a b a
b c b b b b
c)  f ( x)dx   f ( x)dx   f ( x)dx d)  [ f ( x)  g ( x)]dx   f ( x) dx   g ( x) dx
a a c a a a
14
________________________________________________________________________________
b b
e)  Kf ( x)dx  K  f ( x)dx ,K R
a a
b
f) Neáu m  f(x)  M thì m(b  a )   f ( x)dx  M (b  a )
a
5.BAÛNG NGUYEÂN HAØM CUÛA CAÙC HAØM SOÁ ÑÔN GIAÛN

u là hàm số theo biến x, *Trường hợp đặc biệt u  ax  b, a  0
tức là u  u ( x)
*Nguyên hàm của các hàm số đơn giản
 dx  x  C  du  u  C
 k.dx  k .x  C , k là hằng  k.du  k .u  C
số
 x 1  u 1  1 (ax  b) 1
 x dx    1  C  u du    1  C  (ax  b) .dx  a .   1  C
1 1 1 1
 x dx  ln x  C  u du  ln u  C  (ax  b) dx  a ln ax  b  C
1 1 1 1
 2 dx    C  2 dx    C
x x u u
1 1 1 1
 x dx  2 x  C  u du  2 u  C  ax  b
du  .2 ax  b  C
a
*Nguyên hàm của hàm số mũ:
x x u u axb dx  1 eaxb  C
 e dx  e  C  e du  e  C e a
 x dx  e x  C u du  eu  C
e e
x ax u au mx n dx  1 a mxn
 a dx  ln a
 C, 0  a  1  a du  ln a
C a .
m ln a
 C, m  0
*Nguyên hàm của hàm số lượng giác:
1
 cos x.dx  sin x  C  cos u.du  sin u  C  cos(ax  b)dx  a sin(ax  b)  C
1
 sin x.dx   cos x  C  sin u.du   cos u  C  sin(ax  b)dx   a cos(ax  b)  C
1 1 1 1
 cos 2 x dx  tan x  C  cos 2 u du  tan u  C  cos2 (ax  b) dx  a tan(ax  b)  C
1 1 1 1
 sin 2 x dx   cot x  C  sin 2 u du   cot u  C  sin 2 (ax  b) dx   a cot(ax  b)  C
CHÚ Ý:
1 1
1  tan 2 x  2
;1  cot 2 x 
cos x sin 2 x
15
________________________________________________________________________________
Một số ví dụ trong trường hợp đặc biệt

*Trường hợp đặc biệt u  ax  b Ví dụ
1 1
 cos kx.dx  k sin kx  C  cos 2 x.dx  2 sin 2 x  C , (k  2)
1 1
 sin kx.dx   k cos kx  C  sin 2 x.dx   2 cos 2 x  C
kx dx  1 e kx  C 2 x dx  1 e 2 x  C
e k e 2
 1 1 (2 x  1)21 1
( ax  b ) .dx  1 . (ax  b) C  (2 x  1) 2
.dx  .  C  .(2 x  1)3  C
 a  1 2 2 1 6
1 1 1 1
 (ax  b) dx  a ln ax  b  C  3x  1 dx  3 ln 3x  1  C
1 1 1 1 2
 ax  b du  a .2 ax  b  C  3x  5
du  .2 3x  5  C 
3 3
3x  5  C
ax b dx  1 eax b  C 1
e2 x1dx  e 2 x 1  C
e a  2
mxn 2 x1
a mx ndu  1 . a  C, m  0 2 x1 dx  1 . 5
 m ln a  5
2 ln 5
C
1 1
 cos(ax  b)dx  a sin(ax  b)  C  cos(2 x  1)dx  2 sin(2 x  1)  C
1 1
 sin(ax  b)dx   a cos(ax  b)  C  sin(3x  1)dx   3 cos(3x  1)  C
1 1 1 1
 cos 2 (ax  b) dx  a tan(ax  b)  C  cos2 (2 x  1) dx  2 tan(2 x  1)  C
1 1 1 1
 sin 2 (ax  b) dx   a cot(ax  b)  C  sin 2 (3x  1) dx   3 cot(3x  1)  C
*Chú ý: Những công thức trên có thể chứng minh bằng cách lấy đạo hàm vế trái hoặc tính bằng phương
pháp đổi biến số đặt u  ax  b  du  .?.dx  dx  .?.du
1
Ví dụ: Chứng minh  cos(ax  b)dx  a sin(ax  b)  C, a  0
1
Giải: Đặt u  ax  b  du  (ax  b) ' dx  a.dx  dx  .du
a
1 1 1 1
Suy ra  cos(ax  b)dx   cos u. .du   cos u.du  .sin u  C  sin(ax  b)  C
a a a a
1 1 xa
x 2 2
dx  ln
a 2a x  a
NHÔÙ 22 : HOAÙN VÒ _ TOÅ HÔÏP _ CHÆNH HÔÏP

1/. HOAÙN VÒ : Pn  n!
n!
2/. TOÅ HÔÏP : Cnk 
k !(n  k )!
16
________________________________________________________________________________
 C nK  C nn  K
 C nn  C n0  1
 C nK1  C nK11  C nK
 C n0  C n1  ......  C nn  2 n
n!
3/. CHÆNH HÔÏP : AnK  (0  K  n )
(n  K )!
NHÔÙ 23 : SOÁ PHÖÙC

1. KHÁI NIỆM SỐ PHỨC:
 Tập hợp số phức: C
 Số phức (dạng đại số) : z  a  bi
(a, b  R , a là phần thực, b là phần ảo, i là đơn vị ảo, i2 = –1)
 z là số thực  phần ảo của z bằng 0 (b = 0)
z là thuần ảo  phần thực của z bằng 0 (a = 0)
Số 0 vừa là số thực vừa là số ảo.
a  a '
 Hai số phức bằng nhau: a  bi  a’  b’i   (a, b, a ', b '  R)
b  b '
2. BIỂU DIỄN HÌNH HỌC: Số phức z = a + bi (a, b  R) được biểu diễn bởi điểm M(a; b) hay bởi

u  (a; b) trong mp(Oxy) (mp phức)
3. CỘNG TRỪ SỐ PHỨC:

  a  bi    a’  b’i    a  a’   b  b’ i   a  bi    a’  b’i    a  a’   b  b’ i
 Số đối của z = a + bi là –z = –a – bi
     
 u biểu diễn z, u ' biểu diễn z' thì u  u ' biểu diễn z + z’ và u  u ' biểu diễn z – z’.
4. NHÂN HAI SỐ PHỨC :
  a  bi  a ' b ' i    aa’– bb’   ab’  ba’ i
 k (a  bi )  ka  kbi (k  R)
5. SỐ PHỨC LIÊN HỢP: của số phức z = a + bi là z  a  bi
z  z
 z  z; z  z '  z  z ' ; z.z '  z.z ';  1   1 ; z.z  a 2  b2
 z2  z2
 z là số thực  z  z ; z là số ảo  z   z
6. MÔĐUN CỦA SỐ PHỨC : z = a + bi


 z  a 2  b2  zz  OM
 z  0, z  C , z 0z0
z z
 z.z '  z . z '    z  z'  z  z'  z  z'
z' z'
7. CHIA HAI SỐ PHỨC:
1 z' z '.z z '.z z'
 z1  z (z  0)   z ' z1     w  z '  wz
2 z 2 z.z z
z z
8. CĂN BẬC HAI CỦA SỐ PHỨC:
 2 2
 z  x  yi Là căn bậc hai của số phức w  a  bi  z2  w   x  y  a
 2 xy  b
17
________________________________________________________________________________
 w = 0 Có đúng 1 căn bậc hai là z = 0.
 w  0 Có đúng hai căn bậc hai đối nhau.
 Hai căn bậc hai của a > 0 là  a
 Hai căn bậc hai của a < 0 là   a .i
9. PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI :Az2 + Bz + C = 0 (*) (A, B, C là các số phức cho trước, A  0 ).
  B2  4 AC
B  
   0 : (*) có hai nghiệm phân biệt z1,2  , (  là 1 căn bậc hai của )
2A
B
   0 : (*) có 1 nghiệm kép: z1  z2  
2A
Chú ý: Nếu z0  C là một nghiệm của (*) thì z0 cũng là một nghiệm của (*).
10. DẠNG LƯỢNG GIÁC CỦA SỐ PHỨC:
 z  r (cos   i sin ) (r > 0) là dạng lương giác của z = a + bi (z  0)

r  a 2  b 2
 a
  cos  
 r
sin   b
 r
  là một acgumen của z,   (Ox, OM )
 z  1  z  cos   i sin  (  R )
11. NHÂN CHIA SỐ PHỨC DƯỚI DẠNG LƯỢNG GIÁC:
Cho z  r (cos   i sin ) , z '  r '(cos  ' i sin  ') :
z r
 z.z '  rr '. cos(   ')  i sin(   ')    cos(   ')  i sin(   ')
z' r '
12. CÔNG THỨC Moa–vrơ:
n n
  r(cos   i sin )  r (cos n  i sin n) , ( n N*)
n
  cos   i sin    cos n  i sin n
13. Căn bậc hai của số phức dưới dạng lượng giác:
 Số phức z  r (cos  i sin  ) (r > 0) có hai căn bậc hai là:
  
r  cos  i sin 
 2 2
       
vaø  r  cos  i sin   r  cos      i sin     
 2 2  2  2 
 Mở rộng: Số phức z  r (cos  i sin  ) (r > 0) có n căn bậc n là:
n    k 2   k 2 
r  cos  i sin  , k  0,1,..., n  1
 n n 
NHÔÙ 24 : PHÖÔNG PHAÙP TOÏA ÑOÄ TRONG MAËT PHAÚNG

A. VECTÔ VAØ TOÏA ÑOÄ :
y
M2 M(x;y) y

j 
i
O x
O M1 x
18
________________________________________________________________________________
     
 Nếu a =x i +y j thì cặp số (x;y) là toạ độ của a .Ký hiệu a = (x ; y) hoặc a (x ; y)

 Trong mặt phẳng tọa độ Oxy, tọa độ của

vectơ OM được gọi là tọa độ của điểm M. Như
vậy, cặp số (x ; y) là tọa độ của M  OM =(x ; y)
   
M(x ; y) OM  xi  y j  OM =(x;y)
a. Tọa độ điểm:
Cho A( xA, yA ) B( xB, yB ):
 x A  xB
  x  2
1). AB  ( x B  x A , y B  y A ) 3). Toïa ñoä trung ñieåm I cuûa AB : 
 y  y A  yB
 2
 x  x  x y  yB  yC 
2). AB  ( x B  x A , y B  y A ) 2 5) Tọa độ trọng tâm G:  A B C ; A 
 3 3 
 x A  k .x B
 x  1  k
4). Toïa ñoä ñieåm M chia AB theo tæ soá k  1 : 
 y  y A  k. y B
 1 k
5)Cho ABC với đường phân giác trong AD và phân giác ngoài AE (D, E  BC) ta có:
 AB   AB 
DB   .DC EB  .EC .
AC AC
 
b. Tọa độ véctơ: Cho : a  (a1 , a 2 ) b  (b1 , b2 ) :
  a  b1   
1). a  b   1 2). a  b  (a1  b1 , a 2  b2 ) 3) k . a  ( ka1 , ka2 ), ( k  R )
a 2  b2
   
2 2
4). a b  a1b1  a 2 b2 6) a  b  a1b1  a 2 b2  0 5). a  a1  a 2

  
 a.b a1b1  a2b2  
7). Cos  a , b      8) a  b  a1b2  a2b1
  a b a1  a2 2 . b12  b22
2
NHỚ 25: ÑÖÔØNG THAÚNG
 x  x0  a1t 
1/. PHÖÔNG TRÌNH THAM SOÁ:  Vectô chæ phöông: a  (a1 , a 2 )
 y  y0  a2t
VÉCTƠ CHỈ PHƯƠNG:Là véc tơ song song hoặc nằm trên đường thẳng.
2/. PHÖÔNG TRÌNH TOÅNG QUAÙT :

Daïng 1: Ax  By  C  0, ( A2  B 2  0) .Phaùp vectô n  ( A, B)
Dạng 2: A( x  x0 )  B( y  y0 )  0 .Khi biết đường thẳng đi qua điểm M ( x0 ; y0 )
VÉC TƠ PHÁP TUYẾN:Là véc tơ có phương vuông góc với đường thẳng.
CHUÙ YÙ:
  
Coù VTPT: n  ( A; B )  VTCP: a  ( B, A) ( hay a  ( B, A) ),Vaø ngöôïc laïi.
A
Heä soá goùc: k   ( B  0)
B
19
________________________________________________________________________________
4/. Phöông trình ñöôøng thaúng qua M( x0, y0) coù heä soá goùc k : y  k ( x  x0 )  y0
5/. Phöông trình ñöôøng thaúng qua A(xA, yA) vaø B(xB, yB) :
x  xA y  yA
(x – xA)(yB – yA) = (y – yA)(xB – xA) hay 
xB  xA yB  y A
x y
6/. Phöông trình ñöôøng thaúng qua A( a, 0) , B( 0,b) ( ñoïan chaén):  1
a b
x  x0 y  y0  

7/. Phöông trình chính taéc :   M ( x0 , y 0 ), a  (a, b) 
a b  
x  x0 y  y 0 x  x0 y  y 0
* Quy öôùc :   x  x0  0   y  y0  0
0 b a 0
Ax0  By0  C
8/. Khoaûng caùch töø moät ñieåm M(x0, y0) ñeán (d):Ax + By + C = 0 : d  M ,( d ) 
A2  B 2
10/. Vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng thaúng : d1: A1x + B1y + C1 = 0
d2: A2x + B2y + C2 = 0
A1 B1  C1 B1 A1  C1
D ; Dx  ; Dy 
A2 B 2  C 2 B2 A2  C 2
D  0 D  0
d1 caét d2  D  0 ; d 1  d 2  D  D x  D y  0 ; d 1 // d 2   hay 
 Dx  0 D y  0
Chuù yù :A2, B2, C2  0

A B A B C A B C
d1 caét d2  1  1 ; d 1 // d 2  1  1  1 ; d 1  d 2  1  1  1
A2 B2 A2 B2 C 2 A2 B2 C 2
11/. Goùc cuûa hai ñöôøng thaúng d1 vaø d2 :
A1 A2  B1 B2
Xaùc ñònh bôûi coâng thöùc : Cos 
A12  B12 A22  B22
Cho ABC. Để tính góc A trong ABC, ta có thể sử dụng công thức:
 
  AB. AC
cos A  cos  AB, AC    
AB . AC
12/. Phöông trình ñöôøng phaân giaùc cuûa caùc goùc taïo bôûi d1 vaø d2 :
A1 x  B1 y  C1 A x  B2 y  C 2
 2
2 2
A1  B1 A22  B22
* Chuù yù :
 
Phöông trình ñöôøng phaân Phöông trình ñöôøng phaân
Daáu cuûa: n1 n 2
giaùc goùc nhoïn taïo bôûi d 1, d2 giaùc goùc tuø taïo bôûi d1, d2
– t1 = t2 t1 = – t2
+ t1 = – t2 t1 = t2
20
________________________________________________________________________________
13.CAÙC DAÏNG TOAÙN CÔ BAÛN:
 

   nd  u /
d
a. Chuù yù:  d  d '  nd  nd ' d  d /    
u d  nd /
NHÔÙ 26: ÑÖÔØNG TROØN

1/. Ñònh nghóa : M  (c)  OM = R
2/. Phöông trình ñöôøng troøn taâm I( a, b) baùn kính R :
y
I ( a; b)
b
R M ( x; y )
x
O a
Daïng 1 : ( x  a ) 2  ( y  b) 2  R 2
Daïng 2 : x 2  y 2  2ax  2by  c  0 ,(ÑK a 2  b 2  c  0 )
Vôùi Taâm I(a,b) Baùn kính R 2  a 2  b 2  c  0
3.Caùch laäp phöông trình ñöôøng troøn caùc daïng cô baûn:

Để lập phương trình đường tròn (C) ta thường cần phải xác định tâm I (a; b) và bán kính R của (C). Khi đó
phương trình đường tròn (C) là: ( x  a)2  ( y  b)2  R 2
Dạng 1: (C) có tâm I và đi qua điểm A. Bán kính R = IA.
Dạng 2: (C) có tâm I và tiếp xúc với đường thẳng . Bán kính R = d (I , ) .
AB
Dạng 3: (C) có đường kính AB. Tâm I là trung điểm của AB. Bán kính R = .
2
Dạng 4: (C) đi qua hai điểm A, B và có tâm I nằm trên đường thẳng .
– Viết phương trình đường trung trực d của đoạn AB.
– Xác định tâm I là giao điểm của d và .
– Bán kính R = IA.
Dạng 5: (C) đi qua hai điểm A, B và tiếp xúc với đường thẳng .
I  d
– Tâm I của (C) thoả mãn:  .
 d ( I , )  IA
Dạng 6: (C) đi qua điểm A và tiếp xúc với đường thẳng  tại điểm B.
– Viết phương trình đường thẳng  đi qua B và vuông góc với .
– Xác định tâm I là giao điểm của d và .
Dạng 7: (C) đi qua điểm A và tiếp xúc với hai đường thẳng 1 và 2.
 d ( I , 1 )  d ( I , 2 ) (1)
– Tâm I của (C) thoả mãn: 
 d ( I , 1 )  IA (2)
Chú ý: – Muốn bỏ dấu GTTĐ trong (1), ta xét dấu miền mặt phẳng định bởi 1 và 2
hay xét dấu khoảng cách đại số từ A đến 1 và 2.
1
– Nếu 1 // 2, ta tính R = d (1, 2 ) , và (2) được thay thế bới IA = R.
2
21
________________________________________________________________________________
Dạng 8: (C) tiếp xúc với hai đường thẳng 1 , 2 và có tâm nằm trên đường thẳng d.
 d ( I , 1 )  d ( I , 2 )
– Tâm I của (C) thoả mãn:  .
I  d
– Bán kính R = d ( I , 1 ) .
Dạng 9: (C) đi qua ba điểm không thẳng hàng A, B, C (đường tròn ngoại tiếp tam giác).
Cách 1: – Phương trình của (C) có dạng: x 2  y 2  2ax  2by  c  0 (*).
– Lần lượt thay toạ độ của A, B, C vào (*) ta được hệ phương trình.
– Giải hệ phương trình này ta tìm được a, b, c  phương trình của (C).
 IA  IB
Cách 2: – Tâm I của (C) thoả mãn:  .
 IA  IC
– Bán kính R = IA = IB = IC.
Dạng 10: (C) nội tiếp tam giác ABC.
– Viết phương trình của hai đường phân giác trong của hai góc trong tam giác
– Xác định tâm I là giao điểm của hai đường phân giác trên.
– Bán kính R = d (I , AB) .
4. Vị trí tương đối của đường thẳng d và đường tròn (C)
Để biện luận số giao điểm của đường thẳng d: Ax  By  C  0 và đường tròn (C):
x 2  y 2  2ax  2by  c  0 , ta có thể thực hiện như sau:.
 Cách 1: So sánh khoảng cách từ tâm I đến d với bán kính R.
– Xác định tâm I và bán kính R của (C).
– Tính khoảng cách từ I đến d.
+ d (I , d )  R  d cắt (C) tại hai điểm phân biệt.
+ d (I , d )  R  d tiếp xúc với (C).(Cách tìm tọa độ tiếp xúc:Viết phương trình đường
thẳng  qua I và vuông góc với d. M  d   .
+ d (I , d )  R  d và (C) không có điểm chung.
 Cách 2: Toạ độ giao điểm (nếu có) của d và (C) là nghiệm của hệ phương trình:
 Ax  By  C  0
 2 2 (*)
 x  y  2ax  2by  c  0
+ Hệ (*) có 2 nghiệm  d cắt (C) tại hai điểm phân biệt.
+ Hệ (*) có 1 nghiệm  d tiếp xúc với (C).
+ Hệ (*) vô nghiệm  d và (C) không có điểm chung.
5: Vị trí tương đối của hai đường tròn (C1) và (C2)
Để biện luận số giao điểm của hai đường tròn
(C1): x 2  y 2  2a1 x  2b1y  c1  0 , (C2): x 2  y 2  2a2 x  2b2 y  c2  0 .
ta có thể thực hiện như sau:
 Cách 1: So sánh độ dài đoạn nối tâm I1I2 với các bán kính R1, R2.
+ R1  R2  I1I 2  R1  R2  (C1) cắt (C2) tại 2 điểm.
+ I1I 2  R1  R2  (C1) tiếp xúc ngoài với (C2).
+ I1I 2  R1  R2  (C1) tiếp xúc trong với (C2).
+ I1I 2  R1  R2  (C1) và (C2) ở ngoài nhau.
+ I1I 2  R1  R2  (C1) và (C2) ở trong nhau.
 Cách 2: Toạ độ các giao điểm (nếu có) của (C1 ) và (C2) là nghiệm của hệ phương trình:
 x 2  y 2  2a x  2b y  c  0
1 1 1 (*)
 2 2
 x  y  2 a2 x  2 b2 y  c2 0
+ Hệ (*) có hai nghiệm  (C1) cắt (C2) tại 2 điểm.
+ Hệ (*) có một nghiệm  (C1) tiếp xúc với (C2).
+ Hệ (*) vô nghiệm  (C1) và (C2) không có điểm chung.
22
________________________________________________________________________________
6: Tiếp tuyến của đường tròn (C)
Cho đường tròn (C) có tâm I, bán kính R và đường thẳng .  tiếp xúc với (C)  d (I , )  R
 Dạng 1: Tiếp tuyến tại một điểm M0 ( x0 ; y0 )  (C).

–  đi qua M0 ( x0 ; y0 ) và có VTPT IM 0 .
M 0 ( x0 ; y 0 )
(C)
( ) I(a;b)
 Dạng 2: Tiếp tuyến có phương cho trước.

– Viết phương trình của  có phương cho trước (Dạng Ax + By + m = 0,(A,B) đã biết).
– Dựa vào điều kiện: d (I , )  R , ta tìm được m. Từ đó suy ra phương trình của .
 Dạng 3: Tiếp tuyến vẽ từ một điểm A( x A ; y A ) ở ngoài đường tròn (C).
– Viết phương trình của  đi qua A (Dạng: A(x – xA) + B(y – yA) = 0).
– Dựa vào điều kiện: d (I , )  R , ta tìm được p trình bậc hai theo A,B. Từ đó suy ra phương trình
của .
NHÔÙ 27: ELIP
PT chính taéc x2 y 2 x2 y 2
 1  1
a2 b2 a2 b2
Lyù thuyeát (a 2  b2 ) (a 2  b2 )
Truïc lôùn, ñoä daøi Ox, 2a Oy, 2b
Truïc nhoû, ñoä daøi Oy, 2b Ox, 2a
Lieân heä a, b, c c = a2 – b2
2
c = b2 – a2
2
Tieâu ñieåm F1(– c, 0), F2( c, 0) F1(0,– c), F2( 0, c)

A1,2( ± a, 0) A1,2( ± a, 0)
Ñænh
B1,2(0, ± b) B1,2(0, ± b)
c c
Taâm sai e e
a b
a b
Ñöôøng chuaån x y
e e
MF1 = a + ex MF1 = b + ey
Baùn kính qua tieâu
MF2 = a – ex MF2 = b – ey
Pt tieáp tuyeán taïi x0 x y0 y x0 x y0 y
 2 1  2 1
M(x0 , y0) a2 b a2 b
Pt hình chöõ nhaät cô  x  a  x  a
 
sôû  y  b  y  b
Ñieàu kieän tieáp xuùc
A2a2 + B2b2 = C2 A2a2 + B2b2 = C2
vôùi Ax + By + C = 0
NHÔÙ 28: HYPEBOL
23
________________________________________________________________________________
PT chính taéc
x2 y 2 y 2 x2
  1  1
a 2 b2 b2 a 2
Lyù thuyeát
Truïc thöïc, ñoä daøi Ox, 2a Oy, 2b
Truïc aûo, ñoä daøi Oy, 2b Ox, 2a
2 2 2
Lieân heä a, b, c c =a +b c = a 2 + b2
2
Tieâu ñieåm F1(– c, 0), F2( c, 0) F1(0,– c), F2( 0, c)

Ñænh A1,2( ± a, 0) B1,2(0, ± b)
c c
Taâm sai e e
a b
a b
Ñöôøng chuaån x y
e e
b b
Tieäm caän y x y x
a a
M  nhaùnh phaûi M  nhaùnh phaûi
MF1 = ex + a MF1 = ey + b
MF2 = ex – a MF2 = ey – b
Baùn kính qua tieâu
M  nhaùnh traùi M  nhaùnh traùi
MF1 = – (ex + a) MF1 = – (ey + b)
MF2 = – (ex – a) MF2 = – (ey – b)
Pt tieáp tuyeán taïi x0 x y0 y y0 y x0 x
2
 2 1  2 1
M(x0 , y0) a b b2 a
A2a2 – B2b2 = C2 B 2 b 2 – A 2 a2 = C 2
NHÔÙ 29: PARAPOL
Pt chính taéc
y2 = 2px y2 = – 2px y2 = 2py y2 = – 2py
Lyù thuyeát
p   p   p  p
Tieâu ñieåm F  ,0 F   ,0 F  0,  F  0,  
2   2   2  2 
p p p p
Ñöôøng chuaån x x y y
2 2 2 2
B2p = 2AC B2p = – 2AC A2p = 2BC A2p = – 2BC
NHÔÙ 30 : PHÖÔNG PHAÙP TOÏA ÑOÄ TRONG KHOÂNG GIAN
Hệ tọa độ Đêcac vuông góc trong không gian
  
Cho ba trục Ox, Oy, Oz vuông góc với nhau từng đôi một và chung một điểm gốc O. Gọi i, j , k là các
vectơ đơn vị, tương ứng trên các trục Ox, Oy, Oz. Hệ ba trục như vậy gọi là hệ tọa độ Đêcac vuông góc
Oxyz hoặc đơn giản là hệ tọa độ Oxyz.
2 2 2   
Chú ý: i  j  k  1 và i. j  i.k  k . j  0 .
2. Tọa độ của vectơ:
    
a) Định nghĩa: u   x; y; z   u  xi  y j  zk
24
________________________________________________________________________________
 
b) Tính chất: Cho a  (a1; a2 ; a3 ), b  (b1; b2 ; b3 ), k  R
 
 a  b  (a1  b1; a2  b2 ; a3  b3 )

 ka  (ka1; ka2 ; ka3 )
  a1  b1

 a  b  a2  b2
a  b
 3 3
   
 0  (0; 0; 0), i  (1; 0; 0), j  (0;1; 0), k  ( 0; 0;1)
     
 a cùng phương b (b  0)  a  kb (k  R )
a1  kb1
 a a a
 a2  kb2  1  2  3 , (b1, b2 , b3  0)
a  kb b1 b2 b3
 3 3
  
 a .b  a1.b1  a2 .b2  a3 .b3  a  b  a1b1  a2 b2  a3b3  0
 
 a 2  a12  a22  a32  a  a12  a22  a22

  a.b a1b1  a2b2  a3b3   
 cos(a , b )     (với a , b  0 )
a.b a12  a22  a32 . b12  b22  b32
3. Tọa độ của điểm: 
a) Định nghĩa: M ( x; y; z)  OM  ( x; y; z) (x : hoành độ, y : tung độ, z : cao độ)
Chú ý:  M  (Oxy)  z = 0; M  (Oyz)  x = 0; M  (Oxz)  y = 0
 M  Ox  y = z = 0; M  Oy  x = z = 0; M  Oz  x = y = 0
b) Tính chất: Cho A( x A ; y A ; zA ), B( x B ; yB ; zB )

 AB  ( x B  x A ; yB  y A ; zB  zA ) ( x B  x A )2  ( yB  y A )2  ( zB  z A )2
 AB 
 
 Toạ độ điểm M chia đoạn AB theo tỉ số k (k≠1): MA  kMB
 x  kxB yA  kyB zA  kzB 
M A ; ; 
 1 k 1 k 1 k 
 x  xB y A  yB zA  zB 
 Toạ độ trung điểm M của đoạn thẳng AB: M  A ; ; 
 2 2 2 
 Toạ độ trọng tâm G của tam giác ABC:
 x  xB  xC y A  yB  yC zA  zB  zC 
G A ; ; 
 3 3 3 
 Toạ độ trọng tâm G của tứ diện ABCD:
 x  xB  xC  x D y A  yB  yC  yD zA  zB  zC  zC 
G A ; ; 
 4 4 4 
4. Tích có hướng của hai
 vectơ:
a) Định nghĩa: Cho a  (a1, a2 , a3 ) ,

b  (b1 , b2 , b3 ) .
   a2 a3 a3 a1 a1 a2 
 a, b   a  b   ; ;    a2b3  a3b2 ; a3b1  a1b3 ; a1b2  a2b1 
 b2 b3 b3 b1 b1 b2 
Chú ý: Tích có hướng của hai vectơ là một vectơ, tích vô hướng của hai vectơ là một số.
b) Tính chất:
              
  i , j   k ;  j , k   i ; k , i   j  [a, b]  a; [a, b]  b
25
________________________________________________________________________________
          
 [a, b ]  a . b .sin  a , b   a, b cùng phương  [a, b]  0
c) Ứng dụng của tích có hướng: 
    
 Điều kiện đồng phẳng của ba vectơ: a, b và c đồng phẳng  [a, b ].c  0
 
 Diện tích hình bình hành ABCD: S ABCD   AB, AD 
1  
 Diện tích tam giác ABC: S ABC   AB, AC 
2
  
 Thể tích khối hộp ABCD.ABCD: VABCD . A ' B ' C ' D '  [ AB, AD ]. AA '
1   
 Thể tích tứ diện ABCD: VABCD  [ AB, AC ]. AD
6
Chú ý:
– Tích vô hướng của hai vectơ thường sử dụng để chứng minh hai đường thẳng vuông góc, tính góc
giữa hai đường thẳng.
– Tích có hướng của hai vectơ thường sử dụng để tính diện tích tam giác; tính thể tích khối tứ diện,
thể tích hình hộp; chứng minh các vectơ đồng phẳng – không đồng phẳng, chứng minh các vectơ cùng
phương.
  
a  b  a.b  0
   
a vaø b cuø ng phöông   a ,b  0
     
a , b , c ñoàng phaúng  a , b  .c  0

      
5. A, B, C thẳng hàng  AB, AC cùng phương  AB  k AC   AB, AC   0
 
 ABCD là hình bình hành  AB  DC
 Cho ABC có các chân E, F của các đường phân giác trong và ngoài của góc A của ABC trên BC.
 AB   AB 
Ta có: EB   .EC , FB  .FC
AC AC
     
 A, B, C, D không đồng phẳng  AB, AC , AD không đồng phẳng   AB, AC  . AD  0
NHÔÙ 31: MAËT CAÀU
TÓM TẮT LÝ THUYẾT

1. Định nghĩa :
* Mặt cầu là tập hợp những điểm M cách một điểm I cố định một khoảng không đổi .
* Điểm I cố định gọi là tâm của mặt cầu .
* Khoảng cách không đổi là R : Gọi là bán kính của mặt cầu .
2. Phương trình của mặt cầu :
26
________________________________________________________________________________
- Giả sử điểm cố định I=(a;b;c) và R là khoảng không đổi M=(x;y;z) thì theo định nghĩa :
2 2 2 2 2 2
IM  R   x  a   y  b   z  c  R   x  a    y  b    z  c   R2 1
- Nếu khai triển (1) ta có :
 x 2  y 2  z 2  2ax  2by  2cz  d  0  a 2  b 2  c 2  R 2  d  0   2
- Như vậy (1) và (2) gọi là phương trình tổng quát của mặt cầu . Riêng trường hợp phương trình (2) muốn là
phương trình của mặt cầu thì phải thỏa mãn điều kiện :
R 2  a 2  b2  c 2  d  0  *
CÁCH VIẾT PHƯƠNG TRÌNH MẶT CẦU ĐƠN GIẢN
Để viết phương trình mặt cầu (S), ta cần xác định tâm I và bán kính R của mặt cầu.
Dạng 1: (S) có tâm I(a; b; c) và bán kính R. Ta thay tọa độ tâm và bán kính vào mặt cầu:
(S): ( x  a)2  ( y  b)2  ( z  c)2  R 2
Dạng 2: (S) có tâm I(a; b; c) và đi qua điểm A: Khi đó bán kính R = IA.
Dạng 3: (S) nhận đoạn thẳng AB cho trước làm đường kính:
x  xB y y z z
– Tâm I là trung điểm của đoạn thẳng AB: x I  A ; yI  A B ; zI  A B .
2 2 2
AB
– Bán kính R = IA = .
2
Dạng 4: (S) đi qua bốn điểm A, B, C, D (mặt cầu ngoại tiếp tứ diện ABCD):
– Gọi phương trình mặt cầu (S) có dạng: x 2  y 2  z 2  2ax  2by  2cz  d  0 (*).
– Thay lần lượt toạ độ của các điểm A, B, C, D vào (*), ta được 4 phương trình.
– Giải hệ phương trình đó, ta tìm được a, b, c, d  Phương trình mặt cầu (S).
Dạng 5: (S) đi qua ba điểm A, B, C và có tâm I nằm trên mặt phẳng (P) cho trước:
Giải tương tự như dạng 4.
Dạng 6: (S) có tâm I và tiếp xúc với mặt cầu (T) cho trước:
– Xác định tâm J và bán kính R của mặt cầu (T).
– Sử dụng điều kiện tiếp xúc của hai mặt cầu để tính bán kính R của mặt cầu (S).
(Xét hai trường hợp tiếp xúc trong và tiếp xúc ngoài)
Chú ý: Với phương trình mặt cầu (S): x 2  y 2  z 2  2ax  2by  2cz  d  0 với a 2  b 2  c 2  d  0 thì
(S) có tâm I(–a; –b; –c) và bán kính R = a2  b2  c 2  d .
NHÔÙ 32: PHÖÔNG TRÌNH CUÛA MAËT PHAÚNG :
1.Vectơ pháp tuyến – Cặp vectơ chỉ phương của mặt phẳng:
  
 Vectơ n  0 là VTPT của () nếu giá của n vuông góc với ().
 
 Hai vectơ a , b không cùng phương là cặp VTCP của () nếu các giá của chúng song song hoặc nằm
trên ().
 
Chú ý:  Nếu n là một VTPT của () thì kn (k ≠ 0) cũng là VTPT của ().
    
 Nếu a , b là một cặp VTCP của () thì n   a , b  là một VTPT của ().
2. Phương trình tổng quát của mặt phẳng
Ax  By  Cz  D  0 vôùi A 2  B 2  C 2  0

 Nếu () có phương trình Ax  By  Cz  D  0 thì n  ( A; B; C ) là một VTPT của ().

 Phương trình mặt phẳng đi qua M0 ( x0 ; y0 ; z0 ) và có một VTPT n  ( A; B; C ) là:
A( x  x0 )  B( y  y0 )  C (z  z0 )  0
3. Các trường hợp riêng
27
________________________________________________________________________________
Các hệ số Phương trình mặt phẳng () Tính chất mặt phẳng ()
D=0 Ax  By  Cz  0 () đi qua gốc toạ độ O
A=0 By  Cz  D  0 () // Ox hoặc ()  Ox
B=0 Ax  Cz  D  0 () // Oy hoặc ()  Oy
C=0 Ax  By  D  0 () // Oz hoặc ()  Oz
A=B=0 Cz  D  0 () // (Oxy) hoặc ()  (Oxy)
A=C=0 By  D  0 () // (Oxz) hoặc ()  (Oxz)
B=C=0 Ax  D  0 () // (Oyz) hoặc ()  (Oyz)
phương trình của () không chứa ẩn nào thì () song song hoặc chứa trục tương ứng.
x y z
4.  Phương trình mặt phẳng theo đoạn chắn:   1
a b c
() cắt các trục toạ độ tại các điểm (a; 0; 0), (0; b; 0), (0; 0; c)
5. Khoảng cách từ điểm M0(x0; y0; z0) đến mặt phẳng (): Ax + By + Cz + D = 0
Ax0  By0  Cz0  D
d  M0 ,( )  
A2  B 2  C 2
Viết phương trình mặt phẳng
Để lập phương trình mặt phẳng () ta cần xác định một điểm thuộc () và một VTPT của nó.

Dạng 1: () đi qua điểm M  x0 ; y0 ; z0  có VTPT n   A; B;C  :
(): A  x  x0   B  y  y0   C  z  z0   0
 
Dạng 2: () đi qua điểm M  x0 ; y0 ; z0  có cặp VTCP a , b :
  
Khi đó một VTPT của () là n   a , b  .
Dạng 3: () đi qua điểm M  x0 ; y0 ; z0  và song song với mặt phẳng ( ): Ax + By + Cz + D = 0:
(): A  x  x0   B  y  y0   C  z  z0   0
Dạng 4: () đi qua 3 điểm không thẳng hàng A, B, C:
  
Khi đó ta có thể xác định một VTPT của () là: n   AB , AC 
Dạng 5: () đi qua một điểm M và một đường thẳng (d) không chứa M:

– Trên (d) lấy điểm A và VTCP u .
  
– Một VTPT của () là: n   AM , u 
Dạng 6: () đi qua một điểm M và vuông góc với một đường thẳng (d):

VTCP u của đường thẳng (d) là một VTPT của ().
Dạng 7: () đi qua 2 đường thẳng cắt nhau d1, d2:
 
– Xác định các VTCP a , b của các đường thẳng d1, d2.
  
– Một VTPT của () là: n   a , b  .
– Lấy một điểm M thuộc d1 hoặc d2  M  ().
Dạng 8: () chứa đường thẳng d1 và song song với đường thẳng d2 (d1 , d2 chéo nhau):
 
  
– Lấy một điểm M thuộc d1  M  ().
Dạng 9: () đi qua điểm M và song song với hai đường thẳng chéo nhau d1, d2:
 
28
________________________________________________________________________________
  
Dạng 10: () đi qua một đường thẳng (d) và vuông góc với một mặt phẳng ( ):
 
– Xác định VTCP u của (d) và VTPT n của ( ).
  
– Một VTPT của () là: n  u , n  .
 
– Lấy một điểm M thuộc d  M  ().
Dạng 11: () đi qua điểm M và vuông góc với hai mặt phẳng cắt nhau ( ), ():
 
– Xác định các VTPT n , n của ( ) và ().
  
– Một VTPT của () là: n  u , n  .
 
Dạng 12: () đi qua đường thẳng (d) cho trước và cách điểm M cho trước một khoảng k cho trước:
– Giả sử () có phương trình: Ax  By  Cz+D  0  A2  B 2  C 2  0  .
– Lấy 2 điểm A, B  (d)  A, B  () (ta được hai phương trình (1), (2)).
– Từ điều kiện khoảng cách d ( M ,( ))  k , ta được phương trình (3).
– Giải hệ phương trình (1), (2), (3) (bằng cách cho giá trị một ẩn, tìm các ẩn còn lại).
Dạng 13: () là tiếp xúc với mặt cầu (S) tại điểm H:
– Giả sử mặt cẩu (S) có tâm I và bán kính R.
 
– Một VTPT của () là: n  IH
Chú ý: Để viết phương trình mặt phẳng cần nắm vững các cách xác định mặt phẳng đã học ở
lớp 11.
PHÖÔNG TRÌNH CUÛA ÑÖÔØNG THAÚNG
 x  x 0  a 1t

1.Phương trình ttham số của đường thẳng :  y  y 0  a 2 t (t  R)
z  z  a t
 0 3
x  x 0 y  y0 z  z 0
2.Phương trình chính tắc của đuờng thẳng :  
a1 a2 a3

Trong đó M0(x0;y0;z0) là điểm thuộc đường thẳng và a  (a1;a 2 ;a 3 ) là vectơ chỉ phương của đường thẳng
VÒ TRÍ TÖÔNG ÑOÁI

1/. HAI ÑÖÔØNG THAÚNG :
Cho 2 ñöôøng thaúng:

d qua M(x0, y0, z0) coù Vectô chæ phöông u  (u1 , u2 , u3 )

d ' qua N ( x0' , y0' , z0' ) coù Vectô chæ phöông v  (v1 , v2 , v3 )
 
 Neáu: u.v   0 :
 Thay toïa ñoä ñieåm M vaøo ñöôøng thaúng d/,khoâng thoûa thì d  d / .
 Thay toïa ñoä ñieåm M vaøo ñöôøng thaúng d/,thoûa thì d  d /
 
 Neáu: u.v   0 :
  
 u.v  .MN  0 . Thì d,d/ cuøng naèm trong moät maët phaúng.
  
 u.v  .MN  0 . Thì d,d/ cheùo nhau.
29
________________________________________________________________________________
2/. ÑÖÔØNG THAÚNG VAØ MAËT PHAÚNG :

 d qua M(x0, y0, z0) coù Vectô chæ phöông u  (u1 , u 2 , u3 )

 maët phaúng (  ) : Ax + By + Cz + D = 0 coù vectô phaùp tuyeán n  ( A, B, C )
 
a .u  0
 d // (  ) 
 M   
 
 d caét (  )  u .n  0
 
u.n  0
 d  
 M   
 d  a1 : a2 : a3  A : B : C
3.MAËT PHAÚNG VAØ MAËT CAÀU:
Cho maët phaúng ( ) . Maët caàu (S) coù taâm I vaø baùn kính R.
 Neáu d I ,   R . Thì maët phaúng khoâng caét maët caàu.
 Neáu d  I ,   R . Thì maët phaúng tieáp xuùc vôùi maët caàu taïi moät ñieåm M. Maët phaúng
( ) goïi laø maët phaúng tieáp dieän.(Caùch tìm M: vieát phöông trình ñöôøng thaúng 
qua I vaø vuoâng goùc  , M      ).
 Neáu d I ,   R . Thì maët phaúng ( ) caét maët caàu (S) theo moät giao tuyeán laø ñöôøng
troøn (C).
CAÙCH XAÙC ÑÒNH TAÂM H VA BAÙN KÍNH r CUÛA ÑÖÔØNG TROØN (C).
 Laäp phöông trình ñöôøng thaúng (d) qua I vaø    . H  d   
 r  R 2  IH 2 Ø
4. VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA 2 MẶT CẦU
Cho hai mặt cầu S1(I1, R1) và S2(I2, R2).

 I1I 2  R1  R2  (S1), (S2) trong nhau  I1I 2  R1  R2  (S1), (S2) ngoài nhau
 I1I 2  R1  R2  (S1), (S2) tiếp xúc trong  I1I 2  R1  R2  (S1), (S2) tiếp xúc ngoài
 R1  R2  I1I 2  R1  R2  (S1), (S2) cắt nhau theo một đường tròn.
5.VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA HAI MẶT PHẲNG:

Cho hai mặt phẳng (), ( ) có phương trình: (): A1 x  B1y  C1z  D1  0
( ): A2 x  B2 y  C2 z  D2  0
 (), () cắt nhau  A1 : B1 : C1  A2 : B2 : C2
A1 B1 C1 D1 A1 B1 C1 D1
 () // ()      ()  ()    
A2 B2 C2 D2 A2 B2 C2 D2
 ()  ()  A1 A2  B1B2  C1C2  0
30
________________________________________________________________________________
KHOAÛNG CAÙCH :
1/. Khoaûng caùch töø moät ñieåm M(x0, y0, z0) ñeán mặt phẳng   :Ax + By + Cz + D = 0
Ax0  By0  Cz0  D
d  M ,    
A2  B 2  C 2
2/. Khoaûng caùch töø điểm M(x0 , y0, z0) đến đường thẳng d.
 
 u.MN 
 
Điểm N  d và có véc tơ chỉ phương u . d  M , d    
u
    
 u , v  MN
3/. Khoaûng caùch hai ñöôøng thaúng cheùo nhau d vaø d’ : d d ,d / 
    
 u , v 
 
Với M  d , N  d / và u , v lần lượt là 2 véctơ chỉ phương của d,d/ .
4. Khoảng cách giữa hai mặt phẳng song song:
Bằng khoảng cách từ một điểm bất kì trên mặt phẳng này đến mặt phẳng kia.
Chú ý: Nếu hai mặt phẳng không song song thì khoảng cách giữa chúng bằng 0.
GOÙC
1.GOÙC GIÖÕA HAI MAËT PHAÚNG:


  : A1 x  B1 y  C1 z  D1  0  VTPT n1   A1 , B1 , C1 
Cho 2 maët phaúng:  
   : A2 x  B2 y  C2 z  D2  0  VTPT n1   A2 , B2 , C2 

n1 n2 A1 A2  B1 B2  C1C2
Goïi  laø goùc giöõa 2 maët phaúng: cos     
n1 n2 A1  B12  C12 A22  B22  C22
2
2.GOÙC GIÖÕA HAI ÑÖÔØNG THAÚNG:


Cho hai ñöôøng thaúng: d1 coù vtcp u1   a1 , b1 , c1 

d2 coù vtcp u2   a2 , b2 , c2 

u1 u2 a1a2  b1b2  c1c2
Goïi  laø goùc giöõa 2 ñường thaúng: cos     
u1 u2 a1  b12  c12 a22  b22  c22
2
3.GOÙC GIÖÕA ÑÖÔØNG THAÚNG VAØ MAËT PHAÚNG:


Cho ñöôøng thaúng d coù VTCP u   a, b, c 

Cho maët phaúng (P) coù VTPT n   A, B, C 

u.n aA  bB  cC
Goïi  laø goùc giöõa ñöôøng vaø maët: sin     
u n a  b 2  c 2 A2  B 2  C 2
2
31
________________________________________________________________________________
Các dạng toán thường gặp:

DẠNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP PHƯƠNG HƯỚNG GIÀI
 
1 Chứng minh 3 điểm A;B;C thẳng hàng hay Lập 2 véc tơ AB, AC
không thẳng hàng
Nếu hai vecto trên cùng phương thì 3 điểm
thẳng hàng
Nếu hai vecto trên không cùng phương thì 3
điểm trên không thẳng hàng hay lập thành 1
tam giác
2 Tìm D để tứ giác ABCD là hình bình hành Vẽ hình, kí hiệu chính xác
Gọi D(x; y; z)
 
ABCD là hbh  AD  BC
3 Tìm các điểm còn lại của một hình hộp Vẽ hình kí hiệu điểm chính xác
Dùng vecto bằng nhau để tìm
4 Tìm C  Ox để ABC là tam giác cân tại C Gọi C  x; 0;0   Ox ABC
cân tại C  CA= CB
5 Tìm C  Oxy để ABC đều. CA  CB
Gọi C ( x; y;0)  Oxy  
CA  AB
6 Tìm C  Ox để ABC là tam giác vuông tại C Gọi C  x; 0;0   Ox
 
ABC vuông tại C CA.CB  0
7 Tìm chân đường cao A’ hạ từ A của ABC Gọi A’(x;y;z)
 
 AA/  BC
Giải hệ:   
 BA/  BC
8 Tìm trực tâm H của ABC Viết ptmp (ABC)
Gọi H(x;y;z)
 H   ABC 
  
Giải hệ  AH  BC
  
 BH  AC
9 Tìm M trên trục Ox cách đều A và B Gọi M(x,0,0) giải MA = MB
Tìm M trên trục Oy cách đều A và B Gọi M(0,y,0) giải MA = MB
Tìm M trên trục Oz cách đều A và B Gọi M(0,0,z) giải MA = MB
10 Tìm M trên mpOxy cách đều 3 điểm A, B, C Gọi C  x; y;0   0 xy Giải hệ MA=MB=MC
Tìm M trên mpOxz cách đều 3 điểm A, B, C
Tìm M trên mpOyz cách đều 3 điểm A, B, C Gọi C  x; 0; z   0 xz Giải hệ MA = MB = MC
Gọi C  0; y; z   Oyz Giải hệ MA=MB=MC
11 Tìm M trên mp(P) cách đều 3 điểm A; B; C M   P 

Gọi M(x;y;z) Giải hệ  MA  MB
 MA  MC

Phương trình mặt phẳng các dạng toán thường gặp
Để viết pt măt phẳng có 2 cách cơ bản :

<1>. Xác định 1 điểm và 1 VTPT
<2>. Hoặc gọi ptmp dạng Ax+By+Cz+D=0 rồi dựa vào giả thiết tìm A,B,C,D.
Vậy khi nào sử dụng cách 1 , khi nào sử dụng cách 2 thì em phân biệt các dạng đề bài sau:

Dạng 1: Viết PT mp đi qua A(x0; y0 ;z0) và có VTPT n =(A;B;C)
32
________________________________________________________________________________
A( x - x0 ) + B(y - y0) + C(z - z0) = 0
 Ax + By + Cz + D = 0
Dạng 2:Viết pt mặt phẳng
 đi qua A(x 0; y0 ;z0) và // mp (Q)
- Từ ptmp(Q)  VTPT n Q = (A;B;C)
 
- Vì (P) // (Q)  VTPT n P = n Q = (A;B;C)

- PT mp (P) đi qua A và có VTPT n P
Dạng 3: Viết pt mp đi qua A(x0; y0 ;z0) và vuông góc với đường thẳng d

- Từ (d)  VTCP u d = (A;B;C)
 
- Vì (P) vuông góc với (d)  Chọn VTPT n P= u d =(A;B;C)

 Viết ptmp (P) đi qua A và có vtpt n P.
Dạng 4: Viết ptmp đi qua A và  (Q) ,  (R)

 
- Từ pt mp (Q) và (R)  VTPT n Q ; VTPT n R
   
- Vì (P)  (Q) và  (R)  VTPT n P  nQ và n P  n R
  
 Chọn n P = [ n Q; n R]   
- Vậy pt mp (P) đi qua A và có VTPT n P = [ n Q; n R]
Dạng 5:
Viết
 Pt mp (P) đi qua
 3 điểm A,B,C không thẳng hàng
 

- Tính AB , AC và a = [ AB , AC ]
   
- PT mp (P) đi qua A và có VTPT n P= a = [ AB , AC ]
Dạng 6: Viết ptmp (P) đi qua A,B và  (Q)

   
- Tính AB , vtpt n Q và tính [ AB , n Q]
  
- Vì A, B  (P) ; (Q)  (P) nên chọn n P=[ AB , n Q]
- Viết ptmp (P)
Dạng 7: Viết ptmp (P) đi qua A ;  (Q) và // với dt (d)

 
- Tính VTPT n Q của mp (Q); VTCP u d của đường thẳng (d).
 
- Tính [ u d, n Q]
  
- Vì (P)  (Q) và // (d) nên VTPT n P = [ u d, n Q]
- Từ đó viết được PT mp (p)
Dạng 8: Viết ptmp (P) là trung

trực
 của AB.
 AB
- Tình trung điểm I của ABvà
- Mp (P) đi qua I và nhận AB làm VTPT.
Dạng 9: Viết pt mp(P) chứa (d) và đi qua A


- Tính VTCP u d của đường thẳng (d) và tìm điểm M (d)
  
- Tính AM và [ u d, AM ]
  
- Ptmp (P) đi qua A và có VTPT n P =[ u d, AM ].
Dạng 10: Viết pt mp (P) chứa (d) và // (  )


- Từ (d)  VTCP u d và điểm M  (d)
33
________________________________________________________________________________
  
- Từ (  )  VTCP u  và tính [ u d, u  ]
  
- PT mp (P) đi qua M và có VTPT n = [ u d, u  ].
Dạng 11: Viết Pt mp(P) chứa (d) và  (Q)


  
- Từ (Q)  VTPT n Q và tính [ u d, n Q]
  
- PT mp (P) đi qua M và có VTPT n =[ u d, n Q].
Dạng 12:Viết PT mp (P) // với (Q) và d(A;(P))=h

- Vì (P) // (Q) nên pt mp (P) có dạng Ax + By +Cz + D=0
( theo pt của mp (Q) , trong đó D  DQ)
- Vì d(A,(P))= h nên thay vào ta tìm được D
- Thay A,B,C,D ta có PT mp (P) cần tìm.
Dạng 13: Viết PT mp(P) chứa (d) và d(A,(P))=h


- Gọi VTPT của mp (P) là n P = (A,B,C) với đk là A2 + B2 + C2 >0

 
- Vì (d) nằm trong (P)  u d. n P=0 (1)
- PT mp (p) đi qua M: A(x - x0) + B(y - y0) + C(z - z0) = 0
- d(A,(P)) = h (2)
- Giải (1);(2) ta tìm được A,B theo C từ đó chọn A,B,C đúng tỉ lệ , ta viết được PT mp(P).
Dạng 14:Viết Pt mp(P) chứa (d) và hợp với mp (Q) một góc   900

- Gọi VTPT của mp (P) là n P = (A,B,C) với đk là A2 + B2 + C2 >0

 
- Vì d  (P)  u d. n P=0 (1)
- Tính cos ((P),(Q)) (2)
- Từ (1) và (2) ta tìm được A,B theo C từ đó chọn A,B,C đúng tỉ lệ , ta viết được PT mp(P).
Dạng 15:Viết Pt mp (P) chứa (d) và hợp với đt(  )một góc
   900
- Gọi VTPT của mp (P) là n P = (A;B;C) với đk là A2 + B2 + C2 >0

 
- Vì d  (P)  u d. n P=0 (1)
- Tính sin ((P),(  )) (2)
- Hệ (1) và (2) tìm được A,B theo C từ đó chọn A,B,C đúng tỉ lệ , ta viết được PT mp(P).
Dạng 16: Cho A và (d) , viết PT mp (P) chứa (d) sao cho d(A,(P)) là lớn nhất
- Gọi H là hình chiếu  của A lên (d)
- Ta có : d(A,(P)) = AK  AH
(tính chất đường vuông góc và đường xiên)
Do đó d(A(P)) max  AK = AH  K  H
- Viết PT mp (P) đi qua H và nhận AH làm VTPT
Dạng 17: Viết Pt mp (P) // với (Q) và tiếp xúc với mặt cầu (S)
- Xác định tâm I, bán kính R của mặt cầu (S)
- Vì (P) // (Q) nên (P) có dạng Ax + By + Cz + D'=0
(theo pt của mp (Q) , trong đó D'  DQ).
- Mà (P) tiếp xúc với (S) nên d(I,(P))= R  tìm được D'
34
________________________________________________________________________________
- Từ đó ta có Pt (P) cần tìm
Dạng 18: Viết PT mp(P) // (Q) và cắt mặt cầu (S) theo giao tuyến là đường tròn(C) có bán kính r
( hoặc diện tích, chu vi cho trước).
- Adct : Chu vi đường tròn C = 2 r và diện tích S =  r 2 tính r.
2 2
- d(I,(P)) = R  r (1)
- Vì (P) // (Q) nên (P) có dạng Ax + By + Cz + D'=0
(theo pt của mp (Q) , trong đó D'  DQ)
- Suy ra d (I,(P)) (2)  Giải hệ (1), (2) tìm được D'  viết được pt (P).
Dạng 19: Viết PT mp(P) chứa (d) và tiếp xúc với mặt cầu (S)

- Gọi VTPT của mp (P) là n P = (A;B;C) với đk là A2 + B2 + C2 >0

 
- d  (P)  u d. n P=0 (1)
- Mà (P) tiếp xúc với (S) nên d(A,(P))= R (2)
- Giải hệ (1) và (2) tìm được A,B theo C  PT mp(P).
Dạng 20: Viết Pt mp (P) chứa (d) và cắt mặt cầu (S) theo giao tuyến là đường tròn (C) có bán
kính r ( hoặc diện tích , chu vi cho trước)
- Adct : Chu vi đường tròn C = 2 r và diện tích S =
   r 2 tính r.
- Vì d  (P)  u d. n P=0 (1)

- Gọi VTPT của mp (P) là n P = (A,B,C) với đk là A2 + B2 + C2 >0,
chọn M trên đường thẳng d.
=>PT mp (P) đi qua M: A(x-x0) + B(y-y0) + C(z-z0) = 0
- Vì (P) cắt (S) theo đường tròn bán kính r nên d(I,(P)= r (2)
- Giải hệ (1) và (2) tìm được A,B theo C  PT mp(P).
Dạng 21: Viết PT mp (P) chứa (d) và cắt mặt cầu (S) theo giao tuyến là đường tròn (C) có bán
kính nhỏ nhất .(áp dụng trường hợp d cắt (S) tại 2 điểm).
- Bán kính r = R 2  d 2 ( I ,( p )) để r min  d(I,(P)) max
- Gọi H là hình chiếu  của I lên (d) ; K là hình chiếu  của I lên (P)
- Ta có: d(I,(P))= IK  Ih ( tính chất đường vuông góc và đường xiên)
- Do đó: d(I,(P)) max  AK = AH  K  H

- PT mp(P) đi qua H và nhận IH làm VTPT
Phương trình đường thẳng các dạng toán thường gặp
Có 2 loại phương trình đường thẳng : PT ThamSố và PT ChínhTắc.


Dạng 1: Viết ptđt (d) qua M(x0; y0 ;z0) và có VTCP u =(a,b,c)
35
________________________________________________________________________________
 x  x0  at

PP: phương trình tham số của đường thẳng d là: (d):  y  y0  bt với t  R
 z  z  ct
 0
x  x0 y  y0 z  z0
* Chú ý : Nếu cả a, b, c  0 thì (d) có PT chính tắc  
a b c
* Chú ý: Đây là bài toán cơ bản. Về nguyên tắc muốn viết PT dt(d) thì cần phải biết 2 yếu tố đó là
tọa độ một điểm thuộc d và toạ độ VTCP của d.
Dạng 2:
Viết
 pt dt(d) đi qua 2 điểm A,B
- Tính AB

- Viết PT đường thăng đi qua A, và nhận AB làm VTCP
Dạng 3: Viết PT dt (d) đi qua A và //với đường thẳng (  )


- Từ pt(  )  VTCP u 

- Viết Pt dt(d) đi qua A và nhận u  làm VTCP
Dạng 4: Viết PT dt(d) đi qua A và  (P)


- Tìm VTPT của mp(P) là n P
 
- Pt dt(d) đi qua A và Có VTCP u d = n P
Dạng 5: Viết Pt dt(d) đi qua A và vuông góc với cả 2 dt (d 1),(d2)

   
- Từ (d1),(d 2)  VTCPd1, d 2là u1và u 2 => tính [ u1 , u2 ].
  
- Vì (d)  (d1),(d2) nên có VTCP u d= [ u1 , u2 ]
  
- Pt dt(d) đi qua A và có VTCP u d= [ u1 , u2 ]
Dạng 6: Viết PT của dt (d) là giao tuyến của 2 mp:

(P):Ax + By + Cz + D = 0
(Q):A'x + B' y + C'z + D' = 0
 
- Từ (P) và (Q)  n P , n Q
 
- Tính [ n P , n Q]
Ax + By + Cz +D =0
- Xét hệ  ' .
' ' '
A x  B y  C z  D  0
Chọn một nghiệm (x0; y0 ;z0) từ đó  M  d
  
- Pt dt(d) đi qua M và có VTCP u d =[ n P , n Q].
Dạng 7: Viết PT hình chiếu của d lên mp(P)

Cách 1: - Viết ptmp(Q) chứa d và vuông góc với mp(P)
- Hình chiếu cần tìm d' = (P)  (Q)
Cách 2: + Tìm A = d  ( P ) ( chỉ áp dụng với giả thiết d cắt (P) )
+ Lấy M  d và xác định hình chiếu H của M lên (P)
+ Viết phương trình d' đi qua M, H
Dạng 8: Viết pt đường thẳng d đi qua điểm A và cắt 2 đường thẳng d1, d2:
Cách 1 : * Viết pt mặt phẳng (  ) đi qua điểm A và chứa đường thẳng d1
36
________________________________________________________________________________
* Tìm B = ( )  d 2
* Đường thẳng cần tìm đi qua A, B
Cách 2 : - Viết pt mặt phẳng (  ) đi qua điểm A và chứa đường thẳng d1
- Viết pt mặt phẳng (  ) đi qua điểm B và chứa đường thẳng d2
- Đường thẳng cần tìm d =   
Dạng 9: Viết pt đường thẳng d song song d1 và cắt cả d2 , d 3

Cách 1: - Viết phương trình mp (P) song song d 1 và chứa d2
- Viết phương trình mp (Q) song song d 1 và chứa d3
- Đường thẳng cần tìm d = ( P)  (Q)
Cách 2: Chuyển d2,d3 về dạng tham số.
Gọi M  d1  d 2 , N  d1  d 3  M  d 2 , N  d 3 theo tham số t2,t3.

Tính MN .
 
MN  ud1  t2 , t3
Dạng 10 : Viết ptđt d đi qua A và vuông góc đường thẳng d 1 và cắt d2
Cách 1 : - Viết pt mp ( ) qua A và vuông góc d1
- Tìm giao điểm B = ( )  d 2
- Đường thẳng cần tìm đi qua A, B
Cách 2 : * Viết pt mp ( ) qua A và vuông góc d1
* Viết pt mp (  ) qua A và chứa d 1
* Đường thẳng cần tìm d =   
Dạng 11 : Viết ptđt d đi qua A, song song mp ( ) , cắt đường thẳng d'
Cách 1 : - Viết ptmp(P) đi qua A và song song với ( )
- Viết ptmp(Q) đi qua A và chứa d'
- Đường thẳng cần tìm d = ( P )  (Q )
Cách 2 : * Viết ptmp(P) đi qua A và song song với ( )
* Tìm B = ( P)  d '
* Đường thẳng cần tìm đi qua 2 điểm A,B
Dạng 12 : Viết ptđt d nằm trong mp(P) và cắt 2 đường thẳng d 1, d2 cho trước.
- Tìm giao điểm A=d1 ( P ) và B=d2 ( P )
- Đường thẳng d đi qua 2 điểm A, B
Dạng 13 : Viết ptđt d nằm trong mp(P) và vuông góc với đường thẳng d' tại giao điểm I của (P)
và d'.
* Tìm giao điểm I' = d' ( P )
   
* Tìm VTCP u của d' và VTPT n của (P) và tính v  [u,n]

* Viết ptđt d qua I và có VTCP v
Dạng 14 : Viết ptđt vuông góc chung d của 2 dường thẳng chéo nhau d1, d2 :
- Gọi M ( x0  at , y0  bt , z0  ct )  d1 ,
' ' '
và N ( x0  a ' t ', y0  b ' t ', z0  c ' t ')  d 2
là các chân đường vuông góc chung của d1, d2
37
________________________________________________________________________________
 
 MN  d1  MN .u1  0
- Ta có hệ       t,t ' .
 MN  d 2  MN .u 2  0
- Thay t, t' tìm M, N. Viết ptđt đi qua M,N.
( Với cách 2 em tính thêm được khoảng cách MN, cũng chính là độ dài đường vuông góc)
Dạng 15 : Viết pt đường thẳng d vuông góc với mp(P) và cắt 2 đường thẳng d 1,d 2 .
* Viết ptmp(Q) chứa d1 và vuông góc với mp(P)
* Viết ptmp(R) chứa d2 và vuông góc với mp(P)
* Đường thẳng d = (Q )  ( R )
Dạng 16 : Viết ptđt d đi qua điểm A , cắt và vuông góc với đường thẳng d1 .
- Viết pt mp ( ) qua A và vuông góc d1
- Tìm giao điểm B = ( )  d1
- Đường thẳng cần tìm đi qua A, B
Dạng 17 : Viết ptđt d đi qua A ,vuông góc với d 1,tạo với d2 góc   (00 ;900 ) (= 300, 450, 600)
 2 2 2
* Gọi VTCP của d là u  (a; b; c), dk : a  b  c  0

* Vì d  d1  u.u1  0 =>phương trình (1)

u.u 2
Vì cos    => phương trình (2)
u . u2
Thế (1) vào (2) => a,b,c => ptđt d.

0 0
u .u P
( chú ý : nếu thay giả thiết là d tạo với mp(P) góc   (0 ;90 ) thì có sin    )
u . uP
Dạng 18 : Viết ptđt d di qua A , song song với mp(P) , tạo với d1 góc   (00 ;900 ) .
 2 2 2
- Gọi VTCP của d là u  ( a; b; c ), dk : a  b  c  0

- Vì d//(P) nên u.n p  0 => phương trình (1).

u.u1
- Vì cos (d , d1 )     cos nên có phương trình (2).
u . u1
- Giải hệ phương trình (1), (2) tìm a,b theo c=> chọn a,b,c.

=>viết ptđt d đi qua A, có vtcp u  ( a; b; c )
Dạng 19 : Viết ptđt d di qua A , nằm trong mp(P) , tạo với d1 góc   (00 ;900 ) .
 2 2 2
- Gọi VTCP của d là u  ( a; b; c ), dk : a  b  c  0

- Vì d (P) nên u.n p  0 => phương trình (1).

u.u1
- Vì cos (d , d1 )     cos nên có phương trình (2).
u . u1
- Giải hệ phương trình (1), (2) tìm a,b theo c=> chọn a,b,c.

38
________________________________________________________________________________
Dạng 20: Viết ptđt d di qua A , vuông góc d1 và khoảng cách từ M đến d bằng h.
 2 2 2
* Gọi VTCP của d là u  ( a; b; c ), dk : a  b  c  0

* Vì d  d1 nên u.n 1  0 => phương trình (1).
 
[u , AM ]
* Vì d ( M , d )  h    h => phương trình (2).
u
*Giải hệ phương trình (1), (2) tìm a,b theo c=> chọn a,b,c.

NHÔÙ 26 : MOÄT SOÁ KIEÁN THÖÙC CÔ BAÛN VAØ THÖÔØNG DUØNG TRONG VIEÄC GIAÛI
TOAÙN HÌNH HOÏC KHOÂNG GIAN.
TT HÌNH VEÕ KIEÁN THÖÙC

1     d
 a // b  d //  // 
d

  d  a
 a
b 
 a    d  b
b  
2 a//  neáu vaø chæ neáu treân  coù a’ , a’//a
3     d
d
 
a a    a // d

 a // 

4     d
d
 

 a //   a // d
 a // 
a 
5 a Neáu  chöùa a vaø b caét nhau, trong ñoù a//  ,

 b
b//  thì  // 

6 P P   a

 a  P    b  a // b
 // 
 b 
39
________________________________________________________________________________
7 a b
Neáu P // Q // R thì chuùng seõ chaén tr6n hai caùt
A A' tuyeán baát kyø a, b nhöõng ñoaïn thaúng tæ leä.
P
AB A' B '
B'

Q
B
BC B 'C '
R C C'
8 PQ  d
R  P  a 
R
a d
b
P Q   a // b // d
RQ  b 
d // R 
9 Neáu a   thì a  b , b  
10 a   neáu vaø chæ neáu a vuoâng goùc vôùi hai
ñöôøng thaúng b, c caét nhau trong 
11  Neáu a//b vaø a   thì b  

 Neáu a   thì b   thì a//b
a b
12   //  vaø a   thì a  

 Neáu a   vaø a   thì  // 

a
13 b Neáu a cheùo b

a * Coù moä tvaø chæ moät ñöôøng vuoâng goùc
a

chung
 b
* Coù moät vaø chæ moät maët phaúng chöùa ñöôøng
thaúng naøy vaø song song vôùi ñöôøng kia
* Coù hai maët phaúng song song vaø moãi maët
chöùa moät ñöôøng
14 O ÑÖÔØNG VUOÂNG GOÙC VAØ ÑÖÔØNG XIEÂN
* Ñoaïn vuoâng goùc chung OH laø ñoaïn ngaén nhaát
* Hai ñoaïn xieân daøi baèn g nhau coù hình chieáu daøi
H A
B baèng nhau vaø ngöôïc laïi.
A'
 OA = OA’  HA = HA’
*Hai ñoaïn xieân coù ñoä daøi khaùc nhau thì ñoaïn
xieân daøi hôn coù hình chieáu daøi hôn vaø ngöôïc
laïi.
OB > OA  HB > HA
15 b ÑÒNH LYÙ 3 ÑÖÔØNG VUOÂNG GOÙC
b'
a a   vaø ñöôøng xieân b coù hình chieáu vuoâng
 goùc treân  laø b’ , ta coù : a  b '  a  b
16  a  
    
a a  
d
 Neáu    vaø     d thì vôùi moïi

a   maø a  d thì a  
40
________________________________________________________________________________
d     d

 
 P   d P
P P  

17 S : Dieän tích cuûa moät hình phaúng H
S’: Dieän tích cuûa hình chieáu vuoâng goùc cuûa H
laø H’
 : Goùc giöõa maët phaúng chöùa H vaø maët phaúng
chöùa H’
S '  S .Cos
18 A
C
HÌNH LAÊNG TRUÏ
1/. Ñònh nghóa : Hình laêng truï laø moät hình ña
B
dieän coù hai maët naèm trong hai maët song song
A' C' goïi laø hai ñaùy vaø caùc caïnh khoâng thuoäc hai
ñaùy ñeàu song song nhau
B'
2/. Caùc loaïi :
* Hình laêng truï ñöùng laø hình laêng truï coù caùc
caïnh beân vuoâng goùc vôùi ñaùy
* Hình laêng truï ñeàu laø hình laêng truï ñöùng coù
moãi ñaùy laø ña giaùc ñeàu.
Ngoaøi ra coøn coù laêng truï xieân
3/. Sxq, STP, V :
* Sxq baèng toång dieän tích caùc maët beân
* Sxq baèng chu vi thieát dieän thaúng nhaân vôùi
ñoä daøi caïnh beân.
* Sxq laêng truï ñöùng hay ñeàu baèng chu vi ñaùy
nhaân ñoä daøi caïnh beân
* STP = Sxq + 2Sñaùy
* V = B.h
B : dieân tích ñaùy
h : chieàu cao
19 S HÌNH CHOÙP
1/. Ñònh nghóa : Hình choùp laø moät hình ña dieän
D coù moät maët laø moät ña giaùc, caùc maët coøn laïi
A
ñeàu laø nhöõng tam giaùc coù chung moät ñænh
B C * Hình choùp ñeàu laø hình choùp coù ñaùy laø moät ña
giaùc ñeàu vaø caùc caïnh beân ñeàu baèng nhau
* Hình choùp cuït laø phaàn cuûa hình choùp naèm
giöõa ñaùy vaø moät thieát dieän song song vôùi ñaùy
2/. Sxq, STP, V :
 Sxq cuûa hình choùp vaø hình choùp cuït laø
toång dieän tích taát caû caùc maët beân cuûa
moãi hình ñoù
 Hình choùp : STP = S xq + Sñaùy
 Hình choùp cuït :
STP = Sxq + Sñaùy lôùn + Sñaùy nhoû
41
________________________________________________________________________________
 Hình choùp ñeàu :
1
S xq  chu vi ñaùy x trung ñoaïn
2
 Hình choùp cuït ñeàu :
1
S xq  ( CV ñaùy lôùn + CV ñaùy beù) x trung
2
ñoïan
 Theå tích hình choùp :
1
V  B.h
3
B : dieän tích ñaùy
h : chieàu cao
 Theå tích hình choùp cuït :
1

V  h B  B '  B.B '
3

B, B’ : dieän tích hai ñaùy
h : chieàu cao
20 HÌNH TRUÏ TROØN XOAY
1/. Ñònh nghóa :
* Hình chöõ nhaät OO’A’A khi quay quanh caïnh
OO’ taïo neân moät hình goïi laø hình truï troøn
xoay( hay hình truï)
_ Hai caïnh OA vaø O’A’ vaïch thaønh hai
hình troøn baèng nhau goïi laø hai ñaùy.
_ Caïnh AA’ vaïch thaønh moät maët troøn xoay
goïi laø maët xung quanh cuûa hình truï
_ OO’ goïi laø truïc hay ñöôøng cao cuûa hình
truï.
2/. Sxq, STP, V :
 S xq  2 Rh
 STP  2 R ( h  R )
 V   R2h
R : baùn kính
h : ñöôøng cao
42
________________________________________________________________________________
43

T NG Công TH C Toán

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

T NG Công TH C Toán

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Thầy.Nguyễn Quang Sơn ĐT:0909.230.

CAÊN BAÄC HAI

NHÔÙ 1: PHÖÔNG TRÌNH VAØ BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄT NHAÁT

NHÔÙ 2 : HEÄ PHÖÔNG TRÌNH BAÄT NHAÁT HAI AÅN SOÁ

 D = Dx = Dy = 0 : Heä voâ soá nghieäm tuøy thuoäc a, b, c, a/, b/, c/

NHÔÙ 3 : PHÖÔNG TRÌNH BAÄT HAI MOÄT AÅN

NHÔÙ 5 : DAÁU TAM THÖÙC

NHÔÙ 7 : PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA CAÊN

NHÔÙ 8 : BAÁT PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA CAÊN

NHÔÙ 9 : PHÖÔNG TRÌNH COÙ DAÁU GIAÙ TRÒ TUYEÄT ÑOÁI

NHÔÙ 10 : BAÁT PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA GIAÙ TRÒ TUYEÄT ÑOÁI

3/. BÑT Coâ Si :

NHÔÙ 12 : COÂNG THÖÙC LÖÔÏNG GIAÙC

II. NHAÂN BA : ( 3 coâng thöùc)

E. TÍCH THAØNH TOÅNG : ( 3 coâng thöùc)

F. CUNG LIEÂN KEÁT :

Góc đối nhau Góc bù nhau Góc phụ nhau

00 300 450 600 900 1200 1350 1800 2700 3600

NHÔÙ 13 : PHÖÔNG TRÌNH LÖÔÏNG GIAÙC

NHÔÙ 16 : HAØM SOÁ LIEÂN TUÏC

b)ÑÒNH NGHÓA 2: f (x) lieân tuïc taïi ñieåm x = a  lim f ( x )  lim f ( x)  f (a )

NHÔÙ 17 : HAØM SOÁ MUÕ

NHÔÙ 18 : HAØM SOÁ LOGARIT

4/. ÑOÀ THÒ :

4/. PHÖÔNG TRÌNH Logarit :

NHÔÙ 19 : ÑAÏO HAØM

Haøm soá sô caáp Haøm hôïp (u = u(x))

NHÔÙ 20 : ÑÒNH LYÙ LAGRAÊNG

NHÔÙ 21 : BAÛNG TÍCH PHAÂN

2/. TÍCH PHAÂN TÖØNG PHAÀN :

3/. ÑOÅI CÔ SOÁ:

 f ( x)dx   f  (t ). ' (t )dt

5.BAÛNG NGUYEÂN HAØM CUÛA CAÙC HAØM SOÁ ÑÔN GIAÛN

Một số ví dụ trong trường hợp đặc biệt

NHÔÙ 22 : HOAÙN VÒ _ TOÅ HÔÏP _ CHÆNH HÔÏP

NHÔÙ 23 : SOÁ PHÖÙC

3. CỘNG TRỪ SỐ PHỨC:

6. MÔĐUN CỦA SỐ PHỨC : z = a + bi

NHÔÙ 24 : PHÖÔNG PHAÙP TOÏA ÑOÄ TRONG MAËT PHAÚNG

NHỚ 25: ÑÖÔØNG THAÚNG

Chuù yù :A2, B2, C2  0

NHÔÙ 26: ÑÖÔØNG TROØN

3.Caùch laäp phöông trình ñöôøng troøn caùc daïng cô baûn:

 Dạng 2: Tiếp tuyến có phương cho trước.

NHÔÙ 27: ELIP

Tieâu ñieåm F1(– c, 0), F2( c, 0) F1(0,– c), F2( 0, c)

NHÔÙ 28: HYPEBOL

Tieâu ñieåm F1(– c, 0), F2( c, 0) F1(0,– c), F2( 0, c)

NHÔÙ 29: PARAPOL

NHÔÙ 30 : PHÖÔNG PHAÙP TOÏA ÑOÄ TRONG KHOÂNG GIAN

Hệ tọa độ Đêcac vuông góc trong không gian

NHÔÙ 31: MAËT CAÀU

TÓM TẮT LÝ THUYẾT

(S) có tâm I(–a; –b; –c) và bán kính R = a2  b2  c 2  d .

NHÔÙ 32: PHÖÔNG TRÌNH CUÛA MAËT PHAÚNG :

Viết phương trình mặt phẳng

PHÖÔNG TRÌNH CUÛA ÑÖÔØNG THAÚNG

VÒ TRÍ TÖÔNG ÑOÁI

3.MAËT PHAÚNG VAØ MAËT CAÀU:

4. VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA 2 MẶT CẦU

Cho hai mặt cầu S1(I1, R1) và S2(I2, R2).

5.VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA HAI MẶT PHẲNG:

4. Khoảng cách giữa hai mặt phẳng song song: