УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ - ШТИП

ФАКУЛТЕТ ЗА ПРИРОДНИ И ТЕХНИЧКИ НАУКИ

НАСОКА: Индустриска логистика – Кавадарци

Дипломска работа по предметот:

ИНДУСТРИСКА СОПСТВЕНОСТ

Тема: ТРГОВСКА МАРКА „ WALLMART“

Ментор : Изработила :

Проф. Д-р Горан Тасев Љубица Бошкова

индекс број – 133310

Кавадарци - Септември - 2023

 СОДРЖИНА

AПСТРАКТ...................................................................................................................................4

ABSTRACT.....................................................................................................................5

1. ВОВЕД....................................................................................................................................6
2. ТРГОВСКА МАРКА...........................................................................................................6
2.1. Поим и дефиниција за трговска марка....................................................................6

2.2. Функции и цели на трговската марка.......................................................................6

2.3. Правна уреденост на трговската марка во соглсност со Законот за индустриска

сопственост.......................................................................................................................8

2.3.1. Предмет на заштита на трговската марка............................................................8

2.3.2. Постапката за стекнување на право на трговска марка.....................................9

2.3.3. Постапка за впишување промени во регистрите...............................................14

2.3.4. Важење на трговската марка...............................................................................15

2.3.5. Престанок на важење на трговска марка...........................................................18

2.3.5.1. Користење на трговската марка.......................................................................18

2.3.5.2. Престанок на важење на трговска марка........................................................19

2.3.5.3. Права на трети лица.........................................................................................20

2.3.6. Трошоци за регистрација на трговска марка .....................................................20

3. ТРГОВСКА МАРКА „ Walmart......................................................................................22

3.1. Под раководство на Пилсбери.........................................................................25
3.2. Светски франшизи на БУРГЕР КИНГ.......................................................................29
 3.3. фИНАНСИСКА ВРЕДНОСТ НА БУРГЕР КИНГ.................................................35
ЗАКЛУЧОК .......................................................................................................................... 39

КОРИСТЕНА ЛИТЕРАТУРА .............................................................................................. 40

 1. ВОВЕД

Трговската марка претставува знак кој служи за разликување на производите или

услугите што ги произведува или обезбедува едно претпријатие од оние на другите
претпријатија. Сите динстиктивни зборови, букви, бројки, цртежи, слики, облици, бои,
логотипови, етикети или нивни комбинации што се користат за разликување на
производите или услугите, може да се сметаат за трговска марка. Во некои земји
рекламните слогани исто така се сметаат за трговски марки и може да се регистрираат
како такви во националните заводи за трговски марки. Сe поголем број земји, исто така,
дозволуваат регистрирање на помалку традиционални форми на трговски марки, како што
се: само една боја, тродимензионални знаци (облици на производите или пакувањето),
звучни знаци (звуци) или мирисни знаци (мириси). Сепак, голем број земји имаат
ограничувања за тоа што може да се регистрира како трговска марка, генерално
дозволувајќи само знаци што се видливи или може да се претстават графички.

Заштитата на трговската марка може да се изврши со регистрација или, во некои

земји, со употреба. Дури и онаму каде што трговските марки може да се заштитат со
употреба, најдобро е трговската марка да се регистрира со пополнување соодветна
пријава во националниот завод за трговски марки (некои заводи за трговски марки имаат
интернет пријави за регистрирање). Регистрирањето на трговската марка на секој носител
ќе му обезбеди поголема заштита, особено во случај на спор со идентична или
збунувачки слична трговска марка.

Услугите на застапниците за трговски марки честопати се многу корисни (а

понекогаш и задолжителни) за регистрирањето на трговската марка. Многу луѓе веруваат
дека со регистрирањето на својот бизнис и неговото име во деловниот регистар, ова име
ќе биде автоматски заштитено како трговска марка. Ова е релативно често погрешно
мислење. Важно е да се разбере разликата помеѓу името и трговската марка. Името на
претпријатието е целото име на бизнисот, како на пример: Blackmark International Ltd и тоа
го идентификува претпријатието. Тоа честопати завршува со Ltd, Inc. Или други слични
кратенки што го означуваат правниот карактер на претпријатието. Трговската марка, пак,
претставува знак со кој се разликуваат производите на претпријатието. Едно претпријатие
може да има најразлични трговски марки. На пример, Blackmark International Ltd може да
продава еден од своите производи како BLACKMARK, додека друг како REDMARK.
 Претпријатијата може да користат одредена трговска марка за идентификување на
сите нивни производи, одреден асортиман производи или еден одреден вид производи.
Некои претпријатија може, исто така, да го користат своето име или дел од него, како
трговска марка. Тие, во тој случај, треба да го регистрираат како трговска марка.
Генерално, секое лице кое има намера да ја користи трговската марка или да му ја даде
на користење на трето лице, може да аплицира за регистрација. Тоа може да биде
физичко или правно лице.

И покрај тоа што не задолжително, регистрирањето е препорачливо, со оглед на

тоа што истото обезбедува ексклузивно право на спречување на неовластеното
користење на трговската марка.1

2. ТРГОВСКА МАРКА

1
Трговска марка – правни аспекти, достапно на следната референца: http://www.pravdiko.mk/wp-
content/uploads/2015/03/trgovska-marka.pdf
2.1. Поим и дефиниција за трговска марка

Под поимот „трговската марка“ се подразбира правно средство кое во минатото е

користено како потврда за стандард за квалитет, додека денес претставува симбол за
идентификацијата на производот односно на негова персонификација.2 Гледано од овој
аспект, преку трговската марка купувачите имаат можност да добијат производ во кој ќе
имаат доверба и на чиј квалитет ќе можат да се потпрат. Во таа смисла, неспорна е
констатацијата дека трговската марка, како алатка од економски карактер, има задача да
им помогне на купувачите во процената на квалитетот на одредена стока или услуга,
базирајќи ја нивната процена врз основа на репутацијата која ја постигнува токму
трговската марка.

Универзална дефиниција за поимот трговска марка нема и истата може да се

дефинира на повеќе начини. Конкретно, Законот за индустриската сопственост на
Република Македонија трговската марка ја дефинира како: „Знак кој може графички да се
прикаже и кој е погоден за разликување на стоките или услугите на еден учесник во
прометот од стоките или услугите на друг учесник во прометот“. Како такви знаци
законодавецот експлицитно ги наведува зборовите, буквите, бројките, сликите, цртежите,
комбинациите на бои, тродимензионалните форми, вклучително и форми на стоките или
нивните пакувања, како и комбинациите на сите напреднаведени знаци. Зборовите и
буквите може да бидат напишани на било кој јазик и со било кое писмо. 3

2.2. Функции и цели на трговската марка

Главната функција на трговските марки претставува, заштита на дејноста од
неовластена намерна или ненамерна имитација од трето лице4:

2
Водич за мали и средни претпријатија, Тајните на интелектуалната сопственост, Државен завод за
индустриска сопственост - Република Македонија, Скопје, 2011, стр. 33

3
Закон за индустриска сопстевност (Сл. Весник на РМ, бр. 21/2009 од 17.02.2009 година со
подоцнежните измени и дополнувања)
  Функција на означување на потеклото на производот (се означува правниот извор
кој го произведува конкретниот производ, односно укажува дека производот
секогаш потекнува од едно исто претпријатие);
 Дистриктивна функција (разликување на одреден производ означен со определен
жиг од ист таков или сличен производ на пазарот);
 Рекламна функција (значајна за продажната политика на претпријатието –
препознатлива трговска марка влијае врз потрошувачите/корисниците на
производите/услугите); иконкурентска финкција (поврзана е со носителот на
правото на трговската марка коа ја употребува истата за означување на
производите/услугите не само бо прометот, туку и на материјали во
коресподенцијата, пропаганден материјал и јавните медиуми).
Имајќи го во предвид погоренаведеното се доаѓа до заклучокот дека, главната
функција на трговската марка е да им овозможи на потрошувачите да го идентификуваат
производот (без оглед дали се работи за стока или услуга) на одредено претпријатие, за
да го разликуваат од другите идентични или слични производи на конкурентите.
Потрошувачите што се задоволни од дадениот производ најверојатно повторно ќе го
купат или употребат производот во иднина. За ова, тие треба да можат лесно да ги
разликуваат идентичните или сличните производи.

Овозможувајќи им на претпријатијата да се разликуваат тие самите, како и нивните

производи, со оние на конкуренцијата, трговските марки имаат главна улога во
брендирачката и маркетиншката стратегија на претпријатијата, придонесувајќи во
дефинирањето на имиџот и репутацијата на производите на претпријатието во очите на
потрошувачите.

Имиџот и репутацијата на претпријатието создаваат лојална клиентела и ги

прошируваат деловните врски на претпријатието. Потрошувачите често пати развиваат
емотивна поврзаност со одредени трговски марки, врз основа на посакуваните квалитети
или карактеристики на производите што носат вакви трговски марки. Трговските марки,
исто така, ги поттикнуваат претпријатијата да инвестираат во одржувањето или

4
Трговска марка – правни аспекти, достапно на следната референца: http://www.pravdiko.mk/wp-
content/uploads/2015/03/trgovska-marka.pdf
 подобрувањето на квалитетот на нивните производи, со цел да обезбедат позитивна
репутација на нивната трговска марка.5

2.3. Правна уреденост на трговската марка во соглсност со Законот за индустриска

сопственост

2.3.1. Предмет на заштита на трговската марка

Трговската марка кај нас во Република Македонија е уредена со Законот за

индустриска сопственост. Така во законот е пропишано дека со трговската марка се штити
знак кој може графички да се прикаже и кој е подобен за разликување на стоките или
услугите на еден учесник во прометот од стоките или услугите на друг ученик во
прометот. Исто така со трговската марка се штитат знаци подобни за разликување како
што се: зборови, букви, слики, цртежи, комбинации на бои, тродимензионални форми,
вклучително и форми на стоките или нивните пакувања, како и комбинациите на сите
претходно што беа наведени.

Принципот на динстиктивност пропишува дека знакот е подобен за разликување

доколку на стоките или услугите во споредба со истовидни или слични стоки илиуслуги им
дава посебен, дистиктивен карактер. Значи под оваа динстиктивност се подразбира
посебност, уникатност на стоките или услугите. Што се однесува до оценувањето и
процената дали некој знак е подобен за разликување, се земаат во предвид сите
околности, а особено времето и обемот на неговата дотогошна употреба.6

2.3.2. Постапката за стекнување на право на трговска марка

5
Вовед во трговските марки за малите и средни претпријатија, Публикација на Светската
организација за интелектуална сопственост, бр. 900, 2006, стр. 3

6
Закон за индустриската сопственост (Сл. Весник на РМ, бр. 21/2009 од 17.02.2009 година со
подоцнежните измени и дополнувања)
 Постапката за стекнување на право на трговска марка може да ја поведе правно и
физичко лице со поднесување пријава на трговска марка до Заводот или со поднесување
пријава во согласност со Мадридскиот договор и Мадридскиот протокол. За секој знак за
кој се бара заштита со трговска марка се поднесува посебна пријава, а со една иста
пријава на трговска марка за еден ист знак може да се бара заштита за повеќе производи
и услуги.

Пријавата на трговска марка според член 2 од Законот за индустриска сопственост

мора да содржи:7

 Барање за признавање на правото на трговска марка на образец ДЗИС-ТМ1 на А4

формат, во три примероци;
 Изглед на знакот за кој се бара заштита во три примероци; и
 Список на производи и услуги за кои се бара заштита согласно договорот од ница
за меѓународна класификација на производи и услуги за регистрирање на трговски
марки во три примероци.
Кон пријавата на трговска марка, во писмена форма според член 3 од Законот за
индустриска сопственост се поднесуваат и следните состојки и прилози:8

 Општ акт за колективна трговска марка, односно правила за користење на

сертификатна трговска марка, ако пријавата се поднесува за колективна, односно
за сертификатна трговска марка;
 Овластување на застапникот, ако пријавата се поднесува преку застапник;
 Доказ за правото на првенство, ако е побарано; и
 Доказ за платена такса.
Барањето за признавање на правото на трговска марка се поднесува на образец
ДЗИС-ТМ1. Доколку предвидениот простор во образецот ДЗИС-ТМ1 не е доволен,
бараниот податок се приложува како посебен додаток кон образецот со полната
содржина и при тоа се повикува на бројот на рубриката на која се однесува додатокот.

7
Законот за индустриската сопственост (Сл. Весник на РМ, бр. 21/2009 од 17.02.2009 година со
подоцнежните измени и дополнувања)
8
Законот за индустриската сопственост (Сл. Весник на РМ, бр. 21/2009 од 17.02.2009 година со
подоцнежните измени и дополнувања)
 Барањето за признавање на правото на трговска марка се поднесува на
образец ДЗИС-ТМ1
  Образецот е достапен на следната рефернца:
http://www.ippo.gov.mk/mk/TrgovskiMarki.aspx?ln=MK&sid=111

Откако пријавата ќе биде испратена до Заводот, односно истата примена, Заводот

испитува дали таа е уредна и дали постојат евентуални апсолутни пречки за регистрација
на трговската марка, односно дали пријавата е:9

 Составена така што ги содржи сите потребни состојки и прилози предвидени во

Законот за индустриската сопственост и Правилникот за трговска марка;
 Кон пријават е приложено уредно полномошно, доколку пријавата е поднесена
преку застапник; и
 Уплатена пропишаната такса за пријава и доставен доказ за извршената уплата.
Откога Заводот ќе утврди дека пријавата е уредна понатаму испитува дали се
исполнети условите за признавање на правото на трговска марка. Доколку постои некоја
од причините за апсолутно одбивање (Апсолутните причини за одбивање на трговската

9
Тодорова, С., Трговската марка – ефикасна алатка во унапредувањето на бизнисите, Годишник
на Правниот факултет Јустинијан Први – Скопје том 44, Скопје, 2006, стр. 54-59
марка се насочени кон заштитата на јавниот интерес, а основните причини за одбивање
се оние кои се засновани на динстинктивноста, дескриптивноста и генеризмот на знакот.
Другите причини за одбивање се однесуваат и на заштита на јавниот поредок и моралот,
заблуда во однос на природата, квалитетот или географското потекло на стоките,
заштита на грбовите, знамињата и други државни симболи и симболи на меѓународни
организации) или релативно одбивање (Релативните причини за одбивање на заштитата
на трговска марка постојат кога пријавата е поднесена за знак кој е идентичен со порано
пријавена или регистрирана трговска марка на друго лице за ист вид стоки или услуги,
како и кога е идентичен или сличен со порано пријавена или регистрирана трговска марка
на друго лице за ист или сличен вид стоки, односно услуги и доколку таа сличност може
да создаде забуна кај просечниот потрошувач, вклучително и можност од асоцијација со
порано пријавената или порано регистрираната трговска марка. Со трговска марка не
може да се заштити ниту знак кој е идентичен или сличен со порано регистрирана
трговска марка на друго лице и за стоки или услуги кои не се идентични ниту слични,
доколку порано регистрираната трговска марка има репутација во Република Македонија
и доколку употребата на тој знак би претставувала нелојална конкуренија или би му
наштетила на дистинктивниот карактер или на репутацијата на трговската марка) Заводот
донесува решение за одбивање на пријавата. 10

Ако пак се исполнети условите за заштита на трговската марка (не постои

апсолутна пречка, а по објавата на пријавата не бил изјавен приговор или истиот бил
одбиен) заводот го известува подносителот дека се исполнет и условите за признавање
на правото на трговска марка и доколку бидат платени трошоците во рок од 30 денови, ќе
донесе решение за признавање на трговската марка и ќе изврши упис во регистарот на
трговски марки. Стекнувањето на трговската марка се врши со донесување на решение за
признавање на трговска марка, а датумот на решението за признавање на трговската
марка е ист со датумот на упис на трговската марка во регистарот (датум на
регистрација).

По донесувањето на решението за запишување на трговската марка податоците

од трговската марка се објавуваат во службеното гласило на Заводот најдоцна во рок од
90 дена од датумот на запишување на трговската марка во регистерот. Исправата за
трговската марка Заводот ја издава најдоцна во рок од шест месеци од датумот на

10
Постапка за признавање на трговска марка, достапно на следната референца:
http://www.pravdiko.mk/postapka-za-priznavan-e-na-trgovska-marka/
донесување на решението за признавање на правото на трговска марка. А, самата
исправа содржи:11

 Регистарски број на трговската марка;

 Тм-број;
 Податоци за носителот на трговска марка: име и адреса за физичко лице, односно
фирма и седиште за правно лице;
 Броеви на класите според меѓународната класификација;
 Податоци за признаеното право на првенство;
 Датум на важење на трговската марка;
 Датум на објавувањето на трговската марка во службеното гласило на заводот;
 Изглед на знакот; и
 Список на производите и услугите.

2.3.3. Постапка за впишување промени во регистрите

Во регистарот на пријави на трговски марки, односно во регистарот на трговски

марки, доколку е потребно се впишуваат промените на:12

 Името, односно фирмата на подносителот на пријавата, односно носителот на

правото;
 Промена на адресата, односно седиштето на подносителот на пријавата, односно
носителот на правото;
 Пренос на правото;
 Отстапување на користење на правото (лиценца);
 Залог;
 Ограничување на списокот на производи и услуги;
 Судска одлука во врска со огласување ништовност; и
 Други одлуки во врска со судска заштита на правата и други промени.
11
Постапка за признавање на трговска марка, достапно на следната референца:
http://www.pravdiko.mk/postapka-za-priznavan-e-na-trgovska-marka/

12
Постапка за впишување промени во регистрите, достапно на:
http://www.ippo.gov.mk/mk/TrgovskiMarki.aspx?ln=MK&sid=110
 Впишување на промени се остваува по поднесување на барањето за впишување
на промените во соодветниот регистар, а кое барање се поднесува на образец ДЗИС-ТМ2
на А-4 формат, во два примерока и истото треба да содржи:13

 Назначување на регистарот во кој се бара да се впишат промените;

 Тм-број, односно регистарски број на трговската марка;
 Податоци за подносителот на пријавата, односно податоци за носителот на
трговската марка: име и адреса за физичко лице, односно фирма и седиште за
правно лице;
 Податоци на подносителот на барањето за промена: име и адреса за физичко
лице, односно фирма и седиште за правно лице;
 Податоци за застапникот, ако барањето е поднесено преку застапник: име и
адреса за физичко лице, односно фирма и седиште за правно лице;
 Назначување на видот на промената и нејзината содржина;
 Потпис и печат на подносителот на барањето.
 Кон барањето се приложува и:
 Доказ за правниот основ за промената;
 Доказ за платена такса за впишување на промената.

 Барање за впишување на промените во соодветниот регистар, а кое барање

се поднесува на образец ДЗИС-ТМ2 на А-4 формат

13
Постапка за впишување промени во регистрите, достапно на:
http://www.ippo.gov.mk/mk/TrgovskiMarki.aspx?ln=MK&sid=110
2.3.4. Важење на трговската марка

Трговската марка важи десет години од денот на поднесување на пријавата.

Важењето на трговската марка може да се продолжува неограничен број пати и тоа за
период од по десет години, под услов носителот на правото во текот на последната
 година од десетгодишното важење или најдоцна девет месеци од истекот на важењето до
Заводот да поднесе барање за продолжување на важењето на трговската марка.

 Барање за продолжување на важењето на трговската марка

Новиот период на заштита започнува наредниот ден по истекот на последниот ден

на претходниот период на десетгодишната заштита.14

2.3.5. Престанок на важење на трговска марка

14
Важење на трговската марка, достапно на: http://www.ippo.gov.mk/mk/TrgovskiMarki.aspx?
ln=MK&sid=106
2.3.5.1. Користење на трговската марка
Различните трговски марки можат да се користат за различни линии производи на
едно претпријатие. Во зависност од неговата брендирачка стратегија, секое претпријатие
ќе одлучи дали ќе ја користи истата трговска марка за своите производи проширувајќи го
брендот секогаш кога ќе излезе нов производ, или ќе користи различна трговска марка за
секоја линија производи. Проширувањето на постојниот бренд за новите производи
овозможува новиот производ да го искористи имиџот и репутацијата на марката. Сепак,
користењето на нова марка, поспецифична и релевантна за новите производи, може, исто
така, да се покаже дека има предност и дека му овозможува на претпријатието да ги
насочи новите производи кон специфични групи потрошувачи (на пр. деца, тинејџери,
итн.) или да создаде специфичен имиџ за новата линија производи. Голем број
претпријатија, исто така, избираат да го користат новиот бренд заедно со постојниот
бренд (на пр.NUTELLA R генерално се користи со FERRERO). Различни претпријатија
усвојуваат различни стратегии. Што и да е избор, носителот на трговската марка треба да
се погрижите трговска марка да биде регистрирана за сите класи производи и/или услуги
за кои се користи или ќе се користи. Употребата на трговските марки на

Во овој контекс на пример, Интернет покрена голем број контроверзни правни

проблеми, кои немаат лесно или единствено решение. Еден важен проблем произлегува
од фактот што правата на трговските марки се територијални (односно, тие се заштитени
само во земјата или регионот каде што марката е регистрирана или се користи), додека
опсегот на Интернетот е глобален. Ова создава проблеми при решавање на спорови
помеѓу лицата или претпријатијата кои легитимно поседуваат идентични или збунувачки
слични производи или услуги во различни земји. Легислативата во оваа област сe уште се
развива и третманот може да се разликува од една земја до друга.15

2.3.5.2. Престанок на важење на трговска марка

Во зависност од неговата брендирачка стратегија, секое претпријатие ќе одлучи

дали ќе ја користи истата трговска марка за своите производи проширувајќи го брендот
15
Трговска марка – правни аспекти, достапно на следната референца: http://www.pravdiko.mk/wp-
content/uploads/2015/03/trgovska-marka.pdf
секогаш кога ќе излезе нов производ, или ќе користи различна трговска марка за секоја
линија производи. Имајќи го во предвид начинот на користење на трговската марка,
трговската марка преставува да важи кога16:

 Носителот на правото без оправдани причини не ја користи трговската марка за

означување на производите, односно услугите на кои таа се однесува подолго од
пет години непрекинато од денот на уписот на трговската марка во регистарот на
трговски марки, односно од денот кога трговската марка била последен пат
користена;
 Поради неактивност на носителот на правото станала вообичаено име во
прометот за производите, односно услугите за кои е регистрирана;
 Поради начинот на употреба од страна на носителот на правото или со негово
одобрение, за стоките и услугите за кои е регистрирана, може јавноста да ја
доведе во заблуда во поглед на видот, квалитетот или географското потекло на
тие стоки или услуги; и
 Кога колективната трговска марка се користи спротивно на општиот акт или
договор за колективна трговска марка.
Постапката по барањето за престанок на важење на трговска марка од овој закон
се поведува на барање на заинтересирано лице, со поднесување на барањето во
писмена форма до Заводот кој понатаму е должен во рок од петнаесет дена од приемот
на барањето да му го достави барањето на носителот на правото и да го повика да се
изјасни во определен рок кој не може да биде подолг од 60 дена од приемот на
известувањето. По спроведената постапка, Заводот донесува решение за престанок на
важење на трговската марка, или за одбивање на барањето. Со донесувањето на
решението, трговската марка престанува да важи од денот на правосилноста на
решението за престанок што го донесува Заводот.

Престанок на важење на трговска марка може да настапи и по други основи, а тоа

се17:

16
Тодорова, С., Трговската марка – ефикасна алатка во унапредувањето на бизнисите, Годишник
на Правниот факултет Јустинијан Први – Скопје том 44, Скопје, 2006, стр.84

17
Тодорова, С., Трговската марка – ефикасна алатка во унапредувањето на бизнисите, Годишник
на Правниот факултет Јустинијан Први – Скопје том 44, Скопје, 2006, стр.86
  Ако истече рокот на важењето, а носителот на правото во предвидениот рок не
поднесе барање за продолжување на важењето на трговската марка и не го плати
пропишаниот надоместок;
 Врз основа на писмена изјава на носителот на правото со која се одрекува од
правото на трговската марка - наредниот ден од денот на поднесувањето до
заводот;
 Ако престанало правното лице кое е носител на правото на трговска марка - со
денот на престанувањето, односно ако умрело физичкото лице кое е носител на
правото на трговска марка - со денот на смртта, или ако исчезнато лице кое е
носител на право на трговска марка е прогласено за умрено - со денот на
правосилноста на решението, освен ако тоа право поминало врз правните
следбеници, односно врз наследниците на физичкото лице; и
 Врз основа на судска одлука, односно акт на заводот во случаите предвидени со
овој закон - со денот определен во таа одлука, односно актот.

2.3.5.3. Права на трети лица

Ако во регистарот на трговски марки е запишана лиценца, залог или некое друго
право во корист на трето лице, носителот на трговска марка не може да се откаже од
своите права без писмена согласност од лицето на чие име е запишан лиценцата, залогот
или друго право.

Исто така и ако носителот на трговска марка во определениот рок не ја плати

пропишаната такса, а во регистарот е запишана лиценца, залог или некое друго право во
корист на трето лице, Заводот ќе го извести тоа лице дека таксата не е платена и дека
може да ја плати во рок од шест месеци од денот на известувањето и со тоа да го задржи
запишаното право.

Во случај на спор за обезбедување на запишаните права на трето лице, судот

може, ако тоа е неопходно за обезбедувањето на тие права, да одлучи правото на
трговската марка да се пренесе врз лицето на чие име е запишана лиценцата, залогот
или друго право, до обезбедување на побарувањата.18

2.3.6. Трошоци за регистрација на трговска марка

Државниот завод за индустриска сопственост има делегирана надлежност
согласно член 24 став 2 од Законот за индустриска сопственост, за донесување на
Тарифа за трошоците во постапката за стекнување на правата од индустриска
сопственост и трошоците за давање на информативни услуги.

Бидејќи, висината на трошоците за регистрацијата на трговските марки може да

биде силен (де)мотиватор на субјектите на пазарот за регистрирање на трговските марки
со Законот за изменување и дополнување на Законот за административните такси бр.
6/2010 од 15.01.2010 година во значителна мера беа намалени и износите на таксите за
пријава со кои се бара заштита на трговска марка (ако списокот на стоки и услуги опфаќа
до три класи за 600 денари, а за секоја натамошна по уште 100 денари), за пријава со која
се бара заштита на колективна односно сертификатна трговска марка (за 2.000 денари),
додека за пријава за меѓународно регистрирање на трговска марка (Мадридски договор и
Мадридски протокол за 1000 денари).

Апроксимативно, трошоците за национално регистрирање на трговска марка во

боја за три класи вклучувајќи ги тука административните такси и надоместоците согласно
Тарифата на државниот завод (за пријава со која се бара заштита на индивидуална
трговска марка, за одржување во важност на трговската марка за период до десет
години, објавување на податоци од пријава за трговска марка, објавување на податоци за
призната трговска марка, објавување на изгледот на трговска марка во боја, за издавање
на исправа за призната трговска марка) изнесуваат околу 7000 денари, додека за
колективна марка околу 10.000 денари.19

18
Тодорова, С., Трговската марка – ефикасна алатка во унапредувањето на бизнисите, Годишник
на Правниот факултет Јустинијан Први – Скопје том 44, Скопје, 2006, стр.89

19
Трошоци за трговска марка, достапно на следната референца:
http://www.ippo.gov.mk/mk/TrgovskiMarki.aspx?ln=MK&sid=110
3. ТРГОВСКА МАРКА WALMART

Walmart Inc. (/ˈwɔːlmɑːrt/; порано Wal-Mart Stores, Inc.) е американска

мултинационална малопродажна корпорација која управува со синџир на
хипермаркети (исто така наречени суперцентри), стоковни куќи со попуст и
намирници во САД, со седиште во Бентонвил. , Арканзас. Компанијата е основана
од браќата Сем и Џејмс „Бад“ Волтон во блискиот Роџерс, Арканзас во 1962
година и е инкорпорирана според Законот за општата корпорација на Делавер на
31 октомври 1969 година.

Од 31 октомври 2022 година, Walmart има 10.586 продавници и клубови во 24

земји, кои работат под 46 различни имиња. Компанијата работи под името Walmart
во САД и Канада, како Walmart de México y Centroamérica во Мексико и Централна
Америка и како Flipkart големо во Индија. Има целосна сопственост во Чиле,
Канада и Јужна Африка. Од август 2018 година, Walmart имаше само малцински
удел во Walmart Brasil, кој беше преименуван во Grupo Big во август 2019 година,
со 20 отсто од акциите на компанијата, а приватната компанија Advent International
има 80% сопственост на компанијата. Тие на крајот ги пренесоа своите акции во
Grupo Big на францускиот трговец на мало Carrefour, во трансакција вредна 7
милијарди $ и завршија на 7 место во јуни 2022 година.

Волмарт е најголемата компанија во светот според приходите, со околу 570

милијарди американски долари годишен приход, според листата на Fortune Global
500 во октомври 2022 година. Тоа е и најголемиот приватен работодавач во
светот со 2,2 милиони вработени. Тоа е јавно тргување во семејна сопственост,
бидејќи компанијата е контролирана од семејството Волтон. Наследниците на Сем
Волтон поседуваат над 50 проценти од Walmart преку нивната холдинг компанија
Walton Enterprises и нивните индивидуални акции. Волмарт беше најголемиот
продавач на намирници во Соединетите држави во 2019 година, а 65 отсто од
продажбата на Волмарт од 510,329 милијарди американски долари дојде од
операциите во САД.

Волмарт беше котирана на Њујоршката берза во 1972 година. Компанијата

првично беше географски ограничена на југот и долниот среден запад, но имаше
продавници од брег до брег до раните 1990-ти. Клубот на Сем беше отворен во
Њу Џерси во ноември 1989 година, а првото место во Калифорнија беше
отворено во Ланкастер, во јули 1990 година. Волмарт во Јорк, Пенсилванија, беше
отворен во октомври 1990 година, првата главна продавница на североистокот.
Инвестициите на Walmart надвор од САД доживеаја мешани резултати. Нејзините
операции и подружници во Канада, Обединетото Кралство (ASDA), Централна
Америка, Јужна Америка и Кина се успешни, но нејзините потфати не успеаја во
Германија, Јапонија, Јужна Кореја, Бразил и Аргентина. Оригиналната продавница
на Сем Волтон, Walton's Five and Dime во Бентонвил, Арканзас, која сега служи
како музеј на Волмарт

Во 1945 година, бизнисменот и поранешен вработен во Џ. Неговиот примарен

фокус беше продавање производи по ниски цени за да добие поголем обем на
продажба со помала профитна маржа, прикажувајќи ја како крстоносна војна за
потрошувачот. Тој доживеа неуспеси бидејќи цената на закупот и купувањето
филијали беа невообичаено високи, но тој можеше да најде добавувачи со
пониска цена од оние што ги користат другите продавници и, следствено, можеше
да ги намали цените на неговите конкуренти. Продажбата се зголеми за 45 отсто
во неговата прва година од сопственоста на 105.000 УСД приход, што се зголеми
на 140.000 долари следната година и 175.000 долари следната година. Во текот
на петтата година, продавницата генерирала приход од 250.000 долари. Закупот
потоа истече за локацијата и Волтон не можеше да постигне договор за
обновување, па отвори нова продавница на главната улица 105 N. во Бентонвил,
именувајќи ја „Walton's Five and Dime“. Таа продавница сега е музејот Волмарт.
 Слика број . Оригинално лого, од 1962 до 1964 година

На 2 јули 1962 година, Волтон ја отвори првата продавница на Wal-Mart Discount

City на улицата 719 W. Walnut во Роџерс, Арканзас. Неговиот дизајн беше
инспириран од Ен и Хоуп, која Волтон ја посети во 1961 година, како и основачот
на Kmart, Хари Б. Канингем. Името потекнува од FedMart, синџир на стоковни куќи
со попуст, основан од Сол Прајс во 1954 година, од кого и Волтон бил инспириран.
Волтон изјавил дека му се допаднала идејата својот синџир со попусти да го
нарече „Вол-Март“, бидејќи „навистина му се допаднало името Федмарт на Сол“.
 Слика број . Сем Волтон основачот на Волмарт

Зградата сега е окупирана од продавница за хардвер и трговски центар за

антиквитети, додека „Store #1“ на компанијата оттогаш се прошири во
Суперцентар неколку блокови западно на 2110 W. Walnut Street.

Слика број . Оригиналната продавница на Сем Волтон, Walton's Five and Dime во Бентонвил,
Арканзас, која сега служи како музеј на Волмарт

Во првите пет години, компанијата се прошири на 18 продавници во Арканзас и

достигна 9 милиони долари во продажба. Во 1968 година, ги отвори своите први
продавници надвор од Арканзас во Сикстон, Мисури и Клермор, Оклахома.

Додека беше трет по големина трговец на мало во САД, Walmart беше

попрофитабилен од конкурентите Kmart и Sears до крајот на 1980-тите. До 1990
година, таа стана најголемиот американски трговец на мало според приходите.[42]
[43]

Пред летото 1990 година, Walmart немаше присуство на западниот брег или на
североистокот (освен само еден Sam's Club во Њу Џерси кој беше отворен во
ноември 1989 година), но во јули и октомври истата година, ги отвори своите први
продавници во Калифорнија и Пенсилванија, соодветно. До средината на 1990-
тите, тој беше најмоќниот трговец на мало во САД и се прошири во Мексико во
1991 година и во Канада во 1994 година.[44] Продавниците на Walmart беа
отворени низ остатокот од САД, а Вермонт беше последната држава што доби
продавница во 1995 година.[45]

Компанијата отвори и продавници надвор од Северна Америка, влегувајќи во

Јужна Америка во 1995 година со продавници во Аргентина и Бразил; и Европа во
јули 1999 година, купувајќи ја Asda во Обединетото Кралство за 10 милијарди
американски долари.[46]

Во 1997 година, Walmart беше додаден на Dow Jones Industrial Average.[47]

Во 1998 година, Волмарт го воведе концептот на Neighborhood Market со три

продавници во Арканзас.[48] До 2005 година, проценките покажуваат дека
компанијата контролирала околу 20 проценти од малопродажниот бизнис со
намирници и потрошен материјал.[49]

Во 2000 година, Х. Ли Скот стана претседател и извршен директор на Волмарт

бидејќи продажбата на компанијата се зголеми на 165 милијарди долари.[50] Во
2002 година, за прв пат беше наведена како најголема американска корпорација
на листата на Fortune 500, со приходи од 219,8 милијарди долари и профит од 6,7
милијарди долари. Остануваше таму секоја година, освен 2006, 2009 и 2012
година. ]

Во 2005 година, Волмарт објави продажба од 312,4 милијарди американски

долари, повеќе од 6.200 објекти ширум светот - вклучително и 3.800 продавници
во Соединетите држави и 2.800 на друго место, кои вработуваат повеќе од 1,6
милиони соработници. Нејзиното американско присуство се зголеми толку брзо
што само мали џебови од земјата останаа на повеќе од 60 милји (97 километри)
од најблиската продавница.[62]

Како што Walmart брзо се прошири во најголемата корпорација во светот, многу

критичари се загрижени за нејзиниот ефект врз локалните заедници, особено
малите градови со многу продавници за „мајка и поп“. Имаше неколку студии за
економското влијание на Волмарт врз малите градови и локалните бизниси,
работните места и даночните обврзници. Во една од нив, Кенет Стоун, професор
по економија на Државниот универзитет во Ајова, откри дека некои мали градови
може да изгубат речиси половина од трговијата на мало во рок од десет години од
отворањето на продавницата на Волмарт.[63] Меѓутоа, во друга студија, тој ги
спореди промените со она што се соочуваа продавниците во малите градови во
минатото - вклучувајќи го развојот на железницата, појавата на каталогот Sears
Roebuck и доаѓањето на трговските центри - и заклучи дека сопствениците на
продавници кои се приспособат на промените на малопродажниот пазар може да
напредува откако ќе пристигне Walmart.[63] Подоцнежна студија во соработка со
Државниот универзитет во Мисисипи покажа дека има „и позитивни и негативни
влијанија врз постоечките продавници во областа каде што се наоѓа новиот
суперцентар“.[64]

По ураганот Катрина во септември 2005 година, Волмарт ја искористи својата

логистичка мрежа за да организира брз одговор на катастрофата, донирајќи 20
милиони долари, 1.500 камиони стока, храна за 100.000 оброци и ветување
работа за секој од раселените работници.[65] Независна студија на Стивен
Хорвиц од Универзитетот Сент Лоренс покажа дека Walmart, The Home Depot и
Lowe's го искористиле своето локално знаење за синџирите на снабдување,
инфраструктурата, носителите на одлуки и други ресурси за да обезбедат итни
резерви и повторно да ги отворат продавниците многу пред Федералната
вонредна состојба. Агенцијата за управување (ФЕМА) го започна својот одговор.
[66] Додека компанијата беше генерално пофалена за нејзиниот брз одговор
поради критиките на ФЕМА, неколку критичари побрзаа да истакнат дека сè уште
има проблеми со работните односи на компанијата.[67]

Во 2006 година, Чарлс Фишман го објави The Wal-Mart Effect, испитувајќи ја

работата на синџирот на снабдување на Walmart. Неговата книга го привлече
вниманието на печатот и јавноста. Студиите на случај на Фишман ја илустрираат
желбата на Волмарт да ги намали трошоците и да постигне поголема ефикасност
и сугерираат дека може да има значителни ефекти нагоре. Откако беше објавена
книгата на Фишман, Walmart се зголеми за повеќе од двојно. Понатамошните
истражувања за улогата на Волмарт во синџирот на снабдување со храна имаат
тенденција да бидат ограничени и анегдотски.[35][68]

Слика број . Воздушен поглед на десетици соларни панели распоредени околу покривот
на продавницата Волмарт
Соларни модули монтирани на Walmart Supercenter во Кагуас, Порторико
(Продавница #2449)

Иницијативи за животна средина

Во ноември 2005 година, Волмарт објави неколку еколошки мерки за зголемување

на енергетската ефикасност и подобрување на севкупниот еколошки рекорд, кој
претходно недостасуваше.[69] Примарните цели на компанијата вклучуваа
трошење 500 милиони долари годишно за зголемување на ефикасноста на
горивото во камионската флота на Walmart за 25 отсто во текот на три години и
двојно зголемување во рок од десет; намалување на емисиите на стакленички
гасови за 20 проценти за седум години; намалување на потрошувачката на
енергија во продавниците со Камионската флота на Walmart поминува милиони
милји секоја година, а компанијата планираше да ја удвои ефикасноста на
флотата помеѓу 2005 и 2015 година.[84] Камионот на сликата е еден од 15-те со
седиште во Walmart's Buckeye, Аризона, дистрибутивен центар што беше
претворен да работи на биогориво од рекултивирана маст за готвење направена
за време на подготовката на храната во продавниците на Walmart.[85]

Студиите за изборот на храна, квалитетот на исхраната и здравјето покажаа дека

суперцентрите во САД се поврзани со зголемување на стапките на дебелина и
просечната телесна маса, и дека купувачите во Walmart не ги следат упатствата
за исхрана за Американците, како и купувачите во традиционалните
супермаркети. [35] Во јануари 2011 година, Walmart објави програма за
подобрување на хранливата вредност на брендовите на своите продавници во
текот на пет години, намалување на цените за целосна храна и зеленчук и
отворање продавници во области со ниски приходи, таканаречени „пустини за
храна“, каде што нема супермаркети.[86] Последователните истражувања се
ограничени. Walmart може да го зголеми пристапот до храна и да ја намали
нестабилноста на храната, но се чини дека не го зголемува квалитетот на
исхраната.[35]
На 23 април 2011 година, компанијата објави дека го тестира својот нов систем за
достава до дома „Walmart To Go“ каде што клиентите ќе можат да нарачаат
одредени артикли понудени на нивната веб-страница. Првичниот тест беше во
Сан Хозе, Калифорнија, а компанијата сè уште не кажа дали системот за испорака
ќе биде воведен низ целата земја.[87]

На 14 ноември 2012 година, Walmart ја лансираше својата прва услуга за

претплата за пошта наречена Goodies. Клиентите плаќаат месечна претплата од 7
долари за пет до осум доставени примероци храна секој месец, за да можат да
пробаат нова храна.[88] Услугата се исклучи кон крајот на 2013 година.[89]

Во август 2013 година, фирмата објави дека е во преговори за стекнување на

мнозински удел во синџирот супермаркети со седиште во Кенија, Наивас.[90]

Во јуни 2014 година, некои вработени во Волмарт излегоа на штрајк во

поголемите градови во САД барајќи повисоки плати.[91] Во јули 2014 година,
американската актерка и комичарка Трејси Морган покрена тужба против Волмарт
барајќи казнена отштета поради натрупувањето со повеќе автомобили за кое се
тврди во тужбата предизвикана од возачот на една од приколките со трактор на
фирмата кој не спиел 24 часа. . Лимузината на Морган очигледно била погодена
од приколката, повредувајќи го него и двајцата сопатници и убивајќи го четвртиот,
колегата комичар Џејмс Мекнер.[92] Волмарт се договори со семејството Мекнер
за 10 милиони долари, притоа не признавајќи никаква одговорност.[93] Морган и
Волмарт постигнаа спогодба во 2015 година за неоткриена сума,[94] иако Волмарт
подоцна ги обвини своите осигурителни компании за „лоша волја“ во одбивањето
да ја платат порамнувањето.[95]
Во 2015 година, компанијата затвори пет продавници на краток рок за поправка на
водовод.[96] Меѓутоа, вработените и Меѓународниот синдикат на Обединетите
прехранбени и трговски работници (UFCW) тврдеа дека некои продавници биле
затворени како одмазда за штрајковите со цел зголемување на платите и
подобрување на работните услови.[97] UFCW поднесе жалба до Националниот
одбор за работни односи. Оттогаш сите пет продавници се повторно отворени.[98]

Во 2015 година, Walmart беше најголемиот американски комерцијален

производител на соларна енергија со капацитет од 142 MW и имаше 17 проекти за
складирање енергија.[99][100] Овој солар беше првенствено на покриви, додека
има дополнителни 20.000 m2 за соларни настрешници над паркинзите.[101]

Волмарт суперцентар во Грунди, Вирџинија (Продавница #3303). Оваа

продавница е изградена како дел од проект за ревитализација вреден 200
милиони долари.[102][103] Продавницата била изградена на врвот на двокатна
гаража за паркирање, единствена од ваков вид во САД.[104]

На 15 јануари 2016 година, Walmart објави дека ќе затвори 269 продавници во

2016 година, што ќе влијае на 16.000 работници.[105] Сто педесет и четири од
овие продавници наменети за затворање беа во САД (150 продавници на Walmart
во САД, 115 продавници на Walmart International и 4 Sam's Clubs). Деведесет и пет
проценти од овие продавници во САД беа лоцирани, во просек, 10 милји од друга
продавница на Walmart. 269-те продавници претставуваа помалку од 1 процент од
глобалната квадратура и приходите на компанијата. Во затворањето беа вклучени
102 локации на Neighborhood Markets кои порано или првично беа планирани да
бидат Walmart Express, кои беа во пилот програма од 2011 година и беа
претворени во Neighborhood Markets во 2014 година. Walmart планираше да се
фокусира на „зајакнување на суперцентрите, оптимизирање на пазарите во
соседството, развој на бизнисот со е-трговија и проширување на услугите за пикап
за клиентите“. Во фискалната 2017 година, компанијата планира да отвори меѓу
50 и 60 суперцентри, 85 до 95 соседски пазари, 7 до 10 клубови на Сем и 200 до
240 меѓународни локации.[106] На крајот на фискалната 2017 година, Walmart
отвори 38 суперцентри и премести, прошири или конвертира 21 продавница со
попуст во суперцентри, за вкупно 59 суперцентри, и отвори 69 соседски пазари, 8
клубови на Сем и 173 меѓународни локации и премести, прошири или
конвертираше 4 локации за вкупно 177 меѓународни локации. На 8 август 2016
година, Walmart објави договор за стекнување на веб-страницата за е-трговија
Jet.com за 3,3 милијарди американски долари. Ко-основачот и извршен директор
на Jet.com, Марк Лоре ул

2020-ти: Континуиран раст и развој

Знаците на Walmart укажуваат на промени поради пандемијата COVID-19.

Оваа деценија, како и со многу други компании, започна многу неортодоксно и

невообичаено, поради големиот дел од пандемијата на коронавирус (СОВИД-19),
вклучително и затворање продавници, ограничена зафатеност на продавниците и
вработување, заедно со протоколите за социјално дистанцирање. Работното
време на продавницата беше приспособено за да се овозможи чистење и
порибување.

Во март 2020 година, поради пандемијата, Walmart промени некои од

придобивките на вработените. Вработените сега можат да одлучат да останат
дома и да земат неплатено отсуство доколку се чувствуваат неспособни за работа
или непријатно да дојдат на работа. Дополнително, вработените во Walmart кои ќе
го заразат вирусот ќе добијат „до две недели плата“. По две недели,
соработниците на час кои не можат да се вратат на работа имаат право на плата
до 26 недели.[131] Од 21 јули 2020 година, Walmart исплати бонуси за
пандемијата од 428 милиони американски долари на персоналот. Луѓето кои
работеле со скратено работно време или привремена работа добивале бонус од
150 долари, додека оние кои работеле со полно работно време добивале бонус од
300 долари.[132] Во јули 2020 година, Walmart објави дека од сите клиенти ќе се
бара да носат маски во сите продавници ширум земјата, вклучувајќи го и Sam's
Club.[133]

Во првиот квартал од 2020 година, потрошувачите реагираа на СОВИД така што

купуваа поретко (5,6% помалку трансакции) и купуваа повеќе кога купуваа (16,5%).
[134] Како што луѓето се префрлија од јадење надвор на јадење дома, [35] нето-
продажбите во Walmart се зголемија за 10,5%, додека онлајн продажбата се
зголеми за 74%. Иако Walmart доживеа зголемување од 5,5% во оперативните
трошоци, неговиот нето приход се зголеми за 3,9%.[134] Во третиот квартал од
2020 година, завршувајќи на 31 октомври, Walmart објави приход од 134,7
милијарди американски долари, што претставува зголемување од 5,2 проценти на
годишно ниво.[135]

Во декември 2020 година, Walmart лансираше нова услуга, Carrier Pickup, која им
овозможува на клиентите да закажат враќање за производ купен онлајн, во
продавница или од продавач на трета страна. Овие услуги може да се иницираат
на апликацијата Walmart или на веб-локацијата.[136]

Во јануари 2021 година, Волмарт објави дека компанијата лансира финтех

стартап, со партнерот за вложување Ribbit Capital, за да обезбеди финансиски
производи за потрошувачите и вработените.[137]
Во февруари 2021 година, Walmart ја купи технологијата од Thunder Industries, која
користи автоматизација за создавање дигитални реклами, за да ги прошири
своите можности за онлајн маркетинг.[138]

Во август 2021 година, Walmart објави дека ќе ја отвори својата испорака на Spark
за други бизниси како услуга со бела етикета, натпреварувајќи се со Postmates и
компаниите за испорака на онлајн нарачки храна.[115]

Во декември 2021 година, Волмарт објави дека ќе учествува на инвестициската

конференција на Стивенс во среда и на Виртуелната глобална конференција за
потрошувачи и малопродажба на Морган Стенли.[139] Во јуни 2022 година,
Walmart објави дека ќе ја купи Memomi, компанија за оптичка технологија за AR.
[140]

Во август 2022 година, Walmart објави дека ќе ја купи Volt Systems, софтверска
компанија за управување со продавачи и следење производи.[141] Walmart објави
дека соработува со Paramount за да им понуди содржина на Paramount+ на своите
претплатници на Walmart+ во обид подобро да се натпреварува со Amazon.[142]

Волмарт објави во август 2022 година дека локациите не се враќаат на 24 часа, а

повеќето продавници сега се отворени помеѓу 6 часот наутро и 23 часот
навечер.Во јануари 2023 година, Walmart објави дека ќе ја зголеми минималната
плата за американските работници на час од 12 на 14 долари на час. Се очекува
приближно 340.000 вработени да добијат покачување, ефективно на почетокот на
март 2023 година, а просечната плата на Walmart во САД се очекува да биде над
17,50 американски долари. Компанијата исто така објави дека ќе додаде
дополнителни факултетски дипломи и сертификати во својата програма Live
Better U. Во февруари 2023 година, Волмарт објави дека оствариле продажба од
611,3 милијарди долари во претходната финансиска година, што е зголемување
за 6,7%, што вклучуваше пад во четвртиот квартал од годината, кој забележа
продажба од 164 милијарди долари. Профитот за компанијата исто така беше
зголемен, речиси двојно зголемен од претходната година.

Во април 2023 година, компанијата објави дека ќе додаде станици за полнење

електрични возила во илјадници продавници до 2030 година, што ќе биде на врвот
на речиси 1.300 постоечки станици што беа во функција на 280 локации на
компанијата во времето на објавувањето. CNBC забележа дека компанијата
изјавила дека има повеќе од 4.700 продавници и 600 продавници на Sam Club кои
биле лоцирани на 10 милји од приближно 90% од Американците.

Оперативни поделби

Видете исто така: Список на средства во сопственост на Walmart

Карта на земји со продавници на Walmart

Легенда:

Тековни локации на пазарот

Поранешни пазарни локации

Нема моментални локации на пазарот

Од 2016 година, операциите на Walmart се организирани во четири поделби:

Walmart U.S., Walmart International, Sam's Club и Global e-Commerce. Во САД,
продавниците на Walmart работат во четири формати: попуст, Суперцентри.
Neighborhood Markets и Sam's Club продавници. Продавниците на Walmart
International вклучуваат дополнителни формати како што се супермаркети,
хипермаркети, продавници за готовина и носење, подобрување на домот,
специјализирана електроника, ресторани,
Семовиот клуб

Главна статија: „Семовиот клуб“.

Sam's Club е синџир на магацински клубови кои продаваат намирници и општа

стока, често на големо.[35] Локациите генерално се движат по големина од 32.000-
168.000 квадратни стапки (3.000-15.600 м2), со просечна големина на клубови од
приближно 134.000 квадратни стапки (12.400 м2).[4] Првиот Sam's Club го отвори
Walmart, Inc. во 1983 година во Midwest City, Оклахома[310] под името „Sam's
Wholesale Club“. Ланецот го добил името по неговиот основач Сем Волтон. Од 31
октомври 2022 година, Sam's Club управуваше со 600 клубови за складиште за
членство и претставуваше 11,3% од приходот на Walmart од 57,839 милијарди
долари во фискалната 2019 година.[16][311] Кетрин Меклеј е претседател и
извршен директор на Sam's Club.[151][312]

Глобална е-трговија

Со седиште во Сан Бруно, Калифорнија, одделот за глобална е-трговија на

Walmart обезбедува онлајн трговија на мало за Walmart, Sam's Club, Asda и сите
други меѓународни брендови. Постојат неколку локации во САД во Калифорнија и
Орегон: Сан Бруно, Санивејл, Бризбејн и Портланд. Локациите надвор од
Соединетите држави вклучуваат Шангај (Кина), Лидс (Обединето Кралство) и
Бангалор (Индија).

Подружници

Марки со приватна етикета

Главна статија: Список на брендови на Walmart

Околу 40 отсто од производите што се продаваат во Walmart се приватни етикети,

кои се произведуваат за компанијата преку договори со производителите.
Волмарт започна да нуди брендови на приватни етикети во 1991 година, со
лансирањето на Sam's Choice, линија на пијалоци произведени од Cott Beverages
за Walmart. Sam's Choice брзо стана популарен и до 1993 година беше трет
најпопуларен бренд за пијалоци во САД.[313] Други брендови на Walmart
вклучуваат Great Value and Equate во САД и Канада и Smart Price во Британија.
Студијата од 2006 година зборуваше за „големината на споделувањето на умот
Walmart се чини дека се држи во главите на купувачите кога станува збор за
свесноста за брендовите на приватните етикети и трговците на мало“.[314]

Забава

Во 2010 година, компанијата се здружи со Procter & Gamble за да ги произведе

Secrets of the Mountain и The Jensen Project, двочасовни семејни филмови во кои
ликовите ги користеа производите од брендот Walmart и Procter & Gamble.
Проектот Џенсен, исто така, прикажа преглед на производ што ќе биде објавен за
неколку месеци во продавниците на Волмарт.[315][316] Третиот филм, „Прошетка
во моите чевли“, исто така се емитуваше во 2010 година, а четвртиот е во
продукција.[кога?][317] Директорот за маркетинг на брендови на Волмарт, исто
така, служи како копретседател на Асоцијацијата на националните огласувачи за
семејна забава. [318]

Аквизиции и планови за онлајн трговија

Во септември 2016 година, Walmart ја купи компанијата за е-трговија Jet.com,

основана во 2014 година од Марк Лоре, за да започне да се натпреварува со
Amazon.com. Jet.com има стекнато свој удел од онлајн трговците на мало како што
се Hayneedle во март 2016 година, Shoebuy.com во декември 2016 година и
ModCloth во март 2017 година. Walmart, исто така, го купи Parcel, услуга за
испорака во Њујорк, на 29 септември 2017 година. 319][320]
На 15 февруари 2017 година, Walmart го купи Moosejaw, онлајн активен трговец на
отворено, за приближно 51 милион долари. Moosejaw со себе донесе партнерства
со повеќе од 400 брендови, вклучувајќи ги и Patagonia, The North Face, Marmot и
Arc'teryx.[321]

Марк Лоре, извршниот директор на американската е-трговија на Walmart, рече

дека постоечката физичка инфраструктура на Walmart од речиси 5.000
продавници низ САД ќе ја подобри нивната дигитална експанзија со тоа што ќе се
удвои како складишта за е-трговија без зголемување на трошоците.[322] Од 2017
година, Walmart нуди подигање во продавница за онлајн нарачки во 1.000
продавници со планови за евентуално проширување на услугата во сите свои
продавници.[323]

На 9 мај 2018 година, Walmart ја објави својата намера да стекне 77% контролен
удел во индиската веб-страница за е-трговија Flipkart за 16 милијарди долари[324]
(надминувајќи ги понудите од Amazon.com), предмет на регулаторно одобрување.
По неговото завршување, раководството на веб-страницата ќе поднесе извештај
до Марк Лоре.[325][326][327] Завршувањето на зделката беше објавено на 18
август 2018 година.[328]

Партнерството на компанијата со претплатничката услуга Kidbox беше објавено

на 16 април 2019 година.[329]

Корпоративни работи

Американско знаме се вее над знакот Волмарт на влезот од канцелариски парк

Матичната канцеларија во Бентонвил, Арканзас во јуни 2009 година

Седиштето на Walmart е во комплексот Walmart Home Office во Бентонвил,
Арканзас. Деловниот модел на компанијата се заснова на продажба на широк
спектар на општа стока по ниски цени.[11] Даг МекМилон стана извршен директор
на Волмарт на 1 февруари 2014 година. Компанијата ги нарекува своите
вработени како „соработници“. Сите продавници на Волмарт во САД и Канада,
исто така, имаат назначени „поздравувачи“ на влезот, практика која беше пионер
на Сем Волтон, а подоцна имитирана од други трговци на мало. Поздравувачите
се обучени да им помогнат на купувачите да го најдат она што го сакаат и да
одговорат на нивните прашања.[331]

Долги години, соработниците беа идентификувани во продавницата со синот елек

со нивниот потпис, но оваа практика беше прекината во јуни 2007 година и беше
заменета со каки панталони и поло маици. Промената на гардеробата беше дел
од поголема корпоративна ремонт за да се зголеми

ЗАКЛУЧОК

Burger King Worldwide е основана во 1954 година од двајца претприемачи од

Мајами и стана една од најголемите продавници за брза храна во светот. Тие се
фокусираа на правење свежи, вкусни хамбургери и услугата за клиентите е
основна за бизнисот, на пр. Whopper. Тие работат на над 12500 локации и
опслужуваат повеќе од милион клиенти дневно во 82 земји во светот. Многу од
рестораните се во сопственост и управувани од семејни франшизи. Бургер Кинг е
во приватна сопственост на глобална инвестиција од повеќе милијарди долари
која се фокусира на долгорочно создавање вредност. Истражувањето беше
направено лице в лице и со користење на World Wide Web. Имав привилегија да
се сретнам со еден од менаџерите на продавниците, Чарнеј Јоханис во Бургер
Кинг, Тајгервели.

По неколку интервјуа и истражувања, дојдов до заклучок дека исто како што

Бургер Кинг и која било друга меѓународна фирма преземаат стратешка одлука да
се движат надвор од границите кога нивниот сегашен домашен пазар е толку
заситен.

Прво, ќе треба да направите интензивно истражување за странската земја за да

видите која земја е најпривлечна за фирмата. Идентификувањето и изборот на
вистинскиот начин на влез може да биде клучна стратешка одлука кога се влегува
на странски пазар бидејќи може да доведе до конкурентна предност или може да
ја наруши репутацијата на фирмата и финансиската загуба.

Компаниите како Mc Donald's и Coca Cola SA одлучија за режимот на влез во

Гринфилдс и тоа им функционираше многу добро затоа што започнаа бизнис од
основата во странска земја, но за Бургер Кинг ова немаше да функционира како
Grande Parade Investments a South. Формирана африканска фирма му беше
претставена на Бургер Кинг во светот за да го донесе Бургер Кинг во Јужна
Африка. Така, ова партнерство му олесни на Burger King Worldwide да ја искористи
можноста бидејќи финансискиот ризик е во голема мера на Grande Parade
Investment и репутацијата на Burger King е доведена во прашање.

КОРИСТЕНА ЛИТЕРАТУРА

1. "2021 Annual Report (Form 10-K)". Restaurant Brands International. February 23, 2022.
Retrieved September 8, 2022 – via SEC.
2. "Restaurant Brands International Inc. Reports Full Year and Fourth Quarter 2021
Results". Restaurant Brands International IR. February 15, 2022. Retrieved September 8, 2022.
3. ^ "RBI 10K report" (PDF). rbi.com. Archived from the original (PDF) on July 18, 2019.
Retrieved April 1, 2019.
4. ^ "Restaurant Brand International: Burger King". rbi.com. Retrieved April 1, 2019.[permanent dead link]
5. "How Burger King Went From "Insta-Burger King" to Fast-Food Royalty". Yahoo. December 4,
2018. Retrieved January 2, 2022.
6. ^ "Burger King Holdings, Inc. Reports First Quarter 2012 Results" (PDF). Archived from the
original (PDF) on July 11, 2017.
7. ^ "RESTAURANT BRANDS INTERNATIONAL INC" (PDF). Archived from the original (PDF) on
July 18, 2019. Retrieved March 25, 2019.
8. "The World's Largest Fast Food Restaurant Chains". Archived from the original on June 12, 2018.
Retrieved June 9, 2018.
9. ^ Andrew Terry; Heatrher Forrest (2008). "Where's the Beef? Why Burger King Is Hungry Jack's
in Australia and Other Complications in Building a Global Franchise Brand". Northwestern Journal
of International Law and Business, 2008. 28 (2): 171–214. ISSN 0196-3228.
10. ^ Smith, A.F. (2012). Fast Food and Junk Food: An Encyclopedia of What We Love to Eat. Fast
Food and Junk Food: An Encyclopedia of what We Love to Eat. ABC-CLIO. p. 66. ISBN 978-0-
313-39393-8. Archived from the original on December 19, 2019. Retrieved November 7, 2017.
11. Smith, Andrew F. (August 30, 2006). Encyclopedia of Junk Food and Fast Food (1st ed.).
Greenwood Publishing Group. pp. 27–28. ISBN 0-313-33527-3. Archived from the original on
January 22, 2021. Retrieved June 14, 2009.
12. Jakle, John A.; Sculle, Keith A.; Pappas (1999). Fast Food: Roadside Restaurants in the
Automobile Age (1st ed.). JHU Press. pp. 116–117. ISBN 0-8018-6920-X. Archived from the
original on January 23, 2021. Retrieved June 15, 2009.
13. Reiter, Ester (March 1996). Making Fast Food: From the Frying Pan Into the
Fryer (2nd ed.). McGill-Queen's University Press. p. 64. ISBN 0-7735-1387-6. Archived from the
original on January 22, 2021. Retrieved April 6, 2008.
14. Siler, Julia Flynn (August 11, 1988). "Deal for Friendly Offers Official Chance to Shine". The New
York Times. Archived from the original on January 22, 2021. Retrieved January 25, 2010.
15. ^ Romeo, Peter (December 19, 1988). "Brinker: a man with a vision". Nation's Restaurant News.
Archived from the original on January 13, 2013. Retrieved March 3, 2008.
16. ^ "Brinker International". Funding Universe. Archived from the original on October 18, 2007.
Retrieved December 19, 2007.
17. Berg, Eric N. (November 14, 1988). "Burger King's Angry Franchises". The New York
Times. Archived from the original on July 28, 2018. Retrieved April 6, 2008.
18. Dumaine, Brian; Caminiti, Susan (November 23, 1987). "A CEO Bake-Off at Pillsbury". Money
Magazine. CNN Money. Archived from the original on February 1, 2010. Retrieved November
1, 2010.
19. ^ Romero, Peter (December 19, 1998). "Burger King shifts marketing chiefs: irate franchisees
spark latest upheaval". Nation's Restaurant News. BNet.com. Archived from the original on
November 1, 2008. Retrieved November 1, 2010.
20. ^ Sharon, Justin (September 2, 2010). "How Burger King Lost Its Crown". Minyanville. Archived
from the original on November 13, 2010. Retrieved October 31, 2010.
21. Brady, Diane; Helm, Burt; Mider, Zachary R. (September 2, 2010). "The Challenges Facing
Burger King buyer 3G Capital". Bloomberg Businessweek. Bloomberg News. p. 1. Archived from
the original on January 21, 2021. Retrieved October 31, 2010.
22. Gale, Thomas (2004). "History of Burger King Corporation". Encyclopedia.com. International
Directory of Company Histories. Archived from the original on January 22, 2021.
Retrieved October 8, 2014.
23. ^ "Grand Met to Retain A Burger King Unit". The New York Times. Reuters. August 11,
1989. Archived from the original on January 21, 2021. Retrieved October 28, 2009.
24. ^ Prewitt, Milford (April 6, 1992). "Burger King launches new purchasing co-op". Nation's
Restaurant News. BNet.com. Archived from the original on January 13, 2013. Retrieved October
28, 2009.
25. ^ "Burger King to sell Burger King Dist. to Canadian firm". Nation's Restaurant News. BNet.com.
April 20, 1992. Archived from the original on January 13, 2013. Retrieved October 28, 2009.
26. ^ Stieghorst, Tom (July 22, 1993). "Burger King Chief Yields Post". Sun Sentinel. Archived from
the original on June 16, 2012. Retrieved January 21, 2011.